Het onderzoek naar het datalek bij het Donorregister van maart wordt op z'n vroegst pas volgend jaar afgerond. Minister van Medische Zorg Tamara van Ark wilde dat onderzoek eigenlijk al in oktober klaar hebben, maar zegt nu dat het 'omvangrijker is dan gedacht'.

Van Ark heeft het over het onderzoek naar een datalek bij het Donorregister uit maart. Toen raakte de overheid twee harde schijven kwijt met daarop de donorkeuzeformulieren van bijna zeven miljoen Nederlanders. Er zijn geen aanwijzingen dat de schijven in verkeerde handen zijn gevallen, maar de minister waarschuwde in mei wel dat de schijven waarschijnlijk niet meer worden teruggevonden.

Minister van Ark stelde daarop een onderzoek in. Dat wordt uitgevoerd door de Audit Dienst Rijk. Dat rapport zou aanvankelijk in oktober worden afgerond, maar van Ark schrijft nu in een brief aan de Tweede Kamer dat die deadline niet wordt gehaald. Het onderzoek is pas op z'n vroegst half december afgerond. Van Ark stuurt het rapport vervolgens inclusief haar reactie op z'n vroegst pas begin 2021 naar de Tweede Kamer. Ze herhaalt wel dat er nog steeds geen aanwijzingen zijn dat de gegevens misbruikt zijn.

Volgens van Ark is het onderzoek 'omvangrijker dan van tevoren verwacht'. "Zorgvuldige uitvoering van dit onderzoek en de daarbij benodigde afstemming tussen de ADR en CIBG hebben meer tijd gevraagd", schrijft ze. Het CIBG is de overheidsinstantie die het Donorregister beheert.

Ook de resultaten van een aanvullend onderzoek komen later. Het gaat om een onderzoek waarbij de complete informatiebeveiliging van het Donorregister wordt bekeken. Dat werd aangevraagd door D66-Kamerlid Pia Dijkstra. Het onderzoek zou eind dit jaar moeten zijn afgerond, maar dat wordt pas in het voorjaar van 2021. Die vertraging komt door de vertraging van het eerste onderzoek.

Ontwikkelaar Bloober heeft de game The Medium uitgesteld naar begin volgend jaar. Dat doet de ontwikkelaar vanwege de coronacrisis. De horrorgame zou een van de games worden die nog dit jaar voor de Xbox Series X en S uitkomen.

De ontwikkelaars van het spel schrijven op Twitter dat de game tot 28 januari van volgend jaar wordt uitgesteld. Dat zou komen door de aanhoudende coronacrisis en de bijbehorende maatregelen in thuisland Polen. Ook zou 'het huidige schema van andere games op de markt' meespelen in de beslissing. De makers hebben het niet over nieuwe toevoegingen aan de game, maar willen de extra tijd gebruiken om het spel 'verder op te poetsen'.

The Medium werd in mei van dit jaar aangekondigd als een van de eerste titels die zou uitkomen voor de aankomende nieuwe Xbox. Op de Series X draait die in 4k met 60fps, en maakt de game gebruik van raytracing. The Medium is een psychologische horrorgame die wordt gemaakt door de Poolse uitgever Bloober Team. De game zou aanvankelijk rond de feestdagen uit moeten komen.

Uitgever Take-Two heeft interesse om ontwikkelaar Codemasters over te nemen. De uitgever zou zo'n 900 miljoen euro overhebben voor de maker van Formula 1 en DiRT. Er ligt een vrijblijvend aanbod op tafel, waar Codemasters achter staat.

Codemasters bevestigt aan verschillende media dat het in gesprek is met het Amerikaanse Take-Two. Eerder verscheen al een overnamebod online. Take-Two zou in totaal zo'n 739 miljoen pond of 817 miljoen euro overhebben voor Codemasters. De overname zou voor ongeveerde een derde met cash betaald worden en voor de rest met Take-Two-aandelen.

Het bod van Take-Two is vrijblijvend, bevestigt de uitgever. Wel zegt Codemasters in een reactie dat het het bod wil accepteren als Take-Two dat officieel maakt. De Raad van Bestuur van Codemasters zal dat aanraden aan de aandeelhouders.

Het bedrijf zegt tegen VideoGamesChronicle dat het denkt dat de twee bedrijven elkaar goed aanvullen, met name in het racing-genre. Codemasters is vooral bekend als maker van racegames als Formula 1, Colin McRae Rally en DiRT. Take Two is de uitgever achter het label 2K, dat veel sportgames uitgeeft. Het bedrijf zegt dat 'de wereldwijde distributie van Take-Two en het uitgeven, ontwikkelen en marketen door 2K veel kan toevoegen aan Codemasters'.

De Europese Commissie wil dat techbedrijven meer samenwerken en meer data met elkaar gaan delen om fraude tijdens de coronacrisis te voorkomen. Volgens de EC pakken criminelen de tweede golf van het virus aan om bijvoorbeeld niet-werkende producten te verkopen of om data te stelen.

De oproep komt specifiek van Eurocommissaris Didier Reynders. Hij roept grote techbedrijven en e-commerceplatformen op goed op te letten op criminaliteit waarbij misbruik wordt gemaakt van de coronacrisis. Zo zijn er criminelen die valse producten verkopen die zogenaamd helpen met bestrijding van het virus, maar niet werken zoals ze bedoeld zijn. In sommige gevallen wordt ook van de crisis misbruik gemaakt om dan bijvoorbeeld inloggegevens te stelen van klanten.

Reynders verwijst naar het begin van de pandemie. Tijdens de eerste golf begonnen criminelen toen ook al misbruik van de crisis te maken. "Uit ervaring weten we dat oplichters de pandemie als aanleiding gebruiken om Europese consumenten op te lichten", zegt de Eurocommissaris. Tijdens de tweede golf, die momenteel niet in alleen Nederland maar in alle Europese landen huishoudt, zou dat opnieuw het geval zijn. Reynders noemt daar overigens geen concrete voorbeelden of cijfers bij.

De politicus roept techbedrijven op meer samen te werken om de scams tegen te gaan. Hij wil bijvoorbeeld dat ze informatie delen om trends te signaleren of websites te herkennen waar fraude op voorkomt. Reynders heeft daarvoor vrijdag gesproken met grote techbedrijven, waaronder Google en Facebook, maar ook AliBaba en Rakuten.

De Eurocommissaris sprak in maart ook al met die partijen over precies hetzelfde onderwerp. Sindsdien zouden de websites volgens de EC al honderden miljoen websites en advertenties offline hebben gehaald.

De Nederlandsche Bank heeft drie nieuwe crypto-exchanges geaccepteerd als officiële handelsplatformen. BLOX, AnyCoin en LiteBit voldoen volgens de centrale bank aan alle regels om in een erkend register te mogen staan.

De bank heeft de bedrijven geregistreerd in een officieel register waaraan cryptobedrijven verplicht moeten voldoen voor ze in Nederland mogen handelen. Dat is een maatregel die eerder dit jaar werd ingevoerd, nadat het ministerie van Justitie daar in 2018 al voor pleitte. Het gaat om een aanpassing van de Wet op het financieel toezicht. Bedrijven die in het register willen worden opgenomen moeten transparant zijn en kunnen aantonen dat ze maatregelen nemen tegen frauderen en witwassen.

In de praktijk verandert er bij de bedrijven weinig, zeggen zowel LiteBit als AnyCoin in persberichten. Het derde bedrijf dat is toegevoegd is BLOX. De bedrijven bieden alledrie cryptomunten aan via eigen exchanges. Alledrie de bedrijven spreken van mijlpalen en grote stappen, en vinden het een belangrijke stap richting het volwassen worden en de acceptatie van cryptovaluta.

Overigens zijn LiteBit, AnyCoin en BLOX niet de eerste bedrijven die in het register worden opgenomen. Begin oktober werd ook Amdax al op de lijst gezet. Dat bedrijf helpt klanten echter alleen als ze een portfolio hebben dat minimaal 2,5 bitcoin waard is. De bedrijven die nu zijn toegevoegd kunnen in principe iedereen als klant aannemen.

De Nederlandsche Bank kreeg sinds begin dit jaar 48 aanmeldingen van cryptobedrijven die in het register wilden worden opgenomen. Er staan er dus nog 44 op de wachtlijst. DNB moet die toestemming voor 21 november geven. Bedrijven die niet in het register staan mogen dan niet handelen op de Nederlandse markt.

Xiaomi heeft een rechtszaak over inbreuk op een LTE-patent van Sisvel gewonnen. De rechtbank van Den Haag achtte niet bewezen dat Xiaomi inbreuk pleegde, waardoor het bedrijf zijn smartphones in Nederland niet hoeft terug te roepen en te vernietigen.

Xiaomi maakt direct noch indirect inbreuk op het LTE-patent van Sisvel, concludeert de rechtbank van Den Haag. Sisvel kan nog in beroep gaan. De zaak gaat over een het Europese patent EP 272 van Nokia. Het heeft betrekking op een 'methode en systeem om mobiele apparaten op een draadloos communicatienetwerk aan te sluiten'. Xiaomi is niet ingegaan op een aanbod van Sisvel om licentievoorwaarden vast te stellen voor zijn Mobile Communications Program. Onder deze noemer biedt Sisvel bedrijven aan licenties te nemen op zijn patentportfolio omtrent mobiele technologie.

Sisvel betoogde dat Xiaomi met zijn smartphones inbreuk op patent EP 272 maakte en eiste dat het bedrijf onder andere een terugroepactie zou organiseren om inbreukmakende producten te vernietigen. Xiaomi verweerde zich met te stellen dat er verschillen zijn tussen de netwerkarchitectuur van het patent en die van de LTE-standaard. Onder andere zou een smartphone bij een aansluitverzoek via LTE een signaal verzenden naar een Serving Gateway, waar het patent het heeft over een signaal van een ondersteuningsknooppunt naar het toegangsondersteuningsknooppunt, of GGSN.

De rechter ging in dat verweer mee. "De procedure die wordt ‘getriggerd’ door het verzoek van de mobiele telefoon om een communicatiekanaalprocedure op te zetten, verloopt in het netwerk van het patent immers op een duidelijk andere wijze dan in het netwerk van de LTE-standaard", aldus het vonnis. Eerder dit jaar won Xiaomi al een patentzaak tegen Sisvel, toen ging het om een claim van Sisvel over inbreuk op een patent met betrekking tot egprs- en edge-functionaliteit van telefoons.

Het spelen van PlayStation 4-games op de PlayStation 5 gaat veelal gepaard met significante verbeteringen, concludeert Digital Foundry na een uitgebreide test. Sony legt in tegenstelling tot Microsoft relatief weinig nadruk op backward compatibility.

Aanvankelijk bestond er onduidelijkheid over de backward compatibility van de PlayStation 5. Sony zei eerst de honderd populairste games getest te hebben, maar verduidelijkte later dat toch vrijwel alle PlayStation 4-games zouden werken. De fabrikant gaf verder niet veel details over welke verbeteringen spelers zouden kunnen verwachten.

Digital Foundry heeft uitgebreide tests uitgevoerd met PlayStation 4-games op de PlayStation 5 en concludeert dat dit in de meeste gevallen vlekkeloos werkt, net als bij de Xbox Series X het geval is. Games die op de PlayStation 4 of PS4 Pro met moeite draaiden, halen op de PlayStation 5 een stabiele framerate. Volgens de site wordt de volledige cpu- en gpu-rekenkracht van de nieuwe console gebruikt bij het afspelen van oudere games.

In de video bespreekt Digital Foundry specifiek games die geen PS5-patch hebben gehad. Bij games waarbij de framerate beperkt is tot 30fps, verandert daar niets aan. Veel PS4 Pro-games hebben ook een prestatiemodus met een ongelimiteerde framerate en een lagere resolutie. Die games halen vaak geen 60fps, maar bij de PS5 is dat wel het geval.

Digital Foundry toont bijvoorbeeld de 1080p-modus van Final Fantasy XV. Die draait vloeiend op 60fps, terwijl dat bij de PS4 Pro 30 tot 60fps was. Just Cause 3, een game die op de PlayStation 4 Pro soms naar 20fps dipte, draait constant op het maximum van 30fps. Ook de remaster van Crysis, die op de PS4 Pro drops naar 30fps vertoonde, draait op de PlayStation 5 stabiel op 60fps.

De site besteedt ook aandacht aan Knack. Dat is een oude game met unlocked framerate die op de PS4 nooit echt soepel draaide. Dat spel toont volgens Digital Foundry goed het verschil in rekenkracht. Bij de PlayStation 4 Pro zakt de framerate soms tot 26fps, terwijl de PS5 stabiel op 60fps draait. Dat is een verschil van 2,3x, bijna gelijk aan het verschil in grafische rekenkracht van 2,4x tussen de PS4 Pro en PS5.

Dat de PlayStation 5 dergelijke oude games stabiel met 60fps draait is vanuit een technisch perspectief niet verwonderlijk. Het betekent echter wel dat de compatibiliteit met PS4-games prima werkt. Verschillende games laten volgens Digital Foundry wel een waarschuwing in beeld zien. Daarin staat dat het afspelen van een PS4-game op een PS5 problemen kan opleveren. In de praktijk heeft de site geen problemen waargenomen.

Digital Foundry heeft ook een uitgebreide technische analyse van PlayStation 5-game Spider-Man: Miles Morales gemaakt. Daarin is te zien dat de game in de 'fidelity'-modus op een native 4k-resolutie draait met raytracing en een stabiele framerate van 30fps. In de 'performance'-modus draait het spel op 60fps bij een dynamische resolutie tot 4k en is raytracing uitgeschakeld. Ook in deze modus is de framerate erg stabiel volgens de site.

Tweakers publiceert volgende week woensdagmiddag een review van de PlayStation 5. De console is vanaf 19 november te koop in Nederland en België.

De VVD wil dat opsporingsinstanties makkelijker informatie moeten kunnen uitwisselen om fraude op te sporen, ook al is dat in strijd met de privacywet. In het conceptverkiezingsprogramma stelt de partij dat 'de bestrijding van misdaad voorop staat, niet privacyregels'.

De VVD wil stevig inzetten op het bestrijden van criminaliteit, maar ziet daar nu obstakels. "Privacyregels bemoeilijken de bestrijding van criminaliteit omdat gegevens over criminelen niet altijd gedeeld kunnen worden", schrijf de partij vrijdag in het conceptverkiezingsprogramma. De partij wil dat er een uitzondering komt op de privacywetgeving zodat er zwarte lijsten kunnen worden opgesteld. Die moeten kunnen worden gedeeld tussen overheidsinstanties en met private partijen. De VVD heeft het daarbij niet alleen over zware misdaad, maar ook over fraude. De partij noemt als voorbeeld ondernemers die schade oplopen door 'gesjoemel met creditcards, verzekeringen en spooknota's'.

Tegelijkertijd wil de partij wel extra regels voor privacybescherming. Het moet mogelijk worden grote techbedrijven in Europees verband op te breken, en de partij wil dat er een wet komt die 'data tot persoonlijk eigendom maakt'. Dat betekent volgens het programma concreet dat techbedrijven moeten betalen voor het gebruik van persoonlijke data.

De VVD wil ook dat het verplicht wordt data van Nederlanders in Europa op te slaan. De partij wil daarnaast investeren in een Europees alternatief voor dataopslag, al noemt het daarbij geen voorbeelden. Europa bouwt aan Gaia-X, een tegenhanger van bijvoorbeeld AWS. Duitsland riep Nederland vorig jaar op zich daarbij aan te sluiten. De VVD was daar destijds enthousiast over.

Beschermen van infrastructuur

In het programma staat ook dat er meer samenwerking moet komen tussen de overheid en het bedrijfsleven om belangrijke infrastructuur beter te beschermen. De reden daarvoor is dat cyberaanvallen steeds groter en heftiger worden. Hoewel de partij ddos-aanvallen niet specifiek noemt is dat wel een voorbeeld van aanvallen die grootschaliger en complexer worden. Inmiddels bestaan er al samenwerkingsverbanden zoals No more DDoS waarbij kennis en informatie wordt uitgewisseld om aanvallen af te slaan. De VVD wil dat de overheid die vitale infrastructuur samen met organisaties gaat beheren, en de minimale beveiligingseisen verhogen. De partij wil ook partijen zoals het Nationaal Cyber Security Centrum en het Defensie Cyber Security Centrum en de inlichtingendiensten versterken om daarbij te helpen.

De VVD wil ook dat Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten landen kunnen 'terughacken'. De partij hekelt het feit dat landen na een hack van een land onder NAVO-regels niet zomaar een cybertegenoffensief mogen starten. De VVD wil samenwerken met Europese landen om daar andere regels voor op te stellen.

De VVD is op dit moment de grootste partij van Nederland en staat in de peilingen ook weer ruimschoots bovenaan.

Ongeveer duizend AMD Ryzen 5000-processors vlogen donderdagmiddag om drie uur uit Nederlandse en Belgische shops. Dat schat Tweakers op basis van gesprekken die het vrijdagmiddag had met grote winkels. Naar verwachting worden er snel meer processors geleverd.

Veel shops in de Benelux hadden donderdagmiddag te maken met rokende servers. Alternate meldt een verdubbeling van het verkeer naar zijn website, een LinkedIn-filmpje van de directeur van Azerty toont een piek van ruim 1300 gelijktijdige bezoekers en de cpu-belasting bij Megekko steeg van 2 naar 60 procent. In de eerste tien minuten na de introductie vulden bij die laatste winkel evenveel mensen hun mandje als normaal in 24 uur.

Azerty en Megekko hadden ieder een releasevoorraad van 300 à 400 stuks, waarvan het merendeel Ryzen 5-processors. Juist de 12-core Ryzen 9 5900X bleek bij alle winkels het populairste model, terwijl de voorraden in verhouding minimaal waren. Alternate heeft ruim 250 orders ontvangen voor de Ryzen 9 5900X, bij Azerty zijn dat er bijna 400 en de wachtrij bij Megekko telt ruim 600 posities. Dat is steeds rond de veertig procent van de totale interesse in Ryzen 5000-chips.

Op dit moment zijn de Ryzen 5000-processors in de hele Benelux uitverkocht, maar een leverfiasco zoals bij Nvidia's GeForce RTX 3000-videokaarten verwachten de winkels niet. De releasevoorraad was in vergelijking daarmee immers al een veelvoud. Alternate verwacht 'op korte termijn' meer voorraad van de Ryzen 5 5600X, terwijl Megekko 'goede hoop' heeft dat het in vergelijking met de Nvidia-kaarten vlotter zal verlopen. Bovendien lijkt de vraag in de Benelux relatief hoog. In andere Europese landen is de Ryzen 5 in elk geval op het moment van schrijven nog voorradig, zoals in Finland en Roemenië. Bij het Duitse Mindfactory is hij wel uitverkocht en de winkel noemt Ryzen 5000 zijn 'beste cpu-release ooit'.

Megekko heeft zijn tooltje om je wachtrijpositie te controleren, dat het heeft ontwikkeld voor de RTX 3000-videokaarten, nu ook opengesteld voor wie een cpu heeft besteld. Wel verzoekt de winkel tweakers die de tool met een scriptje automatisch uitlezen, om dat maximaal eens per tien minuten te doen: elke seconde vinden de servers minder leuk. Het bellen van de klantenservice heeft volgens Megekko geen zin, ook Azerty zegt geen voorspellingen te kunnen doen over komende leveringen.

Gisteren publiceerde Tweakers zijn review van de AMD Ryzen 5000-processors.

Een prototype van een drijvend platform met daarop twee schuin geplaatste windturbines heeft in de Oostzee voor de Duitse kust een eerste herfststorm doorstaan. De makers willen nu gaan testen met een grotere versie.

Nezzy², zoals het drijvende platform genoemd is, heeft twee maanden lang in de baai bij de Duitse stad Greifswald gedobberd. De makers van het achttien meter hoge prototype, ingenieursbureau aerodyn engineering en energiebedrijf EnBW, hadden Nezzy² bij deze test van 180 sensoren voorzien om de invloed van de snelheid en richting van de wind en die van de hoogte van de golven te kunnen meten.

Half oktober doorstond het platform een eerste storm, waarbij de windturbines stabiel in het water bleven. Het ging nog om een bescheiden storm, maar volgens de makers kwamen de golf- en windcondities 'omgerekend naar de latere oorspronkelijke grootte van Nezzy² overeen met een orkaan van categorie vier tot vijf met een golfhoogte tot 30 meter'.

De bedrijven zien in de resultaten voldoende aanleiding de turbines op ware schaal te testen op zee. De uiteindelijke hoogte van dat model moet 180 meter worden. Ter vergelijking, de grootste windmolen tot nu toe is de Haliade-X 12MW op de Rotterdamse Maasvlakte met een hoogte van 260 meter, maar die staat op land. Offshore-windturbines zijn op funderingen op de zeebodem geplaatst, maar de maximale waterdiepte bedroeg daarbij tot nu toe 50 meter. Drijvende turbines moeten in gebieden op zee met grotere dieptes gepositioneerd kunnen worden. EnBW en aerodyn testen de grotere versie van Nezzy² eind 2021 of begin 2022 in China.

EA geeft Star Wars: Squadrons volgende week een update voor next-gen consoles. De game krijgt een prestatiemodus op de Xbox Series X en S, waarin het spel met 120fps draait. De PlayStation 5 krijgt die modus niet en gaat niet hoger dan 60fps.

Volgende week krijgt een aantal games updates voor de next-gen consoles, schrijft EA. Ontwikkelaar Motive geeft Star Wars: Squadrons op de Xbox Series X en S twee standen waar spelers uit kunnen kiezen: een voor betere visuele weergave en een voor betere prestaties. Eerstgenoemde stand zorgt voor betere lichteffecten en daarbij draait de game op de Series X in 4k met 60fps en op de Series S in 1440p met 60fps. In de prestatiemodus draaien beide consoles de game met 120fps, met resoluties 'tot aan 4k' en 'tot aan 1440p'. Die bewoording wijst op het gebruik van een dynamische resolutie. Ook krijgt de game in het menu een optie om variable refresh rate in of uit te schakelen, als gamers een tv hebben die dat ondersteund.

De PlayStation 5-versie van Star Wars: Squadrons krijgt veel minder verbeteringen. Volgens EA draait het spel in dezelfde resolutie en met dezelfde framerate als de PlayStation 4 Pro-versie, met verbeterde lichteffecten. Over een prestatiemodus voor 120fps rept EA niet en die lijkt dus te ontbreken bij de PlayStation-versie. Het is onbekend of zo'n modus later alsnog komt. Tweakers heeft EA om een reactie gevraagd.

Op de PlayStation 4 Pro draait de game maximaal met 60fps en volgens analyse van VG Tech gebeurt dat met een dynamische resolutie, met een maximum van 3200x1800 pixels. Volgens de uitleg van EA zou de PlayStation 5-versie dus met dezelfde parameters draaien.

Dat is opvallend, want Star Wars: Squadrons is een game die zonder veel moeite hoge framerates haalt op veel hardware. Dat blijkt uit benchmarks van TechPowerUp. De pc-versie draait bij een resolutie van 2560x1440 pixels bijvoorbeeld gemiddeld op 172fps met een Radeon RX 5700XT en op 186fps met een RTX 2080 Super. Met diezelfde videokaarten haalt het spel in een native 4k-resolutie ruim 90fps. De nieuwe consoles hebben een gpu die krachtiger is dan de genoemde videokaarten en zeker met een dynamische resolutie moet ook de PlayStation 5 in staat zijn om 120fps 'tot 4k' te halen.

Nog weinig verbeteringen voor andere EA-games

EA maakt ook details bekend over next-gen updates voor een aantal andere games. De uitgever noemt relatief weinig games die meteen bij de release van de next-gen consoles een update krijgen en het is niet bekend wanneer verdere verbeteringen of meer updates volgen.

Zo zegt EA over Apex Legends alleen dat spelers een 'prestatieboost tot 1440p' kunnen verwachten. Exacte details over resoluties en framerates voor de verschillende consoles geeft de uitgever niet. Wel zegt EA dat er 'meer formele verbeteringen' in de planning staan voor volgend jaar.

In zijn opsomming noemt EA ook Need for Speed Hot Pursuit Remastered, maar die game krijgt geen verbeteringen voor next-gen consoles. Het spel draait op de Xbox Series X hetzelfde als op een Xbox One X; op de Series S is dat vergelijkbaar met de One S en op de PlayStation 5 is dat hetzelfde als bij de PlayStation 4 Pro. Verder zegt EA dat The Sims 4 sneller laadt en soepeler draait. Ook die game lijkt geen specifieke next-gen verbeteringen te hebben.

FIFA 21 en Madden NFL 21 krijgen op 4 december een upgrade naar een next-gen versie. Voor die tijd draaien de games in een compatibiliteitmodus en zien ze er hetzelfde uit als op de huidige consolegeneratie. De nieuwe versies zijn geen updates, maar een volledig nieuwe download. Kopers van de huidige versies krijgen een gratis upgrade.

Of andere bestaande EA-games nog next-gen updates krijgen, is niet bekend. Wel heeft EA bekendgemaakt dat Star Wars: Jedi Fallen Order volgende week beschikbaar komt via het EA Play-abonnement. Dat betekent dat het spel ook voor alle Game Pass Ultimate-abonnees te spelen is. Op de Xbox One X en PlayStation 4 Pro is dat spel te draaien in een 4k-modus voor de beste graphics op maximaal 30fps en in een prestatiemodus met 60fps bij een 1080p-resolutie. De next-gen consoles zouden het spel op een hogere resolutie kunnen draaien met 60fps, maar daarvoor zou een update nodig zijn en EA rept daar niet over.

Xiaomi toont in een video een smartphonecamera met telescopische lens. De Chinese fabrikant meldt nog geen details over de in- en uitschuivende lens, maar claimt wel nieuwe beeldstabilisatietechnieken toe te passen.

Xiaomi toont de werking van de lens in een video die op Weibo is geplaatst. De telescopische lens kan snel in en uit het toestel schuiven. Op het onbekende toestel kan met een pro-modus in de camera-app op objecten dichtbij of verder weg worden scherpgesteld.

Als voordelen van het camerasysteem, dat Xiaomi naar eigen zeggen zelf ontwikkeld heeft, noemt het bedrijf een groot diafragma en de aanwezigheid van een nieuwe beeldstabilisatietechniek. Over geen van beide geeft het bedrijf details.

Er zijn niet veel smartphones met uitschuifbare camera's geweest. In 2014 introduceerde Samsung bijvoorbeeld wel de Galaxy K Zoom met 10x optische zoom, maar dat toestel werd geen succes, waarbij de dikte door de camera waarschijnlijk een rol speelde. Sommige high-end toestellen hebben tegenwoordig geïntegreerde periscopische camera's om een grotere brandpuntsafstand mogelijk te maken, zoals de Reno 10X. Xiaomi's eigen Mi 10 Ultra heeft dat bijvoorbeeld ook.

Dell stelt voor om ondersteuning voor zijn privacydrivers te integreren in de Linux-kernel. Gebruikers van Dell-laptops die Linux draaien, kunnen zo via hotkeys de microfoon en webcam hardwarematig uitschakelen.

De door Dell voorgestelde integratie van privacydrivers in de kernel betreft de privacymodus, die er voor zorgt dat applicaties geen toegang meer kunnen verkrijgen tot audio van de microfoon en beelden van de webcam. De kernel kan door de wijziging de hardwarematige killswitch monitoren en de status door middel van leds weergeven. De microfoon uitschakelen kan door de toetscombinatie Ctrl + F4, en de camera is te deactiveren door Ctrl + F9 te gebruiken.

Het voorstel is gedaan door Perry Yuan van Dell. Het is niet bekend of en zo ja wanneer de drivers geïntegreerd worden in de kernel. Dell rust al jaren versies van laptops uit met Linux, voornamelijk Ubuntu.

Purism introduceerde al eerder een privacymodus voor zijn Librem-laptops met Linux, merkt ZDNet op. Die apparaten hebben een zogenoemde Hardware Kill Switch om niet alleen de webcam en microfoon, maar ook de wifi- en bluetoothmodules hardwarematig uit te schakelen.

Update maandag 15.30: Artikel is (vrijdagmiddag) aangepast op basis van opmerkingen van onder andere xfj dat het hardwarematig deactiveren van de microfoon en webcam gaat.

Netflix start in december met een lineair streamingkanaal dat voor iedere kijker dezelfde programmering van films, series en documentaires biedt. Het kanaal is bedoeld voor mensen die niet willen of kunnen kiezen uit het on-demandaanbod.

Netflix heeft het aanbod van zijn lineaire kanaal Direct genoemd en test de weergave vanaf 5 november met een beperkte groep Franse gebruikers. In december wil Netflix het kanaal breed aanbieden in Frankrijk. Vooralsnog lijkt dit het enige land waar het bedrijf Direct aanbiedt. Niet bekend is of er plannen zijn om ook in andere landen een lineaire programmering in te voeren.

Het kanaal is in te schakelen met een Direct-knop rechtsboven in het scherm en werkt voorlopig alleen op de webversie van Netflix in Frankrijk. De programma's die voorbijkomen, zijn voor alle kijkers hetzelfde en voor Direct maakt Netflix dus geen gebruik van personalisatie. Netflix omschrijft het kanaal als volgt: "Direct is een functie die toegankelijk is via de webbrowser: een realtime stroom die voor al onze leden hetzelfde zal zijn om de beste Franse, Europese en internationale inhoud te ontdekken die beschikbaar is op de service, van Family Business tot La Casa de Papel, van The Crown tot Unorthodox."

Netflix is al langer aan het experimenteren met functies voor gebruikers die moeite hebben om te kiezen wat ze willen bekijken, ondanks gepersonaliseerde suggesties. Begin dit jaar startte het bedrijf bijvoorbeeld met toptienlijstjes van de populairste streams en in augustus was er een test met een shufflefunctie.

Uitgever EA meldt dat er 6,5 miljoen gamers betalen voor het EA Play-abonnement. Zes jaar geleden introduceerde EA het abonnement, destijds nog met de naam EA Access. Het aantal gebruikers zal later deze maand sterk groeien, als EA Play onderdeel wordt van Game Pass.

EA noemt het aantal abonnees bij een presentatie van zijn kwartaalcijfers. Het EA Play-abonnement biedt toegang tot een selectie games van de uitgever en is beschikbaar voor consoles en pc's voor 4 euro per maand. Voor de pc is er ook een EA Play Pro-abonnement, dat kost 15 euro per maand en biedt ook toegang tot de nieuwste games van de uitgever. Hoeveel abonnees er betalen voor de duurdere versie, is niet bekend.

Uitgever EA begon zes jaar geleden met het abonnement onder de naam EA Access en Access Premier. Dit jaar zijn er tal van veranderingen doorgevoerd. Zo wijzigde EA de naam in EA Play en Play Pro, kwam het abonnement beschikbaar via Steam en werd een samenwerking met Microsoft aangekondigd. Het EA Play-abonnement is vanaf de release van de Xbox Series X en S onderdeel van Microsofts Game Pass Ultimate en Game Pass voor pc. Gebruikers van Game Pass hoeven daar niet extra voor te betalen.

Door de komst naar Game Pass zal het aantal EA Play-gebruikers flink toenemen. Microsoft maakte eerder dit jaar bekend dat er 15 miljoen Game Pass-abonnees zijn, al is niet bekend hoeveel daarvan het Ultimate-abonnement of het pc-abonnement hebben. Alleen bij die abonnementen is EA Play straks inbegrepen.

Het aantal van 6,5 miljoen abonnees is hoog voor een dienst van één enkele uitgever. Sony's PlayStation Now-abonnement had begin dit jaar bijvoorbeeld 2,2 miljoen betalende abonnees. Dat abonnement is echter duurder en topgames zijn beperkt beschikbaar via de dienst. Ubisoft heeft ook een eigen abonnement voor games. Dat heette tot voor kort Uplay+ en heet nu Ubisoft+, maar het is niet bekend hoeveel abonnees er zijn.

Meer inkomsten uit Ultimate Team

De omzet van EA Sports met de Ultimate Team-modus in FIFA en Madden blijft verder groeien. Volgens EA zijn er dit jaar meer dan 30 miljoen spelers die een Ultimate Team-modus spelen en de omzet daaruit steeg met 25 procent ten opzichte van vorig jaar. EA noemt geen exacte cijfers.

EA ligt onder vuur van toezichthouders vanwege het verdienmodel van de Ultimate Team-modus. In Nederland legde de Kansspelautoriteit een dwangsom op die kan oplopen tot 10 miljoen euro. Volgens de rechter zijn de betaalde Packs met spelerskaarten te zien als een los gokspel en moet EA dat aanpassen. EA heeft dat besluit aangevochten.

EA ziet Apex Legends als miljardenbusiness

Ook stijgen de inkomsten uit battleroyalegame Apex Legends, zegt EA bij de bespreking van de kwartaalcijfers. Een transcript daarvan is te lezen bij Seeking Alpha. De omzet was 24 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar en EA denkt dat de totale omzet uit de game dit boekjaar oploopt tot meer dan een half miljard dollar. Als dat gehaald wordt, heeft de game binnen twee jaar tijd een miljard dollar opgebracht.

Met de huidige groei denkt EA dat Apex Legends an uitgroeien tot een game die jaarlijks een miljard dollar oplevert. "Dit is wat we doen. We hebben het gedaan met FIFA, we hebben het gedaan met Madden. We hebben het gedaan met The Sims en we doen het opnieuw met Apex", zegt de financiële topman van EA bij de bespreking.

EA toont bovenstaande slide om de groeiende inkomsten uit microtransacties in zijn games te illustreren. Daar staan geen bedragen bij, maar uit de genoemde verwachting van 500 miljoen dollar aan inkomsten voor Apex Legends dit jaar, is op te maken hoeveel EA aan de andere games verdient. De FUT-modus van FIFA is goed voor ruim anderhalf miljard dollar.

Kwartaalomzet van 869 miljoen dollar uit live services

EA behaalde een kwartaalomzet van 1,15 miljard dollar. Daarvan was 282 miljoen dollar afkomstig uit de verkoop van volledige games. De overige 869 miljoen dollar omzet schaart EA onder live services. Daaronder vallen de inkomsten uit microtransacties, in-game-aankopen, dlc's en het EA Play-abonnement. De totale omzet was lager dan die in hetzelfde kwartaal van vorig jaar, maar dat komt volgens EA doordat FIFA 21 pas in oktober verscheen en dus niet is meegerekend in de cijfers van het kwartaal dat op 30 september eindigde.

Nieuwe remaster en next-gengames op komst

In de presentatie geeft EA enkele details over nieuwe games. Zo zegt de uitgever de komende maanden een EA Originals-titel en een remaster aan te kondigen. Mogelijk doelt de uitgever daarmee op een remaster van Mass Effect, waar al langer aanwijzingen voor zijn.

Verder zegt EA op zijn minst zes nieuwe games voor de next-genconsoles uit te brengen in het financiële boekjaar 2022. Dat gaat om de periode tussen april 2021 en maart 2022. Er komt een nieuwe Need for Speed-game die door Criterion wordt gemaakt en DICE brengt in het najaar van 2021 een nieuwe Battlefield-game uit. Daarover zal EA in het voorjaar meer details geven.

De Netflix-app op de Xbox Series X werkt nog altijd zoals op de Xbox One en PS4, waarbij een hdr-modus op de aangesloten televisie wordt geactiveerd. Dat betekent dat de gehele Netflix-app werkt met een hdr-weergave, waardoor ook sdr-content als zodanig wordt weergegeven.

Tijdens het testen van de nieuwe Xbox Series X heeft Tweakers vastgesteld dat als de Netflix-app wordt opgestart op de Xbox Series X, meteen een hdr-modus wordt ingeschakeld op de aangesloten LG CX-oled-tv. In het venster waar een gebruikersprofiel is te kiezen, is meteen rechtsboven zichtbaar dat een hdr-modus wordt ingeschakeld. In het geval van de CX is dat Dolby Vision, aangezien deze televisie ook die hdr-standaard ondersteunt. Ook elders wordt bericht over dit punt, zoals televisiereviewer John Archer doet op de website van Forbes. Hij meldt dat de Netflix-app alles afspeelt aan de hand van een hdr-flag, ongeacht de vraag of de af te spelen content in hdr of sdr beschikbaar is.

Sdr-content wordt dus als het ware in een hdr-container afgespeeld. Omdat de televisie in een hdr-modus andere beeldinstellingen heeft, komt het de weergave van sdr veelal niet ten goede, waarbij kleuren en de mate van licht en donker kunnen afwijken van een normale sdr-weergave. Daarnaast leidt het vaak bij uitstek op lcd-televisies tot een minder goede weergave, omdat het backlight in een hdr-modus duidelijker aanwezig zal zijn, waardoor er in potentie bijvoorbeeld meer blooming zichtbaar is, een heldere waas om een helder element heen. De interne app van Netflix op televisies vertoont overigens niet dit gedrag; alleen de Netflix-app op de Xbox One, PS4 en Series X geeft alles in hdr weer en dat zal waarschijnlijk niet anders zijn op de Series S en de PlayStation 5.

Op Twitter is over dit onderwerp een korte discussie ontstaan, waarbij John Archer het er met hdr-expert Adam Fairclough over heeft. Volgens Fairclough heeft dit probleem te maken met het feit dat er geen api aanwezig is om een game of app hdr aan of uit te laten zetten. Hij zegt dat een app dan ook moet opstarten met hdr aan of uit en dat dit sowieso voor games geldt. Vervolgens reageert Archer met de vaststelling dat de Amazon Prime Video-app wel tussen hdr en sdr kan wisselen. Fairclough stelt op basis van een korte test dat deze app van Amazon alleen hdr inschakelt bij hdr-content, maar dat de app vervolgens niet uit die hdr-modus komt, en dat het daarna afspelen van sdr dus ook met de geforceerde hdr-weergave te maken krijgt. Een andere gebruiker stelt dat de Disney+ wel gewoon dynamisch kan wisselen tussen hdr en sdr, al is niet duidelijk of deze gebruiker het al daadwerkelijk heeft kunnen testen op de Series X.

De marktplaats Speurders.nl is 1 november gestopt, zonder een verdere aankondiging. Bestaande advertenties voor tweedehandsspullen zijn verwijderd en niet meer beschikbaar. Alleen de aanbiedingenpagina is nog beschikbaar.

Bezoekers van Speurders.nl krijgen sinds 1 november niet meer de onlinemarktplaats te zien, maar een melding dat de site ermee gestopt is. "Alle advertenties Speurders.nl zijn verwijderd en niet meer beschikbaar", staat op de site.

De site verwijst gebruikers door naar aanbiedingen.speurders.nl. De voormalige marktplaats blijkt alleen Speurders Aanbiedingen te behouden, een platform voor dagelijkse aanbiedingen dat sinds 2010 bestaat. Het is niet bekend waarom Speurders.nl stopt als marktplaats. De helpdesk verwijst gebruikers met vragen door naar Groupdeals. De aanbiedingen van deze site komen overeen met die van Speurders Aanbiedingen.

De eigenaar van zowel Speurders.nl als Groupdeals is Mediahuis, het voormalige Telegraaf Media Groep. Die uitgever was vrijdagochtend niet bereikbaar voor vragen over het stoppen met Speurders en moederbedrijf Mediahuis evenmin. Volgens Mediahuis had Speurders.nl een merkbereik van 1,5 miljoen mensen en 45 miljoen pageviews per maand. De Telegraaf startte in 2004 met Speurders.nl als onlinevariant van zijn Speurders-advertentierubriek in de krant. Gebruikers konden gratis advertenties op het platform plaatsen.

Update, maandag 09-11, 14.00: Mediahuis heeft een toelichting op het stoppen met Speurders.nl gegeven: "Helaas past Speurders.nl als gratis online marktplaats niet meer binnen onze strategie om focus aan te brengen op onze sterke landelijke en regionale, journalistieke merken."

Het is niet mogelijk om de PlayStation 5 uit te breiden met een M.2-ssd als de console beschikbaar komt. Sony heeft die mogelijkheid vooralsnog geblokkeerd en zal die later met een update vrijgeven. Sony moet nog bekendmaken welke ssd's compatibel zijn.

Sony beloofde bij de technische presentatie van zijn nieuwe console in maart dat gebruikers zelf een M.2-ssd kunnen toevoegen, om de 825GB aan interne opslag uit te breiden. Het gaat om ssd's met een standaard formfactor, maar die moeten wel aan bepaalde eisen voldoen; de snelheid moet onder andere wat hoger zijn dan die van de interne opslag.

Destijds gaf Sony al aan dat de ondersteuning voor snelle opslaguitbreiding waarschijnlijk pas ergens na de release zou volgen. Sony bevestigt nu tegenover The Verge dat de M.2-sleuf voorlopig softwarematig is uitgeschakeld. De M.2-sleuf is eenvoudig te benaderen door het zijpaneel van de PlayStation 5 te verwijderen. Wanneer Sony de werking inschakelt, is nog niet duidelijk. Van de interne 825GB-ssd is zo'n 667GB beschikbaar voor de opslag van games, blijkt uit posts op Twitter.

De interne PCIe 4.0-ssd van de PlayStation 5 heeft een doorvoersnelheid van 5,5GB/s. Er zijn inmiddels ook M.2-ssd's te koop die net zo snel of sneller zijn, zoals de Samsungs 980 Pro en de WD Black SN850. Western Digital claimde bij de introductie van die ssd's dat ze geschikt zijn voor de PlayStation 5, maar Sony heeft dat niet bevestigd. Hoe Sony ssd's gaat certificeren voor de PlayStation 5 is nog niet duidelijk. In theorie kan de fabrikant via firmware beperken welke ssd's er in de console werken.

Alleen het uitbreiden van de snelle interne opslag is aanvankelijk niet mogelijk. Gebruikers kunnen wel een externe hdd of ssd aansluiten via USB. Dergelijke opslag is echter niet geschikt voor next-gengames. De Xbox Series X kan wel al uitgebreid worden met 1TB extra opslag die net zo snel is als de interne ssd. Microsoft gebruikt echter een propriëtair formaat en vooralsnog heeft alleen Seagate een ssd uitgebracht die daarvoor geschikt is.

Het Zweedse Bondtech heeft de DDX Direct Drive eXtruder voor een reeks 3d-printers van Creality aangekondigd. Onder andere de populaire Ender-3-modellen van Creality kunnen een upgrade krijgen met de extruder.

De Bondtech DDX Direct Drive eXtruder is geschikt voor de Ender-3-reeks, de Ender-5-familie, de CR-10 en CR-10 Max, de CR-10S-serie en de CR-10S Pro en Pro v2. De fabrikant stelt vier upgradepaden voor aan bezitters van de betreffende 3d-printers. Zo kunnen gebruikers alleen de bestaande bowden-extruder upgraden en de bestaande hotend behouden of ze kunnen de extruder en de heatbreak en het hotblock upgraden. Ook kunnen ze de extruder en de hotend upgraden en als laatste, meest uitgebreide optie kunnen ze de extruder, de hotend, de thermistor en de heater upgraden, waarbij ze custom firmware moeten gebruiken. Deze laatste optie is er alleen voor de duurdere Creality-modellen.

Bondtech heeft bij het opstellen van deze upgradeplannen samengewerkt met Slice Engineering. Dat bedrijf schuift daarvoor zijn Copperhead-heatbreaks voor Creality-3d-printers naar voren, evenals nieuwe 300°C-thermistors. Met de nieuwe heatbreaks kunnen gebruikers er voor kiezen de hotend te upgraden zonder het hele onderdeel te hoeven vervangen. De extruder is het onderdeel van de 3d-printer dat verantwoordelijk is voor het verwarmen en het deponeren van het filament. Gebruikers kunnen dit onderdeel vervangen om de betrouwbaarheid, precisie en snelheid van 3d-printen te verhogen. Bovendien maakt de upgrade het gebruik mogelijk van extra filamenten, zoals flexibele filamenten of varianten die hogere verwerkingstemperaturen vergen.

De eenvoudigste versie van DDX Direct Drive eXtruder staat voor 106,36 euro op de site van Bondtech.

De desktopversie van communicatieprogramma Microsoft Teams gaat een werkaccount en een privéaccount tegelijk ondersteunen met een update in december. Dat heeft Microsoft verduidelijkt nadat het nieuws naar buiten kwam dat Teams ondersteuning krijgt voor meerdere accounts.

Microsoft heeft de tekst op de roadmap-site aangepast en een post geplaatst om duidelijk te maken dat gebruikers op de desktop niet meerdere werk-accounts naast elkaar kunnen gaan gebruiken vanaf december. Die optie komt wel, zo zegt Microsoft, maar die zal pas later beschikbaar zijn. Onder meer tweaker Dutch2007 en twitteraar Michel de Rooij merkten de andere bewoording op.

Microsoft zegt dat het werk aan de functie om meerdere werk-accounts naast elkaar te gebruiken doorgaat. "Het team blijft bezig met het toevoegen van ondersteuning daarvoor in onze desktopclients. Dat komt op een later moment."

Er is sinds 2017 een oproep op Uservoice om ondersteuning voor meerdere accounts toe te voegen aan Teams. Die oproep heeft 28.000 stemmen gekregen. Het is onbekend of Microsoft om die reden heeft besloten de functie op de roadmap te zetten, maar een Microsoft-medewerker reageerde deze zomer al op Uservoice met de mededeling dat de functie eraan zou komen. Ondersteuning voor meerdere accounts zit al wel in de mobiele app voor Android en iOS. De update voor de desktopversie van Teams zou in december wereldwijd moeten verschijnen, aldus de roadmap.

Facebook gaat de winnaar van de Amerikaanse presidensverkiezingen boven de feed van elke gebruiker van Facebook en Instagram in de VS zetten, zo heeft het bedrijf bekendgemaakt. Het is onbekend of het bedrijf de functie ook bij andere verkiezingen zal gebruiken.

Zodra een meerderheid van de media, waaronder Fox News, Associated Press en NBC News, dezelfde winnaar van de verkiezingen uitroept, zal Facebook dat bovenaan de feed van gebruikers zetten, meldt The Verge. Dat moet ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen snel de uitslag te zien krijgen op het platform. Posts van kandidaten krijgen bovendien een label met daarin informatie over de uitslag en een link naar meer informatie.

De melding verschijnt in de apps van Facebook en Instagram in de Verenigde Staten zodra de winnaar bekend is. De verkiezingen waren dinsdag, maar het tellen van de stemmen duurt deze keer langer dan gebruikelijk. Daardoor is op moment van schrijven nog geen winnaar bekend van de verkiezingen. Het is onbekend of Facebook bij verkiezingen elders in de wereld ook meldingen in beeld gaat zetten van de uitslag. Zo zijn de verkiezingen voor de Tweede Kamer in Nederland over vier maanden.

Take-Two heeft de release van zijn game Kerbal Space Program 2 opnieuw uitgesteld. Het spel, dat eigenlijk deze lente had moeten verschijnen, zal pas uitkomen in 2022. De ontwikkelaar wil dat het spel betrouwbaar werkt met de release.

Take-Two meldt niet wat de nieuwe functies zijn, maar zegt wel dat het die op een manier wil inbouwen dat Kerbal Space Program 2 een basis biedt voor modders die meer dan tien jaar kan bestaan. Deze winter wil de ontwikkelaar van Take-Two meer bekend maken over nieuwe functies in een aparte video.

Take-Two kondigde Kerbal Space Program 2 vorig jaar aan en zei toen dat het spel in de lente van 2020 voor de pc, PlayStation 4 en Xbox One zou verschijnen. Daarna werd duidelijk dat het ruimtevaartspel in het fiscale jaar 2021 uitkomt, dat 1 april 2020 begint en eind maart 2021 eindigt.

De eerste versie van Kerbal Space Program werd gemaakt door de studio Squad. Dat spel verscheen in 2015 en er zijn inmiddels meer dan 3,5 miljoen exemplaren van verkocht. Deel 2 is uitgebreider, bevat een nieuwe interface, maakt interstellaire reizen mogelijk en krijgt ondersteuning voor multiplayer, zo is de belofte.

Terugkijken: KSP2-preview van augustus 2019

Apple begint op 8 december met een 'privacylabels' voor apps op zijn mobiele besturingssysteem iOS. Op dat label moet staan welke data apps verzamelen en waarom. Vervolgens moeten gebruikers daar toestemming voor geven.

Het was eerst de bedoeling dat het 'privacylabel' met iOS 14 in september zou verschijnen, maar Apple stelde dat uit tot begin volgend jaar. Nu staat op een site van Apple voor ontwikkelaars dat de functie op 8 december live zal gaan.

Het toevoegen van de informatie is vanaf die datum nodig bij een update van de app of het indienen van een nieuwe app. Huidige versies van apps blijven werken, maar toestemming van gebruikers is nodig voor het krijgen van een Identification for Advertisers-code, of IDFA, te ontvangen, waarmee ze gebruikers voor advertentiedoeleinden kunnen tracken.

De bedoeling is dat productpagina's van apps ook duidelijk moeten maken welke datatypen apps verzamelen, wat het privacybeleid is en of code van derde partijen voor adverteren gebruikt wordt. Al die informatie moet in het label komen, waarna gebruikers toestemming moeten geven voor de tracking.