Ster van de show
Toen Diablo III verscheen, leek het even een flop te worden. Er was veel kritiek op de game, al concentreerde die kritiek zich vooral op de 'real money auction house' uit de game, waarin spelers met echt geld goede uitrustingsstukken konden kopen. Blizzard zag zich genoodzaakt om dat onderdeel uit de game te slopen. Nadat dat eenmaal was gebeurd, verstomde de kritiek. Toen uitbreiding Reaper of Souls verscheen, was de kritiek grotendeels verdwenen en werd Diablo III alsnog een flinke hit. De teller staat inmiddels op ruim 30 miljoen verkochte exemplaren en daar zijn de verkopen van de Switch-versie nog niet eens bij opgeteld.
Het is dus niet vreemd dat Blizzard veel verwacht van Diablo IV. Het is al evenmin vreemd dat men deze game op de juiste manier aan de wereld wil tonen. De studio probeert het nu in één keer goed te doen. Dat zal de reden zijn waarom de game niet al tijdens BlizzCon 2018 werd getoond en de fans het vorig jaar met het mobiele Diablo Immortal moesten doen.
Tijdens de BlizzCon van 2019, die onlangs plaatsvond, was Diablo IV echter de ster van de show. De conventie opende ermee en het was ook de game die de meeste belangstelling van bezoekers trok. Er waren honderden speelplekken beschikbaar waar iedereen een kwartier lang mocht spelen. Ondanks die restrictie stonden er twee dagen lang flinke rijen wachtenden bij de game.
Verhaal
Diablo IV wordt een zeer klassieke actie-rpg. Het beeld is ouderwets isometrisch en de actie is weer heerlijk snel. De game is ook precies zo duister als je van Diablo gewend bent. Hij speelt zich ook weer gewoon in Sanctuary af, net als de voorgaande delen. Zelfs het verhaal sluit aan op dat uit Reaper of Souls, al zit er een flink gat tussen de gebeurtenissen in de uitbreiding en die in Diablo IV. De nieuwe game speelt zich een paar decennia later af. Sanctuary ligt nog steeds vrijwel geheel in puin, na de verwoestingen die Malthael heeft aangericht in Reaper of Souls. Het land is kaal, steden zijn verwoest en de mensheid heeft nog steeds last van de terugslag die ze moest verwerken.

Ook in Heaven heeft de strijd flinke gevolgen. Zodanig zelfs dat de overgebleven Heaven-bewoners de poorten hebben dichtgegooid. Niemand komt er meer in of uit. Dat maakt het leven in Sanctuary er niet beter op, want Heaven was een baken van hoop en van die hoop is niet veel meer over. Het leven in Sanctuary is zwaar, en de wereld is grauw en duister. Dat is de omgeving waarin je binnenstapt als je aan de game begint. Aan jou de taak om weer wat licht en hoop te brengen voor de overgebleven inwoners.
Wie is de vijand?
Dat klinkt herkenbaar. Toch weten we weinig over het verhaal. We weten vooral niet wie dit keer voor gevaar gaat zorgen. In Diablo III is zowel Diablo als Malthael verslagen. De essence van Diablo kwam echter vrij toen Malthael werd verslagen, dus daar liggen kansen voor de Lord of Terror. Dat niet alleen, ook de andere Seven Evils zijn bevrijd. Blizzard heeft dus genoeg opties.
Grotere spelwereld
Blizzard wilde het op Blizzcon vooral hebben over de opzet van de game. Die is anders dan je van Diablo gewend bent. Diablo IV krijgt een grotere en ook meer open spelwereld. Waar Diablo III bestaat uit een lange aaneenschakeling van vrij kleine zones, zal Diablo IV een handvol grote zones krijgen waarin je vrij rond kunt lopen. De game krijgt dan ook een veel minder lineair karakter. Er is wel degelijk een campagne in de game en die voert je door de verschillende zones, maar je hebt erg veel vrijheid om onderweg zijwegen te nemen. Sterker nog, volgens de makers heeft zelfs de campagne geen geheel lineair verloop, maar heb je onderweg keuzemomenten waarbij je verschillende wegen in kunt slaan. Concreter dan dat wilde de studio er echter niet op ingaan.

De wereld is zelfs zo groot dat er verschillende steden zijn. Deze steden dienen als hub, dus als verzamelplaats van spelers. Het zijn plekken waar je wapens kunt smeden, spullen kunt kopen en verkopen, en andere spelers tegen het lijf kunt lopen. Mocht je dat willen, kun je er met andere spelers afspreken, maar dat hoeft niet. Je kunt de campagne van Diablo IV volledig solo spelen, maar op elk gewenst moment kun je ook medespelers uitnodigen om een stuk samen op te trekken. Dat laatste is ook mogelijk buiten de steden, al kan het daar alleen met spelers die op je Friend List staan. Mocht je een speler uitnodigen, dan wordt de moeilijkheidsgraad van de game aangepast aan het niveau van de gastheer. Als de gast minder sterk is dan de gastheer, krijgt de gast het dus lastig.
Doelen markeren
Omdat de wereld zo groot is, probeert Blizzard hulpmiddelen te bieden. Er is een duidelijke kaart waarop de doelen zijn gemarkeerd die je moet halen. Er is dus een heuse quest tracker, die aangeeft waar je naartoe moet. Je kunt bovendien pins op de kaart plaatsen, om zo zelf bepaalde punten te markeren. Verder zijn in de meeste zones duidelijke wegen te vinden die je helpen bij het navigeren. De wegen zijn ook duidelijk op de kaart herkenbaar.
Diablo IV is een online game, maar Blizzard wil de indruk wekken dat je alleen speelt. Het wil je zelfs het gevoel geven dat je alleen op de wereld bent. Die eenzaamheid hoort bij Diablo, vindt men. Elke zone die je betreedt, is een instance waar je in principe alleen in rondloopt. Je komt dus geen andere spelers tegen. Hetzelfde geldt voor de honderden dungeons die de game telt. Ook dungeons zijn steeds private instances waar je alleen andere spelers treft als je ze uitnodigt.

World Boss
Toch kun je wel degelijk andere spelers treffen, ook buiten de hubs. In de bovenwereld vinden namelijk tal van spontane events plaats. Er duiken groepen zwakkere vijanden op, of een enkele sterkere. Zo af en toe duikt er een gigantisch monster op, een zogenaamde World Boss. Als het zover is, word je ervoor gewaarschuwd, waarna je op de kaart van de spelwereld kunt zien waar de World Boss zich bevindt. Het is aan jou om te besluiten of je hem wilt bevechten of niet. Mocht je voor een gevecht kiezen, dan is er opeens geen sprake meer van een private instance. Zodra je in de buurt komt van de Boss, zullen opeens tientallen spelers opduiken die allemaal proberen de baas te verslaan. Je kunt een groep vormen met andere spelers, maar dat hoeft niet. Je kunt ook tegen het monster vechten zonder je veel van de andere spelers aan te trekken. Of je een dergelijke World Boss ook solo kunt verslaan, is nog niet duidelijk. Dat laatste lijkt niet de bedoeling, maar de krachten van spelers en monsters moeten nog worden gefinetuned.
Drie classes getoond
Diablo IV krijgt in eerste instantie vijf speelbare classes. Dat is vrij weinig, dus het lijkt logisch dat er door middel van een uitbreiding meer classes zullen worden toegevoegd. Blizzard heeft al laten weten dat het plannen heeft voor uitbreidingen. Van die vijf classes liet Blizzard er tijdens Blizzcon drie zien: de Druid, de Barbarian en de Sorceress. Stuk voor stuk zijn dit klassiekers. Ook de besturing van de personages is klassiek, net als het isometrische camerastandpunt. Bij elke class verzamel je tijdens de game een flinke voorraad skills, waarvan je er zes actief kunt gebruiken. Als je op een pc speelt, zijn vier skills toegewezen aan cijfertoetsen en twee aan muisknoppen.
Combinaties van skills hebben steeds een heel korte of juist een lange timer, waarbij de skills met een langere timer uiteraard de krachtigste zijn. Op dat punt is er niets nieuws onder de zon. Toch zijn er wel wat kleine veranderingen. Je hebt een aantal skills waar je uit kunt kiezen en elke skill kun je opwaarderen. Elke skill heeft minimaal vier en maximaal zes rangen die de basisvorm flink kunnen veranderen.

Talents
Daarnaast heb je Talents, waar je punten voor scoort door monsters te killen en quests uit te voeren. De punten die je scoort, kun je toewijzen aan verschillende Talents, gebundeld in een flinke tree. Aan elk Talent kun je maximaal vijf punten toekennen en als je een bepaald aantal punten aan een laag met Talents hebt toegekend, speel je een volgende laag Talents vrij. Het is een bekend recept. De puntenverdeling kun je echter vrijelijk veranderen. Je kunt dus experimenteren met een andere verdeling.
Verder zijn er nog de uitrustingsstukken. Diablo IV zit weer boordevol loot en de uitrustingsstukken die je vindt, zijn er in de vertrouwde kwaliteiten. Je zult dus weer Legendary- en Mythic-stukken vinden. De allerbeste stukken hebben maximaal vier slots waar je zaken als edelstenen in kunt plaatsen, die de waarde van het stuk verhogen. Dan zijn er nog de Rune Words, zeldzame voorwerpen die je ook in slots kunt plaatsen. Er zijn twee soorten, Condition Runes en Effect Runes. Elke Condition Rune kun je combineren met elke Effect Rune. Er komen heel veel Runes in de game, dus als het je lukt om er verschillende van te verzamelen, krijg je ook steeds meer combinatiemogelijkheden.
Rune Words
Zo bouw je langzaam je personage op. Je verzamelt meer skills, die een steeds hogere rang krijgen, speelt steeds meer Talents vrij en bemachtigt steeds sterkere uitrustingsstukken die je nog waardevoller kunt maken met Rune Words. Blizzard wil het systeem zo flexibel in elkaar steken dat je een build kunt maken voor de campagne, maar ook een build voor wanneer je het tegen andere spelers opneemt. Die optie komt er, maar meer dan dat wil men er op dit moment nog niet over loslaten.
De opzet van Diablo IV is daarmee redelijk vertrouwd. De mogelijkheden tijdens het knokken zijn niet heel anders dan je gewend bent. De grootste verandering zit hem in het open karakter van de spelwereld. Omdat die zoveel groter is, kun je dit keer een heuse mount bemachtigen, een paard waarmee je sneller door Sanctuary kunt trekken. Het uiterlijk van het paard, dat behangen is met beschermende platen, kun je flink aanpassen. Hoe je zo'n mount kunt bemachtigen, heeft Blizzard nog niet duidelijk gemaakt. Los van de mounts is er ook een manier om snel van de ene belangrijke locatie naar de andere te gaan. Er is dus een 'fast travel'-systeem.

Nieuwe engine
Blizzard heeft voor Diablo IV een compleet nieuwe engine gemaakt. Dat geeft wat nieuwe mogelijkheden, zoals meer verticaliteit in de spelwereld. Het landschap is minder vlak en heeft heuvels die je kunt beklimmen. Er zijn zelfs touwladders en lianen waarmee je echt steile stukken kunt beklimmen. Met sommige spells kun je ook grotere afstanden springen. In de vorige game kon er al veel kapot in de spelwereld en dat is nu weer zo. Wel nieuw is dat er een dag- en nachtritme is en dat het weer kan omslaan. Dat heeft echter geen invloed op de gameplay. Het is dus niet zo dat er 's nachts andere monsters opduiken en dat is eigenlijk best jammer. Ook regen heeft bijvoorbeeld alleen maar een visueel effect. Fire-spells worden er dus niet minder effectief door, maar het geeft wel mooie effecten. Als een Druid een spell als Cataclysm gebruikt, raast er tijdelijk een waterkolom over het slagveld en dat zie je niet alleen aan de omgeving, maar ook aan de personages. Je ziet dat de uitrusting van de Druid en zijn metgezellen nat wordt.
De engine zorgt ook voor naadloze overgangen tussen de verschillende zones, tussen de bovenwereld en dungeons, en tussen de verschillende verdiepingen van een dungeon. Hij zorgt ook voor mooiere visuele effecten tijdens het vechten. Neem de Druid, die van vorm kan veranderen. Hij kan in een oogwenk de vorm van een beer of wolf aannemen. Die overgang gaat naadloos, ook tijdens het vechten. Met een mooie animatie verander je daarbij razendsnel van vorm. Iets dergelijks zie je bij het rijden op je paard. Als je onverwachts tegenstanders tegenkomt, zul je in een vloeiende beweging van je paard springen en de aanval inzetten.

Grauw
De nieuwe engine zorgt verder voor veel meer detail bij de monsters die je treft, en bij de Heroes op het slagveld. Vooral in uitrustingsstukken zie je dat terug. Hoewel de mogelijkheden van de nieuwe engine indrukwekkend zijn, waren we niet onder de indruk van het uiterlijk van Diablo IV. Ondanks het detail in de uitrusting van de hoofdrolspelers ziet de game er niet veel beter uit dan Diablo III, al is dat meer een artistieke zaak dan een technische. Hoe soepel de nieuwe classes ook spelen, als je ze - vooral in cutscenes - van dichtbij ziet, vinden we ze niet echt mooi.
Hetzelfde geldt voor de spelwereld. Daar is meer detail in zichtbaar, maar mooier is hij daarmee niet. Dat komt vooral door het kleurgebruik. Diablo is altijd donker; dat hoort bij een duivelse game als deze. De wereld van Diablo III gaat echter leven doordat Blizzard voor veel accenten zorgde. Wie goed kijkt, ziet uiteindelijk best veel kleur in die wereld, dankzij rode, blauwe en groene effecten en accenten. Die kleuraccenten ontbreken in Diablo IV, wat tot gevolg heeft dat de game er wat vlak en grauw uitziet. Hij spreekt daardoor minder aan.
Nu is het veel te vroeg om hier een definitief oordeel over te vellen; de game is nog lang niet af. Volgens de makers moet een heel groot deel van de spelwereld zelfs nog worden gemaakt. Dungeons worden opnieuw random gegenereerd, maar de bovenwereld wordt handmatig vormgegeven en daar wordt nog hard aan gewerkt. Blizzard hoopt de game in 2020 af te hebben, maar de studio kennende kan dat gemakkelijk een jaar later worden. Er is dus nog alle tijd om aan het uiterlijk van de game te schaven. Gelukkig lijkt de gameplay wel al helemaal op orde.
Voorlopige conclusie
Met de gameplay van Diablo IV is dus weinig mis. Er zijn wat kleine tweaks toegepast en daar zullen er ongetwijfeld nog wat van volgen, maar de gameplay is in de opzet grotendeels vergelijkbaar met die van Diablo III. De belangrijkste verandering in de game zit in de veel grotere, open spelwereld die ervoor zorgt dat je veel meer vrijheid hebt bij het doorlopen van de campagne. Met een verbeterde landkaart en quest tracker bij de hand lijkt het ons prima toeven in de nieuwe spelwereld.
Toch zijn we niet helemaal te spreken over de nieuwe engine die dat mogelijk maakt. Dag, nacht en wisselend weer zijn leuk, net als de mounts die je sneller laten reizen door de grote zones, maar het uiterlijk is niet zo mooi als we vooraf hadden gehoopt. Dat lijkt eerder een artistieke kwestie dan een technische, dus wellicht is er nog tijd om wat meer kleur in de game aan te brengen. Diablo IV verschijnt voor Windows, de PlayStation 4 en de Xbox One. Misschien in 2020, maar het kan ook later worden. Of de game dan ook verschijnt op de volgende generatie consoles, is niet bekend. En ook over een versie voor de Nintendo Switch wil Blizzard nog niets loslaten.