Jolla kondigt nieuwe Sailfish-smartphone aan

Het Finse bedrijf Jolla heeft de Jolla C2 Community Phone aangekondigd. De telefoon draait op de volgende versie van het opensource besturingssysteem Sailfish OS: versie 5.0. Het is nog niet bekend wanneer de telefoon op de markt komt.

Wat al over de Jolla C2 bekend is, is dat de smartphone een cameraopstelling krijgt met een hoofdcamera van 64 megapixel, een ultragroothoekcamera van 16 megapixel en een macrocamera van 8 megapixel. De Jolla C2 ondersteunt uitbreidbare opslag met een microSD-kaart. Het toestel heeft een lade met twee fysieke simsleuven en een aparte sleuf voor de geheugenkaart. Verder zegt het bedrijf dat de Jolla C2 met Sailfish 5.0 meer privacyfuncties krijgt. Die moeten ervoor zorgen dat gebruikers de volledige controle krijgen over hun gegevens.

Jolla zegt niets over de prijs en beschikbaarheid van het toestel. Het geeft ook geen informatie over de processor, ram en accucapaciteit. Daarnaast geeft het bedrijf geen details over het scherm, zoals grootte en resolutie. Er zijn ook nog geen details over connectiviteitsopties.

Reacties (67)

[tERRiON]

Specificaties zijn hier te vinden. Zomaar een paar highlights:
Processor: Octa Core ARM Cortex 2xA75 & 6xA55
Memory: 8GB RAM + 128GB storage (expandable with MicroSD)
Display: 6,52" 1600 x 720
Battery: 4000mAh
Connectivity: LTE+ (4.5G), BT 5.0, WLAN 802.11ac

Prijs: €299,00

[Reactie gewijzigd door tERRiON op 30 juli 2024 10:38]

[Thomg]

2x A75 + 6x A55 is trouwens een SD710, SD712 of SD670. Een mid-end chip van 2018. Enigszins verklaarbaar door de prijs, maar dit is wel heel erg mager anno 2024. Edit: Lijkt dat er een T606 in zit. Iets trager dan de SD670 en nog slechter dan verwacht helaas.

Ter vergelijking, de A05s is recent gereviewed en komt met een SD680.

uitvoering: Samsung Galaxy A05s, 4GB ram, 64GB opslag Zwart

Tweakers noemt deze traag in eigen review en kost iets meer dan 100 euro...
review: Samsung Galaxy A05s, A15 en A25 - Het betaalbare universum van Samsung

[Reactie gewijzigd door Thomg op 30 juli 2024 11:23]

[RRRobert]

2x A75 + 6x A55 is trouwens een SD710, SD712 of SD670. Een mid-end chip van 2018. Enigszins verklaarbaar door de prijs, maar dit is wel heel erg mager anno 2024.

Niet alleen dat, een 6,52" (720p) scherm, i.c.m. de buitenmaten 179 x 78 x 8,5mm is bijna prehistorisch te noemen.

Nog een dingetje:

You get a 12 month Sailfish OS full license subscription valued at €59.88 (€4.99/month).

Dus na het eerste jaar ga je een abonnementsdienst aan om de software up to date te houden, begrijp ik hieruit? Dit is dus klaarblijkelijk de prijs voor onafhankelijkheid t.o.v. Google of Apple.

[Thomg]

Zeker spijtig. Ik heb het ook in een andere comment gezet, maar wetende dat er nu een T606 in zit, de telefoon slechts een rebrand is en wetende dat ze maar 1 jaar licentie leveren oogt toch minder goede bedoelingen. Als ze serieus hun OS proberen te promoten moeten ze OF het telefoon goedkoop slijten in de hoop dat mensen voor de licentie gaan betalen OF de huidige prijs vragen maar dan wel een schappelijke licentieduur geven (e.g. 3 jaar).

Dit voelt aan als melken van je loyale userbase.

[Reactie gewijzigd door Thomg op 30 juli 2024 11:23]

[William_H]

Ze zouden beter het verkopen van telefoons kunnen laten zitten, en in overleg gaan met Fairphone en dat die Sailfish OS officieel als alternatieve distro gaat leveren. Lijkt mij een betere deal, dan dat ze nu doen.

[Nas T]

Zo voelt het inderdaad wel een beetje aan, als uitmelken. Maar vergeet ook niet dat Jolla een userbase heeft van misschien duizenden/tienduizenden gebruikers, waar Androidfabrikanten rekenen op verkopen in de honderdduizenden. En Google melkt je ook met Android. Hoeveel reclames krijg je per dag te zien? Tientallen? Stel dat ze per reclame één tot enkele centen krijgen, dan weet je al snel hoe goed zij je uitmelken. In 2016 maakte Oracle al bekend dat Google zo'n 22 miljard aan Android verdiende. En dat is met een omzet van zo'n 30 miljard zo'n 70% winst (dat is extreem qua winst). En dat is tot 2016, we zijn nu 8 jaar verder, dus tel uit je Googles winst

[Homeland]

17,9 cm lange telefoon, dat is echt een bizar formaat! Ga bijna twijfelen of het geen typfout is op hun website.

[RRRobert]

17,9 cm lange telefoon, dat is echt een bizar formaat! Ga bijna twijfelen of het geen typfout is op hun website.

Dat is een vermoeden wat ik ook had, maar ook de breedte is met 78 mm ca. 3-5 mm breder als wat anno 2024 bij dit schermformaat mag worden verwacht, dus het kan maar zo zijn dat de bezels naar huidige maatstaven echt veel dikker zijn.

[E-PaiN]

Deels, feature updates (dus van SFOS 4.6 straks naar 5.0) gaan een subscription nodig hebben.
Oudere versies blijven gewoon net als andere Linux distros voorzien worden van security updates.

[Gwaihir]

Oneindig (?) volwaardige OS updates voor 60 euro/jaar vind ik niet meteen een slechte deal.

De echte prijs die je m.i. betaalt voor die onafhankelijkheid lijkt me het gebrek aan app ondersteuning. Vergeet het maar dat de apps van je bank, stofzuiger, robotmaaier, etc, etc. daadwerkelijk op sailfish bruikbaar zijn?

[Jurrian120]

Voordeel van dat 720P display is dat je minder krachtige harware nodig hebt. Daarbij is 720P meer dan voldoende op een scherm van dat formaat. AMOLED of een OLED afgeleide is veel belangrijker en wat het aankan (HDR/DV etc. etc.)

De specs op de website zijn erg sumier zonder enige diepgang. Mis van alle onderdelen specificaties. Erg jammer. In mijn optiek mogen er wel meer alternatieven komen op Apple en Android.

[RXShorty]

Pre-order gedaan op het moment van Jolla Love Day 2.
Ooit in het bezit geweest van de Community phone 1.

Ik hoop dat het nieuwe toestel voldoende is voor mij om als dagelijkse telefoon door het leven te gaan. Zelf ben ik geen zware gebruiker en heb ik een aantal Android apps nodig die prima lijken te gaan werken.

Het is tijd dat we ook eens verder kijken en iets supporten binnen de EU.
Nu ben ik alles behalve een doorsnee gebruiker (geen WhatsApp, Facebook, Instagram etc).
Ben zeer benieuwd en ben ook weer wel toe aan iets anders.

[Sietse1990]

Hij staat reeds in de Jolla shop als limited edition te koop voor €299,-. Ook staan daar de specificaties van het toestel zoals een resolutie van 1600 bij 720 en 8GB RAM.

https://shop.jolla.com/de...e-41d0-b3c0-7075a339112d/

[5pë©ïàál_Tèkén]

You get a 12 month Sailfish OS full license subscription valued at €59.88 (€4.99/month).

Oftewel Sailfish is geen one-time aankoop meer maar een maandelijks abonnement.

[E-PaiN]

Dat hoeft niet, zonder subscription krijg je security updates, maar geen feature updates.
Als je één keer per jaar een upgrade naar de laatste feature updates afdoende vindt, en de developer niet bewust willen ondersteunen (zie het als een maandelijkse donatie), dan zou je voor €4.99 klaar zijn. Houd er wel rekening mee dat Jolla een bedrijf is dat níet aan je verdiend d.m.v. ads, tracking, vendor lockin, etc.

[pixeled]

Was Jolla niet overgenomen door een Russische conglomeratie?

[nst6ldr]

Nee, je kan het hele verhaal hier lezen.

Edit: heeft blijkbaar nog wel even geduurd om dat op te lossen.

[Reactie gewijzigd door nst6ldr op 30 juli 2024 11:57]

[E-PaiN]

Nee; ze zijn juist bijna ten onder gegaan om alle Russische ties te breken.
Het is een Fins bedrijf die zich er sinds de oorlog hard voor maakt om geen Russische banden te onderhouden, om dit te bewerkstelligen moest het hele bedrijf hervormd worden.

[Reactie gewijzigd door E-PaiN op 30 juli 2024 12:31]

[Loller1]

En voor hoelang gaan ze dan iedere feature update blijven ondersteunen met security updates, want dat lijkt gewoon vragen om gigantische fragmentatie en eindeloos alle versies die je ooit uitbrengt te blijven ondersteunen.

[E-PaiN]

Dat stopt na een periode, zie hieronder.
Afhankelijk van je toestel kan deze behoorlijk lang ondersteund worden, er zijn toestellen uit 2018 die op moment van schrijven nog op de laatste release zitten en actief ondersteund worden.
Vermoedelijk gaan bijvoorbeeld de huidige Sony Xperia devices ook allemaal of grotendeels over op SFOS 5.x, dan zou je zo een extra aantal jaar aan support te pakken hebben, echter is dit niet zozeer afhankelijk van Jolla, maar van de vendor (Sony) zelf en hun driver blobs en ondersteuning, helaas.

Sailfish OS 1.x (2013-2015)
Initial release in November 2013.
Received updates and support until the release of Sailfish OS 2.0 in late 2015.

Sailfish OS 2.x (2015-2018)
Released in October 2015.
Supported with updates until the introduction of Sailfish OS 3.0 in late 2018.

Sailfish OS 3.x (2018-2021)
Released in November 2018.
Security updates were provided until the release of Sailfish OS 4.0 in February 2021.

Sailfish OS 4.x (2021-present)

[RaJitsu]

Nooit handig om een OS te introduceren op een budgetty-toestel. De eerste indruk is het uiterlijk en dan maakt het wel degelijk uit wat voor toestel gebruikt wordt. Dat je daarnaast ook goedkopere modellen beschikbaar hebt is wel slim. Maar in eerste instantie wil je mensen overtuigen dat Sailfish gelijkwaardig is aan wat er al is ondanks dat de appsupport veel minder zal zijn.

Niet dat Sony-toestellen (waar in veel gevallen Sailfish op geïnstalleerd kan worden, en Sony kan alle exposure gebruiken die ze kunnen pakken) er sexy uitzien volgens velen, maar je combineert dan wel een wat sterker merk dat ook een specifiek voordeel heeft in termen van een degelijk uitgevoerde 3,5 mm jack wat veel mensen associëren met een higher-end ervaring, terwijl qua materialen het eea ook goed zit. Vervolgens presenteer je wat Sailfish en dat er ook Jolla-toestellen zijn voor een lagere prijs.

Geen idee waar het Turkse Reeder deze toestellen laat maken, maar we kunnen allemaal wel raden waar dit is. Derhalve zou je zeggen dat Jolla net zo goed met een Chinese partij kunnen praten die wel in staat is tot iets met minimale bezels. Als je kijkt naar wat iets als de Poco M6 Pro kan zijn voor slechts 200 euro...

[E-PaiN]

Eens, ik vindt de keuze heel jammer, ik had erg graag een community device gehad, maar deze laat ik aan me voorbij gaan.
Op dit moment heb ik een Sony Xperia 10 III en ik denk dat ik overga naar een V... niet veel beter, maar wel 2GB RAM extra en stereo speakers, de III heeft ook wat specifieke issues die hopelijk in de V zijn opgelost.

[!nFerNo]

Microsoft zette overigens best een soepel OS in de markt dat werkte op trage hardware toen ze met de Windows Phone op de proppen kwamen, maar of Sailfish hetzelfde kan bekomen betwijfel ik. Ik vind dat je dat al een beetje ziet in de video bij transities.

[RaJitsu]

Die Lumia 820 zag er destijds wel eigenzinnig en high end uit. Was gewoon een mooi toestel. En daarnaast hadden ze inderdaad zeer toegankelijk geprijsde toestellen als de 520, maar daar introduceerden ze het OS biet mee.

Ik denk niet dat Sailfish echt de ambitie heeft om naast Android en iOS te komen te staan, maar dan neemt niet weg dat he het gewoon moet presenteren als een mooi OS/ mooie gebruikservaring in eerste instantie en daarna pas moet vertellen wat het heeft dat het beter maakt.

[Reactie gewijzigd door RaJitsu op 31 juli 2024 18:44]

[choogen]

Voor de geïnteresseerden: op ons eigen Tweakersforum loopt ook al jaren een goed verstopt draadje over alle ontwikkelingen met betrekking tot Sailfish & Jolla: forumtopic: Het mini Jolla Topic

[Vinnie.1234]

Ik vind dit toch wel 1 van de zorgelijkste ontwikkelingen die ik tot op heden gezien heb:

The limited edition includes 12 month Sailfish OS subscription providing you access to all releases, commercial components, features and upgrades. After the first year, you can freely choose whether to continue subscription and support Saiflish OS development further. The device will continue to work even though you wouldn’t continue to pay the subscription but you’ll be lacking future SW releases and feature upgrades to commercial components.

Dit komt er eigenlijk op neer dat je moet gaan betalen om je telefoon up to date en dus ook veilig te houden. Ik heb toch nog liever een veilig systeem waar Google of Apple alles van me weten dan een onveilig systeem waardoor iedereen alles van me kan weten. En elk jaar opnieuw betalen om te zorgen dat ik een veilig systeem houd, vind ik ook belachelijk.

Over het algemeen ben ik vaak zeer tegen regelgeving vanuit Europa, maar het verplicht GRATIS aanbieden van software updates vind ik toch 1 van de weinige dingen die we snel moeten gaan regelen.

[E-PaiN]

Dit is dus niet zo, je krijgt geen updates naar nieuwere SFOS releases, dus geen feature updates.
Echter blijven security updates gewoon uitgerold worden.
Daarnaast heb je enkel een actieve subscription nodig (á €4.99) om dit uit te voeren, deze kun je daarna desgewenst weer annuleren.

[Vinnie.1234]

Waar haal je vandaan dat je wel security updates krijgt? Ik kan nergens uit halen dat security updates buiten de release updates vallen namelijk. Als dat wel het geval is kan ik het nog begrijpen, al moeten ze dit dan wel wat duidelijker vermelden...

[E-PaiN]

Dit moeten ze absoluut duidelijker vermelden, misschien dat dat niet gebeurt in de hoop dat de meeste endusers de subscription lekker laten lopen?
Zelf ben ik een actief SFOS gebruiker en volg ik de fora's daar, het wordt nergens heel duidelijk vermeld maar met de zoekfunctie en door de threads heen te spitten kom je er uiteindelijk wel.
Zie o.a. hier en hier

Als je het "tactisch" speelt kun je goedkoper uit zijn als hiervoor, en enkel ff subben wanneer er een nieuwe SFOS versie uit is, als je Jolla meer wilt ondersteunen dan kun je je sub ook actief laten.

[Loller1]

Je blijft dit herhalen, maar hoelang krijg je dan eigenlijk beveiligingsupdates? Want tot nu toe heeft Jolla altijd maar 1 versie van zijn OS ondersteund. Een maandelijks abonnement suggereert echter dat je er ook iedere maand van af kan, wat dus kan resulteren in gebruikers die komen te zitten op v4.6, v5.0, v5.1, etc. Gaat Jolla plots al die versies beginnen ondersteunen met beveiligingsupdates? Niet betalen voor feature updates is voor Jolla juist duurder puur en alleen al in hoeveel tijd het zou moeten gaan innemen. En het is niet alsof de ontwikkeling van Sailfish OS vlot verloopt...

[E-PaiN]

Zie mijn reply van net.
Je kunt je abonnement direct stopzetten zodat je slechts €4.99 betaald en weer op de laatste versie zit.

De bedoeling voor typische eindgebruikers is natuurlijk gewoon het abo laten lopen en updates ontvangen, zet je zelf het abo stop dan kom je onherroepelijk uiteindelijk achter te lopen, blijf je er "bovenop" zitten dan kun je goedkoop up-to-date en veilig blijven.

[Bliksem B]

Volgens 5pë©ïàál_Tèkén in 'Jolla kondigt nieuwe Sailfish-smartphone aan' krijg je nog wel veiligheidsupdates, alleen geen upgrades met meer features.

Ik ben het volledig met je oneens. Ik vind wel dat er updates beschikbaar moeten zijn. Maar niet per se gratis. Ik wou dat ik de keuze had om meer upgrades/updates bij te kopen bij oude telefoons. Bij Windows vroeger betaalde je ook per losse upgrade.

Bij jolla begrijp ik het helemaal. Hun telefoons zijn een soort van demo, ontwikkelaars toestellen. Sommige mensen zullen na een jaar wellicht al klaar zijn met dit toestel of spelen er af toe mee. Nu blijft de instap laag en de kosten transparant.

[RobertMe]

Ik ben wel benieuwd naar de beweegredenen van Jolla hierin.

Ik heb de "Jolla" gehad (later is deze hernoemd naar de "Jolla J1" meen ik). Daarna hebben ze nog gepoogd een nieuw toestel te introduceren (daarom de rename van het originele toestel ) maar ik meen zelfs dat die nooit serieus in de verkoop is gegaan (alleen een kleine batch geleverd aan pre-orders/early adopters en/of geleverd aan developers).
Redenen daarvoor lagen als ik mij niet vergis aan complexiteit v.w.b. ontwerp, productie, distributie, .... Waarna ze zijn overgestapt op alleen het maken van de software die je kon flashen op een aantal Android toestellen met goede AOSP support (voornamelijk Sony Xperias) en ze de software vooral verkochten aan producenten voor Afrika, Rusland, Azië, ....
Nu toch weer zelf een (hardware) product introduceren is dan dus "raar". Waarbij ik denk dat er geen goede (mid/high end) toestellen meer zijn waar Sailfish op kan draaien? En ze daarom toch maar weer zelf een product introduceren.

[YoMarK]

Sony Xperia 10 IV en V support is ook aangekondigd. Dat is dan het toestel met de beste specs waar je supported Sailfish op kan draaien.
Ik heb zelf de X10 III met Sailfish, en die heeft betere specs dan dit 'nieuwe' toestel.
Je moet voor de hippe Flagship ervaring niet bij Sailfish zijn natuurlijk, maar deze aangekondigde telefoon is wel erg mager.

Had het ook veel logischer gevonden als ze de samenwerking met Fairphone hadden opgezocht.

[tostyijzer]

Helemaal met je eens. Stap ik zee met een hardware-fabrikant die dezelfde filosofie heeft. Ik vraag me af waarom ze geen alternatief OS voor de Fairphone maken.

[tERRiON]

Dat zou inderdaad een interessante stap zijn. Fairphone verkoopt de naast de standaard Fairphone 4 en 5 met Android ook een Fairphone 4 met /e/os vanuit hun eigen shop. Elders kun je ook de Fairphone 5 met /e/os bestellen. Dat zegt volgens mij dat Fairphone wel open staat voor een dergelijke samenwerking.

[xray1x]

Ik kijk met sympathie naar elke ontwikkeling van een alternatief voor IOS/Android. Dan zijn er drie heikele punten die best jammer zijn:
-de lage beeldschermresolutie
-de veronderstelde Unisoc T606, zelfs de budget SD665 verslaat de Unisoc met gemak
-de emulatie van Android apps die de toch al trage soc extra zal belasten

Als deze specs ook echt kloppen zal deze SFOS telefoon geen hardloper zijn, een bare minimum voor de dev's en community mensen. Dat zou jammer zijn, de markt kan wel een alternatief OS gebruiken. Zeker na de teleurstelligen met Ubuntu's mobiele OS en Windows Phone, die er beiden in het begin veelbelovend uit zagen.

Maar, zeker knap dat ze na al die jaren nog steeds iets doen wat best erg moeilijk is: een nieuw mobiel OS ontwikkelen.

Ik ben best bereid tot 400,- te betalen voor een telefoon met een OS dat privacy biedt en ons potentieel kan doen losbreken van de regerende tech bedrijven, mits de hardware acceptabel is. De keuze voor hardware die in de tw prijsvergelijker bij de bottom feeding fish vallen, is op zn minst onhandig te noemen. Juist enthousiastelingen hebben minimale eisen.

[Reactie gewijzigd door xray1x op 30 juli 2024 12:12]

[E-PaiN]

Eens, deze community versie is ook niks voor mij.
Echter ondersteund SFOS gelukkig ook veel recentere, met name Sony, devices die betere specs hebben.

En dan heb je nog community adaptations met verschillende niveaus van ondersteuning.

[xray1x]

Dat is een goed punt, sommige Sony toestellen met SFOS zijn veel betere kandidaten.

[Electrowolf]

Interessant om te zien dat de doorstart daadwerkelijk een doorstart lijkt te zijn. Al jaren Sailfish op Sony telefoons gebruikt (vanwege de unlocked bootloader) en was bang dat Jolla langzaamaan zou afsterven, maar gelukkig lijkt dat niet het geval.

Zelf ben ik ooit bij Sailfish uitgekomen omdat Whatsapp niet meer Windows Phone (ja...) werkte en wel werkt op Sailfish met de Android emulatie. De emulatie lijkt ook steeds beter te worden op nieuwere telefoons, dus ben benieuwd hoe het op deze eigen telefoon gaat zijn. Enige feature die ik zelf mis de passthrough voor niet-audio Bluetooth zodat je ook smartwatches via een Android app (bv Garmin) kan aansturen, misschien dat dat met deze telefoon en update wel kan.

Als hij toegankelijk geprijsd wordt kunnen meer mensen kennis maken met Sailfish, Jolla en de fijne community. Die laatste is ook belangrijk voor de beschikbare native apps (dus niet via Android emulatie). Mocht je interesse hebben in de native apps die buiten de officiële store (Harbour) te krijgen zijn kijk dan eens op https://openrepos.net/ of https://sailfishos-chum.github.io/apps/index.html.

[swhnld]

Als hij toegankelijk geprijsd wordt kunnen meer mensen kennis maken met Sailfish, Jolla en de fijne community. Die laatste is ook belangrijk voor de beschikbare native apps (dus niet via Android emulatie). Mocht je interesse hebben in de native apps die buiten de officiële store (Harbour) te krijgen zijn kijk dan eens op https://openrepos.net/ of https://sailfishos-chum.github.io/apps/index.html.

Zie reactie van @Sietse1990 :

Hij staat reeds in de Jolla shop als limited edition te koop voor €299,-. Ook staan daar de specificaties van het toestel zoals een resolutie van 1600 bij 720 en 8GB RAM.

https://shop.jolla.com/de...e-41d0-b3c0-7075a339112d/

[choogen]

Volgens mij moet je een Jolla-account hebben/aanmaken om die link naar de Jolla-shop te kunnen volgen.

[swhnld]

Heb even gekeken, hij staat ook op de voorpagina van de shop:
https://shop.jolla.com/

[ocf81]

Ik ben wel benieuwd of ze de prijs voor het abonnement voor SFOS nog gaan aanpassen. Jolla heeft aangekondigd dat je namelijk 4,99/m mag gaan betalen voor SFOS. Naar verluid krijg je bij de C2 de eerste twee jaar gratis. Ik zit er persoonlijk niet echt op te wachten.

[E-PaiN]

Dit hoeft dus niet.

[ocf81]

En hoe lang wil je zonder updates rondlopen? Ik zou dat gewoon niet kunnen uitstaan. En er is een optie voor het afkopen ervan, maar ik vrees dat die over een paar jaar niet meer bestaat. De effectieve prijs voor een licentie is voor mij, bij een gemiddelde levensduur van een toestel van ongeveer 18 maanden, ca 3x hoger dan bij de huidige prijzen voor losse licenties.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 30 juli 2024 17:33]

[E-PaiN]

Niet lang geleden was dat zelfs voor Android flagship toestellen compleet normaal, maar goed, voor de prijs van een losse Sailfish OS licentie kun je ook 10x apart een maand activeren; daar kun je toch vaak voor upgraden afgaande van het release schema.

Je kunt zelfs per release de notes nog nalezen om na te gaan of het voor jouw persoonlijke situatie relevant is om te upgraden, of dat je op een lagere release met enkel security updates blijft zitten; alles blijft werken, ook de huidige premium features zoals MS Exchange en de Android laag.

[Mr. Rawnar]

Als je kijkt naar de plaatjes en de specs dan lijkt het heel erg op een Reeder S19 Max Pro. Is ook niet zo gek aangezien ze met Reeder samenwerken.

[Thomg]

Oef, een T606 voor 300 euro is echt niet goed te praten. Zeker niet als je ook rekening houd dat ze je ook een maandelijkse license proberen te slijten voor het OS zelf. Zelfs de pre-order prijs van 250 euro is erg duur.

Of ze hadden een perpetual license moeten doen (of iig lang, a la 3 jaar oid) voor 250-300 euro, of 1 jaar abonnement voor een schappelijke prijs (e.g. 150 euro). Dit en en oogt dat ze geen verwachtingen hebben om licenties te verkopen na een jaar.