Een festival binnenkomen in Nederland kan binnenkort weer, maar dan alleen met een testbewijs. Dat '1G-beleid' werkt via CoronaCheck, maar dat kan momenteel helemaal niet. Hoe gaat dat aan de achterkant werken?
Je zou denken dat het een makkie is. Nog geen jaar geleden was CoronaCheck immers de app die een testbewijs kon laten zien als je binnen wilde op Field Lab-evenementen, zoals festivals. Sindsdien is het ook een herstel- en vaccinatiebewijs geworden. Het vaccinatie- of herstelbewijs blijft bestaan voor internationale reizen. CoronaCheck moet dus binnen Nederland testbewijzen kunnen tonen en daarbuiten een vaccinatie- of herstelbewijs. Hoe gaat dit werken?
Dat het testbewijs nu weer nodig is, komt door het nieuwe beleid van het Nederlandse kabinet. Minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid kondigde tijdens de persconferentie van vorige week dinsdag aan dat voor grote evenementen binnen een testbewijs nodig zal zijn dat je kunt zien via CoronaCheck.
De werking van CoronaCheck
Eerst een korte recap van hoe CoronaCheck werkt in het huidige systeem. Als gebruiker log je in met een eigen DigiD, waarna je bij de GGD of een testaanbieder een bewijs krijgt. De GGD-informatie levert vaccinatiebewijzen en herstelbewijzen, maar geen testbewijzen.
De G's van coronabewijzen | Vinkje als | Geldigheid | Gebruik binnen Nederland |
1G | Getest | 24 uur | Vanaf 25 feb. (grote evenementen die binnen plaatsvinden, vanaf 500 bezoekers) |
2G | Gevaccineerd of hersteld | Herstelbewijs: 6 maanden Vaccinatiebewijs: 9 maanden |
Niet (wetsvoorstel is ingetrokken) |
3G | Getest, gevaccineerd of hersteld | Herstelbewijs: 6 maanden Vaccinatiebewijs: 9 maanden Testbewijs: 24 uur |
Van 25 sep. 2021 tot 25 feb. 2022 (horeca, cultuur, sport) |
Om een testbewijs aan te maken in CoronaCheck, moet je langs een commerciële testaanbieder. Die geeft een code om in te voeren in CoronaCheck om het testbewijs op te halen. Die testbewijzen werken dus straks in CoronaCheck als testbewijs voor festivals.
De app maakt vervolgens een QR-code aan, met daarin een paar gegevens: initialen, geboortedag en eventueel geboortemaand. Als je toegang wilt tot een plek waar gecontroleerd wordt met CoronaCheck, kan iemand die QR-code scannen met de CoronaCheck Scanner-app. Die kan iedereen vinden in de App Store en Play Store. Zowel CoronaCheck als de Scanner-app werkt offline, zodat er geen rijen komen als er een internetstoring is. Er zit geen database achter; het scannen gebeurt lokaal en resultaten worden niet opgeslagen of doorgeseind naar een server. Ook dat is weer gedaan om de privacy te waarborgen.
Na het scannen krijgt degene die checkt een scherm met daarin de gegevens die in de QR-code staan. Die zijn te controleren met behulp van een identiteitsbewijs of door te vragen naar gegevens als een geboortemaand, al is de regel dat men moet vragen om een identiteitsbewijs. Daardoor weet degene die checkt, dat degene van wie hij de code heeft gescand, waarschijnlijk de persoon is die voor hem staat. Dat is om fraude met codes te voorkomen. De controleur moet in de app zeggen dat de gegevens kloppen en krijgt vervolgens een vinkje met groene achtergrond of een kruis met rode achtergrond te zien.
Het werk voor 2G
Nu komen er dus testbewijzen in de app voor festivals, maar op de achtergrond was er al een manier gemaakt om testbewijzen te onderscheiden van vaccinatie- en herstelbewijzen. Dat was nodig voor '2G', de door de Tweede Kamer afgewezen methode van gebruik van CoronaCheck om alleen gevaccineerden en herstelden toe te laten op bepaalde plekken en evenementen. Een test zou dan niet meer genoeg zijn.
Om dat mogelijk te maken, zouden QR-codes van testbewijzen een 'attribuut' meekrijgen. Daarbij gaat het om V3 van de QR-codes, blijkt op GitHub. In de code is te zien dat het verschil tussen V2 en V3 is dat V3 een 'category'-attribuut bevat. Daarin kan een waarde staan die zegt dat het gaat om een negatieve test. Nu was dat bedoeld om de Scanner te laten weten dat het gaat om een testbewijs, zodat hij dat had kunnen uitsluiten bij een 2G-beleid. Nu dat 2G er niet komt, is het om te bouwen naar een systeem dat alleen geteste personen toelaat. Met het category-attribuut is dat onderscheid te maken.
:strip_exif()/i/2004845490.jpeg?f=imagemedium)
Vrijdag gaat de knop om. Dan is er een korte periode waarin mensen kunnen beschikken over zowel een testbewijs als een vaccinatiebewijs. Immers: de app werkt offline met een 'strippenkaart', waarbij de app bij een vaccinatie- of herstelbewijs alvast 'strippen' heeft voor de komende weken. Voor wie niet oud genoeg is of vroeger nooit met het openbaar vervoer heeft gereisd: een strippenkaart was tot iets meer dan tien jaar geleden de manier om te reizen met de bus. Eén strip stond voor een enkele reis in een vooraf gedefinieerde zone.
In CoronaCheck werkt dat als volgt: de app bepaalt de geldigheid van het bewijs dat is opgehaald en maakt op basis daarvan 'strippen' aan. Elke 'strip' is een dag geldig. Bij een testbewijs is de geldigheid 24 uur en dat is dus één strip. Bij een herstelbewijs en vaccinatiebewijs is dat veel langer. In dat geval maakt de app maximaal 28 strippen aan. Vijf dagen voordat de laatste verloopt, maakt de app een nieuwe QR-code met 28 verse strippen.
Wat er gaat gebeuren
Vanaf volgende week, 25 februari, haalt de app geen nieuwe strippen meer op voor vaccinatie- en herstelbewijzen. De 3G-bewijzen worden bovendien in de app uitgezet, zegt Ivo Jansch, die voor het ministerie van Volksgezondheid aan corona-apps werkt, op de CodeForNL-Slack. "De Scanner zal vanaf dan ook alleen nog een testbewijs accepteren."
Dat betekent dus dat de CoronaCheck Scanner bij het tonen van een vaccinatie- of herstelbewijs niet langer een vinkje met groene achtergrond toont, maar een kruis met rode achtergrond. Dat gebeurt vermoedelijk via het onderscheid met het category-attribuut, want dat is de enige manier om bij het scannen onderscheid te maken tussen een testbewijs en een vaccinatie- of herstelbewijs. Op de GitHub van het ministerie van Volksgezondheid blijkt dat ook; er zijn deze week diverse repo's waarin de voorbereidingen staan om die V3-certificaten in de app te integreren.
/i/2004802774.png?f=imagemedium)
Testbewijzen en vaccinatie- of herstelbewijzen kunnen naast elkaar in de app bestaan. Dat moet ook wel, want voor internationaal reizen is immers een vaccinatie- of herstelbewijs nodig. "De ophaalflows voor vaccinatiebewijzen blijven dus ook bestaan", zegt Jansch. "Je moet nog digitale coronacertificaten kunnen blijven aanmaken."
Afgelopen weekend kwam versie 3.0.1 van CoronaCheck uit voor iOS, die al klaar is gemaakt voor het gebruik van 1G. De versie voor Android volgt vermoedelijk snel. De changelog vermeldt dat er 'nieuwe functionaliteit om 1G-toegang te kunnen ondersteunen' in zit.
De termen 1G en 3G komen in de interface ook terug. Wie komende week een CoronaCheck-code heeft op basis van vaccinatie of herstel, zal zien dat het 'Bewijs voor 3G-toegang' heet. Ook naast het Nederlandse vlaggetje is de term 3G te zien.
Tot slot
CoronaCheck heeft al veel wijzigingen in het beleid meegemaakt. Het begon als app die testbewijzen kon maken voor festivals, werd toen ook een vaccinatie- en herstelbewijs en was ook nodig op veel andere plekken. Vervolgens moest het ook gaan werken voor 2G en kregen vaccinatiebewijzen houdbaarheidsdata. Nu is het cirkeltje rond en gaat het weer een testbewijs voor festivals worden.
Al die tijd moest de werking meegroeien met de vereisten van het beleid. Dat geldt nu ook weer, terwijl onduidelijk is of dat van korte of lange duur zal zijn. Kuipers zei immers in zijn Kamerbrief over de inzet van het testbewijs in CoronaCheck: "Een volgend besluitvormingsmoment over onder andere de voortzetting van de inzet van CTB op basis van 1G is voorzien voor 15 maart 2022." Dat is al binnen een maand. Misschien krijgt het testbewijs dan een plekje in de vriezer naast 3G binnen Nederland. Dan is het te hopen dat ze voor altijd bevroren zullen blijven.