Verschillende Europese consumentenorganisaties hebben een klacht ingediend tegen Meta. Volgens de organisaties is de keuze die Meta aan Europese gebruikers voorlegt op Facebook en Instagram tussen een gratis en een betaalde versie, 'misleidend, oneerlijk en agressief'.
De klacht is ingediend door de Nederlandse Consumentenbond, samen met achttien andere Europese consumentenorganisaties en de overkoepelende organisatie BEUC, bij het Consumer Protection Cooperation Network van de Europese Commissie.
Sinds vorige maand legt Meta gebruikers in de EU de keuze voor tussen een gratis en een betaalde versie van zijn socialemediaplatforms Facebook en Instagram. Als voor de betaalde versie gekozen wordt, krijgen gebruikers geen advertenties te zien. De gratis variant biedt dezelfde gebruikservaring als voorheen, waarbij Meta gebruikersgegevens gebruikt om gepersonaliseerde advertenties te kunnen tonen.
Omdat klanten geen gebruik kunnen maken van de platforms tenzij ze een keuze maken, noemt de directeur van de Consumentenbond, Sandra Molenaar, deze techniek 'agressief en een vorm van dwang'. De organisaties stellen dat consumenten hiermee gedwongen worden om snel een keuze te maken die ze misschien helemaal niet willen maken en dat hiermee de Europese wetgeving wordt geschonden.
Ook wordt beargumenteerd dat gebruikers geen echte keuze hebben, omdat er geen alternatief is voor de 'dominante' platforms Instagram en Facebook. "Als ze stoppen met de diensten, verliezen ze alle contacten en interacties die ze over de jaren hebben opgebouwd", schrijft de BEUC. Daarnaast zouden veel gebruikers ook geen echte keus hebben, omdat de prijs van de betaalde versie te hoog voor ze is. Dat abonnement kost in principe 10 euro per maand, maar 13 euro via Android en iOS vanwege de commissie die Meta aan de appwinkels betaalt.
Molenaar stelt verder dat Meta hiermee consumenten misleidt 'door net te doen alsof er een keuze is tussen een betaalde en een gratis optie'. Omdat gebruikers bij de gratis variant 'betalen' met hun gegevens, zou er helemaal geen sprake zijn van een 'gratis' versie. Daarnaast noemt de Consumentenbond het misleiding dat Meta ook van betalende consumenten gegevens verzamelt, al wordt niet genoemd waar die voor gebruikt worden.
De consumentenorganisaties willen dat de Europese consumentenbeschermingsautoriteiten Meta verplichten om met deze 'oneerlijke keuze' te stoppen. De BEUC onderzoekt nog of Meta's aanpak de AVG- en Digital Markets-wetgevingen schendt.