Door defecte kabel wekken vier windparken in Noordzee tijdelijk minder stroom op

Een defecte hoogspanningskabel van het Belgische offshorewindpark Rentel zorgt ervoor dat vier windparken in de Noordzee minder stroom opwekken als er sprake is van veel wind. De maximale productie van de betrokken windparken bij elkaar is verlaagd van 1000 naar 800 megawatt.

Hoogspanningsnetbeheerder Elia laat vandaag in een persbericht weten dat de precieze oorzaak van het defect, dat dateert van 9 januari, onderzocht wordt. Tegen de Vlaamse krant De Tijd zegt een woordvoerder van Elia dat het om een 'interne elektrische fout' lijkt te gaan. De netbeheerder benadrukt dat de bevoorradingszekerheid niet in gevaar is.

De hoogspanningskabel in kwestie moet Rentel met het Belgische vasteland verbinden. Hoewel de kabel beschadigd is, kan het offshorewindpark stroom blijven leveren via het Modular Offshore Grid, dat ook wel een 'stopcontact op zee' wordt genoemd. Het MOG bundelt de stroom van vier windparken en stuurt deze naar het vaste land. De transmissiecapaciteit van de windparken Rentel, Mermaid, Northwester 2 en Seastar, die ook aangesloten zijn op het MOG, wordt tijdelijk verminderd wanneer er sprake is van maximale wind, om te voorkomen dat de kabels overbelast raken.

Update, 18.23 uur: Benadrukt dat de transmissiecapaciteit van de vier windparken in kwestie enkel minder stroom opwekken indien er veel wind is. Ook toegevoegd dat het probleem al enkele weken speelt, maar recent pas naar buiten is gebracht.

Offshorewindparken België

Door Sabine Schults

Redacteur

29-01-2024 • 17:43

60

Reacties (60)

60
58
29
1
0
17
Wijzig sortering
"de windparken Rentel, Mermaid, Northwester 2 en Seastar, die ook aangesloten zijn op het MOG, wordt tijdelijk verminderd wanneer er sprake is van maximale wind, om te voorkomen dat de kabels overbelast raken."

Iemand met kennis van zaken die kan uitleggen waarom gewoon een dikkere kabel geen alternatief is? puur kosten baten?
Er is er een stuk, de capaciteit zal wel best berekend zijn. Kabels zijn duur koper helemaal. Aluminium scheelt wel maar kabels voor in de zeebodem zijn waarschijnlijk speciaaltjes dan worden de levertijden helemaal lang. Door al dat transitiegebeuren zijn bedrijven die kabels maken volgeboekt voor de komende tijd. Transformatoren hebben ook levertijd van meer dan een jaar.
De kosten van de kabel zelf in die toestanden is relatief een klein probleem tov de installatiekosten. Een paar kg extra koper komt er echt niet op tov de tienduizenden euros per uur voor de duikers, boten, materiaal etc.
Daar verkijk je je op. Stroomkabels op de zeebodem:
The cost of subsea cable deployment also depends on factors such as the nature of the seabed, depth of the site, number of landings, voltage, and many more. The estimated cost for an undersea cable system could be around US$ 2.0 million to 6.8 million per kilometer.
De kabel zelf kan, afhankelijk van buitendiameter (ø 70 mm tot wel ø 210 mm) en samenstelling (koper geleider, XLPE isolatie, waterbarrière, en RVS bewapening) tot wel US$ 2,5 miljoen per km kosten.

Bij het spec'en van zo'n zeebodemkabel dimensioneer je dus strak op wat het project nodig heeft, of wat het project uiteindelijk gegarandeerd nodig gaat hebben. Je tekent geen overcapaciteit in "omdat het later misschien wel mooi van pas komt."

[Reactie gewijzigd door JumpStart op 23 juli 2024 19:28]

Je bron is volgens mij incl aanleg?
Tussen de, bak 'ém beet, 2 en 7 miljoen US$ per km voor de complete installatie inclusief de kabel, zeggen online bronnen, en de kabel zelf kost "tot wel 2,5 miljoen US$" per km.
Bronvermelding op zich best welkom.
Bron van de alles-inclusief kosten: https://www.marketsandmar...system-market-184625.html

Het getal van 2,5 miljoen US$ per km kom je veelvoudig tegen als je gewoon Google vraagt naar "cost of subsea power cable".

Op Researchgate (achter de paywall, zichtbaar in ge-cache-te afbeeldingen, geen link) kom je ook nog £2,5 miljoen tegen als getal per km.
Dat is voor het volledige systeem, inclusief aanleg. Voor de kabels zelf: https://shipnerdnews.com/...-cables-are-so-expensive/ - de duurste gespecialiseerde (custom) kabels kosten tot $400 per voet of $1.3M/km. De rest van de kosten (de andere $4-5M die jij aangeeft) is aanlegkosten.

Ik zeg niet dat het even naar de winkel is voor de kabels, maar het is relatief klein gedrag tegenover de installatie en onderhoudskosten. Jouw gegevens is enkel maar voor de installatie, eenmaal de kabels er liggen moet je ze nog tientallen jaren onderhouden, dat kost ook niet niets.
Nee, jou artikel zegt niet dat "de duurste gespecialiseerde kabels" US$ 400 per ft. kosten, het artikel zegt "many of the cable designs costing as much as 400 dollars per foot.".

Meerdere bronnen noemen hogere bedragen voor alleen de kabelkosten, waaronder 2,5 miljoen US$ en 2,5 miljoen £ per km.

Vergeet niet dat alle windmolenparken tot achter de komma worden geoptimaliseerd op kosten. Niets is gratis. Dit zijn stuk voor stuk aanbesteedde commerciële projecten die moeten concurreren met stroom van land. Hoe duurder de infra, hoe langer de terugverdientijd wordt. Het is aan de bedrijven of conglomeraten die de aanbestedingen winnen gelegen om zo min mogelijk kosten te maken want ze zitten vast aan contractuele MWh prijzen.

Het lijkt misschien een kleine moeite om nog even de capaciteit van, ik noem maar wat, 1000 MW alvast op te hogen naar 1250, want "je weet maar nooit", maar dat is een zinloze investering van geld. Dan ligt er voor miljoenen extra aan kabel in de zeebodem, wachtende op misschien nog ooit een extra afnemer? Dit soort capaciteit installeer je niet op de bonnefooi.

[Reactie gewijzigd door JumpStart op 23 juli 2024 19:28]

Vergeet niet dat alle windmolenparken tot achter de komma worden geoptimaliseerd op kosten. Niets is gratis. Dit zijn stuk voor stuk aanbesteedde commerciële projecten die moeten concurreren met stroom van land. Hoe duurder de infra, hoe langer de terugverdientijd wordt. Het is aan de bedrijven of conglomeraten die de aanbestedingen winnen gelegen om zo min mogelijk kosten te maken want ze zitten vast aan contractuele MWh prijzen.
Dit gaat over de transmissiekabel van een Belgisch windmolenpark op zee. In NL regelt Tennet de aansluiting van wind op zee, ik weet niet hoe het in Belgie geregeld is maar ik vermoed vergelijkbaar. De kostenoptimalisatie van de kabel ligt dus waarschijnlijk ergens anders dan bij de uitbater van het windmolenpark. Iemand die weet hoe het zit?
Kan me zo voorstellen dT ‘een paar kilo’ meer per meter (?) ook neerkomt op hogere transportkoste en alles wat je noemt. Als het echt euro’s werk was hadden ze een kabel gelegd van een meter doorsnede
Het houdt inderdaad niet op bij alleen de kosten van een paar kilo koper per meter (wat overigens ook hard optelt als je tientallen-honderden km's moet inkopen). De kabel wordt dikker en zwaarder waardoor je ook weer grotere transport en installatie schepen nodig hebt. De minimale buigradius waarin je de kabel mag buigen wordt groter waardoor je weer grotere spullen nodig hebt om de kabel te installeren en begraven, transformatoren (en dus offshore platforms) moeten groter, landaansluitingen zwaarder, enzovoorts.
Inderdaad, daarmee dat ik zeg, de kost van de kabel is relatief verwaarloosbaar, het is nog steeds niet goedkoop en over duizenden kilometers loopt dit ook op.

De OP stelde echter dat aluminium kosten kan drukken, een kg koper kost maar 6-8 euro, die kabels kosten echter tien keer meer dan de waarde van de koper (niet alleen het metaal maar alles die er rond zit). Omschakelen naar aluminium zoals de OP zegt en de problemen die er daardoor bijkomen is de moeite niet.
Ik vroeg mij af waarom er in het artikel niet staat wanneer Rentel verwacht dat de kabel gerepareerd zou zijn, maar door jouw commentaar denk ik dat dit rustig een half jaar of langer kan duren en dat zij dit dus ook niet weten. En door zo'n calamiteit zie je hoe kwetsbaar je bent als er bijvoorbeeld kabels gesaboteerd worden.
De kabel van de MOG is origineel maar berekend op 3 windparken tegelijk. Maar ze hebben met de aanleg van de 4de wel een verbinding naar de MOG gemaakt als redundancy. Normaal is die 4de met een andere kabel naar land verbonden, maar die is dus nu kapot door een kabelfout. Vandaar dat de 4 parken samen maar op 80% kunnen draaien nu, anders raakt de verbinding van de MOG naar land overbelast.

De MOG is er op dit moment simpelweg niet op berekend. Zal inderdaad kosten - baten zijn. In het artikel op Standaard wat @wildhagen al deelt klinkt het wel alsof dat later uitgebreid kan worden, maar dat het op dit moment simpelweg nog niet nodig was.
Vind het enigszins wel speciaal dat het stopcontact zeg maar, niet voorzien is op eventuele uitbreiding. Als ik de site van Elia bekijk is het aangelegd in 2019. Dat is nu toch ook niet zo lang geleden. Misschien te simpel gedacht, maar als het als stopcontact moet dienen, dan hadden ze hiervoor 5j geleden toch beter wat meer capaciteit voorzien? Als ik het zo begrijp is het dus eigenlijk al obsolete en moeten ze al een tweede gaan bijleggen om nog te kunnen uitbreiden? Zie dat het zelfs in de infobrochure staat, we kunnen nieuwe hernieuwbare bronnen aansluiten.

Ik snap dat overcapaciteit niet rendabel is op de korte termijn, maar als je nu nog geen 5j later al wederom dezelfde kosten nog een keer moet gaan maken, wel heel duur grapje toch?

[Reactie gewijzigd door Powerblast op 23 juli 2024 19:28]

Je hebt het over kabels die een design life hebben van 25 jaar. Ze kunnen langer mee als ze in de zeebodem begraven worden, maar vrij liggend op de zeebodem (want: goedkoper) slijten ze door getijde werking / stroming van zand in zeewater / schuren tegen rots als het niet op zand ligt. Plus dat iedere kabel het constante risico loopt om gepakt te worden door een sleepnet of een anker.

Je legt dus niet op de gok zomaar wat extra capaciteit neer. De kans dat je daadwerkelijk winst maakt op die investering is gering, maar de kans dat er een reparatie nodig is blijft constant aanwezig, benut of onbebut.

Een studie van kabels in Schotse wateren (zie European Marine Energy Center - Sub-sea Cable Lifecycle Study) noemt een gemiddelde frequentie van 0,1114 fouten per 100 km kabel per jaar. Grofweg: voor iedere 10 jaar heb je minstens één keer een fout te pakken op 100 km kabel.
Waarom zou je peperdure apparatuur plaatsen en een extra kabel aanleggen als het pas over meer dan 5 jaar nodig is?

Er is een flinke kans dat er in het "stopcontact" zelf voldoende extra ruimte is, maar deze gaan ze pas vullen zodra het nodig is. Het feit dat er een kabel uit kan vallen en ze alsnog 80% van de piekcapaciteit kunnen leveren geeft wel aan dat de overcapaciteit niet strikt noodzakelijk is.
Er is een flinke kans dat er in het "stopcontact" zelf voldoende extra ruimte is, maar deze gaan ze pas vullen zodra het nodig is. Het feit dat er een kabel uit kan vallen en ze alsnog 80% van de piekcapaciteit kunnen leveren geeft wel aan dat de overcapaciteit niet strikt noodzakelijk is.
Klopt inderdaad, het stopcontact is aanpasbaar. De naam is ook MOG, waar de M staat voor "Modular."
Volgens mij gebruiken ze wisselstroom en dan levert nog dikkere kabels niets op vanwege het zogenoemde skin effect
Van de kabel die kapot is weet ik het niet, maar MOG is HVDC.

[Reactie gewijzigd door hcQd op 23 juli 2024 19:28]

Het MOG is volledig in AC. Op dit platform wordt enkel de energie komende van de verschillende windmolenparken gegroepeerd en via minder, maar dikkere kabels onshore gebracht. Op het nieuwe eiland dat in ontwikkeling is wordt wel een beperkt deel in HVDC voorzien als interconnector met het VK.
Je hebt gelijk, reactie teruggetrokken.
Daar kan je omheen werken door meerdere kabels naast elkaar te leggen, of de kabel de vorm te geven van een holle buis.
Hier ook even reageren: zeebodemkabel kost tot wel 2,5 miljoen US$ per km, en geïnstalleerd en wel zit het tussen grofweg 2 en 7 miljoen per km. Op goed geluk maar "een beetje overdimensioneren" kost heel veel extra geld en doe je dus niet, tenzij je de garantie hebt dat die extra capaciteit nodig gaat zijn.
De bedragen die je noemt zeggen echter helemaal niets. De vraag is wat kost een kabel die 1500MW kan transporteren extra boven een kabel die 1000MW kan transporteren. Dat verschil kan wel eens helemaal niet zo groot zijn.

En zelfs dan, '2,5 miljoen US$ per km' klinkt heel veel.. maar misschien valt dat binnen de schaal van dit project wel heel erg mee. 2,5 miljoen is dan misschien wel wisselgeld. Als dit project 500 miljoen kost dan hebben we het over 0,5%. Dat is EUR 10,- op een salaris van 2000,-.

Verder moet je bij zo'n keuze ('overdimensioneren of niet') niet alleen kijken naar de kosten van een extra dikke kabel, maar ook naar de kosten om achteraf te verzwaren. Als zo'n extra dik kabeltje 20 miljoen extra kost dan valt dat misschien wel binnen de financiele bandbreedte, zeker als achteraf een extra kabel aanleggen ineens 200 miljoen kost bijvoorbeeld.
De vraag is wat kost een kabel die 1500MW kan transporteren extra boven een kabel die 1000MW kan transporteren. Dat verschil kan wel eens helemaal niet zo groot zijn.
Helaas, dat verschil is wel significant. Zeker op dit soort projecten, waar iedere miljoen die erin gestoken wordt een geïnvesteerde miljoen is die zich moet terugverdienen.

Als je 50% meer electriciteit wil vervoeren krijg je het volgende: Je doorsnede koper wordt 50% groter en dus neemt het gewicht van de geleiders met de helft toe. Je doorsnede XLPE isolatie daaromheen wordt daarmee ook groter. Je waterbarrière moet om een veel dikker 3-ader binnenpaar gewikkeld worden. Je RVS bewapening moet zwaarder, want het binnenwerk weegt per strekkende meter de helft meer en het moet een grotere diameter beschermen / omvatten. En tenslotte moet je buitenmantel veel groter zijn om het geheel in te pakken. Eindresultaat? De buitendiameter is fors groter geworden en dus kan er minder kabel op een spoel. Je moet dan een groter schip charteren voor het kabel leggen of je moet vaker heen en weer varen en meer kabelsegmenten koppelen. Het is dus veel meer dan alleen maar de toegenomen kosten van je geleidend materiaal.

Oh, en onderzeekabels hebben een design life van pak 'em beet 25 jaar en zijn constant blootgesteld aan het risico op schade door een sleepnet of een anker. Op de gok extra capaciteit neerleggen doe je dus niet, want wat je neerlegt heeft een houdbaarheidsdatum en kent een breukrisico. Kavels voor windmolens op zee zijn ver van tevoren al ingetekend/ingepland, dus er is niet "zomaar ineens" een parkje extra.
Of gewoon een dikker kroonsteentje ertussen?
Een Wago blokje werkt nog makkelijker. 😉
Gewoon een paar keer draaien, isolatietape errond, toch niemand die het ziet.
Je hebt ook schakelaars en verdeelparken nodig om die kabel op aan te sluiten. En hij moet gelegd kunnen worden. Dat stijgt ook allemaal mee in prijs.
Dit speelt al bijna 3 weken, deze storing:
De stroomkabel die het offshorewindpark Rentel verbindt met het Belgische hoogspanningsnet aan de kust is op 9 januari plots uitgevallen. Dat heeft het Belgische hoogspanningsbedrijf Elia pas ruim twee weken na het voorval bekendgemaakt.
En het kan nog maanden duren voor het gerepareerd is:
Wanneer de defecte stroomkabel hersteld zal worden, is nog niet duidelijk. Elia geeft aan dat de winterperiode verre van ideaal is om zo’n herstelling uit te voeren. De woordvoerder gaat ervan uit dat de herstelling geen kwestie van dagen of weken is, maar van maanden.
Zie https://www.standaard.be/cnt/dmf20240129_95408373
Vraag me af wat er zo "kapot" aan kan vallen. Zou dat dan gewone slijtage zijn? Of is er een boot met iets aan blijven hangen? :)
Dit kan door vanalles komen en kom je ook niet altijd achter.

De traditionele oorzaak is de dronken schipper die zijn anker op de verkeerde plek laat vallen/meesleept (zo schijnen er vroeger nogal wat telegraaf kabels gesneuveld te zijn..). Recenter zijn er in de Oostzee sabotages geweest, vermoedelijk door landen als Rusland, waar er waarschijnlijk met een onderzeeër en een flinke haak/anker kabels zijn doorgesneden.

Maar wat het vaakst voorkomt zijn saaiere oorzaken als fabricage defecten of veroudering en een slecht kabel ontwerp, fouten tijdens de installatie die na jaren pas naar boven komen (kabel te veel gebogen of te hard aan getrokken, of beschadigd door de tool waarmee de kabel begraven is), vermoeing van de kabel doordat deze een kuil overspant en daar beweegt door de golven/stroming, etc.

[Reactie gewijzigd door Bruinbaard op 23 juli 2024 19:28]

Door te hoog vermogen te warm geworden? Water in gekomen, of er is een schakelaar of trafo defect?
Koperdieven natuurlijk…de NS heeft aangekondigd soms camera’s te gaan plaatsen dus minder aantrekkelijk nu :+
Het artikel is niet 100% correct: de maximale capaciteit kan verlaagd worden - indien ze zou behaald worden.
Zolang deze niet bereikt is, is er geen productiebeperking.

De actuele productie kun je hier opvolgen: https://www.belgianoffshoreplatform.be/nl/
Momenteel op +- 500/1000 MW.
En bovendien: wanneer het hard genoeg waait om de maximale capaciteit te halen, is er normaal gesproken al sprake van een ruime beschikbaarheid van wind energie (offshore/onshore/in de buurlanden), zijn de prijzen dus lager en is er minder sprake van een werkelijk belangrijke bijdrage aan de energieproductie. Natuurlijk is er economische schade maar 80% is zeker geen ramp voor Rental eigenaren.
Als je toch op alle slakken zout gaat leggen:
De capaciteit is beperkt tot 80% van het maximum, dus er is beperking vanaf 80% van het maximum, dus theoretisch al bij 80,1% (801 MW productie).
@Sabine, de titel had iets beter kunnen zijn. 4 Windmolenparken leveren tijdelijk minder stroom bij volledige productie...of bij veel wind.
Feit is dat dit maar iets van 5 tot 10 procent van de tijd voorkomt... Nu lijkt het, gebaseerd op de titel, alsof ze continue minder stroom leveren wat niet klopt.
Rusland? ;) Je weet t niet tegenwoordig.
Zover bekend is er vooalsnog geen enkele aanleiding om kwaadwillende opzet te vermoeden. Niet alle storingen zijn opzettelijk veroorzaakt zeg maar. Sterker nog, verreweg de meeste storingen zijn precies dat: een storing.

En als Rusland, of wie dan ook for that matter, echt de boel plat zouden willen leggen zouden ze vermoedelijk het hele windpark nemen, niet slechts één van de kabels, waardoor de capaciteit weliswaar terug geschaald wordt, maar er met 800 MW nog altijd 80 procent productie is.

Tot er meer info bekend is, lijkt dit gewoon een 'normale' storing, en Elia geeft dus ook al aan dat alle vermoedens in die richting wijzen.
Het is altijd moeilijk te weten wat er gebeurd is en wat beide partijen willen en durven zeggen. Als het doel is om Europa zonder stroom te zetten, inderdaad alles uitzetten, maar dat is een oorlogsverklaring. Als je echter wilt zien wat er zou gebeuren moest je dit doen, trek dan 1 eruit en zie hoe snel er gereageerd/hersteld wordt.

Er zijn genoeg boeken over sabotage, ook van de wereldoorlogen over hoe je de Duitsers kon stilzetten of tegenwerken. Als je het hele kamp opblaast krijg je een proportionele reactie en dit is snel opgelost. Echter een band leegzetten of af en toe iets verkeerd doen met het materiaal of een accident veroorzaken, kost jouw weinig of niets, de vijand handen vol geld, niemand merkt het op en ze moeten bronnen blijven inzetten die ze anders elders kunnen gebruiken, je treft ook het moraal en als je dit blijft doen kun je zelfs zorgen dat officieren gestraft, afgezet worden of onbekwaam bezien worden door zowel de soldaten als andere officieren.
Je hoeft niet bij elke storing je aluhoedje op te zetten...
(Alsof België de grootste bedreiging voor de Russen is op dit moment).

Ik merk vaak dat bij (IT)storingen iedereen van alles begint te roepen over allemaal randzaken die ook op dat moment gebeuren. Terwijl het vaak een op zichzelf staande storing is en iedereen enorm veel tijd is met eromheen te zoeken en die geruchten weer de kop in te drukken.
https://www.demorgen.be/s...r=https://www.google.com/

Zonder bewijs kan je er weinig van zeggen, maar het is niet vergezocht
Hoe beperk je de levering eigenlijk? Weerstand toevoegen zodat de windmolen niet sneller kan draaien? Dynamo anders afstellen?
Volgens mij verstellen ze de turbinebladen zodat ze minder wind vangen en minder snel draaien of zelfs stil gaan staan.
Dit kan op verschillende manieren. Je kan zoals hierboven al aangehaald een deel uit dienst nemen. Een andere optie is de hoek ten opzichte van de wind aanpassen zodat de efficiëntie ook daalt. Dit hangt allemaal af van waar de limiet ligt op dat moment.
Ja, dat kan allemaal: maar normaal gesproken is pitchen in de vaanstand zoals @themob dat zo mooi zegt het "handigst". Als er b.v. schade aan een turbine is die nog niet kritisch is is het ook handig de betreffende turbine even uit te zetten. Scheef zetten t.o.v. de wind kan ook, maar geeft weer akelige belastingen op de turbine. Dit wordt wel gedaan om wanneer de turbines achter elkaar staan t.o.v. de wind, om turbines in verdere rijen ook wind te geven, uit het zog (turbulentie) van de ervoor staande turbines.
Daar heb je ook zeker een punt
Dat bijvoorbeeld, of een deel van de windmolens gewoon tijdelijk stilzetten?
Ik weet dat ze het kantelen van de wieken de vaanstand noemen. Dan draaien ze de rotorbladen "uit" de wind zodat de weerstand minder wordt en hij minder hard draait. (Dus minder wind vangt)
Nog een paar bijbouwen en dan kunnen we back to the future..
Ik heb er verder geen idee van wat voor techniek erachter zit maar ik kan mij toch niet voorstellen dat het hier dan om 1 hoogspanningskabel zal gaan. Zal dan denk ik toch wel een hele bundel van kabels zijn die dan samengevoegd zullen zijn tot 1 kabelbundel.
Als je het niet weet dan is het vaak verstandig om niets te roepen maar een vraag te stellen of het op te zoeken.

Het zijn echt wel enorme kabels, anders krijg je die ook niet op 3 a 5 meter onder de zeebodem geperst: https://windopzee.nl/onde...e/landingspagina/net-zee/
Was gewoon even interessekwestie en deels omdat er 1 kabel stond wat ik mij al niet kon voorstellen.
Geen vissersboot gezien in de buurt toevallig?

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.