Smartwatches zijn de laatste jaren veranderd van apparaten die bijna de ambitie hadden de smartphone te vervangen tot praktische verlengstukken van diezelfde smartphone. Een opvallende trend daarbij is de opkomst van allerhande functies die de gezondheid van de gebruiker in kaart brengen, liefst 24 uur per dag.
Dat smartwatches steeds meer sport- en gezondheidsfuncties hebben gekregen, is een logische ontwikkeling. Een stappenteller-app op een mobiele telefoon werkt namelijk vrij slecht als de telefoon op je bureau ligt, terwijl de smartwatch om je pols altijd van de partij is. Omdat een smartwatch direct op de huid wordt gedragen, kan er bovendien veel méér gemeten worden. Optische hartslagmeters zien we al vanaf de eerste smartwatches terug, maar bij de eerste generaties werden die beperkt ingezet. Verbeteringen in efficiency van deze sensoren maken dat ze nu continu metingen kunnen uitvoeren en slimme algoritmes, die mede dankzij machinelearning tot stand zijn gekomen, openen nieuwe deuren op het gebied van inzicht in de gezondheid van de drager. Een horloge met bewegingssensoren en een hartslagmeter die continu jouw pols opneemt, kan bijvoorbeeld gebruikt worden om slaapduur en slaappatronen te herkennen en je rusthartslag in kaart te brengen.
Verbeteringen in sensortechnologie laten horloges op basis van hartslagvariaties bovendien zaken als stress en herstel na een inspanning meten en zelfs het zuurstofniveau in je bloed kan met een optische sensor aan de pols vastgesteld worden. Optische metingen hebben echter beperkingen en daarom heeft een aantal fabrikanten ook elektroden in hun nieuwere horloges ingebouwd waarmee met een elektrocardiogram, of ECG, nog nauwkeurigere hartslagmetingen uitgevoerd kunnen worden.
Verlengstuk, geen vervanger
Daarnaast dienen moderne smartwatches steeds meer als een functioneel verlengstuk van de smartphone. Het idee dat consumenten graag volledige websites willen lezen op een klein schermpje aan hun pols, ligt inmiddels achter ons. De consensus onder fabrikanten is inmiddels gelukkig ook dat het opstellen van uitgebreide tekstberichten of e-mails écht handiger gaat via de smartphone die je vrijwel altijd toch ook in de buurt hebt. De nuttigste functies van de eerste smartwatches zijn gebleven en verbeterd, terwijl de overbodige ballast langzaamaan is verdwenen. Smartwatchfabrikanten proberen kort gezegd niet langer een vervanger voor de smartphone te maken, maar een zo nuttig mogelijk verlengstuk daarvan. Dat betekent dat sommige smartwatches minder functies hebben dan hun voorgangers, maar zolang die goed zijn geïmplementeerd, is dat wat ons betreft prima.
Rond of vierkant?
De meeste smartwatches maken gebruik van een rond scherm. Dat lijkt logisch, want horloges zijn van origine rond. Dat is wat ons betreft ook meteen de enige rechtvaardiging, want hoewel fabrikanten er veelal netjes mee omgaan, is een rond scherm op geen enkele manier praktisch voor weergave van tekst en data. Een vierkant of langwerpig scherm is functioneel véél fijner. Apple en OPPO laten bovendien zien dat een langwerpig scherm ook prima om de pols past. Sterker nog, de nieuwe Apple Watches en de OPPO Watch zijn niet hoger en breder dan de ronde modellen van de concurrentie, terwijl deze horloges wél met afstand de grootste schermoppervlakte en de hoogste screen-to-bodyratio bieden.
Tekstnotificaties lezen op een horloge werkt prima en een kort antwoord als ‘ja’ of ‘nee’ selecteren uit een shortlist om snel te reageren, kan handig zijn. Andere fijne functies zijn bijvoorbeeld timers, wekkers, agendareminders en muziekbediening, waarbij je de smartwatch als afstandsbediening gebruikt om muziek direct te pauzeren of naar een volgend nummer te skippen zonder jouw smartphone uit je zak te halen. Voor wandelaars en zeker fietsers kan turn-by-turnnavigatie ook een handige functie zijn.
Een andere praktisch gebleken functie is contactloos betalen. Door een betaalrekening of creditcard te koppelen kun je met smartwatches van diverse fabrikanten contactloos betalen, net zoals je dat met een pinpas of mobiele telefoon doet. Handig als je bijvoorbeeld tijdens het sporten geen bankpas of telefoon hebt meegenomen, maar je onderweg wel wat te eten of drinken wilt kopen. In datzelfde kader is ook de mogelijkheid om muziek lokaal op de smartwatch op te slaan en direct via bluetooth af te spelen een fijne optie voor mensen die tijdens het sporten liever geen telefoon meenemen.
En waar tekst invoeren op een klein scherm heel onpraktisch is, lenen smartwatches zich wel uitstekend om met digitale spraakassistenten samen te werken. Vooral Apple heeft dat laatst goed voor elkaar. Na één druk op de kroon van een geschikte Apple Watch kun je zoekopdrachten uitvoeren, apps openen en tekstberichten dicteren. Voor grote platforms, zoals Apples WatchOS en in mindere mate Samsungs Tizen en Google Wear OS, zijn er daarnaast apps voor tal van (niche)toepassingen die vaak een trouwe schare fans hebben, maar voor het gros van de gebruikers zijn de hierboven geschetste toepassingen de meest gebruikte smartwatchfuncties.
Vinger aan de pols
Innovatie op het 'traditionele' vlak lijkt de laatste tijd af te nemen. De experimentele fase ligt achter ons en de verbetering zit hem vooral in het verfijnen van de functies die in de praktijk veel gebruikt worden. De grootste ontwikkelingen bij smartwatches zitten hem de laatste jaren juist in de verbetering van sport- en gezondheidsfuncties. Doorbraken op het gebied van sensortechnologie, wat nauwkeurigheid en energiegebruik betreft, maken het mogelijk om op één acculading dagen achter elkaar, 24 uur per dag een schat aan informatie te verzamelen. Die informatie wordt door steeds verder ontwikkelde algoritmes omgezet in zinnige informatie en, laten we heel eerlijk zijn, soms ook in inzichten waarvan het nog maar de vraag is wat je er als consument mee kunt.
Informatie over dagelijks gelopen stappen, (rust)hartslag, calorieverbruik en slaaptijd geven interessante inzichten. Reminders om af en toe even op te staan en te bewegen zijn voor mensen die zittend werk doen, vaak ook geen overbodige luxe. Dat horloges tijdens trainingen hartslag- en routegegevens kunnen vastleggen, is natuurlijk ook heel nuttig als je inzicht wilt hebben in jouw prestaties. Voor sporters die gestructureerd trainen, is informatie na een work-out over aerobe en anaerobe inspanning, staplengte, cadans, vermogen, hersteltijd en VO2max-ontwikkeling ook interessant. Maar wat is het praktische nut van inzichten in verschillende slaapfasen en stressmetingen? En wat moet je met informatie over jouw ‘body battery’, huidtemperatuur, bloedzuurstofgehalte, ‘EDM-spikes’ en ECG-metingen?
In dit artikel bekijken we negen smartwatches van Apple, Fitbit, Garmin, Huawei, OPPO, Polar, Samsung, Suunto en Mobvoi. We vergelijken daarbij uiteraard de ‘traditionele’ smartwatchfunctionaliteit, maar kijken ook wat verschillende fabrikanten bieden op het vlak van sport- en gezondheidsfuncties.