Ransomwaregroep Qilin heeft de cyberaanval op Asahi opgeëist, de grootste producent van bier en sterke drank in Japan. De fabrikant meldde vorige week dat hij gehackt was, waardoor de productie bij het bedrijf werd verhinderd. De bierproductie werd eind vorige week deels hervat.

De aanval op Asahi Group is op dinsdag opgeëist door Qilin, een bekende ransomwaregroep. Volgens de hackers hebben ze 27GB aan data gestolen van de drankproducent, goed voor ruim 9300 bestanden. Daaronder vallen financiële documenten, budgetten, contracten, naast de gegevens van medewerkers, interne plannen en meer.

Asahi maakte op 29 september bekend dat het is getroffen door een cyberaanval, waarbij de meeste van zijn fabrieken stil kwamen te liggen. Het bedrijf zei in een verklaring dat order- en leveringsactiviteiten werden geschrapt. Ook de callcenters van het bedrijf werden stilgelegd. De storing bleef beperkt tot de binnenlandse activiteiten in Japan.

Vorige week bleek al dat daardoor tekorten aan producten van het bedrijf konden ontstaan. Verschillende retailers meldden dat de leveringen van bijvoorbeeld Asahi Super Dry, het populairste bier in Japan, in het gedrang kwamen, schreef onder andere de NOS.

Op 2 oktober werd de bierproductie in zes van Asahi's fabrieken geleidelijk hervat, meldde persbureau Reuters eerder deze week. Het bedrijf zei toen ook dat de leveringen van zijn Super Dry-bier ook weer waren begonnen, en dat deze week ook verschillende andere producten weer leverbaar zullen zijn.

Asahi Group meldde vorige week dat er geen aanwijzingen waren dat er persoonlijke gegevens zijn uitgelekt, maar het bedrijf zei later dat er toch wel 'sporen' waren die wezen op een 'mogelijke ongeoorloofde overdracht van gegevens'. Qilin claimt nu dus dat het gegevens van Asahi-personeel heeft gestolen. Om wat voor gegevens dat precies gaat, is niet bekend.

Een drietal wetenschappers heeft dit jaar de Nobelprijs voor Natuurkunde gewonnen. Het gaat om John Clarke, Michel H. Devoret en John M. Martinis, die verschillende quantumfenomenen demonstreerden op een elektrische schakeling, waaronder quantumtunneling.

Met de ontdekking van het drietal wetenschappers werden effecten als quantumtunneling gedemonstreerd op een chip. Dat is een fenomeen waarbij een deeltje als een atoom of elektron door een barrière breekt, terwijl dat deeltje die klassiek gezien niet voldoende energie had om dat te doen. Het Nobelcomité vergelijkt het fenomeen met een kind dat een bal tegen een muur aangooit, waarna die bal plotseling achter de muur verschijnt in plaats van terug stuitert.

Normaliter worden deze effecten nihil bij een grotere hoeveelheid deeltjes. Zaken als quantumtunneling waren daarom alleen zichtbaar op zeer kleine schaal. John Clarke, Michel H. Devoret en John M. Martinis, alle drie professors op Amerikaanse universiteiten, observeerden quantumtunneling echter voor het eerst op een 'macroscopisch niveau', oftewel op een systeem dat groot genoeg was om in de hand vast te houden, aldus de aankondiging van de prijsuitreiking.

De Nobelprijswinnaars deden in 1984 en 1985 experimenten op een chip met twee supergeleidende componenten, waarin deeltjes zonder spanning bewegen. Die werden van elkaar gescheiden door een isolerend materiaal. Het systeem zit dan vast in een staat waarin stroom beweegt zonder spanning en normaliter is er onvoldoende energie om uit die staat te ontsnappen.

In het experiment wisten de wetenschappers alsnog een elektrische spanning te genereren, iets wat aantoont dat quantumtunneling plaatsvindt. Ze toonden ook aan dat het systeem 'gekwantiseerd' was, wat betekent dat het alleen energie in specifieke hoeveelheden absorbeert of uitstoot.

Volgens het Nobelcomité gebruikt vrijwel alle moderne technologie quantummechanica, van telefoons en computers tot glasvezelkabels en camera's. Het comité zegt dat de ontdekkingen van Clarke, Devoret en Martinis quantumfysica hebben verplaatst van de onzichtbare, subatomaire wereld naar een elektrische chip. De experimenten hebben daarnaast het grondwerk gelegd voor huidige pogingen om quantumcomputers te bouwen. De drie winnaars delen een prijs van 11 miljoen Zweedse kronen, wat neerkomt op ongeveer 1 miljoen euro.

Steam is momenteel onbereikbaar door een storing. Daardoor zijn onder andere de Steam Store en de communitypagina's op het gameplatform onbereikbaar. De oorzaak is nog niet bekend, en het is ook niet duidelijk hoelang de storing naar verwachting zal duren.

Onder andere de Steam-website is op het moment van schrijven onbereikbaar. Inloggen lijkt op het moment ook niet mogelijk. Volgens de website Steamstat.us zijn nagenoeg alle aspecten van het gameplatform momenteel onbereikbaar. Op Allestoringen.nl kwamen sinds 18.00 duizenden meldingen van de storing binnen. De oorzaak van de storing is onbekend. Valve houdt op dinsdag vaak onderhoud, hoewel dat normaliter niet zulke grote gevolgen heeft en vaak later op de dag plaatsvindt, schrijft ook PC Gamer.

Update, 20.54 uur - De storing lijkt inmiddels te zijn opgelost.

Jaguar Land Rover begint binnenkort weer met de productie van auto's in enkele van zijn fabrieken. De productielijnen liggen al sinds begin september stil door een cyberaanval. Vanaf woensdag hervatten de eerste fabrieken een deel van hun productie.

Jaguar Land Rover begint vanaf woensdag met een 'gefaseerde herstart' in zijn fabrieken in de Engelse regio West Midlands, zo bevestigde de fabrikant tijdens de presentatie van zijn kwartaalcijfers. Daaronder vallen een motorfabriek en een accu-assemblagefabriek. Later volgen ook andere productielocaties van de fabrikant.

Het Britse JLR werd op de laatste dag van augustus getroffen door een grote cyberaanval. Daarop legde de automaker de productie wereldwijd in meerdere van zijn fabrieken stil. Het bedrijf besloot de systemen 'proactief' uit te schakelen om de gevolgen te beperken.

De Britse regering voorzag Jaguar Land Rover eind vorige maand al van een lening van 1,5 miljard pond, wat omgerekend neerkomt op ongeveer 1,73 miljard euro. Die lening moest de fabrikant en zijn leveranciers behoeden voor financiële problemen.

JLR zei in september al dat zijn verkoop- en productieactiviteiten door de stilstand 'ernstig verstoord' zijn. Tijdens de kwartaalcijfers bleek dat de fabrikant 24 procent minder auto's heeft verkocht aan groothandels ten opzichte van een jaar geleden, terwijl de retailverkoop daalde met zo'n 17 procent. Die daling is deels te wijten aan de productiestop, zegt de fabrikant.

Ubiquiti komt met zijn eerste ups-systemen, een soort back-upaccu's die aangesloten apparaten korte tijd draaiende kunnen houden bij stroomuitval. Het instapmodel kost 174 euro, terwijl een grotere variant 302,50 euro gaat kosten.

Ubiquiti komt in eerste instantie met twee UniFi Uninterruptible Power-apparaten, zo kondigde de fabrikant op dinsdag aan. Een daarvan is relatief compact en vooral bedoeld voor simpele en kleinschalige deployments, zoals kleine kantoren of thuisgebruik. De tweede, de UniFi UPS 2U, wordt rackmounted en volgens de makers bedoeld voor 'serieuze workloads'.

Het instapmodel heet de UniFi UPS Tower. Deze heeft een hotswappable accu van 108Wh, met een capaciteit van 1kVA. Het apparaat heeft tien C13-aansluitingen, waarop bijvoorbeeld routers, switches, nas-systemen en andere hardware aangesloten kan worden. Volgens Ubiquiti houdt de accu het zeven minuten vol bij een stroomgebruik van 300W.

De UniFi UPS 2U heeft een accu die met zijn 216Wh-capaciteit dubbel zo groot is. De fabrikant spreekt daarmee over een 1,5kVA-ups die het acht minuten kan volhouden als de aangesloten apparaten gezamenlijk 500W aan stroom gebruiken. Aan de achterkant zitten acht C13-aansluitingen, dus twee minder dan de UPS Tower.

Beide UniFi UPS-systemen worden geïntegreerd met de UniFi Network-software. Ze kunnen onmiddellijk ingesteld worden via die software en vervolgens monitoren op stroomuitval. Als dat gebeurt, kan de ups automatisch andere UniFi-opslagapparatuur als UNAS- of UNVR-apparaten veilig afsluiten, om te voorkomen dat er data verloren gaat. De systemen krijgen ingebouwde ondersteuning voor NUT-servers om thirdpartysystemen mee aan te sturen.

Op de langere termijn zegt Ubiquiti met meer ups-systemen voor enterprisetoepassingen te komen. De fabrikant hint bijvoorbeeld op de komst van ups'en met een lithium-ionaccu en een grotere capaciteit. Wanneer die verschijnen en hoe duur ze worden, is nog niet bekend.

Qualcomm heeft een overnameovereenkomst gesloten met Arduino, het Italiaanse bedrijf dat opensourcehardware en -software ontwikkelt. De twee bedrijven komen al met hun eerste gezamenlijke product: de Arduino UNO Q, die zelfstandig Linux kan draaien.

Qualcomm en Arduino kondigden de overname op dinsdagmiddag aan, maar maakten daarbij geen overnamebedrag bekend. De twee hebben een definitieve overeenkomst voor de overname gesloten, maar de overname moet nog wel wereldwijd worden goedgekeurd door markttoezichthouders voordat hij kan worden afgerond. Wanneer dat naar verwachting gebeurt, is niet duidelijk.

De overname combineert volgens de twee bedrijven de 'opensource-ethos van Arduino met de technologieën van Qualcomm'. Na de overname blijft Arduino een losstaand merk, met zijn 'eigen tools en missie'. Arduino krijgt na de overname toegang tot de chips van Qualcomm, hoewel ook andere chipleveranciers ondersteund moeten blijven. Het Italiaanse bedrijf zegt dat 'openheid centraal blijft staan' na de overname.

Qualcomm wil met de deal vooral meer ontwikkelaars bedienen en zijn positie op het gebied van edgecomputing en AI versterken, schrijft het bedrijf zelf. Wereldwijd heeft Arduino ruim 33 miljoen actieve gebruikers.

Nieuwe Arduino UNO Q met twee chips en App Lab-ontwikkelomgeving

De twee fabrikanten deelden op dinsdag de details over hun eerste gezamenlijke product: de Arduino UNO Q. Deze singleboardcomputer beschikt over een Qualcomm Dragonwing-processor met vier Arm-cores op 2,0GHz en een Adreno-gpu, in combinatie met een microcontroller van STMicroelectronics. De UNO Q draait op Debian en biedt onder andere geïntegreerde eMMC-flashopslag en Arduino UNO-headers.

Het apparaat wordt standalone te gebruiken als computer, hoewel het apparaat ook aangesloten kan worden op een 'gewone' pc, waarbij de UNO Q zoals gebruikelijk vanaf een losstaand systeem geprogrammeerd kan worden, zowel draadloos als via USB-C. De UNO Q wordt, zoals gebruikelijk bij Arduino-hardware, ook opensource; de schema's van het apparaat worden bijvoorbeeld vrijgegeven onder een Creative Commons-licentie.

De UNO Q wordt daarnaast het eerste Arduino-apparaat met ondersteuning voor Arduino App Lab, een nieuwe ontwikkelomgeving. Die kan zowel op de UNO Q zelf draaien, als op een verbonden pc. De software kan bekende Arduino-sketches combineren met Python-code en AI-modellen. Het apparaat wordt vanaf later deze maand geleverd met 2GB geheugen, terwijl een 4GB-model volgt in november.

Microsoft gaat de dark mode van Windows 11 ondersteunen in meer delen van de interface. In een testversie van het OS worden nu ook de vensters bij het kopiëren, verwijderen en verplaatsen van bestanden voorzien van een donker thema.

Microsoft bevestigt dat de verbeterde donkere modus wordt doorgevoerd in delen van de Windows 11-bestandsverkenner. De wijzigingen zitten in de 26220.6772-build, die momenteel wordt getest in het Windows Insider Dev-kanaal. Er werd stilletjes al gewerkt aan een dark mode voor deze vensters, maar Microsoft bevestigt nu officieel dat ze eraan komen.

De vensters die worden weergegeven bij het kopiëren, verplaatsen en verwijderen van bestanden zijn nu bijvoorbeeld volledig donker. Ook elementen van die vensters, zoals de progressiebalken en grafieken met lees- en schrijfsnelheden, zijn nu donker uitgevoerd. Datzelfde geldt voor dialoogvensters, die bijvoorbeeld worden getoond wanneer een bestand overschreven moet worden.

Windows beschikt sinds 2016 over een donkere modus, toen nog voor Windows 10. Verschillende elementen van het OS ondersteunt het donkere thema echter nog altijd niet. Los van de bestandsoverdrachtschermen, gaat dat bijvoorbeeld om het Configuratiescherm en de vensters voor bestandseigenschappen.

De nieuwe dark mode voor bestandsoverdrachten in Windows 11. Bron: Microsoft

Vermogensbeheerder Evi van Lanschot heeft door een storing klanten gemaild dat hun tegenrekeningen waren aangepast. De website, het inlogportaal en de klantenservice zijn daarna overspoeld door bezorgde klanten. De mailstoring gaf dus een ddos-effect.

De telefonische klantenservice van Evi van Lanschot bevestigt aan Tweakers de meldingen die de redactie heeft binnengekregen. De medewerker van de onlinevermogensbeheerder laat weten dat alle klanten van de vermogensbeheerder 'ten onrechte mails hebben ontvangen waarin stond dat hun tegenrekening was gewijzigd'. Klanten kunnen deze mails 'als niet verzonden beschouwen'.

Deze storing in een IT-systeem van Evi van Lanschot heeft vervolgens 'een sneeuwbaleffect gehad', geeft de klantenservice aan. Klanten hebben aan Tweakers gemeld dat de website, het 0800-telefoonnummer en de rekeningomgeving geheel plat lagen. Controle door Tweakers leverde echter wel een werkende website op en zelfs de mogelijkheid tot inloggen.

Op de website toont Evi van Lanschot nu wel een grote melding aan bezoekers. In die pop-up geeft het bedrijf uitleg over ontvangen e-mails 'over een wijziging van uw tegenrekening', terwijl klanten zelf zo'n wijziging niet hebben doorgegeven. Deze berichten zijn 'onterecht verzonden door een storing in ons systeem'.

Verder valt er in de pop-up te lezen dat de website tijdelijk onbereikbaar is. "Op dit moment is het niet mogelijk om in te loggen in de persoonlijke omgeving vanwege een storing. Wij doen ons best om dit zo snel mogelijk op te lossen. Onze excuses voor het ongemak." Navraag door Tweakers wijst uit dat dit geen andere, interne storing is. De verstoring van website, inlogportaal en klantenservice is puur het gevolg van bezoek en inlogpogingen door bezorgde klanten die hun vermogen, rekeningen en instellingen willen controleren.

De vermogensbeheerder voert nu onderzoek uit naar de oorzaak van de storing waardoor klanten ineens mails kregen waarin stond dat hun tegenrekening was gewijzigd. Het lijkt erop dat een hack niet het geval is, maar dat valt nog niet met zekerheid te zeggen. Evi van Lanschot geeft aan dat klanten een rectificatiebericht krijgen zodra er meer bekend is. Misschien komt dat later vandaag nog. Tweakers heeft verzocht om geïnformeerd te worden over de oorzaak van de storing.

MSI introduceert een 'kabelloze' GeForce RTX 5070 Ti-videokaart in zijn VENTUS 3X PZ Series. Deze eerste videokaart met stroomverbinding verstopt aan de achterkant is in het wit uitgevoerd en valt in MSI's Project Zero-filosofie voor pc-producten met uit het zicht gehaalde kabels.

De GeForce RTX 5070 Ti 16G VENTUS 3X PZ Series van MSI heeft een bedrijfseigen ontwerp, Zero-Trace Power Path, voor de aansluiting van de stroomkabel. Die voedingsverbinding zit aan de achterkant van de videokaart, waardoor de kabel buiten beeld valt. MSI stelt dat dit een strakker, meer gestroomlijnd interieur voor desktop-pc's oplevert, terwijl het ook het kabelbeheer 'dramatisch verbetert'.

De nieuwe, witte videokaart heeft in de achterplaat een afdekplaat die met magneten is bevestigd. Volgens de fabrikant is dit ontworpen voor duurzaamheid en makkelijke installatie. De aansluiting op de pc-kast moet hierdoor naadloos zijn, wat een verfijnde en robuuste kwaliteit van de pc-build moet opleveren.

TechPowerup heeft bij het persbericht ook beeld van de 'kabelloze' RTX 5070 Ti-videokaart van MSI. De leverancier heeft eerder zijn Project Zero-filosofie al getoond in pc-behuizingen en in moederborden. Concurrent ASUS heeft in zijn Back To The Future-lijn de speciale GC-HPWR-adapter geïntegreerd, waarbij de stroomkabel met een verwijderbare adapter is te koppelen aan de achterkant van een videokaart.

Update, 15.49 uur – De constructie met magneetbevestiging verduidelijkt: niet de achterplaat zelf is daarvan voorzien, maar de afdekplaat waar de bevestiging van de stroomstekker zit.

Standaardenorganisatie Jedec meldt dat UFS 5.0 eraan komt. Deze opslagstandaard wordt vaak gebruikt in mobiele apparaten zoals smartphones. De vijfde versie haalt volgens Jedec bandbreedtes tot 10,8GB/s en wordt daarmee bijna dubbel zo snel als het huidige UFS 4.1.

Jedec, dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van de UFS-standaard, meldt dat UFS 5.0 'bijna af' is. Hoewel de organisatie niet zegt wanneer de eerste apparaten met UFS 5.0-opslag verschijnen, maakt zij ook enkele details over de opslagstandaard bekend.

Zo haalt UFS 5.0 sequentiële snelheden tot 10,8GB/s, verdeeld over twee lanes. Dat moet helpen om te voldoen aan de 'AI-eisen' van mobiele apparaten als smartphones. Ter illustratie: UFS 4.1 haalt maximaal 5,8GB/s op twee lanes. De nieuwe opslagstandaard krijgt ook extra beveiligingsfuncties, en nieuwe technische wijzigingen die de signaalintegriteit van de opslag moeten verbeteren.

Jedec bevestigt verder dat de UFS 5.0-standaard compatibel wordt met apparaten die momenteel al UFS 4.0- en 4.1-opslag ondersteunen, hoewel onduidelijk is of daarbij ook de maximale snelheid van 10,8GB/s wordt gehaald.

Microsoft begint dinsdag met het openstellen van de inschrijvingsmogelijkheid voor consumenten om gratis een extra jaar beveiligingsupdates voor Windows 10 te krijgen. Sommige thuisgebruikers zien de aanmelding voor Extended Security Updates (ESU) al verschijnen.

Microsoft laat aan Tweakers weten dat de inschrijving voor ESU vandaag, dinsdag 7 oktober, begint. Het bedrijf antwoordt op vragen over de uitrol van het ESU-programma voor consumenten in Europa. Onder druk van Europese consumentenorganisaties is Microsoft namelijk gezwicht en vraagt het niet langer een vergoeding voor het aanbod van een extra jaar beveiligingsupdates. Deze concessie geldt alleen voor thuisgebruikers in de Europese Economische Ruimte (EER).

De melding dat de ESU-inschrijving vanaf nu mogelijk is, bevestigt ook meldingen van tweakers aan de redactie. Op sommige Windows 10-pc's is in Windows Update ineens de mogelijkheid tot inschrijving verschenen. Op enkele eigen pc's heeft Tweakers dit nog niet gezien; daar staat nog altijd de melding dat inschrijven voor uitgebreide beveiligingsupdates 'binnenkort beschikbaar' is.

Eerder hebben enkele tweakers al gemeld dat zij zich op hun Windows 10-pc's wel konden inschrijven voor het ESU-programma. Het is onduidelijk of dat misschien ligt aan een taalinstelling in het besturingssysteem. Microsoft zou volgens zijn oorspronkelijke planning het ESU-aanbod voor consumenten halverwege augustus gaan uitrollen.

Het einde van de ondersteuning voor Windows 10 komt al over een week: op 14 oktober. Microsoft brengt dan geen publieke updates meer uit voor die vorige versie van zijn besturingssysteem. Europese consumenten die zich met een Microsoft-account inschrijven, krijgen nog een jaar updates. Thuisgebruikers buiten de EER moeten daar 30 dollar (of equivalent in eigen valuta) voor betalen of bepaalde Microsoft-diensten en -producten gebruiken.

Bedrijven en organisaties kunnen speciale supportcontracten afsluiten voor maximaal drie jaar. Daarbij betalen ze per apparaat met Windows 10 een vergoeding van 61 dollar, die elk jaar verdubbelt. Voor onderwijsklanten hanteert Microsoft opvallend lagere ESU-tarieven. Daar ligt het startbedrag op 1 dollar, dat verdubbelt naar 2 dollar in het tweede jaar en 4 dollar in het derde jaar.

Google moet voorlopig zijn Play Store openstellen voor alternatieve betaalmethoden in de Verenigde Staten. Een rechter zei vorig jaar al dat dat moest, maar de techgigant gaat daartegen in hoger beroep. De hervormingen moeten toch alvast worden doorgevoerd, blijkt nu.

Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft namelijk geen 'tijdelijke opschorting' verleend aan Google, schrijft onder andere persbureau Reuters. De techgigant had het hof gevraagd om de maatregelen tijdelijk te pauzeren, terwijl het bedrijf een hoger beroep bij het Hooggerechtshof voorbereidt. De rechters gaan daar niet mee akkoord.

Het betekent dat Google deze maand nog zijn Play Store-beleid moet aanpassen binnen de VS, ook terwijl de beroepszaak daaromheen nog niet formeel is behandeld. Een Amerikaanse jury oordeelde in 2023 dat Googles Play Store een illegaal monopolie is. De rechtbank droeg Google vervolgens op om concurrenten toe te laten tot de Play Store.

Google ging eerder al in hoger beroep bij een lagere rechtbank, die dat beroep verwierp. Het Hooggerechtshof kan zich als laatste rechtbank nog over de zaak buigen, maar in de tussentijd moet Google zich dus alvast aan de maatregelen houden.

Zo moet Google deze maand nog stoppen met het forceren van zijn eigen betaalmethode binnen de Play Store. Ook mogen appontwikkelaars straks verwijzen naar andere platforms voor het doen van betalingen, en mag Google geen geld meer betalen aan smartphonefabrikanten zodat zij de Play Store voorinstalleren op hun toestellen. Volgens Epic Games, dat de rechtszaak tegen Google in 2020 aanspande, ligt de deadline hiervoor op woensdag 22 oktober.

Op de langere termijn moet het ook mogelijk worden om alternatieve appwinkels te downloaden binnen de Play Store, en moeten concurrerende appwinkels toegang krijgen tot het volledige aanbod aan Play Store-apps. Dat gaat echter op zijn vroegst pas gelden in de loop van 2026. Het gaat om een Amerikaanse rechtszaak, dus alle genoemde verplichtingen gelden alleen in de Verenigde Staten.

Google zegt tegen Reuters dat het bedrijf 'teleurgesteld' is in de beslissing van het Amerikaanse Hooggerechtshof. De techgigant gaat nog steeds een hoger beroep indienen bij dat hof. Het is van plan om op 27 oktober een formeel verzoek in te dienen bij de Supreme Court. Mocht het hof de zaak behandelen en Google gelijk geven, dan kunnen de maatregelen teruggedraaid worden.

Het Belgische onderzoekslaboratorium imec start een programma gericht op de ontwikkeling van 300mm-GaN-wafers. Imec werkt hiervoor samen met Aixtron, GlobalFoundries, KLA Corporation, Synopsys en Veeco.

Volgens imec heeft het gebruik van 300mm-wafers verschillende voordelen ten opzichte van het gebruik van 200mm-wafers, die momenteel grotendeels de standaard zijn bij GaN. Zo worden de productiekosten lager, mede doordat de wafers een ruim twee keer groter oppervlak hebben, en is het mogelijk om geavanceerdere toepassingen te ontwikkelen. Het onderzoekslab noemt als voorbeeld efficiënte laagspanningsconverters voor cpu's en gpu's.

Imec ontwikkelt eerst een platform voor laagspannings-GaN-apparaten vanaf 100V. Hiervoor gebruikt de organisatie een 300mm-siliciumsubstraat. Later zal het onderzoekslab ook een platform voor hoogspannings-GaN-apparaten van minimaal 650V ontwikkelen. Bij deze wafers gebruikt imec Qromis substrate technology (QST)-substraten met een kern van polykristallijn aluminiumnitride. De 300mm-wafers zijn compatibel met de veelgebruikte complementary metal–oxide–semiconductor-, ofwel cmos-techniek.

Galliumnitride (GaN) is een materiaal dat steeds populairder wordt binnen vermogenselektronica. Het is efficiënter dan traditionele siliciumcomponenten en kan kleinere, lichtere en energiezuinigere elektronische apparaten mogelijk maken. Opladers op basis van GaN zijn bijvoorbeeld zuiniger en minder vatbaar voor oververhitting.

De derde editie van de Technologie Kieswijzer staat nu online en is bedoeld als tegenwicht voor het gebrek aan digitale zaken in reguliere stemwijzers. Technologie en digitalisering staan ondanks invloed en impact laag op de politieke agenda, stelt de stichting achter deze stemhulp.

"Na een opeenstapeling van grootschalige datalekken, desinformatiecampagnes en algoritmische discriminatie bevat de StemWijzer dit jaar alsnog maar één stelling over digitale zaken", verklaart de Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT). De initiator van de Technologie Kieswijzer constateert dat het thema digitale zaken 'net als bij de vorige verkiezingen' laag op de politieke agenda in Nederland staat. Kamerleden met verstand van digitale zaken staan laag op de kieslijsten, aldus STT.

Toch ziet de stichting een duidelijke verschuiving: "Ook digitalisering is als politiek thema aan het polariseren". Veel politieke partijen hebben hun standpunten over belangrijke digitale thema's herzien, aldus STT-directeur Rudy van Belkom. "In 2021 en 2023 waren de antwoorden van veel partijen nog vrij willekeurig, zonder een consistente visie. Dit jaar hebben relatief veel partijen hun standpunten duidelijk aangescherpt."

Opvallend is de steeds grotere zichtbaarheid van de frictie tussen overheidssturing en marktwerking. Daarnaast komen de verschillen tussen een nationale of Europese aanpak scherper naar voren. Wat ook in het oog springt, is dat de klassieke verdeling tussen conservatieve en progressieve partijen op het gebied van digitale zaken niet helemaal opgaat. Sommige partijen die als traditioneel conservatief zijn te beschouwen, hebben wat technologie betreft een vrij progressieve houding. "Volgens hen moeten we zoveel mogelijk experimenteren met nieuwe technologieën zoals AI, terwijl de gevestigde progressieve partijen juist op de rem trappen en waarschuwen voor de kwetsbaarheden."

De op technologie gerichte kieswijzer moet Nederlandse kiezers helpen hun eigen standpunten te bepalen en die te vergelijken met die van politieke partijen. De Technologie Kieswijzer legt daarvoor geen binaire stellingen voor, maar vijf oplossingen per onderwerp. "De vraag is namelijk niet óf we onze online privacy moeten beschermen, maar hoé we dat moeten doen. Deze nuance ontbreekt vaak bij het debat over technologie", stelt STT.

De belangrijke digitale thema’s zijn in deze kieswijzer vrijwel onveranderd ten opzichte van de twee vorige edities. De Technologie Kieswijzer van de STT ging in 2021 van start en werd toen door bijna 30.000 Nederlanders gebruikt. De aankomende Nederlandse verkiezingen voor de Tweede Kamer vinden op 29 oktober plaats. In totaal doen 27 politieke partijen mee, waaronder 15 die nu in de Kamer zijn vertegenwoordigd.

Nintendo eist in een rechtszaak een bedrag van 4,5 miljoen dollar, omgerekend ruim 3,8 miljoen euro, van een man die meerdere Switch-piraterijwebsites beheerde. De man reageerde niet op de oorspronkelijke cease-and-desistbrief, waarna hij voor auteursrechtenschending werd aangeklaagd.

De verdachte is een Amerikaan genaamd James Williams, maar is online bekend als Archbox. Hij zou volgens Nintendo duizenden of zelfs honderdduizenden illegale kopieën van Switch-games hebben gedistribueerd, zo blijkt uit rechtbankdocumenten. Hij zou daarnaast 'donaties' hebben gevraagd aan gamers, zodat zij sneller en zonder beperkingen Switch-games konden downloaden. Voor deze vorm van auteursrechtenschending met financieel gewin vraagt Nintendo een schadevergoeding van 3,8 miljoen euro, specifiek voor de distributie van dertig Switch-games.

Nintendo vraagt de rechtbank om een zogenoemd default judgement. Dit is een verzoek tot een eenzijdige berechting van een partij, omdat de andere partij zijn juridische verplichtingen voor de rechtszaak niet is nagekomen. In dit geval zou Williams niet zijn komen opdagen voor de rechtszaak, waardoor Nintendo naar eigen zeggen standaard gelijk zou moeten krijgen.

Volgens de Japanse gamegigant werd er eerst een cease-and-desistbrief naar Williams gestuurd. Dit is een juridisch dreigement, waarbij de ontvanger wordt opgedragen om onmiddellijk te stoppen met een bepaalde praktijk. Hier zou de verdachte niet op ingegaan zijn.

Voordat Nintendo zijn stappen tegen Williams kon volbrengen, probeerde het bedrijf eerst zijn identiteit te achterhalen. Daarvoor deed het bedrijf een oproep bij platforms als Reddit, waar Williams moderator was van de subreddit r/SwitchPirates, om zijn persoonsgegevens te delen. Nintendo kwam de verdachte uiteindelijk op het spoor omdat hij zelf onthullende informatie op Reddit plaatste, welke gekoppeld konden worden aan zijn e-mailadressen, die weer in verband konden worden gebracht met reparatieverzoeken bij Nintendo zelf.

Microsoft perkt methodes in waarmee gebruikers Windows 11 kunnen installeren zonder internetverbinding en account van Microsoft. Deze beperking zit vooralsnog alleen in een testbuild van het besturingssysteem. Het is niet duidelijk of dit een permanente beperking is.

Het gaat specifiek over het aanmaken van lokale accounts tijdens het installatieproces van Windows 11, zo merkt Windows Central op. Microsoft geeft als reden hiervoor dat deze omzeiling negatieve neveneffecten kan hebben. De methodes om bij de eerste ingebruikname van Windows 11 geen onlineaccount bij Microsoft aan te maken, zouden namelijk kritieke schermen bij de installatie overslaan.

De Out-Of-Box-Experience voor Windows 11 zou gebruikers dan onbedoeld een apparaat opleveren 'dat niet volledig is geconfigureerd voor gebruik', stelt Microsoft in een blogpost. "Gebruikers moeten de OOBE afronden met internet en een Microsoft-account, om er zeker van te zijn dat het apparaat correct is ingesteld."

In de blogpost gaat het om verwijdering van de opdrachtmogelijkheid om de installatie van Windows 11 lokaal uit te voeren. Dit betekent dat een opdracht als start ms-cxh:localonly niet meer werkt. Momenteel is dat alleen het geval in de nieuwe testbuild 26220.6772, die gisteren is uitgebracht voor testers in het devkanaal voor Windows 11-releases.

De verwachting is dat de inperking van lokale accounts bij de eerste ingebruikname van Windows 11 binnenkort wordt uitgerold naar gewone gebruikers. Microsoft heeft eerder al maatregelen genomen tegen andere methodes voor lokale accounts bij de installatie van Windows, zoals de opdracht oobe/bypassnro.

Virtuele mobiele providers hadden in het tweede kwartaal van 2025 ongeveer net zoveel marktaandeel als Vodafone. Dat blijkt uit de ACM Telecommonitor. Een kwartaal eerder waren virtuele providers nog kleiner op de mobiele markt.

De ACM deelt geen exacte percentages marktaandeel, maar geeft met blokken van vijf procent aan hoeveel marktaandeel de drie netwerkbeheerders afzonderlijk en alle virtuele providers samen hebben. KPN en Odido blijven stabiel op beide 25 tot 30 procent marktaandeel. Vodafone volgt hierna met 20 tot 25 procent. Virtuele providers zonder eigen netwerk hadden voorheen 15 tot 20 procent marktaandeel, maar dat is volgens de Autoriteit Consument & Markt het afgelopen kwartaal toegenomen tot 20 tot 25 procent. Het is niet duidelijk waar deze stijging vandaan komt. De ACM deelt wel dat het aantal simkaarten van de mobile virtual network operators is toegenomen van 4,93 miljoen naar 5,38 miljoen.

Wat volgens de toezichthouder opvalt aan de cijfers, is een 'significante' stijging bij het mobiele dataverbruik. In het tweede kwartaal van 2025 werd 719 miljoen GB - ofwel 719 petabyte - aan data verbruikt. Dit is 16 procent meer dan in het eerste kwartaal van dit jaar. Het gaat om de grootste stijging sinds het tweede kwartaal van 2023, toen het mobiele dataverbruik met ruim 20 procent toenam. Volgens de langetermijntrend verdubbelt het mobiele dataverbruik ongeveer elke drie jaar.

Het percentage van de Nederlandse abonnees met een internetsnelheid van 1Gbit/s of hoger ligt voor het eerst boven de 15 procent. Dat blijkt uit de ACM Telecommonitor. Het aandeel Nederlanders met 1Gbit/s of hoger nam in het afgelopen kwartaal met 1,7 procentpunt toe.

In het tweede kwartaal van 2025 had 15,1 procent van de Nederlandse abonnees een vastinternetsnelheid van 1Gbit/s of hoger. Het aantal Nederlanders met een vastinternetsnelheid van 1Gbit/s of meer loopt al kwartalen langzaam op. Toch gaat het om de sterkste stijging sinds begin vorig jaar, blijkt uit de cijfers van de ACM.

Wat opvalt aan de cijfers is dat het percentage abonnees met een internetsnelheid tussen de 99Mbit/s en 1Gbit/s met ruim een procentpunt verminderde. Voorheen bleef dat aandeel redelijk gelijk, met zo'n 74,0 tot 74,5 procent. De afgelopen kwartalen stapten juist abonnees met een internetsnelheid van minder dan 100Mbit/s vaker over. Op dit moment heeft 11,6 procent van de Nederlandse abonnees een internetsnelheid van minder dan 99Mbit/s.

Uit de cijfers blijkt verder dat 420.000 Nederlandse huishoudens hun koperabonnement hebben opgezegd. Het is niet direct duidelijk waar die klanten heen zijn gegaan. Het aantal glasvezelklanten is namelijk maar met zo'n 90.000 toegenomen. Het aantal kabelklanten nam ook af, met 20.000. Mogelijk is een deel van de koperklanten overgestapt naar Odido's Klik&Klaar-5G-abonnement, al wordt deze abonnementsvorm nog niet genoemd in de cijfers van de Autoriteit Consument & Markt.

Het sociale medium Bluesky faciliteerde op 6 oktober zijn twee miljardste post. Gemiddeld zijn er de afgelopen maanden tussen de 3,5 en 4 miljoen posts per dag geplaatst. Het is niet duidelijk wie de twee miljardste publicatie op het platform deed.

Bluesky laat zelf in een post weten dat de mijlpaal onlangs bereikt is. Op het moment van schrijven heeft het X-alternatief grofweg 39,5 miljoen gebruikers, terwijl dat er begin 2025 nog 30 miljoen waren. Die gebruikers plaatsen zoals vermeld gemiddeld zo'n 3,7 miljoen posts per dag. Ter vergelijking: X verwerkt dagelijks 500 miljoen posts, waaronder 100 miljoen originele berichten, 100 miljoen reacties en 300 miljoen quotes.

Het platform Bluesky werd in 2019 opgericht door Twitter-bedenker Jack Dorsey als onderdeel van wat toen nog Twitter heette. Sinds 2021 is het onafhankelijk bedrijf. Het duurde daarna nog jaren voordat het platform daadwerkelijk 'openbaar' beschikbaar werd; tot begin 2024 hadden gebruikers een uitnodiging nodig om lid te worden.

Funcom sluit de gamestudio The Outsiders in Stockholm. De Zweedse studio werd in 2015 opgericht door David Goldfarb en Benjamin Cousins, die beiden eerder aan de Battlefield-franchise bij DICE werkten. Voor zover bekend worden alle zestig werknemers ontslagen.

In een post op sociale media laat Goldfarb weten dat zijn studio getroffen is door de ontslagronde die Funcom begin oktober al aankondigde. Het was toen niet duidelijk op welke manier de Dune: Awakening-maker en -uitgever zijn bedrijf zou herstructureren. De herstructurering was opvallend, want Funcom claimt dat de Dune-game de 'grootste release uit het bestaan van het bedrijf' is.

The Outsiders werd in 2015 opgericht en werd volgens Goldfarb al eens eerder bijna gesloten nadat de game Darkborn geannuleerd werd. In het spel, dat in 2019 nog uitgebreid getoond werd, zouden spelers een monster zijn dat wraak neemt op de Vikingen die zijn familie vermoordden. Uiteindelijk wist The Outsiders in 2022 de succesvolle game Metal: Hellsinger te ontwikkelen. De muzikale ritmeshooter kreeg zeer goede recensies, al wijzen statistieken van SteamDB erop dat de game na het initiële succes intussen nog maar door enkele honderden mensen gespeeld wordt.

Funcom is een Noorse uitgever en ontwikkelaar die naast Dune: Awakening onder meer Conan Exiles en Age of Conan heeft gemaakt. In 2019 investeerde de Chinese gamegigant Tencent veel in het bedrijf en een jaar later werd Funcom volledig door Tencent overgenomen. Het bedrijf nam The Outsiders in 2021 over.

OpenAI introduceert nieuwe ontwikkelaarstools die het maken van AI‑agents gemakkelijker moeten maken. Met de Agent Builder kunnen gebruikers bijvoorbeeld visueel de workflow van meerdere agents managen. De zogenoemde AgentKit is nu beschikbaar als bèta voor de api-, Enterprise- en Edu-versies van ChatGPT.

AgentKit bestaat volgens OpenAI uit drie hoofdtools. Met Agent Builder moeten gebruikers visueel de workflow van meerdere agents kunnen managen, zonder dat daar custom code voor nodig is. In de software kunnen gebruikers de nodes visueel verplaatsen en op elkaar aansluiten. Ook ondersteunt deze tool aangepaste 'vangrails' om de mogelijkheden van een agent in te kunnen perken.

Via Connected Registry kunnen bedrijven volgens de AI-gigant datatoegang via OpenAI-tools tussen meerdere werkomgevingen of organisaties managen. Deze dienst ondersteunt standaard integratie met dataplatforms als Dropbox, Google Drive en Microsoft Teams. Beheerders moeten dit via een admindashboard kunnen regelen.

Tot slot kondigt het bedrijf ChatKit aan, een tool om het embedden van chatbots in bestaande systemen gemakkelijker te maken. Het bedrijf stelt dat het verwerken van een chatbot-UI van een agent, zoals een helpdeskmedewerker, HR-bot of assistent, gecompliceerd is. Met de nieuwe tool moeten gebruikers dit aan de hand van widgets en andere visualisaties gemakkelijker kunnen doen. Na het embedden in de frontend is het volgens OpenAI mogelijk om de bot visueel te tweaken. Het is zowel mogelijk om de bot met de ChatKit Python-sdk zelf te hosten als via Agent Builder op een devserver van OpenAI te draaien.

Alternatieve appstores zien grote problemen in de identiteitscheck die Google verplicht voor appmakers buiten de Play Store. Dit breekt kritieke functionaliteit, eventuele workarounds zijn onveilig en het riekt naar een machtsgreep, zeggen Accrescent en Obtainium tegen Tweakers.

Accrescent en Obtainium zijn het in grote lijnen eens met de kritiek van F-Droid op de plannen van Google. Alle drie de alternatieve appstores zien fundamentele problemen in het aangekondigde beleid waarbij appontwikkelaars hun identiteit bij Google moeten verifiëren, ook voor apps die niet via Googles Play Store worden gedistribueerd. Apps die hier niet aan voldoen, draaien straks niet meer op Android-toestellen.

Google verklaart hiermee de beveiliging van Android te verbeteren. De redenering is dat makers van malware en apps voor financiële fraude zich niet meer kunnen verschuilen achter anonimiteit of een valse identiteit. Voor hobbyisten belooft het bedrijf een uitzondering op het nieuwe beleid, dat in september volgend jaar van kracht wordt. Tweakers heeft Google vorige week gevraagd om een reactie op de kritiek en dat verzoek nog herhaald.

Alternatieve appstores maken zich zorgen

Naast F-Droid slaan andere alternatieve appstores nu ook alarm: zij zien niet alleen hun eigen functioneren en voortbestaan bedreigd. Ze maken zich ook zorgen over de gevolgen voor appontwikkelaars, eindgebruikers en Android als algemeen platform. Obtainium en Accrescent reageren wel op vragen van Tweakers.

"Ik ben het behoorlijk eens met het artikel van F-Droid", antwoordt softwareontwikkelaar Imran Remtulla van Obtainium. Hij meent dat Google met dit nieuwe beleid in wezen general-purpose computing in de ban doet 'voor de rest van de smartphonegebruikers in de wereld'. De maker van de alternatieve appstore voor Android stelt dat iPhone-gebruikers nooit zo'n algemeen platform hebben gehad.

Volgens Remtulla wil Google het meer winstgevende bedrijfsmodel van Apple emuleren. Een model 'waarbij niemand apps kan distribueren of draaien zonder een flinke vergoeding voor een developeraccount, plus 30 procent van alle apptransacties'.

Hoofdontwikkelaar Logan Magee van Accrescent laat zich subtieler uit, maar maakt zich ook 'ernstige zorgen' over Googles nieuwe beleid. Zoals dat er nu voor staat, breekt dat volgens hem kritieke functionaliteit en eventuele work-arounds zijn onveilig voor zowel appstores als appmakers als Android-gebruikers.

Appstores hebben volgens hem geen gedocumenteerde manier om vooraf te controleren of de identiteit van een appontwikkelaar wel of niet is geverifieerd. Daardoor kunnen zij straks hun gebruikers geen goede, gefilterde appoverzichten geven. Consumenten zouden daardoor apps wel kunnen downloaden, maar mogelijk niet gebruiken. Dit kost appstores en gebruikers bandbreedte en geeft gebruikers een slechte ervaring, aldus Magee. "Dat ondermijnt de levensvatbaarheid van Accrescent en andere Android-appstores."

Android Debug Bridge

"De enige work-around die Google biedt, de Android Debug Bridge (ADB), is gevaarlijk en onveilig en dus niet acceptabel voor alle gebruiksgevallen", aldus Magee. Hij wijst erop dat Googles documentatie voor ontwikkelaarsverificatie nu stelt dat ADB wordt ondersteund voor het installeren van apps zonder dat die verificatie nodig is. Die optie is volgens de maker van Accrescent alleen bedoeld voor ontwikkeldoeleinden en enkele beperkte gevallen van apparchivering.

Magee ziet gevaar in het toekennen van ADB-privileges op een persoonlijk Android-apparaat aan een ander apparaat of app. Daarmee geeft een gebruiker namelijk vergaande rechten die 'alleen noodzakelijk zijn voor het ontwikkelen op een daarvoor bestemd apparaat of emulator'.

In theorie zou Google een api kunnen opzetten om alternatieve appstores een verificatiecheck bij Google uit te laten voeren, geeft Magee nog aan. Zo'n toegangsmiddel zou echter hoge kosten voor die dataverzoeken opleggen aan alternatieve appstores. De maker van Accrescent vindt dat dan ook 'geen acceptabele oplossing'.

Vooralsnog lijken alternatieve appstores dus geen andere keuze te hebben dan zich aan de volgens hen verregaande identificatieplicht te houden. Het sentiment onder de ontwikkelaars van deze platforms is echter eensgezind: Google zou de macht van zijn Play Store-ecosysteem verder vergroten en alternatieve appstores daarmee dwarsbomen. Vanaf september 2026 zal blijken in hoeverre het nieuwe beleid van Google alternatieve appstores hindert en of er inderdaad minder oplichters zich in het Android-ecosysteem weten te forceren.