Carl Zeiss toont op de komende IFA-beurs in Berlijn een prototype van een head-mounted display die met oled-schermen is uitgerust. De virtual reality-bril is een verdere ontwikkeling van de Cinemizer-bril van het Duitse bedrijf.

Hoewel Carl Zeiss de oled-versie van de Cinemizer nog niet officieel heeft aangekondigd, is al wel beeldmateriaal van het prototype op de site van het Duitse bedrijf verschenen. Carl Zeiss zal het prototype van de oled-hmd naar verwachting op de IFA voor het eerst tonen.

Door het gebruik van oled-schermpjes kan vooral de weergave van zwart en schaduwen worden verbeterd, terwijl de bril ook kleiner kan worden gemaakt en potentieel minder energie verbruikt. Ook is de oled-technologie bij uitstek geschikt voor snel bewegende beelden. Lcd-technologie heeft inherent last van bewegingsonscherpte.

De oled-hmd van Carl Zeiss is daarom geknipt voor de weergave van films en games. Vandaar dat de bril volgens PhotoScala van oled-schermen met een aspectratio van 16 bij 9 is voorzien. Een resolutie voor de schermen is nog niet bekend. Evenmin is bekend of ook 3d-films en -games via de oled-hmd kunnen worden getoond. Dit is echter wel aannemelijk; de vorige Cinemizer Plus-bril van Carl Zeiss, uitgerust met lcd's, kon dat immers ook al.

De virtual reality-bril is verder voorzien van in-ear-koptelefoontjes in de pootjes van de bril. Het is nog niet bekend op welke videobronnen de oled-hmd kan worden aangesloten, maar naar verluidt zou het mogelijk zijn om de bril op smartphones, blu-ray-spelers, pc's en spelconsoles aan te sluiten. Op het zwarte kastje dat met een draad met de bril is verbonden, zijn in ieder geval een aan-uitknop en een volumeregelaar zichtbaar, evenals een mini-usb-aansluiting en een 3,5mm-av-ingang.

Het uitbrengen van Microsofts nieuwe mobiele besturingssysteem gaat het bedrijf mogelijk een miljard dollar kosten. Ongeveer de helft wordt uitgegeven aan marketing, terwijl de andere helft opgaat aan ontwikkelkosten van het OS.

Het bedrijf uit Redmond spendeert ongeveer 400 miljoen dollar aan marketing voor de lancering van het mobiele OS, zo meldt telecomanalist Jonathan Goldberg, die zijn informatie verkreeg van Microsoft-medewerkers. Daarnaast zou Microsoft geld moeten betalen aan hardware-partners die meewerken aan het uitbrengen van Windows Phone 7-toestellen.

Ook zou Microsoft ontwikkelaars financieel ondersteunen door een bepaald inkomen te garanderen bij het uitbrengen van apps in Microsofts downloadwinkel. In het eerste jaar na de lancering van Windows Phone 7 zou het geïnvesteerde bedrag zelfs kunnen oplopen tot enkele miljarden dollars, zo voorspelt Goldberg.

Microsoft kondigde Windows Phone 7 aan tijdens het Mobile World Congress in Barcelona. Het OS kent een volledig vernieuwde interface, en integratie met sociale-netwerksites en diensten van Microsoft. De verwachting is dat de eerste toestellen met Windows Phone 7 nog dit jaar worden uitgebracht. Onder andere Samsung, LG, HTC en Asus gaan toestellen met Microsofts nieuwe mobiele besturingssysteem uitbrengen.

Samsung gaat mogelijk de schermen voor zijn nieuwe e-reader op technologie van het Nederlandse Liquavista baseren. 's Werelds grootste displayfabrikant beëindigde eerder deze week zijn samenwerkingsverband met E Ink.

Samsung gaf aan dat de kosten voor E Inks schermen te hoog waren geworden, maar dat het zijn activiteiten op de e-readermarkt niet zal opschorten. Het bedrijf heeft voor het eerste kwartaal van 2011 een nieuwe e-reader met lcd gepland. De onderneming uit Zuid-Korea zou Liquavista's lcd 2.0-technologie, dat op elektrowetting is gebaseerd, als alternatief voor E Ink kunnen gebruiken. Dit type e-paperscherm heeft dezelfde voordelen als E Ink-schermen, maar kan wel kleur en eventueel ook video weergeven. Volgens bronnen binnen Liquavista kan het gebruik van zijn technologie door Samsung 'bevestigd noch ontkend' worden. Het Nederlandse bedrijf maakt zelf geen schermen, maar verkoopt licenties voor de technologie, wat gunstig kan zijn voor Samsung. De in Eindhoven gevestigde spin-off van Philips zit naar eigen zeggen met een aantal grote Aziatische fabrikanten aan tafel voor de verkoop van die licenties en verklaarde eerder aan Tweakers.net dat begin volgend jaar de eerste producten zullen verschijnen, in dezelfde periode als Samsungs nieuwe e-reader.

Eerder deze week toonde de onderneming uit Zuid-Korea een concurrent voor Apples iPad: de Galaxy Tab. Het is onwaarschijnlijk dat Samsung de e-reader van hetzelfde lcd voorziet als de Tab. Bij de keuze voor een technologisch vergelijkbaar scherm kunnen de Galaxy Tab en de toekomstige e-reader immers in elkaars vaarwater komen. Een woordvoerder van Samsung verklaarde aan TradingMarkets dat de productie van de tablet geen invloed zal hebben op de productie van schermen voor de toekomstige e-reader.

Daarnaast zijn lcd's niet de geschiktste displays voor e-readers, omdat ze relatief veel stroom verbruiken door het gebruik van een backlight, niet goed leesbaar zijn bij fel omgevingslicht en de ogen van de lezer vermoeien bij het lezen. Tekortkomingen waarvan de schermen van E Ink en Liquavista geen last hebben. De schermen hebben een rustig beeld doordat ze, net als papier, genoeg hebben aan het omgevingslicht om goed te kunnen worden gelezen.

Huidige lcd-productielijnen kunnen moeilijk gereed worden gemaakt voor E Ink-productie, daarom kocht Samsung de schermen bij E Ink zelf in. Volgens Kurt Petersdorff, commercieel directeur van Liquavista, vergt het geschikt maken van een lcd-productielijn voor de technologie van zijn bedrijf een aanpassing van slechts 20 procent. Voor E Ink zou een aanpassing van 80 procent nodig zijn. Dit geeft Samsung de mogelijkheid om, anders dan bij het partnerschap met E Ink, relatief goedkoop, onder eigen beheer, e-readerschermen te produceren.

Tijdens de Gamescom in Keulen is geheugen van Kingston gebruikt om een nieuw snelheidsrecord voor ddr3-geheugen neer te zetten. Twee repen HyperX-geheugen werden onder vloeibaar stikstof tot een snelheid van 3068MHz geklokt.

Het record werd vorig weekend gevestigd tijdens een overklokwedstrijd in Duitsland, zo laat Kingston trots via een persbericht weten. Tijdens de Gamescon-beurs in Keulen kregen overklokkers Benjamin 'Benji Tshi' Bioux en Jean-Baptiste ‘marmott' Gerard de beschikking over een dewar vloeibaar stikstof en de nodige hardware voor hun recordpoging. De repen Kingston-geheugen, twee stuks HyperX ddr3-2400-geheugen met een latency van 8, werden op 3068MHz geklokt.

De overklokkers maakten gebruik van het P55-UD6-moederbord van Gigabyte, een Core i7 870-cpu van Intel en twee latjes dualchannel-HyperX-geheugen van Kingston. De fabriekshalve opgegeven snelheden van dit Elpida BDBG-geheugen bedragen maximaal 2400MHz. Met een ln2-'pot' gemaakt van isolatieschuim werden de repen tot ongeveer 120 graden Celsius onder nul gekoeld en werd er 1,88V doorheen gejaagd. De baseclock van de cpu werd op 255MHz ingesteld, wat met een geheugendivider van 2-12 goed was voor een kloksnelheid van het ram van 3068MHz. Hierbij liep de processor, met een vcore en vtt van respectievelijk 1,328 en 1,58V, met een multiplier van 17x op een vrij bescheiden 4374MHz.

Cosina heeft aangekondigd lenzen te gaan maken voor het m4/3-camerasysteem van Olympus en Panasonic. De daad bij het woord voegend heeft het Japanse bedrijf de Nokton 25mm F0.95-lens voor de m4/3-mount uitgebracht.

De Nokton-lens heeft een brandpuntsafstand van 25mm en is zeer lichtsterk, met een grootste diafragma van f/0,95. De lens heeft elf lenselementen, verdeeld over acht lensgroepen, en heeft tien diafragmabladen. Onbekend is of deze van het afgeronde type zijn. De lengte van de Nokton 25mm F0.95 bedraagt zeven centimeter, terwijl de lens een grootste diameter van 58,4mm heeft. De filtermaat bedraagt 52mm. De lens wordt door Cosina onder de merknaam Voigtländer uitgebracht en zal 899 euro kosten, inclusief lenskap. De scherpstelling geschiedt handmatig.

Al eerder bracht een lensfabrikant een dergelijke lichtsterke m4/3-lens uit. Zo introduceerde de start-up Noktor zijn van een cctv-lens afgeleide Hyperprime 50mm f/0,95-lens. Ook was het al mogelijk om via adapters lichtsterke lenzen van onder meer Leica en Canon op een m4/3-body van Olympus of Panasonic te schroeven.

Driekwart van de Nederlandse downloaders van de Android-applicatie Screebl Pro, heeft een gekraakte versie op zijn toestel gezet. Dat meldt de ontwikkelaar. Daarmee downloaden Nederlanders vaker een gekraakte versie dan gemiddeld.

Het gemiddelde aantal mensen dat een gekraakte versie installeert, ligt op 66 procent, zo meldt de ontwikkelaar. Hij heeft het aantal gekraakte applicaties per land waar Android-gebruikers apps kunnen kopen op een rijtje gezet. In Nederland ligt het percentage op 76 procent, ongeveer evenveel als in Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië. In Australië, Spanje en Italië installeert het grootste aantal mensen een gekraakte versie van de applicatie.

Ontwikkelaar Keyes Labs gebruikt al enige tijd een eigen licentiesysteem voor de Pro-versie van zijn applicatie, maar kennelijk verhindert dat niet dat gekraakte versies in omloop zijn. Het licentiesysteem van Google kwam deze week in opspraak, omdat de beveiliging gemakkelijk is te omzeilen.

Keyes verzamelde voor het onderzoekje 90 dagen data die via statistiekensoftware Flurry werd verkregen en vergeleek die met de afrekeningen die via Google Checkout binnenkwamen. Checkout is de enige manier om applicaties in Android Market af te rekenen. Alle applicaties worden bij Flurry geregistreerd, maar alleen legaal gekochte applicaties staan in Checkout. Van de 8659 keer dat Screebl Pro in die 90 dagen werd gedownload, was 2831 keer via Checkout afgerekend.

De data is vermoedelijk niet representatief voor de hoeveelheid gekraakte applicaties op Android, omdat veel meer factoren meespelen. Het is voor zover bekend voor het eerst dat een ontwikkelaar informatie openbaart over de hoeveelheid gekraakte applicaties per land.

Vorig jaar kwam een game-ontwikkelaar naar buiten met cijfers over de downloads van games op iPhone OS. Daaruit bleek dat hoogstens 20 procent van de downloads een betaalde versie was. Het verschil is dat een Android-toestel out-of-the-box kan worden gebruikt om gekraakte applicaties te installeren, terwijl een iPhone of iPod touch daarvoor moet worden gejailbreakt. Overigens kunnen gebruikers in de Android Market binnen 24 uur de transactie ongedaan maken. Een applicatie is dan vermoedelijk wel geregistreerd bij Flurry, maar de transactie heeft dan niet in Checkout plaatsgevonden. Het is onduidelijk of Keyes Labs dat in de cijfers heeft meegenomen.

Hoewel UPC eerder nog meldde geen gesprekken te willen voeren met Tele2 over diens toegang tot de analoge kabel, blijkt dat de kabelaar toch gesprekken voert met Tele2. In die gesprekken worden commerciële mogelijkheden verkend.

In een verklaring stelt Tele2 de afgelopen dagen met zowel UPC als Ziggo afzonderlijke gesprekken te hebben gevoerd. Deze gesprekken zijn volgens de provider in 'een constructieve sfeer' verlopen. In deze gesprekken zijn de mogelijkheden voor een commerciële samenwerking verkend. De partijen zijn om de tafel gaan zitten nadat het College van Beroep voor het bedrijfsleven eerder deze maand een streep zette door de zogeheten omroepbesluiten van telecomwaakhond OPTA.

Deze besluiten verplichtten UPC en Ziggo om concurrenten op hun analoge kabel toe te laten. Tele2 maakte als eerste nieuwkomer gebruik van deze afgedwongen openstelling, maar werd door het besluit van de rechter buitenspel gezet. Eerder deze week meldde Tweakers.net al dat Ziggo in gesprek is met Tele2, terwijl UPC in een verklaring nog meldde niet met Tele2 te willen praten over de opties om overgestapte klanten toch aan te sluiten.

In een vrijdag uitgegeven verklaring stelt UPC echter donderdag met Tele2 te hebben overlegd. De uitkomst van dit gesprek is dat klanten die zich hadden aangemeld voor analoge tv bij Tele2 niet via UPC worden aangesloten, maar dat de twee partijen wel de commerciële mogelijkheden gaan verkennen.

Tele2 zegt nu met zowel UPC als Ziggo gesprekken te voeren. "We zien nu verschillende mogelijkheden", aldus Günther Vogelpoel, directeur consumentenmarkt van Tele2. "We verwachten nog steeds dat de OPTA met een nieuwe uitspraak komt die de markt alsnog openstelt. In de tussentijd voeren we gesprekken met de kabelaars om zonder verplichtende regelgeving analoge kabeltelevisie te kunnen verkopen."

Of dat nieuwe OPTA-besluit er komt, is overigens allerminst zeker. De OPTA zegt met man en macht aan de zaak te werken, maar is nu nog druk bezig om te onderzoeken of de uitspraak van de rechter de telecomwaakhond vleugellam heeft gemaakt. Als dit het geval is, zijn er volgens de OPTA geen mogelijkheden meer om de analoge kabelmarkt via regulering open te breken. Mocht blijken dat de OPTA nog wel een mogelijkheid heeft om met een nieuw besluit die markt open te breken, dan is het nog de vraag of dat op korte termijn realiseerbaar is. "Het hele spel begint dan opnieuw", aldus een woordvoerster van de OPTA.

Uitgever Ubisoft heeft een deel van het personeelsbestand van Red Storm Entertainment weggesneden. De ontwikkeling van de multiplayermodus van Tom Clancy's Future Soldier komt door de ontslagen niet in gevaar.

Volgens de Franse uitgever zijn de 38 ontslagen bij de ontwikkelstudio het gevolg van veranderde prioriteiten in de productie, zo meldt Gamesindustry.biz. Wat die veranderingen inhouden, heeft Ubisoft niet bekendgemaakt. Wel meent de uitgever dat de ontwikkeling van de multiplayermodus van Tom Clancy's Future Soldier geen vertraging zal oplopen. De shooter moet in het voorjaar van 2011 verschijnen voor de Xbox 360, PlayStation 3 en pc.

De 38 weggesneden werknemers hebben aanbiedingen gehad om bij een andere studio van Ubisoft aan de slag te gaan. Red Storm Entertainment zelf, dat in 1996 door Tom Clancy werd opgericht, houdt na de reorganisatie ongeveer honderd medewerkers over.

De Chinese chipbakker Rockchip heeft een prototype van een 3d-mediaspeler getoond. Net als bij de Nintendo 3DS kan zonder 3d-bril naar 3d-content worden gekeken. De 3d-pmp wordt naar verwachting op de IFA officieel geïntroduceerd.

Het prototype van Rockchip heeft de naam Supernova X1 meegekregen en de Chinese tak van Engadget heeft de eerste beelden van de 3d-mediaspeler getoond. De mediaspeler heeft een scherm van nog onbekende grootte en resolutie, maar de aspectratio is net als bij het 3d-scherm van de Nintendo 3DS 16:9. Net als bij de Nintendo-handheld is het mogelijk om te schakelen tussen 2d- en 3d-weergave en wordt in de lcd waarschijnlijk gebruikgemaakt van de parallax barrier-technologie om de juiste beeldlijnen naar het linker- en rechteroog te geleiden.

Ook over de gebruikte chipset is officieel niets bekend, maar de verwachting is dat het gaat om de onlangs uitgebrachte Rockchip RK2816. Rockchip heeft deze chip speciaal voor pmp's ontwikkeld. De chip zou zijn gebaseerd op een ARM9-kern, die op 600MHz loopt. Verder zou de chip de mogelijkheid hebben om 720p-video af te spelen, en Android en mp4-weergave ondersteunen. Het Supernova X1-prototype beschikt daarnaast over een microsd-slot en een usb-aansluiting.

Het Chinese bedrijf Techlast heeft al aangekondigd met twee mediaspelers op basis van de Rockchip RK2816 te komen. De Techlast C520I en de C430I hebben respectievelijk een 5"- en een 4,3"-scherm, maar hebben voor zover bekend geen ondersteuning voor 3d.

De beeldschermdivisie van het Zuid-Koreaanse bedrijf LG wil nog voor het jaar om is beginnen met de massaproductie van flexibele e-paper-displays. Het bedrijf wil de displays in beelddiagonalen van 9,7 en 19 inch gaan produceren.

Het kleinste flexibele scherm zou in toekomstige versies van Amazons Kindle moeten worden gebruikt. Het bedrijf levert al de displays voor de Kindle DX, die eveneens met een 9,7"-e-paper-display is uitgerust. Ook kan de display in multimedia-tablets worden gebruikt, zo vertelt iSuppli's Vinita Jakhanwal aan PCWorld. Het e-paper-scherm van LG kan kleuren weergeven, maar de refreshsnelheid is niet bekend.

Het grote scherm is niet in staat kleuren weer te geven, maar is wel flexibel, net als zijn kleinere broertje. Het 19 inch grote e-paper-display is met zijn dikte van 0,3 millimeter slechts 130 gram zwaar en zou eveneens voor het eind van het jaar in massaproductie gaan. Een toepassing voor de grote e-paper-displays is nog lastig. Ze kunnen in grote elektronische 'kranten' worden gebruikt, maar om van de flexibiliteit van de schermen te profiteren, moet ook de bijbehorende elektronica om de pixels aan te sturen op een flexibel substraat worden aangebracht.

Minister Hirsch Ballin van Justitie blijft erbij dat een verbod op extreem gewelddadige videogames nodig is, als de verkoop van die spellen aan kinderen niet wordt teruggebracht. Dat schrijft hij in reactie op kamervragen van GroenLinks.

Eind juni bleek dat minister Ernst Hirsch Ballin van Justitie een dergelijk verbod overwoog als de verkoop van 'extreem gewelddadige' videogames aan kinderen niet werd teruggedrongen. Daarop stelde GroenLinks-kamerlid Tofik Dibi kamervragen. Hij claimde dat uit het onderzoek van een psycholoog, die minister Hirsch Ballin ter verdediging van een verbod aanvoerde, juist bleek dat er geen enkele reden voor een verbod is.

In zijn antwoorden op de kamervragen zegt minister Hirsch Ballin daarmee 'bekend' te zijn. Ook noemt hij desgevraagd een aantal onderzoeken, hoofdzakelijk uitgevoerd in de jaren negentig, waaruit zou blijken dat er een verband bestaat tussen gewelddadige games en schadelijke effecten op de ontwikkeling van kinderen. Het enige recente onderzoek dat Hirsch Ballin aanvoert, uit 2010, is echter geen praktijkonderzoek, maar een beknopt, informatief overzicht van eerder uitgevoerde onderzoeken. Extra opvallend is dat in dat overzicht juist wordt geconcludeerd dat 'het spelen van gewelddadige games niet per definitie agressief gedrag of geweld veroorzaakt, maar dat een deel van de onderzoekers ervan overtuigd is dat deze negatieve effecten bestaan'. De samenstellers van het overzicht raden vooral aan om de leeftijdsclassificatie te volgen.

Minister Hirsch Ballin blijft er echter bij dat een verbod nodig is als de verkoop aan jongeren niet wordt teruggebracht. De minister schrijft vorig jaar convenanten te hebben gesloten met vertegenwoordigers van de entertainmentindustrie; als die niet voor resultaten zorgen, gaat de minister over tot actie. Daarvoor is nieuwe wetgeving vereist, schrijft de minister.

Kamerlid Dibi vroeg de minister ook of het niet als willekeur zou overkomen dat er geen verbod op gewelddadige films komt, maar mogelijk wel op dergelijke games. Hirsch Ballin meent echter dat er minder draagvlak in de samenleving voor een verbod op gewelddadige films is. Ook zouden gewelddadige games meer schadelijke gevolgen hebben. De minister schrijft daarbij een afweging te hebben gemaakt 'tussen het beschermingswaardige belang van het kind en het belang van de vrijheid van meningsuiting'. Het is niet duidelijk wat de minister hiermee bedoelt. Het Ministerie van Justitie was niet bereikbaar voor commentaar.

De Canadese smartphonemaker RIM heeft de BlackBerry Curve 3G in Nederland uitgebracht. Het toestel moet de Curve 8520 opvolgen en is vooralsnog een stuk duurder dan zijn voorganger, die exact een jaar geleden uitkwam.

RIM had sinds november vorig jaar geen nieuwe toestellen op de Nederlandse markt gebracht, maar is sinds kort bezig met het uitbrengen van een nieuwe generatie BlackBerry's. Naast de Curve 3G 9300 gaan hiertoe ook de Pearl 3G 9105 en later ook de Torch 9800 behoren. Deze generatie BlackBerry's is de eerste serie waarin alle modellen over 3g beschikken. RIM plaatst zijn 3g-toestellen bijna zonder uitzondering in de 9xxx-serie. De enige uitzondering is de 8707, die in 2006 uitkwam.

De Curve 9300 beschikt in tegenstelling tot de 8520 over gps en 3g; hsdpa heeft een maximale snelheid van 3,6Mbps op het toestel. Ook is wifi aanwezig met ondersteuning voor 802.11b/g/n. Het toestel meet 109x60x14mm en weegt 106g. Onder het scherm is een fysiek qwerty-toetsenbord aanwezig.

De prijs van de Curve 3g ligt vooralsnog tussen 300 en 350 euro. Dat is ongeveer dezelfde prijs als de vorige Curve bij zijn release had. De Curve 8520 kost los inmiddels rond 230 euro en is in combinatie met een prepaidpakket voor minder dan 200 euro verkrijgbaar. RIM heeft in de afgelopen jaren de verkopen in Nederland sterk zien stijgen. In Noord-Amerika is echter het marktaandeel van de smartphonemaker tanende.

Microsoft brengt elk najaar een grote update uit voor Xbox Live. Met de herfstupdate van dit jaar wil Microsoft de geluidskwaliteit verbeteren van voicechat via Xbox Live. Het gaat een andere codec gebruiken, al is niet bekend welke.

Tijdens een festival in Edinburgh sprak Jerry Johnson, het hoofd van Xbox Live Studios, met website Eurogamer, waarbij de topman aangaf dat Microsoft de herfstupdate van Xbox Live wil gebruiken om de geluidskwaliteit van voicechat via de onlinedienst te verbeteren. Het voornaamste onderdeel van de update is de Kinect-software, maar Microsoft wil ook een nieuwe codec inbouwen die het geluid van voicechat reguleert.

"De codec die we tijdens de lancering gebruikten, kon alleen een lage bitrate aan, en die codec gebruiken we eigenlijk nog steeds", verklaarde Johnson. "Toen we de dienst introduceerden, zeiden we dat breedband een eis was om Xbox Live te kunnen gebruiken. We eisten een snelheid van 64k, wat de meeste mensen tegenwoordig niet eens meer als breedband zullen beschouwen, maar dat was toen de minimumeis. Het is echter tijd om verder te gaan, vooral als we willen verbreden. Een krakerige headset op je hoofd is niet wat mensen voor zich zien als ze praten over een populaire vorm van entertainment."

Voicechat is mogelijk sinds november 2002, toen Microsoft startte met Xbox Live voor de originele Xbox. Gebruikers, vooral spelers van team based multiplayer games, hebben vanaf het begin over de geluidskwaliteit van de dienst geklaagd.

Nog geen halfjaar nadat Xs4all een proef deed met native ipv6-verbindingen, heeft de isp besloten het nieuwe protocol voor al zijn klanten beschikbaar te maken. Ook wordt het ingezet voor zakelijke diensten, mail- en webservers van de provider.

Hoewel klanten van Xs4all al veel langer met ipv6 konden experimenteren, via een van ipv4 afhankelijke tunnel, had de provider nog geen ervaring met het gebruik van het nieuwe protocol in zijn netwerk. De provider besloot daarom eerder dit jaar om duizend klanten de mogelijkheid te geven native ipv6 te gaan gebruiken. Die pilot is inmiddels succesvol afgerond, concludeert Xs4all.

Met de invoering van ipv6 wordt overgegaan van 32bits- naar 128bits-adressen, met als gevolg dat er theoretisch 340 biljoen biljoen biljoen adressen beschikbaar komen. De testperiode was nodig omdat de invoering van ipv6 ondersteuning vereist van routers, servers en andere hardware. Op basis van de feedback van de testklanten, zijn volgens Xs4all de belangrijkste knelpunten opgelost.

Voor het opzetten van de ipv6-verbinding, die als dual stack wordt geleverd, zodat deze onafhankelijk van de ip4-verbinding werkt, maakt Xs4all gebruik van de bestaande ppp-verbinding. Aan deze verbinding worden overigens geen routeerbare adressen toegewezen. Het toewijzen van de ipv6-adressen gebeurt op basis van prefix delegation. Hierdoor moet de klant over een geschikt modem beschikken. De provider heeft succesvolle tests gedaan met enkele AVM Fritzboxen, een Draytek Vigor en twee Cisco-modems.

Xs4all meent dat de provider met de overstap naar ipv6 'zijn naam eer aan doet'. "Zeventien jaar geleden waren we de eerste provider in Nederland die internettoegang voor iedereen mogelijk maakte", zegt woordvoerder Niels Huijbregts. "Nu zijn we een van de allereerste providers in Europa die ervoor zorgen dat klanten ook in de toekomst kunnen rekenen op volledige connectiviteit. Het is verstandig om nu alvast ipv6 te gaan gebruiken. Nu is er nog tijd om met het nieuwe protocol vertrouwd te raken, zo voorkom je dus dat het straks een haastklus wordt."

De overstap naar ipv6 is nodig omdat de huidige ipv4-adressen volgens de laatste schattingen binnen een jaar op zullen zijn. Dit komt onder andere door de snelle opkomst van mobiele apparaten met internettoegang. Hoewel Xs4all hiermee een van de eerste providers in Europa is die de overstap naar ipv6 maakt, menen critici dat de migratie naar ipv6 laat op gang komt. Zo concludeerde TNO eerder dat de uitrol van ipv6 in Nederland achter blijft op die van vijf andere Europese landen. Bij de voorbereidingen voor de migratie zou Nederland juist weer wel tot de voorhoede behoren.

Update 11.45 uur - Xs4all bevestigt na navraag dat een 'klein deel' van zijn klanten geen gebruik zal kunnen maken van ipv6 omdat zij geen ppp-verbinding hebben. Dit betreft een deel van de klanten van eerder overgenomen providers als Cistron en Demon. Binnen een jaar zal Xs4all deze groep klanten migreren naar vdsl, zodat ook zij een ppp-verbinding hebben. Ook klanten die gebruikmaken van de KPN-infrastructuur via 'Adsl van KPN' zullen geen ipv6 kunnen gebruiken. Deze groep kan overstappen op Xs4all Only, aldus een zegsman van de provider. In tegenstelling tot AvK wordt dat pakket wel uitgebreid met nieuwe mogelijkheden.