Het Ministerie van Justitie ontkent dat nieuwe wetgeving tot 'overheidscensuur' op het internet leidt. Woensdag werd dat in een brandbrief van diverse burgerrechtenorganisaties, wetenschappers en bloggers beweerd.
De briefschrijvers, waaronder de Nederlandse Vereniging van Journalisten, Privacy First en digitale-burgerrechtenbeweging Bits of Freedom, stelden woensdag dat de door demissionair minister Ernst Hirsch Ballin van Justitie voorgestelde wetgeving tot overheidscensuur leidt. Het gaat om een in juli aangekondigde wetswijziging waarmee de overheid computercriminaliteit wil tegengaan.
In de brief wordt onder meer beweerd dat een officier van justitie straks zonder tussenkomst van de rechter websites en diensten kan blokkeren. Dat zou censuur tot gevolg hebben. Het Ministerie van Justitie geeft nog geen officiële reactie op de brief; die komt na de consultatieronde over het voorstel, die op 30 september sluit. Tegenover Tweakers.net wil Justitie-woordvoerder Wiebe Alkema wel zijn zienswijze op een deel van de brief geven.
De woordvoerder verzet zich tegen de term 'overheidcensuur', die door de briefschrijvers wordt gebruikt. "Er is wel degelijk een toetsing door de rechter", zegt Alkema. "Alleen vindt deze straks achteraf plaats en niet voordat een website offline wordt gehaald." Op dit moment moet een rechter-commissaris toestemming geven voor het offline halen van een site. Door die toetsing achteraf te laten plaatsvinden, kan sneller worden opgetreden, stelt Alkema. "En de rechter heeft nog steeds het laatste woord." Een rechter zou binnen enkele dagen over het offline halen van een site kunnen oordelen, denkt de woordvoerder.
Bovendien zal het niet vaak gebeuren dat een officier van justitie zijn bevoegdheid om sites offline te halen, gebruikt, denkt Alkema. "Dat zal alleen gebeuren bij evident strafbare feiten. Er wordt al samengewerkt met providers om dat soort content te verwijderen. Als de providers dat niet kunnen, kan het OM zijn bevoegdheid gebruiken."
Als een rechter het offline halen van een site terugdraait, kan de schade, zoals imagoschade en inkomstenderving, al zijn geleden. Volgens Alkema is dat echter in het dagelijks leven ook zo, bijvoorbeeld als mensen worden opgepakt. Volgens de woordvoerder zal het Openbaar Ministerie zich terughoudend opstellen. "Er zal geen willekeur plaatsvinden. Het OM is zich ervan bewust dat zijn handelwijze door de rechter wordt beoordeeld."
In de brandbrief werden ook zorgen geuit over het uitbreiden van het verbod op het opnemen van vertrouwelijke gesprekken en een verbod op het publiceren van niet-openbare gegevens. Beide wijzigingen zouden het journalisten en klokkenluiders moeilijker maken. De wetgeving werd mede geïnitieerd door een incident waarij een hacker naaktfoto's van de computer van een actrice haalde; volgens de huidige wetgeving kon alleen de hacker worden aangeklaagd en niet de sites die de gestolen foto's publiceerden.