Check alle échte Black Friday-deals Ook zo moe van nepaanbiedingen? Wij laten alleen échte deals zien
Tip de redactie

EU start samen met ACM onderzoek naar regulering AWS en Microsoft Azure

Door Imre Himmelbauer, 18 november 2025 21:2944 reacties

De Europese Commissie onderzoekt of Microsoft en Amazon met hun clouddiensten Azure en AWS als poortwachters aangewezen moeten worden onder de Digital Markets Act. De EC wil weten of de diensten 'belangrijke toegangspoorten vormen tussen bedrijven en consumenten'.

De Europese Commissie schrijft dat zij samen met de Nederlandse Autoriteit Consument en Markt drie marktonderzoeken uitvoert. Twee van die onderzoeken richten zich op de vraag of Microsoft en Amazon voor hun cloudcomputingdiensten, respectievelijk Amazon Web Services en Microsoft Azure, moeten worden aangewezen als poortwachters onder de DMA. Volgens de EC wijzen de analyses van cloudmarkten van de afgelopen jaren erop dat Azure en AWS 'een zeer sterke positie innemen bij bedrijven en consumenten'.

Het derde marktonderzoek beoordeelt of de DMA 'effectief kan optreden tegen praktijken die het concurrentievermogen en de eerlijkheid in de cloudcomputingsector in de EU kunnen beperken'. De Commissie onderzoekt ook of 'bepaalde kenmerken van de cloudsector' de positie van de diensten van Microsoft en Amazon verder kunnen versterken. De EC weidt niet uit over welke kenmerken het precies gaat.

De Europese organisatie verzamelt verder informatie van 'relevante marktspelers' om te beoordelen of de huidige DMA-verplichtingen ook effectief zijn in het aanpakken van concurrentiebeperkende praktijken in de cloudsector. De EC noemt onder meer belemmeringen voor de interoperabiliteit van cloudcomputingdiensten, koppelverkoop en bundeling van diensten en 'mogelijk onevenwichtige contractvoorwaarden'.

Europa wil de marktonderzoeken naar AWS en Microsoft Azure binnen twaalf maanden hebben afgerond. Het onderzoek naar de toepassing van de DMA op cloudmarkten moet binnen achttien maanden gepubliceerd zijn. Bloomberg meldde eerder deze week dat Europa marktonderzoeken wilde doen naar AWS, Azure en Google Cloud. De EU heeft nu dus besloten voorlopig geen onderzoek naar de laatstgenoemde partij te starten.

EU Digital Markets Act DMA poortwachters 2025

Reacties (44)


AI-videogenerator Sora 2 komt beschikbaar in Microsoft 365 Copilot

Door Imre Himmelbauer, 18 november 2025 20:3932 reacties

Sora 2 komt beschikbaar in Microsoft 365 Copilot, zo heeft Microsoft aangekondigd tijdens zijn Ignite 2025-conferentie. Met Sora 2 kunnen gebruikers korte video's genereren met AI. Met de functie Cameos kunnen zij hun eigen gelijkenis, of die van bekenden, ook in de video's verwerken.

Sora 2 komt beschikbaar in de Create-tool van commerciële Microsoft 365 Copilot-gebruikers in het Frontier-programma, meldt Microsoft. De tool van OpenAI stelt gebruikers in staat om aan de hand van afbeeldingen of tekstprompts video's te genereren. Het is ook mogelijk om voiceovers of muziek aan de gegenereerde video's toe te voegen.

OpenAI bracht Sora eerder deze week uit voor Android in de Verenigde Staten, Canada, Japan, Zuid-Korea, Taiwan, Thailand en Vietnam. Eind september verscheen de dienst al voor iOS, waar de app volgens OpenAI binnen vijf dagen een miljoen downloads had.

Reacties (32)


EA brengt in 2026 geen nieuwe F1-game uit, maar komt met uitbreiding voor F1 25

Door Imre Himmelbauer, 18 november 2025 19:3339 reacties, submitter: Chocoball

EA gaat volgend jaar geen nieuwe F1-game uitbrengen, zo maakt het bedrijf bekend. In plaats daarvan zal de ontwikkelaar een betaalde uitbreiding introduceren die de teams en coureurs updatet en de belangrijkste veranderingen aan de spelregels doorvoert.

De keuze om geen nieuwe F1-game uit te brengen in 2026 is volgens EA onderdeel van een 'strategische reset voor de F1-franchise', schrijft EA. De uitbreiding zal de belangrijkste veranderingen omvatten, waaronder nieuwe auto's, teams en coureurs. Ontwikkelaar Codemasters voert ook de veranderingen aan de regels door in de uitbreiding. Volgend seizoen veranderen onder meer de regels voor aerodynamica en motoren. In 2027 komt een nieuwe game uit 'die er anders uitziet, anders aanvoelt en anders speelt, met meer gameplayopties', aldus EA.

De uitgever maakt volgend jaar bekend wanneer de uitbreiding verschijnt en wat deze gaat kosten. F1 25 kwam in april uit en kostte bij release 70 euro. Tweakers schreef in een review dat de game op diverse vlakken een verademing was ten opzichte van zijn voorganger F1 24.

Reacties (39)


Europese supercomputer met Nvidia-hardware debuteert op plek 4 van TOP500-lijst

Door Imre Himmelbauer, 18 november 2025 18:5549 reacties

Het Jupiter Booster-systeem in het Duitse Jülich Supercomputing Centre debuteert op plek 4 in de TOP500-lijst. Jupiter Booster is het vierde Exascale-systeem in de lijst en het eerste buiten de Verenigde Staten. Het systeem beschikt over 1 exaflop aan fp64-rekenkracht.

De rekenkracht van de Jupiter Booster komt daarmee in de buurt van de derde krachtigste supercomputer, Aurora. Dit systeem, dat in het Argonne National Laboratory staat, heeft 12 petaflops meer rekenkracht dan de Jupiter Booster-supercomputer. De top drie is verder ongewijzigd ten opzichte van vorig jaar: El Capitan staat nog steeds bovenaan met ruim 1,8 exaflops en Frontier staat met 1,35 exaflops op de tweede plaats.

De Jupiter Booster-supercomputer haalde in deze uitgave van de TOP500-lijst aanhoudende prestaties van 1 exaflop in de High Performance Linpack-benchmark. Het systeem haalde een pieksnelheid van 1,226 exaflops. De Jupiter Booster is ook zuiniger dan de andere systemen, met prestaties van 63,3Gflops per Watt, meer dan Aurora (26,15 Gflops/W), Frontier (54,97 Gflops/W) en El Capitan (60,94 Gflops/W).

De Jupiter-supercomputer werd in september gepresenteerd. De Jupiter Booster bestaat in totaal uit zo'n 6000 computenodes met elk vier Nvidia GH200-'superchips'. Elk van deze chips bestaat uit een Grace-cpu met 72 Arm Neoverse V2-cores, een Hopper-gpu met 16.896 CUDA-cores en 96GB HBM3. In totaal beschikt het systeem over 4.801.344 cpu- en gpu-cores.

De supercomputer krijgt naast de Booster-module een 'universele' cpu-cluster. Deze cluster maakt gebruik van SiPearl Rhea1-cpu's, die volledig zijn ontworpen in Europa. De cpu's beschikken elk over 80 Arm Neoverse V1-cores. In totaal zou de cluster beschikken over ruim 2600 van deze cpu's, elk met 64GB aan HBM. De Cluster-module haalt 5 petaflops aan fp64-rekenkracht.

Reacties (49)


AMD introduceert FSR Redstone-upscaling op 10 december voor RX 9000-gpu's

Door Imre Himmelbauer, 18 november 2025 17:4752 reacties, submitter: HugoBoss1985

AMD introduceert de nieuwe Redstone-versie van zijn FSR 4-upscalingtechniek op 10 december. Dat blijkt uit een video die Jack Huynh, het hoofd van AMD's Computing and Graphics-divisie, deelt. De nieuwe techniek lijkt alleen beschikbaar te komen voor RX 9000-videokaarten.

In de video meldt AMD dat FSR Redstone op 10 december 'in première' gaat. Het is niet duidelijk of de nieuwe techniek dan ook direct beschikbaar gemaakt wordt voor gebruikers. Volgens de video ontwikkelt AMD Redstone alleen voor RX 9000-gpu's.

AMD presenteerde Redstone voor het eerst in mei op Computex. De nieuwe upscalingtechniek bevat meerdere upgrades. Neural radiance caching helpt bij het pathtracen van games, vooral door de indirecte verlichting te verbeteren zonder dat daar extra weerkaatsingen voor nodig zijn. Daarnaast stapt AMD voor framegeneration over op een AI-model. Deze techniek plaatst een extra AI-frame tussen twee frames, waardoor de framerate omhoog kan. De functie is al langer beschikbaar, maar AMD gebruikt daarvoor in tegenstelling tot Nvidia geen AI. Nu het bedrijf daarop overstapt, moet de beeldkwaliteit in theorie beter worden dan in eerdere FSR-releases.

Verder integreert AMD rayregeneration in Redstone. Deze techniek zit al langer in Nvidia's DLSS onder de naam rayreconstruction. Rayregeneration maakt gebruik van een AI-model om de beeldkwaliteit en framerates te verbeteren. Omdat raytracing zo rekenintensief is, worden rays minder vaak gebruikt dan nodig om een scène te vullen. Hierdoor ontstaat ruis in de gerenderde beelden. Rayregeneration beoogt dit op te lossen met AI. Deze functie is al beschikbaar in Call of Duty: Black Ops 7 voor spelers met RX 9000-kaarten.

Reacties (52)


Google komt met eigen IDE voor gebruik met AI-modellen

Door Arnoud Wokke, 18 november 2025 17:0137 reacties

Google heeft Antigravity gepresenteerd, een IDE voor software-ontwikkeling die kan werken met diverse AI-modellen. De publieke preview voor consumenten is vooralsnog gratis, Google zegt niets over hoeveel het kan gaan kosten.

De IDE moet zich onderscheiden met een Manager-surface waar gebruikers het overzicht moeten kunnen houden op wat agents binnen de IDE allemaal doen. Die loggen hun werk met Artifacts, zoals taaklijsten, screenshots en opnames van browsersessies om hun werk vast te leggen. Dat moet gebruikers context geven over wat de agents hebben gedaan binnen het project. Dat werkt volgens Google asynchroon. Ook hoeven gebruikers dus niet te wachten tot een agent klaar is om feedback te geven of door te gaan naar een volgende taak.

Er is ook een traditionelere Editor-view voor synchroon werken met agents binnen Antigravity. Die twee vensters zijn wel los van elkaar. Antigravity is, in tegenstelling tot veel andere toepassingen van Google, niet primair een clouddienst. Het werkt lokaal. Volgens Google is de software in staat om te leren van het eigen werk, waardoor die beter moet worden met de tijd. Hij kan bovendien gebruik maken van een eigen 'knowledge base' met informatie over projecten.

Antigravity zit niet vast aan Googles eigen AI-modellen. Het kan overweg met dinsdag gepresenteerde Gemini 3, Gemini 2.5, Claude Sonnet 4.5 van Anthropic en GPT-OSS-modellen van OpenAI. Het is vooral privégebruik vooralsog kosteloos, Google zegt niets over kosten voor professioneel gebruik. De IDE verschijnt dinsdag als preview voor Windows, macOS en Linux.

Antigravity is niet de enige IDE die zich richt op het gebruik van AI voor code schrijven. Onder meer concurrenten als Cursor en Kiro doen dat langer. Net als die IDE's, is Antigravity gebaseerd op Microsoft Visual Studio Code.

Update, 19.30 uur – In het artikel stond aanvankelijk dat Antigravity niet op VSCode gebaseerd was, dit blijkt wel zo te zijn.

Reacties (37)


Google introduceert Gemini 3 die interactieve interface genereert bij antwoorden

Door Arnoud Wokke, 18 november 2025 17:0020 reacties

Google heeft dinsdag Gemini 3 aangekondigd. Een van de in het oog springende wijzigingen is dat het nieuwe AI-model kan antwoorden met een hele interactieve webpagina als antwoord op een prompt.

De modus met het maken van interactieve webpagina's heet Dynamic View, zegt Google. Het bedenkt en programmeert op basis van de prompt een interactieve webpagina met eigen knoppen en interface-elementen die de informatie beter moet overbrengen dan statische tekst. Ook komt er iets dat Visual Layout heet, waarbij de AI-app probeert een antwoord weer te geven als artikel uit een magazine met foto's en tijdlijnen. Een voorbeeld dat Google gebruikte is een calculator voor hypotheeklasten op basis van diverse rentepercentages.

Gemini 3 komt dinsdagmiddag uit voor consumenten, ontwikkelaars en zakelijke toepassingen, zegt Google. Gemini 3 werkt met een contextwindow van maximaal een miljoen tokens, waardoor grote bestanden en lange video's in een prompt zouden moeten passen. Volgens Google moet het mogelijk zijn om bijvoorbeeld lange instructievideo's te laten samenvatten. Gemini 3 is onder meer volgens Google beter in redeneren met meerdere stappen.

Google claimt dat het Gemini 3 beter heeft getest dan voorgaande modellen. Daardoor moet die minder vervallen in vleierij en cliché's. Ook zou het model beter bestand zijn tegen misbruik met 'prompt injections' en misbruik voor cyberaanvallen, claimt Google. Hoeveel beter dat is, noemt Google niet. De zoekgigant claimt niets over het terugbrengen van het aantal hallucinaties, nog altijd een groot probleem bij het gebruik van AI-modellen op basis van grote taalmodellen.

Gemini heeft, mede door het als standaard AI-assistent in te stellen op mobiel besturingssysteem Android, 650 miljoen gebruikers. De AI-overzichten in Google Zoeken heeft twee miljard gebruikers gehad, al is dat niet per se bewust gebruik: Google bepaalt zelf of het bij een zoekopdracht een AI-overzicht maakt.

Gemini 3 komt als optie in de dropdown van de Gemini-app. Dat gebeurt wereldwijd. Gemini 3 en Deep Research in de zoekmachine komt alleen als test beschikbaar voor abonnees in de Verenigde Staten. Er komt ook een Gemini Agent voor complexe prompts en die is alleen beschikbaar voor AI Ultra-abonnees. Die kan onder meer helpen om de Gmail-inbox op te ruimen.

Google Gemini 3 Dynamic View
Google Gemini 3 Dynamic View

Reacties (20)


Apple stelt in Japan zijknop iPhones open voor andere spraakassistenten

Door Arnoud Wokke, 18 november 2025 16:2778 reacties, submitter: protected22

Apple stelt in Japan het lang indrukken van de zijknop op iPhones open voor andere spraakassistenten. Dat heeft het bedrijf bekendgemaakt. Daarmee voldoet het aan een Japanse wet. Of en wanneer de functionaliteit in Europa actief wordt, is onbekend.

Apps zoals Gemini en Copilot moeten die functionaliteit inbouwen en moeten het voeren van gesprekken met spraak ondersteunen, blijkt uit documentatie van Apple. Al jaren leidt het lang indrukken van de zijknop naar Apples eigen assistent Siri. De Japanse overheid voert volgende maand een wet in die het voortrekken van de eigen spraakassistent verbiedt. Apple heeft besloten daar op deze manier aan te voldoen.

Het voortrekken van de eigen AI-assistent met een knop op de behuizing lijkt ook in strijd met de Europese Digital Markets Act, de wet die in Europa de macht van grote techbedrijven moet inperken. Of en wanneer Europese gebruikers, waaronder in Nederland en België, een eigen app kunnen instellen om te openen met een lange druk op de zijknop, is onbekend. De functie in Japan komt in iOS 26.2 en de documentatie wijst niet op een snelle release in Europa.

Terugkijken: review van iPhone 17-modellen

Reacties (78)


Roblox gaat vanaf begin december leeftijd Nederlandse gebruikers inschatten

Door Arnoud Wokke, 18 november 2025 16:1777 reacties, submitter: Kenneloth

Roblox gaat vanaf begin december de leeftijd van Nederlandse spelers inschatten. Belgische spelers volgen vanaf begin januari. Het inschatten van de leeftijd gebeurt met gebruik van de telefooncamera in de Roblox-app.

Roblox gaat de leeftijd van gebruikers inschatten aan de hand van live beeldmateriaal, waarbij spelers het hoofd moeten draaien om te verifiëren dat het gaat om een echt persoon, meldt de ontwikkelaar. Vervolgens mogen spelers alleen chatten met gebruikers in de eigen leeftijdsgroep en de aangrenzende leeftijdsgroepen. Zo mag een 12-jarige met jongere kinderen chatten en met tieners tot vijftien jaar.

Het chatten met spelers van een heel andere leeftijd kan alleen als het gaat om een Trusted Connection. Bovendien houdt Roblox de chat in de gaten, want de berichten zijn niet versleuteld. Daarnaast mogen spelers geen beeldmateriaal uitwisselen en mogen ze niet zomaar links naar sociale media in profielen raadplegen.

Nederland is begin december een van de eerste drie landen waar het inschatten van de leeftijd verplicht wordt. De rest van de wereld, waaronder België, volgt begin januari. De maatregel moet Roblox veiliger maken voor kinderen. Dat is nodig, omdat de game onder vuur ligt vanwege de aanwezigheid van kindermisbruikers en schadelijke content. Het Nederlandse kabinet doet daarom onderzoek naar Roblox en een Turkse rechter verbood Roblox al.

Reacties (77)


Zigbee 4.0 voegt ondersteuning toe voor 800MHz-band voor beter bereik

Door Arnoud Wokke, 18 november 2025 15:5979 reacties

Zigbee 4.0 voegt Suzi toe, waarmee apparaten kunnen werken op de 800MHz-band in Europa. Daardoor bieden apparaten beter bereik dan de huidige 2,4GHz-band. Ook komt Zigbee Direct om zonder hub vanaf de smartphone Zigbee-apparaten in te stellen in de standaard.

Zigbee 4.0
Zigbee 4.0

Omdat Suzi in de VS de 800MHz-band niet kan gebruiken, schakelt het daar over op 900MHz, zegt de Connectivity Standards Alliance, het samenwerkingsverband van bedrijven dat Zigbee ontwikkelt. Het certificeren van Zigbee-producten met ondersteuning voor de lagere frequentiebanden gebeurt vanaf de eerste helft van volgend jaar. Zigbee kon al werken op de 868MHz in Europa, maar nu gaat het ook om apparaten voor thuisgebruik.

Ook Zigbee Direct zit in de standaard om apparaten direct vanaf de smartphone via Bluetooth Low Energy in te kunnen stellen. Daarnaast is er Batch Commissioning om meerdere apparaten tegelijk in te stellen om zo grote set-ups eenvoudiger te maken. Al die wijzigingen moeten Zigbee aantrekkelijker maken voor industrieel en zakelijk gebruik. Ook zit er Coordinated Sample Listening in de standaard, waarmee apparaten onderling kleine pakketten met data kunnen uitwisselen zonder veel stroom te verbruiken.

Zigbee is een al lang bestaande smarthomestandaard en heeft te maken met concurrentie van onder meer Matter over Thread, waar steeds meer fabrikanten op overstappen. Zigbee is een draadloze communicatiestandaard gebaseerd op de IEEE 802.15.4-specificatie voor persoonlijke netwerken. De eerste Zigbee-standaard dateert van meer dan twintig jaar geleden.

Reacties (79)


Cloudflare zegt dat storing na drie uur is opgelost

Door Hayte Hugo, 18 november 2025 15:5655 reacties, submitter: nasdude

Cloudflare zegt dat de storing die eerder op dinsdag begon, is opgelost. Het bedrijf blijft de situatie nog wel in de gaten houden. Door de storing waren veel websites en diensten onbereikbaar.

Om 15.42 uur Nederlandse tijd zei Cloudflare dat de storing is opgelost. Het bedrijf heeft nog niet gezegd wat er aan de hand was. Cloudflare sprak alleen over 'een internal service degradation'. Om 14.09 uur was de oorzaak van de storing gevonden en werd er aan een fix gewerkt. Om 15.34 uur zei het bedrijf dat toegang tot dashboarddiensten was hersteld. Net geen tien minuten later waren ook de problemen met de application services opgelost.

Door de storing waren veel apps en diensten onbereikbaar, zoals ChatGPT en X. Cloudflare sprak om 12.48 uur Nederlandse tijd voor het eerst over de storing, waarmee de storing zo'n drie uur duurde.

Reacties (55)


Staatssecretaris: NL heeft elk jaar miljard euro extra nodig voor digitalisering

Door Hayte Hugo, 18 november 2025 15:3856 reacties, submitter: Anonymoussaurus

Nederland moet tot 2030 jaarlijks minstens 1 miljard euro extra investeren in digitalisering. Dat schrijft de verantwoordelijke staatssecretaris Eddie van Marum. Het geld moet voorkomen dat de overheid achterloopt op wereldwijde technologische en geopolitieke ontwikkelingen.

Het bedrag van 1 miljard euro is op basis van globale ramingen voor de komende vijf jaar. Het grootste deel, 225 miljoen euro, moet gebruikt worden voor digitale weerbaarheid en autonomie. Zo is er volgens de staatssecretaris meer personeel nodig en moet de wendbaarheid en continuïteit van kritieke dienstverlening versterkt worden.

Van Marum zegt dat er ook veel geïnvesteerd moet worden in het centraal stellen van burgers en ondernemers in toegankelijke digitale dienstverlening. Hier is structureel 175 miljoen euro nodig om te kunnen investeren in 'uniformering en standaardisering, doorontwikkeling van de overheidsbrede loketfunctie en de samenhang tussen portalen en overheidsbrede interactiediensten'.

De staatssecretaris zegt dat er ook geld nodig is voor AI en cloud: jaarlijks respectievelijk 45 miljoen en 125 miljoen euro. De drie grootste AI-kostenblokken zijn 'de AI-opschalingsfaciliteit, het overheidsbrede AI-competentiecentrum en de implementatie van (auditbare) normen voor AI-gebruik'. Van Marum zegt dat er jaarlijks veel geld nodig is voor cloud om overheidsbrede soevereine cloudvoorzieningen op te kunnen zetten.

De investeringen vallen onder de Nederlandse Digitaliseringsstrategie, kortweg NDS. Onder deze strategie werken provincies, gemeenten, waterschappen en publieke dienstverleners samen 'om als één overheid gezamenlijk en onder strakkere politieke regie' op te trekken. Van Marum zegt dat uiteindelijk een volgend kabinet moet gaan over de daadwerkelijke investeringen. De staatssecretaris verwacht in de eerste helft van komend jaar 'een meer volledige investeringsagenda op te kunnen leveren'.

Nederlandse Investeringsagenda

Reacties (56)


Xiaomi gaat smartphones volgend jaar duurder maken door gestegen geheugenprijzen

Door Arnoud Wokke, 18 november 2025 15:3412 reacties

Xiaomi gaat volgend jaar zijn smartphones duurder maken, omdat de prijzen voor geheugen aan het stijgen zijn. Dat zegt de fabrikant in een toelichting op de kwartaalcijfers. Het bedrijf verwacht dat alle smartphones van alle merken duurder worden.

Xiaomi-topman Lu Weibing zegt in de toelichting op de kwartaalcijfers dat Xiaomi al leveringen van geheugen voor volgend jaar heeft vastgelegd, maar dat de prijzen wel hoger zullen liggen. Die leveringen vastleggen is belangrijk, omdat er tekorten dreigen in de techsector. De stijging van geheugenprijzen is ook te zien in de Pricewatch.

Het laatste chiptekort dateert van enkele jaren geleden. De stijgende prijzen zouden komen door de gestegen vraag naar geheugen voor datacenters voor AI. Omdat veel bedrijven die in hoog tempo proberen te bouwen, is er meer vraag naar geheugen dan fabrikanten hadden voorzien. Het vorige chiptekort was een gevolg van de coronapandemie.

Xiaomi zegt niet met hoeveel smartphones in prijs zullen stijgen. Xiaomi hintte er vorige maand ook al nar met de Redmi K90, die in Europa uit zal komen als Poco F8. "De geheugenprijzen zijn de laatste tijd gestegen, we hopen dat u begrijpt hoe oprecht we zijn met deze aanbieding", schreef de fabrikant toen.

De beste midrange-smartphones tot 600 euro, zijn de opvolgers van deze telefoons volgend jaar veel duurder?

Reacties (12)


Belangrijk EU-adviesorgaan: geef 6GHz-band aan 6G, niet aan wifi

Door Hayte Hugo, 18 november 2025 14:55130 reacties

De Radio Spectrum Policy Group raadt de Europese Unie aan om de 6GHz-band voor 6G te gebruiken en niet voor wifi. De RSPG is een belangrijk adviesorgaan van en voor de EU. Dit besluit kan betekenen dat wifi in de EU minder snel zal zijn dan wifi in andere werelddelen.

De groep schrijft in een rapport dat zowel 6G als wifi baat hebben bij de 6GHz-band. Beide draadloosnetwerktechnieken zullen in de toekomst extra bandbreedte moeten transporteren vanwege de verwachte groei in het dataverbruik. De RSPG verwacht bijvoorbeeld dat 6G in de toekomst meer gebruikt zal worden voor AI, VR, AR, iot en autonome voertuigen.

Hiervoor zal het mobiele netwerk meer spectrum nodig hebben, waarvoor in de 6GHz-band de meest geschikte ruimte zou zitten. Hier zit nog een blok van 700MHz, in 6425-7125MHz. In een dergelijk blok aan aaneengesloten spectrum hebben providers genoeg spectrum om drie afzonderlijke 6G-netwerken mee op te zetten, schrijft de RSPG. Providers zouden bovendien met 6GHz dezelfde masten kunnen gebruiken als voor de huidige 3,5GHz-netwerken worden gebruikt, wat kosten scheelt.

Wifi loopt echter tegen een vergelijkbaar toekomstbeeld aan en zou daarom ook baat hebben bij het genoemde frequentieblok. Wi-Fi 7 gebruikt nu al het deel van 5945 tot 6425MHz, dus zou het spectrum daarboven goed geschikt zijn voor wifi, is het idee. Overigens gebruikt Wi-Fi 7 bijvoorbeeld in de Verenigde Staten wel al meer spectrum, namelijk van 5925 tot 7125MHz. Dit is ook wat de Wi-Fi Alliance aanraadt voor Wi-Fi 7.

Dit betekent ook dat Amerikaanse Wi-Fi 7-producten snellere verbindingen kunnen opzetten dan Europese Wi-Fi 7-apparaten. Amerikaanse apparaten kunnen meerdere 320MHz-6GHz-blokken tegelijk gebruiken, waar in Europa onvoldoende spectrum voor is. Extra spectrum betekent ook dat wifi-gebruikers spectrumblokken kunnen gebruiken zonder dat buren elkaar verstoren. Dit is vooral handig in bijvoorbeeld appartementencomplexen. Partijen als Wi-Fi Alliance pleiten er daarom ook voor dat zij 1,2GHz aan 6GHz-spectrum mogen gebruiken. De organisaties wijzen er ook op dat de EU inzet op 1Gbit/s-verbindingen bij consumenten en dat hiervoor ook snelle wifi-verbindingen nodig zijn.

In het rapport erkent de RSPG dan ook dat beide netwerktechnieken in de toekomst baat kunnen hebben bij het spectrum in de 6GHz-band, maar is het spectrum op de korte termijn nog niet nodig. De groep kiest toch voor het advies om het blok van 6585 tot 7125MHz voor 6G te gebruiken 'naar aanleiding van de reacties van de publieke consultaties en de voorkeuren van EU-lidstaten'.

Er blijft nog wel een blok van 160MHz over dat van 6425 tot 6585MHz loopt. Op de World Radiocommunication Conference die eind 2027 zal afspelen wordt er over dit blok gesproken. Mogelijk gaat dit blok dan alsnog naar wifi of wordt ook dit blok beschikbaar gesteld voor 6G. De Europese Commissie komt naar verwachting pas na die conferentie met een oordeel over hoe de 6GHz-band ingezet moet worden, dus of 6G of wifi het overgrote deel van de band kan gebruiken. Het advies van de RSPG verandert op de korte termijn dus niks, maar is wel een belangrijk signaal. Tweakers schreef eerder een achtergrondartikel over de 6GHz-band.

Reacties (130)


Mastodon-oprichter Eugen Rochko stopt als ceo

Door Arnoud Wokke, 18 november 2025 14:3732 reacties, submitter: Q-collective

Eugen Rochko, de oprichter van Mastodon, stopt als directeur van het Duitse bedrijf achter het sociale netwerk. Hij kondigde die stap al begin dit jaar aan, omdat hij vindt dat een decentraal sociaal netwerk geen leiding moet hebben die afhangt van één persoon.

Mastodon is bezig met het wijzigen van zijn organisatiestructuur naar vermoedelijk een Belgische non-profit IVZW, waarin vervolgens de software en het merk onder komt te vallen. Tot nu toe zit dat in een Duitse gGmbH, maar dat is op last van de Duitse belastingdienst een for-profit geworden vorig jaar.

Felix Hlatky neemt de dagelijkse leiding over Mastodon over, samen met Renaud Chaput voor financiën en Hannah Aubry om leiding te geven aan de community. Rochko blijft aan als adviseur en gaat over onder meer de langetermijnvisie van Mastodon. De transitie moet ertoe leiden dat Mastodon nooit door een miljardair of groot techbedrijf kan worden overgenomen.

Mastodon bestaat sinds 2016 als Fediverse-alternatief voor Twitter, nu X. Het draait op 7200 servers en heeft momenteel meer dan 700.000 actieve gebruikers. Dat zijn er meer geweest enkele jaren geleden, maar het aantal gebruikers is gestaag afgenomen afgelopen tijd.

Reacties (32)


Cloudflare heeft wereldwijde storing die veel apps en diensten treft - update

Door Hayte Hugo, 18 november 2025 12:55379 reacties, submitter: Bem

Cloudflare heeft een storing in het Global Network. Daardoor kunnen apps en diensten die van Cloudflare gebruikmaken traag of niet werken. Cloudflare zegt het probleem te onderzoeken, maar geeft nog geen verdere details.

"Cloudflare is zich bewust van en onderzoekt een probleem dat mogelijk impact heeft op meerdere klanten", schrijft Cloudflare. "Nadere details zullen gedeeld worden als meer informatie beschikbaar komt." Gebruikers van Gathering of Tweakers merken op dat diensten als ChatGPT, Allestoringen, de website van IKEA en de Home Assistant Community problemen ondervinden. Cloudflare meldde de storing voor het eerst om 12.48 uur Nederlandse tijd.

Update, 15.57 uur – Cloudflare meldt dat de storing is opgelost. Tweakers heeft hier een nieuw bericht over gepubliceerd.

Reacties (379)


Ziekenhuizen in Eindhoven en Veldhoven zeggen afspraken af door netwerkstoring

Door Hayte Hugo, 18 november 2025 11:1470 reacties, submitter: Anonymoussaurus

Het Máxima Medisch Centrum heeft afspraken, behandelingen en operaties voor dinsdag 18 november afgezegd vanwege een netwerkstoring. Het MMC geeft niet veel details over de storing, maar zegt onder meer dat het niet in patiëntendossiers kan komen. Het gaat niet om een hack.

Het Medisch Centrum, dat vestigingen heeft in Eindhoven en Veldhoven, zegt alleen bereikbaar te zijn voor vragen die spoed hebben en roept mensen daarom op om niet te bellen met vragen die kunnen wachten. Het MMC zegt op zijn site alleen dat het om een netwerkstoring gaat. Tegen Omroep Brabant zegt het MMC dat sommige systemen wel werken, maar andere niet. Personeel kan bijvoorbeeld niet in de elektronische patiëntendossiers. De woordvoerder benadrukt dat het om een technisch probleem gaat en niet om een hack. De problemen begonnen maandagavond met een telefoonstoring.

Reacties (70)


Securityupdate Windows 10 na einde support weigert soms te installeren - update

Door Jasper Bakker, 18 november 2025 10:5864 reacties

Microsofts eerste reguliere ESU-patch voor Windows 10 na het einde van de publieke support blijkt op sommige pc's niet te installeren. Deze eerste securitypatch geeft soms een foutmelding bij installatie. De ESU-patch moet ook de onterechte melding van verlopen support verhelpen.

Microsoft bevestigt de installatieproblemen met de update die het op Patch Tuesday van november uitbracht, meldt Bleeping Computer. Deze update (KB5068781) is de eerste die valt in het programma voor Extended Security Updates (ESU), waarbij Windows 10 alleen nog beveiligingsupdates krijgt voor kwetsbaarheden die Microsoft serieus genoeg acht. Het ESU-programma is voor Europese consumenten gratis beschikbaar na inschrijving en maximaal één jaar te verkrijgen. Voor zakelijke gebruikers, organisaties en overheden is het ESU-programma beschikbaar tegen betaling met een maximale looptijd van drie jaar.

De installatie van de eerste reguliere beveiligingsupdate voor Windows 10 na het vervallen van de publieke ondersteuning op 14 oktober 2025 blijkt op sommige pc's te mislukken. Computers met een zakelijke licentie geven dan de foutmelding 0x800f0922 (CBS_E_INSTALLERS_FAILED). Soms lijkt de update succesvol te installeren, maar na het herstarten kan de afronding van de installatie alsnog mislukken, waarna de foutcode verschijnt. Microsoft bracht vorige week buiten het reguliere maandritme al een update uit voor Windows 10, om een bug te verhelpen waardoor consumenten zich niet konden inschrijven voor ESU.

De installatiefout treedt op bij grootzakelijke gebruikers die wel een contract voor ESU hebben afgesloten en bij wie de benodigde licentiesleutel voor de uitgebreide ondersteuning wel is geïnstalleerd op pc's met Windows 10. Eerder deze maand was er al het nieuws dat Windows 10 op zakelijke pc's met ESU-inschrijving ten onrechte de melding kan tonen dat de ondersteuning voor het besturingssysteem is verlopen. Een fix voor dat probleem zit in de novemberupdate, waarvan de installatie niet altijd slaagt.

Microsoft onderzoekt de oorzaak van deze fout. Het bedrijf laat aan Bleeping Computer weten dat het alleen optreedt bij Windows-installaties waarvoor de activering van het ESU-abonnement loopt via het Microsoft 365-beheercentrum. Verder toont Windows Update de KB5068781-update soms niet als beschikbaar voor ESU-ingeschreven pc's met Windows 10.

Update, 11.57 uur – Microsoft biedt een update (KB5072653) die de installatiefout fixt. Beheerders moeten dat voorbereidingspakket voor ESU-licenties voor Windows 10 eerst installeren. Daarna kunnen ze de vorige week uitgebrachte update installeren.

Reacties (64)


Medeoprichter van Fallout 1-ontwikkelaar Rebecca Heineman is overleden

Door Hayte Hugo, 18 november 2025 10:4345 reacties, submitter: Sonicfreak

Rebecca Heineman is maandag overleden. Heineman was medeoprichter van Interplay Entertainment, de ontwikkelaar en bedenker van de eerste Fallout-game en uitgever van Baldur's Gate- en Descent-titels.

Heineman was gameontwikkelaar en -designer en werkte aan verschillende titels bij Interplay en daarbuiten. Volgens MobyGames werkte ze aan ruim honderd games, waaronder games in de Wolfenstein-, The Bard's Tale-, Age of Empires-, Command & Conquer- en Medal of Honor-series. Heineman richtte Interplay in 1983 op met Troy Worrell, Jay Patel en Brian Fargo. Fargo is een van de vrienden en (ex-)collega's die het overlijden van Heineman meldt.

Naast gameontwikkelaar was Heineman ook bekend als eerste winnaar van een Amerikaans videogamekampioenschap, namelijk het Space Invaders-kampioenschap in 1980. Heineman werd enkele maanden geleden gediagnosticeerd met longkanker. Via een GoFundMe-pagina, waarmee ze geld probeerde in te zamelen om haar behandeling te financieren, hield ze mensen op de hoogte. Ze liet hier maandag al weten dat het volgens de dokters tijd was en dat extra behandelingen geen zin meer hadden. Het gedoneerde geld wordt nu gebruikt voor de uitvaart.

Rebecca Heineman

Reacties (45)


Stichting start massaclaim tegen Netflix om 'oneerlijke' prijsverhoging

Door Hayte Hugo, 18 november 2025 09:42218 reacties, submitter: Doane

Een Nederlandse stichting is een collectieve zaak tegen Netflix begonnen vanwege de prijsstijgingen van de streamingdienst. Die zouden oneerlijk en in strijd met Europese richtlijnen zijn. Nederlandse abonnees kunnen zich kosteloos aanmelden bij de actie.

"Netflix maakt gebruik van een eenzijdige prijswijzigingsclausule in haar algemene voorwaarden, waarmee het bedrijf de prijzen van abonnementen tussentijds kan verhogen zonder instemming van de abonnees", zegt Stichting Bescherming Consumentenbelang. De stichting stelt dat deze clausule oneerlijk is 'en in strijd is met de Richtlijn Oneerlijke Bedingen'. "Deze Richtlijn bepaalt dat contractuele bepalingen tussen bedrijven en consumenten niet eenzijdig mogen worden aangepast, tenzij consumenten voorafgaand aan het afsluiten van een overeenkomst daarover op basis van duidelijke en begrijpelijke criteria worden geïnformeerd - wat bij Netflix niet het geval is."

Omdat Netflix 'geen enkele transparantie' over de redenen van de prijsverhogingen geeft, zou de clausule ondoorzichtig en oneerlijk zijn, en volgens 'Europese en Nederlandse rechtspraak vernietigbaar'. Consumenten zouden daarom recht hebben op het verschil tussen de originele abonnementsprijs en de verhoogde abonnementsprijs. "Dat kan oplopen tot honderden euro's per abonnee. In totaal heeft Netflix honderden miljoenen euro's aan dit oneerlijke beding verdiend."

De stichting stelt dat in Duitsland 'verschillende rechters' Netflix veroordeeld hebben tot terugbetaling van oneerlijke prijsverhogingen en dat het streamingbedrijf in Oostenrijk een collectieve schikking heeft gesloten. Stichting Bescherming Consumentenbelang wil nu ook dat Nederlandse abonnees gecompenseerd worden 'en dat Netflix in de toekomst eerlijke voorwaarden gebruikt die in overeenstemming zijn met Europese en Nederlandse consumentenbeschermingsregels."

Huidige en voormalige Netflix-abonnees kunnen zich aanmelden via de site van de stichting. De stichting heeft Netflix 'uitgenodigd voor een overleg om gezamenlijk een oplossing te bereiken'. Mocht dit niet lukken, dan wil de stichting een dagvaarding uitbrengen. De stichting wordt bijgestaan door advocatenkantoor Finch Dispute Resolution. IVO Capital financiert het proces en krijgt maximaal 25 procent van de uiteindelijke compensatie per consument, tenzij de rechtbank beslist dat Netflix deze kosten moet betalen. In het geval dat de stichting de rechtszaak verliest, hoeven consumenten niets te betalen aan IVO Capital.

Reacties (218)

Lees meer


Megekko wil Paradigit en Campusshop overnemen

Door Hayte Hugo, 18 november 2025 08:40158 reacties

Webshop Megekko wil de webshops van Paradigit en Campusshop overnemen. Megekko spreekt van een strategische overname en zegt dat de activiteiten van Paradigit en Campusshop worden voortgezet. De overname moet nog goedgekeurd worden door de ACM.

"Met deze strategische overname versterkt Megekko haar positie in de markt en breidt zij haar afzetmarkt uit", schrijft Megekko in een persbericht. De webshop zegt door de overname van Paradigit een grotere inkoopkracht en een uitgebreider aanbod te hebben, wat zou leiden tot lagere prijzen voor consumenten. De overname heeft geen 'directe' gevolgen voor bestaande klanten. "Bestellingen, service en garantie blijven gewaarborgd."

Megekko is in 2013 opgericht en is actief in Nederland en België. Bij de webwinkel werken 110 mensen. De verwachte omzet voor dit jaar is 175 miljoen euro. Paradigit en Campusshop vallen onder Bytecommerce, dat in zijn geheel door Megekko wordt overgenomen. Bytecommerce werd in 1992 opgericht. Er werken nu 50 mensen en het bedrijf verwacht voor 2025 een omzet van 55 miljoen euro. Naast Paradigit en Campusshop vallen Laptop.nl en Norrod onder dit bedrijf, die ook beide door Megekko worden overgenomen.

Reacties (158)


Xbox houdt op donderdag livestream voor thirdparty-games met gameonthullingen

Door Hayte Hugo, 18 november 2025 08:1159 reacties

Xbox houdt op donderdag 20 november een Xbox Partner Preview-livestream met content van thirdparty-ontwikkelaars. Het bedrijf belooft nieuws over aangekondigde games en nieuwe gameonthullingen. Er komt onder meer een 007 First Light-trailer.

IO Interactive, Eclipse Glow Games en THQ Nordic zullen langskomen bij de Xbox Partner Preview, meldt Xbox. Bij de livestream wordt onder meer nieuwe content voor 007 First Light getoond, komt er een langere Tides of Annihilation-gameplaytrailer en verschijnen er nieuwe beelden van de horrorgame Reanimal.

Alle titels die voorbijkomen zijn Play Anywhere-games en zijn dus na aankoop speelbaar op console, pc en ondersteunde handhelds. Xbox belooft dat de externe ontwikkelaars ook gameonthullingen zullen laten zien en spreekt over Game Pass-aankondigingen. De livestream is donderdag 20 november om 19.00 uur Nederlandse tijd te zien via YouTube en Twitch.

Xbox Partner Preview 20 november 2025

Reacties (59)


Clair Obscur: Expedition 33 behaalt recordaantal The Game Award-nominaties

Door Hayte Hugo, 18 november 2025 07:5071 reacties

Clair Obscur: Expedition 33 is genomineerd in twaalf The Game Awards-categorieën, een recordaantal. Het spel maakt onder meer kans op Game of the Year, net als Death Stranding 2, Donkey Kong Bananza, Hades II, Hollow Knight: Silksong en Kingdom Come: Deliverance II.

Naast Game of the Year maakt de rpg kans op prijzen als Best Game Direction, Best Narrative, Best Art Direction en Best Score and Music. Andere veel genomineerde games zijn Death Stranding 2 en Ghost of Yōtei, die beide acht keer genomineerd zijn. Hades II maakt kans op zes prijzen en Hollow Knight: Silksong kan er vijf winnen. Mensen kunnen stemmen via de site van The Game Awards. De winnaars worden op 11 december bekendgemaakt.

Reacties (71)