De Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens start samen met de Noorse en Duitse privacytoezichthouders een Europese procedure over gerichte advertenties. De organisaties willen 'een duidelijk oordeel over de manier waarop platforms gebruikerstoestemming vragen'.
De toezichthouder zegt samen met andere Europese collega's een oordeel te willen over het 'pay-or-ok-model'. Dat gaat over de toegang die sommige websites hanteren voor toegang; in zo'n geval moeten gebruikers trackingcookies accepteren óf betalen voor toegang tot een website.
De AP noemt geen concrete aanleiding voor de discussie, maar hoogstwaarschijnlijk heeft het te maken met recente ontwikkelingen rondom Meta. Dat biedt sinds vorig jaar een abonnement aan om Facebook en Instagram reclamevrij te gebruiken in Europa. Dat aanbod is het gevolg van een jarenlange discussie over de grondslag waarop Meta gegevens wil verzamelen; het bedrijf werd daar meerdere keren voor op de vingers getikt, ook nadat het van grondslag veranderde. Meta antwoordde daarop met het betaalde abonnement. Daarmee zouden gebruikers een duidelijke keuze maken: betalen of tracking accepteren.
Het probleem is dat er op dit moment geen uniform beleid is voor dit model binnen de Europese privacywetgeving. De AVG geeft daar geen uitsluitsel over. Dat wil de AP nu wel hebben. "Er zijn online platforms die stellen dat mensen alleen nog maar gratis gebruik kunnen blijven maken van het platform als zij ermee instemmen dat hun persoonsgegevens worden gebruikt voor gerichte advertenties", verklaart de AP. "Het is belangrijk dat de bescherming van je privacy niet alleen goed is geregeld wanneer je hiervoor genoeg geld hebt. Privacy is een grondrecht dat iedereen in gelijke mate moet beschermen."
De European Data Protection Board, de koepel van Europese privacyinstanties, gaat binnen acht weken een standpunt over deze kwestie innemen. Daarbij gaat hij kijken of het pay-or-ok-model is toegestaan volgens de AVG. "Toestemming moet je vrijelijk kunnen geven, zonder dat je onder druk wordt gezet. Ook moet je de keuze hebben om te weigeren dat een bedrijf jouw persoonsgegevens verwerkt. En dat mag dan geen nadelige gevolgen hebben", aldus de AP.
Het verzoek van de AP is opvallend, omdat de toezichthouder zelf al op zijn site heeft staan dat dit model rechtsgeldig is. "Weigert iemand trackingcookies? Dan moet u deze persoon toch toegang geven tot uw website of app, bijvoorbeeld na betaling", staat op de website van de AP te lezen.