Linux Mint 21.3 met Cinnamon 6.0 en experimentele Wayland-ondersteuning is uit

Linux Mint 21.3 is uitgebracht. De LTS-distributie krijgt de naam Virginia, wordt geleverd met een experimentele versie van Wayland als displayserver en bevat standaard de Cinnamon 6.0-desktopomgeving.

Linux Mint 21.3 Virginia is een longtermsupportrelease die nog tot 2027 ondersteuning krijgt, schrijven de makers. Een van de meest in het oog springende veranderingen is de toevoeging van Wayland aan de desktopomgeving. Na het upgraden kunnen gebruikers kiezen voor het standaard Cinnamon 6.0, de recentste versie van de GUI. Daarnaast is het mogelijk om Cinnamon on Wayland te proberen. Dat is een experimentele versie waarbij Cinnamon gebruikmaakt van Wayland als displayserver in plaats van Xorg. De makers zeggen in de toekomst over te willen stappen naar volledige Wayland-ondersteuning, maar dat dat nog lang kan duren. "Dat gebeurt niet in 21.3 of in 22.x, maar we willen er wel klaar voor zijn", schrijven de ontwikkelaars. Xorg blijft daarom de standaarddisplayserver. Wayland wint al jaren terrein en steeds meer distro's, waaronder ook Fedora, overwegen Wayland over te nemen.

Cinnamon 6.0 is zelf ook een grote nieuwe release. Naast de vier standaardadd-ons, applets, desklets, extensies en thema's, heeft het een vijfde 'spice', genaamd Actions. Dat zijn add-ons voor het contextmenu in de verkenner. Verder heeft Cinnamon 6.0 weer 75-procentscaling, nieuwe gebarenbesturing en aanpasbare menuapps. Linux Mint 21.3 is ook met Xfce 4.18 en MATE 1.26 als desktopomgeving te gebruiken.

Virginia wordt onder andere geleverd met notitieapp Sticky, batchtool Bulky en videoapp Pix. Daarin zitten kleine wijzigingen, zoals ondersteuning voor DBUS-commando's en automatische oriëntatie van video's.

De distro is gebaseerd op Linux-kernelversie 5.15 en heeft een Ubuntu 22.04-packagebase. De distro heeft verder volledige ondersteuning voor Secure Boot.

Reacties (67)

[markwiering]

Is Wayland beter dan Xorg? Presteert het beter? Vereist het minder systeemcapaciteit? Is het stabieler? Is het visueel stabieler (minder of geen beeldhaperingen) ?

Ik lees de laatste tijd vrij veel over de grote migratie van Xorg naar Wayland. Ik heb hier ook YouTube video's van gezien. Maar, behalve dat Wayland iets nieuws is dat bepaalde dingen anders aanpakt dan Xorg heb ik nog geen flauw benul in hoeverre het daadwerkelijk beter of slechter is. Ik ben vooral geïnteresseerd in de prestaties en visuele stabiliteit van Wayland ten opzichte van Xorg.

[The Zep Man]

Is Wayland beter dan Xorg? Presteert het beter? Vereist het minder systeemcapaciteit? Is het stabieler? Is het visueel stabieler (minder of geen beeldhaperingen) ?

Ja. Ja. Ja. Ligt eraan welk merk GPU je hebt. Ja.

Wat fijn is van Wayland is dat je (net als in Windows) per scherm een schaalfactor kan instellen. Als je dus een HiDPI scherm hebt en een 'gewoon' scherm, dan kan je zaken op goede groottes op beide schermen laten zien. Met X.org kan dat niet, en delen alle schermen dezelfde schaalfactor.

Wayland werkt goed met videokaarten van AMD en Intel, en slecht met die van Nvidia. En kom niet aan met iets als Optimus (hybrid GPU), want daar is Wayland nog helemaal niet klaar voor.

Mijn workaround voor een notebook met Optimus en een 4k scherm die af en toe aangesloten wordt op twee 1080p-schermen van 24" is enkel X.org gebruiken, en een script dat schakelt tussen twee modes:

1. GPU's in hybrid mode (Intel iGPU rendert desktop, Nvidia GPU staat uit behalve wanneer grafische en andere berekeningen expliciet daarnaartoe worden gestuurd). Enkel notebookscherm op 4k. 200% scaling. Goed voor onderweg en om de batterij te besparen.
2. GPU's in Nvidia mode (Nvidia GPU rendert desktop, Intel iGPU wordt enkel gebruikt om beeld van Nvidia door te sturen naar notebookscherm). Notebookscherm en externe monitoren op 1080p. 100% scaling. Goed voor docked gebruik met genoemde monitoren.

Bij het schakelen tussen die twee wordt de sessie helaas wel uitgelogd, maar het is beter dan niets.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 15:16]

[markwiering]

Bedankt voor deze uitleg!

@Sando heeft enkele maanden geleden een interessante reactie geschreven over Wayland. Hij heeft hierbij gelinkt naar dit artikel.

Ook uit jouw reactie maak ik op dat Wayland nog niet alles ondersteunt wat Xorg wel ondersteunt:

En kom niet aan met iets als Optimus (hybrid GPU), want daar is Wayland nog helemaal niet klaar voor.

Maar, toch zijn er wel verbeteringen:

Wat fijn is van Wayland is dat je (net als in Windows) per scherm een schaalfactor kan instellen. Als je dus een HiDPI scherm hebt en een 'gewoon' scherm, dan kan je zaken op goede groottes op beide schermen laten zien. Met X.org kan dat niet, en delen alle schermen dezelfde schaalfactor.

Ik denk dat, afgaande op dit alles, het beter is voor Linuxdistributies om de overstap op Wayland uit te stellen tot het moment dat Wayland "volwassen" is geworden.

[Omega]

Wayland is volwassen en loopt op vrijwel elk vlak voor op Xorg in de dominante implementaties, er zijn nog een paar protocolen zoals HDR waar men het nog niet over eens is maar de kernfunctionaliteit zit is helemaal af en de implementaties daarvan zoals die van GNOME en KDE zijn kwalitatief beter dan hun eigen X implementaties.

Het probleem is echter Nvidia, dat bedrijf heeft zeer lang geweigerd om Wayland te ondersteunen, en omdat Nvidia ook de enige desktop GPU fabrikant is dat enkel gesloten GPU drivers aanlevert kan de community het zelf ook niet implementeren.

Nvidia is berucht binnen de Linuxgemeenschap omdat het een verschrikkelijk bedrijf is om mee samen te werken. Intel, AMD en vrijwel elke andere fabrikant implementeren de kernfunctionaliteiten van hun hardware in Linux zelf, en implementaties van APIs (Vulkan, OpenGL, OpenCL etc..) voor GPU-versnelling leveren ze netjes aan bij Mesa, Nvidia weigert dit te doen.

Zonder het werk van het Nouveau team, dat de Nvidia hardware en drivers reverse engineered, had je met Nvidia GPUs onder Linux standaard een zwart scherm gehad totdat de drivers zijn geïnstalleerd van Nvidia zelf.

Nvidia's Linux ondersteuning is puur gefocust op compute workloads, dus overal waarbij het niet belangrijk is om een plaatje op het scherm te plaatsen.

[Reactie gewijzigd door Omega op 22 juli 2024 15:16]

[nout77]

Ben het mee eens, Nvidia heeft grote steken laten liggen..
Maar recent zijn ze wel gaan investeren in Wayland lees ik hier: https://www.phoronix.com/news/NVIDIA-2023-Highlights

Het afgelopen jaar hebben ze grote stappen gezet met de 545.29 driver versie om Wayland beter te ondersteunen. Verder heeft ook de communitie niet stilgezeten en zijn de open source Nouveau driver en Mesa vulkan implementaties verbetert.

[Cageman1984]

Er zijn nog een paar protocolen zoals HDR

En als HDR er is, ga ik de overstap van Windows naar Linux voor gamen waarschijnlijk doen.

[markwiering]

Ik gebruik alledaags XFCE. Werkt XFCE al op Wayland?
Er zijn voor zover ik weet nog geen Linuxdistributies die primair XFCE gebruiken én die Wayland gebruiken.

Ik ben ook fan van Fluxbox. Ik gebruik sinds enkele maanden Fluxbox op een oudere computer van mij (van 2003) - en ik ben hier zéér over te spreken. Fluxbox start in één seconde op en reageert gewoon direct op al mijn klikjes en sneltoetsen. Nul vertraging, zoals bij XFCE (als ik dat draai op die oude computer). Ik kan zelfs de menuutjes aanpassen en hier allerlei scripts in stoppen. Ik vind het prachtig.

Maar, Fluxbox is gemaakt voor Xorg en heeft geen Waylandversie. Dat vind ik jammer. Als Fluxbox wél een Waylandversie krijgt, zou ik graag dat uitproberen op mijn computer uit 2003 - en kijken of het dan nóg sneller reageert dan nu!

Ik merk op alle Linuxdistributies kleine visuele imperfecties. Zoals: ik start het systeem op en voordat ik normaal beeld krijg is het beeld in extreem hoge kwaliteit, in vier blokken gesneden en met visuele haperingen op elk zo een blok. Na twee seconden naar dat rare beeld te hebben gekeken krijg ik pas het normale beeld te zien, in de juiste resolutie, één scherm i.p.v. vier en zonder visuele haperingen.

Of, in een ander werkblad kijk ik een video met VLC Media Player. Het is een videoclip, dus het belangrijkste is voor mij het geluid. Ik laat de videoclip spelen en ben in een ander werkblad iets aan het schrijven of lezen. Dan, als de video voorbij is, flitst VLC Media Player één tiende seconde voorbij op mijn huidige werkblad en dan is het weer weg.

Of, ik schakel over naar een nieuw venster en ik zie voor 0,1 seconde twee horizontale lijntjes die een kruis vormen.

Het is niet heel erg ofzo. Het systeem blijft gewoon bruikbaar, maar Windows heeft dat soort visuele imperfecties niet. Windows is visueel stabieler. Ik vermoed dat deze visuele imperfecties komen door Xorg.

Lost Wayland deze visuele imperfecties op?

Dat NVidia tegenwerkt weet ik. Bij het uitzoeken van mijn huidige schootcomputer heb ik specifiek gezocht naar modellen zonder NVidia videokaart, omdat ik weet dat NVidia videokaarten problemen kunnen opleveren op Linux.

[The Zep Man]

@Sando heeft enkele maanden geleden een interessante reactie geschreven over Wayland. Hij heeft hierbij gelinkt naar dit artikel.

Dat artikel legt goed de vinger op de pijnlijke plek. Wayland is beter in theorie in wat het wel doet, maar mist in de praktijk gewoon veel functies van X.org. Wellicht is dat niet zo'n probleem voor veel gebruikers, maar met de missende functies van Wayland is het niet zo verbazingwekkend dat het Linux-als-PC-landschap qua hard- en softwarecompatibiliteit zo complex blijkt.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 15:16]

[Guus...]

Dit is een interessante reactie op het artikel van iemand die daadwerkelijk een desktop ontwikkeld: https://pointieststick.com/2023/12/

Er staan ook een aantal dingen in die gewoon niet kloppen. OBS werkt op wayland prima bijvoorbeeld.

Daarnaast is het een beetje een scheve vergelijking. Wayland zijn afspraken die iedereen die een wayland implementatie wil maken zich aan moet houden en als apps ontwikkeld zijn voor wayland kan elke wayland implementatie die laten zien. X11 is gewoon alles in je app gestopt en die kan dan doen wat de app wil op het scherm. Als er dus 2 apps zijn die iets willen is het gewoon gokken welke app het wint. Al dat soort problemen hebben developers heel goed kunnen verstoppen in 40 jaar maar het is eigenlijk gewoon een grote hack.

Omdat wayland gebaseerd is op afspraken heeft het heel lang geduurd om al die afspraken te maken, je kan namelijk een afspraak niet meer terugdraaien en je moet het eens worden.

We zitten nu op het punt dat er nog maar een of twee belangrijke afspraken missen en nog wat minder belangrijke andere afspraken. Daardoor is het nu mogelijk voor de eerste wayland only desktops en voor distributies zoals mint is nu het doel duidelijk en zijn er goede tools. Dit betekent ook dat apps en Nvidia nu gedwongen worden om ondersteuning te leveren voor wayland (het is niet andersom).

Voor distributies is dus nu het moment om over te gaan schakelen want over 2 jaar zal X11 worden gezien als een zwakte.

[Arumes]

Wat fijn is van Wayland is dat je (net als in Windows) per scherm een schaalfactor kan instellen. Als je dus een HiDPI scherm hebt en een 'gewoon' scherm, dan kan je zaken op goede groottes op beide schermen laten zien. Met X.org kan dat niet, en delen alle schermen dezelfde schaalfactor.

Dat ligt aan de DE's/toolkits, niet aan de displayserver. In X11 kan je wel degelijk de DPI per scherm instellen (sterker nog: in veel gevallen detecteert X11 die setting al automatisch), maar DE's negeren die instelling gewoon om vervolgens in hun eigen configuratie (bijv Appearance in XFCE) een eigen DPI-setting aan te bieden.

Voor mijn gevoel is Wayland nog steeds 95% een kwestie van het wiel opnieuw uitvinden. Programmeurs vinden het gewoon interessanter om een nieuw project te starten dan aan een bestaand project bij te dragen. Staat ook beter op je CV, uiteraard. Daarom hebben we bijvoorbeeld ook honderden (of duizenden?) text editors die allemaal hetzelfde doen. Stel je voor dat ze die tijd allemaal in een stuk of tien (ivm verschillende smaakjes en eisen) editors hadden gestoken... Zo ook Wayland: alle klachten over X11 zouden wel op te lossen zijn (voor zover ze al terecht zijn) als alle tijd die in Wayland zit, naar X11 was gegaan.

[The Zep Man]

Voor mijn gevoel is Wayland nog steeds 95% een kwestie van het wiel opnieuw uitvinden. Programmeurs vinden het gewoon interessanter om een nieuw project te starten dan aan een bestaand project bij te dragen.

Nieuw? Wayland is al 15 jaar in ontwikkeling. Het is niet zo oud als X11 (39 jaar), maar nieuw is wat anders.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 15:16]

[Arumes]

Ik beweer niet dat Wayland nieuw is. Ik beweer ook niet dat die honderden text editors allemaal nieuw zijn, toch? Maar je snapt het verhaal wel.

[The Zep Man]

Ik beweer niet dat Wayland nieuw is.

Je impliceert dat, want er worden twee zaken besproken in dit draadje: X11/X.org en Wayland. Je noemt eerst het oude expliciet (X.org) en daarna "opnieuw beginnen", waarbij er geen andere zaken besproken zijn dan Wayland om die referentie in te vullen.

Wellicht is opnieuw beginnen t.o.v. zowel X11 als Wayland een betere optie, met feature completeness van beiden in het achterhoofd. Één pakket om grafisch beeld op te bouwen om alle andere pakketten overbodig te maken...

[Arumes]

De eerste ontwikkelaars die dachten "f*ck X11, we gaan opnieuw beginnen" zijn toch, eh... opnieuw begonnen? Ookal is dat intussen 15 jaar geleden, dat maakt niks uit.

[jbhc]

Dat hebben de ontwikkeaars van van Wayland helemaal niet gedacht.

Misschien moet je je eens verdiepen in het waarom van Wayland.

X11 is EOL en als het zo makkelijk te herschrijven of ontwikkelen was geweest dan waren er vast mensen geweest die de ontwikkeling hadden doorgezet neem bijvoorbeeld mate, dat ik ook een doorontwikkeling van gnome 2.0

[The Zep Man]

Daarom mijn verduidelijking op jouw bericht. Ja, het was ooit "opnieuw", maar ondertussen mag je spreken van een oude concurrent van X11. Was geen direct commentaar op jou, maar meer om de verkeerde implicatie te verduidelijken.

[sebati]

Wellicht is opnieuw beginnen t.o.v. zowel X11 als Wayland een betere optie, met feature completeness van beiden in het achterhoofd. Één pakket om grafisch beeld op te bouwen om alle andere pakketten overbodig te maken...

Haha, dat dachten ze bij Ubuntu 10 jaar geleden ook al, ging ze niet snel genoeg en ze dachten laten we een shorcut nemen... wij maken ook een displayserver en we noemen het Mir
Inmiddels is Mir omgezet naar een Wayland implementatie.

Praktijk is toch altijd wat weerbarstiger dan de theorie en Mir is dan ook een mooi, inmiddels klassiek, voorbeeld van het NIH syndroom.

Wat iedereen lijkt te vergeten is dat het de X-Org intwikkelaars zijn die hebben aangegeven dat ombouwen van deze codebase vrijwel "onmogelijk" is (zonder bijvoorbeeld veel stuk te maken) en daarom zelf aan Wayland zijn begonnen. Soms is uithuilen en opnieuw geginnen gewoon een goed idee; er zal teveel partijen en afhankelijkheden in de oude codebase en door bij Wayland als deze "gegevens" (afspraken) vast te leggen maakt dat het in de toekomst alleemaal eenvoudiger. Denk dat we kunnen stellen dat wanneer "Wayland" in X-org zou zijn "ingeboowd" dat veel van de discussies nu zouden gaan over waarom ze niet "gewoon opniew zijn begonnen" omdat er van alles steeds stuk zou zijn geweest

[killerdemon]

Wayland is naar mijn mening te lang blijven hangen als 'nieuw alternatief' waar makkelijk teruggevallen kan worden naar Xorg, zodat het geen mega prioriteit werd om het 100% stabiel te maken.

Ik moet nog steeds op de meeste pc's terug naar Xorg vanwege vage issues in zowel dwm als games/steam of zelfs alleen al om de nieuwste drivers werkend te krijgen.

Ik zie ernaar uit dat het gewoon werkt want dan zou het wel beter zijn dan Xorg.

[jbhc]

Het probleem van Xorg is dat het antiek is en de code slecht tot niet gedocumenteerd is. Dat maakt dat "het wiel opnieuw uitvinden" eenvoudiger is dan Xorg proberen in leven te houden.

Soms is opnieuw beginnen gewoon een veel betere optie.

[JeroenED]

https://en.m.wikipedia.org/wiki/X_Window_System

Dateerd dus ui de jaren 80 toen linux nog niet bestond. De code heeft dus wel de tand des tijds doorstaan, maar de displaystandaarden van de jaren 80 vs 2024 zijn toch iets te verschillend om doorontwikkeling te overwegen.

[sspiff]

En kom niet aan met iets als Optimus (hybrid GPU), want daar is Wayland nog helemaal niet klaar voor.

De "iets als" uit die zin mag je weglaten. Optimus werkt inderdaad niet, maar dat is een Nvidia ding, geen hybrid GPU ding. Hybrid GPU werkt prima, zolang het geen Nvidia is. Ik heb het geprobeerd met laptops met een Arc 730M, Radeon Rx 6800S en Rx 6700M. Werkt prima out of the box, GPU per programma te kiezen.

[jbhc]

Maar dat is ook niet een specifiek Wayland probleem. Met X11 werkt het ook gewoon waardeloos.

[sspiff]

Optimus werkt mij of meer met X11. Nvidia is gewoon een slecht burger op Linux in het algemeen, tenminste wat consumentenproducten betreft.

[Luminair]

Van wat ik er van begrijp is het ook zo dat Xorg praktisch niet meer wordt ontwikkeld, en veel ontwikkelaars zijn overgestapt naar Wayland. Onder meer omdat X te oud is, en gemaakt was voor een heel andere tijd.

Met XWayland is het ook mogelijk om X applicaties te draaien, voor backwards compatibility.

[Irsu85]

Voor mij het grootste nadeel van Wayland is dat OBS Window capture moeilijk doet, maar daar zijn workarounds voor

[RoestVrijStaal]

Is Wayland beter dan Xorg? Presteert het beter? Vereist het minder systeemcapaciteit? Is het stabieler? Is het visueel stabieler (minder of geen beeldhaperingen) ?

Het is heel erg afhankelijk van welke compositor (lees: desktop environment) er wordt gebruikt en welke hardware je hebt.

Wat ik er van lees en als ik zo het Wayland project door neem, is het eigenlijk meer een bundel specificaties in XML dan dat het echt programmatuur is. Er wordt veel meer verantwoordelijkheid gelegd bij de compositor en applicaties die wayland willen gebruiken. In plaats van zoals bij X11 waar window managers en applicaties "er boven op werken". Helaas betekent dat ook dat de ontwikkelaars van iedere window managers en applicaties het wiel opnieuw moeten uitvinden voor niet de minst triviale zaken waar je van zou zeggen dat die dat niet zouden hoeven doen, zoals input handling, gpu-handling, buffer-management, enzovoorts.

Het is jammer dat de ontwikkelaars van Wayland een "Rot op, dat is niet ons probleem"-houding hebben.
wlroots en smithay proberen dat "gat" te dichten. Maar eigenlijk hadden Wayland-ontwikkelaars ook voor een betere adoptie van hun displayserver dat moeten doen.

[Guus...]

De houding van Wayland developers kan misschien beter op vlakken maar uiteindelijk is het de bedoeling dat er geen specifieke implementatie is maar een protocol. Naast wlroots en smithay is er trouwens ook gewoon kwin (van kde) en mutter (van gnome) waar cinnamon weer de muffin fork van heeft gemaakt.

Dus er zijn 2 uitgewerkte toolkits waar wayland de default is en waar dus nu eindelijk het voor andere desktops interessant wordt om ook over te stappen.

[N8w8]

Wat "visuele stabiliteit" betreft, zou Wayland betere frame timing hebben.
Maar in Xorg kan ik de refreshrate aanpassen aan de filmpjes/emulators die ik draai, in Wayland wordt dat niet ondersteund.
Daardoor draaien die bij mij strakker in Xorg dan in Wayland (nooit geprobeerd, maar zo heb ik het begrepen).
Maar als je itt mij, adaptive sync hebt of nooit 24/25/50fps dingen bekijkt, heb je daar ws toch geen last van.
Ja of veel andere mensen zijn daar helemaal niet mee bezig, die kijken met mismatchte refreshrate zonder zich ergens aan te storen.

Dit is slechts een voorbeeld, waar _ik_ dan mee zit.
Maar wat men belangrijk vindt qua al dat soort features is nogal persoonlijk.
Je kan gewoon Wayland proberen, als je dan ergens last van hebt, dan weet je meteen wat voor jou het nadeel is.
Als je dat niet hebt, dan is het in allerlei opzichten beter (is elders al genoeg over gezegd).
Dat klinkt mss nogal "duh" maar als je zo geinteresseerd bent en het desondanks nog niet geprobeerd hebt, is dat mss het noemen waard.
Het is iig niet voor niks dat zoveel mensen naar Wayland overstappen.

(Overigens, voor mij is Xorg goed genoeg, dus ik wacht iig eerst tot of Xfce op Wayland werkt, of Xorg niet meer goed werkt, en dan zien we wel weer verder. Ja en eerst n fix voor mn filmpjes/emulators zou dus ook leuk zijn).

[markwiering]

Ja of veel andere mensen zijn daar helemaal niet mee bezig, die kijken met mismatchte refreshrate zonder zich ergens aan te storen.

Zoals ik!
De vernieuwingsfrequentie van mijn beeldscherm (en wat ook ingesteld is bij de beeldscherminstellingen) is 60 Hertz. Het is nooit in mij opgekomen om dit terug te brengen naar 24, 25 of 50 Hertz vanwege een filmpje. Als ik erover nadenk is dat ook niet nodig. Als ik filmpje kijk met 24 beeldjes per seconde, dan mis ik beeldjes als mijn vernieuwingsfrequentie lager is dan 24, maar als het 24 of hoger is, dan krijg ik alle beeldjes gewoon te zien.

dus ik wacht iig eerst tot of Xfce op Wayland werkt

Dat is voor mij wel een keiharde vereiste. Ik gebruik zelf namelijk XFCE.

Ik heb ook een iets oudere computer (uit 2003) waar ik Fluxbox op gebruik. Fluxbox werkt ook alleen op Xorg.

[N8w8]

Je mist dan idd geen enkele frame.
Maar bij 24fps kijken op 60Hz, zie je een frame afwisselend of 33ms of 50ms.
Het ziet er wel iets vloeiender uit als je elke frame even lang ziet (42ms).

Bij 50fps kijken op 60Hz, wisselt dat tussen 17ms/33ms.
In zekere zin is dat (33/17=2) nog schokkeriger dan bij 24fps (50/33=1,5).

Overigens kan mn monitor officieel ook geen 50/48Hz, maar met n custom mode werkt dat wel.
Mn mediaspeler/emulator schakelt automatisch dus kost verder geen moeite, dan maak ik er graag gebruik van

[markwiering]

Daar heb jij gelijk in. Ik heb hier zelf nooit bij stilgestaan, maar inderdaad: als ik een film kijk met 24 of 50 beeldjes per seconde, krijg ik bepaalde beeldjes langer te zien dan andere beeldjes.

Ik zal het eens zelf proberen: bij een 24 bps video mijn vernieuwingsfrequentie vaststellen op 24 Hertz en dan kijken of de video ander oogt dan wanneer ik het kijk met 60 Hertz.

[N8w8]

Kans dat je monitor geen 24Hz ondersteunt, maar 48 of 72Hz is daarvoor natuurlijk ook prima.
En traditioneel is die 24fps eigenlijk 23,976fps (en 30fps vaak 29,97fps), maar dat kan per filmpje verschillen. Zo'n klein verschil merk je nauwelijks maar dat kan je evt nog preciezer afstemmen.
iig succes
Ja het zal geen _groot_ verschil zijn kan ik je alvast vertellen, maar wel prettig, ik zou het omschrijven als "van bijna perfect naar perfect".

[Amanoo]

Een van de grote problemen is dat Xorg echt is gebouwd om vensters op afstand te bedienen. Het oude mainframe-terminal model, maar met een grafische shell erover.

In die tijd bestonden er geen desktops met 3 schermen en resoluties en refresh rates waren nog niet relevant. Xorg kent dan eigenlijk ook geen multimonitor. Het is er wel een beetje in gehackt door de desktop environments, maar het is allemaal niet echt wat. Als je verschillende resoluties van schermen hebt, of nog erger, verschillende refresh rates (laat staan adaptive sync), begint het enorm te kraken. Dit is ook waarom het schalen van schermen in X niet lekker werkt. En ook HDR is te nieuw.

Het is eigenlijk gewoon zwaar verouderd legacy spul dat simpelweg niet meer mee kan komen. Wayland is echt gebouwd voor de moderne PC met moderne schermen en de ondersteuning voor dergelijke zaken is dan ook veel beter. Het is een beetje de reden waarom Wayland bestaat.

[Reactie gewijzigd door Amanoo op 22 juli 2024 15:16]

[RoyTrenneman]

Voor mij is Wayland zeker niet beter dan Xorg. Ik maak veel gebruik van screencapture tool, zoals in mijn geval Flameshot, maar deze is functioneert niet in Wayland, nu zou je zeggen; gebruik een andere tool, maar de issues die ik ervaar met Flameshot, gebeuren ook bij de alternatieven.

Hier zijn inmiddels de nodige klaag blogs over geschreven en er veranderd niks.

Ik gebruik nu een screenshot tool (naam even ontschoten) waarmee ik een selectie kan maken, maar ik kan daar niet mee annoteren en moet die handmatig doen met een beeldbewerkings applicatie (pinta bv) maar het is gewoon waardeloos, dus binnenkort terug naar Xorg.

Wayland zal geweldig zijn maar het lost geen problemen voor mij op. Xorg heeft altijd voldaan en Wayland creërt alleen maar problemen voor mij.

[markwiering]

Begrijpelijk. Ik zou onder die omstandigheden ook terugkeren naar Xorg.

Ik heb ook situaties meegemaakt waarin het oude beter bleek dan het nieuwe. Bijvoorbeeld tijdens het schrijven van mijn scriptie. Ik deed alles in LibreOffice Writer. Dat leek OK te werken, maar de paginanummering was uiterst lastig te implementeren. Toen pakte ik een stokoude versie van Microsoft Office (2003 versie) - en ik kon met alle gemak van de wereld paginanummering implementeren én ik kreeg een grammaticacontrole (i.p.v. alleen spellingcontrole), waarna ik ook heel wat grammaticafouten eruit heb weten te vissen.

Ik schreef nog maar mijn professor: "Waarom modern doen als 20 jaar oude technologie volstaat? "

[sebati]

"Beter" is soms Ja en soms Relatief en wellicht beter voor iedereen op een langere termijn. Misschien vaak ook beter voor de ontwikkelaars, maar als bebruiker merkt je misschien niet altijd direct een verschil. Dat roept dan misschien de vraag op wat voor nut het dan heeft. Op korte termijn, de transitie fase waarin we nu zitten lijkt het dat er veel problemen zijn, maar veel software moet natuurlijk worden aangepast en dat heeft gewoon tijd nodig. Op langere termijn is het voor iedereen beter. Een eenvoudiger systeem is makkelijker te onderhouden voor ontwikkelaars, veiliger voor de gebruiker, meer mogelijkheden (input precisie, gestures, accessibility) doordat er meer gestroomlijnd is (afspraken) en uiteindelijk zal dat de ontwikkelsnelheid van nieuwe features ten goede komen. Ik denk dat het niet voor niets is dat de X-org ontwikkelaars zelf hebben aangegeven dat het beter is om opnieuw te beginnen in plaats van X-org om te bouwen naar wat vandaag "Wayland" definiteert. Als je in de bestaande code zou gaan ombouwen moet je tegelijkertijd zorgen dat bestaande funcionaliteit niet omvalt; ofwel je bent altijd een nieuwe systeem naast bestaande code aan het bouwen. Uiteindelijk komst dan ook je X-org server naast je nieuwe code te staan en heet zo'n integratie opeens "X-Wayland" en ook dan heb je een knopje om "legacy" mode of "X-Org modern" te kiezen. Opnieuw beginnen geeft je als project/ontwikkelaar de ruimte om te experimenteren zonder verwachtingen te scheppen en je rekening hoeft te houden met bestaande functionaliteit.

[kabelmannetje]

Ja. Ja. Ja. Ja. Alle ontwikkelingen vinden plaats in Wayland. X11 is een dood project.

[Philip J. Dijkstra]

Ik draai nu 8 jaar met Linux Mint als primair OS.
Nog steeds kan ik vrijwel niets met Linux commando's en dat zegt wat.
De meeste spelletjes die ik speel draai prima onder Steam Proton.
Voor de rest doe ik huis, tuin en keuken dingen met mijn pc.
In mijn ogen is Linux Mint echt een goede laagdrempelige manier om van Windows af te komen zonder dat je Linux kennis nodig hebt, ook 8 jaar later niet.

[m-a-r-t-1]

Inderdaad, same here. Speel er al behoorlijk wat jaren mee maar val toch telkens weer terug op Windows. Hoofdzakelijk omdat de rest van het gezin er ook gewoon mee moet kunnen werken en sommige dingen nog steeds niet (goed) werken op linux. Adobe Creative Cloud is er gewoon niet voor Linux, enz. Ik ben te veel met reparaties of work arounds bezig en het is nog steeds noodzakelijk om het permanent mounten van een nas in fstab te doen. In Windows gaat dit zoveel makkelijker. Er gaat voor mij als leek gewoon veel te veel tijd en gedoe in zitten om op over te stappen. Jammer, maar helaas.

[jbhc]

Ik heb toen de definitieve W10 uitkwam besloten dat ik er prive niks meer te maken wilde hebben (en dat terwijl ik echt razend enthousiast was over de beta). En ben tien overgestapt op Linux.

Dat kan eigenlijk alleen maar als je geaccepteerd dat bepaalde dingen niet werken onder linux.

Ja, dat is wel eens echt heel erg vervelend maar het is niet anders en vaak zijn er best aardige alternatieven.

Als je niet kunt accepteren dat niet alles werkt onder Linux dan blijf je terug komen bij Windows.

[Reactie gewijzigd door jbhc op 22 juli 2024 15:16]

[RoyTrenneman]

Ik werk inmiddels de nodige jaren met Linux, initieel met Debian en sinds 6 jaar met Ubuntu ivm werk en moest laatst een half jaar met Windows 10 werken. Ik heb het werkend krijgen van audio via bluetooth maar opgegeven. En logde met twee computers in bij een call.

Wat ik wil zeggen. Het is net wat je gewend bent en dan nog is de stap veel minder groot dan veel mensen denken.

Mijn schoonouders (bijna 80) zijn klassieke digibeten en ik moest 1 - 2 flink aan de slag om alles weer werkend te krijgen, omdat mn mijn schoonvader overal op klikte.

3 jaar terug Mint geïnstalleerd omdat herinstallatie nodig/makkelijker was, maar er geen Windows licentie meer voor handen was.

Chrome erop (de internet knop!), LibreOffice (MS office) en mijnenveger en Solitaire.

Nooit vragen, nooit meer iets stuk. Oudjes helemaal tevreden.

[PCG2020]

Juist niet 'same here'. Philip geeft aan dat hij Linux Mint de meest laagdrempelige variant van Linux vindt om Windows te vervangen, juist omdat je er goed mee kunt werken zonder veel Linux-commando's te hoeven kennen. En dat alles wat hij van een OS verwacht, doet Linux Mint ook.

Hij gebruikt dus helemaal geen Windows meer, in tegenstelling tot jij en jouw gezin

[Zynth]

Ik heb sinds kort onlyoffice ontdekt.
Dat kan windows-mensen ook nog wel eens over de streep trekken.
Een stuk "vriendelijker" voor mensen die ms-office gewend waren.

[Philip J. Dijkstra]

Goeie tip Zynth, ik gebruik OpenOffice af en toe maar de look and feel van OnlyOffice ligt veel dichter bij de echte Excel.

[sus]

Ik ook al jaaaaren, al ben ik “recent” overgestapt naar Debian met KDE. Ik heb precies 1 tool die ik echt mis, Microsoft Office. Voor mijn werk (winkeleigenaar) loop ik in de zakelijke kant te vaak tegen dingen die domweg niet/niet goed werken in LibreOffice. Wat verder een prima pakket is, heb er 2 studies mee gedaan zonder gedoe.

Maar waar ik voor mijn normale privegebruik prima uit de voeten kan met LO, is dat in de winkel helaas een ander geval.

Opgelost met een W10 in KVM die ik aanslinger als het nodig is. En de rest doe ik uiteraard lekker op m’n debian omgeving.

[lvdgraaff]

Office 365 in de browser een oplossing?

[sus]

Helaas niet, dat is een beperkte versie waar dingen niet goed in werken, dan is LibreOffice zelfs nog completer.

[korenpc]

Ik snap de linux fobie, ook niet zo goed en vindt hem zelfs wat achterhaald, maar soms weer heel herkenbaar!.

Intiuatief werken alle GIU op zelfde manier, of je nieuw OSX, Windows, Ubuntu, Mint, android of IOS gebruikt. Zelfs Kali (als GIU) werkt in de basis zoals elke GIU van een OS.

Mensen gebruiken al jaren android op hun telefoons, tablets enz. Maar ook switchen ze net zo makkelijk naar een Macbook, vanaf een windows aparaat. Wanneer 'candycrush' niet beschikbaar meer is op hun Iphone dan accepteert men dit.

Maar er lijkt een linux angst te zijn, wat deels ook komt door de basis filosofie van Linux en zelfs van Unix al. Wanneer ik een windows desktop koop, dan verwacht ik dat alles het doet, want ik betaal er tenslotte voor.

Ik draai nu een dualboot Ubuntu, en liep tegen de bug: NVME: not loading [.....] ctst=0x0. Ik draaide Kernel 6.5.14, wat blijkt deze bug rondom SSD schijven bestaat al sinds 2019 (Kernel 5.5). de oplossing: updaten naar nieuwste kernel was toen en is ook nu de oplossing. Dit soort dingen zie je gewoon niet in Windows, OSX etc. Maar wel in linux distro's.

[Fides Torres]

Ik draai al jaren Linux Mint met XFCE als desktop (Meestal in dual boot met Windows). En het werkt voor mij hardstikke goed. (In sommige gevallen val ik terug op Windows voor een spel ofzo dat niet onder Linux werkt.)
Uiteraard kon ik ook niet wachten met mijn PC te upgraden naar 21.3, maar iedereen op de wereld is dat aan het doen blijkbaar. Download van packages gaat uitermate langzaam. Had hem eerst op Nederlandse server moeten zetten denk ik.

[HuisRocker]

Uiteraard kon ik ook niet wachten met mijn PC te upgraden naar 21.3, maar iedereen op de wereld is dat Download van packages gaat uitermate langzaam. Had hem eerst op Nederlandse server moeten zetten denk ik.

Of de torrent meepakken als alle reguliere downloads traag zijn:
https://linuxmint.com/torrents/

Edit: ging om de packages zie ik, oeps... Nou ja, de link kan sowieso geen kwaad.

[Reactie gewijzigd door HuisRocker op 22 juli 2024 15:16]

[vgroenewold]

Recent de sprong gemaakt en ben er erg blij mee. Ik deed dit elk jaar wel een keer, maar was er nooit echt tevreden over als hoofdsysteem. Nu met alle apps die sowieso cross platform zijn is het een no-brainer.

[Sando]

Ik wacht wel even totdat het in mijn update manager komt te staan.

Ik doe al updates vanaf Mint 19. Vroeger kon dat echt niet, je moest per sé een clean install doen. Het is ongelofelijk hoe ver Linux gekomen is.

Een clean install is overigens altijd een goed idee, maar weinig mensen hebben daar tijd voor of zin in.

[Bux666]

Ik wacht wel even totdat het in mijn update manager komt te staan.

Ververs 'm maar, staat er namelijk al in. Kijk in het menu onder Edit en dan onderaan. Zie je dit niet, dan moet je eerst alles even updaten.

[ArawnofAnnwn]

Voor zover ik weet, is er nog steeds geen alternatief binnen wayland voor x forwarding. Tot het zover is, zal ik zeker niet overstappen. Ik snap dat wayland sneller is, mooier werkt, beter geprogrammeerd is, etc, maar zonder die functionaliteit kan ik geen afstand nemen van de oude vertrouwde xorg.

[BaBy-G]

Ik ben blij dat het Mint team hier eindelijk aan werkt Ik denk namelijk dat je hier uiteindelijk niet aan ontkomt, want hoe je het ook went of keert X is niet meer van deze tijd (al werkt het voor velen, ook voor mij, nog gewoon prima)

[neeroeter]

Sinds 2006 Linux op mijn desktop(s).
Mint en Arch zijn mijn distro's tegenwoordig. Arch voor de flexibiliteit en Mint voor het gemak. Mint is zeer zeker een Distro die ik iedereen zal aanraden die wil overstappen naar Linux.
Linux gebruiken is in mijn ogen een kwestie van wat je verwacht en denkt nodig te hebben van je OS en je programma's.
Veel kan niet binnen Linux qua Windows programma's, maar voor recht toe recht aan computergebruik is (naar mijn bescheiden mening) Linux toereikend. Met als grote plussen veiligheid, een OS dat zich niet opdringt, visueel prettig is, en werkt op oudere hardware. En uiteraard het centraal updaten van programma's.

Ik heb een laatste uitgave Dell XPS 9530. Eerst Win11 geprobeerd natuurlijk. Had problemen met mijn tweede Hidpi monitor icm Vmware Horizon qua schaling en performance. Ubuntu ernaast gezet omdat Dell dat ondersteunt. Hetzelfde probleem. Alles eraf gegooid en Arch geinstalleerd, problemen voorbij (onder Xorg trouwens).
Wie weet ga ik voor de lol Mint er nog naast zetten

[Bitzer]

Jammer genoeg word Mint steeds zwaarder en langzamer. Waar Mint 19.3 op mijn hardware nog in ca. 20 seconden bootte is dat vanaf Mint 20 zeker verdubbeld.

Ook stouwen ze het vol met desktop achtergronden en heel erg veel themes in de meest vreemde kleurstellingen. Laat ze dat soort dingen optioneel en downloadable maken voor wie dat echt wil.

Er zit een video-streamer in met ogenschijnlijk honderden kanalen maar het merendeel van de kanalen doet het gewoon niet en het is ook niet op een of andere manier te updaten. Eigenlijk kun je er alleen een paar regionale zenders mee bekijken zoals NH-Nieuws en Omroep Brabant.

Dan zijn er vreemde keuzes, als je een bestand op wil slaan en de eerste letters tikt krijg je suggesties van al bestaande bestanden maar die wil je meestal niet overschrijven en het is heel lastig daar omheen te manoeuvreren.

[Uruk-Hai]

Ik zie 21.3 op de Linux Mint homepage nog niet als download beschikbaar vermeld staan.
Nu staat 21.2 als latest release vermeld.

[sus]

https://www.linuxmint.com/download.php

Staat hier keurig op 21.3

[Anoniem: 1974554]

Ik zie het wel, wellicht nog een keer proberen.

[Uruk-Hai]

Ah ja, nu inderdaad wel. Misschien moest de cache van mijn browser nog ververst worden.