Noctua heeft volledig zwarte versies van zijn NH-U9S- en NH-D15S-processorkoelers uitgebracht. De cpu-koelers kosten respectievelijk 64,90 en 89,90 euro. Noctua bracht vorig jaar al een aantal zwarte processorkoelers op de markt.

Noctua brengt de koelers uit in zijn chromax.black-serie. De cpu-koelers in die serie hebben volledig zwarte heatfins en heatpipes. Ook de meegeleverde fans en montagebrackets zijn zwart gekleurd. Beide koelers zijn verder identiek aan hun uitvoering met bruin kleurenschema. De Noctua NH-U9S is een relatief compacte singletower-koeler die is voorzien van een enkele 95mm-fan en vijf heatpipes.

De Noctua NH-D15S is een grotere dual-towerkoeler met een hoogte van 165mm, net als de duurdere NH-D15. Noctua levert bij de S-variant echter een enkele fan mee, waar de reguliere NH-D15 standaard van twee fans is voorzien. Van de NH-D15 met twee fans is al een zwarte variant beschikbaar. Het bedrijf toont verder bruine vibration pads, die gebruikt kunnen worden om de zwarte chromax-fans van wat kleuraccenten te voorzien. Noctua bracht eerder al vibration pads met andere kleuren uit.

De Noctua NH-D15S- en NH-U9S chromax.black-koelers. Afbeeldingen via Noctua

Processorkoelers van Noctua hadden voorheen een bruin kleurenschema, hoewel het bedrijf vorig jaar al drie zwarte koelers uitbracht. Er staan nog meer zwarte koelers in de planning; volgens de roadmap van Noctua komt het bedrijf in het eerste kwartaal van 2021 met chromax.black-varianten van de NH-U12A-koeler en de NF12x25-fan. In die periode komt het bedrijf ook met een passieve cpu-koeler. In de tweede helft van 2021 moet de opvolger van de NH-D15 op de markt verschijnen.

De nieuwe koelers en vibration pads zijn vanaf woensdag beschikbaar via Amazon en Noctua’s eigen eBay-winkel. Het bedrijf meldt dat andere winkels ‘binnenkort’ ook voorraad zullen ontvangen.

Chris Lee, de director van Halo Infinite, werkt niet langer aan de game. Dat bevestigen de 343 Industries-topman en Microsoft aan Bloomberg. Lee blijft wel werkzaam bij Microsoft. Halo Infinite zou aanvankelijk in november uitkomen, maar werd na kritiek uitgesteld tot 2021.

Chris Lee bevestigde woensdag dat hij niet langer aan het project werkt, meldt financieel persbureau Bloomberg. "Ik heb een stap teruggedaan bij Infinite en kijk uit naar toekomstige kansen", vertelt hij. "Ik geloof in het team en heb er alle vertrouwen in dat ze een geweldige game zullen afleveren. Nu is een goed moment voor mij om een stapje terug te doen."

Microsoft laat in een statement aan Bloomberg weten dat Lee niet meer aan Halo werkt, maar nog wel een werknemer is bij het bedrijf. "Chris Lee blijft een Microsoft-medewerker en hoewel hij nu terugtreedt uit Halo Infinite, waarderen we alles wat hij tot nu toe voor het project heeft gedaan."

Lee is niet de eerste topman die de ontwikkeling van Halo Infinite verlaat. In augustus verlieten creative director Tim Longo en executive producer Mary Olson het project. 343 Industries liet toen weten dat 'de creatieve visie en productie van de game onder leiding van Chris Lee blijven', schrijft Bloomberg.

Halo Infinite zou aanvankelijk een launchtitel worden voor de Xbox Series X en S, maar de game werd uitgesteld tot 2021 na kritiek op de graphics van het spel. De rol van Lee werd rond die tijd deels aan de kant gezet, terwijl Microsoft Halo-veteraan Joe Staten inhuurde om de singleplayercampagne van het spel te leiden. Een andere executive, Pierre Hintze, kreeg de multiplayer onder zijn hoede, zo schrijft Bloomberg.

Sony brengt woensdag een vernieuwde versie van zijn PlayStation-app uit. De mobiele applicatie krijgt een nieuwe interface en wordt onder andere voorzien van een voicechat-functie. PS5-gebruikers kunnen in de toekomst ook games opstarten via de app.

Gebruikers kunnen via de PlayStation-app parties aanmaken en voicechats met maximaal 15 gebruikers houden, zo meldt Sony. Ook is de interface van de app vernieuwd. Zo toont het thuisscherm in de nieuwe versie onder andere welke games momenteel worden gespeeld door vrienden. Het homescreen toont ook informatie over games die de gebruiker recentelijk heeft gespeeld. Het huidige thuisscherm van de app toont een 'What's New'-scherm, die onder andere recent behaalde trophies van vrienden weergeeft.

Verder wordt de messages-functie in de app verwerkt. Gebruikers kunnen al berichten naar andere PlayStation-gebruikers sturen via hun smartphones, maar deze functionaliteit zit momenteel nog verwerkt in een losse app. Sony voegt daarnaast een Explore-scherm toe, waar onder andere artikelen van de officiële PlayStation-blog worden geplaatst.

De app krijgt ook nieuwe functies die werken in combinatie met de PlayStation 5. Gebruikers van deze next-genconsole kunnen PS5-games via de app opstarten, de 'opslagruimte van de console beheren' en via de app inloggen op de PS5. De PlayStation 5 komt op 19 november uit. De nieuwe versie van de app moet vanaf deze week beschikbaar komen op Android en iOS.

Afbeeldingen via Sony

AMD presenteert zijn eerste Big Navi-videokaarten. De RX 6800 en RX 6800 XT komen op 18 november uit en kosten respectievelijk 579 en 649 dollar. In december volgt de RX 6900 XT voor 999 dollar. Alle getoonde videokaarten beschikken over 16GB aan gddr6-geheugen.

AMD baseert zijn Big Navi-videokaarten op RDNA 2. Dat is de opvolger van de oorsponkelijke RDNA-architectuur, die in juli 2019 op de markt verscheen in de RX 5000-serie. AMD produceert zijn nieuwe RX 6000-videokaarten nog steeds op een 7nm-node van TSMC, maar claimt daarbij dat de producten wel efficiënter zijn. Zo zijn de kloksnelheden 30 procent hoger ten opzichte van de RX 5000-serie bij hetzelfde stroomverbruik. Eerder claimde AMD al dat de prestaties per watt van RDNA 2 50 procent hoger zouden zijn dan die van RDNA; het bedrijf meldt nu dat deze ppw met 54 procent zijn verbeterd.

Het bedrijf toonde tijdens zijn presentatie drie Big Navi-videokaarten. De RX 6800 XT lijkt het belangrijkste product in de line-up, die wordt gepositioneerd tegenover de RTX 3080 van Nvidia. De 6800 XT krijgt een adviesprijs van 649 dollar. De 6800 XT heeft 72 compute units, een boostclock van 2250MHz en een geclaimd stroomverbruik van 300W. De videokaart heeft daarnaast 16GB aan gddr6-geheugen met een 256bits-geheugenbus. AMD toont gameprestaties van de RX 6800 XT en vergelijkt deze met de RTX 3080.

De RX 6800 is het laagst gepositioneerde model dat deze presentatie werd getoond en krijgt een adviesprijs van 579 dollar. De videokaart is voorzien van 60 compute units en krijgt een boostclock van 2105MHz. De RX 6800 heeft volgens AMD een tbp van 250W en de geheugenopstelling is hetzelfde als die van het XT-model. AMD vergelijkt de RX 6800 met de RTX 2080 Ti van Nvidia. Het bedrijf claimt daarbij dat zijn gpu beter presteert dan die videokaart. AMD toont geen vergelijkingen met de nieuwere RTX 3070 van Nvidia, die morgen op de markt verschijnt.

De RX 6900 XT kost 999 dollar en wordt door AMD gepositioneerd tegenover de RTX 3090 van Nvidia. Deze videokaart beschikt over 80 cu's en heeft verder dezelfde kloksnelheden, geheugenopstelling en tbp als de RX 6800 XT. De fabrikant claimt ook dat het stroomverbruik hetzelfde blijft, met 300W.

De door AMD gepresenteerde gameprestaties van de RX 6000-videokaarten

Alle getoonde RX 6000-videokaarten beschikken dus over 16GB aan gddr6-geheugen en gebruiken daarnaast een 256bit-geheugenbus. Dat is relatief nauw vergeleken met bijvoorbeeld de RTX 3080 van Nvidia, die beschikt over een 384bit-bus. Om dit te compenseren, introduceert AMD Infinity Cache, een soort on-die cache die de effectieve bandbreedte moet ophogen. Het bedrijf meldt dat Infinity Cache is gebaseerd op de L3-cache die wordt gebruikt in Zen-cpu's.

AMD voorziet de RX 6000-videokaarten van 128MB aan Infinity Cache en claimt dat de videokaarten hierdoor een 2,17x hogere bandbreedte bieden dan videokaarten met gddr6-geheugen op een 384bit-geheugenbus. Tegelijkertijd zou het stroomverbruik van het geheugen tien procentpunt lager liggen bij gebruik van Infinity Cache. Het is daarbij goed om te melden dat AMD spreekt van regulier gddr6-geheugen met een 384bit-geheugenbus. Nvidia gebruikt voor zijn high-end videokaarten sneller gddr6x-geheugen. Op zijn website claimt AMD overigens dat zijn Infinity Cache-set-up ongeveer een 1,78x hogere effectieve bandbreedte biedt dan gddr6x.

AMD toont verder verschillende nieuwe software-features met RX 6000 en Big Navi. Zo krijgen de nieuwe videokaarten ondersteuning voor raytracing middels DirectX 12 Ultimate. Het bedrijf voorziet iedere compute unit van één accelerator voor raytracing. Op termijn moet AMD ook met een Super Resolution-functie komen.

AMD noemt daarnaast Smart Access Memory, waarbij Ryzen 5000-processors gebruik kunnen maken van het gddr6-geheugen van RX 6000-gpu's. Dat moet voor prestatiewinst in games zorgen. Ook de DirectStorage-api van Microsoft wordt ondersteund, waarmee data van ssd's direct naar het gpu-geheugen verplaatst kan worden. AMD introduceert verder 'Rage Mode' in zijn Radeon Software-drivers, waarmee videokaarten een overklok krijgen.

AMD brengt zijn RX 6800 XT en RX 6800-videokaarten op 18 november uit. De RX 6900 XT volgt op 8 december. Je leest meer in de preview van de RX 6000-videokaarten, die Tweakers vanavond publiceerde.

De games Control en Hitman 3 komen beschikbaar voor bezitters van de Nintendo Switch. De titels worden vanuit de cloud gestreamd, waardoor een fatsoenlijke internetverbinding nodig is om ze te kunnen spelen.

De komst van Control Ultimate Edition - Cloud Version en Hitman 3 - Cloud Version werd door Nintendo aangekondigd tijdens een Nintendo Direct Mini-presentatie. Nintendo legt uit dat geïnteresseerden deze versie van Control gratis kunnen uitproberen door een opstartprogramma te downloaden, waarna het spel voor een beperkte duur is uit te proberen. Daarbij is wel een stabiele verbinding noodzakelijk. Als die niet stabiel is, wordt de dienst binnen een paar minuten verbroken. Via het opstartprogramma kunnen spelers de kwaliteit uitproberen. Als spelers na deze testperiode de game willen blijven spelen, is de aanschaf van een betaalde toegangspas nodig.

Hoogstwaarschijnlijk zal deze methode ook van toepassing zijn bij Hitman 3 - Cloud Version, al is de releasedatum voor deze titel nog niet bekend. Hitman 3 komt op andere platforms in ieder geval uit op 20 januari volgend jaar. De cloudversie van Control is momenteel al te downloaden voor de Switch. Deze Control Ultimate Edition bevat het basisspel en alle eerder uitgebrachte uitbreidingen, genaamd The Foundation en AWE. Control Ultimate Edition - Cloud Version is in ieder geval zowel in de tv- als de handheldmodus te spelen.

Deze twee games komen via cloudstreamingtechnologie beschikbaar voor Switch-gebruikers, zodat niet de interne hardware van de draagbare Nintendo-console hoeft te worden gebruikt voor het renderen van de beelden. De mogelijkheid van het streamen van games kwam eerder al beschikbaar in Japan, waar Resident Evil 7, Assassin’s Creed Odyssey en Phantasy Star Online 2.0 al speciale cloudversies kregen.

Fedora 33 is officieel uitgebracht. Het besturingssysteem draait op Gnome 3.38 en maakt voor het eerst gebruik van btrfs als standaard bestandssysteem. De makers hebben ook functies doorgevoerd voor Fedora IoT.

Versie 33 van Fedora Workstation is officieel uitgebracht voor alle desktopgebruikers. De desktopvariant maakt gebruik van de Gnome 3.38-gui die vorige maand uit kwam. Nieuwe gebruikers van het besturingssysteem kunnen daarin gebruik maken van een nieuwe Tour-app om het OS te leren kennen. Verder zijn de meeste veranderingen in Gnome 3.38 cosmetisch van aard. Zo krijgt Fedora 33 ook ondersteuning voor geanimeerde bureaubladachtergronden.

Een belangrijke vernieuwing in het OS is dat Fedora voortaan gebruik maakt van btrfs als standaard bestandssysteem. Dat was sinds Fedora 11 altijd ext4, maar volgens de ontwikkelaars is btrfs beter geoptimaliseerd voor ssd's. Het bestandssysteem ondersteunt bestandscompressie, al wordt dat een opt-in-feature.

Fedora 33 wordt ook geleverd met bijgewerkte system library-packages, zoals Python 3.9, Ruby on Rails 6 en Perl 5.32. Gebruikers die KDE verkiezen boven Gnome, zien standaard EarlyOOM ingeschakeld en op beide gui's is nano voortaan de default editor.

The Fedora Project waarschuwt gebruikers ook dat secure boot in bepaalde gevallen kan worden uitgeschakeld, al zegt het bedrijf dat dat bij slechts een klein deel van de gebruikers zo is. Het bedrijf verwijst naar de recent ontdekte Boothole-kwetsbaarheid in grub2 waarmee secure boot te omzeilen is. Het certificaat waarmee de Fedora-bootloader wordt ondertekend, wordt vanwege Boothole op termijn vervangen. Dat gebeurt voor de meeste gebruikers pas halverwege volgend jaar, maar gebruikers die andere besturingssystemen draaien of bepaalde firmware-updates hebben gekregen, kunnen daar mogelijk al last van hebben. In dat geval raden de ontwikkelaars aan secure boot uit te schakelen tot er een update met een nieuw certificaat beschikbaar is.

Naast de desktopvariant brengt Fedora 33 ook een wijziging mee voor de iot-component. Fedora 33 IoT, dat onlangs de officiële Edition-status kreeg, krijgt nu ondersteuning voor Platform Abstraction for Security of Parsec, een api om hardware beter te beveiligen. Fedora 33 is te downloaden op getfedora.org.

Sky gaat het derde seizoen van de Duitse tv-serie Das Boot uitbrengen in 8k. Volgens de producent, Bavaria Fiction, is het de eerste internationale serie in 8k en met Dolby Atmos. Dit derde seizoen komt alleen in 8k beschikbaar voor bezitters van QLED-8k-tv's van Samsung.

Sky meldt dat de eerste twee seizoenen van de Duitse serie al beschikbaar zijn in 4k-resolutie en met Dolby Atmos, maar dat de nieuwe episodes van het nog uit te komen derde seizoen in 8k worden geproduceerd. De opnames moeten nog beginnen. Om de 8k-productie mogelijk te maken, werkt Producent Bavaria Fiction samen met Sky Studios en Samsung.

Het is niet helemaal duidelijk hoe het zien van de serie in 8k-resolutie mogelijk wordt voor Duitse Sky Q-abonnees en bezitters van QLED-8k-televisies van Samsung. Sky en Bavaria Fiction geven geen nadere technische details. Het lijkt erop dat de Sky Q-abonnees met een dergelijke televisie van Samsung de serie alleen kunnen bekijken via hun Sky Q-decoder. Dat apparaat beschikt over een HDMI 2.0-aansluiting, waardoor er onvoldoende bandbreedte is om een 8k-resolutie mogelijk te maken met een framerate van 24 of 30fps. Het ligt dan ook meer voor de hand dat er gebruik zal worden gemaakt van een interne streamingapp op de televisie, zodat een HDMI-aansluiting geen beperkende factor is.

Overigens is het niet bijzonder dat er series of films in 8k-resolutie worden opgenomen. Zo heeft Netflix gebruikgemaakt van RED Helium 8k-camera's voor het tweede seizoen van Lost in Space en David Attenboroughs documentaire Our Planet. Amazon gebruikte ook die camera's voor The Tick. Die producties zijn echter niet in 8k-resolutie uitgebracht, wat bij het derde seizoen van Das Boot dus wel moet gaan gebeuren.

Das Boot is een tv-serie die gezien moet worden als de opvolger van de veelgeprezen oorlogsfilm Das Boot uit 1981. Ook in de serie draait het om een bemanning in een Duitse onderzeeboot in de Tweede Wereldoorlog, maar een deel van het verhaal heeft een ander perspectief, waarin het Franse verzet centraal staat.

De Nederlandse start-up Unpluq heeft zijn USB-C-sleutel uitgebracht die moet helpen tegen smartphoneverslaving. De bijbehorende launcher geeft alleen toegang tot alle apps op de telefoon als gebruikers het apparaatje in de Android-telefoon steken.

Mensen die de Kickstarter-campagne hebben gesteund, krijgen het apparaat vanaf woensdag toegestuurd, laat het bedrijf weten. Met die campagne kreeg het bedrijf bijna driehonderd backers die samen ongeveer tienduizend euro hebben ingelegd om het product te verwezenlijken. De oprichters zijn allemaal oud-studenten van de TU Delft. De eerste conceptnaam was Unplug, maar dat zou lastig zijn om op internet op te zoeken, dus viel de keuze op de naam met een q aan het einde.

Unpluq is een USB-C-dongel en Android-launcher. Als de dongel niet in de smartphone zit, blokkeert de launcher de toegang tot apps die gebruikers zelf hebben gekozen. Daardoor is de smartphone wel bruikbaar voor bijvoorbeeld bellen, muziek beluisteren en navigatie, maar sociale media werken dan niet.

De kleine dongel heeft een gaatje om bijvoorbeeld aan de sleutelbos te worden bevestigd. De bedoeling van het product is om smartphoneverslaving te verminderen door een barrière op te roepen in de vorm van het insteken van een fysiek product.

Unpluq op weg naar release

De release vindt iets later plaats dan gepland; de campagnes eindigden in maart en de release had vorige maand moeten plaatsvinden. "Maar we liepen vertraging op met de productie", aldus oprichter Tim Smits tegen Tweakers. "Een deel van de chips ging kapot."

De productie van het apparaatje vindt plaats in de Chinese stad Shenzen, maar door de coronapandemie was het onmogelijk om langs te gaan bij de fabriek. "Wel jammer, die reis hadden we graag willen maken", aldus medeoprichter Jorn Rigter.

De USB-sleutel zelf is vrij eenvoudig: een USB-C-connector met een pcb erachter met wat geheugen in een behuizing. "Maar de fabrikant moet dan wel eerst een mal maken en we hebben natuurlijk veel prototypes gemaakt." Behalve de USB-sleutel omvat Unpluq ook software, in de vorm van de launcher.

Is het niet veel gevraagd van gebruikers om een specifieke launcher te gebruiken voor een hardwareproduct? "We kijken naar de mogelijkheid om het te integreren met andere launchers, maar dat is lastig, want die moeten dat gaan ondersteunen. We zien meer in het maken van een launcher die even goed is als bijvoorbeeld de standaardlauncher die Google op zijn Android-telefoons zet."

Dat het een launcher is, biedt wel een ontsnappingsroute voor wie zonder dongel toch even de verborgen apps wil checken; je kunt in de instellingen een andere launcher kiezen. "Daarom kun je ook de instellingenapp als verborgen app aanmerken, dan lukt dat niet." En hoe zit het als je de dongel kwijtraakt? "Je kunt in de launcher aangeven dat je hem kwijt bent, maar dat kan maximaal vijf keer."

Hoe het verdergaat

Nu de release er is en Unpluq een echt product is, is het de vraag hoe het verdergaat. Een ander product zou een oplossing kunnen zijn voor iPhones. "De USB-C-dongel past daar niet in en op iOS heb je geen launchers, dus daarvoor zullen we een apart product moeten maken. We hopen daar begin volgend jaar iets over te kunnen zeggen."

Ook is het de vraag hoe het bedrijf de distributie gaat doen, want leveren aan de backers is de eerste prioriteit, maar daarna wil het bedrijf nieuwe klanten werven. "We hebben een eigen webshop en daar gaan we hem verkopen." De meest logische doelgroep is natuurlijk de grote groep mensen die zeggen verslaafd te zijn aan de smartphone én die er wat aan willen doen. Er is echter nog een groep potentiële gebruikers, aldus Rigter. "We zien een grote markt in bijvoorbeeld ouders die met de Unpluq-key het smartphonegebruik van hun kinderen willen terugdringen."

De bedoeling is om het bedrijf uit te bouwen als aanbieder van diensten op het gebied van digitaal welzijn. "Dus dan kun je denken aan producten die ook werken op laptops, maar ook aan trainingen voor klanten op het gebied van digitaal welzijn bijvoorbeeld."

No Man's Sky wordt een launchtitel voor de PlayStation 5 en de Xbox Series X en s. Hello Games maakt een nextgenversie voor de nieuwe consoles die op 4k-resolutie met 60fps draait. De game is gratis voor spelers die de game nu ook bezitten.

No man's Sky Next Generation heeft volgens de makers betere graphics, die passen bij de nieuwe consoles, die op 10 en 19 november uitkomen. De game is direct bij de release beschikbaar voor zowel de PlayStation 5 als de Xbox Series X en S.

Op de Sony-console krijgt de game ondersteuning voor de haptische feedback die in de DualSense-controllers zit en verbeterd geluid door middel van Tempest 3D Audio-techniek. Hello Games stelt in een trailer dat de laadtijden van de game vijf tot tien keer korter zijn op de nieuwe consoles.

De consoleversies van de game krijgen voor het eerst ondersteuning voor multiplayer voor maximaal 32 spelers. Daarbij is crossplay mogelijk. Volgens de makers is er ook ondersteuning voor de PSVR via backward compatibility.

De next-genupdate voor No Man's Sky komt op de releasedatums van de consoles uit en is dan gratis voor spelers die de game nu ook al hebben. Het spel is ook onderdeel van het Xbox Game Pass-abonnement. Pc-spelers krijgen tegelijkertijd ook een update waarmee de graphics verbeterd worden.

KPN heeft de cijfers van het derde kwartaal van dit jaar gepubliceerd en daaruit blijkt dat de groei van het aantal glasvezelklanten doorzet. In het afgelopen kwartaal kwamen er 27.000 glasvezelklanten bij.

Uit de cijfers van het derde kwartaal blijkt dat KPN nu 1,18 miljoen glasvezelklanten heeft, wat een stijging is van 27.000 klanten ten opzichte van het tweede kwartaal van dit jaar en van 70.000 ten opzichte van het derde kwartaal van 2019. In totaal verliest KPN meer breedbandklanten dan het erbij krijgt, doordat er op het vlak van koper nog altijd een duidelijke daling plaatsvindt. Dat aantal zit nu op 1,69 miljoen, een daling van zo'n 36.000 klanten ten opzichte van het tweede kwartaal van dit jaar en van 138.000 ten opzichte van het derde kwartaal van vorig jaar.

Volgens KPN neemt ongeveer 18 procent van de glasvezelklanten een abonnement van 500Mbit/s of hoger af. Het aantal huishoudens dat de mogelijkheid heeft om FttH af te nemen, ligt op 2,67 miljoen. Precies een jaar geleden lag het nog op 2,42 miljoen en in het tweede kwartaal van dit jaar op 2,59 miljoen. Sinds de start in 2019 zijn 326.000 huishoudens van een glasvezelaansluiting voorzien, aldus KPN. De gemiddelde FttH-uitrol groeit elk kwartaal, naar momenteel 5600 per week, terwijl dat gemiddelde in 2019 op 2300 huishoudens lag. De groei van het aantal huishoudens dat daadwerkelijk gebruikmaakt van een glasvezelaansluiting, groeit minder hard. Dat aantal was een jaar geleden 1,24 miljoen en is nu 1,36 miljoen.

KPN kreeg er in het derde kwartaal 9000 mobiele abonnees bij. Volgens ceo Joost Farwerck gaat het om de eerste stijging van dit aantal sinds 2017, al staat in het persbericht dat deze 9000 'de grootste klantenstijging sinds het derde kwartaal van 2017' betreft. Het huidige aantal van 3,58 miljoen mobiele abonnees is nog altijd een daling van 19.000 ten opzichte van een jaar geleden, maar de daling van kwartaal op kwartaal is wel tot stilstand gekomen. Sinds het derde kwartaal van 2019 zijn deze aantallen als volgt: -14.000, -13.000, -1000 en +9000.

Het aantal klanten voor vaste diensten daalde in vergelijking met het derde kwartaal van 2019 met 162.000 naar 3,12 miljoen. In vergelijking met het tweede kwartaal van dit jaar is er sprake van een daling met 34.000. In het aantal huishoudens met een vast-mobielabonnement en het aantal klanten met zo'n abonnement veranderde er niet veel. Nog altijd vormen de huidige 1,38 miljoen huishoudens met zo'n abonnement 49 procent van het totaal van het breedbandaantal en vormen de huidige 2,27 miljoen klanten met een vast-mobielabonnement 63 procent van het abonnementenbestand.

Onder de streep kwam de omzet uit op bijna 1,30 miljard euro, een daling van 5,4 procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal van 2019. De winst kwam uit op 132 miljoen euro, een flinke daling van 58 procent ten opzichte van de winst over het derde kwartaal van vorig jaar. Dat geeft volgens KPN echter een enigszins vertekend beeld, omdat het winstcijfer van vorig jaar, 314 miljoen euro, vooral werd gevormd door de verkoop van datacenterdienstverlener NLDC. Als dit soort eenmalige posten buiten beschouwing worden gelaten, was er volgens KPN sprake van een stijging van de nettowinst met 4 miljoen euro.

Moddingplatform XDA heeft voor het eerst een eigen telefoon gemaakt. Het gaat om een toestel van F(x)tec dat draait op LineageOS en optioneel geleverd wordt met Ubuntu Touch of Android. De telefoon heeft een fysiek uitschuifbaar toetsenbord.

XDA zegt dat het de Pro1-X wilde maken om gebruikers een keus te geven in het besturingssysteem dat ze gebruiken. De telefoon draait daarom standaard op LineageOS, dat door XDA is ontwikkeld als opvolger van CyanogenMod, maar het toestel is ook verkrijgbaar met Ubuntu Touch OS en Android. Volgens de makers is het toestel vooral gericht op privacy. Dat is onder andere te zien in Privacy Guard, de functie in LineageOS waarmee gebruikers permissies kunnen regelen en kunnen bepalen welke data ze waarmee delen. De telefoon wordt geleverd met LineageOS 16, maar er komt binnenkort een upgrade naar LineageOS 17 uit waarin Privacy Guard wordt vervangen door de Permissions Hub van het Android Open Source Project. XDA werkt nog aan versies die op andere besturingssystemen draaien, waaronder Sailfish OS en Fedora.

De telefoon is gebaseerd op de F(x)tec Pro1, die vorig jaar uitkwam. Het model heeft een uitschuifbaar toetsenbord met 66 toetsen en is op een aantal punten onder de motorkap aangepast. Zo draait het op een Snapdragon 835-processor. Het is daarmee de eerste Ubuntu Touch-telefoon op een Qualcomm-cpu. Ook zijn het geheugen en de opslag omhooggegaan naar 8GB ram en 256GB opslag. Er zijn daarnaast modellen beschikbaar met 6GB en 128GB. De telefoon heeft verder dualsimondersteuning, een specifieke cameraknop aan de zijkant en een HDMI-aansluiting. Het toestel heeft een 6"-Amoled-scherm met een resolutie van 2160x1080 pixels en twee camera's van respectievelijk 12 en 5 megapixel.

De telefoon is nog niet uit, maar kan via crowdfundingplatform IndieGoGo vooruit worden besteld. Daar kost de 6GB/128GB-versie in het early bird-pakket 552 euro en de 8GB/256GB-versie 611 euro. XDA zegt dat de telefoons na de crowdfunding niet los worden verkocht en dus alleen via IndieGoGo kunnen worden gekocht.

Sony heeft met zijn gamingdivisie opnieuw een goed kwartaal achter de rug. Het bedrijf verkocht net als in het voorgaande kwartaal beduidend meer PlayStation 4-games dan in dezelfde periode van 2019. Ook de omzet uit games steeg.

Uit een toelichting op de cijfers van het afgelopen tweede fiscale kwartaal, dat op 30 september eindigde, blijkt dat Sony 80,9 miljoen PlayStation 4-games heeft verkocht. Dat zijn er 10,3 miljoen meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Het is wel minder dan de 91 miljoen verkochte PS4-games uit het tweede kwartaal van dit jaar, maar het cijfer is nog altijd relatief hoog, wat waarschijnlijk nog altijd deels wordt veroorzaakt door de coronapandemie.

Van de 80,9 miljoen games waren er 12,4 miljoen games die gemaakt zijn door eigen studio's. De grootste release van deze eigen studio's in het afgelopen kwartaal was de PlayStation 4-game Ghost of Tsushima. Deze samoerai-actiegame kwam in juli uit en werd in de eerste drie dagen na de release al 2,4 miljoen keer verkocht. In het tweede kwartaal van dit jaar betrof 74 procent van de softwareverkopen een online aanschaf en dat daalde naar 59 procent. Dat betekent dat nog altijd een ruime meerderheid van de games is aangeschaft in de PlayStation Store.

Tijdens het afgelopen kwartaal verkocht Sony nog 1,5 miljoen PlayStation 4-consoles, waarmee het totale aantal verkochte PS4-consoles boven de 113,5 miljoen exemplaren zit. Het aantal PlayStation Plus-abonnees zit op 45,9 miljoen; dat is ten opzichte van het tweede kwartaal van dit jaar een relatief kleine groei van negenhonderdduizend, maar ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar geleden is het een stijging van 9 miljoen gebruikers.

Vooral door de goede verkopen steeg de omzet van Sony's Game & Network Services-bedrijfstak van 454,4 miljard Japanse yen een jaar geleden naar 505,6 miljard yen in het afgelopen kwartaal. Omgerekend is dat respectievelijk 3,7 en 4,1 miljard euro. Het operationele inkomen steeg omgerekend van 531 miljoen naar 857 miljoen euro. De totale kwartaalomzet van Sony kwam uit op 2133,5 miljard yen, zo'n 17,4 miljard euro. Dat is een stijging van 2 procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2019.

D66 en het CDA willen een onderzoek naar algoritmen die worden gebruikt door private techbedrijven. Het onderzoek moet specifiek kijken naar de invloed van algoritmen op de samenleving door bijvoorbeeld desinformatie en verkiezingsbeïnvloeding.

D66-Kamerlid Kees Verhoeven en CDA-Kamerlid Harry van der Molen dienen op woensdag een motie in waarin ze oproepen zo'n onderzoek op te zetten. Dat doen ze tijdens een debat in de Tweede Kamer over desinformatie. In de Volkskrant zeggen de politici dat het onderzoek een eerste stap is. In een later stadium moeten bepaalde onderdelen van algoritmen, zoals aanbevelingen op platforms, zelfs verboden worden. "Misschien moet je wel verbieden dat die platforms aanbevelingen doen op basis van algoritmen", zegt hij.

Verhoeven zegt tegen de krant dat algoritmen van diensten als Facebook en YouTube tot gevolg kunnen hebben dat gebruikers steeds meer hun eigen wereldbeeld te zien krijgen, en dat dat weer kan leiden tot bijvoorbeeld de verspreiding van complottheorieën. Verhoeven wil niet dat de overheid bepaalt wat burgers wel en niet te zien krijgen, maar hij wil wel laten uitzoeken op basis waarvan techbedrijven bepaalde berichten voorschotelen. De huidige acties die de bedrijven nemen met contentmoderatie zijn volgens hem too little, too late.

Hoe het onderzoek er precies uit moet komen te zien, is nog niet bekend. Het zou moeten worden uitgevoerd door bestaande instanties, zoals de Autoriteit Persoonsgegevens en de Autoriteit Consument en Markt. Ook het College voor de Rechten van de Mens en de Algemene Rekenkamer zouden erbij betrokken worden, schrijft de Volkskrant.

D66 introduceert tegelijk met de motie een eigen campagneplan tegen desinformatie. Daarin is een aantal actiepunten opgenomen waaraan techbedrijven zich zouden moeten houden. Sommige daarvan zijn D66-stokpaardjes; de partij wil bijvoorbeeld al langer een algoritmewaakhond. Ook moeten volgens D66 algoritmen openbaar worden, moeten politieke advertenties aan banden worden gelegd, moeten techbedrijven sneller opgebroken worden en moeten fusies worden verboden. Tegen de Volkskrant zegt Verhoeven dat dergelijke plannen niet alleen aan Europa moeten worden overgelaten, maar dat ook 'een nationale aanpak hard nodig is'.

Loewe maakt volgende week twee nieuwe oledtelevisies beschikbaar, de bild v.65 en bild v.55. In de eerste helft van 2021 verschijnt een nieuwe oledgeneratie onder de bild i-productlijn en ook komt Loewe dan met een nieuwe merknaam 'We', met een 'aantrekkelijke prijs'.

De adviesprijzen voor de Loewe bild v.65 en v.55 bedragen respectievelijk 5999 euro en 3999 euro als ze vanaf volgende week te koop zijn. De tv's moeten de bild 5.65- en bild 5.55-oledmodellen vervangen. Later in het laatste kwartaal van 2020 volgt nog de bild s.77 met 77"-oledscherm, die 14.999 euro gaat kosten. HDMI 2.1 is niet aanwezig bij de aangekondigde Loewe-tv's. Loewe kondigde in september aan drie nieuwe oledtelevisies in Nederland en België uit te brengen.

De bild v.65 en bild v.55 hebben, zoals de namen al aangeven, 65"- en 55"-oledpanelen en hebben een 4k-resolutie. Ze ondersteunen HDR10, HLG en Dolby Vision. Beide tv's bevatten een SX8-soc met acht cores, die Loewe ook voor zijn in juli aangekondigde bild 3-tv's met lcd- en oledpanelen gebruikt. Verder draaien de tv's Loewes os6.4-besturingssysteem, hebben ze een SL5-behuizing en bevatten ze een dr+-hdd van 2TB voor opnames.

De komende bild s.77 deelt veel van de specificaties van de bild v-modellen, maar heeft een groter oledscherm. Daarnaast is er een soundbar met tien drivers en een vermogen van 120W aanwezig, waar de bild v-modellen een soundbar met zes drivers met een vermogen van 80W hebben. Bij de s.77 is de soundbar standaard niet zichtbaar, maar schuift het paneel tijdens gebruik omhoog om deze tevoorschijn te laten komen.

Of dat bij de komende bild i-modellen wel het geval zal zijn, is nog onbekend. Deze nieuwe serie oled-tv's verschijnt in de zomer van volgend jaar en bestaat dan niet alleen uit 65"- en 55"-modellen, maar ook uit een 48"-tv. Bovendien hebben ze een nieuwe SL7-behuizing. In het tweede kwartaal van 2021 maakt Loewe ook lcd's onder de nieuwe We-merknaam beschikbaar. Dit zullen tv's met schermdiagonalen van 32 tot 65 inch zijn met een nog onbekende prijs. Loewe heeft het over een 'aantrekkelijke prijs', waardoor het waarschijnlijk om de goedkoopste tv's in zijn assortiment zal gaan.

Loewe verkeerde vorig jaar in betalingsproblemen en dreigde failliet te gaan. Eind 2019 werd het bedrijf overgenomen door het Slowaakse Skytec, dat eerder al licenties op de merknamen Blaupunkt en Sharp nam om producten uit te brengen.

De onlangs geïntroduceerde iPhone 12 lijkt een camera te hebben die uniek is voor het specifieke toestel. YouTuber Hugh Jeffreys probeerde de camera te vervangen, maar kreeg die daarna niet meer aan de praat.

Jeffreys haalde in een video twee nieuwe iPhones uit elkaar en verwisselde daarvan de moederborden. Jeffreys zag bij het starten verschillende foutmeldingen over bijvoorbeeld het gebruik van FaceID en de accu. Dat is niet nieuw, het bedrijf doet dat sinds vorig jaar als een niet-gecertificeerde reparateur een nieuwe accu in een iPhone plaatst. Wel zag Jeffreys dat op de iPhone 12 ook de camera niet meer goed werkt als er aan de telefoon gesleuteld wordt.

In zijn teardown is te zien dat Jeffreys de camera wel kan starten, maar dat die ook veel vastloopt. De viewfinder reageert bijvoorbeeld niet meer nadat een gebruiker inzoomt en weer uitzoomt. Ook loopt de camera vast in Portretmodus als de gebruiker tussen de voor- en achtercamera wisselt, en kunnen er geen panoramabeelden worden gemaakt.

Het probleem komt voor op de beide telefoons waarop Jeffreys het moederbord veranderde. Ook na een softwarereset werkten de camera's niet goed. Jeffreys verwisselde later zelfs alle onderdelen uit de telefoon, waaronder de cameralens zelf. De problemen werden weer opgelost nadat Jeffreys de moederborden terugzette in hun originele telefoon. Het is niet bekend waar het probleem precies door ontstaat, maar Jeffreys speculeert zelf dat de camera via een serienummer is gekoppeld aan een specifieke telefoon, net zoals de display en de accu.

Tweakers heeft woensdag een review van de iPhone 12 en 12 Pro gepubliceerd.

De Dienst Justitiële Inrichtingen, de Nederlandse gevangeniskoepel, heeft sinds begin dit jaar 321 gesprekken tussen gevangenen en hun advocaten opgenomen. Dat mag niet, omdat gesprekken met advocaten als vertrouwelijk gelden. De dienst zegt dat het gaat om een fout.

De Dienst Justitiële Inrichtingen zegt tegen 1Limburg dat de fout op 16 september werd ontdekt in de gevangenis bij Schiphol. Volgens de dienst gaat het om een landelijk probleem en is niet uit te sluiten dat er ook in andere inrichtingen gesprekken onverhoopt zijn opgenomen. "Deze gesprekken zijn niet afgeluisterd door DJI. Er vindt namelijk logging plaats van het voeren, meeluisteren, opnemen en terugluisteren van gesprekken. De gesprekken zijn ook verwijderd uit het systeem van Telefonie voor Justitiabelen", zegt een DJI-woordvoeder.

Gedetineerden mogen via het Telefonie voor Justitiabelen-systeem bellen met de buitenwereld. Die gesprekken worden standaard opgenomen om te voorkomen dat criminele handelingen kunnen doorgaan. Normaal gesproken zorgt nummerherkenning ervoor dat het nummer van de advocaat wordt herkend en het gesprek zodoende eruit wordt gefilterd. In dit geval werd de nummerherkenning omzeild als een gevangene dertien in plaats van tien cijfers draaide. "DJI en de Nederlandse Orde van Advocaten waren niet op de hoogte van deze mogelijkheid om een gesprek tot stand te brengen", zegt de DJI-woordvoerder.

De Nederlandse Orde van Advocaten is direct na het ontdekken van de fout op de hoogte gebracht. De Orde noemt de situatie 'onwenselijk', maar bevestigt ook dat de gesprekken niet zijn afgeluisterd en dat ze inmiddels zijn gewist. Ook de betrokken advocaten zijn op de hoogte gesteld.

Meerdere betrokken advocaten reageren sceptisch en cynisch. Zo zeggen ze dat het gaat om een 'terugkerend verschijnsel' en dat er 'telkens een andere smoes' wordt gebruikt. De strafrechtadvocaat Sjoerd van Berge Henegouwen is het stelligst in zijn oordeel. "Keer op keer blijkt dat Justitie het niet laten kan om gesprekken tussen advocaten en hun cliënten af te luisteren."

De advocaten wijzen op eerdere, vergelijkbare gevallen. Zo bleek in november 2018 dat de DJI drieduizend gesprekken van advocaten had opgenomen door een softwarefout. En eind vorig jaar bleek op basis van een onderzoeksrapport dat er sinds 2013 waarschijnlijk zo'n 25.000 gesprekken tussen gevangenen en advocaten zijn opgenomen. Als oorzaak daarvan werden twee programmeerfouten aangewezen waardoor de opnames bij het herkennen van de nummers van advocaten toch niet werden geblokkeerd.

De aankomende Xbox Series X-console heeft een output zonder kleurcompressie bij een 4k-resolutie in combinatie met een verversingssnelheid van 120Hz en met high dynamic range. Dat zegt de hdr-expert Adam Fairclough op basis van informatie die hij heeft gekregen.

Fairclough, die op het internet beter bekendstaat onder de naam Evil Boris, zegt dat hij heeft vernomen dat de Xbox Series X deze output biedt. Hij vermeldt daarbij niet zijn bron, maar hij staat bekend als een betrouwbare expert op met name het gebied van high dynamic range. Daarbij geeft Fairclough aan dat hij er eerder van uitging dat er wel enige kleurcompressie zou worden toegepast, in de vorm van de 4:2:2 chroma subsampling.

Als de informatie juist is, betekent dat dat de Xbox Series X geen kleurcompressie toepast bij 4k, 120Hz en hdr. Er is dan dus sprake van 4:4:4 chroma subsampling, waarbij geen kleurinformatie verloren gaat. Dat ziet er wat beter uit dan 4:2:2 of 4:2:0, waarbij beeldartefacten zichtbaar kunnen zijn en kleuren er soms wat fletser uit kunnen zien.

Chroma subsampling wordt vaak toegepast om de bandbreedte te drukken. Het idee hierbij is dat er kleurresolutie wordt opgeofferd, maar dat dat bij de meeste natuurlijke beelden niet opvalt, omdat de resolutie van het helderheidssignaal behouden blijft.

De bandbreedte komt bij 4k, 120Hz en 4:4:4 chroma subsampling uit op 40Gbit/s, waarmee het net past in de maximale bandbreedte van de HDMI 2.1-aansluitingen van bijvoorbeeld de LG CX-oledtelevisies. De HDMI 2.1-standaard gaat overigens uit van een maximale bandbreedte van 48Gbit/s. Dat is de bandbreedte die bijvoorbeeld de C9 heeft, de voorganger van de CX.

Microsoft heeft een update voor Windows 10 en 8.1 uitgebracht waarmee het mogelijk is de Flash Player definitief van het systeem te verwijderen. De software verdwijnt dan overal van het systeem en kan ook niet meer worden teruggezet.

Het gaat om KB4577586, die Microsoft de 'Update for the removal of Adobe Flash Player' noemt. De update is er voor zowel Windows 10 als voor Windows 8.1 en Windows Server. De update is alleen te downloaden via de Microsoft Update Catalog. De software wordt voorlopig niet via de standaard-Windows Update verspreid, maar dat gebeurt vanaf begin volgend jaar wel.

Met de update wordt de Flash Player definitief van het systeem verwijderd. Dat betekent dat de software verdwijnt uit het OS, maar ook uit de Microsoft-browsers Internet Explorer en Edge. In andere browsers zoals Chrome of Firefox blijft Flash nog wel werken als de gebruiker het daar handmatig heeft geïnstalleerd.

Als de update is geïnstalleerd, is het niet meer mogelijk Flash handmatig weer zelf te installeren. Daarvoor moet een gebruiker teruggaan naar een eerdere versie van het besturingssysteem of Windows helemaal opnieuw installeren. Flash wordt al jaren langzaam maar zeker uitgefaseerd. De software van Adobe bereikte in 2017 al de end of life-status. Sindsdien verwijderen steeds meer softwaremakers het programma.

Apple heeft een functie voor omgekeerd draadloos laden gemaakt voor de iPhone 12-serie. De functie is nog niet actief en werkt vermoedelijk alleen met accessoires die het bedrijf in de toekomst zal aankondigen, zoals een nieuwe generatie AirPods.

De functie voor omgekeerd draadloos laden werkt op 360kHz, blijkt uit een keuring van de FCC die FCCid.io online heeft gezet. Apple moest de functie laten keuren, omdat omgekeerd draadloos laden extra elektromagnetische straling kan opleveren en de FCC-keuring is bedoeld om ervoor te zorgen dat apparaten veilig zijn voor gebruik door consumenten.

Uit de keuring zijn diverse zaken op te maken. Zo ligt de frequentie van 360kHz iets hoger dan de frequentie voor regulier draadloos laden: de specificaties van de Qi-standaard schrijven voor dat het gaat om een frequentie tussen 87 en 205kHz.

Omgekeerd draadloos laden van Apple

De keuring geeft diverse details weg over wat voor functies Apple voor zich ziet met omgekeerd draadloos laden. Voor omgekeerd draadloos laden hebben de iPhones een tweede spoel aan boord. Dat is een spoel van dunner draad die meerdere keren gedraaid is dan de spoel voor draadloos laden. De keuring geeft diverse specificaties van de spoelen weer.

De maximale laadsnelheid ligt veel lager dan bij draadloos laden en dat wijst erop dat Apple kleine apparaten met een relatief kleine accu zou willen opladen met de functie. AirPods liggen bijvoorbeeld voor de hand, want die hebben al een functie om draadloos te laden via de gewoonlijke Qi-lader. Wat ook kan, is dat gebruikers een Apple Watch op de achterkant kunnen leggen. De FCC mag niet zeggen wat voor apparaat de iPhones kunnen opladen, maar meldt wel dat de iPhones momenteel alleen een accessoire kunnen laden dat Apple 'mogelijk in de toekomst zal uitbrengen'.

Uit de documenten is niet af te leiden welk accessoire Apple heeft meegeleverd, maar wel zijn de afmetingen te zien ten opzichte van de diverse iPhones van dit jaar. Daaraan is te zien dat de geleverde accessoire even breed is als de iPhone 12 mini. Als we onze liniaal ernaast leggen, komen we uit op een afmeting van ongeveer 95x64mm. Dat wijkt fors af van de doosjes van de huidige AirPods. De AirPods Pro hebben een laaddoosje van 60x45mm, bij de AirPods is dat 53x44mm. Ook de diverse Apple Watch-modellen zijn lang niet zo groot als de illustratie weergeeft.

De FCC merkt ook op dat draadloos laden vooralsnog alleen werkt als de iPhone zelf aan de bedrade lader ligt. De FCC zelf gokt erop dat dit een tijdelijke beperking zal zijn en heeft de functie gekeurd alsof hij ook gebruikt zou kunnen worden los van de lader.

Het detecteren van apparaten gebeurt via de magneten van het MagSafe-systeem en via de NFC-chip in iPhones, die communiceert met een NFC-chip in het apparaat dat op te laden is. De hoeveelheid daarbij vrijkomende straling is volgens de simulaties van de FCC verwaarloosbaar klein. De iPhone 11 vorig jaar kreeg volgens geruchten al omgekeerd draadloos laden, maar in teardowns zijn de benodigde componenten nooit aangetroffen. Nu zit de functie aantoonbaar wel in de iPhone 12.

De werking van omgekeerd draadloos laden

Omgekeerd draadloos laden is geen nieuwe functie voor smartphones. De eerste telefoon die dat kon was de Huawei Mate 20 Pro, die twee jaar geleden uitkwam. Huawei profileerde het toen tijdens de presentatie als een haast romantische functie, een manier om de telefoon van een vriend of vriendin een beetje bij te laden als die leeg zou zijn.

Huawei maakte later nog een curieuze curling-commercial over omgekeerd draadloos laden, maar de boodschap bleef bij benadering hetzelfde: de functie is bedoeld om andere mensen uit de brand te helpen als hun telefoon leeg is.

Samsung nam in eerste instantie dezelfde route en maakte zelfs ook een commercial over hoe je de functie kon gebruiken om andere telefoons bij te laden. Maar tegen telecomjournalisten noemde Samsung een heel ander gebruiksscenario: gebruikers zouden hun nieuwe Galaxy Buds-oortjes kunnen opladen met Wireless PowerShare, zoals de marktleider het noemde.

Bij Tweakers hebben we omgekeerd draadloos laden beperkt getest: de Samsung Galaxy S10 raakte 23 procent kwijt om een Galaxy S9 10 procent op te laden, iets dat in de review van de S10 leidde tot de conclusie dat de technologie weinig efficiënt is. Een gestandaardiseerde laadtest voor omgekeerd draadloos laden hebben we niet.

Omgekeerd draadloos laden zit nu in veel van de duurdere Android-telefoons van onder meer Samsung, Huawei, Xiaomi, OnePlus en Motorola. Het vermogen verschilt wel: bij de OnePlus 8 Pro gaat het laden met maximaal 3W, bij de Xiaomi Mi 10 Ultra gaat dat met 10W.

De technologie heeft wel diverse beperkingen, naast de relatief beperkte snelheid waarmee je andere apparaten kunt opladen en het feit dat de accu van de smartphone zelf leger raakt. Apparaten moeten op de achterkant van een telefoon liggen. Dan kun je dus je telefoon niet gebruiken tijdens het veelal trage draadloze laden.

Apple heeft daarvoor wellicht een oplossing in de vorm van MagSafe op de iPhone 12's. Apple heeft een reeks magneten rond de spoelen geplaatst om accessoires vast te klikken aan de achterkant. Met accessoires die eveneens magnetisch zijn, is het mogelijk om een accessoire op te laden die vast zit aan de achterkant en tegelijk de telefoon te gebruiken.

Apple heeft nog niet gereageerd op de vondst van de functie in de FCC-keuring. De fabrikant doet doorgaans ook geen uitspraken over producten, diensten en functies die nog niet zijn aangekondigd. Daardoor blijft het vooralsnog een vraagteken wat Apple precies gaat doen met omgekeerd draadloos laden.

PAL-V, een in het Nederlandse Raamsdonksveer gevestigd bedrijf dat al jaren aan de gelijknamige vliegende auto werkt, heeft inmiddels toestemming van de Rijksdienst Wegverkeer gekregen om de openbare weg op te gaan.

Deze goedkeuring betekent dat de auto met een officieel kenteken de Europese wegen op mag. Deze toestemming liet de nodige tijd op zich wachten en is nog vrij beperkt. In Het Financieele Dagblad zegt een medewerker van de RDW dat het gaat om een individuele goedkeuring, waarbij dus slechts één voertuig de weg op mag. Het bedrijf mag de auto dus nog niet in productie nemen. "Daarvoor moeten we ook de productielocatie bekijken om zeker te weten dat elk voertuig volgens dezelfde kwaliteitseisen geproduceerd kan worden", aldus de RDW. De auto mag overigens pas verkocht worden in heel Europa als dit productieproces wordt goedgekeurd en de auto aan Europese regelgeving voldoet.

Ook mag PAL-V zijn vliegende voertuig, waar al sinds 2007 aan wordt gewerkt, nog niet het luchtruim laten kiezen. Sinds 2015 is het bedrijf bezig met de certificatie om ook te mogen vliegen, wat door de European Aviation Safety Agency wordt afgehandeld. Waarschijnlijk zal die procedure in 2022 zijn afgerond. Daartoe moeten er meer dan 1200 testrapporten worden afgerond. Pas daarna mogen de laatste 150 uur aan testvluchten worden afgerond. Daarna moeten de leveringen aan klanten beginnen.

PAL-V-bestuursvoorzitter Robert Dingemanse zei in 2017 ervan overtuigd te zijn dat de leveringen nog in 2018 zouden plaatsvinden. Tegen het FD zegt hij nu te verwachten dat de auto volgend jaar toestemming krijgt om de rotorbladen in te zetten en dus ook te vliegen. Volgens hem zit de PAL-V in de laatste fase om goedkeuring te krijgen van de EASA.

De PAL-V Liberty, de volledige naam van de vliegende auto, is een gyrokopter. Het voertuig is te beschouwen als een tweepersoonsdriewieler waarvan de rotor is in te klappen, zodat het voertuig ook de weg op kan als ware het een reguliere auto. Voor opstijgen is een startbaan van minimaal 180 meter noodzakelijk; bij het maximumgewicht loopt dit op tot 330 meter. Voor landen is 30 meter aan landingsbaan nodig. Zowel in de lucht als op de weg haalt het voertuig een snelheid van maximaal 180 kilometer per uur. Het ombouwen van het voertuig, waaronder het in- of uitklappen van de rotorbladen, duurt tussen de vijf en tien minuten.

Als de PAL-V Liberty door een bocht gaat, maakt de auto gebruik van een hydraulisch systeem waarbij de carrosserie en het voorwiel worden gekanteld. De achteras met de beide achterwielen kantelt niet mee. Dit kantelmechanisme is door Carver in licentie aan PAL-V gegeven. Carver ging in 2009 failliet en maakte de Carver One, een soort kruising tussen een auto en een motorfiets, die gebruikmaakt van hetzelfde kantelmechanisme. Dit bedrijf maakte in 2010 overigens een doorstart en maakt nu elektrische varianten. Volgens PAL-V hebben zo'n dertig Nederlanders de vliegende auto al besteld en aanbetaald; de PAL-V Liberty kost 499.000 euro per stuk. De kosten voor een vliegbrevet komen daar nog bovenop.

Gebruikers van Office 365 kunnen voortaan een onbeperkt aantal suffix-e-mailadressen gebruiken. Door een + achter een adres te zetten kunnen ze een uniek adres aanmaken voor een bepaald doel. De feature is te gebruiken voor Exchange Online.

Met het zogeheten plus addressing kunnen gebruikers van Exchange Online een uniek e-mailadres aanmaken dat automatisch op hun normale account binnenkomt. In plaats van overal bijvoorbeeld naam@bedrijf.com te gebruiken, kunnen gebruikers dan naam+nieuwsbrief@bedrijf.com gebruiken als ze zich voor een bepaalde nieuwsbrief inschrijven. Dat is handig om verschillende diensten gescheiden te houden en om de bron van spam of uitgelekte gegevens te achterhalen. Sommige andere e-mailproviders, met name Gmail, ondersteunen dat al jaren.

De functie zit nu ook in Exchange Online op Office 365, zegt Microsoft. Microsoft liet vorig jaar al tijdens zijn Ignite-conferentie weten dat de functie eind 2020 zou verschijnen. De functie was een van de meest gevraagde op de Microsoft-forums.

Admins moeten de feature wel handmatig inschakelen via PowerShell, zegt Microsoft. Het bedrijf heeft daarvoor instructies online gezet. De functie is op dit moment alleen beschikbaar voor individuele adressen binnen Exchange. In december komt er ook ondersteuning voor verzendlijsten en groepen.

De campagnesite van de Donald Trump toonde kortstondig een melding dat bezoekers gevoelige informatie over de Amerikaanse president wel of juist niet openbaar gemaakt konden krijgen door Monero-cryptovaluta te sturen naar wallets.

De defacement toonde een melding dat de pagina op donaldjtrump.com 'in beslag was genomen' en dat de 'wereld genoeg had van het fake news' dat de president dagelijks zou verspreiden. De criminelen claimden gevoelige informatie over Trump en zijn naasten in handen te hebben, waaronder bewijs dat de Trump-overheid betrokken zou zijn bij de oorsprong van het coronavirus.

De criminelen riepen bezoekers op Monero te doneren. Daarbij gaven ze twee keuzes met twee wallets: donaties aan de ene om de data wel vrij te geven en donaties aan de andere om dit niet te doen. Ze beloofden de uitslag te vergelijken en de 'wil van de wereld' ten uitvoer te brengen. De defacement duurde een half uur, daarna werd de site hersteld.

Niet bekend is hoe de criminelen de site wisten te bekladden. Beveiligingsbedrijf WordFence acht de kans het grootst dat ze via gestolen inloggegevens het content management system wisten binnen te komen. De site gebruikt het Expression Engine-cms. Het inlogpaneel stond sinds 2015 niet op de standaard /admin.php-positie, maar wellicht hebben de kwaadwillenden de locatie weten te achterhalen. De site gebruikt Cloudflare als content delivery network waardoor het ip-adres van de hostingserver verborgen is.

Microsoft heeft 45,3 miljoen Microsoft 365 Consumer-abonnees, een stijging van 27 procent tegenover vorig jaar. Microsoft Teams heeft inmiddels 115 miljoen dagelijks actieve gebruikers. In april waren dat er nog 75 miljoen.

De stijging van het aantal Microsoft 365 Consumer-abonnees maakte dat de kwartaalomzet uit Office Consumer-producten en -diensten met 13 procent toenam. De omzet uit het zakelijke Office 365-aanbod nam met 21 procent toe ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar en de omzet uit LinkedIn nam met 16 procent toe. Dat blijkt uit de kwartaalcijfers die Microsoft publiceerde.

Opvallend was dat de omzet uit Surface-producten met 37 procent toenam, terwijl Microsoft geen nieuwe producten in de schappen had liggen in de betreffende periode. Wel kondigde het bedrijf de Surface Laptop Go aan. Die is deze week beschikbaar gekomen. Verder daalde de omzet uit zakelijke Windows-licenties voor oems met 22 procent. Volgens Microsoft kwam dit omdat de vraag lager lag en er vorig jaar sprak was van een goed kwartaal. De omzet uit non-Pro Windows-licenties nam wel toe met 31 procent, omdat er meer vraag naar consumenten-pc's was.

Microsoft zag ook de omzet uit gaming toenemen, met 22 procent. Dat kwam met name door een toename uit de omzet uit Xbox-content en -diensten, van 30 procent. Microsoft schrijft dit toe aan goede resultaten van gametitels van derde partijen en van eigen games, terwijl ook de groei van het aantal Game Pass-abonnees hier aan bijdroeg. De omzet uit Azure nam verder met 48 procent toe. De totale omzet van Microsoft nam door dit alles met 12 procent toe tot 37,2 miljard dollar, terwijl de winst met 30 procent steeg tot 13,9 miljard dollar.