Apple heeft in de Verenigde Staten Mac-desktops toegevoegd aan Self Service Repair. Het gaat om onderdelen voor Mac-desktops met een M1-chip. Het is niet bekend of en wanneer de desktops worden toegevoegd aan het Apple Self Repair-programma in Europa.

De toevoeging van de Mac-desktops aan Self Service Repair werd opgemerkt door Six Colors. Apple-klanten in de VS kunnen nu onderdelen bestellen voor de iMac, Mac mini en Mac Studio met een M1-chip. Ook zijn er handleidingen toegevoegd voor deze computers om ze te repareren. Ook de Studio Display is toegevoegd aan het programma.

Sinds begin december is het Self Service Repair-programma ook beschikbaar in een select aantal Europese landen, waaronder ook België. Het is nog niet bekend of en wanneer dit programma ook in Nederland beschikbaar komt. Naast de Mac-desktops kunnen consumenten ook onderdelen bestellen voor iPhones en MacBooks.

De dienst is bedoeld voor gebruikers die zelf hun Apple-apparaten willen repareren. Voordat gebruikers reserveonderdelen mogen bestellen, moeten ze eerst een aantal handleidingen doornemen. Naast de onderdelen stelt Apple ook gereedschap beschikbaar om de reparaties uit te voeren. Consumenten kunnen dit gereedschap van Apple huren.

De Amerikaanse Federal Trade Commission doet onderzoek naar het privacy- en securitybeleid bij Twitter. De toezichthouder zou een nieuw onderzoek gestart zijn naar het beleid van Twitter na de overname door Elon Musk.

De FTC zou in ieder geval twee voormalige senior medewerkers van Twitter ondervraagd hebben in de afgelopen maand; dat zeggen drie verschillende bronnen tegenover Bloomberg. De toezichthouder wil weten of Twitter nog wel genoeg doet om Twitter goed te beveiligen. Twitter trof in 2010 een schikking met de FTC, nadat de toezichthouder concludeerde dat Twitter slecht omging met privégegevens van gebruikers.

De zaak kwam opnieuw in opspraak toen klokkenluider Peiter Zatko begin dit jaar naar buiten kwam met beschuldigingen aan het adres van Twitter. De voormalige securitymedewerker van Twitter claimde dat het bedrijf niet zou voldoen aan de afspraken die in 2010 werden gemaakt met de FTC. Nu legt de toezichthouder Twitter opnieuw onder een vergrootglas, om te controleren of Twitter wel genoeg doet om gegevens van gebruikers te beschermen.

Eerder kreeg Twitter al een boete van 150 miljoen dollar van de FTC voor het gebruiken van telefoonnummers van gebruikers voor het tonen van advertenties. De telefoonnummers moesten gebruikers opgeven om hun account te voorzien van tweestapsverificatie.

Tegenover Bloomberg wil de FTC niet ingaan op het onderzoek. In november bevestigde het bedrijf wel dat het de ontwikkelingen bij Twitter nauwlettend volgt.

Ontwikkelaar Sloclap kondigt aan dat Sifu naar Xbox komt en ook op Steam beschikbaar komt. De Kungfugame verscheen begin dit jaar voor PlayStation 4, PlayStation 5, Switch en via de Epic Game Store op pc. Naast een release op nieuwe platformen, krijgt Sifu ook een nieuwe modus.

De ontwikkelaar maakt via IGN bekend dat Sifu een nieuwe modus krijgt: Arenas. In deze modus kunnen spelers nieuwe uitdagingen voltooien en nieuwe moves en outfits vrijspelen. De nieuwe modus moet in maart volgend jaar beschikbaar komen.

Voor de release op Xbox en Steam is nog geen releasedatum bekendgemaakt, maar volgens de ontwikkelaar zal deze release samenvallen met de release van de Arenas-modus. De game kreeg eerdere deze maand nog een update die een replay-editor aan de game toevoegt.

Sifu is de tweede game van de ontwikkelaar Sloclap. Eerder bracht de studio ook al Absolver uit. In beide games staan martial arts centraal.

De Vrije Universiteit in Amsterdam heeft een datalek gemeld, nadat een laptop van de universiteit is gestolen. Op de ontvreemde computer stonden persoonsgegevens van (oud-)studenten. De universiteit heeft melding gedaan van het datalek bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Op zijn website en via een mail aan alumni maakt de VU bekend dat er op 25 november dit jaar twee laptops zijn gestolen van de campus in Amsterdam. Op een van de laptops stonden persoonsgegevens van studenten, waaronder kopieën van paspoorten en verblijfsvergunningen. De VU weet niet precies wie er is geraakt door het datalek en schrijft daarom een breed aantal (oud-)studenten aan dat zich in specifieke jaren heeft ingeschreven voor een studie.

De eerste groep die mogelijk is getroffen, zijn studenten die zich tussen 2003 en 2008 hebben ingeschreven voor een doctoraal-, bachelor- of masteropleiding. Ook studenten die zich hebben proberen in te schrijven zijn mogelijk getroffen. Het gaat om zowel Nederlandse als internationale studenten. Naast een kopie paspoort of verblijfsvergunning is van deze studenten mogelijk ook een cijferlijst, informatie over betalingsachterstand of een bezwaar gelekt.

De tweede groep waarvan data op de laptops staat, zijn internationale studenten die zich tussen 2008 en 2015 hebben ingeschreven voor een studie. Van deze studenten zijn mogelijk ook identiteitsbewijzen en correspondentie zoals bezwaarschriften gelekt.

De derde groep bestaat uit studenten die tussen 2008 en 2019 een bijvak volgden aan de VU of een vooropleiding hadden met een of meer ontbrekende vakken. Van deze studenten zijn mogelijk behaalde certificaten gelekt.

Volgens de VU zijn de laptops die zijn gestolen onderdeel van een 'unieke opstelling' en daardoor niet voorzien van de standaard beveiliging van pc's op de universiteit. Daardoor is de data op de laptops volgens de universiteit niet versleuteld. De Universiteit doet momenteel nog onderzoek naar de omvang van het datalek. Ook monitort de VU of de gegevens op het internet verschijnen.

De Europese Commissie bevestigt dat het een overeenkomst heeft gesloten met Amazon. Het bedrijf mag voortaan de gegevens van verkopers niet langer misbruiken voor eigen gewin, en ook bij de 'buy box' en Prime-dienst mogen verkopers geen voorkeursbehandeling meer krijgen.

De Europese Commissie onderzocht sinds 2019 of er sprake was van het oneerlijk achterstellen van concurrerende verkopers op Amazon. Ook zouden verkopers die gebruikmaken van Amazons bezorgdiensten eerder toegang krijgen tot de zogenaamde buy box en Prime-dienst. Eerder werd er door de Financial Times al uitgelekt dat er een overeenkomst zou zijn bereikt tussen de Commissie en het bedrijf. Nu is dat door beide partijen bevestigd.

Amazon mag volgens de bindende toezeggingen geen niet-openbare verkopersgegevens meer gebruiken voor eigen voordeel. Ook mogen eigen producten niet langer voorgetrokken worden bij de buy box, een veld aan de rechterkant van een Amazon-productpagina waarin een specifieke verkoper wordt uitgelicht en kopers hun producten direct in het digitale winkelwagentje kunnen stoppen. Er moet volgens de overeenkomst een tweede veld bij komen waar een alternatief product met een andere prijs of leveroptie komt te staan. Beide aanbiedingen moeten daarbij 'dezelfde koopervaring' bieden, schrijft de EC.

Tot slot mag Amazon niet meer discrimineren bij het verlenen van toegang tot de Prime-dienst. Ook staat het Prime-verkopers vrij hun eigen bezorgdienst te kiezen en hoeven ze dus niet langer enkel voor Amazon te gaan. Ook hierbij mag het bedrijf geen gegevens van derden gebruiken voor zijn eigen logistieke diensten.

De buy box- en Prime-toezeggingen van Amazon gelden voor een duur van zeven jaar, in plaats van vijf zoals werd gemeld in het artikel van de Financial Times. De andere toezeggingen gelden wel nog voor vijf jaar. Of ze daarna komen te vervallen of dat er andere elementen voor in de plaats komen, is onbekend. Als Amazon de toezeggingen overschrijdt, kan de Commissie een boete opleggen van 10 procent van de jaaromzet van de techgigant, of 5 procent van de dagomzet voor elke dag waarop de toezeggingen niet worden nageleefd.

Lenovo toont een aantal nieuwe laptops in de ThinkPad- en Yoga-lijn. Voor eerstgenoemde komt het bedrijf met de nieuwe generaties van de ThinkPad X1 Carbon, maar er komen ook nieuwe Yoga's en Nano's. Alle drie zitten in het hoogste segment en bestaan nu uit meer gerecyclede materialen.

Het gaat bij de laptops slechts om 'gerecyclede materialen bij bepaalde componenten', schrijft de fabrikant. De elfde generatie van de ThinkPad X1 Carbon bestaat bijvoorbeeld voor 90 procent uit gerecycled magnesium bij de palmsteun en 55 procent magnesium aan de onderkant. De laptops bevatten daarnaast de dertiende generatie Intel Raptor Lake-processors, waarbij de Yoga net als vorig jaar de U-serie van 15W heeft, de Nano de P-serie van 28W en gebruikers bij de Carbon uit zowel de U- als P-serie kunnen kiezen. Laatstgenoemde laptop bevat nu tevens dubbel zoveel geheugen als die van de tiende generatie: die had 32GB Lpddr5, maar de nieuwe versie krijgt 64GB Lpddr5. De Carbon en Yoga kosten respectievelijk 1599 en 1799 euro en zijn beschikbaar in april. De Nano verschijnt niet in Europa.

Daarnaast komt Lenovo met nieuwe versies van een aantal van zijn consumentenapparaten, namelijk de IdeaPad Pro 5/5i, IdeaPad Slim 5/5i, IdeaCentre Mini 5i, IdeaPad Flex 3i Chromebook en Lenovo Tab M9. Het grootste verschil tussen de oudere versies is dat ze de nieuwste hardware van AMD, Intel of Nvidia bevatten. Daarnaast hebben de IdeaPad Slim 5i en IdeaPad Slim 5 nu een oleddisplay.

Monitoren

Behalve laptops kondigt Lenovo ook een aantal nieuwe monitoren aan. Een opvallende is de ThinkVision P49w-30. Dit is de eerste 49''-ultrawidemonitor met IPS Black-technologie. Dergelijke panelen waren voorheen enkel in 27 en 32 inch beschikbaar. De P49w-30 moet 2299 euro gaan kosten en verschijnt in juli.

Ook komt Lenovo met nieuwe versies van zijn ThinkVision-miniledmonitoren. Deze P27pz-30 en P32pz-30 bevatten beide ondersteuning voor brede kleurruimtes dankzij DCI-P3 en Adobe RGB en kunnen via USB-C aangesloten worden. Tot slot komt Lenovo met drie zakelijke monitoren die zich voornamelijk onderscheiden met hun 5-megapixelwebcam met infraroodlens: de T27hv-30, T24mv-30 en T24v-30. De eerste twee genoemde bevatten ook een Microsoft Teams-knop, zodat het mogelijk moet worden om meteen de videobelapplicatie te openen. Deze drie monitoren krijgen een adviesprijs van respectievelijk 559, 399 en 299 euro. De T27hv-30 en T24v-30 komen in juni beschikbaar; de T24mv-30 verschijnt een maandje eerder.

Linux Mint 21.1 is uitgebracht. De release heet Vera en wordt geleverd bij de Cinnamon 5.6-desktop. Daar zitten geen grote veranderingen in, maar de kleuren en de rest van de UI zijn verbeterd.

Linux Mint 21.1 Vera is gebaseerd op Ubuntu 22.04 LTS en de onderliggende Linux 5.15 LTS-kernel. De belangrijkste vernieuwing in Mint 21.1 is de Cinnamon 5.6-desktopomgeving. Daarnaast zijn er versies te downloaden die Xfce 4.16 en MATE 1.26 als omgevingen gebruiken. De long term support-release van Vera wordt tot 2027 ondersteund.

De Cinnamon 5.6-release is geen radicale vernieuwing, maar heeft veel kleine veranderingen die het besturingssysteem volgens de ontwikkelaars een moderner uiterlijk moeten geven. Zo zijn de kleuren scherper geworden en zijn veel accentkleuren uit de menu's verdwenen. Opvallend is vooral dat de kenmerkende groene kleur niet meer standaard is; de makers maken Aqua de standaardkleur in het OS. Ook zijn kleine elementen zoals pictogrammen en muispijltjes veranderd.

Daarnaast hebben de ontwikkelaars zaken onder de motorkap aangepast. Zo kan het driverbeheer voortaan zonder wachtwoord worden gedaan en is daar offline ondersteuning voor. Ook is er ondersteuning voor Debconf en kunnen Nvidia-gebruikers voortaan secure boot inschakelen.

Mint Vera krijgt volledige integratie voor Flatpak-applicaties. Ook is het sleutelbeheer voor PPA-packages verbeterd in Software Sources, een gevolg van het feit dat apt-keys op termijn worden uitgefaseerd in de distro. De makers zeggen dat gebruikers tot 2024 kunnen upgraden naar 21.1. Pas daarna wordt er een nieuwe codebase geschreven voor het OS.

TikTok gaat voortaan uitleggen waarom bepaalde video's op de For You-pagina terechtkomen. Gebruikers kunnen met een druk op een knop te weten komen waarom een video aan ze wordt aanbevolen. Met deze stap wil het socialemediabedrijf transparanter zijn over zijn algoritme.

Door bij een video op de For You-pagina op de deelknop te drukken en vervolgens op de knop met het vraagteken, wordt duidelijk op basis van welke factoren het TikTok-algoritme besloten heeft om de desbetreffende video aan te bevelen. Volgens TikTok zijn mogelijke factoren dat de video al populair is in het land van de gebruiker of dat de gebruiker het account waar de video vandaan komt, volgt. Andere specifieke voorbeelden worden niet gegeven, maar volgens het sociale medium gaat het verder om 'gebruikersinteracties, zoals eerder bekeken, gedeelde of gelikete content, geposte reacties, of zoektermen'. Volgens TikTok wil het bedrijf de aanbevelingen in de toekomst 'nog gedetailleerder en transparanter' maken.

Het algoritme van TikTok staat al een tijd ter discussie. Vorige maand updatete TikTok zijn gebruiksvoorwaarden, waardoor duidelijk werd dat werknemers uit onder meer China gegevens kunnen inzien over de werking van het algoritme en de detectie van geautomatiseerde accounts. Op basis daarvan adviseerde het Nederlandse ministerie van Algemene Zaken om het gebruik van de app op te schorten. Volgens de directeur van de FBI kunnen de aanbevelingsalgoritmes gebruikt worden door de Chinese overheid 'om beïnvloedingsoperaties uit te voeren'.

De Nederlandse Stichting Waternet staat vanaf 1 januari niet meer onder verscherpt toezicht vanwege de aanhoudende securitytekortkomingen. De Inspectie Leefomgeving en Transport zegt dat Waternet 'maatregelen ter verbetering van de cybersecurity heeft geïmplementeerd'.

Het verscherpte toezicht op Waternet verloopt volgens de Inspectie Leefomgeving en Transport op 1 januari 2023. De toezichthouder zegt dat het waterbedrijf inmiddels voldoet aan de beveiligingseisen die de wet stelt. Waternet kwam in november 2020 onder verscherpt toezicht te staan nadat de beveiliging van het Noord-Hollandse waterbedrijf ondermaats bleek te zijn. Daarvoor bleek al uit onderzoek van Follow The Money dat Waternet onder andere een penetratietest met een slechte uitslag had verzwegen voor de toezichthouder. Door die problemen kunnen er in theorie problemen ontstaan in de leveringszekerheid van drinkwater.

Waterleveranciers zijn in Nederland geclassificeerd als vitale infrastructuur onder de Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen of WBNI. Dat betekent dat zulke bedrijven of overheidsinstellingen aan strengere veiligheidseisen moeten voldoen. Toezichthouders zoals de ILT, maar ook het Nationaal Cyber Security Centrum, kijken bij die bedrijven mee met de beveiliging. Ook hebben dergelijke bedrijven een meldplicht voor beveiligingsincidenten.

De ILT zegt dat Waternet zijn beveiligingsbeleid flink heeft verbeterd. "De eerder door de inspectie geconstateerde tekortkomingen zijn opgelost", zegt de dienst. Cybersecurity is inmiddels 'onderdeel van de besturing van de organisatie'. Ook wil de regio Amsterdam, waar Waternet water levert, in 2024 de drinkwatervoorziening onderbrengen in een naamloze vennootschap 'om de sturing en het toezicht te versterken'. Nu is Waternet nog een stichting met beperkter toezicht. "De organisatie is in control als het gaat om het beheersen van cybersecurityrisico’s", schrijft de ILT. De inspectiedienst blijft wel toezicht houden op het bedrijf, maar op dezelfde manier als waarop ze dat bij soortgelijke bedrijven doet.

De FM-vergunningen voor Nederlandse commerciële radio-omroepen moeten per 1 september 2023 worden herverdeeld. Dat heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) dinsdag in hoger beroep beslist.

De negen FM-vergunningen voor landelijke commerciële radio-omroepen waren geldig tot 1 september 2022. Daarna zou de minister van Economische Zaken en Klimaat Micky Adriaansens de beschikbare frequentieruimte opnieuw moeten verdelen. Vanwege de terugloop van advertentie-inkomsten door de coronamaatregelen had de minister besloten om de vergunningen met drie jaar te verlengen, op verzoek van Talpa Network, dat SkyRadio bezit, en Qmusic-eigenaar DPG Media.

Radiozender KINK was het daar niet mee eens en spande in 2021 een rechtszaak aan tegen de overheid. KINK heeft namelijk nog geen FM-vergunning en wil juist dat de beschikbare frequentieruimte zo snel mogelijk opnieuw wordt verdeeld. De rechtbank Rotterdam heeft de zender afgelopen juli gelijk gegeven en het besluit vernietigd, schreef de NOS destijds. Zeven commerciële radio-omroepen die nu een vergunning hebben, en de branchevereniging gingen in beroep tegen de uitspraak, maar hebben dus het hoger beroep verloren.

Het is de regel dat de vergunningen na het verstrijken van die periode opnieuw worden verdeeld, zodat nieuwkomers ook kans hebben op zo'n vergunning, schrijft het College. De verlenging van de looptijd van bestaande vergunningen is alleen mogelijk als er een wettelijke uitzonderingssituatie is. Het algemene economische belang kan de reden voor verlenging zijn. Toch oordeelt het CBb dat minister Adriaansens het algemene economische belang niet als reden voor verlenging mocht inroepen. "De financiële positie van de landelijke commerciële radiosector is niet zo kwetsbaar dat daarom van een nieuwe verdeling op korte termijn mag worden afgezien", verklaart het CBb.

CD Projekt Red heeft maandag een patch beschikbaar gesteld voor de pc-versies van The Witcher 3: Wild Hunt. De update moet de stabiliteitsproblemen oplossen die de next-gen upgrade met zich meebracht en verbetert de prestaties van de game.

Op Twitter deelt Marcin Momot, de global community director van CD Projekt RED, de grootte van de update. De update bedraagt bij de Steam-versie 3GB en bij de GOG-versie heeft de patch een grootte van 1,9GB. Verschillende pc-spelers hadden onder meer geklaagd over dalingen in de framerate van The Witcher 3 en de lange laadtijd van texturen. Nadat de update is geïnstalleerd, moeten deze problemen verholpen zijn. De update moet niet alleen de prestaties en de stabiliteit van het spel verbeteren, maar ook het functioneren van de Steam- en GOG-overlays.

Verder is de Origin-versie van de next-gen upgrade beschikbaar gekomen. Een aantal Origin-gebruikers geeft op de fora van CD Projekt RED echter aan dat ze problemen ondervinden bij het installeren van de upgrade.

De next-gen upgrade van The Witcher 3 is op 14 december verschenen voor alle versies van de game. Naast de ondersteuning van raytracing voor de PlayStation 5, Xbox Series-consoles en de pc, hebben CD Projekt Red en Saber Interactive 'tientallen visuele, prestatiegerelateerde en technische verbeteringen' toegevoegd.

Het decentrale sociale netwerk Mastodon telt meer dan 2,5 miljoen actieve gebruikers, terwijl dat er in oktober nog 300.000 waren, schrijft oprichter Eugen Rochko in een blogpost. Dat is een stijging van meer dan 700 procent in twee maanden tijd.

Begin november maakte Rochko nog bekend dat het platform toen 600.000 actieve bezoekers telde. Dat was al een groei van 200.000 in een week, maar in een maand tijd kwamen daar nog eens 1,9 miljoen gebruikers bij. Het is onduidelijk wat de totale hoeveelheid bezoekers momenteel is, aangezien het platform volgens Rochko al 'tussen oktober en november' de mijlpaal van 2,5 miljoen heeft bereikt.

De groeispurt begon nadat Elon Musk eind oktober de overname van Twitter had afgerond. Mastodon heeft deels dezelfde functies en dezelfde interface als dat medium. Het grote verschil is dat Mastodon decentraal is en dus op veel verschillende servers werkt. Daardoor is het niet in handen van één bedrijf, waar dat bij Twitter wel het geval is. Twitter telde bij zijn recentste kwartaalcijfers rond de 238 miljoen gebruikers. Daarmee heeft Mastodon iets meer dan 1 procent van het aantal gebruikers van Twitter.

WhatsApp-gebruikers die per ongeluk de optie 'Verwijder voor mezelf' kiezen bij het verwijderen van een bericht, kunnen dit voortaan binnen een paar seconden ongedaan maken. De functie is beschikbaar voor de iOS-, Android- en desktopversie van WhatsApp.

De optie is beschikbaar gekomen voor WhatsApp-versie 22.24.81 voor iOS, versie 2.22.24.73 voor Android en versie 2.2246.10 voor desktop, schrijft WABetaInfo. De site kwam de functie eerder dit jaar tegen in een bètaversie van de chatapp voor Android.

WhatsApp-hoofd Will Cathcart deelde maandag een afbeelding van de functie. In een bijhorende tweet schrijft hij dat het bedoeld is voor gebruikers die een bericht willen wissen voor alle deelnemers van het gesprek, maar per ongeluk alleen het bericht voor zichzelf wissen. De gebruiker kan dit nu zelf binnen een paar seconden corrigeren, door de optie 'ongedaan maken' te kiezen.

De Europese Commissie heeft lidstaten, waaronder Nederland, opgeroepen 'actief deel te nemen aan het voorbereidende werk voor de introductie van de digitale euro.' Minister Adriaansens verwacht dat er in de komende jaren een definitief besluit over de centralebankmunt valt.

Ministers Micky Adriaansens van Economische Zaken en Sigrid Kaag van Financiën schrijven in een brief aan de Tweede Kamer dat Nederland 'het initiatief om de mogelijkheid om een digitale euro uit te geven verder te onderzoeken', steunt. De ministers schrijven dat in een reactie op de toekomstplannen van de Europese Commissie rondom verschillende economische en financiële thema's. Een van die thema's is de doorontwikkeling van een 'digitale euro'. Dat is een valuta die direct door de Europese Centrale Bank wordt uitgegeven. De Europese Commissie heeft lidstaten in de herfstnota gevraagd de ontwikkeling daarvan te steunen.

Dat is niet nieuw; eerder dit jaar noemde minister Kaag het al 'steeds reëler' dat zo'n centralebankmunt er op termijn komt. De minister van Financiën sprak nog niet eerder zo expliciet steun uit voor de ontwikkeling van de munt, maar stelde eerder wel eisen aan het ontwerp ervan. Die herhaalt Kaag nu; de munt moet aan bepaalde privacyeisen voldoen, zegt ze. "De invoering hiervan vergt een zorgvuldige afweging, en er dienen duidelijke voordelen te zijn voor consumenten, bedrijven en de bredere economie. Ook dient een digitale euro aan de hoogste privacystandaarden te voldoen en in lijn te zijn met het anti-witwasraamwerk en dient sprake te zijn van een neutrale, niet programmeerbare digitale euro", schrijven Kaag en Adriaansens.

De digitale euro bevindt zich op dit moment nog in een vroege ontwerpfase. De Europese Centrale Bank onderzoekt momenteel de voor- en nadelen ervan en heeft nog geen definitief oordeel geveld over de vraag of de munt er daadwerkelijk komt. "In deze kabinetsperiode zal in de EU naar verwachting worden toegewerkt naar besluitvorming over de digitale euro", zeggen Kaag en Adriaansens daarover. De regeringsperiode van het kabinet loopt tot maart 2025.

Veel centrale banken werken wereldwijd aan eigen digitale valuta. Die kunnen direct worden uitgegeven en banken hebben directe invloed op de rentestand van zo'n munt. Dat is een belangrijk instrument dat centrale banken kunnen hanteren bij het tegengaan van inflatie of het helpen bij economische crisissen. Met centralebankmunten hopen centrale banken ook invloed te blijven houden op de digitalisering van geld, die zich steeds meer verplaatst naar private bedrijven. Er is ook veel kritiek op centralebankgeld, bijvoorbeeld over de vraag of transacties kunnen worden geanalyseerd of hoe makkelijk rekeningen kunnen worden afgesloten door een centraal orgaan. Er is echter op dit moment nog weinig bekend over de precieze invulling van de digitale euro. Ook in de meeste andere landen bevinden die projecten zich nog in de ontwerp- of onderzoeksfase. Tweakers schreef eerder dit jaar een artikel over wat een centralebankmunt is.

Nederlandse gemeenten en andere overheidsinstanties voorspellen nog steeds fraude op adressen in sociaal-economisch zwakkere wijken, ondanks het verbod op frauderisicoalgoritmen als het omstreden SyRi. Dat schrijft journalistiek platform Argos in een onderzoek.

Argos deed samen met productiebureau Lighthouse Reports onderzoek naar de projecten van de Landelijke Stuurgroep Interventieteams. Dat is een samenwerkingsverband van gemeenten en overheidsorganisaties, zoals Belastingdienst, UWV, Sociale Verzekeringsbank, IND, Openbaar Ministerie, politie en vreemdelingenpolitie. Die delen en analyseren via het LSI 'risicosignalen’ en andere informatie over adressen in vooraf aangewezen postcodegebieden. Met een beroep op de Wet open overheid hebben Argos en Lighthouse Reports documenten over de LSI opgevraagd.

Een van de risicofactoren die gemeenten volgens de platforms in de documenten hebben ontdekt, is de classificatie ‘alleenstaande vrouw die bijstand ontvangt en tijdens de periode van bijstand moeder is geworden’. De reden daarachter is volgens de LSI dat 'de vader van het kind vaak toch nog op een of andere manier in beeld is’. Ook zijn meldingen over bijstandsgerechtigden die bijvoorbeeld in hun achtertuin of garagebox werken 'een mogelijk signaal van fraude'. Hiervoor worden databases met gemeentelijke meldingen over bijvoorbeeld geluidsoverlast vergeleken met gegevens over uitkeringsgerechtigden.

De indicatoren verschillen per project, maar in een gemeente worden al gauw enkele tientallen verschillende risico-indicatoren gebruikt, schrijven Argos en Lighthouse op basis van de opgevraagde documenten. Uit die documenten blijkt ook dat gemeenteambtenaren twijfels hadden over de ethische kant van de projecten. Zo waarschuwde een functionaris gegevensbescherming van de gemeente Zaanstad voor stigmatisering. "Is het noodzakelijk om een concrete wijk aan te pakken? En waarom deze wijk? Welke gegevens heb je echt nodig? Ben je transparant naar de inwoners toe?"

Reacties organisaties

De actiegroep Platform Burgerrechten ziet overeenkomsten met het SyRi-algoritme. Dat Systeem Risico Indicatie is een controversieel algoritme waarvan het gebruik in 2020 door de rechter is verboden. "Ook hier worden gewoon heel veel gegevens verzameld", zegt Tijmen Wisman van het platform tegen Argos. Hij hekelt vooral het feit dat burgers niet weten welke gegevens over hen worden verzameld. De organisatie heeft samen met FNV, Privacy First en Stichting KDVP een rechtszaak aangespannen tegen de Nederlandse overheid naar aanleiding van het onderzoek.

In een reactie aan Argos zegt de Vereniging Nederlandse Gemeenten dat 'de verwerking van gegevens in LSI-verband een forse inbreuk kan zijn op het grondrecht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer’. Toch stelt het dat ‘fraudebestrijding een belangrijk en legitiem doel is dat niet mogelijk is zonder enige vorm van gegevensverwerking'. Ook zegt de VNG dat de vergelijking met SyRI niet opgaat. "Het fundamentele verschil is dat er geen sprake is van gebruik van buitenproportionele hoeveelheden data en van geautomatiseerde data-analyse in LSI-verband."

Minister Carola Schouten van Armoedebestrijding heeft laten weten dat er een externe evaluatie van de LSI is begonnen. "Wij willen uitgaan van vertrouwen in mensen. Vanzelfsprekend moeten we ook controleren of er terecht een beroep wordt gedaan op uitkeringen en moet fraude aangepakt worden. Bij die controles moeten we altijd oog houden voor de menselijke maat en scherp zijn op hoe we dat doen. Om die reden vind ik het ook belangrijk dat we met een kritische en open blik kijken naar de huidige praktijk."

In het afgelopen jaar zijn er in Nederland meer dan een miljoen glasvezelaansluitingen gelegd. Dat is een record, meldt NLconnect. Ook heeft volgens de brancheorganisatie 97 procent van de Nederlandse woningen toegang tot internetsnelheden van 1Gbit/s.

Het vorige record werd in 2021 verbroken. In dat jaar kwamen er 885.000 ftth-aansluitingen bij volgens een rapport van Telecompaper. Nu het aantal dit jaar met een miljoen is toegenomen, telt Nederland volgens NLconnect in totaal meer dan vijf miljoen glasvezelaansluitingen. De brancheorganisatie meldt dat binnen drie jaar vrijwel elk Nederlands huishouden een glasvezelaansluiting kan hebben als dit tempo behouden blijft. NLconnect vroeg voor zijn cijfers gegevens op over de glasvezeluitrol bij 'verschillende leden', maar geeft daar geen verdere toelichting bij. Er wordt niet genoemd hoeveel glasvezelaansluitingen er precies in gebruik zijn, al laat de brancheorganisatie wel weten dat de bezettingsgraad in augustus de 50 procent naderde.

Verder zou momenteel zo'n 97 procent van de woningen in Nederland over een 1Gbit/s-aansluiting beschikken. NLconnect komt aan dat percentage door het aantal glasvezelaansluitingen aan te vullen met het aantal adressen waar gigabitinternet alleen via een coaxkabel beschikbaar is. Het is onduidelijk hoeveel huishoudens daadwerkelijk abonnementen met 1Gbit/s afnemen.

Het Nederlandse kabinet heeft als doel gesteld dat elk Nederlands huishouden in 2030 toegang heeft tot gigabitinternet. Vorige maand zei minister Adriaansens van Economische Zaken nog dat 91 procent van de Nederlanders nu toegang had tot zo'n aansluiting.

De Britse bank TSB heeft twee boetes gekregen die gezamenlijk 48,65 miljoen pond bedragen. De bank krijgt de boetes wegens een mislukte migratie van zijn IT-platform in 2018. Het duurde acht maanden voordat alle problemen waren opgelost en klanten geen hinder meer ondervonden.

De boetes zijn afkomstig van twee financiële toezichthouders: de Financial Conduct Authority (FCA) en de Prudential Regulation Authority (PRA). TSB heeft van de FCA een boete van 29,75 miljoen pond en van de PRA een boete van 18,9 miljoen pond gekregen. Door in te stemmen met een schikking kreeg TSB een korting van 30 procent, schrijven de toezichthouders in een verklaring.

In april 2018 begon TSB met het overzetten van zijn bedrijfs- en klantendiensten naar een nieuw IT-platform. De gegevens waren succesvol overgezet, maar het platform zelf ondervond 'onmiddellijk technische storingen'. Dit heeft geleid tot een 'aanzienlijke verstoring van de bankdiensten van TSB', waaronder bankfilialen, telefoon, online en mobiel bankieren, schrijven de FCA en PRA. Alle kantoren van TSB en een groot deel van de 5,2 miljoen TSB-klanten werden door de problemen getroffen. Het heeft tot december 2018 geduurd voordat de dienstverlening van de bank weer normaal verliep.

"De migratie van TSB was een ambitieus en complex IT-project met een hoog operationeel risico. Het succes ervan was cruciaal voor het vermogen van TSB om continuïteit van kritische functies en veiligheid en soliditeit te bieden. De toezichthouders hebben echter vastgesteld dat TSB het IT-migratieprogramma niet naar behoren organiseerde en controleerde en er niet in slaagde de operationele risico's te beperken", aldus de FCA en PRA.

In een verklaring heeft TSB-ceo Robin Bulloch zijn excuses aangeboden aan klanten die door de problemen zijn getroffen, schrijft Reuters. "We hebben hard gewerkt om de problemen voor onze klanten op te lossen en sindsdien hebben we ons bedrijf getransformeerd. In de afgelopen vier jaar hebben we onze technologie ingezet om nieuwe producten en betere diensten voor TSB-klanten te leveren." TSB heeft ook 32,7 miljoen pond aan schadevergoeding betaald aan klanten die destijds schade hebben geleden.

Sommige gebruikers van Windows 10 krijgen een blue screen of death te zien na het installeren van een update op Patch Tuesday. Microsoft zegt dat signaturevalidatieprobleem te onderzoeken.

Het probleem ontstaat in cumulatieve update KB5021233 voor Windows 10-versies 20H2 tot en met de recentste versie 22H2. Die update werd eerder deze maand verstuurd op Patch Tuesday, de maandelijkse updatecyclus.

Gebruikers melden dat ze in sommige gevallen een blue screen of death te zien krijgen. Er lijkt geen patroon te zitten in welke apparaten erdoor worden getroffen. De bsod's gaan gepaard met foutcode 0xc000021a. Volgens Microsoft ontstaat het probleem omdat er geen signaturevalidatie wordt gedaan tussen de hidparse.sys-parsinglibrary en drivers in de system32-map.

Microsoft heeft nog geen oplossing beschikbaar gesteld. Het bedrijf zegt wel aan een patch te werken. Het is nog niet bekend wanneer die klaar is. In de tussentijd heeft Microsoft wel een workaround beschreven waarbij gebruikers handmatig hidparse.sys in de system32-map moeten plaatsen via de Recovery.

Het lijkt erop dat NASA's Marslander InSight zijn laatste foto heeft verstuurd. Het Amerikaanse ruimtevaartagentschap meldde in mei dat InSight voor het einde van dit jaar zou ophouden met functioneren, omdat het onvoldoende energie kan opwekken via zijn zonnepanelen.

NASA heeft via Twitter de laatste foto van de Marslander gedeeld. De organisatie blijft in contact met InSight zolang die nog voldoende energie heeft. Wanneer de Marslander precies gaat uitvallen, is niet duidelijk.

Eerder dit jaar meldde NASA dat InSight waarschijnlijk voor het einde van dit jaar zou uitvallen, omdat de zonnepanelen waar de Marslander mee is uitgerust, steeds verder bedekt raken met stof. In de afgelopen maanden is de hoeveelheid elektriciteit die daarmee wordt opgewekt, aanzienlijk afgenomen. In oktober heeft Insight nog geholpen met zoeken naar de bron van een beving, die afkomstig bleek van een meteorietinslag. NASA verwachtte toen wel dat de Marslander binnen zes weken definitief buiten gebruik zou worden gesteld.

De missie van InSight begon in 2018. InSight was toen naar Mars gestuurd voor bodemonderzoek. De geplande missie werd in 2020 afgerond en verlengd tot 2022. InSight had tegen oktober 2022 in totaal 1318 Marsbevingen gedetecteerd.

De Final Fantasy Pixel Remaster-spellen komen in het voorjaar van 2023 uit voor de Nintendo Switch en PlayStation 4. De games, die remasters zijn van Final Fantasy I tot en met VI, waren in 2021 al verschenen voor pc, Android en iOS.

Ontwikkelaar Square Enix kondigde de Final Fantasy Pixel Remaster-serie voor de consoles maandag aan. Het bedrijf heeft nog geen specifieke releasedatum bekendgemaakt, maar zegt dat de spellen in het voorjaar van 2023 beschikbaar komen. De remasters zijn dan individueel of in een bundel te koop via de Nintendo eShop en de PlayStation Store.

In dezelfde periode verschijnt er ook een speciale fysieke editie. De 'FF35th Anniversary Edition' bestaat onder meer uit de fysieke bundel van de zes remasters, een boek met pixelart van Final Fantasy-personages en twee lp's met arrangementen van de muziek uit de games. De speciale editie is verkrijgbaar via de webwinkel van Square Enix en kost 274,99 euro. De fysieke bundel van de zes spellen is tevens los verkrijgbaar en kost 75 euro.

Bij de Final Fantasy Pixel Remaster-spellen zijn de graphics en audio geüpdatet. De 2d-personages en achtergronden zijn opnieuw getekend, waarbij de ontwerpen van de oorspronkelijke maker in acht zijn genomen. De soundtracks zijn daarnaast samen met de oorspronkelijke componist gearrangeerd en gebruiken nu meer dan drie tonen.