Het Centrum voor Cybersecurity België roept Belgische hackers en IT'ers op om geen cyberaanvallen uit te voeren op Russische doelwitten. Dit zou een eventuele veel ernstigere tegenaanval kunnen uitlokken.

De Belgische cybertoezichthouder roept daarmee concreet op om een verzoek van Oekraïne te negeren, zo zegt het CCB tegenover HLN. Het adviesorgaan stelt dat Belgische hackers en andere cyberexperts weinig zouden kunnen uithalen tegen het Russische regime; cyberaanvallen op Rusland zouden het alleen mogelijk maken voor de Russen om 'veel ernstigere tegenaanvallen te rechtvaardigen'.

Het Centrum voor Cybersecurity België meldt: "Wij horen Belgische hackers aankondigen dat ze Russische websites gaan bestoken met ddos-aanvallen. Ook de ‘hacktivistgroepering’ Anonymous kondigt aanvallen op het Russische regime aan. Wij willen dit zeker niet aanmoedigen. Hacken is illegaal en dergelijke aanvallen zijn waarschijnlijk slechts speldenprikken voor het Russische regime."

Sinds de concrete dreiging van Russische troepen naar de soevereiniteit van Oekraïne wordt er over uiteenlopende cyberaanvallen gesproken. Onder meer het internationale hackerscollectief Anonymous zou gerichte ddos-aanvallen op Russische overheidssites hebben uitgevoerd. Volgens het Centrum voor Cybersecurity België zouden dergelijke aanvallen een mogelijke tegenaanval door Russische hackers uitlokken, bijvoorbeeld op de 'kritische infrastructuur' van een betreffend land.

Tele2 heeft de prijzen van alle abonnementen op het Unlimited-abonnement na verhoogd, zo merkt Telecompaper op. Er zou voor het eerst sinds de overname van Tele2 door T-Mobile een vaste prijsverandering hebben plaatsgevonden.

Het gaat om prijsverschillen van 1 of 3 euro per maand, zo blijkt uit een doorlopende prijsanalyse van het onderzoeksbureau. Alleen de twee duurste abonnementen hebben een prijsverhoging van 3 euro gekregen; alle andere opties zijn een euro per maand duurder geworden. T-Mobile beloofde rond de overname van Tele2 eind 2018 dat het Unlimited-abonnement tenminste drie jaar 25 euro zou blijven kosten. Dat is vooralsnog waar op basis van het maandbedrag voor een tweejarig contract.

De verhoudingen tussen de prijzen van abonnementen op basis van de contractduur zijn gewoon hetzelfde gebleven; een tweejarig abonnement kost relatief het minste, een abonnement van één jaar kost altijd een euro meer en een maandelijks abonnement kost nog een euro extra.

Huidige prijzen op 28-02-2022, vergeleken met oude prijzen. Via Telecompaper

Apple heeft maandag voor de zesde week op rij een boete van 5 miljoen euro gekregen voor de App Store-betaalconstructie voor datingapps in Nederland. Apple beweert ondertussen te voldoen aan de eisen die de toezichthouder opstelde.

De Nederlandse Autoriteit Consument & Markt is zich niet bewust van verdere veranderingen die Apple beweert te hebben doorgevoerd aan het App Store-beleid, zo stelt het overheidsorgaan tegenover Reuters. Apple-cco Kyle Andeer schrijft over de boete: "Ik begrijp dat we momenteel andere meningen hebben [over het vereiste beleid] en dit zal uiteindelijk mogelijk afgehandeld moeten worden in een rechtszaal. Ik hoop dat we samen tot een acceptabel compromis kunnen komen." Eurocommissaris voor Mededinging Margrethe Vestager stelde eerder dat Apple eigenlijk liever boetes betaalt dan dat het bedrijf zich aanpast aan de wensen van de ACM.

In totaal heeft Apple ondertussen een openstaande boete van 30 miljoen euro, opgelegd door de ACM. Iedere week dat Apple zich niet aan de richtlijnen van de toezichthouder houdt, kan er weer 5 miljoen euro extra boete bijkomen met een maximum van 50 miljoen euro.

Apple kreeg eind 2021 te horen dat het alternatieve betaalsystemen voor datingapps in Nederland moest toestaan. Ondertussen heeft de App Store-uitbater nieuwe regels opgesteld voor de betreffende applicaties. Maar volgens de ACM stellen deze nieuwe regels onredelijke eisen aan ontwikkelaars en is er dus vooralsnog geen gehoor gegeven aan wat volgens de toezichthouder correcte parameters zijn. Voor ontwikkelaars verandert er hoe dan ook nauwelijks iets, aangezien zij 27 procent commissie moeten blijven afdragen. Voor een betaling via de App Store is dit percentage doorgaans 30 procent.

De OnePlus 10 Pro krijgt vanaf eind maart een wereldwijde release, waaronder beschikbaarheid in Europa. Het 6,7"-toestel wordt aangedreven door een Snapdragon 8 Gen 1 en ondersteunt maximaal 12GB ram en 80W-snelladen. Er zijn nog geen prijzen bekendgemaakt.

Het instapmodel van de OnePlus 10 Pro met 8GB ram en 128GB opslagruimte is sinds januari in China verkrijgbaar voor omgerekend grofweg 663 euro. Het topmodel met 12GB ram en 256GB opslagruimte is voor omgerekend 748 euro beschikbaar. OnePlus-oprichter Pete Lau belooft in een blogpost dat het toestel in Europa uitkomt, maar noemt vooralsnog niet specifiek de Benelux of andere landen binnen Europa. Tot dusver bracht het merk overigens praktisch alle internationaal beschikbare smartphones ook in de Benelux uit.

In dezelfde post laat Lau weten dat OnePlus in 2021 het eigen verkooprecord verbrak met een wereldwijde afzet van 11 miljoen smartphones. Alleen de OnePlus Nord ging sinds de release in juli van 2020 al 10 miljoen keer over de toonbank. De OnePlus 10 Pro was in thuisland China de eerste seconde na de release al goed voor een omzet van omgerekend 14,1 miljoen euro. Dat was voordat bekend werd dat het toestel mogelijk een verminderde structurele integriteit heeft.

OPPO kondigt vernieuwingen voor zijn SuperVOOC-snellaadtechniek aan die laden met een vermogen van 240W mogelijk maken. In het tweede kwartaal van dit jaar komt eerst een smartphone met ondersteuning voor 150W-snelladen uit.

OPPO toont in een video hoe een smartphone die bijna leeg is, in negen minuten volledig opgeladen wordt met een vermogen van 240W. De accucapaciteit van het toestel is 4500mAh. De fabrikant gebruikt een 24V-voeding en een USB-C-interface. De lader bevat drie ladingspompen. Deze voldoet volgens OPPO aan 'de bestaande toestelspecificaties en is getest op warmteafvoer'. Het bedrijf geeft geen details over wanneer de betreffende SuperVOOC-techniek voor snelladen ook echt in commercieel beschikbare smartphones verwerkt wordt.

OPPO kondigde tijdens Mobile World Congress eveneens de komst van een 150W SuperVOOC-generatie aan. Deze moet in het tweede kwartaal naar een OnePlus-smartphone komen. De snellader kan een 4500 mAh-accu in een kwartier volledig opladen en in vijf minuten tot de helft laden. OPPO meldt galliumnitride en twee laadpompen te gebruiken voor de lader. Hij heeft een gewicht van 172 gram en afmetingen van 58x57x30mm, vergelijkbaar met de bestaande SuperVOOC-lader met een vermogen van 65W. De fabrikant claimt dat na 1600 laadcycli nog 80 procent van de oorspronkelijke laadcapaciteit behouden blijft. Dit zou het bedrijf bereiken door onder andere het elektrodemateriaal beter te beschermen en verbeterde energiebeheerchips te gebruiken.

Realme kondigt daarnaast de snellaadtechniek onder zijn eigen naam 150W UltraDart aan. Deze komt als eerste beschikbaar voor de GT Neo 3-smartphone. Realme is net als OnePlus en OPPO onderdeel van het bedrijf BBK Electronics.

Het is 'zeer onwaarschijnlijk' dat de Europees-Russische ExoMars-missie in september doorgaat, zo waarschuwt het Europese ruimteagentschap. Alle opties worden nog onderzocht, maar de sancties die Europa aan Rusland heeft opgelegd lijken te zwaar om de missie door te laten gaan.

Het ruimteagentschap sluit een eventuele lancering op een later tijdstip met de bewoording 'zeer onwaarschijnlijk' niet definitief uit. Vanwege de stand van Mars ten opzichte van de aarde lijkt het er in elk geval op dat de missie voor minimaal twee jaar vertraagd wordt. De ExoMars-rover zou namelijk aanvankelijk in september de ruimte in moeten gaan, wanneer er gedurende twaalf dagen een lancering mogelijk is. 'De sancties en de bredere context' zijn volgens ESA de oorzaak van de onzekerheid. "ESA's secretaris-generaal bekijkt alle opties en komt later met een formele beslissing over de voortgang door de ESA-lidstaten", aldus het ruimteagentschap.

ESA zegt dat het met de beslissing de lijn volgt van de 22 lidstaten van het agentschap. Ook zegt het agentschap de sancties door te voeren die de lidstaten aan Rusland opleggen, voor zover die betrekking hebben op de ruimtevaartindustrie. Het agentschap volgt de situatie in Oekraïne naar eigen zeggen nauwlettend.

De vertraging is te wijten aan de harde sancties die Westerse landen hebben opgelegd aan Rusland na de invasie van Oekraïne. Dat daarbij de ruimtevaartindustrie zou worden geraakt was al wel duidelijk; daarvoor waarschuwde het Witte Huis eerder al. Ook haalde het Russische ruimteagentschap Roscosmos al zijn personeel al weg bij de Europese lanceerbasis Kourou in Frans-Guyana.

Tot nu toe was het nog niet bekend wat voor invloed de sancties zouden hebben op toekomstige ruimtevaartmissies. ExoMars is daar nu het eerste voorbeeld van. Die missie bestaat uit een Russische lander en een Europese rover; de ruimtevaartapparatuur zou middels een Russische Proton-raket worden afgeleverd.

Qualcomm heeft de Snapdragon X70 5G-modem aangekondigd. Deze biedt met 10Gbit/s dezelfde maximale downloadsnelheid als zijn voorganger van vorig jaar. De maximale uploadsnelheid van de modem is 3,5Gbit/s.

De Snapdragon X70 biedt ondersteuning voor 4x carrier aggregation wat time-division duplexing en frequency division duplexing betreft. Tdd is een techniek voor het verzenden en ontvangen van signalen op dezelfde frequentie. Fdd is een techniek die dat doet op verschillende frequenties.

Qualcomm maakt de X70 net als de Snapdragon X65 van vorig jaar op een 4nm-productieprocedé. De downloadsnelheid ligt nog steeds op maximaal 10Gbit/s. De fabrikant meldt een maximale uploadsnelheid van 3,5Gbit/s. De uploadsnelheid van de X65 maakte Qualcomm nooit bekend. Die van de X60 van het jaar daarvoor lag op een geclaimde 3Gbit/s.

De fabrikant meldt een processor voor berekeningen op het gebied van kunstmatige intelligentie toegevoegd te hebben aan het systeem voor radiofrequentie van de X70. Die chip zou helpen bij het verhogen van snelheden, het verlagen van latency en het verbeteren van de energie-efficiëntie.

In het tweede kwartaal van dit jaar levert Qualcomm de eerste samples aan klanten, zodat de eerste producten met de Snapdragon X70 aan het eind van dit jaar kunnen verschijnen. Onder andere Apple gaat de X70 gebruiken voor komende iPhones, zo bleek uit documenten die openbaar werden gemaakt door een schikking tussen Apple en Qualcomm.

Lenovo heeft een nieuwe reeks IdeaPad-gaminglaptops aangekondigd. De IdeaPad Gaming 3i krijgt maximaal een twaalfde generatie Intel i7 en een RTX 3060-gpu. De IdeaPad Gaming 3 is de AMD-variant met maximaal een Ryzen 7 6800H en een RTX 3050.

De AMD- en Intel-varianten van de gaminglaptops hebben ieder weer twee uitvoeringen, een 15,6"- en een 16"-versie met een ratio van respectievelijk 16:9 en 16:10. Beide Intel-varianten onder de noemer IdeaPad Gaming 3i hebben een qhd-scherm met een verversingssnelheid van 165Hz, aldus Lenovo in een persbericht. Wat betreft geheugen is er ruimte voor maximaal 32GB DDR4-ram met een klokfrequentie van 3200MHz en een M.2-ssd van 1TB.

De varianten met een AMD-cpu hebben een identiek uiterlijk. Ook de maximale hoeveelheid opslagruimte komt overeen. In tegenstelling tot de Intel-varianten heeft de IdeaPad Gaming 3 van 15,6" een fhd-scherm. De 16"-uitvoering heeft wel eenzelfde qhd-scherm met een 16:10-ratio. Verder ondersteunt Lenovo voor de AMD-uitvoeringen 32GB DDR5-ram van 4800MHz.

Lenovo brengt de 16"-varianten van de IdeaPad Gaming 3 en 3i voor tenminste 1100 euro uit, waarbij laptops met een Intel-cpu in juni uitkomen, terwijl de AMD-versies in juli in de winkel liggen. De 15,6"-varianten van de IdeaPad Gaming 3 en 3i komen voor 1000 euro op de markt. De uitvoering met een Intel-cpu ligt vanaf mei in de winkel, terwijl IdeaPad Gaming 3-laptops met een AMD-processor in juni beschikbaar zijn.

De 16"-varianten zijn alleen in het zwart verkrijgbaar. De 15,6"-uitvoeringen zijn er ook in het wit. Bron: Lenovo

Qualcomm kondigt de FastConnect 7800-netwerkadapter aan. Die biedt ondersteuning voor Wi-Fi 7, oftewel 802.11be. Daarnaast ondersteunt de adapter Bluetooth 5.3 met twee bluetoothradio's.

Qualcomms FastConnect 7800 biedt ondersteuning voor Wi-Fi 7, de opvolger van Wi-Fi 6E. Voorlopig is de specificatie voor Wi-Fi 7, oftewel IEEE-standaard 802.11be, nog een draft, maar fabrikanten zijn al bezig producten op basis van de nieuwe wifigeneratie te ontwikkelen. Net als bij Wi-Fi 6E is er ondersteuning voor 2,4GHz, 5GHz en 6GHz.

Bij de FastConnect 7800 leidt dat tot pieksnelheden tot 5,8Gbit/s, belooft Qualcomm. Dat kan dan via een enkel kanaal met een breedte van 320MHz of twee gebundelde 160MHz-kanalen. Als 6GHz niet beschikbaar is, bedraagt de snelheid maximaal 4,3Gbit/s, luidt de claim. Apparaten kunnen met Wi-Fi 7 schakelen tussen kanalen op 5GHz en 6GHz, maar volgens Qualcomm is de doorvoer ook te aggregeren om netwerkcongestie te voorkomen en lagere latency te bieden. Qualcomm noemt dit High Band Simultaneous Multi-Link.

FastConnect 7800 ondersteunt Bluetooth 5.3, dat onder andere LE Audio-functionaliteit biedt. Die techniek maakt het uitsturen van meerdere onafhankelijke, maar synchrone audiostreams mogelijk en ook is er een broadcastoptie. Qualcomm gebruikt twee bluetoothradio's bij zijn netwerkadapter om het bereik te vergroten en de tijd die het duurt om te pairen te verlagen. De Qualcomm FastConnect 7800 verschijnt vanaf de tweede helft van het jaar in producten als laptops en smartphones.

Tor ziet sinds het begin van het gewapende conflict in Oekraïne op piekmomenten ruim drie keer zoveel gebruikers uit dat land. De service maakt het mogelijk om internetverkeer om te leiden waardoor een gebruiker bijna volledig anoniem kan surfen op het internet.

Op een gemiddelde dag maakten grofweg 40.000 clients verbinding met Tors servers. In aanloop naar de inval door Rusland steeg het aantal gebruikers uit Oekraïne binnen enkele dagen naar een piek van 150.000 gebruikers, zo blijkt uit cijfers van de dienst. Tor heeft voor de betreffende statistieken het aantal direct verbonden clients genomen en rekent geen gebruikers mee die via een niet-publieke bridgeserver verbinding maken; in het geval van Oekraïne is het aantal gebruikers via een dergelijke verbinding verwaarloosbaar.

Bridgeverbindingen maken het voor geblokkeerde gebruikers mogelijk om toch via Tor relays een omgeleide internetverbinding aan te gaan. Dat is de laatste maanden in Rusland dan weer extra relevant. Onder het bewind van Poetin werd het gebruik van het Tor Project eind december verboden, zo schreef Reuters toen. Volgens de Russische autoriteiten maakte het gebruik van de geanonimiseerde internetdienst het mogelijk om 'toegang te krijgen tot illegale content'.

Sinds de verbanning van Tor in het land halveerde het aantal gebruikers. Het feit dat er nog steeds ruim 150.000 clients van de dienst gebruikmaken, komt in elk geval deels door een Russische blogpost waarin de non-profitorganisatie uitlegt hoe gebruikers de blokkade via een bridgeverbinding kunnen omzeilen. Dat werkte duidelijk, want Tor registreerde voor de blokkade gemiddeld ruim 10.000 bridgegebruikers en na de blokkade tussen de 27.000 en 47.000.

Tor registreert naar eigen zeggen in principe niet hoeveel gebruikers het vanuit specifieke landen krijgt. De non-profitorganisatie maakt een benadering van het aantal gebruikers op basis van de hoeveelheid clients die verzoeken verstuurt voor het updaten van directories. Slechts een deel van alle directoryverzoeken bevat geanonimiseerde informatie over het land van waaruit de gebruiker een verzoek verstuurt.

De startprijs van de GT 2 Pro van realme, met een Snapdragon 8 Gen 1 van Qualcomm, is 750 euro. De GT 2-smartphone, die een Snapdragon 888 bevat, krijgt een vanafprijs van 500 euro in Europa. De fabrikant brengt ook realme Buds-headsets in Europa uit.

Europese klanten kunnen op korte termijn de GT 2 Pro bestellen voor een startprijs van 750 euro, zo maakt realme tijdens de Europese introductie van het toestel tijdens het Mobile World Congress bekend. Het gaat dan om de variant met 8GB aan Lpddr5-geheugen en 128GB aan UFS 3.1-opslag. De versie met 12GB aan geheugen en 256GB aan opslag kost 850 euro. De GT 2 Pro is een van de eerste smartphones die beschikbaar komt met de Snapdragon 8 Gen 1. Qualcomm kondigde deze soc vorig jaar december aan. De processor heeft een Cortex X2-core die op 3GHz draait, drie Cortex A710-cores op 2,5GHz en vier zuinige Cortex A510-cores met een snelheid van 1,8GHz.

Realme kondigde de GT 2 Pro begin januari voor thuisland China aan. De smartphone heeft een 6,7”-amoledscherm met een maximale verversingssnelheid van 120Hz en een resolutie van 3216x1440 pixels. De smartphone beschikt over drie camera’s: een primaire camera met een 50-megapixelsensor, de Sony IMX766, een secundaire camera met een ultragroothoeklens van 150 graden en een macrocamera van 2 megapixel.

De GT 2 van realme heeft met 6,62 inch een wat kleiner scherm en ook de resolutie is met 2400x1080 pixels lager. De soc is de Snapdragon 888 en ook dit toestel heeft drie camera's, maar in plaats van de camera met ultragroothoeklens is er een lens met een beeldhoek van 119 graden aanwezig. De prijs van de versie met 8GB ram en 128GB opslag is 550 euro, die van de variant met 12GB ram en 256GB opslag is 600 euro.

Ten slotte kondigt realme aan dat zijn Buds Air 3-headset met noisecancelling 60 euro gaat kosten en de Buds Q2s voor 30 euro in de winkels komt te liggen.

Ransomwarebende Lapsus$ claimt een week lang toegang gehad te hebben tot Nvidia's servers en daarbij 1TB aan data met betrekking tot drivers en firmware weggesluisd te hebben. De groep eist een einde aan de Lite Hash Rate-beperkingen van Nvidia-kaarten.

Lapsus$ claimt dat het Nvidia-systemen wist binnen te dringen en een week lang admintoegang tot verschillende servers gehad heeft. Daarbij wist de groep 1TB aan gegevens te bemachtigen, waaronder drivers, firmwares, documentatie, sdk's en 'alles over Falcon'. Falcon is de codenaam voor FAst Logic CONtroller, de embedded microcontroller voor beveiliging die Nvidia al jarenlang in gpu's inbouwt. "We weten wat waardevol is Nvidia, neem alsjeblieft contact met ons op", luidt de oproep van Lapsus$.

De groep heeft een gecomprimeerd bestand vrijgegeven dat onder andere broncode van Nvidia's gpu-driver zou bevatten. Het gaat om een bestand van 19GB en binnenkort zou de release van een nieuw bestand volgen. Op het moment van schrijven is niet bekend of het eerste deel van de vrijgegeven data inderdaad gevoelige Nvidia-gegevens bevat. Onder andere VideoCardz schrijft over de hackclaims.

De groepering meldt van Nvidia te eisen dat het de firmware van de RTX 30-serie een update geeft om de LHR-limitaties ongedaan te maken. "Als ze de LHR verwijderen, vergeten we de hardwaremap", aldus Lapsus$. Nvidia zou al een abusemelding bij Amazon AWS hebben ingediend, waar het bestand stond opgeslagen. Zelf zou Lapsus$ al een LHR v2-tool te koop aanbieden om de mininglimitaties van de GA102- en GA104-gpu's ongedaan te maken. Een eerdere unlocker bleek malware te bevatten.

Nvidia heeft nog niet gereageerd op de claims van de groepering. Vorige week meldde het bedrijf aan onder andere CRN dat het de claims over een hack nog aan het onderzoeken was. Lapsus$ meldde toen op zijn Telegram-kanaal dat Nvidia een poging had gedaan om de groep terug te hacken om zelf ransomware te plaatsen. Nvidia, of een beveiligingsbedrijf dat de chipmaker in de arm had genomen, zou dankzij mobiledevicemanagement een virtuele machine van Lapsus$ binnengedrongen zijn. De buitgemaakte data zou daarbij versleuteld zijn, maar Lapsus$ claimde een back-up te hebben.

Biostar heeft een nieuw systeem aan zijn iMiner-reeks toegevoegd en bouwt acht Radeon RX 580-gpu's in de behuizing in. De fabrikant claimt grote hoeveelheden van de Biostar iMiner A588x8D2 te kunnen leveren.

Biostar noemt een hashrate van 232MH/s voor het minen van Ethereum bij de aankondiging van de iMiner A588x8D2. Het bedrijf benadrukt dat het systeem ook voor het minen van andere cryptovaluta te gebruiken is en dat het een plug-and-playsysteem betreft. Verder belooft Biostar dat het systeem 'in grote hoeveelheden' te leveren is aan klanten die interesse hebben.

Dat is opvallend, aangezien het bedrijf acht AMD Radeon RX 580-gpu's inbouwt en de beschikbaarheid van videokaarten nog altijd niet optimaal is. Volgens Tom's Hardware lijkt het erop dat Biostar consumentenkaarten gebruikt voor het iMiner-systeem en de gebruikte kaarten vertonen gelijkenis met de Biostar Gaming VA5805RV82.

De fabrikant heeft de details van de iMiner A588x8D2 op het moment van schrijven nog niet op zijn site staan. Daar staan wel de iMiner A578X6 met zes RX 570-gpu's en de A564X12P met twaalf RX 560-gpu's.

The Pokémon Company heeft Pokémon Scarlet en Pokémon Violet aangekondigd. Het bedrijf toont een vroege blik op de spellen, die eind dit jaar verschijnen voor de Nintendo Switch, en verwijst met de term 'open wereld' naar de games.

De revealtrailer van Pokémon Scarlet en Pokémon Violet toont landschappen en steden vol Pokémon, maar verklapt nog weinig over de spellen. The Pokémon Company nodigt spelers in de begeleidende tekst uit om op een 'open-wereldavontuur' te gaan.

Tegelijk toont het bedrijf een blik op de drie nieuwe Pokémon die spelers vanaf de start kunnen kiezen. Dit zijn de kat Sprigatito van het type 'gras', de krokodil Fuecoco van het vuurtype en de eend Quaxly van het type 'water'. De spellen van de nieuwe generatie Pokémon-games verschijnen eind dit jaar.

Verder werd tijdens de Pokémon Presents-presentatie bekendgemaakt dat Pokémon Legends: Arceus uitgebreid wordt met een gratis missie.

Lenovo heeft de ThinkPad X13s met de Snapdragon 8cx Gen 3-soc en een optionele X55 5G-modem aangekondigd. Daarnaast brengt Lenovo de ThinkPad X1 Extreme Gen 5 uit, die met een Intel-processor en 165Hz-scherm geleverd wordt.

De ThinkPad X13s moet zich door de aanwezigheid van de Qualcomm Snapdragon 8cx Gen 3 onder andere onderscheiden met zijn lange accuduur. Lenovo noemt een accuduur van 28 uur bij het afspelen van video, maar de fabrikant omschrijft niet het precieze scenario waarbij die duur is behaald. Daarnaast is de laptop passief gekoeld en weegt die 1,06 kilogram.

Het 13,3"-scherm biedt een resolutie van 1920x1200 pixels. Voor de draadloze connectiviteit is de Qualcomm FastConnect 6900 aanwezig en dit onderdeel biedt ondersteuning voor Wi-Fi 6E en Bluetooth 5.2. Verder is er een Qualcomm Secure Processing Unit met Microsoft Pluton-chip, voor onder andere de opslag van wachtwoorden. De laptop draait Windows 11 Pro. De ThinkPad X13s verschijnt in mei met een startprijs van 1400 euro.

De ThinkPad X1 Extreme Gen 5 is het topmodel van Lenovo's ThinkPad-serie van dit jaar. De laptop krijgt een 16"-scherm met verschillende opties wat beeldschermtechnologie betreft. Zo komen er modellen beschikbaar met een maximale verversingssnelheid van 165Hz, een 4K-resolutie en een maximale schermhelderheid van 600cd/m². De krachtigste processor is een Intel Core i9 van de Alder Lake H-generatie en optioneel voorziet Lenovo de laptop van een Nvidia GeForce RTX 3080 Ti.

De fabrikant rust de varianten uit met maximaal 64GB DDR5 4800MHz-werkgeheugen en twee M.2 PCIe 4.0-ssd's met een maximale opslagcapaciteit van elk 4TB. Ook deze laptop ondersteunt Wi-Fi 6E en Bluetooth 5.2 en ook bij dit model is 5G-ondersteuning optioneel. De ThinkPad X1 Extreme Gen 5 komt in juni beschikbaar voor een vanafprijs van 2750 euro.

Het Nederlandse kabinet heeft het wetsvoorstel om doxing strafbaar te maken ter advies naar de Raad van State gestuurd. Dat heeft de verantwoordelijke minister, Dilan Yeşilgöz-Zegerius, bekendgemaakt. Doxing is het verspreiden van persoonsgegevens om iemand te intimideren.

Het verspreiden van persoonsgegevens met intimidatie als doel wordt volgens het voorstel een strafbaar feit, zo blijkt uit een bericht van de Rijksoverheid. Daarmee kan de politie eerder ingrijpen als persoonsgegevens bijvoorbeeld in chatgroepen rondgaan. Nu is dat nog niet direct strafbaar. De bedoeling is om intimidatie van personen online daardoor in Nederland beter te kunnen aanpakken.

Daders kunnen voor doxing maximaal een gevangenisstraf van een jaar krijgen, zo staat in het voorstel, dat nog niet online is verschenen. De publicatie gebeurt vermoedelijk als het voorstel naar de Tweede Kamer gaat. Het vorige kabinet publiceerde een vroege versie van het wetsvoorstel vorig jaar en nodigde daarbij betrokken partijen uit op het voorstel te reageren: een zogenoemde consultatie.

Met het voorstel krijgen providers en eigenaren van platforms ook een rol om berichten met doxing te verwijderen. Als dat niet gebeurt, kunnen gebruikers naar de rechter stappen om dat af te dwingen. Dat is nu nog niet mogelijk, omdat het nog niet strafbaar is.

Het wetsvoorstel gaat nu naar de Raad van State, een adviesorgaan van het kabinet, om te adviseren over onder meer de juridische haalbaarheid van het voorstel. Als die het goedkeurt, gaat het voorstel naar de Tweede Kamer. Daarna kan het opgenomen worden in de wetgeving.

Lenovo heeft meerdere IdeaPad Flex-laptops annex tablets geïntroduceerd die het bedrijf optioneel met een stylus levert. Van het meest uitgebreide model verschijnt een variant met een oledscherm met een resolutie van 2880x1800 pixels. Ook verschijnen Chromebook-modellen.

Lenovo's IdeaPad Flex 5 verschijnt in varianten met een 14"-scherm en een 16"-scherm. De reguliere Flex 5-modellen komen beschikbaar met een AMD Ryzen 7 5700U met Radeon-gpu. Daarnaast verschijnen er 5i-modellen met Intel Alder Lake-processors, met als krachtigste processor de Core i7-1255U met Iris Xe-gpu.

Alleen de Flex 5i met 14"-scherm krijgt optioneel een oledscherm met resolutie van 2880x1800 pixels. De Flex 5 en Flex 5i met 16"-schermen krijgen een lcd met ips-paneel met maximaal een resolutie van 2560x1600 pixels. Opvallend genoeg meldt Lenovo voor de IdeaPad Flex 5 met 14"-scherm en AMD-cpu een maximale resolutie van 2240x1440 pixels.

Alle vier modellen hebben een touchscreen en zijn om te klappen voor een tabletmodus en Lenovo levert optioneel een Lenovo Digital Pen of Lenovo E-color Pen voor bediening met een stylus. De startprijs van de Flex 5i met 14"-scherm is 500 euro en die van de Flex 5i met 16"-scherm 700 euro. Deze convertibles met Intel-cpu verschijnen in juni. De modellen met AMD komen in mei uit en Lenovo vraagt 550 euro voor de Flex 5 met 14"-scherm en 700 euro voor de 16"-versie.

Bij de IdeaPad Flex-modellen zit het scherm aan het toetsenbordeel vast, maar Lenovo introduceert ook de IdeaPad Duet 5i met een los te koppelen scherm. Dit apparaat is 9,45mm dik en heeft een 12,35"-scherm met resolutie van 2560x1600 pixels en maximale helderheid van 450cd/m². Lenovo levert dit model met maximaal een Core i7-1255U. De startprijs is 750 euro en de verkoop start in juni.

Ten slotte verschijnen er twee Chromebooks in de IdeaPad Flex-serie. De Flex 5i Chromebook heeft een 14"-scherm met een resolutie van 1920x1200 pixels, een Core i5 1235U en een ssd van maximaal 512GB. De Flex 3i Chromebook is met een 15,6"-scherm wel groter, maar de Pentium Silver N6000 is minder krachtig en dit model heeft 128GB eMMC-opslag. De 5i Chromebook gaat 550 euro kosten en verschijnt in juni, de 3i-variant komt in mei uit en kost dan 450 euro.

Huawei heeft de MatePad Paper aangekondigd, een tablet met een scherm van e-inkt. De tablet heeft een 10,3"-paneel en ondersteunt input van de stylus die Huawei in combinatie gebruikt met meerdere producten. De tablet draait op HarmonyOS 2.

Het 10,3"-scherm heeft een resolutie van 1872x1404 pixels, goed voor een beeldverhouding van 4:3 en een pixeldichtheid van 227ppi. Volgens de fabrikant is 86,3 procent van de voorkant van de MatePad Paper scherm, hoger dan bij veel andere producten met e-inktschermen.

Schrijven op het scherm kan met de M-Pencil, de stylus die Huawei meelevert met het product en die ook werkt met andere, reguliere tablets van de fabrikant. Met de stylus zijn aantekeningen te maken. Het schrijven gaat met een latency van 26ms. De tablet kan bovendien dienen als externe opslag voor documenten of beeldmateriaal, zo zegt de fabrikant.

De tablet draait op HarmonyOS 2, het eigen besturingssysteem van de fabrikant dat ook op de Chinese versies van zijn smartphones staat. Biometrische authenticatie gebeurt via een vingerafdrukscanner. De tablet meet 22,5x18cm en is 6,65mm dik, met een gewicht van 360g. Daar zit een 3625mAh-accu bij, die gebruikers kunnen opladen met maximaal 22,5W via de USB-C-poort. De tablet heeft wifi met 2x2 MiMo en Wi-Fi 6-ondersteuning, naast Bluetooth 5.2. De MatePad Paper moet nog dit jaar uitkomen in Europa voor 499 euro. De stylus en een cover zitten in de verpakking.

Google heeft informatie over drukte op wegen en plekken in Oekraïne uitgezet in zijn kaartendienst Maps. Dat doet het bedrijf naar eigen zeggen om burgers te beschermen. Mensen die navigeren zien de informatie over drukte op wegen nog wel.

Het weghalen van de informatie is tijdelijk en bewust, bevestigt Google tegen Reuters. Het gaat om de laag 'verkeer' in Google Maps in de apps en op het web. Daarmee is te zien hoe druk het is op hoofdwegen en op bepaalde plekken. Ook informatie over hoe druk het is in winkels en restaurants is verdwenen.

Google zegt niet waarom het die live-informatie weghaalt, behalve dat het gaat om de veiligheid van gemeenschappen in het land. Rusland deed er vorige week een militaire inval. Google heeft overlegd met de autoriteiten in Oekraïne over het tijdelijk verbergen van de informatie in de kaartlagen.

Die informatie komt van telefoons met Google-diensten, waarvan gebruikers akkoord hebben gegeven om locatie-informatie door te geven: dat is nodig bij bijvoorbeeld het gebruik van navigatie. Daarbij gaat het om veel van de actieve Android-smartphones.

Er komt voorlopig geen iPad-versie van de Instagram-app. Volgens de topman van het Facebook-zusterbedrijf is de doelgroep die een iPad zou gebruiken om Instagram te benaderen niet groot genoeg om er een prioriteit van te maken.

Instagram-topman Adam Mosseri zegt dat hij hoopt dat de app er ooit komt, maar dat het voorlopig geen prioriteit heeft. Hij doet dat in antwoord op een bericht van YouTuber MKBHD, die opmerkt dat er nog altijd geen iPad-app is voor het op beeldmateriaal gerichte sociale netwerk. Instagram bestaat al meer dan tien jaar en begon als iPhone-app.

Intussen zit de grootste doelgroep voor Instagram op Android, zo zegt Mosseri in de reeks tweets. Bovendien delen mensen het meeste via directe berichten en niet via de feed of via de stories, zo claimt de topman. Hij gebruikt geen cijfers om die bewering te staven.

Gebruikers vragen al jaren om een iPad-versie van de Instagram-app. De app werkt wel op iPads, maar is daar een opgeblazen versie van de iPhone-app die niet het hele scherm inneemt. Android heeft al jaren ingebouwde scaling, waardoor het op tablets met Android in elk geval fullscreen werkt, maar er is geen aangepaste interface voor tablets.

Apple werkt mogelijk aan een prototype van een laptop met een vouwbaar scherm. Dat product zou over drie of vier jaar moeten uitkomen en geen vast toetsenbord en trackpad hebben. De informatie komt uit meerdere betrouwbare bronnen.

Volgens Bloomberg-auteur Mark Gurman is Apple al een paar jaar bezig met de ontwikkeling van het apparaat, dat geldt als een hybride van een MacBook en een iPad. Het vouwbare scherm zou aan de bovenkant moeten dienen als regulier scherm, terwijl aan de onderkant gebruikers op een virtueel toetsenbord kunnen typen. Daarmee zou het apparaat geen fysiek toetsenbord en trackpad krijgen.

Analistenbureau Display Supply Chain, die in het verleden vaak heeft laten zien over juiste informatie te beschikken over onaangekondigde producten, vermeldt ook de komst van een laptop met vouwbaar scherm van Apple. De release zou binnen vijf jaar moeten plaatsvinden. Het zou gaan om een vouwbaar scherm met een diagonaal van meer dan 20" en een resolutie van mogelijk meer dan 4K.

Een dergelijk apparaat maakt het mogelijk om als 'laptop' te gebruiken via een virtueel toetsenbord, terwijl gebruikers het apparaat ook een kwartslag kunnen draaien en het als monitor kunnen gebruiken in combinatie met een extern toetsenbord. Apple maakt al jaren gebruik van gevouwen schermen, onder meer in iPhones, maar gebruikte tot nu toe geen schermen die gebruikers zelf kunnen vouwen.

Terugkijken: preview van vouwbare pc's van CES 2020

Chatlogs van de ransomwarebende Conti zijn online verschenen, enkele dagen nadat de groep steun had uitgesproken voor Rusland in de oorlog met Oekraïne. De chatlogs komen vermoedelijk van een Oekraïense medewerker van de bende.

Beveiligingsbedrijf IntelligenceX heeft de chatlogs online gezet. Het gaat om logs vanaf 29 januari vorig jaar tot 27 februari van dit jaar. Het zijn logs van de interne Jabber-server van de Conti-groep, een bekende ransomwarebende, die afgelopen jaar onder meer toesloeg bij een Antwerps IT-bedrijf.

Een Oekraïense medewerker heeft de chatlogs naar diverse beveiligingsbedrijven gestuurd, meldt The Record. Dat gebeurde vermoedelijk omdat Conti steun had uitgesproken aan Rusland. Rusland viel Oekraïne vorige week binnen.

Het is nog onbekend welk beeld naar voren komt uit de chatlogs van de ransomwarebende. Het is voor zover bekend voor het eerst dat zoveel interne communicatie van een bekende ransomwaregroep openbaar online verschijnt.

Maandag begint telecombeurs Mobile World Congress in Barcelona. Vorig jaar was de beurs in juni; het jaar ervoor was hij afgelast. Toch zijn telefoonmakers hun modellen in de afgelopen jaren blijven aankondigen rond de tijd dat de beurs traditioneel plaatsvond. Waarom eigenlijk?

In februari 2020 was corona nog een virus dat vooral om zich heen had gegrepen in de Chinese stad Wuhan en een grootschalige uitbraak in Europa met lockdowns leek nog een fictief filmscenario. De eerste grote beurs wereldwijd die niet doorging, was het Mobile World Congress in Barcelona, dé telecombeurs die bij iedereen die iets met smartphones of mobiele netwerken doet, rood omrand in de agenda staat.

Het MWC is een vakbeurs; algemeen publiek is niet welkom, maar de hele telecomindustrie kwam in 2019 wel samen in de hallen van Fira Gran Via in Barcelona. Het is óók de beurs die bekendstaat om zijn vele aankondigingen van telefoons, tablets en smartphonesoftware. Microsoft kondigde er Windows Phone 7 aan in 2010, Samsung gebruikte de beurs om in 2011 de Galaxy S II aan te kondigen en in 2012 was het de beurs waar Nokia zijn Symbian-zwanenzang 808 Pureview presenteerde. Toen HMD als licentienemer zijn eerste Nokia-telefoons wilde presenteren, was dat óók op het MWC.

Ga maar na: omdat de hele telecomindustrie er was, waren er ook veel vertegenwoordigers van media te vinden op de beurs. Het was daar dus heel makkelijk om met een enkele aankondiging een groot publiek in veel verschillende landen te bereiken.

Het is je dan ook goed voor te stellen dat telefoonfabrikanten hun planning aanpasten aan de beurs; producten moesten op dat moment klaar zijn om getoond te worden. Soms was de release vlak na de beurs, soms ook niet. Sony kondigde bijvoorbeeld op 22 februari 2016 de Xperia X aan, maar die kwam pas in de zomer uit.

Tot 2020 dus, want toen ging de beurs niet door. In 2021 vond de beurs wel weer plaats, maar vanwege corona was hij verplaatst naar juni en stelde hij toen niet veel voor. Ook dit jaar is het nog niet de beurs die het in 2019 was, want veel telecombedrijven en media zijn er niet. Het is, kortom, al een paar jaar niet zo aantrekkelijk meer voor fabrikanten om nieuwe hardware op het MWC te laten zien. En toch is het nog steeds 'smartphonespitsuur' in februari.

De telefooncyclus

Om te beginnen kijken we naar hoeveel telefoons rond de beurstijd in de Pricewatch verschijnen. Het Mobile World Congress vindt steevast plaats in de laatste dagen van februari en de eerste dagen van maart, dus we tellen de telefoons mee die in die maanden in de Pricewatch verschenen en vergelijken 'beursjaar' 2019 met de jaren erna.

Februari en maart blijven de drukste maanden op de telefoonmarkt. Wel zijn er kleine verschuivingen te zien. In 2019 kwam er vrijwel geen enkele telefoon uit in januari. In 2020, nog voor corona, was dat iets anders; diverse fabrikanten brachten toestellen uit in januari en dat stuwde het percentage uiteraard omhoog.

Het beeld blijft echter overeind. In beursjaar 2019 verscheen 23,7 procent van de telefoons in de tijd rond de beurs in de Pricewatch; in 2021, het tweede jaar zonder beurs in februari-maart, was dat nog steeds 21,4 procent. Samen met de feestdagenperiode rond oktober is en blijft het de drukste periode van het jaar. Cijfers voor dit jaar hebben we nog niet, want het jaar is nog lang niet voorbij, maar het aantal nieuwe telefoons in de Pricewatch en in het Testlab neemt niet af ten opzichte van vorige jaren.

Het verloop van het seizoen

De cyclus van telefoons volgde in de afgelopen jaren een vast patroon. De makers van socs, vooral Qualcomm en MediaTek, trappen het seizoen af. Dat gebeurt steevast tegen het einde van het najaar, als de nieuwe socs worden aangekondigd. Qualcomm kwam begin december met de Snapdragon 8 Gen 1, MediaTek in november met zijn Dimensity 9000. Behalve de duurste, krachtigste socs voor high-end telefoons, komen er dan ook nieuwe socs voor goedkopere telefoons beschikbaar.

Als Qualcomm en MediaTek die aankondigen, zijn smartphonemakers er al enige tijd mee aan de slag. Zo kunnen ze hun smartphoneontwerpen al aanpassen aan de nieuwe soc. Ze krijgen maanden van te voren al de specificaties en vereisten te horen, zodat ze bijvoorbeeld op tijd compatibele antennes, schermen en camera's kunnen inkopen en het ontwerp eraan kunnen aanpassen. Als een soc bijvoorbeeld maximaal een full-hd-scherm ondersteunt, moet de fabrikant geen 1440p-display erin proberen te schroeven.

Pas laat in het proces komt de eigenlijke aankondiging van de soc, want die is dan al lang en breed in massaproductie. Tot enkele jaren geleden was dat anders en kwamen telefoons met de nieuwe socs pas maanden na de aankondiging beschikbaar. Nu is dat een kwestie van weken; Lenovo presenteerde de Motorola Edge X30 op 9 december, acht dagen na de presentatie van Qualcomm zelf.

Wat er in de afgelopen jaren is gebeurd, is dat fabrikanten, en dan vooral de Chinese, modellen eerst aankondigen voor de Chinese markt. De Edge X30 was voor China, net als de Xiaomi 12 en de OnePlus 10 Pro. YouTuber Marton Barcza zegt in zijn TechAltar-video dat daar diverse oorzaken voor zijn. Ten eerste is het Chinese nieuwjaar, rond begin februari, een belangrijk koopmoment voor veel Chinezen. Dan willen fabrikanten ruime voorraden hebben en dus moeten telefoons in de periode daarvoor uitgekomen zijn.

Daarnaast skippen fabrikanten voor China de certificering van Google voor Google-diensten, omdat die er niet zijn in dat land. Google vereist voor elke telefoon die uitkomt met bijvoorbeeld Gmail, Maps en de Play Store, dat die een keuring ondergaat en daarbij voldoet aan allerlei eisen op het gebied van stabiliteit en ondersteuning. Dat proces overslaan bespaart tijd.

De chiptekorten dwingen fabrikanten nu bovendien tot keuzes maken, omdat er aanvankelijk te weinig componenten zijn voor een wereldwijde release. Een wereldwijde release kan dan wel, maar de periode rond oud en nieuw is toch al niet de periode dat de meeste mensen op zoek zijn naar een nieuwe telefoon, omdat koopfestijnen als kerst en Black Friday dan net geweest zijn. Daardoor schuiven de wereldwijde releases een paar maanden op en dat is precies wat we in de afgelopen jaren hebben gezien met telefoons als de Xiaomi Mi 11. Die kwam eind december 2020 al uit in China, maar belandde pas eind februari in de Pricewatch. Dit jaar lijkt dat hetzelfde te gaan met de Xiaomi 12.

Er zijn ook fabrikanten die zich onttrekken aan deze cyclus. Apple heeft zijn eigen socs en plant al jaren zijn aankondigingen in september of oktober, om zo op tijd te zijn voor de belangrijkste periode voor aankopen in het Westen. Veel andere fabrikanten erkennen ook dat het een belangrijk moment is en brengen dan ook nieuwe series uit. Voor Samsung was dat in het afgelopen jaar bijvoorbeeld de Galaxy Z-telefoons en voorheen de Galaxy Note-modellen. Xiaomi heeft dan zijn T-telefoon, zoals de 11T vorig jaar en de Mi 10T in het jaar ervoor. OnePlus deed dat jarenlang met een T-model, zoals de 3T, 5T en 6T, maar inmiddels is het merk daarvan afgeweken.

De beurs deze week

Deze week is dus het Mobile World Congress in Barcelona. Tot aan 2019 betekende dat steevast dat de Tweakers-frontpage vol stond met nieuwsberichten en previews vanaf de beursvloer. We gingen er met een delegatie van drie of vier redacteuren heen om verslag te doen van alle aankondigingen van de beurs.

Dat is deze week niet het geval. Natuurlijk zullen er nog wel nieuwsberichten zijn over aankondigingen die op de beurs plaatsvinden. Zo hebben verschillende fabrikanten al aangekondigd vanaf de vloer nieuwe modellen aan te kondigen. Tweakers is dit jaar niet naar Barcelona afgereisd. Dat is deels uiteraard te wijten aan corona, maar dan indirect. Lang niet alle bedrijven die er normaal zijn, zijn nu fysiek aanwezig op de beurs. Veel zijn er wel, maar veel ook niet.

Belangrijker nog is dat vrijwel alle aankondigingen niet alleen op de beursvloer te vinden zullen zijn. Waar we tot 2019 fysiek naar Barcelona moesten om de nieuwe hardware vast te kunnen houden en te proberen, hebben we in de afgelopen weken al veel prebriefings gehad, al dan niet onder embargo. Zo hebben we veel van de nieuwe telefoons al kunnen proberen of zelfs kunnen testen in het Testlab. De meerwaarde van afreizen naar Barcelona werd daardoor heel gering.

Hoe het verdergaat met de beurs, is nu onbekend. Zullen volgend jaar telefoons alleen weer te zien zijn op de beursvloer zelf of blijven fabrikanten ze ook in Nederland tonen? Wat er ook gebeurt met het Mobile World Congress als beurs, de afgelopen jaren hebben laten zien dat het seizoenspatroon stevig ingebakken zit in de telecomindustrie. Zelfs corona, chiptekorten en een gebrek aan beurzen hebben dat niet kunnen doorbreken.