Apple komt met een tool waarmee DirectX 12-Windows-games op MacOS gedraaid kunnen worden. De tool, die vergelijkbaar is met Valves Proton-tool voor Linux-systemen, is al te gebruiken door ontwikkelaars.

De Game Porting Toolkit moet het mogelijk maken om DirectX 12-Windows-games meteen op MacOS te laten draaien. Dit is specifiek bedoeld voor ontwikkelaars, zodat ze een ongemodificeerde versie van een Windows-game op Mac-systemen kunnen 'emuleren' om op die manier meteen te zien hoe goed die al draait en wat er nog aangepast moet worden voordat de game officieel kan worden geport.

In een demo toont Apple hoe hier DirectX 12-game The Medium mee gespeeld kan worden. Door middel van deze toolkit worden Windows-api-calls, voor bijvoorbeeld de besturing, audio, het bestandssysteem en Direct3D, vertaald naar de corresponderende api's in MacOS. Zo kunnen DirectX 12-games dus gespeeld worden op Macs zonder deze te porten, al waarschuwt Apple wel dat dat niet betekent dat alles games goed werken. Voor de beste prestaties moet er nog steeds aan een native port gewerkt worden. Wel kan dit volgens Apple 'maanden werk' voor ontwikkelaars besparen waardoor spellen in theorie sneller naar Macs overgezet kunnen worden.

Hoewel deze tool in principe niet bedoeld is voor consumenten om op die manier allerlei Windows-games op MacOS te laten draaien, heeft een gebruiker wel al een wrapper voor de toolkit uitgebracht die dat alsnog mogelijk zou moeten maken voor Macs met een M1- of M2-chip. Op Reddit toont een gebruiker hoe deze hiermee Cyberpunk 2077 werkende heeft gekregen op een Macbook Pro. Het spel draait op de Ultra-instelling met 15fps. Ook onder meer Diablo IV en Hogwarts Legacy zijn zo speelbaar, al geldt het niet voor alle DX12-games en werken ze ook niet allemaal even soepel.

De Nederlandse sites die het vaakst gebruikt worden voor het trainen van chatbots, staan bol van auteursrechtschendingen, privégegevens en nepnieuws. Dat concludeert De Groene Amsterdammer na eigen onderzoek. Docplayer.nl zou de belangrijkste bron voor chatbots zijn.

Voor het onderzoek keek De Groene Amsterdammer naar de tweeënhalf miljoen unieke Nederlandse en Belgische websites waar Google teksten uit verzameld heeft voor de mC4-dataset, een 'opgeschoonde versie' van de Common Crawl-webcrawldataset, schrijft de site. Daarin bevindt zich vrijwel elke tekst van het internet.

Omdat veel bedrijven niet prijsgeven welke bronnen ze gebruiken voor het trainen van hun chatbots, valt niet met zekerheid te zeggen of ze de mC4-database gebruiken. DGA schrijft dat voor GPT-3 in ieder geval de Common Crawl-dataset als basis gebruikt wordt, maar dat OpenAI daar nog een eigen 'strenger' filter overheen legt. Dat kwaliteitsfilter werd vergeleken met het filter dat Google gebruikt voor het opstellen van de mC4-dataset 'en we zagen geen belangrijke verschillen'. De Groene Amsterdammer schrijft in zijn verantwoording daarom dat de bestudeerde Nederlandse websites 'een zeer aannemelijke kans hebben' om in de ChatGPT-trainingsdata te zitten.

Naast de websites zelf is voor elke site ook berekend hoe groot het aandeel was in de collectie. "Dat deden we op basis van het aantal woorden in de collectie, dat we, vanwege de omvang van de dataset, relatief simpel berekenden door de teksten te splitsen op basis van spaties."

Hieruit kwam naar voren dat docplayer.nl met een aandeel van 3,6 procent de de belangrijkste Nederlandse bron voor chatbots is. Deze hostingsite verzamelt allerlei documenten, waaronder bestanden met persoonsgegevens zoals evaluaties van sollicitanten, en kwam in 2017 in opspraak omdat het die verkrijgt door andere sites te scrapen. Er werd door de Nederlandse overheid uiteindelijk besloten om geen stappen te ondernemen tegen die site.

Daarnaast valt het De Groene Amsterdammer op dat veel websites over games en technologie hoog staan in de lijst. Zo staat Tweakers op nummer vijf. De site verklaart dat door het feit dat dergelijke sites veel Engelse termen gebruiken. Omdat het filter vooral is afgesteld op Engelstalige teksten, zouden dergelijke sites daarom de voorkeur krijgen van het filter.

Verder zou er ook een 'neonazistische complotwebsite' in de top 200 staan, namelijk Stormfront. Omdat deze site slechts een plek lager staat dan RTL Nieuws, concluderen de onderzoekers dat chatbots van beide sites ongeveer evenveel leren. Daarnaast noemt DGA het ook zorgelijk dat sites als Marktplaats in de lijst staan, omdat gebruikers daar bijvoorbeeld hun telefoonnummer op achterlaten. "Die informatie is of was weliswaar publiekelijk beschikbaar, maar nooit eerder werden zoveel gegevens op deze manier aan elkaar gekoppeld – door een systeem dat er ook nog eens van wil leren en er nieuwe teksten van maakt."

De Groene Amsterdammer zegt dat Nederlandse sites slechter gefilterd worden dan Engelse sites omdat ze vooral dienen als 'bijvangst' voor de Amerikaanse chatbots. Slechte kwaliteit in Nederlandse teksten zou door het kwaliteitsfilter amper herkend worden.

Eerder deed The Washington Post een soortgelijk onderzoek naar Engelstalige websites. Ook bij dit onderzoek werd gebruikgemaakt van de mC4-dataset. Hieruit bleek dat patents.google.com de grootste site was, gevolgd door de Engelse Wikipedia en scribd.com. Ook zaten er sites in de top 100 die een database met kiezersgegevens hosten, evenals propagandawebsites als het Russische RT.com en de extreemrechtse vdare.com.

Reddit gaat geld vragen voor het gebruik van zijn api. Dat zet kwaad bloed bij veel gebruikers, die in groten getale besluiten hun subreddits op zwart te gooien. Dat gebeurt volgende week, maar of daarmee de problemen zijn opgelost is maar de vraag.

Wat gebeurt er op Reddit?

Honderden subreddits, van de kleinste subreddits tot enkele grote community's als Earthporn, LifeProTips, aww, Music en Videos, hebben verklaard dat ze vanaf 12 juni 'op zwart gaan'. De moderators van de subfora verzamelen zich in de subreddit /r/Save3rdPartyApps, en de meeste individuele subreddits hebben sticky topics aangemaakt met hun intentie om aan een algemene black-out mee te doen.

De black-out begint op 12 juni. Sommige subreddits, zoals /r/LifeProTips, willen na achtenveertig uur de publieke toegang hervatten, maar andere, zoals bijvoorbeeld /r/Music , zullen zich 'permanent' afzonderen totdat Reddit hun zorgen wegneemt.

Een black-out betekent in de praktijk dat de subreddits tijdelijk op slot gaan; de moderators sluiten de subreddits af voor iedere gebruiker. De subreddits worden dan privéforums waar niemand behalve de moderators toegang toe heeft. Niet alleen kunnen er dan geen nieuwe posts en comments meer worden geplaatst, de subreddits zijn zelfs helemaal niet te bezoeken, ook niet door abonnees of andere ingelogde gebruikers.

Een Reddit-woordvoerder liet aan The Verge weten dat het socialmediaplatform 'per duizend api-verzoeken' geld gaat vragen en dat het bedrag 'zo eerlijk mogelijk is', maar op de precieze prijzen wordt niet ingegaan. Verder stelt de woordvoerder dat Reddit 'samenwerkt met apps van derde partijen om ze te helpen met het verbeteren van de efficiëntie, wat de kosten significant kan verlagen'.

Waarom gaan de subreddits in protest?

De subreddits protesteren tegen een recente beleidswijziging van Reddit waarbij het sociale netwerk geld gaat vragen voor gebruik van zijn api. Dat is in beginsel niet gek, maar gebruikers vrezen dat het in praktische zin betekent dat thirdpartyapps daardoor niet meer werken.

Reddit zegt dat het geen flat fee vraagt voor api-gebruik, maar wil afrekenen op basis van gebruik. Dit zorgt ervoor dat grote thirdpartyontwikkelaars zoals Apollo naar eigen zeggen 20 miljoen dollar moeten gaan betalen voor het gebruik van de Reddit-api. De moderators en gebruikers van het platform zijn bang dat dergelijke populaire apps straks niet meer bruikbaar zijn en dat Reddit alleen via de officiële, maar impopulaire Reddit-app kan worden bezocht. Ontwikkelaars pleiten voor een prijsverlaging voor het gebruik van de api van een factor 15 tot 20. Dit zou er volgens hen voor zorgen dat de kosten op een niveau komen dat vergelijkbaar is met dat van andere websites, zoals Imgur.

Daarnaast willen de subreddits dat de data vanuit nsfw-subreddits toegankelijk blijven via de api; die datastroom wordt in de toekomst volledig afgesloten voor thirdpartyapps. Reddit is een van de grootste sociale netwerken met een grote nsfw-community, waarbij ook relatief weinig regels gelden voor het posten van naakt- en pornografisch materiaal.

Ten slotte protesteert de community tegen de in zijn ogen gesloten manier van communicatie vanuit Reddit over wijzigingen aan het platform. Daarbij spelen ook de modtools een rol. Moderators denken dat het beheren van subreddits moeilijker wordt zonder de juiste tools die ook via de api werken. Veel moderators gebruiken modtools van externe ontwikkelaars, omdat de officiële Reddit-tools niet goed zouden werken.

Het gebruik van alternatieve Reddit-apps is erg populair. Apollo is volgens de ontwikkelaar miljoenen keren gedownload. In de appstore hebben apps zoals Apollo hoge beoordelingen en staan ze steevast hoog in de lijsten met meest gedownloade Reddit-apps.

Apollo is niet de enige thirdpartyapp die gebruikmaakt van de api van het bedrijf. Ook apps als Reddit is Fun (RIF) en Sync for Reddit zijn populair, met respectievelijk ruim vijf miljoen en een miljoen downloads in de Play Store. Naast de bovengenoemde apps zijn er nog tal van andere thirdpartyapps te vinden voor zowel iOS als Android. RIF zegt zelf dat het geen toekomstperspectief meer heeft als Reddit de wijzigingen doorvoert. "Het lijkt er erg op dat ze de custom Reddit-clients de das om willen doen", zegt een ontwikkelaar van de app.

De reden dat mensen uitwijken naar externe apps zit voornamelijk in de gebruikerservaring van de officiële Reddit-app. Zo schotelt de Reddit-app veel advertenties voor en pusht Reddit bepaalde subreddits. Ook hebben de apps meer aandacht voor de gebruikersinterface, die in veel gevallen beter aansluit op die van het gebruikte besturingssysteem. Een andere reden voor het gebruik van thirdparty-Reddit-apps zijn toegankelijkheidsopties voor bijvoorbeeld blinde en slechtziende mensen. De standaard Reddit-app heeft die in geen enkele vorm.

Wie doen er allemaal mee?

De lijst met deelnemende subreddits groeit met de dag. Op een subreddit voor moderators, /r/ModCoord, wordt een lijst bijgehouden met forums die zich hebben aangesloten bij de boycot. Dat waren er dinsdagochtend 850, en op woensdagmiddag was de teller al opgelopen naar 2447. Deze forums hebben samen meer dan 1,1 miljard abonnees, al zijn die niet uniek, en er zijn 11.662 moderators betrokken bij de black-out.

De subreddits variëren van enorme, default subreddits die ook op de /r/All-frontpage verschijnen, zoals /r/Gaming en /r/Pics, tot piepkleine community's, zoals /r/Subways, waarin zo'n 8000 leden foto's van metro's en stations delen.

Waarom maakt Reddit deze keuze?

Reddit is vaag over de exacte reden om de api duurder te maken. Het bedrijf zei eerder dat de api inmiddels zo vaak wordt gebruikt, dat dit voor Reddit 'bepaalde verantwoordelijkheden met zich meebrengt'. Daarom wil het bedrijf naar eigen zeggen meer investeren in eigen modtools en meer regie kunnen houden over de content op het platform.

Daarnaast heeft Reddit-topman Steve Huffman tegen The New York Times gezegd dat het bedrijf api-toegang ook wil verzilveren omdat large language models zoals die van ChatGPT getraind worden op Reddit-posts. "Reddit [scrapen], waarde genereren en niets daarvan teruggeven aan onze gebruikers is iets waar we een probleem mee hebben".

Achter de schermen speelt mogelijk ook de beursgang van Reddit mee. Volgens bronnen van Reuters is het plan om die in de tweede helft van dit jaar te laten plaatsvinden. De omzet vergroten om zo meer beurswaarde te creëren, kan een mogelijke motivatie zijn voor het platform, al wordt dat nergens expliciet uitgesproken.

Zijn er ooit vergelijkende zaken geweest en hielpen die?

Het is niet voor het eerst dat de uitgesproken redditors in protest gaan tegen het beleid van het platform. In 2015 werd een groot deel van Reddit ontoegankelijk gemaakt nadat een geliefde coördinator van de grote Q&A-reddit /r/AMA op straat werd gezet. De moderators van een aantal grote subreddits hebben toen uit onvrede delen van het platform op zwart gezet. Ook destijds klaagden de moderators van de subreddits over de slechte communicatie van andere Reddit-medewerkers.

Nadat ruim 200.000 Reddit-gebruikers ontslag eisten, stapte de toenmalige tijdelijke ceo van het bedrijf op. Ze bood haar excuses aan en deed de belofte dat Reddit vaart zou gaan zetten achter het ontwikkelen van de langverwachte modtools. De /r/AMA-mod is overigens nooit teruggekeerd bij Reddit.

Ook tijdens de coronapandemie gingen tientallen grote subreddits op zwart. De reden was dat Reddit volgens gebruikers niet genoeg zou doen om aan corona gerelateerde misinformatie tegen te gaan. De subredditmoderators stelden dat Reddit zijn eigen beleid tegen desinformatie niet afdoende handhaafde. Het protest had effect; Reddit besloot alsnog /r/NoNewNormal samen met 54 andere subreddits in quarantaine te zetten, zelfs nadat het eerder nadrukkelijk had aangegeven niets met de kritiek te gaan doen. Subreddits in quarantaine zijn alleen te bezoeken als gebruikers daar expliciet voor kiezen; ze verschijnen niet meer op de homepage.

De schaal van de protesten van de subredditcommunity's uit het verleden is minder groot dan het huidige protest. Dat laat zien wat volgens Reddit-gebruikers de urgentie van de zaak is. In ieder geval is duidelijk dat een groot deel van de community het niet eens is met het aankomende beleid van Reddit.

Reddit heeft tot nu toe nog niet gereageerd op de black-out. Met protest van een dergelijke omvang lijkt het moeilijk voorstelbaar dat het platform de grieven van gebruikers kan negeren. Wat de mogelijke oplossing wordt, is echter moeilijk te voorspellen.

Microsoft gaat gebruikers mogelijk de optie geven om de Teams-chatfunctie volledig van de computer te verwijderen. Momenteel is het enkel mogelijk om deze applicatie, die standaard aan de taakbalk vastzit, te verbergen.

WindowsLatest ontdekte in enkele recente Windows 11-previewbuilds referenties naar een verborgen functie genaamd 'RemoveChat'. Als deze wordt geactiveerd, wordt de gehele Chat-app en de vermelding ervan van het besturingssysteem verwijderd, schrijft de site.

Volgens WindowsLatest is de functie gelinkt aan een nieuwe geografische api, waardoor Microsoft de optie mogelijk enkel gaat aanbieden in bepaalde regio's. De site verwacht dat de mogelijkheid om de chatfunctie te verwijderen, slechts voor Europese gebruikers beschikbaar komt. Er wordt vermoed dat Microsoft deze functie introduceert 'om een mogelijk antitrustonderzoek door EU-toezichthouders te vermijden'. Eerder schreef The Financial Times al dat Microsoft gaat stoppen met het bundelen van Teams met Office-producten vanwege een onderzoek van de Europese Commissie.

De Microsoft Teams-chatfunctie werd in 2021 geïntroduceerd en zit sindsdien standaard aan de taakbalk vast. Het is mogelijk om via de instellingen de app uit te schakelen en zodoende van de taakbalk te verwijderen, maar gebruikers kunnen vooralsnog de applicatie niet volledig de-installeren.

De Autoriteit Persoonsgegevens vraagt OpenAI om opheldering over ChatGPT. De privacywaakhond heeft zorgen over de manier waarop het bedrijf omgaat met persoonsgegevens en onderneemt daarom 'verschillende acties'.

De AP heeft OpenAI per brief gevraagd om opheldering, schrijft de waakhond. De privacytoezichthouder wil onder meer weten of gegevens van gebruikers worden gebruikt om het AI-algoritme te trainen en zo ja, op welke manier. Ook moet het bedrijf informatie verschaffen over hoe het persoonsgegevens verzamelt en gebruikt.

Verder wil de AP weten of, en zo ja hoe, OpenAI gegenereerde informatie over mensen kan rectificeren of verwijderen indien die info 'onnauwkeurig, verouderd, onjuist, ongepast, beledigend, of aanstootgevend' is. Opheldering vragen van OpenAI is slechts de eerste actie de de AP gaat ondernemen, schrijft deze. De waakhond gaat in zijn persbericht echter niet in op wat de andere acties zullen zijn. Ook wordt niet genoemd wat het gevolg kan zijn als blijkt dat ChatGPT zich niet aan de AVG-wetgeving houdt.

In Italië was ChatGPT een tijdje verboden tot OpenAI een aantal aanpassingen had doorgevoerd. Zo moest het bedrijf gebruikers beter inlichten over hoe en waarom hun data wordt gebruikt en een leeftijdsverificatietool toevoegen aan de website. De Franse waakhond CNIL is momenteel ook onderzoek aan het doen naar ChatGPT na meerdere privacyklachten te hebben ontvangen. Reuters meldde eerder al dat ook Ierland en Duitsland onderzoek doen naar een mogelijk verbod van de chatbot. De koepel van Europese privacytoezichthouders, de European Data Protection Board, heeft eind mei een speciale werkgroep opgericht die zich bezighoudt met ChatGPT en acties coördineert.

Meta werkt mogelijk aan een AI-chatbot voor Instagram. Dat blijkt uit een tweetal screenshots die ontwikkelaar Alessando Paluzzi deelt. Op basis van de screenshots lijken gebruikers te kunnen kiezen uit 'dertig AI-persoonlijkheden' om mee te chatten.

'Praat met dertig AI-persoonlijkheden en kom erachter welke je het leukst vindt', valt te lezen in een van de screenshots die Alessando Paluzzi deelt op Twitter. Als voorbeelden van wat de bot kan doen, worden het beantwoorden van vragen, het geven van advies en het helpen met het schrijven van berichten genoemd. Verder lijkt het erop alsof gebruikers de bot in een privégesprek met een andere gebruiker kunnen toevoegen door '@ai' te typen.

In februari maakte Meta-ceo Mark Zuckerberg al bekend dat het team werkt aan ChatGPT-achtige functies voor Instagram en Facebook. Later diezelfde maand voegde de techgigant diverse AI-teams samen om onder andere chatbots te implementeren in zijn apps. Meer details zijn officieel echter nog niet bekendgemaakt.

Paluzzi heeft in het verleden al meerdere onaangekondigde socialmediafuncties gedeeld door testversies van apps af te struinen. Zo bracht hij als eerst dat Instagram een BeReal-achtige functie zou krijgen. Ook ontdekte hij dat de laatstgenoemde app aan een functie werkt waarmee automatisch een afgespeeld muzieknummer getoond wordt bij een foto.

WordPress kondigt de experimentele functie Jetpack AI Assistant aan voor het cms, een vooralsnog gratis AI-tool voor alle gebruikers. De komende tijd wil het blogplatform meer opties aan de tool toevoegen. Het is nog niet duidelijk wat de dienst uiteindelijk gaat kosten.

Gebruikers kunnen nu in de standaard blokkenlay-out van WordPress het commando /Chat gemaakt door AI intikken, waarna er een promptbalk verschijnt vergelijkbaar met die van ChatGPT. In deze balk kunnen gebruikers in gewone taal een opdracht geven, ook in het Nederlands. Vervolgens genereert Jetpack AI Assistant een tekst. Voor WordPress-blogs die ergens anders gehost worden, kan de functie als plug-in toegevoegd worden.

Het taalmodel van WordPress kan naast algemene teksten ook bestaande blogposts uitbreiden, inkorten, simplificeren, van toon veranderen, corrigeren op spelling en grammatica en van een titel voorzien. In tegenstelling tot andere taalmodellen kunnen gebruikers daarentegen geen contextuele feedback geven; wanneer een tekst gegenereerd is, kan de gebruiker het resultaat enkel accepteren of verwijderen. Vervolgens kunnen de vermelde functies toegepast worden op de reeds gegenereerde tekst of kan er een nieuwe prompt worden ingevoerd.

Volvo heeft de EX30-suv geïntroduceerd. Het instapmodel van deze auto heeft een LFP-accu. Dit is daarmee de eerste Volvo-auto en überhaupt een van de eerste EV's van een Europese fabrikant met zo'n accu. De duurdere modellen hebben een NMC-accu.

Er komen drie versies van de EX30 uit met drie verschillende aandrijflijnen en twee verschillende accu's, schrijft Volvo. Het instapmodel krijgt één motor en een accu die is gemaakt van lithiumijzerfosfaat, ofwel LFP. In tegenstelling tot NMC en NCA bevatten LFP-accu's geen kobalt. LFP-accu's zijn wat goedkoper om te produceren, maar in vergelijking met NMC is de energiedichtheid wat lager. Dat laatste komt doordat het op een iets lagere spanning werkt.

Volgens Volvo is deze optie bedoeld voor bestuurders die tussen oplaadbeurten kortere afstanden afleggen. Als gebruikers een hogere actieradius willen, biedt Volvo een duurdere Single Motor Extended Range-variant aan met NMC-accu. Die moet een actieradius geven van 480km tussen twee oplaadbeurten, terwijl de LFP-versie een actieradius heeft van 344km.

Het topmodel is de Twin Motor Performance. Dat heeft met 460km een iets lagere actieradius dan de NMC-tegenhanger met één motor, maar levert meer vermogen, namelijk 428pk, terwijl de andere twee versies 272pk leveren. Ook moet deze in 3,6 seconden een snelheid van 100km/u bereiken. Dat maakt deze variant volgens de fabrikant de snelst accelererende Volvo-auto ooit.

De prijzen voor de EX30-modellen variëren van tussen de 36.795 en 52.995 euro. Naast de drie hoofdmodellen kunnen kopers ook kiezen tussen een 'Core'-, 'Plus'- of 'Ultra'-uitvoering. Wat de precieze verschillen tussen deze uitvoeringen zijn, noemt Volvo niet. Vaak hebben duurdere varianten van Volvo-wagens echter een beter audiosysteem, grotere wielen en een 'luxere' interieurbekleding. De eerste exemplaren van de EX30-suv moeten begin 2024 in Nederland beschikbaar zijn.

Internetprovider Rodin Broadband Groningen is failliet verklaard. Volgens het bedrijf moet dat geen invloed hebben op klanten die internet afnemen van de groep. RBG is op zoek naar een koper van zijn internetnetwerk, zodat het 'Snel Internet Groningen'-project door kan gaan.

In een verklaring op de site belooft curator Jan Hein Mastenbroek dat Rodin ondanks het faillissement 'voorlopig' in zijn huidige vorm doorgezet zal worden. Dat betekent dat het bedrijf 'haar lopende verplichtingen zal nakomen', onder meer inzake leveringen en diensten, belooft hij. Mastenbroek zegt dan ook dat RBG 'er alles aan zal doen' om het internetnetwerk voor klanten beschikbaar te houden.

De curator schrijft op zoek te gaan naar een koper voor het RBG-netwerk die het Snel Internet Groningen-project kan doorzetten. Dat is een project om glasvezel en straalverbindingen in de buitengebieden van Groningen aan te leggen. Het gaat daarbij om zo'n dertienduizend adressen. Hier had de provincie in 2017 veertig miljoen euro voor beschikbaar gesteld. De bedoeling was dat het project binnen twee jaar werd voltooid. RBG legde de uitrol in oktober vorig jaar stil en noemde meerdere tegenslagen als oorzaak. Er zou onder meer onenigheid zijn met de provincie. De groep stelde toen dat er voor afronding van het project meer geld en tijd nodig zou zijn.

Tegen RTV Noord zegt Mastenbroek dat het bedrijf momenteel zo'n 1500 klanten heeft in het Groninger aardbevingsgebied. Die regio krijgt voorrang bij de aanleg van glasvezelverbindingen, zei het bedrijf in 2017. Of er naast deze 1500 adressen nog andere gebieden zijn waar RBG al begonnen is met het project, is niet duidelijk.

RBG stelt dat het 'van het grootste belang' is dat dit proces een kans krijgt, 'omdat anders de schade voor alle betrokkenen enorm zou zijn en het project in ieder geval niet meer uitvoerbaar zou zijn'. Mastenbroek wil dat 'alle betrokkenen' voorlopig doorgaan alsof er geen faillissement is. "Alleen zo blijft er perspectief op een snel internetnetwerk voor het buitengebied."

Electronic Arts overweegt om de doorlopende ontwikkeling van Star Wars: The Old Republic over te hevelen van BioWare naar ontwikkelaar Broadsword Online. BioWare moet zich door deze beslissing meer kunnen gaan richten op de ontwikkeling van Mass Effect- en Dragon Age-games.

Het nieuws werd in eerste instantie door IGN gebracht op basis van anonieme bronnen, maar ondertussen heeft EA in een statement bevestigd dat er inderdaad overwogen wordt om Star Wars: The Old Republic door een andere studio te laten doorontwikkelen. De uitgever schrijft: "We evalueren momenteel hoe we de game en het bijbehorende team het beste kunnen laten doorgroeien en evolueren. Daarom zijn er gesprekken met Broadsword, een studio die zich specialiseert in het leveren van door de community gedreven online ervaringen."

IGN stelt dat EA al een intentieverklaring heeft getekend en dat de overheveling van de game naar de nieuwe studio daarmee zo goed als zeker is. Ergens deze maand zou dit proces afgerond moeten worden. Het is niet duidelijk wat dat inhoudelijk voor de mmo gaat betekenen.

De betreffende Star Wars-mmorpg werd sinds de release in 2011 door BioWare onderhouden. Ondertussen werken naar verluidt nog zo'n 70 tot 80 werknemers aan de game. Grofweg de helft van dat team zou verhuizen naar Broadsword Online. De overgebleven werknemers moeten volgens bronnen een nieuwe functie zoeken binnen EA of zouden eventueel ontslagen kunnen worden.

Broadsword Online Games is een ontwikkelaar die zich voornamelijk bezighoudt met mmo's. Het bedrijf is momenteel verantwoordelijk voor Ultima Online en Dark Age of Camelot. De studio is in tegenstelling tot EA-studio BioWare in principe onafhankelijk, al hebben de bedrijven een gedeelde geschiedenis. Broadsword werd opgericht door ex-medewerkers van Mythic Entertainment, wat een studio van Electronic Arts was en oorspronkelijk Dark Age of Camelot ontwikkelde. Mythic Entertainment werd tevens tijdelijk gefuseerd tot BioWare Mythic voordat het weer doorging onder de oorspronkelijke naam.

Intel kondigt twee nieuwe Arc Alchemist-gpu's aan, de Arc Pro A60 en Pro A60M. De reguliere Pro A60 is bedoeld voor workstations en is in de komende weken bij distributeurs beschikbaar. De mobiele Pro A60M is in de komende maanden in systemen van oem's beschikbaar.

Intel schrijft in een blogpost dat beide nieuwe grafische kaarten op verschillende vlakken wat specificaties betreft een verdubbeling krijgen vergeleken met bestaande Arc Pro-gpu's. De grafische kaarten ondersteunen bijvoorbeeld zestien PCIe-lanes, een geheugenbandbreedte van 384GB/s en bevatten 256 Xe Matrix Extension-engines en zestien raytracingunits. Beide kaarten ondersteunen high dynamic range en Dolby Vision.

Het voornaamste verschil tussen de Arc Pro A60-desktopvariant en de mobiele Pro A60M is het geheugen. De eerstgenoemde gpu heeft 12GB aan GDDR6-geheugen op een 192bit-geheugenbus. De mobiele variant heeft 8GB GDDR6-geheugen op een smallere geheugenbus van 128bit. Tevens stelt Intel dat de Arc Pro A60 een tbp van 130W heeft; de A60M opereert op een tbp van 95W.

Met die specificaties plaatst Intel de nieuwe A60-serie onder bijvoorbeeld de A770-desktop-gpu, die dubbel zoveel Xe-cores en een tbp van 225W heeft. Overigens maakt Intel nog geen prijzen van de nieuwe workstationkaarten bekend.

Nederlandse overheidswebsites voldoen mogelijk pas in 2030 aan de securitystandaarden van het Forum Standaardisatie. Dat inventariseerde overheidsdomeinen en zegt dat die in een te traag tempo van de juiste beveiliging worden voorzien.

Het Forum Standaardisatie schrijft in een rapport dat de Nederlandse overheid nog lang niet voldoet aan de beveiligingsstandaarden voor haar websites. Het gaat om websites van zowel de Rijksoverheid als die van gemeenten, waterschappen, provincies en verwante instellingen. Volgens het Forum voldoen momenteel slechts vier op de tien domeinen aan alle veiligheidseisen. "Zonder aanvullende actie voldoen alle overheidswebsites in het huidige groeitempo pas in 2030 aan de afspraken", waarschuwt het Forum.

Het Forum kijkt naar de eisen die worden gesteld onder de Wet Digitale Overheid, die sinds begin deze maand van kracht is. Die wet schrijft voor welke minimale beveiligingseisen er kunnen worden opgelegd aan websites- en e-maildomeinen van de overheid. Het gaat dan onder andere om de toepassing van Https en Dnssec voor websites en Dkim of Dmarc voor e-mail om spoofing tegen te gaan. Het Forum kijkt naar de toepassing daarvan op domeinen die zijn opgenomen in het websiteregister van de Rijksoverheid en het Register van Overheidsorganisaties. Ook de adoptie van IPv6 bij overheidsdomeinen staat in de wet beschreven, maar die wordt in de rapportage van het Forum Standaardisatie niet meegenomen. Sommige maatregelen uit de wet worden verplicht, andere worden aanbevolen. Bij een handvol gemeenten in Nederland zijn ook de niet-verplichte standaarden toegepast.

Bij 56 procent van de onderzochte overheidswebsites worden alle standaarden succesvol toegepast, zegt het Forum. De hoogste adoptiegraad ligt bij de waterschappen en bij gemeenten, waar 90 en 86 procent van de domeinen volledig voldoen aan de standaarden. Bij de centrale overheid en provincies schommelt dat percentage op iets meer dan de helft. Het grootste gat ligt bij 'gemeenschappelijke regelingen', ofwel samenwerkingsverbanden en uitvoeringsorganisaties van gemeenten. Daar voldoet slechts 26 procent aan alle maatregelen.

Het Forum ziet vooral bij sommige ministeries een grote verbeterslag. Onder andere het ministerie van Binnenlandse Zaken en dat van Economische Zaken hebben het afgelopen jaar een 'gerichte aanpak' opgezet waardoor zij in toenemende mate aan de eisen voldoen.

Het Forum Standaardisatie denkt dat de toepassing van standaarden sneller achterblijft omdat overheden gebruikmaken van externe leveranciers. Het Forum waarschuwt dan ook voor die afhankelijkheid, bijvoorbeeld omdat overheden Microsoft 365 gebruiken waarbij Dnssec niet standaard geconfigureerd zijn. "De beweging naar cloudoplossingen van deze leveranciers kan daarom leiden tot een afname in adoptiegraad, aangezien deze cloudoplossingen de verplichte standaarden niet volledig ondersteunen", schrijft het forum. Daarom zou er bij de aanbesteding van zulke diensten moeten worden opgenomen dat bepaalde standaarden ondersteund moeten worden, adviseert het Forum. "Gebruik daarnaast de collectieve slagkracht van de overheid om grotere leveranciers en techgiganten te bewegen naar adoptie van alle verplichte standaarden", raadt het Forum aan.

Western Digital heeft een officieel gelicenseerde serie NVMe-ssd's voor de PlayStation 5 aangekondigd onder de naam WD Black SN850P. Er zijn drie opslagcapaciteiten beschikbaar, namelijk 1TB, 2TB en 4TB voor respectievelijke adviesprijzen van 141, 225 en 470 euro.

De SN850P-serie is in principe een geüpgradede versie van de gelicenseerde SN850 voor de PS5 van vorig jaar. Zo zijn de sequentiële lees- en schrijfsnelheid van de sticks aanzienlijk hoger geworden en bevat de SN850P-serie dankzij de samenwerking met Sony een aangepaste heatsink met het PlayStation-logo erop. Volgens het opslagmerk is deze heatsink 'geoptimaliseerd voor de PS5'. Naast vergelijkbare uitvoeringen met 1 en 2TB opslag komt er nu een derde variant met 4TB opslagruimte bij.

Hoewel Western Digital de enige fabrikant is met een officiële ssd-licentie van Sony, maken de meeste grote opslagfabrikanten M.2-ssd's die compatibel zijn met de PlayStation 5. In alle gevallen houden de fabrikanten zich aan de richtlijnen van Sony, maar de PlayStation-maker waarschuwt dat optimale prestaties van ssd's die aan de vereisten voldoen, niet gegarandeerd kunnen worden. Omdat het in het geval van de WD Black SN850P om een officiële licentie gaat, kunnen gebruikers vermoedelijk wel de beloofde lees- en schrijfsnelheden verwachten.

Microsoft experimenteerde met een nep-AI-antwoord bij gebruik van de zoekopdracht 'chrome' in zoekmachine Bing in Edge. Dat nep-AI-antwoord bestond uit een groot blok boven in beeld met positieve berichten over Bing.

Het neppe AI-antwoord moest doen denken aan een antwoord zoals Bing Chat dat zou geven, maar was bij veel gebruikers juist precies hetzelfde en was geen door Bing Chat gegenereerde tekst, meldt The Verge. Bovenaan het blok in beeld stond de tekst 'here is what I generated for you' met een Bing-logo ernaast. Het blok kwam tevoorschijn bij het zoeken op 'chrome'. Google Chrome is een concurrent voor Microsoft Edge.

Het is onbekend waarom Microsoft het experiment deed met de op het oog irrelevante tekst. De advertentie voor Bing laat positieve kanten van de zoekmachine zien, maar de Microsoft-concurrent voor Chrome is niet Bing, maar browser Edge. Microsoft heeft niet inhoudelijk gereageerd op het experiment.

Apple heeft de Amerikaanse start-up Mira gekocht. Het bedrijf is vooral bekend vanwege het leveren van de headsets voor de Mario Kart-achtbaan in Nintendo World. Daarnaast levert Mira aan het Amerikaanse leger.

Apple en Mira bevestigen beide de overname tegenover The Verge. Het is onbekend wat Apple precies wil met het bedrijf. Apple kondigde zijn Vision Pro-headset maandag aan en is al jaren bezig met de ontwikkeling van augmented reality. Mira richt zich vooral op heads-updisplays voor het weergeven van digitale elementen in een echt beeld.

Apple doet vaak overnames van kleinere bedrijven, vaak om de technologie en de mensen aan zich te binden. In de afgelopen tien jaar heeft de techgigant veel meer AR-bedrijven overgenomen, in de aanloop naar ARKit voor iOS en de Vision Pro-headset. Het is onbekend wat Apple heeft betaald voor Mira. Minimaal elf mensen van de start-up gaan werken voor Apple.

Logo's in Twitch-streams mogen vanaf 1 juli 3 procent van het beeld beslaan. Dat blijkt uit de nieuwe regels die het Amazon-platform online heeft gezet rond branded content. Ingebrande ads in streams mogen helemaal niet meer.

De nieuwe regels moeten ervoor zorgen dat streamers transparant zijn over hun samenwerkingen met sponsors. Streamers die de regels negeren, krijgen in eerste instantie een waarschuwing per e-mail en kunnen daarna mogelijk opschorting van hun account verwachten.

Streamers mogen wel shirts dragen die toevallig van een merk zijn, gesponsorde objecten in de achtergrond laten zien en links weergeven met bijvoorbeeld kortingsacties. Het tonen van logo's moet beperkt zijn tot 3 procent van het beeld, iets dat bijvoorbeeld bij sommige e-sports problematisch kan zijn.

De nieuwe regels hebben felle reacties teweeggebracht onder streamers, waarna Twitch reageerde met dat het de regels zal herschrijven. Het lijkt erop dat er inhoudelijk niets zal veranderen aan de regels, die volgende maand in zullen gaan.

Samsung zal de volgende generatie van zijn vouwbare smartphones eind juli aankondigen. Dat heeft de fabrikant bekendgemaakt. Daarmee is de presentatie iets eerder dan in vorige jaren, toen het vaak in augustus plaatsvond.

De presentatie is eind juli in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul, zegt Samsung. Samsung had het bericht op de eigen site online gezet, maar dat is inmiddels weer verdwenen. Waarom dat is, is onbekend. In het bericht noemt Samsung geen exacte datum voor de aankondiging en er is in tegenstelling tot eerdere keren ook nog geen link voor de livestream.

Samsung presenteerde afgelopen jaren zijn nieuwe vouwbare telefoons telkens in augustus. Dat gebeurde vorig jaar op 10 augustus en het jaar ervoor op 11 augustus. Er gaan al maanden geruchten over de Z Flip5 en Z Fold5. De Flip zou vooral een groter coverscreen krijgen en mogelijk een minder aanwezige vouwrand in het vouwbare scherm. De Fold 5 zou beter moeten kunnen dichtklappen.

De Europese Commissie zou een verbod overwegen op het gebruik van apparatuur van bedrijven die 'een beveiligingsrisico vormen' in kritieke delen van 5G-netwerken. Daaronder valt Huawei. De Commissie vindt naar verluidt dat te weinig lidstaten dat individueel doen.

De Europese Commissie wil niet reageren op het bericht, maar volgens Financial Times vindt de Commissie dat met een derde van de lidstaten te weinig landen regels hebben tegen het gebruik van 5G-apparatuur van leveranciers die een beveiligingsrisico vormen. Dat risico zit onder meer in afhankelijkheid van China, redeneert de Commissie. De grootste speler die daarmee zou worden uitgesloten is Huawei.

Dat risico zit erin dat Europa zich op lange termijn afhankelijk maakt van China voor belangrijke infrastructuur. Europa heeft met Nokia en Ericsson twee leveranciers van 5G-apparatuur van eigen bodem om dat risico te beperken.

De gevolgen voor Nederland en België van dat verbod zouden relatief gering zijn, omdat Huawei in de Benelux alleen masten levert en geen apparatuur voor de kern van 5G-netwerken. In Nederland ging dat via een Algemene Maatregel van Bestuur, in België besloten de grote providers zelf om met Ericsson en Nokia in zee te gaan voor de bouw van de 5G-netwerken.

Apple vereist niet langer dat klanten een betaald ontwikkelaarsaccount hebben om toegang te krijgen tot ontwikkelaarsbèta's van zijn besturingssystemen. Dat was tot voor kort wel het geval. De ontwikkelaarsbèta's van nieuwe versies van OS'en verschenen deze week.

Apple heeft dat niet openbaar aangekondigd, maar op de pagina om lidmaatschappen te vergelijken staat nu dat klanten die niet betalen ook toegang hebben tot 'OS beta releases'. Een gearchiveerde versie van de pagina van zondag toont dat het toen nog niet zo was. Tweakers heeft los daarvan kunnen verifiëren dat het mogelijk is om toegang te krijgen tot ontwikkelaarsbèta's via niet-betaalde accounts.

Omdat het inloggen met een Apple ID wel noodzakelijk is om toegang te krijgen tot de bèta's, heeft het bedrijf nu een goed overzicht wie welke bèta installeert. Tot voor kort gebeurde het verspreiden van bèta's via profielen die officieel alleen via een betaald account te installeren waren, maar die online vrij verspreid werden.

Het lijkt erop dat Apple wel vasthoudt aan het onderscheid tussen ontwikkelaarsbèta's en publieke bèta's. In het instellingenmenu gebruikt Apple de term 'developer beta' voor wie de huidige release van iOS 17 wil installeren.