Jedec introduceert standaard voor connector CAMM2-geheugen met Lpddr5

Jedec heeft de Lpddr5 CAMM2 Connector Performance Standard geïntroduceerd. De LP5CAMM2-connector is een gestandaardiseerde oplossing voor compacte CAMM2-geheugenmodules met Lpddr5-geheugenchips. Dit type module moet een alternatief bieden voor vastgesoldeerd werkgeheugen in mobiele apparaten zoals laptops.

De geheugenstandaardenorganisatie schrijft in een persbericht dat LP5CAMM2, ook wel PS-007A genoemd, verschillende voordelen biedt in vergelijking met conventionele DDR5-SO-DIMM’s. Zo neemt een Compression Attached Memory Module de helft minder plaats in op een moederbord, terwijl de hoogte identiek blijft. De modules moeten ook een betere signaalintegriteit en meer bescherming tegen radiofrequentie-interferentie bieden. Tot slot noemt Jedec 'een verlaagd stroomverbruik', zonder meer technische details te delen.

Jedec introduceerde de CAMM2-standaard voor DDR5 en Lpddr5(x) in december 2023. Eén fysieke module kan twee geheugenmodules bevatten, die in een dualchannelconfiguratie aan het systeem worden gepresenteerd. Deze configuratie maakt een grotere geheugenbandbreedte mogelijk. Doordat de modules worden vastgeschroefd, moeten ze ook laptops met verwisselbaar geheugen mogelijk blijven maken. De organisatie deelde eerder dit jaar zijn vooruitzichten met betrekking tot CAMM2 met Lpddr6.

Reacties (29)

[Roel1966]

In feite zou je dit dan kunnen zien als een potentiele opvolger van SO-Dimms en tevens dan een oplossing voor de nu dan vast gesoldeerde dimms op de moederboarden. Veelal is de rede van het vast solderen van geheugen op moederboarden vooral dat SO-Dimm slots te veel plaats innemen. Dus ja, dan zou dit wel een goede oplossing zijn dat je eindelijk weer zelf het geheugen kan uitbreiden. Alleen zal het nog wel een hele tijd duren eer dan dit soort modules op de markt zullen verschijnen en betaalbaar zijn.

[uiltje]

Alleen zal het nog wel een hele tijd duren eer dan dit soort modules op de markt zullen verschijnen en betaalbaar zijn.

Waarom? Het is toch meer een form factor dan een chip standaard? Volgens mij kan je "gewoon" de geheugenmodulus op een ander bordje plaatsen toch? Dat dat dan snellere chips kunnen zijn: fijn, maar die bestaan al, want die worden momenteel gesoldeerd of zelfs in de chip package opgenomen (Apple Mx processors).

EDIT: En het is niet alsof dit uit de lucht komt vallen.

[Reactie gewijzigd door uiltje op 2 november 2024 00:26]

[Roel1966]

Waarom? Het is toch meer een form factor dan een chip standaard?

Kijk maar eens naar b.v. USB-C, heeft ook een hele tijd geduurd eer dat enigszins standaard werd en nog steeds zie je devices met b.v. micro-USB.

[svenk91]

Het is niet altijd een ruimte ding, latency is ook een issue. Dat is ook een reden dat op GPU’s het ram is vast gesoldeerd en dat bijv. een geheugen architectuur als dat Apple gebruikt een veel hogere snelheid haalt dat met GPU’s kan concurreren.

[Server.1968]

Heel fijn dit. Zit zelf al met een HP laptop, I5, 11e generatie, met 8 GB, wilde dit uitbreiden maar bleek niet te kunnen, de 8 GB die erin zit is vastgesoldeerd en geen extra slot. Vind die hele ontwikkeling van niet uitbreidbaar geheugen maar niks, dus hopelijk wordt deze ontwikkeling breed opgepakt.

[youridv1]

Dit zijn het soort dingen die je bij aankoop controleert. Je kunt in de pricewatch filteren op het aantal sodimm sloten, of de specificaties bij de fabrikant controleren bijvoorbeeld.

[Reactie gewijzigd door youridv1 op 1 november 2024 14:24]

[sebastius]

Dat is een mooi staaltje victim blaming, jij als klant hebt gefaald naar de specs te kijken!

What about dat het gewoon de norm zou moeten zijn om ram en disk te kunnen vervangen/upgraden? Ik vind het niet meer dan redelijk om een laptop wat extra leven te geven laat in de levenscyclus door een disk of ram te upgraden. De CPU heeft vaak nog wel genoeg power.

[youridv1]

Ik vind het ook niet meer dan redelijk en het zou ook de norm moeten zijn. Daarom koop ik alleen laptops waarvan het werkgeheugen en de opslag uitbreidbaar of op zijn minst vervangbaar zijn. Maar als je dus niet naar de specs kijkt en gewoon "perongeluk" een laptop koopt die niet uitbreidbaar is in geheugen en/of opslag, dan maak je het voor de fabrikanten alleen maar winstgevend om jou die features niet te geven. Dat heeft geen zin.
Kun je er wel boos over doen op internet, maar je moedigt ze met je portemonnee juist aan door die laptop alsnog te kopen. Goed opletten dus.

Als jij dat victim blaming vindt, prima. Ik vind een verkeerde aankoop doen door gebrek aan onderzoek naar het product de schuld van de consument. Als de fabrikant die informatie niet beschikbaar stelt of je bewust misleid, dan is dat iets anders. Echter worden dit soort specs gewoon gepubliceerd. Het zou victim blaming geweest zijn als er op de doos/productpagina had gestaan dat de laptop uitbreidbaar is.

Als je een caravan hebt, dan kijk je ook in de specs van de auto die je wil kopen of het maximaal aanhanger- en treingewicht toereikend zijn. Als je 5 kinderen hebt, controleer je ook of de auto een derde zitrij heeft. Wat je niet doet, is alsnog een Volkswagen Up! kopen en dan achteraf zeiken op internet dat het de norm moet zijn dat iedere auto 1500KG kan trekken en 7 zitplaatsen heeft.
Als jij graag een bedraadde koptelefoon wil aansluiten op je smartphone, of de opslag wil uitbreiden met een SD-kaart, dan controleer je bij aankoop dat de smartphone over die opties beschikt.
Dat is hier met laptops precies hetzelfde.

Jij noemt het victim blaming alsof de fabrikant je hier oplicht of naait, maar dat is in de verste verte niet het geval.

[Reactie gewijzigd door youridv1 op 1 november 2024 14:47]

[MulMonkey]

Ik vind dat jullie beide gelijk hebben. En volgens mij vinden jullie het ook beide belangrijk, net als ik.

Nog een toevoeging op de zogenaamde victim blaming vanuit mijn perspectief: ik denk dat je, door de "schuld" bij de consument te leggen, de fabrikanten misschien teveel ontziet. Het is maar net waar je focus legt, maar ik ben het er wel mee eens dat fabrikanten ook verantwoordelijk zouden moeten zijn om hun producten te kunnen laten upgraden en daarmee duurzaamheid af te dwingen. Dat doen ze doorgaan niet vanzelf: dus zou er wetgeving moeten zijn. Denk aan Right To Repair en/of duurzaamheid qua mogelijkheden om werkgeheugen en opslag uit te breiden.

Stemmen met je portemonnee natuurlijk. Maar dat is (vind ik) ook niet het hele verhaal.

[Reactie gewijzigd door MulMonkey op 1 november 2024 15:07]

[kid1988]

Sommige dingen stroken natuurlijk niet met elkaar. Van super dunne laptops kun je niet vewachten dat ze stacked SO-dimms gebruiken. We vinden het immers vandaag ook normaal dat we geen CPU en GPU meer kunnen wisslen (PGA478 en MXM anyone?). Dus om nou te zeggen dat het "de norm" is vind ik wat kort door de bocht. Andere wensen, andere eisen, andere normen.

Dat gezegd hebbende vind ik wel dat fabrikanten hier transparant over moeten zijn over de mogelijkheden, zodat ook de wat minder onderlegde googlaars onder ons weten wat ze kopen.

Het enige wat de norm zou moeten zijn is onderdelen welke door de fabrikant worden aangemerkt als slijtagedelen, door de eindgebruiker moeten kunnen worden gewisseld. Looking at your Apple.

[Reactie gewijzigd door kid1988 op 1 november 2024 16:01]

[BlaDeKke]

Ik heb een Razer Blade 15 advanced 2020.
Zo dun dat er geen utp poort op past.
Desondanks zit daar redelijk high end hardware in, koeling neemt dus best wat plek in en 1/3e van de laptop is accu. Het eerste dat ik heb gedaan is het ram geheugen vervangen van de standaard 16gb naar 64gb, het snelste ram geheugen dat geen hogere spanning vereist dan de jedec standaard. En de sad vervangen van 512gb naar 2tb.

Dus je laptop mag flink dun zijn, dat is geen reden om ram te solderen imo.

Maar ik vermoed dat je doelt op MacBook Air diktes van laptop. Ik heb geen idee of de dikte daar een sodimm slot in de weg staat. Het zou me verbazen dat dit echt niet mogelijk zou zijn.

Ik trek mijn hele reactie terug. Net nog eens gekeken naar de internals. Dit is echt al nipt, op het 14” model is het ram gesoldeerd vanwege plaatsgebrek.

[Reactie gewijzigd door BlaDeKke op 2 november 2024 17:40]

[mbovenka]

Victim blaming? Due diligence noem ik het. Vastgesldeerd geheugen is een gegeven waar je als koper gewoon rekening mee moet houden. Je kunt er van alles van vinden verder, maar dat verandert daar niets aan.

[uiltje]

Ja, sorry hoor, maar als ik naar een laptop kijk dan heb ik meerdere variabelen die de uitkomst beinvloeden. Dat is waarom er regels moeten zijn rondom repareerbaarheid en opwaardering van de computer, zodat het speelveld tenminste op dit gebied gelijk is. Dit vind ik altijd zo'n lulkoek, net zoals dat als je het ergens niet eens mee bent bij een bedrijf dat je dan maar ontslag moet nemen. Of omgekeerd, ik moet niet bij elke schoen die ik probeer me af hoeven vragen of er kinderarbeid bij kwam kijken.

Daarom heb je regels: je maakt een gelijk speelveld waarbinnen de bedrijven kunnen concurreren. Goed, nog eentje dan: we spelen toch ook voetbal met allerlei regels en een scheids? Nooit gesnapt waarom mensen zo'n scheidsrechter niet kunnen waarderen in de economie.

[nandervv]

Behalve dat er met CPUs van de huidige generatie best wel grote voordelen zitten aan het vast solderen van het geheugen..

[BlaDeKke]

Mag ik vragen welke voordelen? Hiervan ben ik gewoon niet op de hoogte.

[michaelboon82]

Er is toch nog zo iets als een onderzoeks'plicht' als je iets koopt?

Natuurlijk ben ik het met je eens dat hoe meer standaard en hoe meer vervangbaar/uitbreidbaar beter is, maar je mag als koper ook wel van te voren even onderzoeken of je in de toekomst het geheugen uit kunt breiden als je dit ooit van plan bent.

[uiltje]

Ja hoor. En dat geldt dan ook voor de SSD, en of het scherm repareerbaar is, of er een goede CPU inzit, genoeg geheugen, sterke schanieren, een stevige buitenkant, genoeg USB aansluitingen, een goede batterij, het juiste OS, een goed scherm, toetsenbord, beveiligingsfeatures etc. etc.

Uiteindelijk is het een van de vele eigenschappen, en het is niet vreemd dat een consument de uitbreidbaarheid van het geheugen niet meteen meeneemt. Ik weet nog goed dat ik er 8 jaar geleden tot mijn verbazing achterkwam dat mijn laptop geen ethernetaansluiting had. Dat had toen elke laptop eigenlijk, en veel mensen zullen dat bij geheugen ook gewoon verwachten.

[crashmatrix]

Ik kan dit nauwelijks meer victim blaming noemen, vastgesoldeerd geheugen (ongeacht de motivatie daarvoor) is al orde van de dag voor meermaals langer dan een gemiddelde laptop mee gaat. 10 jaar geleden was ik ook niet blij om vast te zitten aan 16 gig, maar dat is een keuze die ik toen genomen heb toen ik overwoog de laptop te nemen. Beetje inlezen over het product mag verwacht worden hoor, of moet ik ook zuur zijn dat mn blender niet overweg kan met de kan van het vorige model?

[crzyhiphopazn]

Euhm Apple werkt al JARENNNN zo..
Iedereen weet dat.

Dus ja als je iets koopt check dan de specs wat het kan of vraag iemand die wat technischer is of het te upgraden is bv.

Niemand koopt zomaar luk raak elektronica alleen omdat het er mooi uit ziet.

[MMaster23]

Dat is deels gewoon gierig gedrag van de fabrikant maar ook deels vanwege de latency en signaalsterkte over de trace tussen geheugen en geheugencontroller. Bij nieuwere generatie geheugen zijn de eisen hieraan strenger geworden en kon niet altijd bereikt worden bij hoge snelheden via een SODIMM module. De trace is significant langer doordat het door de SODIMM connector heen moet. De CAMM modules zijn juist zo ontworpen om de trace zo kort mogelijk te houden. Daarom is een module ook meteen dual channel omdat je dan minder connectors nodig hebt. Minder connectors is kortere traces is meer snelheid binnen bepaalde tolerantie.

[SG]

Ik heb sinds dozijn CPU mem mobo upgrades want dat zijn de major upgrades die ik uitsluitend doe. nog nooit alleen memory geupgrade. Elke windows vind voldoende ram fijn en dus ging ik altijd voor voldoende ram. is ram duur dan schuif ik meer budget naar RAM. Dus sinds 80386S 25Mhz.
Maar ja dat is PC. Laptops alleen die oer Centrino gehad. Daarna ipad.
in heden zou ik voor 32GB gaan.

[SilentDecode]

Tip voor alles wat je in vervolg koopt: DOE RESEARCH

[Mitsuko]

Dus als ik het goed begrijp is dit een connector voor CAMM2 modules met LPDDR5 geheugen. Wat voegt dit toe aan de CAMM2 standaard zelf? Zat daar niet al een connector in? Zo niet, wat gebruikten de prototype moederborden dan?

[GertMenkel]

Dell is hiermee begonnen, het begon als een eigen standaard (met ook op standaardisatie). Andere bedrijven zijn hierin meegegaan. Het RAM in de Dell Precision 7000 die de eerste versie hiervan kreeg kan wel eens incompatible zijn met de gestandaardiseerde RAM-modules. De CAMM2-versie die ADATA een jaar na introductie demonstreerde was bijvoorbeeld anders qua grootte.

CAMM2 was al een tijdje terug gestandaardiseerd, maar nu volgt ook LPCAMM2 voor RAM dat minder stroom verbruikt.

[laurxp]

Wat voegt dit toe aan de CAMM2 standaard zelf?

Eigenlijk vrij weinig, het is dan ook nogal bijzonder dat Tweakers hier een bericht aan besteed.

Vorig jaar introduceerde JEDEC de CAMM2-standaard. Hierin werd inderdaad al beschreven hoe je een LPDDR5 CAMM2-module moet maken. De nieuwe standaard is niks meer dan een toevoeging daarop.

Uit het document zelf, vrij te downloaden na registratie:

This standard defines the form, fit and function of LPDDR5 CAMM2 connectors to support channels with
transfer rates beyond 6.4 GT/S. It contains mechanical, electrical and reliability requirements for
connector mated to a module with nominal thickness of 1.20 mm. The intent of this document is to
provide performance standards to enable connector, system designers and manufacturers to build,
qualify and use the LPDDR5 CAMM2 connectors in client platforms.

Het is dan ook een bijzonder saai document, dat eigenlijk alleen maar wat nieuwe test-eisen geeft waar de connector aan moet voldoen. Denk aan "sluit meetapparaat X aan op pin Y en meet waarde Z" en "het meetbord gebruikt Molex-connector 0732520090".

Er staat wel een referentie-ontwerp van een nieuw optioneel RF shield in, dat bedoeld is om storing met nabijgelegen wifi-antennes te voorkomen. Dat zou wellicht als nieuwswaardig kunnen worden gezien?

[Mitsuko]

Dankjewel! Ik was wel naar de website gegaan maar vond het nieuwsbericht van JEDEC ook niet erg verhelderend - die laatste stap om een account aan te maken had ik nog niet genomen

[RobVI]

Waarom bevat dit artikel geen afbeelding van zo’n LPCAMM module?

Hier een foto en filmpje https://news.samsung.com/...-future-of-memory-modules

[Martinspire]

Ben nog wel benieuwd naar de verschillen in performance. Is er bij de fabrikanten nog gepolst of die nog staan te springen om deze standaard? En wanneer kunnen we de eerste apparaten verwachten?

[laurxp]

Tot slot noemt Jedec 'een verlaagd stroomverbruik', zonder meer technische details te delen.

Heel simpel: je vervangt regulier DDR met LPDDR! Dat staat letterlijk voor "low power DDR". Het al-dan-niet gebruiken van een CAMM2-connector heeft daar - behalve het mogelijk maken van LPDDR-signalen op een vervangbare module - weinig mee te maken.