De Royal Swedish Academy of Sciences heeft bepaald dat de Nobelprijs voor Scheikunde van dit jaar naar drie chemici gaat die allen een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van de lithium-ionaccu.
Volgens het Zweedse instituut hebben de Amerikaanse, in Duitsland geboren wetenschapper John B. Goodenough, de Brits-Amerikaanse wetenschapper M. Stanley Whittingham en de Japanse wetenschapper Akira Yoshino 'een oplaadbare wereld gecreëerd'. De lithium-ionaccu wordt omschreven als een lichtgewicht, oplaadbare en krachtige accu die nu in alles wordt gebruikt, van smartphones tot laptops en elektrische auto's. Volgens het instituut kunnen er significante hoeveelheden energie afkomstig van zonnepanelen en windmolens in worden opgeslagen, waardoor de accu een maatschappij zonder fossiele brandstoffen mogelijk maakt.
Het fundament van de lithium-ionaccu werd gelegd tijdens de oliecrisis van jaren '70. Stanley Whittingham deed toen onder meer onderzoek naar supergeleiders en ontdekte een extreem energierijk materiaal waarvan een kathode werd gemaakt. Het gaat om titaniumdisulfide, wat op moleculair niveau ruimtes heeft om lithiumionen te 'huisvesten'. De anode werd deels van metallisch lithium gemaakt, waardoor de accu een groot energiepotentieel had van meer dan 2V, maar hij was ook nog erg onveilig.
De wetenschapper John Goodenough voorspelde dat de kathode een nog grotere potentie zou hebben als deze uit een metaaloxide zou bestaan, in plaats van een metaalsulfide. Na veel onderzoek demonstreerde hij in 1980 dat kobaltoxide met ingebedde lithiumionen tot 4V kon produceren. Dit werd als een belangrijke doorbraak gezien wat tot nog veel krachtigere accu's leidde.
De basis die Goodenough legde voor de kathode werd door Akira Yoshino gebruikt om in 1985 te komen tot de eerste commercieel levensvatbare lithium-ionaccu. In plaats van het zeer reactieve lithium in de anode, gebruikte hij petcoke, een bijproduct van de olieraffinaderij. Dit koolstofmateriaal kon net als de kathodes kobaltoxide lithiumionen inbedden. Het resultaat was een lichtgewicht, zeer sterke accu die honderden keren kon worden geladen voordat de prestaties achteruitliepen.