Wi-Fi 7-testopstelling gereed

Zo meten we nu de nieuwste draadloze standaard

Introductie

De ontwikkeling van de wifitestopstelling bij Tweakers zit in een stroomversnelling. Na de ombouw om accesspoints te kunnen testen zijn we doorgegaan en kunnen we nu (eindelijk) melden dat de testopstelling ook gereed is om Wi-Fi 7-apparatuur te testen. Dat heeft even geduurd; Wi-Fi 7 is immers al even op de markt. In dit artikel nemen we je mee in wat er is veranderd aan de testopstelling, de uitdagingen die we daarbij hebben ondervonden en tonen we meetresultaten die het verschil goed weergeven tussen een heel snelle Wi-Fi 6E- en Wi-Fi 7-router.

Hardwarewijzigingen

Om de testopstelling naar Wi-Fi 7 om te bouwen waren niet veel wijzigingen aan de apparatuur nodig. Enkel de netwerkkaarten in de clients moesten worden vervangen. Een van de grootste uitdagingen van de ombouw bleek het vinden van de juiste Wi-Fi 7-adapter. Onze testopstelling loopt altijd een beetje achter doordat Wi-Fi-adapters met de nieuwste standaarden niet meteen in de juiste formfactor voor onze clients verschijnen, die PCIe vereisen. Daardoor is de keuze uit adapters tot voor kort erg beperkt geweest. Daarnaast bleek uit eerdere experimenten dat de juiste chipsetcombinatie tussen de client en het accesspoint veel invloed kan hebben op de doorvoersnelheid en technieken als Multi-link Operation, ofwel MLO. Uiteindelijk hebben we na experimenten met adapters met de MediaTek 7927- en Qualcomm FastConnect 7800-chipset gekozen voor adapters op basis van de Intel BE200-chipset. Die bleek met de meeste apparatuur goed te functioneren en, niet onbelangrijk, goed te bedienen met ons testscript. Toch zijn de andere twee adapters niet helemaal uit beeld verdwenen, die hebben een plekje gekregen op een aparte computer binnen de kooi van Faraday. Met deze client is het mogelijk om tests uit te voeren ter verificatie wanneer we vermoeden dat een product niet goed samenwerkt met de Intel-adapters in onze testclients.

De wijzigingen die zijn aangebracht aan de clients betekenen dat de prestaties zijn veranderd. Daardoor kunnen we testresultaten die tot nu toe in de testopstelling zijn behaald niet meer vergelijken met resultaten uit de huidige opstelling. De komende weken zullen daarom naast de nieuwste Wi-Fi 7-apparatuur courante Wi-Fi 6(E)-apparatuur nogmaals worden getest zodat we de resultaten in onze reviews tegen relevante data vergelijken. In dit artikel tonen we resultaten van de ASUS ROG Rapture GT-BE98 tegenover de ASUS ROG Rapture GT-AXE16000. Van de laatste hadden we al eerder testresultaten verzameld, maar de router is, met recente firmware, opnieuw getest in de huidige variant van de opstelling voor objectieve vergelijkende data bij dit artikel.

Testprocedure

Naast de veranderingen aan de clients moesten we ook het script dat de testopstelling aanstuurt updaten met nieuwe en gewijzigde testscenario’s. Het testen van MLO vereiste de meeste veranderingen. Een MLO-netwerk combineert meerdere radiobanden tegelijk. Daarmee kan − afhankelijk van de operatiemodus − de stabiliteit, doorvoersnelheid en reactietijd van de verbinding verbeteren.

Tot nu toe meten we op routers, accesspoints en meshsets per frequentieband afzonderlijk wat de prestaties zijn. Een MLO-netwerk combineert weliswaar meerdere frequentiebanden, maar we behandelen het als een aparte frequentieband. We laten het aan de apparatuur over welke MLO-modus en radiobanden worden gekozen. Op de router, het accesspoint of de meshset stellen we het MLO-netwerk zo op alle radiobanden die ondersteund worden.

Max. throughput

• Router -> client
• Client -> router

In deze grafiek zien we dat Wi-Fi 7 op elke radioband een hogere doorvoersnelheid biedt dan Wi-Fi 6E. Op 2,4GHz en 5GHz zien we een verschil in snelheid doordat er 4096QAM-modulatie toegepast wordt in plaats van 1024QAM. Het aantal bits per transmissie neemt daardoor toe van 10 naar 12 bits, wat in theorie 20 procent winst in de doorvoersnelheid moet brengen. Op 2,4GHz zien we geen 20 procent verschil tussen de apparaten, maar haalt de BE98 absoluut een hogere snelheid. Op 5GHz loopt het verschil op, hier schiet de doorvoersnelheid van de BE98 voorbij de 2Gbit/s.

Op 6GHz wordt het verschil tussen Wi-Fi 6E en Wi-Fi 7 levensgroot. Hier speelt niet alleen de modulatie van het signaal, maar ook de kanaalbreedte een grote rol. Op 6GHz krijg je met Wi-Fi 6E een kanaalbreedte van maximaal 160MHz, terwijl Wi-Fi 7 een 320MHz breed kanaal kan gebruiken, wat bij de BE98 resulteert in een doorvoersnelheid van 3,77Gbit/s.

In de praktijk biedt Wi-Fi 7 met name op 6GHz een flinke sprong in prestaties. 5GHz en 2,4GHz zijn drukke banden waar je een beperkte kanaalbreedte kunt gebruiken en dat heeft invloed op de snelheid. In de volgende range-versus-rategrafiek, waar we testen op 5GHz, wordt dat duidelijk.

In dit testscenario beperken we de kanaalbreedte tot 80MHz zoals buiten een kooi van Faraday een goede praktijk is en dempen we het signaalpad tussen de router en client. Bij elke stap demping die wordt toegevoegd, meten we de doorvoersnelheid die de client kan halen.

Range versus rate 5GHz

• 5GHz router -> client
• 5GHz client -> router

Bij een heel sterke verbinding is er iets meer dan 100Mbit/s verschil tussen beide apparaten, maar zodra de demping oploopt, slaagt de BE98 er niet meer in om de 4096QAM-modulatie toe te passen en valt deze terug naar 1024QAM. Vanaf dat moment lopen beide routers vrijwel gelijk op qua datadoorvoer en biedt de BE98 geen voordeel.

Range versus rate 6GHz

• 6GHz router -> client
• 6GHz client -> router

Op 6GHz is het verschil groter. Weliswaar is er een grote dip in de doorvoer van de BE98 zichtbaar, die veroorzaakt lijkt te worden doordat de router te sterk vasthoudt aan verbindingseigenschappen die niet passen bij de signaalkwaliteit. Toch blijft over een groot deel van het bereik de BE98 in het voordeel of evenaart deze de AXE16000.

Range versus rate MLO

• MLO router -> client
• MLO client -> router

De range-versus-rategrafiek op het MLO-netwerk loopt vrijwel gelijk met de grillen die zichtbaar zijn in de 6GHz-grafiek. Na 42dB demping zien we de doorvoersnelheid teruglopen naar waarden die we bij 5GHz ook meten. Een verkeerde keuze, want aan de 6GHz-grafiek kunnen we zien dat er bij die dempingsniveaus nog wat meer snelheid uit een verbinding op 6GHz kan worden gehaald. Het MLO-netwerk lijkt hier stabiliteit boven doorvoersnelheid te bieden.

Rate versus rssi

Naast de range-versus-ratetest, testen we nu ook rate versus rssi. Rssi drukt de signaalsterkte uit die de client ontvangt. Tijdens elke stap in de range-versus-ratetest meten we nu ook de rssi. Die combineren we met de behaalde doorvoersnelheid.

• MLO - rate vs. rssi
• 6GHz - rate vs. rssi
• 5GHz - rate vs. rssi
• 2,4GHz - rate vs. rssi

Met deze informatie krijg je de mogelijkheid om de gemeten doorvoersnelheden meer te relateren aan je eigen praktijksituatie dan voorheen. Het is lastig vast te stellen wat de totale demping is tussen je apparatuur en accesspoint. Veel apparatuur biedt wel de mogelijkheid om de rssi van de verbinding te meten. Als je de rssi bepaalt op je thuiswerkplek of hoekje op de bank, kun je daarmee op basis van de testresultaten bij dezelfde rssi een ruw beeld krijgen van wat de apparatuur uit de test je levert in die situatie. Dat is wel een bestcasescenario doordat de verbinding in onze testopstelling geen invloed ondervindt van stoorsignalen of achtergrondruis, in tegenstelling tot de meeste thuissituaties.
Om de rssi in je eigen situatie te bepalen kun je, afhankelijk van je systeem, het volgende uitvoeren:

Windows (PowerShell):

# assuming module was installed from PSGallery.
Import-Module Get-WLANs

# run scan, sort by RSSI, and display as a Format-Table
Get-WLANs | Sort-Object -Property RSSI -Descending | Format-Table

# remove module after we're done with it
Remove-Module Get-WLANs

MacOS: Houd Option/Alt ingedrukt terwijl je op het wifi-icoon klikt.

Linux:

ip link set wlan0 up 
iw dev wlan0 scan

Door deze update zijn we eindelijk in staat om ook Wi-Fi 7-apparatuur grondig te testen. Heb je nog opmerkingen, wensen of vragen naar aanleiding van dit artikel, laat deze dan weten in de reacties.

_{Redactie: Olaf Weijers Eindredactie: Monique van den Boomen}

Reacties (44)

[procyon]

Ziet er allemaal strak en professioneel uit!
Ik werk hier thuis op een U7 Pro en merk dat ik met mijn Samsung Snapdragon-laptop Usenet-downloads net zo snel binnenhaal als op mijn servertje dat bekabeld via UTP is aangesloten. Samengevat: zowel bekabeld als via wifi haal ik eindelijk de volle 125 MB/s. Ook bestanden onderling kopiëren gaat met deze snelheid—echt een genot om mee te werken. Voor mij is dit meer dan voldoende voor de komende jaren.

Reactie op SebasFM: wij wonen vrijstaand, dus gelukkig heb ik hier alleen nog wat oude 2.4 GHz-netwerken van de buren in de lucht.
Wat betreft Unifi: een fijne feature is dat je automatisch elke nacht de optimale kanaalinstellingen kunt laten bepalen. Volgens mij heet dat "Daily Spectrum Optimizer"—maakt het leven net weer wat makkelijker. 😊

[Reactie gewijzigd door procyon op 29 april 2025 09:12]

[SebasFM]

Totdat al je buren ook opeens allemaal een WiFi 7 router hebben (gekregen van hun provider), dan zakt de snelheid in. Ik woon in een appartement en als ik een rondje door mijn appartement loop zie ik met gemak 30+ netwerken. Ik verwacht dat ik hetzelfde zal zien gebeuren als destijds met de 5 GHz band. In het begin toen er nog maar weinig buren op 5 GHz zaten was die band ook snel, maar inmiddels heeft iedereen 5 GHz band tot hun beschikking en is die band ook al niet meer zo snel als destijds...

[RiDo78]

Nee ik denk dat dat wel mee zal vallen. Zoals @Blaatpraat al aangeeft gaat een 6 Ghz signaal slechter door muren heen dan een 5 of 2,4 Ghz signaal. Maar dat is nog niet alles...

Op 2,4 Ghz heb je last van overlappende kanalen waardoor je van de 13 kanalen slechts 3 'echte' kanalen van 20 Mhz over houdt. De totale frequentiebereik is daar ook 'slechts 60 Mhz (2412-2484 Mhz)

Op 5 Ghz kun je last hebben van DFS (in de U-NII-2A en U-NII-2C kanalen). Dus van de 19 kanalen blijven er (in NL) wederom slechts 5 kanalen van 20 Mhz (in U-NII-1) over. Woon je ver van (aanvliegroutes naar) vliegvelden of weerstations met radar dan kun je de DFS kanalen van de 5 Ghz band prima inzetten. Maar bij mij gaat DFS regelmatig tegenwerken als Schiphol weer eens de verkeerde start- of landingsbaan opent. Op 5 Ghz is er ook een ruimer frequentiebereik (5150 - 5350 Mhz voor U-NII-1 en 5470 - 5710 Mhz voor de DFS kanalen in U-NII-2A en 2C)

Terwijl je op 6 Ghz (in NL) 24 onafhankelijke 20 Mhz kanalen hebt die geen last hebben van DFS. Het frequentiebereik is 5945 - 6425 Mhz.

Natuurlijk, als iedereen op 6 Ghz gebruik gaat maken van de 320 Mhz kanalen dan hou je er alsnog maar 2 over. (31 en 63). Maar dat is geen probleem omdat 6 Ghz zoals gezegd minder snel door muren heen gaat. Bovendien is het zendvermogen op de 6 Ghz band beperkt (Low Power Indoor / Very low power). Ook ligt de snelheid standaard al hoger dus bij een beetje interferentie van de buren hou je alsnog een goede snelheid over.

Vergeet niet dat bovenstaande mijn mening is, op dit moment. Het kan zijn dat we in de toekomst weer heel andere toepassingen krijgen waardoor ook de 6 Ghz band vol loopt. Time will tell... maar voorlopig kunnen we wel even vooruit.

[NeFoRcE]

Ik vraag me bij dit soort antwoorden altijd af, weet je dit dan uit je hoofd? Is dit kennis? Google? Respect dat je het zo oplepelt in ieder geval. Zeer leerzaam. Dank!

[RiDo78]

Een combinatie van beide. Ik weet de hoofdlijnen op basis van wat ik eerder gelezen of ervaren heb en de details (zoals de frequenties en de bandnamen) zoek ik er dan even bij.

Geloof me dat je op onderzoek uit gaat als je een 5 Ghz wifi-verbinding hebt eerst lekker stabiel draait maar dan ineens instort, een paar dagen brak is en daarna weer gaat vlammen. Toen ik over DFS las ben ik flightradar in de gaten gaan houden en uiteindelijk kon ik mijn brakke 5 Ghz linken aan het vliegverkeer in de buurt.

En dan wil ik er ineens ook alles van weten... zo'n techneut ben ik dan ook wel weer.

[Reactie gewijzigd door RiDo78 op 29 april 2025 13:12]

[robertjanbout]

DFS is de reden waarom bij ons Fritzbox niet stabiel wilde werken. Je moet hem op automatisch zetten om fatsoenlijke seamless roaming te hebben, en dan kiest hij steeds een DFS band. Dan valt de verbinding even weg en schakelt hij terug naar een non DFS band, maar op een of andere manier herstelde hij zich daar niet goed van. We moesten hem dan handmatig power cyclen.

[Nox]

Houd er zoals je zegt rekening mee dat 6ghz in beginsel al op 25mW (even snel uit mijn hoofd) zit tegenover 200mW, dat is al bijna 10dB verschil. Omdat je (zoals in de grafiekjes ziet) rond -55 een keerpunt raakt dat je bandbreedte niet hoger wordt de illusie hebt dat 6ghz minder goed door muren gaat. Terwijl de frequentie niet enorm veel verschilt met de hogere kanalen van 5ghz. 140 zit op 5,7ghz bijvoorbeeld en wij kunnen 5,9ghz tot 6,4ghz gebruiken hier.

Ik zal als ik tijd heb op kantoor eens meten hoeveel demping een simpel metalstud wandje geeft op een 5ghz en een 6ghz kanaal, maar ik denk dat het geen significant verschil is, maar zo wel wordt gezien omdat je met hele lage Tx power werkt.

Er zijn free space path loss tools die je kan gebruiken, dan zal demping door de atmosfeer waarschijnlijk bij gelijke vermogens niet veel verschillen.

6ghz is nog vrij duur voor onze toepassing dus we werken er niet veel mee en daarom nog niet veel mee gemeten, maar kan me anderzijds ook niet voorstellen dat het enorm veel verschilt natuurkundig van de 5ghz band.

[Blaatpraat]

Wat Smuurmans zegt, maar ook bij uitbreiding: 6GHz geraakt niet zo eenvoudig door de muren.
We zijn op een punt aan het komen waarbij je gewoonweg in iedere ruimte een AP zult nodig hebben om nog bereik te hebben, dus je buren zullen je dan ook niet meer storen en jij je buren ook niet.

[Nox]

Toevallig gisteren nog een appartementencomplex ingemeten, dat valt mee alleen als je dragende (betonnen) wanden hebt wel. Maar de veelgebruikte gibowandjes zijn niet zo hard om door te raken. Stuk of 2 kom je wel doorheen.

[smuurmans]

Als je je appartement ombouwt tot kooi van Faraday dan heb je hier niet zoveel last meer van. Je moet het alleen niet zo erg vinden dat je geen mobiel bereik meer hebt.

[Verwijderd]

Als je je appartement ombouwt tot kooi van Faraday dan heb je hier niet zoveel last meer van. Je moet het alleen niet zo erg vinden dat je geen mobiel bereik meer hebt.

En het wordt wel erg donker binnen zonder daglicht.

[Polderviking]

Ik heb drielaags glas rond mijn appartement en dat houd toch heftig veel radio tegen.
Moest na het plaatsten van die ramen (had enkel glas) een access point ophangen om in de tuin nog een beetje deftig verbinding te hebben met gesloten balkondeuren.

[Verwijderd]

Ik heb drielaags glas rond mijn appartement en dat houd toch heftig veel radio tegen.
Moest na het plaatsten van die ramen (had enkel glas) een access point ophangen om in de tuin nog een beetje deftig verbinding te hebben met gesloten balkondeuren.

Dan laat je de balkondeuren toch gewoon open. Je zit toch alleen buiten als het mooi weer is neem ik aan.

[derooke]

Ze hebben dit getest op Linus tech tips,grappige aflevering

[robin15243]

6Ghz gaat nauwelijks door muren heen. Je buren zullen dus veel minder interferentie geven dan hun 2,4 en 5Ghz netwerken.

[Atomsk]

De 6Ghz band heeft wat minder door-dring vermogen dan 5Ghz, dus dat scheelt weer. Nadeel is dat je daar zelf ook last van hebt. Heb zelf m'n ASUS RT-BE92U een meter of 4 moeten verplaatsen naar het midden van mijn appartement voor stabiele verbindingen.

[watabstract]

In aanvulling op @RiDo78 's uitstekende antwoord. Wifi 6/6e/7 ondersteunt ook wifi channel coloring waardoor overlappende signalen al veel minder een probleem zijn dan met de oudere standaarden.

[neeecht]

forumtopic: [Samsung Galaxy S24-serie] WiFi 7 MLO Ervaringen

Helpt wat informatie geven. WiFi 7 is nog niet goed ingebruik.

[Bschnitz]

Op de Pixel 9 pro en mijn Surface Laptop 7 werkt MLO ook nog niet goed.

9/10 wel maar zodra er een wisselwerking van frequenties geactiveerd wordt gaat het fout.

Als voorbeeld als het 6Ghz band niet meer goed zou zijn en hij blijft wel werken op 2.4Ghz en 5Ghz dan komt er een "time-out" achtige situatie op het apparaat. Dat hersteld wel binnen van 30 seconden maar is wel irritant.

Ook sinds kort pakt hij op mijn pixel het 2.4Ghz netwerk niet meer op MLO.

Dus het is niet Samsung gerelateerd. MLO is gewoon niet af.

[venqwish]

Oh super, hopelijk wordt het mesh artikel geupdate binnenkort. In ons huis zijn de uithoeken toch echt niet goed om thuis te werken, dus op zoek naar een future proof oplossing. Hoopvol op een goeie aanrader die alles (dus ook wifi 7) aankan in de mesh guide

[Reactie gewijzigd door venqwish op 29 april 2025 09:57]

[SMSfreakie]

Nu nog een adapter vinden welke A+E keying heeft. Dan kan ik mooi de intel ax210 vervangen maar heb er een hoop twijfel op dat die ooit op de markt gaan komen

[robin15243]

Ik heb hier een U7 Pro draaien. MLO werkt nog niet perfect. Ik heb het daarom uit gezet. Wifi 7 bevalt dan wel weer heel goed, ik haal een gigabit symmetrisch over wifi!

[NiGeLaToR]

@OlafWeijers heb genoten van je uitleg op de member-dag in Amsterdam op Tweakers HQ en deze uitleg valt volledig op z'n plek. Hoe lastig ook, tis top dat er nog een club mensen is die beweringen over stellar speeds en improved performance gewoon doodeenvoudig test in een lab!

Ongetwijfeld niet onbekend maar heb net een PCIe BE200 adapter uit China gehaald die ook in een low form factor past. Tis geen A-merk maar Windows herkent het simpelweg als een BE200 adapter en de snelheden op m'n Wifi-6 netwerk zijn vergelijkbaar met andere adapters die ik kan testen.

Mocht je ooit dus adapters zoeken kun je 's voor een paar tientjes een no-name bestellen in het verre oosten

[Atomsk]

Toch eens even over die "kooi van Faraday" die genoemd wordt: hoe groot zijn de gaten daarin? Ik merk namelijk dat er nogal wat magisch denken is rondom dit fenomeen. Dat je een kooi van betonvlechtstaal kunt hebben met 10cm gaten en dat die het hele elektromagnetische spectrum gewoon even blokkeert.

Dat is niet zo. De openingen mogen maximaal ⅒ van de golflengte zijn. Bij 6Ghz zou dit dus max 5mm mogen zijn. Wil je evt storing tot 10Ghz stoppen: 3mm.

[Reactie gewijzigd door Atomsk op 29 april 2025 11:54]

[WoutF]

Gaten? Wij doen niet aan gaten Hier zie je onze kooi in actie: YouTube: Dit is hoe wij Wi-Fi testen! (en waarom niet iedereen dit kan)

[Atomsk]

Een kooi heeft gaten, maar het is dus een doos. Heeft het verder ook weinig met Faraday te maken, omdat dat experiment erom ging dat elektrische lading aan de buitenkant van de kooi blijft er je daar binnenin geen last van hebt.

[Ch3cker]

Uiteraard zitten er gaten in de kooi om onder andere stroom en data naar binnen te krijgen. De stroom komt binnen via een filter, er zit een honeycomb waveguide in voor ventilatie, en een waveguide (lange buis aan de buitenkant en binnenkant) voor de doorvoer van niet geleidende materialen. Wij gebruiken die om een non-shielded glasvezel naar binnen te brengen om een dataverbinding tot stand te brengen. Daarmee kunnen we van buitenaf de opstelling aansturen.

Onze kooi is geleverd en nagemeten door holland shielding trouwens, met een gemeten demping van ~100dB over het bereik van 2-18GHz.

[Verwijderd]

Ik heb langzamer hand wel het gevoel dat we met WIFI 7 de overkill inschieten. Ik haal met mijn Samsung Galaxy S23 en Asus Zen Wifi pro ET12 1100Mb/s over WIFI 6 6Ghz. Dus de volle snelheid van mijn glasvezel verbinding.
Voor de echt snelle verbindingen met mijn NAS e.d. in huis heb ik gewoon 2,5Gb/s Ethernet die ik nog zou kunnen upgraden naar 10Gb/s als ik dat zou willen (vindt ik nu nog te duur en alleen mijn NAS kan dat aan). Als je kijkt naar de mobiele apparaten dan zie ik dat de grootste beperkingen meestal van de servers komen en niet van mijn WIFI. Dus WIFI 7 wordt pas echt interessant als het dezelfde prijs krijgt als nu WIFI 6 en het dus voor het geld niet meer uitmaakt wat je kiest..

[Polderviking]

Ik zie zat use cases voor alsmaar snellere draadloze verbindingen. Zeker gezien het aantal apparaten wat je überhaupt nog kan inpluggen krimpt, terwijl de data waar je mee werkt groeit.
Odido wil me daarbij al 8Gigabit internet verkopen, dus ook dat staat niet stil.

Als je alleen maar via WfFi het internet op wil heb je inderdaad weinig aan wifi standaarden sneller dan je internetverbinding, maar er zijn ook genoeg mensen die ook lokaal dingen doen en dat niet persé met kabels willen doen.
Wifi is veel makkelijker netjes te integreren in bestaande bouw.
Ethernet drops zijn leuk maar dat doe je niet zomaar even achteraf.

Ik zit trouwens al even op Wifi 6 maar ik kom alleen maar in de buurt van de gigabit als ik naast een access point ga staan.
Volgens mij is er voldoende te verbeteren.

[Reactie gewijzigd door Polderviking op 29 april 2025 13:14]

[Verwijderd]

Odido wil me daarbij al 8Gigabit internet verkopen, dus ook dat staat niet stil.

Ja bij mij ook maar ook dat is dus overkill tenzij je zelf providertje wil gaan spelen in je buurt. Ik heb een paar dagen 2Gb/s gehad voor de lol maar dat was echt nergens voor nodig. Wel leuk om usenet downloads met 255MB/s binnen te zien komen.

Als je alleen maar via WfFi het internet op wil heb je inderdaad weinig aan wifi standaarden sneller dan je internetverbinding, maar er zijn ook genoeg mensen die ook lokaal dingen doen en dat niet persé met kabels willen doen.
Wifi is veel makkelijker netjes te integreren in bestaande bouw.
Ethernet drops zijn leuk maar dat doe je niet zomaar even achteraf.

Maar met wifi door muren heen haal je nooit de snelheden van ethernet. Als je aan die snelheid wil komen met wifi dan moet je een MESH netwerk aanleggen met bedraade mesh nodes. (wat ik dus heb)

Ik zit trouwens al even op Wifi 6 maar ik kom alleen maar in de buurt van de gigabit als ik naast een access point ga staan.

Bij mij staat die Asus router ook in de huiskamer, twee meter vanaf de bank waar ik zit dus dat klopt. Het is overigens WIFI 6E op die router.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 29 april 2025 17:57]

[RiDo78]

Ik vind het nu nog geen overkill, maar dat zal inderdaad niet lang meer duren.

Het grootste pluspunt van Wifi 6E en 7 vind ik de 6 Ghz band. 5 Ghz zou ook mooi kunnen zijn als ik geen last zou hebben van DFS. Maar ik hoef nu maar uit het raam naar de witte lijnen in de lucht te kijken om te weten dat mijn 5G netwerk op een DFS kanaal in de prak zou lopen. En hier in de buurt zijn zoveel wifi-netwerken dat ik noodgedwongen op een kanaal zit met 16 andere AP's.

Dus ik ben heel blij dat mijn brakke werk laptop af-fabriek al hebben uitgerust met een Wifi 7 adaptertje die vrolijk met 6 Ghz werkt en verbindt met mijn Wifi 7 AP.

[Dick Ravestein]

Ik zou graag een "thuistest" willen zien van deze systemen. Een test met muren, ramen (dubbel glas), magnetrons, betonnen verdiepingsvloeren, buren aan beide kanten met wifi netwerken enz. enz.
Eens zien wat er dan van die doorvoer snelheden overblijft.

[Bruin Poeper]

Dat mis ik ook.
Men zou toch best een paar referentie dempingsfactoren van gips-, hout- , betonwanden kunnen bepalen.
Bijvoorbeeld: zet de router in het hart van een "Tweakersreferentie"kubus met wanden van 2 cm dik, vervaardigd van vurenhout, gips of beton en meet de demping ervan tov geen kubus.
Geef er vervolgens wat omrekenformules bij hoe je die rerentiewaarden kan schalen naar grote kamers en dikke wanden.
Het resultaat is dat je dan de dB metingen uit het huidige pakket op je eigen situatie kan toepassen.

[Ch3cker]

In principe zijn onze standaard dempingswaarden precies dat wat jij zegt, namelijk vaste dempingswaarden waarbij we de doorvoer meten. Het bouwen van opstellingen met hout/gips/beton etc om specifiek voor die situatie te kijken hoeveel demping dat oplevert is niet heel nuttig, gezien geen enkele thuissituatie hetzelfde is. Wel kan je nu door middel van de throughput vs RSSI test jouw RSSI op een bepaalde plek relateren aan de door ons gemeten throughput.

[Bruin Poeper]

OK... daar heb ik wel iets aan.
Ik heb gedownload en getest met: WiFi Analyser van Matt Hafner
Voor de dB waarden ben ik waarschijnlijk enigszins afhankelijk van wat mijn hardware geeft als dB waarde. Maar de verschillen in dB waardes zullen representatief zijn.
Dit is mijn laptop.
Mijn modem is een Odido Zyxel T-50 (2,4 GHz), niets bijzonders dus.

Met de laptop op 0,5m afstand van het modem meet ik ca -30 dB. Meterkastdeur open.
Met de meterkast deur gesloten:
-Op 0,5m afstand -33 dB
-Op 2m afstand door houten wandje -50 dB.
-Op 5m afstand en vrij zicht op meterkast -50 dB
-Op 5m afstand achter steens muur -60 dB
-Op 11m afstand achter steens muur -70 dB
(de waarden kunnen +/- 2 a 3 dB fluctueren)

In de praktijk moet ik dus al gauw rekening houden met verzwakking van -40...-50dB omdat ik altijd meer dan 2m van modem/router af zit.
Betekent ook dat al jullie resultaten tussen 0 dB en 43 dB (moet eigenlijk 0 dB en -43 dB zijn) eigenlijk geen praktisch nut hebben.
Misschien hebben anderen hier ook wat aan

[Reactie gewijzigd door Bruin Poeper op 1 mei 2025 17:32]

[OlafWeijers]

Betekent ook dat al jullie resultaten tussen 0 dB en 43 dB (moet eigenlijk 0 dB en -43 dB zijn) eigenlijk geen praktisch nut hebben.

Die demping is de demping die we toepassen op het antennepad. Die komt bovenop de demping die het pad van de client naar de router al heeft.

De hoogste waarde in de RSSI vs. Rate grafiek is gemeten met 0dB demping. De client heeft op 6GHz dan een RSSI van -51dB. Vergelijkbaar met jouw situatie van 2M achter een houten wandje of 5M van de meterkast met vrij zicht. In een ideale wereld zonder ruis zou je dan zo'n 3,8Gbit/s moeten halen. Op 5GHz haal je met dezelfde RSSI net iets meer dan een gigabit.

[Bruin Poeper]

[...]
De client heeft op 6GHz dan een RSSI van -51dB. Vergelijkbaar met jouw situatie van 2M achter een houten wandje of 5M van de meterkast met vrij zicht. In een ideale wereld zonder ruis zou je dan zo'n 3,8Gbit/s moeten halen. Op 5GHz haal je met dezelfde RSSI net iets meer dan een gigabit.

Waaruit blijkt bij jullie dat die -51dB vergelijkbaar is met 2M achter een/mijn houten wandje?
Dat is nou net het punt: jullie geven bewust geen betekenis van de demping "omdat iedere situatie verschillend is". Zegt @Ch3cker himself.


Het wordt uit de onderschriften bij de grafieken voor mij niet duidelijk wie "client" is.
Ik stel me voor dat je in de meetopsteliing tussen 2 gelijke routers doorvoer-demping kan meten.
Dat zou ook kunnen tussen 2 "client" adapters.
Het lijkt er echter op dat jullie een combinatie meten.

Ik lees: Uiteindelijk hebben we na experimenten met adapters met de MediaTek 7927- en Qualcomm FastConnect 7800-chipset gekozen voor adapters op basis van de Intel BE200-chipset.

Dan concludeer ik dat jullie meten tussen "router" naar niet exact gespecificeerde "client" (MediaTek/Qualcom?), en omgekeerd van "client" naar "router".

P.S.: Ik zeg niet dat jullie het verkeerd doen, maar het is compleet onduidelijk (voor mij). De meetopstelling zal vast zeer sophisticated zijn, maar de vertaling naar de praktijksituaties mist. Daar zou je aan moeten werken.

[Reactie gewijzigd door Bruin Poeper op 2 mei 2025 13:01]

[Bruin Poeper]

Naar mijn mening zouden in "Range versus rate ..." (troughput) en "Rate versus rssi" de waarden op de x-as compatibel moeten zijn. Het zijn toch allebei dezelfde dB's?

Het lijkt er op dat jullie demping dB's met ca 35dB verhoogd moet worden om te komen tot vergelijkbare prestaties voor rssi dB's

Het 0 dB nivo van jullie demping en het 0 dB nivo van de rssi zijn dan niet met elkaar in overeenstemming.

[Reactie gewijzigd door Bruin Poeper op 2 mei 2025 14:28]

[Ch3cker]

Ik snap dat het voor iemand die hier niet dagelijks mee bezig is wat verwarrend kan zijn, dus ik zal het nog iets duidelijker proberen uit te leggen.

Onze clients zijn dus, zoals in het artikel vermeld, PC's met een PCI-e insteekkaart op basis van de Intel BE200 module. We meten verkeer tussen een 'server', in ons geval een desktop met een aantal 10gbit ethernet kaarten, die aangesloten zit op de wan poort van de router, en een of meerdere clients, dus de PC's met Intel BE200 kaartjes. Op deze manier simuleren we hoe je in het 'echt' ook meerdere devices aan je router gekoppeld hebt, en communiceert met verschillende servers/sites/ wat dan ook op het internet.

De gemeten RSSI waardes zijn de waardes die een van onze clients haalt bij verschillende dempingswaardes. Deze waarden worden allebei uitgedrukt in dB (alhoewel technisch gezien RSSI in dBm). Bij 0dB demping, noteert onze client op 6GHz dus een RSSI van -51. Als je dit verder vertaalt krijg je dus : -61dB(m) in de rssi vs rate, staat (ongeveer) gelijk aan 10dB demping, -82 dBm staat gelijk aan 21dB demping, etc.

Mocht het nog steeds niet duidelijk zijn mag je gerust ook een DM sturen

[Reactie gewijzigd door Ch3cker op 3 mei 2025 11:02]

[Bruin Poeper]

De gemeten RSSI waardes zijn de waardes die een van onze clients haalt bij verschillende dempingswaardes. Deze waarden worden allebei uitgedrukt in dB (alhoewel technisch gezien RSSI in dBm). Bij 0dB demping, noteert onze client op 6GHz dus een RSSI van -51. Je zou op basis daarvan de grafiek van range versus rate weer kunnen relateren aan de RSSI vs rate grafiek. Dus : -61dB(m) in de rssi vs rate, staat (ongeveer) gelijk aan 10dB demping, -82 dBm staat gelijk aan 21dB demping, etc.

Dit is goeie informatie! Jullie ijkpunt is dus Bij 0dB demping, noteert onze client op 6GHz dus een RSSI van -51

Voorzover ik begrijp is de RSSI waarde die een netwerkkaart geeft niet gestandaardiseerd.
Mensen die dan zelf thuis gaan meten moeten er dan rekening mee houden dat bij hun -51dB anders is dan bij jullie. Het is wat jullie client zegt. Ik kwam in mijn situatie op ca -35dB.

Ik denk dat de "dB-regels" wel vergelijkbaar zijn. Verdubbeling van de afstand geeft -6dB erbij, voor mij dus -41dB en voor jullie client -57dB.

Een mooie formule van Stackexchange (let op die praktische n waarde)
RSSI (dBm) = -10n log10 (d) + A
Where A is the received signal strength in dBm at 1 metre - you need to calibrate this on your system. Because you are calibrating at a known distance you don't need to take into account the frequency of your transmission and this simplifies the equation.
d is distance in metres and n is the propagation constant or path-loss exponent as you mentioned in your question i.e. 2.7 to 4.3 (Free space has n =2 for reference).

[Reactie gewijzigd door Bruin Poeper op 3 mei 2025 11:48]

[anno361]

Ben ik de enige die meteen vreest:
Ze gaan weer het toestel met het sterkste signaal bekronen tot het beste.

Binnenkort is elke lamp, stopcontact, schakelaar, thermometer, huishoudtoestel, speaker, tv een wifi toestel.
Elk individueel toestel is veilig, maar als 50 toestellen tegelijk communiceren in 1 woning krijg je zones in je huis waar de dosis veel hoger ligt dan wat getest is.

Ik zou liever een mesh netwerk opstellen waarbij mesh torentjes verbonden zijn met ethernet kabels.
Ik wil dan helemaal niet dat elk toestel heel hard signalen uitspuugt die tot bij de buren detecteerbaar zijn. Ik wil net het omgekeerde. Toestellen die draadloos communiceren met een laag wattage binnen de kamer.

Mijn slaapkamer wil ik wifi-vrij houden.

[Reactie gewijzigd door anno361 op 2 mei 2025 08:00]

[OlafWeijers]

Ben ik de enige die meteen vreest:
Ze gaan weer het toestel met het sterkste signaal bekronen tot het beste.

Ik hoop het, ik hoop dat men de reviews en de conclusie leest en ziet dat ik op meer weeg dan enkel signaalsterkte.

Elk individueel toestel is veilig, maar als 50 toestellen tegelijk communiceren in 1 woning krijg je zones in je huis waar de dosis veel hoger ligt dan wat getest is.

Die 50 toestellen tellen niet op tot een wifisignaal met hulk-achtige proporties van meerdere watts.. Al was het alleen al omdat ze niet tegelijk kunnen zenden. Alle apparatuur zal afwisselend moeten communiceren.