Tip de redactie

World of Warcraft: Wrath of the Lich King Classic komt op 26 september uit

Door Yannick Spinner, 25 juli 2022 21:2186 reacties

Activision Blizzard brengt de uitbreiding Wrath of the Lich King op 26 september uit voor World of Warcraft Classic. De uitbreiding is voor alle afnemers van een World of Warcraft-abonnement gratis.

World of Warcraft Classic: Wrath of the Lich King is grotendeels gelijk aan de oorspronkelijke variant van de uitbreiding. Spelers krijgen toegang tot de klasse Death Knight en voor het eerste personage in deze klasse geldt in Wrath of the Lich King Classic ditmaal geen minimum level van 55. Verder herintroduceert de uitbreiding de twee nieuwe gebieden in het ijzige Northrend, namelijk Borean Tundra en Howling Fjord. Uiteraard zijn het verhaal rondom de schurk de Lich King en de klassieke dungeons en raids ook wederom speelbaar. Tot aan de release kunnen spelers in World of Warcraft: Burning Crusade Classic 50 procent meer XP verdienen, zo laat Blizzard weten.

De tweede uitbreiding voor World of Warcraft Classic, die oorspronkelijk in 2008 verscheen, verschilt slechts op enkele punten ietwat van het origineel, zo schreef Tweakers eerder in een preview. Zo maakt de dungeonfinder plaats voor de groupfinder, wat volgens een deel van de WoW-spelersbasis een negatieve ontwikkeling is. Ook zullen questicoontjes in eerste instantie niet aanwezig zijn in Wrath of the Lich King. Hiermee wil Blizzard het gevoel van de oorspronkelijke game behouden. Later zouden questhelpers alsnog aan de uitbreiding worden toegevoegd, al is nog niet bekend wanneer.

Reacties (86)


Sapphire brengt Radeon RX 6500 XT met 8GB geheugen uit

Door Yannick Spinner, 25 juli 2022 20:5331 reacties

Videokaartfabrikant Sapphire heeft een 8GB-versie van de Radeon RX 6500 XT aangekondigd. De relatief bescheiden gpu heeft daarmee dubbel zoveel GDDR6-geheugen als alle andere varianten van de RX 6500 XT. Er is nog geen prijs van de 8GB-variant bekend.

De uitvoering van de Sapphire Radeon RX 6500 XT met 8GB geheugen verscheen recentelijk op de officiële website van de fabrikant en is wat betreft praktisch alle andere specificaties identiek aan de 4GB-variant. Het enige kleine verschil is de kloksnelheid; de 8GB-variant heeft een boost- en 'game'-kloksnelheid 2855 en 2695 megahertz. Dat is marginaal hoger dan de beloofde boost- en 'game'-klokfrequentie van 2825 en 2685MHz van de oorspronkelijke variant.

Desalniettemin is de verdubbeling van de hoeveelheid vram een ogenschijnlijk logische zet van Sapphire, ondanks dezelfde bandbreedte van 144GB/s. In de review van de standaard 4GB-variant van de AMD Radeon RX 6500 XT schreef Tweakers: "Ook in Doom Eternal lukt het de RX 6500 XT om bij Medium-settings boven de 60 frames per seconde uit te komen, maar het verschil met zijn voorganger en veel andere kaarten is enorm. Het spel vereist op Ultra-instellingen behoorlijk wat videogeheugen, waardoor een groot deel van de kaarten daar ontbreekt."

Sapphire PULSE Radeon RX 6500 XT 8GB
Afbeelding via Sapphire

Reacties (31)


'Hogwarts Legacy krijgt speciale edities met dlc en vroegtijdige toegang'

Door Yannick Spinner, 25 juli 2022 19:2962 reacties, submitter: G_Dragon

Hogwarts Legacy krijgt naar verluidt drie versies, waaronder een Deluxe- en een Collector's-editie. Deze twee varianten bevatten onder meer vroegtijdige toegang tot de game en cosmetische dlc. Er zijn nog geen prijzen van de aankomende game bekend.

Op de officiële website van Hogwarts Legacy is volgens een Reddit-post een bestand te vinden waarin de drie versies van de aankomende rpg gedetailleerd worden. De Deluxe Edition van het spel geeft afnemers onder meer drie dagen eerder toegang tot Hogwarts Legacy. Daarnaast worden er in de onderstaande afbeeldingen meerdere dlc's genoemd en lijkt er een exclusieve gamemodus genaamd Dark Arts Battle Arena bij inbegrepen te zijn.

De Collector's Edition van Hogwarts Legacy zou dezelfde bonussen krijgen en daarnaast geleverd worden in een stalen doos. Ook lijkt de 'floating ancient magic wand with book' te verwijzen naar een fysiek beeldje, iets wat vaker bij duurdere edities van grote games geleverd wordt. De standaard editie van de game bevat vanzelfsprekend alleen de basisgame.

Hogwarts Legacy editions
Afbeelding via u/BattleDashBR / Reddit

Hogwarts Legacy is een aankomende rpg geïnspireerd op de boeken van J.K. Rowling. Spelers maken in de game zelf een personage aan en krijgen les in de toverkunsten op Zweinstein. De openwereldgame speelt zich tweehonderd jaar voor de gebeurtenissen van de Harry Potter-franchise af. Hogwarts Legacy rond de feestdagen van 2022 uit voor de PlayStation 4 en 5, Xbox Series X en S, Xbox One, pc en Nintendo Switch.

Reacties (62)


Facebook onthult manier om geld te verdienen met gelicenseerde muziek in video's

Door Yannick Spinner, 25 juli 2022 18:0787 reacties

Facebook introduceert Music Revenue Sharing, een manier waarop makers van video's gelicenseerde muziek mogen gebruiken en daar geld aan kunnen verdienen. Ook de licentiehouders en Meta verdienen geld aan het concept.

Het betreffende programma maakt het mogelijk voor videomakers om gelicenseerde muziek te gebruiken, waarna zij twintig procent van de advertentieinkomsten van de video krijgen. Meta en de licentiehouders van de muziek verdelen de rest van de inkomsten uit 'in-stream advertenties', al noemt Facebook in de aankondiging geen verdere percentages.

Makers konden al in zekere mate muziek uit de betreffende audiobibliotheek gebruiken in video's, al is het volgens Facebook voor het eerst dat daar op deze schaal ook geld mee verdiend kan worden. Het Music Revenue Sharing-programma is vanaf vandaag wereldwijd beschikbaar, al kunnen vooralsnog alleen streams in de Verenigde Staten daadwerkelijk geld verdienen met het gebruik van gelicenseerde muziek. "We breiden dit in de komende maanden uit naar de rest van de wereld waar muziek op Facebook beschikbaar is." In onder meer Nederland en België is muziek op Facebook al enkele jaren beschikbaar, wat zou betekenen dat de service laten dit jaar naar deze landen komt.

Om in aanmerking te komen voor het programma, moet een maker wel voldoen aan uiteenlopende eisen. Allereerst moet een maker überhaupt in aanmerking komen voor advertenties en moet degene voldoen aan de vereisten van het Partner-programma. Verder moet een video tenminste een minuut lang duren en in de eerste plaats draaien om het gebruikte beeldmateriaal; het simpelweg publiceren van gelicenseerde muziek om daar geld aan te verdienen, is niet toegestaan.

Facebook music revenue sharing
Iedereen die in aanmerking komt voor Facebook music revenue sharing

Reacties (87)


Vivo brengt woensdag voor het eerst smartphones uit in Nederland

Door Sabine Schults, 25 juli 2022 16:24104 reacties

De Chinese smartphonefabrikant vivo brengt woensdag voor het eerst smartphones uit voor de Nederlandse markt. Het gaat om de vivo X80 Pro, vivo Y76 en vivo Y33s. Het vlaggenschip draait op de Snapdragon 8 Gen 1-soc van Qualcomm en heeft een beeldverversing van 120Hz.

Vivo X80 Pro
Vivo X80 Pro

De vivo X80 Pro beschikt over een 6,78"-amoledscherm met een beeldverhouding van 1440x3200 pixels. Er is een dynamische beeldverversing aanwezig van 120Hz. Het vlaggenschip heeft een Snapdragon 8 Gen 1-soc met 8GB of 12GB ram. De accu van 4700mAh en de 80W-snellader moeten het apparaat volgens het bedrijf in minder dan veertig minuten volledig opladen.

Voor de camera's heeft vivo samengewerkt met het Duitse Carl Zeiss. De X80 Pro heeft een hoofdcamera van 50 megapixel, een ultragroothoeklens van 48 megapixel, een telefotocamera van 12 megapixel en een periscopische lens van 8 megapixel met 5x optische zoom. Het toestel krijgt een prijskaartje vanaf 1099 euro.

De vivo Y76 heeft een 6,58"-lcd-scherm met full-hd-resolutie. De soc betreft een MediaTek Dimensity 700. Ook dit toestel heeft een 50-megapixelcamera. Het toestel is te verkrijgen vanaf 299 euro. De vivo Y33s heeft dezelfde schermgrootte, -resolutie en hoofdcamera, maar beschikt over een MediaTek Helio G80-soc. De Y33s is verkrijgbaar vanaf 219 euro.

Alle drie de smartphones zijn vanaf 27 juli te koop. Hoewel enkele vivo-smartphones al in Nederland te verkrijgen waren via grijze import, brengt de Chinese fabrikant nu officieel toestellen naar Nederland. In China was vivo al een grote speler op de telefoonmarkt. De smartphonefabrikant werd in 2011 opgericht en was in het eerste kwartaal van 2022 de op vier na grootste producent van smartphones wereldwijd. Net als Oppo, realme en Oneplus valt vivo onder BBK Electronics.

Reacties (104)


Aankomende OnePlus 10T krijgt geen alertslider

Door Mark Hendrikman, 25 juli 2022 16:2095 reacties, submitter: Anonymoussaurus

OnePlus heeft bij zijn aankomende 10T-smartphone geen alertslider ingebouwd. Het bedrijf motiveert de keuze door te stellen dat de ruimte nodig is voor een grotere accu, sneller laden en een betere antenne. Ook het Hasselblad-merk op de camera zal afwezig zijn.

Om de alertslider te houden, had OnePlus het moederbord moeten stapelen, wat het apparaat dikker zou maken, zo verklaart OnePlus-hoofdontwerper Hope Liu. Dat wilde het bedrijf niet. De slider neemt 30 vierkante millimeter in beslag aan de binnenkant, wat volgens Liu 'relatief veel' is. Het koos voor verwijdering om 'zeker te zijn dat de telefoon presteert op de gebieden die onze gebruikers het belangrijkst vinden'.

Met de alertslider kunnen gebruikers de telefoon op stil, trillen en luid zetten zonder dat de telefoon de broekzak hoeft te verlaten. OnePlus is de enige Android-smartphone met deze functie. Apples iPhones hebben dergelijke sliders ook. De OnePlus-smartphones hebben de slider sinds de OnePlus 2 uit 2015.

De motivatie voor het weglaten van het Hasselblad-merk aan de achterzijde van de telefoon ligt meer bij het kostenplaatje. OnePlus 'wilde een ultieme performance flagship smartphone bieden op het uitgekozen prijspunt'. Wat die prijs wordt, is nog niet bekend.

Wel is op cameragebied bekend dat de hoofdcamera een 50-megapixelsensor is, een Sony IMX766. Deze zal 10bits-kleuren vastleggen en 'verbeterde hdr-fotografie' bieden. Ook OnePlus zijn implementatie van nachtmodus is weer aanwezig.

Verder zegt Liu tegen The Verge dat de display 6,7 inch in diagonaal is, maar de resolutie en refreshrate zijn nog niet bekend. De verwante 10R en 10 Pro hebben beide 120Hz-displays en resoluties van respectievelijk 1080p en 1440p. Verder was al bekend dat de telefoon een Snapdragon 8+ Gen 1 krijgt. Meer informatie vanuit OnePlus volgt in ieder geval tijdens het officiële releasemoment op 3 augustus om 4 uur 's middags Nederlandse tijd.

Ook doen er geruchten de ronde over de specs van de 10 Pro. Er wordt door een doorgaans betrouwbare Chinese leaker op Weibo gesproken van de mogelijkheid om op maximaal 150W te laden. De accucapaciteit bedraagt 4800mAh, claimt deze persoon, en het scherm zou een 120Hz-snelheid krijgen met 1080p-resolutie.

OnePlus 10T ontwerp
Dit beeld leverde OnePlus voor de gelegenheid aan The Verge.

Reacties (95)


Microsoft trekt Windows 11-update terug na problemen met startmenu

Door Sabine Schults, 25 juli 2022 14:51125 reacties, submitter: TheVivaldi

Enkele nieuwe updates voor Windows 11 veroorzaakten voor sommige gebruikers problemen met het startmenu. Het aanklikken van de startknop of het gebruiken van de Windows-toets had bij deze gebruikers geen effect, waardoor het startmenu niet kon worden geopend.

Microsoft bevestigt het probleem waarbij het startmenu niet opende. Het gaat volgens de techgigant om de update met het kenmerk KB5014668 en updates die daarna verschenen. Inmiddels heeft Microsoft het probleem opgelost door de updates terug te draaien. Gebruikers zouden op dit moment weer van de startknop gebruik moeten kunnen maken.

Vorige week werd bekend dat individuele gebruikers voortaan een losse Windows 11 Home- of Pro-licentie kunnen aanschaffen. Ook introduceerde Microsoft een Taskbar Overflow-functie die meer iconen op de taakbalk kan tonen.

Windows 11 update rollback

Reacties (125)


MediaTek gaat chips laten produceren door Intel

Door Daan van Monsjou, 25 juli 2022 14:5023 reacties

Chipontwerper MediaTek gaat chips laten produceren door de nieuwe foundrydivisie van Intel. Dat maken de twee bedrijven op maandag bekend. Op deze manier wil MediaTek naar eigen zeggen zijn toeleveringsketen uitbreiden.

MediaTek is van plan om bij Intel Foundry Services chips te produceren voor 'verschillende slimme edgeapparaten'. Het bedrijf produceert de meeste van zijn chips momenteel bij de Taiwanese marktleider TSMC, maar wil met de samenwerking met Intel zijn supplychain uitbreiden met extra capaciteit in de VS en Europa, waar Intel al actief is en momenteel bezig is met capaciteitsuitbreidingen.

Intel schrijft in zijn persbericht niet op welke procedés MediaTek zijn chips gaat produceren. Volgens persbureau Reuters gaat dat om de Intel 16-node, een doorontwikkeling van het voormalige Intel 22FFL, dat is geoptimaliseerd voor lowpowertoepassingen. De eerste chips zouden in de komende 18 tot 24 maanden geproduceerd worden. De twee bedrijven delen verder geen financiële details over de deal. Het is dan ook niet bekend hoeveel chips Intel gaat produceren voor MediaTek. De Taiwanese chipontwerper geeft wel aan dat het blijft samenwerken met TSMC voor meer geavanceerde chips op modernere procedés.

Intel is een nieuwe speler op de foundrymarkt van fabrikanten die chips voor andere bedrijven produceren. De chipmaker was traditioneel een integrated device manufacturer, waarmee het bedrijf voornamelijk voor zichzelf chips ontwierp en produceerde. Vorig jaar kondigde de nieuwe ceo Pat Gelsinger echter Intels nieuwe IDM 2.0-strategie aan, waarmee het bedrijf onder meer chips voor andere bedrijven gaat produceren, om zo te concurreren met marktleiders TSMC en Samsung. Eerder uitten smartphonechipmaker Qualcomm en Amazon Web Services al interesse in de foundrydiensten van Intel. Ook Nvidia overweegt om chips te laten produceren bij Intel.

Reacties (23)

Lees meer


Microsoft verkort opstarttijd van Xbox Series X en S voor Xbox Insiders

Door Sabine Schults, 25 juli 2022 13:4972 reacties

Microsoft heeft de opstarttijd van de Xbox Series X en S met ongeveer vijf seconden verkort. Hiervoor gebruikt het bedrijf een kortere opstartanimatie. De snellere opstarttijd is momenteel enkel beschikbaar voor Xbox Insiders die gebruikmaken van de energiebesparingsmodus.

Microsoft Xbox Series X 1TB + Elite Wireless Controller + Halo Infinite Zwart
Xbox Series X

John Munsee, marketingdirecteur bij Xbox, bevestigt de verandering. Volgens hem is de opstartanimatie van ongeveer negen naar vier seconden gegaan, wat een vijf seconden snellere opstarttijd van de console oplevert. Het is niet bekend wanneer de snellere opstarttijd voor alle eigenaren van de huidige generatie Xbox beschikbaar wordt.

De snellere opstarttijden zijn alleen beschikbaar als eigenaren van een Xbox Series X of S de energiebesparingsmodus van de console hebben ingesteld. Hierbij wordt de console volledig uitgeschakeld in plaats van in stand-by gezet. Eerder dit jaar maakte Microsoft de energiebesparingsmodus al de standaardoptie voor nieuwe Xbox-consoles. Ook werd het toen mogelijk om updates te downloaden in deze modus.

Reacties (72)


Gratis wifi-initiatief Publicroam is beschikbaar op 700 Nederlandse locaties

Door Tijs Hofmans, 25 juli 2022 13:02151 reacties

Het Nederlandse publieke wifi-initiatief is op 700 plekken in Nederland bereikbaar. De oprichters van het initiatief willen dat volgend jaar uitbreiden naar ruim duizend locaties in Nederland, zeggen ze tegen de SIDN.

Publicroam is beschikbaar in 200 vestigingen van dertig Nederlandse bibliotheken, zegt medeoprichter Paul Francissen tegen de SIDN. Dat ondersteunt het Publicroam-project financieel en organisatorisch. Bibliotheken zijn de grootste klant van het project via een samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek, die zorgde dat Publicroam in zoveel vestigingen werd opgezet. Daarnaast kunnen gebruikers van 500 andere publieke locaties in Nederland gebruikmaken van de gratis wifi. Dat zijn bijvoorbeeld gemeenten, zorginstellingen en musea.

In de toekomst wil Publicroam uitbreiden naar duizenden locaties in Nederland. Dat moet in 2023 gebeuren, zegt Francissen. Daarna wil het initiatief zich gaan richten op het buitenland. Francissen noemt specifiek België, Duitsland en Zweden.

Reacties (151)


China lanceert tweede module van ruimtestation Tiangong

Door Sabine Schults, 25 juli 2022 11:4762 reacties

De tweede module van het ruimtestation Tiangong is succesvol gelanceerd. Wentian is een van de drie modules die samen de Tiangong moeten vormen. Het T-vormige ruimtestation moet later dit jaar in gebruik worden genomen.

De Lange Mars 5B-raket met het nieuwe onderdeel werd zondagnacht de ruimte in geschoten vanaf het eiland Hainan in de Zuid-Chinese Zee, meldt Reuters. Samen met de eerste module Tianhe en een derde module die in oktober volgt, moet Wentian het T-vormige ruimtestation Tiangong vormen. Als het ruimtestation af is, bedraagt de totale grootte ongeveer twintig procent van die van het ISS.

Wentian beschikt over een cabine met luchtsluis die bedoeld is als uitgang voor ruimtewandelingen als het station voltooid is. Het is daarnaast voornamelijk een laboratorium waar Chinese taikonauten onderzoek kunnen doen. Ook is Wentian een tijdelijke woonruimte tijdens bemanningswisselingen. Het is ontworpen voor de accommodatie van maximaal drie ruimtevaarders.

Reacties (62)


Gerucht: Apple Watch 8 'Pro' krijgt vernieuwd design

Door Sabine Schults, 25 juli 2022 11:10108 reacties

De sportversie van de Apple Watch 8, die mogelijk de naam 'Pro' draagt, krijgt volgens Bloomberg-journalist Mark Gurman een vernieuwd ontwerp. Het gaat naar verluidt om een verandering van de huidige rechthoekige vorm.

In zijn Power On-nieuwsbrief schrijft Gurman dat het Pro-model van de aankomende Apple Watch een 'fris design' krijgt. De smartwatch zou niet over dezelfde rechthoekige vorm als de huidige Apple Watch 7 beschikken, maar zou ook weer niet cirkelvormig zijn. Het is niet duidelijk hoe het apparaat er dan wel uitziet, al stelt Gurman dat geruchten over platte randen niet kloppen.

Eerder schreef Bloomberg dat de sportversie van de volgende Apple Watch een groter scherm en een grotere accu krijgt in vergelijking met de standaardversie van de wearable. Het scherm wordt naar verluidt ongeveer zeven procent groter, waardoor het apparaat in een oogopslag meer fitnessdata moet kunnen weergeven. Het gaat om een beeldscherm van bijna 2" met een resolutie van 410x502 pixels.

Omdat het om een sportvariant gaat, zou het display gemaakt zijn van verstevigd glas. De grotere accu moet bovendien langere work-outs mogelijk maken. De accucapaciteit van de smartwatch is echter niet bekend. Ook zou er mogelijk een koortsthermometer aanwezig zijn.

De nieuwe Apple Watch en zijn Pro-versie zijn nog niet officieel aangekondigd door Apple. Doorgaans doet de techgigant dit in de maand september, wanneer ook de nieuwe iPhones wereldkundig worden gemaakt.

Apple Watch Series 7
De Apple Watch 7

Reacties (108)


Nederlandse politie bewaart onnodig gegevens van iedereen die ooit contact opnam

Door Sabine Schults, 25 juli 2022 10:28235 reacties, submitter: Dude360

De Nederlandse politie bewaart onnodig de gegevens van alle personen die ooit contact hebben opgenomen. De politie slaat de privacygevoelige persoonsgegevens op en houdt automatisch levensgebeurtenissen zoals verhuizingen, huwelijken en geboortes bij.

Binnen de politie zijn al langere tijd zorgen over de onnodige dataverzameling, blijkt uit een interne memo uit 2020 in handen van Trouw. De Rijksdienst voor Identiteitsgegevens gaf in 2015 al aan dat het bezorgd was over deze gang van zaken. De politie spreekt in de memo haar zorgen uit voor 'imagoschade en een sterk oplopende werklast'. Toch is het systeem in de tussentijd niet aangepast.

De politie vraagt van personen die ooit contact hebben opgenomen automatisch gegevens op uit de Basis Registratie Personen omdat zij in het systeem een 'afnemersindicatie' krijgen. Het gaat onder meer om gegevens zoals de nationaliteit, het adres en het burgerservicenummer van de persoon. Ook als de persoon een kind krijgt, verhuist of trouwt, komt dit automatisch in het systeem van de politie terecht.

Bovendien worden de gegevens nooit verwijderd, zelfs niet na het overlijden van een persoon. De politie volgt op deze manier steeds meer mensen en bewaart zo ook onnodig informatie die niet langer van belang is voor een bepaalde zaak. Op dit moment gaat het volgens de politie om de gegevens van ongeveer negen miljoen burgers. De onnodige dataverzameling kan risico's met zich meebrengen, al is het alleen al omdat een groot deel van de ict-systemen van de Nederlandse politie niet aan de wet voldoet.

Volgens Bits of Freedom-privacyexpert Rejo Zenger overtreedt de politie bovendien de wet, omdat ze niet meer gegevens mag verzamelen dan 'strikt noodzakelijk is voor haar taak'. In een reactie aan Trouw ontkent de politie dat ze de wet overtreedt: "Voor het gebruik en actueel houden van die gegevens hebben we een juridische grondslag."

De interne memo stelt dat de politie een nieuw beleid wil opstellen, zodat niet iedereen die contact opneemt automatisch wordt gevolgd. Toch is er in de afgelopen jaren niets van het beleid terechtgekomen. Volgens de politie komt dit omdat de applicaties niet van de ene op de andere dag kunnen worden uitgezet. Naar verluidt wil de politie wel dit jaar nog starten met het doorvoeren van het beleid: "We hebben zelf de conclusie getrokken dat we met minder gegevens toekunnen, en daar werken we aan."

Reacties (235)


Hacker kon software van zonnepanelen met omvormers Chinese Solarman aanpassen

Door Sabine Schults, 25 juli 2022 09:36141 reacties, submitter: Stukfruit

De Nederlandse hacker Jelle Ursem wist toegang te krijgen tot het systeem van het Chinese Solarman, dat zonnepanelen beheert en monitort. Hij kon de namen en adressen van klanten inzien en veranderen. Ook was het mogelijk om de firmware van de omvormers aan te passen.

Ursem, die op Tweakers bekendstaat als SchizoDuckie, ging op onderzoek uit naar aanleiding van een tweet van ethisch hacker Célistine Oosting. Ursem vond de inloggegevens van het systeem via GitHub en kreeg daarmee toegang tot het adminportaal van Solarman, meldt Follow the Money. Het wachtwoord bestond uit een Chinese naam met '123' erachter. Tweefactorauthenticatie was niet ingeschakeld. Ursem zoekt als ethisch hacker vaak op GitHub en dergelijke platforms naar repo's waar wachtwoorden of api-keys in staan opgeslagen. Tweakers sprak hem daar eerder dit jaar over.

Met de inloggegevens was het mogelijk om de persoonsgegevens van Nederlandse klanten in te zien. Ursem zegt dat hij nieuwe gebruikers kon aanmaken en bestaande gebruikers kon verwijderen. Daarnaast kon hij onder meer de gps-coördinaten en de hoeveelheid stroom die de zonnepanelen opwekken inzien. Ook was het mogelijk om de firmware van de omvormers te downloaden, aan te passen en weer te uploaden.

Aanvallers met toegang tot het systeem konden de zonnepanelen van Solarman-klanten zelfs op afstand uitschakelen of onklaar maken. Daarnaast zou een hacker het internet van eigenaren van zonnepanelen kunnen platleggen als de omvormer is verbonden met het thuiswifinetwerk. Ook is er kans op brandgevaar als de beveiligingsinstellingen rond de spanning op een bepaalde manier worden aangepast.

Oosting kwam tot de ontdekking dat de klantendata naar China wordt gestuurd, wat in strijd is met de AVG. Ook kan China op afstand de omvormers van in Nederland geplaatste zonnepanelen beheren. En dat terwijl Chinese bedrijven vanwege een te groot risico voor de staatsveiligheid geen vitale delen van het Nederlandse stroomnet op de Noordzee mogen bouwen.

Ursem trok vorig jaar aan de bel bij het Dutch Institute for Vulnerability Disclosure. Dat stuurde vervolgens een mail naar Solarman. Een reactie kwam er niet, maar het wachtwoord werd wel aangepast. In februari van dit jaar ontdekte Ursem echter dat het oude wachtwoord toch weer werkte. Inmiddels is het lek gedicht. Voor zover bekend heeft het niet tot schade geleid.

Solarman, dat in Nederland meer dan 42.000 klanten heeft, beweert in een reactie aan RTLNieuws dat het wachtwoord enkel toegang gaf tot een testomgeving, maar geeft toe dat het mogelijk was om de software van de omvormers aan te passen.

Update, 25 juli: In een vorige versie van dit artikel stond dat Solarman omvormers voor zonnepanelen levert. Het gaat echter om monitoringssoftware voor omvormers.

Update, 4 september: In dit artikel stond dat Ursem ontdekte dat er klantendata naar China werd gestuurd. Dit is onjuist. Het was ethisch hacker Célistine Oosting die dit ontdekte. Het artikel is daarom aangepast.

Reacties (141)