Jolla heeft Sailfish OS 4 uitgebracht, met onder meer een nieuwe browser, betere Android-app-ondersteuning en veel tweaks. Het Finse bedrijf is er inmiddels al jaren, maar voor wie maken ze eigenlijk hun alternatieve besturingssysteem?
De nieuwe versie van Sailfish OS brengt onder meer een nieuwe browser en sandbox voor apps met zich mee: een overzicht van wijzigingen is te vinden op de homepage van Sailfish OS. Het gaat om Sailfish OS 4.0.1, ook bekend onder de naam Koli, de vierde grote versie van het mobiele besturingssysteem.
Een korte geschiedenis van Sailfish OS
Sailfish OS komt voort uit een initiatief van mensen die bij Nokia waren ontslagen. Lang werkte Nokia onder de naam Meltemi of Maemo 6.5 aan een versie van het op Linux gebaseerde smartphonebesturingssysteem MeeGo voor goedkope telefoons .
Dat project was al zo goed als af en de toestellen lagen al haast klaar om uitgebracht te worden, maar medio 2012 besloot toenmalig Nokia-directeur Stephen Elop te stoppen met Meltemi en iedereen te ontslaan die eraan werkte, vooral in Finland en Duitsland. Een paar maanden later konden ook de laatste medewerkers die aan MeeGo sleutelden en die de Nokia N9 van updates voorzagen, hun biezen pakken.
Gek genoeg heeft Nokia zelf meegeholpen aan de oprichting van Jolla. Oud-werknemers konden met behulp van het Bridge-programma geld krijgen om eigen bedrijven te beginnen en dat zou een van de eerste financieringen zijn geweest voor Jolla. Het nieuwe Finse bedrijf stelde zich tot doel om smartphones te gaan uitbrengen op basis van Mer, een volledig opensource gemaakte versie van MeeGo. Dat werd Sailfish OS.
/i/1387547806.jpeg?f=imagenormal)
De eerste Jolla-telefoon met Sailfish OS verscheen in 2013. Het was in eerste instantie de bedoeling om hardware en software te maken. De software onderscheidde zich door de bediening door middel van gebaren en door een andere manier van selectie van opties: niet door erop te tikken, maar door een selectiebalk van boven naar beneden te slepen en dan los te laten.
Op hardwaregebied heeft de eerste Jolla 'the other half' als geheim wapen. Dat is een concept om de achterkant eraf te halen en te vervangen door een 'other half' met andere functies. De achterkanten kunnen met nfc en pogo-pins communiceren met het pcb. De meest gedenkwaardige is een 'other half' met qwerty-toetsenbord van een Nederlandse student. Zijn Kickstarter-campagne slaagt en hij haalt 160.000 euro op om het toetsenbord in productie te nemen.
/i/1393407303.jpeg?f=imagenormal)
Jolla probeert meer hardware te maken: er moet ook een tablet komen onder de naam Jolla Tablet. Dat is een traumatische ervaring voor het bedrijf. De tablet was aangekondigd en prototypes waren te zien op beurzen. Er waren problemen met de leveringen van het scherm en daardoor stelde het bedrijf de release telkens uit. In november 2015 kwam de aap uit de mouw: het Finse bedrijf zat in financiële problemen.
Jolla annuleerde de tablet, maar daarmee was de kous nog niet af: backers hadden betaald en die wilden hun geld uiteraard terug. Na een grote ontslagronde en nieuwe financiering kon het Finse bedrijf weer verder, deze keer als softwarebedrijf. Er kwam met de Jolla C wel een nieuwe telefoon, maar die verscheen in een oplage van duizend stuks.
Voor wie Sailfish OS nu is
Sailfish OS is nu een besturingssysteem dat in zijn huidige vorm meer dan zeven jaar bestaat en bij de vierde versie is aangekomen. Het heeft dus tijd gehad voor ontwikkeling en dat is ook gebeurd: er kwamen veel functies bij afgelopen jaren. Desondanks is het minder oud dan iOS of Android en zit er ook een veel kleiner bedrijf achter.
:strip_exif()/i/2004166538.jpeg?f=imagegallery)
Jolla noemt Sailfish OS een alternatief mobiel besturingssysteem en het is gebaseerd op een Linux-kernel. Het heeft optioneel ook compatibiliteit met Android-apps, maar dat hoeft dus niet. Het heeft ook eigen apps. De browser heeft zijn basis in Firefox-engine Gecko.
Jolla heeft drie verschillende manieren geprobeerd om van Sailfish OS een product te maken om geld mee te verdienen. Het eerste is het besturingssysteem in licentie geven aan smartphonemakers om zo geld te verdienen.
Dat is een vrij klassieke manier: hetzelfde gebeurde bijvoorbeeld met Symbian al twintig jaar geleden, maar ook Microsoft deed dat lang met Windows Mobile. Google heeft dat systeem op zijn kop gezet: Android is in principe vrij en gratis te gebruiken, maar dan heb je geen Google-diensten. Voor Google-diensten is een contract met en betaling aan de zoekgigant vereist.
Die methode is voor Jolla niet bijzonder succesvol gebleken. Dat is logisch: het aanbieden van telefoons zonder iOS of zonder Google-diensten is een lastige opgave, omdat dan veel van de apps en diensten ontbreken die mensen zijn gaan verwachten op een smartphone.
Het rijtje fabrikanten dat in zee ging met Jolla om Sailfish OS in licentie te nemen, is dan ook kort: het Indiase Intex bracht vijf jaar geleden de Aqua Fish uit. Verder waren er apparaten van Qtech en Aquarius en het Russische Inio - weinig bekende bedrijven dus. Geen van die bedrijven lijkt nog Sailfish-telefoons te maken. Op de site van Intex staan alleen modellen van enkele jaren oud met Android. Inio stapte ook over op Android.
:strip_exif()/i/2000970691.jpeg?f=imagenormal)
De tweede manier is het aanbieden als alternatief besturingssysteem voor overheden die niet happig zijn op afhankelijkheid van Google of Apple - immers beide Amerikaanse bedrijven. De eerste klant daarvoor was gevonden niet ver van Finland: Rusland. Jolla en de Russische overheid ontwikkelden Aurora OS op basis van Sailfish en dat is tot nu toe het enige mobiele besturingssysteem goedgekeurd voor gebruik bij de overheid. Het leek er in 2019 op dat Huawei wellicht tablets met Aurora OS zou leveren voor de volkstelling in Rusland, maar Huawei richt zich liever op het eigen HarmonyOS, schreef CFR vorig jaar.
Rusland was de eerste klant, maar is zeker niet de enige. De strategie om Sailfish aan te bieden om zo een eigen regionaal besturingssysteem te bouwen, heeft volgens Jolla ook aftrek gevonden in China en in Latijns-Amerika. In Bolivia kwamen in 2017 twee smartphones uit onder de naam Accione, maar die kregen tot nu toe geen opvolger.
Maar er is nog een derde ijzer in het Finse vuur: consumenten geld vragen voor de installatie van Sailfish als custom rom. Dat heet Sailfish X. Er is op de site een gratis trial beschikbaar, maar wie volledige support en functies wil, zal eenmalig tussen 30 en 50 euro moeten neerleggen.
Een struikelblok daarbij is wel dat het aantal apparaten waarop Sailfish draait, beperkt is. Er is een aantal wat oudere Sony-telefoons, de Planet Gemini-pda en dat was het. Door het ontbreken van populairdere opties als telefoons van Samsung, Xiaomi, Huawei of OnePlus, is het potentiële publiek beperkt. Een grote zak met geld zal dat dus niet opleveren. Sailfish draait dankzij vrijwilligers op diverse andere telefoons, zoals de Fairphone 2 en Pinephone.
:strip_exif()/i/2003905322.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2003905320.jpeg?f=imagegallery)
Van deze drie manieren van geld verdienen móét de tweede wel de succesvolste zijn. Er zijn te weinig fabrikanten geweest met te weinig telefoons om daar veel geld aan verdiend te hebben, terwijl er te weinig exemplaren van de ondersteunde toestellen in de markt zijn om van Sailfish X een initiatief te maken waar veel inkomsten uitkomen.
Het is tekenend dat Sailfish OS, nu dus bij versie 4, er nog is en dat Jolla nog overeind staat. Het Finse bedrijf bracht meer dan 7,5 jaar geleden zijn eerste telefoon uit, doorstond financiële problemen ongeveer zes jaar geleden en is nu nog altijd actief. Sailfish OS is nu vooral voor hobbyisten met een oud Sony Xperia-model en voor overheden die van de afhankelijkheid van Google en Apple af willen.
Jolla heeft door zich te afficheren als alternatief voor Android en iOS en door te werken met landen die de VS niet goed gezind zijn een niche in de smartphonemarkt gevonden. Het is vermoedelijk niet wat de oprichters al die jaren terug dachten toen ze na hun ontslag bij Nokia MeeGo wilden doorontwikkelen, maar Sailfish zwemt nog rond op de smartphonemarkt en dat is meer dan wat je van concurrenten als Firefox OS, BlackBerry 10 en Windows Phone kunt zeggen.
:fill(white):strip_exif()/i/1384778259.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2001261889.jpeg?f=thumbmedium)
/i/1366984055.png?f=fpa)
:fill(white):strip_exif()/i/2000616564.jpeg?f=thumbmedium)
/i/2004765866.png?f=fpa)
/i/2004699844.png?f=fpa)
/i/2003895720.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2003499956.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2000917665.jpeg?f=fpa)
/i/2001898249.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2002531532.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/u/8064/bang.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/49248/DPCkoeienUD.gif?f=community){kind=small}
) :strip_exif()/u/5722/ocf81_avatar_3.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/36662/OddesE.gif?f=community){kind=small}
/u/1436766/crop618e3e0324655_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/119419/candc-60px.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1765/cnoc-icon.jpg?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/277895/crop5eda5f3273e75_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/213834/crop5e00d6d4a2218_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/83736/crop56082112dfba0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/262645/Waldorf.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/1492880/crop6073f7f340d92_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/75323/5procentoog.JPG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/116610/Baby.tux.sit-icon.jpg?f=community){kind=icon}
:strip_exif()/u/21974/gear7.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/900587/crop58d287fd6389a_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/222579/crop58e660ba93218_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/386114/crop60abc27cc7afc_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/522151/crop5e877227df17a_cropped.jpeg?f=community){kind=small}