Google en Epic begraven de Play Store-strijdbijl, wat gaan we daarvan merken?

Google en Epic Games begraven de strijdbijl. De techgigant en Fortnite-maker zitten al jaren verwikkeld in een juridische strijd om de toekomst van de Play Store. Nu willen die twee bedrijven de zaak schikken, waarbij Google de nodige wijzigingen doorvoert in Android. Die wijzigingen zullen, als ze worden goedgekeurd door de rechter, vooral grote gevolgen hebben voor gebruikers en appontwikkelaars in de Verenigde Staten. Maar ook hier in Europa zal de impact enigszins zichtbaar zijn.

Makkelijker appwinkels installeren, ook in Europa

Onder de schikking wordt het namelijk een stuk makkelijker om alternatieve appwinkels op je telefoon te installeren en gebruiken, ook hier in de EU. Ze moeten daarmee qua gebruiksgemak op gelijke hoogte komen als de Play Store van Google zelf, waar dat momenteel nog niet het geval is.

Momenteel kunnen Android-gebruikers weliswaar al alternatieve appwinkels installeren, maar nu krijgen ze daarbij nog wat obstakels opgeworpen. Ze krijgen bijvoorbeeld waarschuwingen over de veiligheid te zien. Bovendien worden alternatieve appwinkels, net als gesideloadede apps, gezien als installaties uit onbekende bron. Om die te kunnen installeren, moet je daar eerst toestemming voor geven in de instellingen van je telefoon.

Daar gaat onder de schikking een verandering in komen. Alternatieve appwinkels kunnen zich voortaan bij Google aanmelden voor een nieuw ‘Registered App Store'-initiatief. Wanneer ze dat doen en geaccepteerd worden door Google, worden ze voortaan gezien als een ‘volwaardige' appwinkel binnen Android.

Dat gaat onder andere gepaard met een eenvoudigere installatie. Gebruikers kunnen dan naar de website van een alternatieve appwinkel gaan en simpelweg op de installeerknop drukken. In plaats van veiligheidswaarschuwingen krijgen ze een neutraal scherm met informatie over de appwinkel te zien. Vervolgens kunnen ze de appwinkel met één druk op de knop installeren, zonder telefooninstellingen te moeten aanpassen of door andere hoepels te springen.

Google maakt installeren alternatieve Android-appwinkels makkelijker — Het nieuwe installatieproces voor alternatieve Android-appwinkels, zoals te zien in het schikkingsvoorstel van Google en Epic.

Wijziging bij de volgende grote Android-release

Om dat mogelijk te maken, moet Google in de volgende grote Android-release een proces introduceren waarmee een appstore gecertificeerd kan worden als een Registered App Store. In de schikking staat echter dat Google niet zomaar iedere appwinkel zal accepteren.

De techgigant mag volgens de schikking namelijk 'redelijke eisen' stellen aan dergelijke appwinkels, voordat ze deze toelaten tot het programma. Zo gaat het bedrijf de winkel ‘beoordelen', vermoedelijk op het gebied van veiligheid, en mag daarvoor een 'redelijke vergoeding' in rekening worden gebracht bij de appwinkelmakers. Hoe die beoordeling in elkaar steekt en hoe hoog die vergoeding is, wordt in de openbare documenten niet genoemd.

Geaccepteerde appwinkels krijgen vervolgens dezelfde rechten als de Play Store. Zo moet Google deze stores de benodigde machtigingen geven voor het gemakkelijk installeren en updaten van apps. De gebruikservaring in alternatieve appwinkels moet daarmee vergelijkbaar zijn met die van de Play Store zelf, staat in de schikking.

De meest ingrijpende wijzigingen voor alternatieve Android-appwinkels komen overigens te vervallen. In het eerdere gerechtelijke bevel stond onder andere dat Google ook concurrenten moest toelaten in de Play Store zelf. Google moest dan concurrerende appwinkels minstens drie jaar lang via de Play Store gaan verspreiden, maar dat hoeft nu niet meer. Diezelfde alternatieve appwinkels moesten ook toegang krijgen tot de volledige catalogus van Play Store-apps, zodat het appaanbod op alle Android-appwinkels gelijk zou zijn. Daar is na de schikking geen sprake meer van.

Het blijft dan ook de vraag of alternatieve Android-appwinkels in de praktijk écht toegankelijker zullen worden voor de gemiddelde gebruiker, aangezien ze nog altijd handmatig op zoek moeten gaan naar de website van de appwinkel in kwestie. En ook het appaanbod wordt dus niet gelijkgetrokken met de Play Store.

Daar staat wel tegenover dat de versimpelde installatiemethode niet alleen in de Verenigde Staten, maar wereldwijd beschikbaar komt. Daarnaast is de termijn van deze specifieke maatregelen verruimd. De rechtbank wilde Play Store-concurrentiemaatregelen voor een periode van drie jaar, maar Google verlengt dat tot en met juni 2032.

Google mag concurrentie minder belemmeren

Van de overige maatregelen gaan we in Europa een stuk minder merken, aangezien ze vooral gelden in de Verenigde Staten. Zo mag Google drie jaar lang geen exclusiviteitsdeals sluiten met Android-appmakers. Dat geldt wel wereldwijd, maar alleen voor apps die daadwerkelijk beschikbaar zijn in de Verenigde Staten. Dat verbod geldt bovendien alleen voor Android en dus niet voor de Apple App Store.

In dezelfde trant mag Google in de VS niet verbieden dat een (telefoon)fabrikant een overeenkomst sluit met een alternatieve appwinkel, bijvoorbeeld om die vooraf te installeren of op een bepaalde positie op het thuisscherm te zetten. Google zelf mag overigens zelf ook nog overeenkomsten sluiten voor een prominente positie op het thuisscherm, al mag het bedrijf niet betalen om als enige appwinkel meegeleverd te worden op apparaten.

Sommige bepalingen zijn overigens ongewijzigd gebleven ten opzichte van het gerechtelijke bevel uit 2024. Zo mag Google geen omzet vanuit de Play Store delen met makers van Android-apps of -appwinkels. Ook mag het bedrijf geen feature parity vereisen van apps die zowel in de Play Store als een concurrerende Android-appwinkel staan.

Google Play

Ontwikkelaars mogen straks eigen betaalmethodes implementeren

Amerikaanse appontwikkelaars krijgen vanaf 3 december tot 30 juni 2032 ook de mogelijkheid om een eigen betaalmethode te gebruiken voor in-appaankopen in de Play Store. Voorheen moesten ze de Googles Play Billing-betaalmethode gebruiken. Wel zijn de ontwikkelaars verplicht om Play Billing als optie te blijven aanbieden.

Ook moet de techgigant ontwikkelaars toestaan om gebruikers buiten de Play Store om te laten betalen voor in-appaankopen. Naar deze alternatieven mogen ze binnen de apps linken, net zoals al langer is toegestaan in Europa. Waar ze, in tegenstelling tot het eerdere bevel, niet binnen apps naar mogen linken, is naar downloadpagina's van andere apps. Dat mag in de EU sinds kort wel.

Google heeft tot slot ook afgesproken om de servicekosten voor ontwikkelaars in de VS aan te passen. Er gaat tot en met juni 2032 een maximaal commissietarief van 20 procent gelden voor in-appaankopen. Volgens het schikkingsvoorstel wordt dit hoge tarief gerekend voor aankopen die een significante impact hebben op de gameplay (bijvoorbeeld als ze de uitkomst van potjes kunnen bepalen) of voor 'willekeurige' aankopen (zoals lootboxes).

Voor andere aankopen, bijvoorbeeld cosmetische items in games, mag Google niet meer dan 9 procent commissie rekenen. Voor bundels met beide soorten aankopen mag Google overigens het hoge tarief rekenen. Overigens zit hier nog niet de 5 procent commissie bij die Google rekent voor het gebruik van zijn Play Billing-betaalmethode. Bij alternatieve betaalmethodes rekent Google geen extra commissie.

Ter vergelijking: momenteel rekent Google in de Verenigde Staten 15 procent voor abonnementen, 15 procent voor de eerste 1 miljoen dollar omzet die een appmaker jaarlijks boekt en 30 procent voor omzet boven de 1 miljoen dollar. In de EU hanteert Google al lagere tarieven vanwege de DMA.

Google en Epic strijden al jaren voor de rechtbank

Met deze schikking komt een einde aan een jarenlange strijd; de rechtszaak tussen Google en Epic loopt namelijk al sinds 2020, toen Fortnite uit de Play Store werd gehaald vanwege het overtreden van Googles regels. Epic omzeilde namelijk de betaalmethode die Google binnen de Play Store hanteert, om zo te voorkomen dat het een fors deel van zijn Android-inkomsten moest afstaan aan Google.

De rechtszaak draaide om de vraag: is de Play Store een illegaal monopolie? Daarbij werd vooral gekeken naar Google Play Billing. Appontwikkelaars waren in de Play Store namelijk verplicht om dat betaalsysteem te gebruiken, en moesten daarom maximaal dertig procent van hun inkomsten uit in-appaankopen afstaan.

Alternatieve appwinkels worden weliswaar toegestaan op Android, maar Epic stelde dat Google het gebruik daarvan actief belemmerde. Onder initiatieven als ‘Project Hug' zou de techgigant bijvoorbeeld ‘honderden miljoenen dollars' hebben uitgegeven om te voorkomen dat ontwikkelaars hun eigen Android-appwinkels opzetten, in de vorm van advertentiecredits en comarketingcampagnes.

De beschuldiging was dus in het kort: de Play Store is in de praktijk de enige volwaardige appwinkel voor Android, mede doordat Google de concurrentie belemmert. Aangezien in diezelfde Play Store geen alternatieve betaalmethoden beschikbaar zijn, kan Google zelf bepalen hoeveel commissie het in rekening brengt bij ontwikkelaars. Dat vond Epic oneerlijk en onwettig. Google weersprak dat, onder andere door te benadrukken dat sideloaden is toegestaan op Android.

Google v Epic-bewijsstuk Project Hug — Project Hug

Epic kreeg grotendeels gelijk van de rechtbank

De zaak verscheen twee jaar geleden voor een jury, die na slechts enkele uren overleg unaniem oordeelde dat de Play Store en diens betaalmethode inderdaad illegale monopolies zijn. De uiteindelijke uitspraak: Google moest de Play Store drie jaar lang openbreken.

Daarbovenop moeten ook alternatieve appwinkels een eerlijkere kans krijgen op Android, oordeelde de rechter. Daarom zou de Play Store ook op dat gebied aanzienlijke concessies moeten doen. Onder de uitspraak zou Google alternatieve appwinkels drie jaar lang moeten toelaten in de Play Store zelf, zodat gebruikers deze gemakkelijker kunnen downloaden, zoals hierboven al besproken.

Om de exclusiviteit van Android-apps in de Play Store tegen te gaan, moeten die alternatieve appwinkels in die periode ook alle apps uit de Play Store mogen verspreiden, mits de ontwikkelaars van die apps daar individueel toestemming voor geven. Tot slot worden initiatieven als Project Bear verboden: Google mag niet langer ontwikkelaars betalen om hun apps (als eerste) in de Play Store uit te brengen of juist te weren uit andere Android-appwinkels.

Logischerwijs was Google het hier niet mee eens. Het bedrijf diende al snel een beroep in, hoewel ook dat werd verworpen. In de tussentijd moest Google al de eerste aanpassingen doen in de VS, voornamelijk rondom betaalmiddelen in de Play Store. Als laatste verdedigingslinie diende Google de zaak in bij het Amerikaanse Hooggerechtshof, dat als enige rechtbank nog een streep door de maatregelen kan zetten. Zo ver lijkt het dus niet meer te komen. Als de rechtbank het schikkingsvoorstel accepteert, zal de zaak immers worden afgesloten.

Google en Epic zijn verheugd over de schikking, bespreken hem donderdag voor de rechtbank

Zowel Epic als Google geeft aan tevreden te zijn met de schikking. Epic Games-ceo Tim Sweeney noemt het voorstel van Google 'geweldig'. "Het versterkt echt de oorspronkelijke visie van Android als een open platform", zegt de topman, die ook zegt dat de maatregelen 'in contrast staan met het model van Apple' en zijn gesloten iOS-ecosysteem. Android-president Sameer Samat spreekt in positieve woorden over de schikking, die volgens hem gaat helpen om 'de keuzes en flexibiliteit voor ontwikkelaars te verbreden'.

Het is voor nu wachten op een oordeel van de rechtbank. De twee bedrijven gaan aanstaande donderdag in overleg met de rechter, zo schrijft Samat op sociale media. Daarna zullen de maatregelen in de praktijk worden gebracht, en zal moeten blijken of ze daadwerkelijk een deuk kunnen slaan in Googles Play Store-hegemonie.