Het is een vreemde situatie; Huawei kondigt de Mate 30-serie telefoons aan, maar er ontbreekt iets dat sinds de allereerste Android-telefoon, de T-Mobile G1, op vrijwel alle toestellen voor de Europese markt heeft gestaan: goedkeuring van Google. Dat komt door de handelsoorlog tussen de VS en China. De overheid van de VS heeft Amerikaanse bedrijven verboden met Huawei te handelen. Ze mogen nog wel contact hebben over bestaande producten, maar nieuwe producten als de Mate 30 goedkeuren zit er niet in.
Hoewel er zo nu en dan telefoons zonder Google-diensten zijn verschenen in Nederland, zullen veel mensen geen beeld hebben van hoe het is om een Android-telefoon te hebben zonder iets van Google erop. Hoe kom je immers aan apps en hoe kun je ze updaten? Welke apps en diensten werken wel en welke niet? Om daarachter te komen, hebben we een bestaande telefoon via een custom rom gestript van alle Google-diensten en zijn we vervolgens aan de slag gegaan. Wat mis je eigenlijk als je een Android-telefoon wil gebruiken zonder Google?
Om te beginnen: wie een smartphone zonder Google wil, heeft veel keuze die vaak onder de radar blijft. Er zijn custom roms als LineageOS en Resurrection, maar er bestaan ook nog steeds alternatieve besturingssystemen als Sailfish OS, de mobiele versie van Ubuntu, Plasma Mobile en LuneOS, om er een paar te noemen. Dit verhaal is geen duik in de wereld van dergelijke besturingssystemen. Dit gaat alleen over het gebruiken van een reguliere Android-telefoon zonder software van Google. We hebben daarvoor LineageOS zonder 'Gapps' gebruikt. Ook MicroG, een alternatief voor Play Services met goeddeels dezelfde functies en dezelfde package name, voelde aan als valsspelen en hebben we dus niet gebruikt. We hebben Lineage geïnstalleerd op een LG V30 en, omdat we houden van ironie, op een Google Pixel van de eerste generatie. Een Google-telefoon zonder Google, wie wil dat nu niet?
Hoe installeer je apps?
Je start de telefoon, doorloopt de set-up, uiteraard zonder Google-account in te vullen want dat scherm ontbreekt, en dan beland je op het homescreen. Pas als je het hoofdmenu opent, zie je hoeveel Google-apps fabrikanten meeleveren. We troffen daar vijftien apps aan, waaronder een agenda, mailclient, bestandsbeheerder, klok en galerij.
Hoe ga je dan verder? Hoe krijg je de apps die je wilt op de telefoon? Het vinden van apps is gemakkelijker dan je denkt. Veel mensen zijn gewend aan de Play Store, maar er zijn alternatieven beschikbaar. Voor opensourcesoftware is er F-Droid bijvoorbeeld. Ook het Portugese Aptoide bestaat en daarin staan veel populaire apps. Daarnaast heeft Huawei zijn eigen AppGallery en heeft Amazon zijn Appstore.
Ze hebben allemaal hun eigen beperkingen en mogelijkheden. F-Droid is een mooi alternatief, maar veel populaire apps ontbreken doordat ontwikkelaars er zelf hun apps moeten aanbieden. Aptoide heeft veel populaire apps wel, maar is een mijnenveld vol nepapps, halve apps en gekraakte apps die door anderen dan de originele ontwikkelaars zijn geüpload. De schermvullende advertenties in Aptoide zijn bovendien heel storend.
AppGallery, dat je op elke telefoon kunt installeren, heeft de beste interface, lekker rustig, maar er is vooralsnog een groot probleem: het staat vol met Play Store-linkjes, dus als alternatieve bron van apps is het niet zo nuttig. Huawei moet de originele ontwikkelaars er vermoedelijk toe overhalen om ook daarin te publiceren. Amazon is daar het verst mee, omdat het al jaren bestaat en omdat Amazon een bekende naam is, maar ook de Amazon Appstore is niet fantastisch gevuld met apps.
Ook kun je installatiebestanden zoeken op internet. Dat is link, omdat sommige bronnen malafide code in apps stoppen en het dus een bron van malware kan zijn. We vertrouwen in elk geval ApkMirror van Android Police. In sommige gevallen gingen we ook naar ApkPure en andere sites, maar eerlijk is eerlijk: het is een testtelefoon, waarmee risico's nemen niet zo spannend is als met een eigen telefoon.
Kun je daarmee alle apps krijgen die je wilt? Ja, dat kan, maar het betekent niet dat alles ook echt werkt of goed werkt.
Wat wel en niet werkt
Het is niet zo dat apps niet draaien, maar het zijn vooral de back-end-diensten die je mist. Wil je een back-up terugzetten in WhatsApp? Kan niet, want die kun je alleen maken op Google Drive. WhatsApp geeft niet eens de optie om een back-up terug te zetten. En daar begint het pas met WhatsApp; dat leunt immers op de contactenlijst van de telefoon en veel mensen vullen die met Google-contacten. Als je geen andere manier hebt om contacten op je telefoon te krijgen, heb je bij WhatsApp een lege lijst.
Nu zijn er manieren om contactenlijsten op een telefoon te krijgen zonder Google-diensten, zelfs als de contacten bij Google staan. De manier die bleek te werken, is het installeren van Davx5, een appje in F-Droid. Dat kan contact maken met caldav-servers, waaronder die van Google. Dat bleek te werken voor een privéaccount, maar een zakelijk G Suite-account bleek lastiger. De server vond de beveiliging van de telefoon onvoldoende, weigerde toegang te geven en ging mails sturen over een verdachte inlogpoging.
Een andere achteruitgang is locatiediensten. Gps werkt natuurlijk gewoon, maar Play Services voorziet in een razend snelle manier om alvast een grove schatting van je locatie te maken. Veel apps gebruiken dat, waaronder weerapps als Buienradar, Buienalarm en Rain Today. Die schakelen niet over naar het aanzetten van gps. Voor navigatie werkt gps natuurlijk wel en dan kun je kijken naar een van de alternatieven om te navigeren.
Je mist ook Netflix in hoge resolutie. Tijdens een test ging hij maar tot 480p met een maximale bitrate van 1750kbit/s. Dat is niet veel. Hij heeft volgens de app DRM Info Widevine L3, maar niet L1 en dat is nodig voor het streamen van Netflix in hd. Over video gesproken: apps als Ziggo Go en NPO Start werken helemaal niet. Ze vereisen Play Services om te starten en weigeren dus dienst op het moment dat je probeert in te loggen. Videoland crashte constant zonder foutmelding. Dat geldt niet voor alle apps met video: Netflix werkt wel en TikTok ook.
Sommige apps, zoals Spotify werken prima. Andere apps, zoals Buienradar, werken beperkt. En sommige apps willen simpelweg niet werken zonder Play Services.
Bankieren ging dan weer wel. Diverse banken-apps bleken gewoon te starten, hoewel je natuurlijk klant moet zijn om een toestel te registreren, dus deze test is niet compleet. Mainstream-apps als Instagram, WhatsApp en Facebook werkten in elk geval zonder problemen.
In totaal hebben we 26 apps geprobeerd; naast de tools en apps die we er toch al op hadden staan, gaat het om de lijst van populaire apps in Nederland zoals je die kunt vinden in, nu ja, de Play Store.
App | Werkt? | App | Werkt? | |
ABN Amro | Vermoedelijk wel | Netflix | Ja, maar niet in hd | |
Amazon Appstore | Ja | NPO Start | Nee | |
Aptoide | Ja | Nu.nl | Ja | |
Buienradar | Ja, maar beperkt in locatie | Outlook | Ja | |
Davx5 | Ja | Rabo Bankieren | Ja | |
Digid | Nee | Snapchat | Nee | |
DRM Info | Ja | Spotify | Ja | |
F-Droid | Ja | T-Mobile TV Anywhere | Nee | |
GPS Test | Ja | TikTok | Ja | |
Here WeGo Navigation | Ja | Videoland | Nee | |
ING Bankieren | Vermoedelijk wel | Wish | Ja | |
Ja | Ja, maar zonder back-up | |||
Marktplaats | Ja, maar zonder locatie en kaart | Ziggo Go | Nee |
Tot slot
Er zijn genoeg redenen te vinden om een Android-telefoon zonder Google-diensten te willen. Misschien voel je je niet comfortabel bij het dataharken van Google en van apps in het algemeen. Misschien wil je niet afhankelijk zijn van welk groot techbedrijf ook of heb je om de een of andere reden een hekel aan het bedrijf.
Een Android zonder Google zal voor de meesten onwerkbaar zijn. Natuurlijk: je kunt blijven whatsappen, tiktokken en instagrammen. Zelfs mobiel bankieren kan werken, maar wil je de DigiD-app gebruiken, dan heb je pech. Tv-kijken via je provider of een streamingdienst? Netflix werkt, maar niet in hd en de rest crashte of wilde niet functioneren.
En dan heb je het alleen over de installatie; updates van apps lopen niet automatisch binnen en er is geen veelomvattend alternatief voor de Play Store. Dat maakt je op termijn vatbaar voor lekken in apps en je mist nieuwe functies.
Op het moment van publiceren is het afwachten hoe Huawei zal omgaan met een gebrek aan Google-diensten, maar deze korte test heeft iets uitgewezen wat velen wellicht al vermoeden: een Android zonder Google is een beperkte Android met minder mogelijkheden en in deze vorm ongeschikt voor het algemene publiek. Zelfs voor veel tweakers zal het een brug te ver zijn om op deze manier Android te gebruiken.