Apple staakt mogelijk volgend jaar de ondersteuning voor acht iOS- en iPadOS-apparaten. Daaronder vallen onder meer de iPhone 6s, de eerste iPhone SE, de iPad Mini 4 en de iPad Pro-tablets. Dat claimt een Franse iPhone-website.

Franse website iPhonesoft baseert zich naar eigen zeggen op interne bronnen bij Apple. De software zou draaien op alle iPhones vanaf de iPhone 7, die in september 2016 uitkwam. Dat zou betekenen dat iOS 16 een Apple A10-chip of nieuwer vereist. Daarmee vervalt ondersteuning voor de iPhone 6s, iPhone 6s Plus. Die twee telefoons verschenen in september 2015.

De iPhone 6s-modellen zullen iOS 15-updates blijven ontvangen totdat iOS 16 verschijnt. Vermoedelijk gebeurt dat in de tweede helft van 2022. Daarmee hebben die toestellen gedurende hun levensduur zeven jaar updates ontvangen. Ook de eerste iPhone SE zal volgens iPhonesoft geen upgrade naar iOS 16 krijgen. Die telefoon kwam in maart 2016 uit. De huidige iPhone SE uit 2020 wordt nog wel ondersteund. IPadOS 16 zou verder ondersteuning laten vallen voor de iPad Mini 4, iPad Air 2, de iPad Pro 9,7" en 12,9" uit 2015, en de vijfde generatie iPad. Alle nieuwere iPad-modellen worden nog wel ondersteund.

iPhonesoft heeft in het verleden correct voorspeld welke iPhones niet langer ondersteund zouden worden bij nieuwe iOS-versies. Zo berichtte de website vroegtijdig dat iOS 14 zou draaien op alle iPhones die iOS 13 ondersteunden. De website meldde vorig jaar echter incorrect dat de iPhone 6s niet ondersteund zou worden met iOS 15. Het jaar daarvoor was iPhonesoft gedeeltelijk correct in zijn iOS 13-voorspelling. De website meldde toen dat de iPhone 6 en iPhone 5s niet ondersteund zou worden in iOS 13, wat klopte. De website schreef echter ook onjuist dat de iPhone SE uit 2016 geen iOS 13 zou krijgen.

Er zijn nog geen concrete details bekend over iOS 16 en iPadOS. Zo is het onbekend welke nieuwe features worden geïntroduceerd in deze versie van de besturingssystemen. Apple zal de komende versies van iOS en iPadOS waarschijnlijk aankondigen tijdens zijn WDDC-evenement voor ontwikkelaars. Vermoedelijk vindt dat evenement plaats in juni; de afgelopen vijftien jaar was dat ook het geval.

Blizzard heeft nieuwe details over Diablo IV gepubliceerd. De komende 'dungeon crawler' krijgt onder andere een vernieuwd Paragon-systeem voor de endgame. De game krijgt borden met statbonussen en vaardigheden die spelers vanaf level 50 kunnen vrijspelen.

Blizzard meldt in de blogpost dat spelers Paragon-punten kunnen verdienen, net als in Diablo III. In de komende game worden die punten echter uitgegeven op een groot bord, dat bestaat uit tegels met bonussen en vaardigheden. Het systeem is bedoeld voor progressie in de endgame van Diablo IV en biedt vier verschillende soorten tegels.

Een 'normale' tile op het Paragon-bord biedt een kleine statbonus en magic tiles bieden 'krachtigere en meer diverse bonussen'. Zeldzame tiles bieden 'grote boosts' aan bepaalde vaardigheden, die krachtiger worden naar mate spelers bepaald level bereiken. Legendarische tiles bevinden zich in het midden van een Paragon-bord en geven spelers een nieuwe 'legendarische vaardigheid'. Bepaalde tegels kunnen daarnaast uitgerust worden met glyphs. Dat zijn items die worden vrijgespeeld tijdens het spelen en extra aanpassingen vrijspelen.

De Paragon-borden bevatten verder 'poorten' aan de uiteinden. Wanneer spelers die bereiken, kunnen ze een nieuw bord uitkiezen en die toevoegen. Ieder nieuw bord krijgt een eigen lay-out met verschillende tiles.

Het Paragon-bord, tiles en glyphs. Afbeeldingen via Blizzard

Blizzard laat verder weten dat het mogelijk wordt om 'legendary powers' van items overgezet kunnen worden naar andere in-game voorwerpen. Daarvoor wordt een nieuwe npc geïntroduceerd, genaamd de Occultist. Ook zullen bepaalde vijanden specifieke items bij zich dragen. Bandits moeten bijvoorbeeld knotsen, kruisbogen en laarzen bij zich dragen. De ontwikkelaar deelt ook informatie over de visuals van het spel. Bepaalde classes krijgen verschillende visuele effecten wanneer ze een vijand verslaan. Zo kunnen tovenaars een vijand bevriezen of verbranden en barbaren kunnen ze in tweeën hakken.

Diablo IV werd in 2019 aangekondigd en sindsdien brengt Blizzard ieder kwartaal een blogpost met nieuwe informatie uit. Het is niet bekend wanneer de game uitkomt. De studio gaf bij zijn kwartaalcijfers aan dat de release moet worden uitgesteld. Daarvoor meldde het dat het spel in 2022 zou verschijnen. Het is niet bekend of dat doel nog wordt gehaald.

Het eerste seizoen van Battlefield 2042 begint mogelijk op zijn vroegst in maart 2022. Dat blijkt uit informatie van bekende Battlefield-dataminer Temporyal, die twaalf weken aan 'pre-season'-content heeft gevonden in de client van het spel.

Temporyal meldt op Twitter dat er wekelijkse missies voor twaalf 'pre-season' weken in Battlefield 2042 zitten, merkte onder andere VGC op. Dat wijst erop dat het eerste officiële in-game seizoen in maart 2022 begint, hoewel de dataminer erop wijst dat het ook mogelijk is dat DICE een paar wekelijkse missies als 'back-up' heeft toegevoegd aan de game. DICE heeft zelf nog geen details gegeven over het eerste seizoen van de game.

Het eerste seizoen van Battlefield 2042 moet ook nieuwe content toevoegen aan het spel. De dataminer meldt bijvoorbeeld dat er nieuw speelveld wordt toegevoegd aan de game, genaamd Exposure. Verwijzingen map werd eerder al gevonden, toen het speelveld nog bekendstond als 'Ridge'. In-game quotes die door Temporyal zijn gedeeld, wijzen erop dat het speelveld Exposure is beschadigd voor een aardverschuiving. De map bevindt zich in Brits-Columbia en bevat een gedeelde onderzoeksfaciliteit van de VS en Canada.

Battlefield 2042 verscheen op 19 november voor consoles en pc's. De shooter werd bij release negatief ontvangen door gamers, onder andere vanwege bugs, het systeem met classes, de gunplay en andere gameplayaspecten. Ontwikkelaar DICE heeft aangegeven verschillende aspecten van de game aan te willen pakken naar aanleiding van de kritiek.

Op 9 december bracht DICE de laatste update van 2021 uit, die onder andere de hitregistratie verbeterde. De studio gaf toen aan rond het einde van deze maand een pauze te nemen. DICE meldde daarbij in 2022 terug te keren naar de game, 'op weg naar Season One', maar deelde daarbij nog geen details. Het bedrijf deelt in het nieuwe jaar meer details over toekomstige Battlefield 2042-content en -aanpassingen.

Bekende analist Ming-Chi Kuo verwacht dat de iPhones die in 2023 uitkomen een telecamera met periscopische lens krijgen. Kuo meldt ook dat de iPhone 14 Pro-telefoons, die volgend jaar moeten verschijnen, een primaire 48-megapixelcamera krijgen.

Kuo maakt deze voorspellingen in een research note voor analistenbureau TF International Securities, schrijft MacRumors. Periscopische telelens hebben een 'gevouwen optics'. De lens wordt daarbij haaks in het toestel geplaatst en er worden spiegels gebruikt om het licht op de sensor te kaatsen. Periscopische telelenzen maken hiermee een grotere brandpuntsafstand mogelijk ten opzichte van traditionele telelenzen.

Kuo voorspelde eerder al dat iPhones periscopische telelenzen zouden krijgen. Ruim een jaar geleden meldde de analist dat dit in 2022 zou gebeuren, maar Kuo stelde deze verwachting op maandag bij naar 2023. Verschillende smartphonefabrikanten bieden al periscopische lenzen in hun toestellen. Onder andere de Samsung Galaxy S20 Ultra en S21 Ultra beschikken over een dergelijke lens. Ook de Huawei P40 Pro+ heeft een periscopische telelens.

Verder benadrukt Kuo wederom dat de iPhone 14 Pro-serie een primaire 48-megapixelcamera krijgt, ten opzichte van de 12-megapixelsensor in de iPhone 13 Pro-telefoons. Dat deed de analist eerder ook al. Kuo meldt verder weinig details. Eerder voorspelde hij dat deze sensor video-opnames op 8k mogelijk moet maken. De iPhone 14 Pro-camerasensor zou mogelijk ook twee verschillende outputs ondersteunen, op 48 en 12 megapixel. Voor die tweede resolutie zou pixel binning worden ingezet, waarbij meerdere pixels worden samengevoegd in een enkele pixel. Dat moet voor betere beeldkwaliteit zorgen bij weinig licht. Kuo verwacht dat de 48-megapixelsensor alleen wordt gebruikt in de Pro-modellen.

De iPhone 14 Pro-telefoons krijgen verder vermoedelijk ook een punch-hole-selfiecamera met Face ID, meldde Kuo eerder. De telefoon krijgt mogelijk een iPhone 4-achtig ontwerp met een dikkere behuizing, platte zijkanten en ronde volumeknoppen. Jon Prosser van Front Page Tech deelde eerder renders van een vermeende iPhone 14 Pro Max. Naar verwachting verschijnen de volgende iPhones in de tweede helft van 2022.

Eerder gepubliceerde renders van de vermeende iPhone 14 Pro Max. Afbeeldingen via Front Page Tech

AMD's komende Threadripper PRO 5000-cpu's verschijnen mogelijk op 8 maart 2022. Dat meldt een anonieme bron aan techwebsite VideoCardz. AMD komt vermoedelijk met vijf Threadripper-varianten, met 12 tot 64 cores.

VideoCardz baseert zich op Disclosuzen, een bron die vaker correcte AMD-informatie deelt met de techwebsite. AMD zou op 8 maart enkel Threadripper PRO 5000-chips uitbrengen. Dergelijke chips hebben tot 128 PCIe-lanes en acht geheugenkanalen. Het lijkt er niet op dat de fabrikant op dit moment non-PRO-varianten in de planning heeft staan, zo schrijft VideoCardz.

Volgens VideoCardz komt AMD met vijf Threadripper PRO 5000-modellen, die allemaal een tdp van 280W krijgen. Het topmodel krijgt wederom 64 cores en 128 threads. Daaronder komen varianten met 32 cores, 24 cores, 16 cores en 12 cores. Verdere details over de chips zijn nog niet bekend.

Naar verwachting kondigt AMD de releasedatum van zijn Threadripper-chips officieel aan tijdens de CES op 4 januari. Het bedrijf houdt op die datum een keynote, om 16.00 uur Nederlandse tijd. Mogelijk deelt AMD dan ook meer informatie over de komende Ryzen-consumentenprocessors met 3D V-cache. Die techniek kondigde de fabrikant begin dit jaar aan en wordt al toegepast in EPYC-server-cpu's. Verder worden de Radeon RX 6500XT- en RX 6400-videokaarten verwacht.

Een Chinese website heeft een foto online gezet waarop de verpakking van een ASUS RTX 3090 Ti-videokaart is te zien. Nvidia heeft die Ti-variant nog niet aangekondigd, maar volgens geruchten zal het bedrijf dat doen op zijn CES-keynote op 4 januari 2022.

De foto van IT Home toont dozen van meerdere exemplaren van de ASUS TUF Gaming RTX 3090 Ti. Nieuwe informatie is niet af te leiden uit de foto, maar de afbeelding is een verdere bevestiging van de komst van het nieuwe topmodel.

Volgens eerdere geruchten krijgt de RTX 3090 Ti 24GB aan GDDR6X. Dat is dezelfde hoeveelheid vram als de reguliere RTX 3090, maar het nieuwe model zou voorzien zijn van Micron-geheugenchips met een snelheid van 21Gbit/s. De huidige RTX 3090 heeft geheugenchips met een snelheid van 19,5Gbit/s.

De RTX 3090 Ti zou gebaseerd zijn op een gpu met 10.752 Cuda-cores; dat zijn er iets meer dan de 10.496 cores van de huidige RTX 3090. De kaart zou een tdp van 450W krijgen; dat is 100W meer dan de RTX 3090.

Eerder lekte al uit dat de GeForce RTX 3090 Ti vanaf 27 januari verkocht zal worden. De presentatie van de videokaart vindt vermoedelijk plaats op de CES-elektronicabeurs begin 2022. Nvidia houdt op 4 januari om 17.00 uur Nederlandse tijd zijn keynote.

De Nationale Wasstraat tegen DDoS-aanvallen, ofwel NaWas, wordt via een samenwerking met BelgiumIX beschikbaar voor Belgische klanten van die internetexchange. De NaWas is opgericht door de Nederlandse organisatie NBIP.

BelgiumIX-klanten kunnen voortaan bij een ddos-aanval al het verkeer via de NaWas sturen, die het verkeer filtert en naar de BelgiumIX-servers stuurt. Zo kunnen klanten 'enkele minuten' nadat de aamva; start weer online zijn, ook al gaat de aanval zelf door. Internetexchange BelgiumIX werkt met tien datacenters in onder meer Brussel, Gent en Antwerpen. NaWas via BelgiumIX kost voor 'kleine operatoren' niks extra's, zegt de internetexchange.

NaWas is een dienst van de Nederlandse Nationale Beheersorganisatie Internet Providers, ofwel NBIP, en wordt sinds 2014 aan Nederlandse providers aangeboden. Het idee van NaWas is dat individuele providers zelf geen anti-ddos-maatregelen hoeven te implementeren, wat normaliter gepaard gaat met hoge kosten. In plaats daarvan regelt de NaWas dit.

In september sprak Tweakers met NBIP-directeur Octavia de Weerdt. In dat interview gaf De Weerdt al aan de NaWas te willen uitbreiden naar meer Europese landen. Destijds waren er al aansluitingen met een exchange in Turijn en Londen. In het afgelopen jaar verwerkte de NaWas 1600 aanvallen; in het afgelopen kwartaal waren er aanvallen van meer dan 300Gbit/s.

Vanaf 24 december is het niet meer mogelijk om een nieuw internetabonnement af te sluiten bij KPN-merk XS4ALL. Nieuwe klanten worden vanaf dan doorverwezen naar het aanbod van KPN. Bestaande klanten worden vanaf januari 2022 overgezet naar KPN-systemen.

Voor huidige XS4ALL-klanten blijft KPN die merknaam gebruiken, maar de naam zal dus niet meer ingezet worden voor het werven van nieuwe klanten en vermoedelijk daarmee ook uit beeld verdwijnen. Actiecomité XS4ALL Moet Blijven, dat zich in de afgelopen jaren hard maakte voor het behoud van de provider, ziet deze stap als het definitieve einde van de provider en heft zichzelf op. Uit dat actiecomité is ook de nieuwe provider Freedom Internet voortgekomen.

Huidige klanten van XS4ALL worden vanaf begin 2022 gefaseerd onderbracht bij KPN-systemen, schrijft de provider. Daarover krijgen ze minimaal een maand eerder een bericht. XS4ALL-klanten behouden volgens KPN hun huidige abonnement, e-mailadressen en specifieke diensten zoals een malwarefilter en dnssec. De bestaande XS4ALL-abonnementen worden echter overgezet naar de techniek van KPN, waardoor er vrijwel geen verschil is met KPN-abonnementen.

KPN was al langer van plan om XS4ALL-klanten over te zetten. Begin vorig jaar bleek uit een interne brief dat het plan was om dit voor het begin van 2022 af te ronden. Diverse aanvullende diensten van XS4ALL zijn in het afgelopen jaar al gewijzigd of geschrapt. Ook het bedrijf XS4ALL was sinds 1 maart vorig jaar al opgeheven. KPN zei echter van plan te zijn om de merknaam te blijven gebruiken.

T-Mobile en Open Dutch Fiber gaan 28.000 huishoudens in zes wijken in Den Haag voorzien van een glasvezelaansluiting. T-Mobile biedt in de Haagse wijken Segbroek en Loosduinen sinds vorig jaar al glasvezel aan via een ander netwerk.

De werkzaamheden moeten begin volgend jaar starten, schrijft T-Mobile. In april moeten de eerste huishoudens de glasvezelverbinding kunnen gebruiken, eind volgend jaar moeten alle huizen zijn aangesloten. Het gaat om de wijken Transvaalkwartier, Rustenburg, Oostbroek, Groente- en Fruitmarkt, Leyenburg en Moerwijk.

Eerder voorzag T-Mobile 33.000 adressen in Segbroek van glasvezel; dit ging via een overeenkomst met VolkerWessels Telecom en de gemeente. De huizen in Loosduinen zijn via een samenwerking met investeringsbedrijf Primevest aangesloten. Het Open Dutch Fiber-netwerk is een open netwerk waarbij ook andere providers internetaansluitingen kunnen aanbieden. T-Mobile biedt op dit netwerk abonnementen aan met symmetrische snelheden tot 1Gbit/s.

Open Dutch Fiber en T-Mobile willen samen een miljoen huishoudens voorzien van glasvezel. Samen met de op maandag aangekondigde 28.000 huishoudens, hebben de bedrijven nu plannen voor ruim 250.000 aansluitingen aangekondigd. Waar de overige aansluitingen moeten komen, is niet bekend. De twee partijen richten zich op regio's waar andere providers nog geen glasvezel aanbieden.

LG gaat gamelaptops maken. De UltraGear 17G90Q is het eerste model en die 17,3"-laptop krijgt een GeForce RTX 3080-videokaart en een 300Hz-paneel. De gamelaptop komt volgend jaar uit in de Verenigde Staten en Zuid-Korea en daarna volgen 'andere markten'.

De LG UltraGear 17G90Q is 21,4mm dik en heeft een gewicht van 2,64 kilogram. LG spreekt in zijn aankondiging over een RTX 3080 Max-Q-videokaart, ook al hanteert Nvidia die Max-Q-aanduiding niet meer. De woordkeuze wijst erop dat het om een zuinig afgestelde versie van de RTX 3080 gaat.

LG combineert de videokaart met een niet nader gespecificeerde Intel Tiger Lake-H-processor en 16 of 32GB DDR4-geheugen. Het 17,3"-scherm heeft een 16:9-verhouding, een resolutie van 1920x1080 pixels en een refreshrate van 300Hz.

De laptop krijgt twee USB-C-poorten, waarvan één met USB 4-ondersteuning. Verder heeft het model twee USB-A-aansluitingen, een HDMI-poort en een ethernetaansluiting. Ook geeft LG de gamelaptop een microSD-kaartslot.

LG gebruikt de UltraGear-naam al langer voor monitoren gericht op gamers. De UltraGear 17G90Q is de eerste laptop in die productserie. Of de gamelaptop naar Nederland en België komt, is nog niet bekend. De LG Gram-laptops zijn sinds vorig jaar wel te koop in Nederland.

Het vaccinatiebewijs in de Nederlandse CoronaCheck-app heeft tot nu toe geen houdbaarheidsdatum, maar de bedoeling is wel dat die erin komt te zitten. Hoe zou dat kunnen werken zonder dat de app laat zien of je gevaccineerd, getest of hersteld bent?

Dit verhaal gaat niet over de wetenschap achter een vaccinatiebewijs, of over de ethische kwesties rondom de inzet van CoronaCheck in diverse sectoren. Dit verhaal gaat over hoe het systeem technisch kan werken om te voldoen aan de nieuwe eisen. Sowieso ligt het gebruik van CoronaCheck nu even stil door de harde lockdown die geldt sinds zondag. Alle sectoren die gebruikmaakten van CoronaCheck zijn nu immers dicht.

Een houdbaarheidsdatum voor CoronaCheck zit er al even aan te komen. De onderhandelingen lopen nog, maar de Europese Commissie stelde voor om een vaccinatiebewijs om te reizen negen maanden geldig te laten zijn. Of het na de onderhandelingen bij die negen maanden blijft of niet, Nederland zal het advies gaan volgen voor de Nederlandse implementatie, schreef demissionair minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid vorige week. Maar hoe werkt dat straks?

Om het geheugen op te frissen: in CoronaCheck vind je twee soorten vaccinatiebewijzen. Eentje is geldig in Nederland en gebruikten we tot voor kort voor toegang tot onder meer evenementen en horeca, de andere is bedoeld voor reizen. De 'internationale' versie bevat veel meer gegevens, zoals de volledige naam, geboortedatum en wanneer iemand is gevaccineerd, getest of hersteld.

De Nederlandse versie is gericht op dataminimalisatie. De QR-code bevat alleen initialen, geboortemaand en eventueel dag. Het is onbekend of het groene vinkje in de app is afgegeven door een vaccinatie, een test of door herstel van corona. Het vaccinatiebewijs is nu onbeperkt geldig, een herstelbewijs een jaar en een testbewijs 24 uur.

CoronaCheck is afgelopen maanden volop ingezet, schrijft de Jonge in zijn Kamerbrief. De app was tot vorige week meer dan 14 miljoen keer gedownload, terwijl de app om QR-codes te scannen 2,6 miljoen installaties heeft. Er zijn 96 miljoen QR-codes aangemaakt in de app; dat zijn gemiddeld per installatie dus zeven QR-codes. Dat komt aan de ene kant door testbewijzen, die elke keer opnieuw gemaakt moeten worden. Aan de andere kant ververst de app de QR-codes voor vaccinatie- en herstelbewijzen ook af en toe. Gebruikers die geen smartphones hebben of willen gebruiken hiervoor, kunnen ook werken met een papieren QR-code. Die functie is 677.000 keer gebruikt. Een papieren code is nu een jaar geldig.

Nu we toch in de statistieken zitten: de kosten voor CoronaCheck zouden voor dit jaar uitkomen op ruim 22 miljoen euro. De ontwikkeling van de app komt uit op 4,4 miljoen euro, terwijl voorlichting, juridisch advies en wetenschappelijk onderzoek rond het systeem uitkomt op 5,6 miljoen euro. Het meeste geld gaat naar beheer, doorontwikkeling en het 'aansluitteam': 12,3 miljoen euro. Het 'aansluitteam' gaat over het aansluiten van bijvoorbeeld testaanbieders.

Wat er gaat veranderen

Het vaccinatiebewijs krijgt dus een geldigheidsduur, vermoedelijk van negen maanden. De Jonge schreef daar vorige week over, waarbij hij aanstipte dat hij geen verschil wil hebben in geldigheid tussen het Nederlandse systeem 'coronatoegangsbewijs' of CTB en het Europese Digitale Corona Certificaat of DCC. "De bescherming tegen transmissie neemt af, naarmate de volledige vaccinatie langer geleden is afgerond. Dit geldt temeer voor de omikronvariant. Daarom werk ik aan de invoering van een geldigheidsduur voor coronatoegangsbewijzen op basis van vaccinatie voor binnenlands gebruik. Op die manier kunnen coronatoegangsbewijzen zo veilig mogelijk worden ingezet. Daarbij houd ik ook rekening met de huidige verschillen tussen de voorwaarden voor het CTB en het DCC en streef ik naar harmonisatie. Wegens privacywaarborgen in het CTB is het verkorten van de geldigheidsduur in het CTB ingewikkelder dan voor het DCC. Om dat mogelijk te maken moeten een aantal technische keuzes worden gemaakt, waar ik uw Kamer op korte termijn over zal informeren."

Wegens privacywaarborgen is het lastiger om de geldigheidsduur aan te passen, schrijft de Jonge. Om dat te laten werken, moet de geldigheid werken in de app én in de papieren versie. Om te weten hoe dat kan, is het nodig om te weten hoe de Scanner-app de geldigheid kan weten van een QR-code.

Strippenkaart

In de app is met dit scenario rekening gehouden, blijkt uit de uitleg van het systeem op GitHub. De app werkt met een 'strippenkaart', waarbij elke 'strip' staat voor geldigheid van een dag. Voor wie niet oud genoeg is of vroeger nooit met openbaar vervoer heeft gereisd: een strippenkaart was tot iets meer dan tien jaar geleden de manier om te reizen met de bus. Eén strip stond voor een enkele reis in een vooraf gedefinieerde zone.

In CoronaCheck werkt dat als volgt: de app bepaalt de geldigheid van het bewijs dat is opgehaald en maakt op basis daarvan 'strippen' aan. Elke 'strip' is een dag geldig. Bij een testbewijs is de geldigheid 24 uur en dat is dus één strip. Bij een herstelbewijs en vaccinatiebewijs is dat veel langer. In dat geval maakt de app maximaal 28 strippen aan. Vijf dagen voor de laatste verloopt, maakt de app een nieuwe QR-code met 28 verse strippen.

Het beperken van de geldigheidsduur is dus relatief makkelijk met dat systeem. Zo schreven medewerkers van het ministerie maanden geleden over dit syteem: "Als bijvoorbeeld op een gegeven moment wordt besloten dat vaccinaties maar een half jaar geldig zijn en we willen dus niet dat mensen hun 28 dagen aan strips behouden, dan kunnen we nieuwe strips voorzien van een versie van credentials en de minimale versie die nodig is bij de houder en bij scanner-apps afdwingen via de config van minimumCredentialVersion."

Dat werkt dus met de app, maar hoe zit het dan met papier? Er zijn immers 677.000 papieren QR-codes in omloop die een jaar geldig zijn. Die ongeldig maken moet iets minder subtiel. De papieren QR-code heeft een enkele strip die langer geldig is. Maar ook die heeft een 'validFrom'-attribuut met een timestamp. Aan de kant van de scanner is dus een systeem in te bouwen dat bij een papieren QR-code een geldigheidsduur uit te rekenen is. De scanner kan dan de code afkeuren. De vraag is hoe de houder van de papieren code daarachter komt zonder hem te laten scannen.

Andere veranderingen

Er komen nog meer veranderingen aan voor de app. Terwijl het strippenkaartmodel ervoor zorgt dat het instellen van een geldigheidsduur voor vaccinatiebewijzen in de app en op papier haalbaar is, geldt dat in veel mindere mate voor het intrekken van groene vinkjes na een positieve test. Dat vereist veel grotere wijzigingen in de manier waarop het systeem werkt. De Tweede Kamer heeft voor een motie gestemd die het kabinet oproept om groene vinkjes te kunnen intrekken. De Jonge zei vorige week in zijn Kamerbrief dat hij de parlementsleden 'binnenkort inlicht over de keuzes die te maken zijn'.

Daarnaast wilde het kabinet lang een zogenaamd 2g-beleid invoeren, waarbij alleen gevaccineerden en herstelde mensen toegang zouden hebben tot bepaalde plekken. Ook dat vereist grote wijzigingen in CoronaCheck, waaronder de komst van een blauwpaarse achtergrond voor het vinkje en dus een tweede binnenlandse QR-code.

Een kleinere wijziging is dat het herstelbewijs nu twaalf maanden geldig is, langer dan in andere Europese landen. Dat wordt misschien weer korter, zegt De Jonge. "Het kabinet overweegt om de geldigheidsduur van bewijzen op basis van herstel terug te brengen in plaats van de eerdere verlenging naar 12 maanden. Wanneer hierover besloten is, zal uw Kamer daarover geïnformeerd worden."

Ook zou het mogelijk moeten worden om een testbewijs te krijgen met 'begeleid zelf testen'. Dat staat voorlopig even stil. "De uitvoering behelst redelijk wat werk vanwege de aanpassingen die nodig zijn in de CoronaCheck-app, het afsprakenportaal van Stichting Open Nederland en de juridische, financiële en technische afstemming tussen de testaanbieders, VWS en SON. Ik hoop in maart uw Kamer te informeren over de resultaten van deze pilots en over een mogelijk vervolg."

Lockdown

De grootste verandering is natuurlijk de harde lockdown die sinds zondag geldt, waardoor CoronaCheck even buiten gebruik is. In de nieuwste Kamerbrieven over corona van afgelopen weekend komen de woorden CoronaCheck en CTB zelfs niet meer voor.

Wat er gebeurt als deze lockdown afloopt is onzeker. Bij Tweakers zijn we geen virologen, dus we weten te weinig om iets te kunnen zeggen over de invloed van de omikronvariant van het coronavirus op de effectiviteit van vaccins en doorgemaakte infecties tegen besmetting en ernstige ziekte.

Als in de komende tijd blijkt dat vaccinatie en eerdere infecties beperkt beschermen tegen een nieuwe besmetting met omikron en dat wordt snel de dominante variant, ligt het voor de hand om CoronaCheck daarop aan te passen. De bedoeling is immers om met CoronaCheck het risico op besmetting te verlagen en daarvoor moet een vaccinatie of infectie daar natuurlijk wel tegen beschermen.

Deze pandemie is nog niet klaar en het kan dus zijn dat CoronaCheck na de huidige lockdown ook weer in gebruik wordt genomen. Hoe dat precies zal gebeuren, is nu nog niet duidelijk. Zoals met zoveel zaken rond dit virus, is het iets dat de tijd zal moeten uitwijzen.

De National Cyber Crime Unit, onderdeel van de Britse National Crime Agency, heeft bijna 586 miljoen wachtwoorden met Have I Been Pwned gedeeld. Hiervan waren er bijna 226 miljoen nieuw voor HIBP. Daarnaast kan de FBI nu direct wachtwoorden invoeren in HIBP's database.

De NCCU heeft tijdens een onderzoek naar criminele activiteiten miljoenen wachtwoorden gevonden op een onbenoemde, Britse cloudopslagdienst. Deze wachtwoorden waren gekoppeld aan e-mailadressen en waren een verzameling van 'bekende en onbekende datasets'. Wie deze data op de cloudopslagdienst plaatste, is onbekend. Wel kon deze data benaderd worden door criminelen om bijvoorbeeld fraude te plegen.

Omdat de wachtwoorden niet van één slachtoffer, platform of bedrijf waren, koos de NCCU ervoor om deze te delen met de website Have I Been Pwned, zodat zoveel mogelijk slachtoffers van de diefstal op de hoogte gehouden konden worden. Het ging om een bestand met 585.570.857 wachtwoorden, terwijl er op dat moment in de Pwned Passwords-dienst 613 miljoen wachtwoorden stonden. Bij die 586 miljoen wachtwoorden, waren er 225.665.425 uniek voor Have I Been Pwned. Die zijn nu dan ook opgenomen in de Pwned Passwords-database.

Deze wachtwoorden zijn nu onder meer beschikbaar in de Pwned Passwords-api, die andere organisaties ook kunnen gebruiken om te implementeren in hun diensten. Zo kunnen websites de api bijvoorbeeld toevoegen aan een aanmeldformulier, zodat de websitehouder kan voorkomen dat een gebruiker een eerder uitgelekt wachtwoord hergebruikt.

Troy Hunt, beheerder van HIBP, maakt ook bekend dat de eerder aangekondigde koppeling tussen de FBI en deze api inmiddels is afgerond. Wanneer de FBI nu wachtwoorden vindt, kunnen deze direct in de api worden geïmporteerd. Deze ingestion pipeline is opensource ontwikkeld. Hunt wil dat de gehele codebase van Have I Been Pwned opensource wordt.

Baikal Electronics heeft zijn Baikal S1000 succesvol opgestart. Het gaat om een Arm-serverprocessor met 48 Cortex-A75-cores. De Russische fabrikant wil volgend jaar 10.000 exemplaren produceren en een jaar later wil het bedrijf er 30.000 maken.

Er bestaat zowel een BE-S1000X als een BE-S1000, blijkt uit slides die ontwikkelaar Dmitrii Kuznetsov op Twitter heeft gezet. Baikal vergelijkt de X-variant in benchmarks met de Intel Xeon Gold 6148 en Huaweis Kunpeng 920. Laatstgenoemde is ook een Arm-serverprocessor.

Volgens Kuznetsov zijn de kloksnelheden van de processor beter dan verwacht. Het X-model gaat tot maximaal 2,5GHz. In een voorlopige datasheet werd de Baikal-S-processor nog omschreven met een kloksnelheid van 2GHz. De chip heeft een tdp van 120W en kan gebruikt worden in systemen met één tot vier sockets.

De Baikal-S-processors zijn bedoeld voor servers en worden gemaakt op een 16nm-procedé van TSMC. De chips hebben zes geheugenkanalen voor maximaal 768GB aan DDR4-3200 en zijn voorzien van 80 PCIe 4.0-lanes.

Vanaf april 2022 verschijnen er moederborden voor de Baikal-S-processors, schrijft persagentschap Rossa Primavera. In juni zouden leveringen van complete systemen op basis van de Arm-processors van start gaan. De productie van de chips moet eind 2022 toenemen; vanaf oktober wil het bedrijf er zo'n 3000 per maand maken. Dat moet goed zijn voor 10.000 chips in 2022 en 30.000 chips in 2023.

Baikal maakt ook al een Arm-processor voor desktops. Dat gaat om de BE-M1000, die sinds oktober wordt geleverd. Dat is een chip met acht Cortex-A57-cores en een Mali-T628-gpu. Deze chip wordt gemaakt op een 28nm-procedé van TSMC.

Indiegame Hades heeft als eerste game ooit een Hugo Award gewonnen. Deze prijzen zijn voor de beste sciencefiction- en fantasyverhalen van het afgelopen kalenderjaar. Voor het eerst werd er een 'Beste Videogame'-prijs uitgereikt.

Hades is een dungeoncrawler van het type roguelike, wat inhoudt dat wanneer spelers sterven, ze grotendeels vanaf het begin moeten beginnen en de meeste upgrades en power-ups kwijt zijn. De creative director van Hades, Greg Kasavin, zei in een videoboodschap erg vereerd te zijn met de prijs. ''Bij Supergiant probeerden we de tradities van sciencefiction en fantasy te verbinden met het unieke interactieve component van videogames, zodat de werelden waarin je je manoeuvreert levendig aanvoelen, dus we zijn erg dankbaar dat ons werk aan Hades op die manier opviel.''

De andere genomineerden voor de Beste Videogame-categorie waren Spiritfarer, The Last of Us Part II, Animal Crossing: New Horizons, Final Fantasy 7 Remake en Blaseball. Games kwamen in aanmerking voor de award als ze beschikbaar zijn op een 'groot gameplatform', in 2020 uitkwamen en raakvlakken hadden met sciencefiction, fantasy of gerelateerde onderwerpen. Aan het begin van dit jaar konden leden van de WorldCon-conventies van 2020 en 2021 nominaties aandragen. Vervolgens mochten enkel leden van de 2021-editie van WorldCon stemmen uit de eerder genoemde lijst van zes genomineerden.

De organisatie zei dit jaar een game-award toegevoegd te hebben omdat games een grote rol hebben gespeeld gedurende de coronapandemie. Het is geen permanente categorie, dus mogelijk komt de prijs volgend jaar niet terug.

De Hugo Awards werden in 1953 voor het eerst gehouden en eren voornamelijk literaire sciencefiction- en fantasywerken, met hoofdcategorieën als Beste Roman en Beste Novelle. In de loop der jaren zijn er ook verscheidende niet-literaire prijzen uitgereikt, zoals Beste Tijdschrift en Beste Tekenaar.

De Cybersecurity and Infrastructure Security Agency, ofwel CISA, heeft een noodbevel afgekondigd waarmee Amerikaanse civiele overheidsdiensten- en agentschappen worden verplicht log4j-systemen meteen te patchen, of andere maatregelen te treffen.

Onder Emergency Directive 22-02 worden Amerikaanse, civiele overheidsafdelingen verplicht om te kijken of systemen met internettoegang gevoelig zijn voor log4j-kwetsbaarheden. Als deze systemen hier inderdaad gevoelig voor zijn, dan moeten overheidsafdelingen per direct updates installeren om cyberaanvallen tegen te gaan, of 'andere passende maatregelen' treffen.

De overheidsorganen moeten deze patches of andere maatregelen uiterlijk donderdag implementeren. De diensten moeten daarnaast aan de CISA rapporteren welke maatregelen ze hebben getroffen; hier krijgen ze tot dinsdag 28 december de tijd voor. Ook niet-overheidsorganisaties worden door het cybersecurityagentschap 'sterk aanbevolen' om meteen maatregelen te nemen.

CISA heeft een lijst verzameld van mitigatievoorstellen van onder meer IBM Security, Cloudflare en Microsoft waarmee overheidsdiensten onderzoek kunnen doen naar maatregelen. Ook is hier een GitHub-lijst van getroffen apparaten en diensten te vinden.

Het noodbevel is volgens het agentschap een reactie op actief misbruik van de log4j-kwetsbaarheden. CISA-directeur zegt dat de log4j-kwetsbaarheden een 'onacceptabel risico' vormen voor overheidsnetwerkbeveiliging.

Het Belgische ministerie van Defensie is afgelopen donderdag aangevallen via een log4j-kwetsbaarheid. Het ministerie geeft weinig details over de aanval; mogelijk is het e-mailverkeer verstoord.

De aanval begon donderdag op een computernetwerk van het ministerie met internettoegang, zegt een woordvoerder volgens onder meer HLN. Defensie nam 'snel' quarantainemaatregelen om de getroffen netwerken te kunnen isoleren. Het ministerie heeft nu de prioriteit om het netwerk operationeel te houden; afgelopen weekend zouden teams aan het werk zijn gesteld om de situatie onder controle te houden, Defensie-activiteiten voort te zetten en partners te waarschuwen.

Er zijn nog niet veel details over de aanval bekend; zo is het niet duidelijk wat de aanvallers wilden en wat de precieze omvang is. HLN schrijft dat de aanval 'ernstig' lijkt te zijn. Persdienst Belga zegt sinds vrijdag geen mails meer te hebben ontvangen van het ministerie en denkt daarom dat het e-mailverkeer van het ministerie is verstoord.

Het ministerie geeft wel aan dat de cybercriminelen een log4j-kwetsbaarheid gebruikten. De eerste kwetsbaarheid in deze logginglibrary kwam anderhalve week geleden aan het licht. Tweakers schreef eerder een achtergrondartikel over de Log4Shell-kwetsbaarheid.

Het aantal geleverde monitoren is in het afgelopen kwartaal wereldwijd gedaald. Dat zegt analistenbureau IDC. Daarmee is de onafgebroken groei van de voorgaande vijf kwartalen ten einde. De daling zou onder meer komen door minder vraag in West-Europa.

In het derde kwartaal van 2021 zijn er 34,8 miljoen monitoren geleverd, meldt IDC. Dit is 7,2 procent minder dan een jaar eerder en voor het eerst sinds het eerste kwartaal van 2020 dat het aantal leveringen niet hoger ligt dan een jaar eerder. Voornamelijk in belangrijke markten als Noord-Amerika en in West-Europa zou de daling aanzienlijk zijn, voornamelijk doordat er minder vraag zou zijn onder consumenten. In Azië-Pacific zou de vraag nog wel stevig zijn.

Hoewel consumenten wereldwijd volgens de analisten minder monitoren kopen, compenseren bedrijven deze gedaalde vraag enigszins. Volgens IDC gaan er nu meer werknemers naar kantoor, waardoor er onder bedrijven meer vraag zou zijn naar monitoren. Daarom konden bedrijven die veel leveren aan kantoren, zoals Dell en Lenovo, toch groei laten zien ten opzichte van een jaar eerder.

Problemen in de leveringsketen en de chiptekorten zouden er alsnog voor hebben gezorgd dat de leveringen naar bedrijven met twee procent is gedaald ten opzichte van een jaar eerder. Binnen de consumentenmarkt zou dit 12 procent zijn. IDC denkt dat vanwege de gedaalde vraag, de prijzen voor monitorencomponenten zullen stabiliseren en het aantal leveringen verder zal dalen. Naar verwachting worden er in dit jaar 143 miljoen monitoren geleverd; 4,6 procent meer dan een jaar eerder en een record sinds 2012. Volgend jaar zal het aantal leveringen waarschijnlijk met zo'n twee procent dalen, in de jaren daarna zal het aantal leveringen stabiliseren, verwacht IDC.