ASUS werkt aan een techniek om all-in-onewaterkoelers draadloos op een moederbord aan te sluiten. Dat moet een strakker uiterlijk opleveren. De fabrikant demonstreert zijn eerste implementatie op de Computex-beurs.

ASUS vergelijkt in een afbeelding de bestaande versie van de ROG Ryujin III 360 ARGB Extreme-koeler met een variant die draadloos verbindt met het moederbord. Hierdoor zijn er geen kabels meer nodig om de pomp of het scherm daarop aan te sturen, evenals de fan- of argb-signalen.

Het lijkt erop dat een moederbord ondersteuning moet bieden voor deze draadloze functionaliteit. ASUS zegt dat gebruikers de waterkoeler wel met kabels zullen kunnen verbinden als ze een 'standaard moederbord' hebben. Het ontwerp is naar eigen zeggen nog volop in ontwikkeling. ASUS gaat het vroege concept evalueren en verder verfijnen.

MSI heeft een nieuwe soldeertechniek voor zijn moederborden getoond. Met het zogenaamde PinSafe Design zitten er geen scherpe soldeerpunten onder het bord, wat de kans verkleint dat gebruikers zich bezeren.

De fabrikant toont op zijn Computex-stand een moederbord met PinSafe Design. In tegenstelling tot normale moederborden zitten er geen scherpe pinnetjes onder de stroomconnectors, waaronder de 24- en 8-pinsstekers. MSI beweert dat dit zowel verwondingen moet voorkomen als het bord beter moet beschermen tegen schade door statische elektriciteit.

MSI lijkt het PinSafe Design voor het eerst toe te passen in het recent aangekondigde B850MPower-moederbord voor AMD AM5-processors. Het is niet duidelijk op welke schaal MSI deze productiemethode gaat toepassen of welke extra kosten er verbonden zijn aan deze soldeertechniek.

Corsair heeft op Computex een workstation-pc laten zien op basis van een Frame 4000D-prototype. Opvallend is de HX1000i Shift-voeding, die een doorzichtige behuizing heeft. Het is niet duidelijk of de fabrikant zo'n model op de markt wil brengen.

De fabrikant bespreekt het unieke systeem in een blogpost. Terwijl de opmerkelijke voeding duidelijk afgebeeld is, maakt Corsair hier geen details over bekend. Op de foto's zijn doorzichtige zijpanelen te zien, met witte pcb's en een argb-fan als interne componenten. De iCUE Link-aansluitingen op de achterkant tonen aan dat het om een recent aangekondigd HXi-model gaat.

De zogenaamde Frame 4000D Prototype | Nvidia Creator & AI PC vertoont verschillende unieke eigenschappen. De Frame 4000D-behuizing heeft een aangepast i/o-paneel en lijkt een draaiknop en een 6,5mm-audiopoort te bevatten. Het frontpaneel is speciaal voor dit systeem ontworpen en is uit aluminium gefreesd. Achter het moederbord zit een Powerboard van Singularity Computers, dat alle stroomconnectors bevat voor eenvoudig cablemanagement.

Lian Li heeft de RS-lijn voedingen met kantelbare netstroomstekker getoond op Computex. Dit zorgt ervoor dat gebruikers naar wens de interne connectors naar de voor- of zijkant van het systeem kunnen richten. De voedingen moeten later dit jaar beschikbaar zijn.

Volgens de fabrikant zijn de RS-voedingen de eerste van hun soort die een stroomstekker hebben die niet op een vaste plaats zit. Dat moet vooral van pas komen bij BTF-systemen, waarbij de stroomconnectors van het moederbord op de achterkant zitten. Corsair heeft al een tijdje Shift-voedingen met connectors op de zijkant in zijn assortiment, maar die bieden niet de optie om van oriëntatie te wisselen. Gamers Nexus kon een RS-model van dichtbij bekijken.

Lian Li gaat de RS-voedingen aanbieden met een capaciteit van 1000 of 1200 watt, met opties in wit en zwart. De fabrikant levert de 1200W-uitvoering standaard met een USB 2.0-hub met vijf headers en extra aansluitingen voor fans, terwijl dat een optie is voor het 1000W-model. De RS-lijn wordt in het derde kwartaal van dit jaar verwacht, met adviesprijzen tussen 155 en 180 dollar. Omgerekend en inclusief btw is dat 166 à 193 euro.

ASRock heeft de X870E Taichi OCF onthuld. Dat is het eerste moederbord van deze fabrikant dat is bedoeld om AMD-processors te overklokken. Zo bevat het bord slechts twee geheugenslots en allerlei knopjes die handig zijn voor overklokkers.

De X870E Taichi OCF is bedoeld voor AMD Ryzen-processors uit de 7000-, 8000- en 9000-serie. De stroomvoorziening bestaat uit 25 stroomfasen met 110A Smart Power Stages. De fabrikant heeft gekozen voor twee in plaats van vier DDR5-dimm-slots, wat de stabiliteit van geheugenoverkloks moet bevorderen.

Overklokkers kunnen aan de slag met allerlei handige functies, die rechtsboven op het bord zijn geplaatst. Zo is er een schermpje om foutcodes uit te lezen aanwezig, evenals knopjes om het systeem aan of uit te zetten, te resetten, of om opgeslagen overklokprofielen in te schakelen. Er is ook een Slow-mode, waarmee gebruikers rustig een screenshot van een OC-score te kunnen maken eenmaal de test gelukt is.

De uitbreidingsopties bestaan uit tweemaal PCIe 5.0 x16, waarvan het bovenste slot beschikt over een EZ Release-schakelaar om videokaarten eenvoudig te verwijderen. Daarnaast is er een PCIe 4.0 x4-slot en vier M.2-connectors voor ssd's. Twee daarvan bieden PCIe 5.0-snelheden, gevolgd door eenmaal PCIe 4.0 en 3.0.

De connectiviteit bestaat uit twee USB4-poorten, zeven USB 3.2 Gen 2 Type-A-poorten en een Type-C-connector. Naast 5Gbit/s LAN beschikt het bord over Wi-Fi 7- en Bluetooth-connectiviteit. De audio wordt geleverd door een Realtek ALC4082-codec en een ESS SABRE9219 DAC.

Lian Li toont op Computex verschillende innovaties rond ventilators. Enerzijds heeft de fabrikant fans verwerkt in het glazen frontpaneel van verschillende kasten. Anderzijds showt de ceo twee gekoppelde fans, die dankzij een accu voor een korte tijd volledig draadloos werken.

De Lancool 217 INF heeft grotendeels hetzelfde ontwerp als de bestaande Lancool 217, maar laat de houten accenten weg en vervangt het meshfrontpaneel door glas met een 'infinity mirror'-lichteffect. In het glas zitten twee uitsparingen met daarin twee 170mm-ventilators. De fabrikant heeft ook drie 140mm-fans in het glazen frontpaneel van de Lancool 4-kast geplaatst, maar zonder lichteffecten. Het ontwerp van die kast lijkt dan weer sterk op dat van de Lancool 3.

YouTube-kanaal Gamers Nexus kon de nieuwe kasten bespreken met Lian Li-ceo Jameson Chen. Die liet ook een set van twee verbonden SL INF Wireless-fans zien, die dankzij een ontvanger met een 18650-accu tot twintig minuten volledig draadloos kunnen draaien en lichteffecten tonen. Chen zegt dat het gebruiksdoel 'obviously flexing' is, maar zegt niet of er plannen zijn om de ontvanger op de markt te brengen.

Arctic toont op Computex de Xtender-behuizing, de eerste pc-kast in jaren van het Duitse merk. De midtower moet uitblinken op het gebied van koelprestaties en installatiegemak. De Xtender verschijnt in zwart en wit en is over ongeveer een maand beschikbaar.

De Arctic Xtender ondersteunt moederborden tot aan het E-ATX-formaat, maximaal acht fans en twee 420mm-radiators. Arctic voorziet standaard in vijf fans van argb-verlichting: tweemaal 120mm achterin en drie keer 140mm rechts naast de moederbordtray. Daarnaast ligt er veel nadruk op het installatiegemak, met 35mm ruimte voor kabelmanagement achter het moederbord en een accessoiredoosje waarin alle soorten schroefjes etc. zijn gesorteerd. Fabrikanten stoppen dit montagemateriaal vaak in één zakje.

De Xtender valt op door het gebruik van een glazen frontpaneel en de rgb-verlichte psu-kelder. Arctic laat op zijn beursstand de Xtender VG zien met verticale gpu-mount en PCIe 4.0-riserkabel. Volgens de fabrikant zijn PCIe 5.0-risers nu nog problematisch qua signaalintegriteit en zou dat de kast bovendien schreeuwend duur maken.

Het basismodel van de Xtender kost 149 euro. De Xtender VG is 30 euro duurder. Van beide versies zijn ook witte varianten beschikbaar, steeds voor 10 euro meer. Arctic verwacht de behuizingen over ongeveer een maand beschikbaar te stellen.

Op Computex presenteert LYNK+ zijn systeem voor custom waterkoeling van de processor en de videokaart, zonder dat je zelf aan de slag moet met blokken en tubes. Daarbij behoudt het bedrijf de mogelijkheid om de loop op een later moment uit te breiden.

Het LYNK+-systeem bestaat uit vooraf gevulde waterkoelers voor in elk geval cpu's en gpu's. Elk product met LYNK+, bijvoorbeeld een cpu-waterblok of videokaart, maakt gebruik van lekvrije quick disconnects. Je krijgt er standaard een 360mm-radiator inclusief pomp bij, waarvan je de slangen eenvoudig in het component klikt en verankert met een schroef.

Standaard bestaat deze aansluiting uit een in- en outlet voor het waterblok op het betreffende component. Je kunt de twee 'fittingen' echter ook van elkaar schuiven, in het verlengde aan elkaar bevestigen en zo als male-to-male-connector gebruiken voor het uitbreiden van het systeem. Op de beursvloer liet LYNK+ bijvoorbeeld een loop zien met drie 360mm-radiators, een cpu-blok en een videokaart.

Je kunt de 'fittingen' gebruiken als in- en outlet (links) of om de loop uit te breiden. Foto rechts: Tweakers

Je kunt losse onderdelen van de loop, bijvoorbeeld de videokaart, later eenvoudig upgraden. Bij een volledige custom waterkoeling zou je dan de loop leeg moeten laten lopen, terwijl het vervangen van een videokaart met aio-koeler het vervangen van het volledige koelsysteem zou vereisen.

Waar de aluminium radiators met pomp vrij standaard zijn, zijn de blokken en de connectors eigen ontwerpen van LYNK+. Zo zijn de blokken ontworpen met holtes om in iedere oriëntatie ruimte te bieden aan luchtbellen op plekken die niet relevant zijn voor de koeling. De connectors maken naast de doorvoer voor de koelvloeistof ook een elektrische verbinding, waardoor alle onderdelen van de loop met elkaar communiceren via een canbus om bijvoorbeeld pwm-signalen door te geven.

LYNK+ zegt zijn waterkoelsysteem later dit jaar uit te willen brengen. Het bedrijf hoopt een samenwerking met een videokaartenfabrikant te kunnen sluiten, zodat de kaart inclusief koelblok kan worden verkocht met garantie. Doorgaans vervalt die namelijk bij het zelf monteren van een waterblok. Een woordvoerder schat de meerprijs ten opzichte van een luchtgekoelde kaart op zo'n 350 euro. De processorkoeler wordt een los product, maar verschijnt vermoedelijk pas in 2026.

Tijdens de Computex heeft Wooting een prototype van een rotaryencoder getoond. Anders dan bij andere toetsenborden met een rotary kun je deze knop hotswappen en in plaats van een switch in een keyboard plaatsen.

Vooralsnog wil Wooting uit angst voor kopieerpogingen niet te veel kwijt over de rotaryknob. De keyboards met de knoppen mochten dan ook niet achter het glas vandaan en details over de technische werking waren nog strikt geheim. De knop functioneert zoals gebruikelijk: het is een draaiknop op je toetsenbord die met zachte klikjes rondgedraaid kan worden en zo bijvoorbeeld dient als volumedraaiknop. Ook kan een rotary ingedrukt worden en zodoende werken als switch. Normaal krijgen dergelijke draaiknoppen een vaste positie op het toetsenbord en zit er op die plek een pcb'tje met een rotaryencoder en vaak wat aanstuurelektronica. De draaiknop van Wooting kun je echter overal op je keyboard kwijt door hem op de plaats van een hotswapswitch te klikken.

Er komen twee varianten van de draaiknop. Ze heten simpelweg Wooting Knobs, waarbij de grote knop de Big knob heet en de kleine de Small knob. Voor de Big knob dien je vier switches op te geven, terwijl je voor de Small knob slechts één switch uit je keyboard hoeft te verwijderen. Wooting wil nog niet veel prijsgeven over de technische werking van de Knobs, maar ze zouden op alle Wooting-keyboards moeten werken dankzij de halleffectsensors in de toetsenborden. De Knobs zullen net als andere Wooting-switches programmeerbaar zijn en Wooting mikt op een release begin 2026. Prijzen zijn nog niet bekend.

Over het 60HE V2-toetsenbord, dat eveneens op de Wooting-booth te vinden was, publiceerde Tweakers enkele dagen geleden al een nieuwsbericht. Dat is de opvolger van de 60HE, met een losse module met pcb, switchplate en uiteraard de switches. Deze module kan zonder schroeven in Wootings eigen behuizing of in een andere behuizing geklemd worden dankzij een siliconen rand rondom het pcb van de module.

De politie heeft afgelopen week in samenwerking met internationale opsporingsdiensten meer dan driehonderd botnets offline gehaald. Cybercriminelen zetten die vaak in om ransomware-aanvallen uit te voeren. De ordediensten hebben ook cryptovaluta in beslag genomen en arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen twintig personen.

De internationale opsporingsdiensten hebben sinds 19 mei verschillende botnets ontmanteld in het kader van Operatie Endgame. Het gaat om de botnets Bumblebee, Qakbot, Danabot, Hijackloader, Warmcookie, Trickbot en Latrodectus. Ook de infostealer Lumma werd deze week offline gehaald, in samenwerking met Microsoft.

De politie haalde onder leiding van het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie zestig servers offline in verschillende Nederlandse datacentra. Wereldwijd gaat het om driehonderd servers die offline zijn gehaald. Tijdens de actieweek is omgerekend 3,5 miljoen euro aan cryptovaluta in beslag genomen. Sinds het begin van het onderzoek in 2023 is in totaal ter waarde van ruim 21 miljoen euro aan cryptovaluta in beslag genomen.

Onder het gezag van de Duitse autoriteiten zijn er twintig verdachten toegevoegd aan de Europese lijst van meest gezochte personen. Deze personen worden gelinkt aan de botnets Trickbot en Qakbot. Parallel hieraan vaardigden de Amerikaanse opsporingsautoriteiten ook aanklachten uit tegen 17 verdachten.

De operatie werd uitgevoerd door de autoriteiten in Nederland, Duitsland, Frankrijk, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Canada, met ondersteuning van Europol en Eurojust. De Nederlandse politie zegt dat Operatie Endgame nog niet voorbij is, maar dat er in de toekomst nieuwe acties aangekondigd zullen worden.

Nvidia werkt volgens een leaker aan een GeForce RTX 5080 Super. Deze Super-variant zou meer videogeheugen hebben, dat bovendien sneller is dan dat van de gewone RTX 5080. De nieuwe gpu verbruikt naar verluidt ook flink wat meer stroom.

De doorgaans betrouwbare leaker kopite7kimi schrijft in een post op X dat de RTX 5080 Super de GB203-450-A1-chip gebruikt met 10752 CUDA-cores. Dat is evenveel als de GB203-400-A1 van de gewone RTX 5080. Ook de 256bit-geheugenbus zou identiek zijn.

De RTX 5080 Super krijgt naar verluidt wel een upgrade wat betreft het geheugen: 24GB GDDR7 met een snelheid van 32Gbit/s. Dat komt overeen met een bandbreedte van 1024GB/s, ofwel 6,6 procent sneller dan de 960GB/s van de RTX 5080. Laatstgenoemde moet het doen met 16GB, met een snelheid van 30Gbit/s.

Om de RTX 5080 Super met 24GB uit te rusten, gaat Nvidia waarschijnlijk 24Gbit-GDDR7 gebruiken, ofwel geheugenchips met een capaciteit van 3GB. De chipontwerper zet dat type chips voorlopig alleen in voor de RTX 5090 Laptop, die eveneens 24GB biedt via een 256bit-bus.

Naast het geheugen zou ook het stroomverbruik toenemen. Zo zegt kopite7kimi dat de gpu 'minstens 400 watt' gaat verbruiken. Dat is minstens 11,11 procent meer dan de RTX 5080, die een tdp van 360W heeft.

Het is niet duidelijk wanneer Nvidia de vermeende RTX 5080 Super wil uitbrengen. Het bericht van kopite7kimi is volgens VideoCardz gebaseerd op informatie van Nvidia's boardpartners, wat suggereert dat die al aan het ontwerp bezig zijn. Bronnen van het Chinese Chiphell-forum wezen eind april al op de komst van de RTX 5080 Super 24GB en RTX 5070 Super 18GB.

ASUS presenteert op de Computex-beurs workstationmoederborden voor Ryzen-processors met AMD socket AM5 en Threadripper-cpu's op basis van sTR5X. De fabrikant kondigt ook een 3000W-voeding met 80 Plus Platinum-certificering aan voor workstations.

Professioneel AM5-moederbord met micro-ATX

De Pro WS B850M-ACE SE is bedoeld voor processors uit de Ryzen 7000-, 8000- en 9000-serie, evenals de EPYC 4005-chips. De fabrikant toont voorlopig enkel relatief eenvoudige renders, waarop te zien is dat de socket met negentig graden tegen de klok in is gedraaid. De vier DDR5-DIMM-slots komen daardoor in horizontale positie boven de processor terecht. ASUS merkt op dat dit model een uitgebreide QVL-lijst heeft met compatibel geheugen.

Ook het primaire M.2-slot bevindt zich op een opvallende positie, aan de rechterkant van het bord. Deze connector is bedoeld voor PCIe 5.0-ssd's, net zoals het tweede exemplaar dat zich tussen de twee PCIe 5.0 x16-slots bevindt. De heatsink van het tweede slot is wel wat kleiner. Daarnaast is het tweede PCIe 5.0 x16-slot beperkt tot x4-snelheden.

Het micro-ATX-moederbord ondersteunt ASUS IPMI-uitbreidingskaarten en MCIO NVMe. De netwerkopties bestaan uit 10Gbit/s en 2,5Gbit/s LAN. Verder ondersteunt het bord de ASUS Control Center Express-software voor beheer op afstand.

Basis voor Threadripper-workstation

ASUS laat naast het compacte AM5-moederbord ook de Pro WS TRX50-SAGE WIFI A zien. Dit model is bedoeld voor Threadripper-cpu's, waaronder de recent onthulde 9000-serie op basis van de Zen 5-architectuur. De stroomvoorziening bestaat uit 20 stroomfasen en twee 8-pinstekkers voor de cpu. Er zijn vier ECC R-DIMM DDR5-dimms (1DPC), met ondersteuning voor maximaal 1TB ram.

Qua uitbreidingsopties voorziet ASUS drie PCIe 5.0 x16-slots en nog een PCIe 4.0-exemplaar. Voor ssd-opslag zijn er drie M.2-connectors met ondersteuning voor SlimSAS NVMe. Nieuw ten opzichte van het vorige model zijn de twee USB4-poorten, met een bandbreedte van 40Gbit/s. Ook hier is er 10Gbit/s en 2,5Gbit/s LAN. Het Threadripper-bord kan, net zoals de AM5-variant, overweg met ASUS IPMI-uitbreidingskaarten en de Control Center Express-software.

3000W-voeding met vier maal 12V-2x6

Zoals de naam suggereert biedt de ASUS Pro WS 3000W Platinum een vermogen van 3000 watt met 80 Plus Platinum-certificatie. De modulaire aansluitmogelijkheden bestaan onder meer uit vier 12V-2x6-connectors, met een maximaal vermogen van 600W per kabel. De voeding meet 175x150x86mm en heeft een ventilator met dubbele kogellagers. ASUS geeft tien jaar fabrieksgarantie.

Je hoefde de frontpage deze week niet lang open te hebben staan om te zien dat we weer midden in flink beursgeweld zitten. De Computex-beurs in Taiwan is weer bezig en Tweakers zit daar bovenop - zowel in Taipei als op onze redactie in Amsterdam. Hoe verslaan we zo'n beurs eigenlijk?

De teller op de pagina met nieuwsberichten staat inmiddels op 58. Dat is hoeveel artikelen we al schreven over productnieuwtjes die uitkomen tijdens Computex. Dat is, op CES in januari na, misschien wel de belangrijkste techbeurs voor Tweakers. Waar de Consumer Electronics Show gaat over alle soorten techaankondigingen, draait Computex meer om de wat traditionelere onderwerpen zoals videokaarten en processors, maar ook koelers, ssd's, voedingen en behuizingen. Classic tweakeronderwerpen, dus niet zo gek dat we daar op volle kracht aan werken.

Ook dit jaar is een smal deel van de redactie fysiek aanwezig op de beurs. Je kunt dat zien op ons YouTube-kanaal en ons Instagram-account, waar veel redacteuren in beeld zijn. We zijn in Taipei met vijf redacteuren aanwezig, waaronder een videoredacteur. Zij maken daar video's, al dan niet voor onze sociale media, en achtergrondartikelen zoals over waterkoelers van Noctua of de oledmonitors op de beursvloer.

Aan- of afwezig

Toch doen we ook een groot deel van ons werk vanaf onze redactie in Amsterdam, in nauwe samenwerking met onze collega's aan de andere kant van de wereld. We hebben namelijk al lang geleden geleerd dat beurzen verslaan uit twee onderdelen bestaat en dat je een daarvan het beste van achter je bureau kunt doen. Fysiek op de beursvloer rondlopen is namelijk perfect voor het spotten van trends (zoals het koelen met 3d-heatpipes), het spreken van bronnen zoals bij Noctua en het bijhouden van je rolodex, of het beschrijven van nieuwe hardware zoals nieuwe controllers voor ssd's.

Maar een ander belangrijk deel van de verslaggeving is het schrijven van simpel productnieuws, zoals nieuwe behuizingen van Sharkoon. Daarvan komt er tijdens Computex heel erg veel naar buiten en het is vaak veel makkelijker dat van achter een bureau te doen, in plaats van in een muffig perscentrum in een conferentiezaal. En het is ook een betere besteding van middelen: als je helemaal naar Taiwan afreist, wil je je tijd daar niet gebruiken aan, heel oneerbiedig, het schrijven over persberichten.

Wisselwerking

Desondanks hebben we inmiddels een goede wisselwerking gevonden tussen werken op de beurs en vanuit huis. Zo schrijven sommige redacteuren ter plekke alsnog nieuwtjes over nieuwe producten en houden ze keynotes en presentaties bij, bijvoorbeeld die van AMD.

Maar onze belangrijkste samenwerking bestaat uit de tips die beursgangers doorsturen naar huis. Het tijdverschil van zes uur maakt dat we soms langs elkaar heen werken, maar als de redacteuren in Taipei hun dag beginnen sturen ze via Slack een briefing met de afspraken die ze die dag op de beurs hebben. Daarin schrijven ze welk nieuws we kunnen verwachten en van welke producten we bijvoorbeeld eigen foto's of meer informatie kunnen verwachten.

Gedeelde Drive

Verder is onze gezamenlijke Google Drive van groot belang. Dat begint bij deze uitgebreide spreadsheet, waarin staat welke producten we kunnen verwachten en waarin we verdelen wie dat schrijft. Ook kunnen we daar goed rekening houden met embargo's, want veel nieuws krijgen we vooraf al van fabrikanten. Verder zetten we hier ook opmerkingen bij, wat meestal door de redacteur wordt gedaan die het meeste verstand van die productgroep heeft. Zo weet Tomas alles over videokaarten en kan hij makkelijk duiden dat een vrij onbekende Chinese fabrikant toch wel een erg unieke Intel-kaart heeft gemaakt of wat er zo speciaal is aan high-end moederborden van micro-ATX-formfactor.

Daarnaast gebruiken we een gedeelde map waar redacteuren ter plaatse al hun productfoto's en eventueel context plaatsen. Zo kan Daan langsgaan bij Sharkoon om hun nieuwe behuizingen te bekijken. Hij stuurt dan niet alleen het persbericht door, maar maakt ook een mapje aan met zelfgemaakte foto's en geeft eventuele extra informatie door, zoals welke kasten de fabrikant al eerder aankondigde.

Niet cool, Cooler Master

Dat laatste komt overigens vaker voor dan je misschien zou denken. Computex is bij uitstek een beurs waarop fabrikanten vol trots hun hardware tonen, maar dat betekent lang niet altijd hetzelfde dat dat ook de nieuwste hardware is. Cooler Master is er bijvoorbeeld erg goed in om vol trots producten als zijn 'nieuwe' metalen MasterFan XT-fans aan te kondigen, maar dan blijkt al snel dat die fans al tijdens CES te zien waren. Daarom proberen we altijd te verifiëren of producten écht nieuw zijn. Ook om die reden is het erg handig redacteuren ter plaatse te hebben. "Kunnen jullie eens langsgaan bij Cooler Master om te vragen hoe het zit met deze producten?" werkt vaak toch beter en kan meer helderheid scheppen in de soms onduidelijke persberichten die we krijgen. Want die zijn lang niet altijd even overzichtelijk...

Zo hebben we een goede samenwerking lopen tussen de thuisredactie en vijf redacteuren die zich in Taipei het vuur uit de sloffen lopen om te produceren, te duiden en te spotten. We hopen natuurlijk dat we jullie daar goed mee op de hoogte hebben gehouden van de nieuwste releases. Daar zijn we nog niet klaar mee; ook in de komende dagen kun je nog genoeg lezen over Computex.

Sharkoon heeft op de Computex-beurs meerdere nieuwe kasten aangekondigd. Het gaat om een ATX- en een micro-ATX-kast, en een behuizing met een meshfrontpaneel. Alle behuizingen verschijnen deze zomer.

Sharkoon toont op de beurs onder andere de VK4 Rainbow en de VK4 ARGB. Beide modellen zijn nagenoeg gelijk, behalve dat ze verschillende fans hebben. De vier 120mm-fans zijn bij de Rainbow-versie voorzien van leds, terwijl het bij de ARGB-variant zoals de naam al voorspelt gaat om ARGB-verlichting. Die laatste kan met een controller worden aangestuurd. De VK4's zijn ATX-kasten waar fans op acht locaties kunnen worden geplaatst en waar radiators van maximaal 360mm in passen, naast twee 3,5"-schijven of vier 2,5"-ssd's. De modellen komen in juli uit en kosten vijftig en zestig euro voor de Rainbow- en ARGB-variant.

AK7 en MK7

Het bedrijf komt ook met de AK7 en de MK7, die beide met ARGB-fans worden uitgebracht. Het verschil in die twee modellen zit in de grootte; de AK7 is een ATX-kast met vier pwm-fans van 120mm, terwijl de MK7 een micro-ATX-formaat heeft en daarmee maximaal drie fans heeft. Deze modellen hebben allebei een glazen voor- en zijkant, met aan de onderkant een stoffen afwerking. Tweakers spotte de behuizingen op de Computex-beurs, maar zag daar ook dat de stoffen bekleding alleen cosmetisch is. Dat zit verder om een metalen behuizing heen en is dus niet bedoeld voor extra koeling. In dat stof zijn aan de zijkant meerdere i/o-poorten verwerkt.

De ATX-behuizing, de AK7, kost negentig euro. De MK7 is iets goedkoper. Die kost 80 of 85 euro, afhankelijk van of dat een zwart of wit model is. Alledrie de modellen komen in augustus uit.

J1000

Tot slot introduceert Sharkoon nog de goedkopere J1000 ARGB. Dat is een budgetkast met micro-ATX-formaat die met slechts een enkele 120mm-fan wordt geleverd. Het ARGB uit de naam slaat niet op de fan, maar op een ledstrip aan de voorkant van de behuizing. Deze behuizing kost vijftig euro en komt in september op de markt.

ASUS en Gigabyte hebben nieuwe moederborden met micro-ATX-formfactor getoond. Het gaat om een Aorus-bord met X870M-chipset en een ROG Strix-bord met B850-chipset. Er zijn niet veel van zulke high-end moederborden op de markt.

Tweakers spotte op de beursvloer zowel de ROG Strix B850-G van ASUS als de X870M Aorus Elite van Gigabyte. Beide moederborden zijn bedoeld voor moderne pc's met een AM5-socket voor Ryzen-cpu's, maar dan op een micro-ATX-formfactor. Er zijn op dit moment weinig tot geen moederborden beschikbaar in dat duurdere segment; mATX komt doorgaans vooral voor in goedkopere modellen.

Het Gigabyte Aorus-model is een moederbord met Wi-Fi 7-ondersteuning. Het heeft verder vier DDR-slots en vier M.2-slots waarvan er drie PCIe 5.0-ondersteuning hebben. Er zit verder een 2,5Gbit-poort op de kaart, en twee USB4 Type-C-poorten die DisplayPort Alt Mode ondersteunen.

De ROG Strix B850 van ASUS heeft ongeveer dezelfde specificaties, behalve dan dat slechts een M.2-slot PCIe 5.0 ondersteunt. Er zit een enkel PCIe 5.0 x16-slot op het moederbord; ASUS zegt dat het vanwege het kleinere mATX-formaat een tweede slot heeft moeten inleveren. Wel zitten er tien USB-poorten aan de achterkant van het moederbord. Wanneer de modellen precies uitkomen en wat die kosten, is nog niet bekend.

Home Assistant is in de toekomst alleen nog te gebruiken op 64bit-systemen. 32bit-systemen, waaronder oude Raspberry Pi's zoals de Pi 2, worden niet meer ondersteund. Ook krijgen de Home Assistant Core- en Supervised-installatiemethoden over enige tijd geen support meer.

De makers van Home Assistant waarschuwen dat installaties van het smarthomebesturingssysteem binnenkort niet meer worden ondersteund op oudere cpu-architecturen. Het gaat specifiek om de 32bit-versies van drie architecturen: i386, armhf en armv7. Die laatste twee zijn de Arm-architecturen waarop de originele Raspberry Pi en de Pi 2 zijn gebaseerd. Volgens Home Assistant gebruikt minder dan een procent van de gebruikers dergelijke installaties.

Vanaf versie 2025.6 van de software, die in juni verschijnt, krijgen gebruikers van deze systemen een waarschuwing te zien. De ondersteuning loopt nog een half jaar door. Vanaf versie 2025.12 kunnen gebruikers het beste migreren naar een nieuwer systeem, zeggen de makers. Het gaat overigens om ondersteuning van nieuwe features, maar de besturingssystemen krijgen een 'deprecated'-status. Daarmee werken ze mogelijk nog wel, maar kan de installatie problemen opleveren. "Binnenkort zijn installaties via Home Assistant OS en Home Assistant Container de enige ondersteunde methoden", zeggen de makers.

Home Assistant geeft ook twee installatiemethoden die deprecated-status. Dat zijn de installaties via Home Assistant Core waarbij een systeem in een Python-omgeving draait en Home Assistant Supervised waarbij gebruikers zelf een besturingssysteem installeren en daar de Supervisor en andere Home Assistant-onderdelen bovenop draaien. Ook die worden over een half jaar niet meer ondersteund. Home Assistant zegt dat die installaties maar door weinig gebruikers werden gebruikt.

Netbeheerder Enexis start een project waarbij het zonnepanelenbezitters vraagt hun PV-installaties uit te zetten of terug te schakelen in ruil voor geld. De beheerder start een pilot rondom Helmond en Waalwijk met Zonnedimmer en biedt 30 cent per kilowattuur.

Enexis is met de pilot begonnen. Die loopt nog tot 30 juni. De pilot draait in de omgevingen van Helmond en Waalwijk, waar Enexis bij maximaal vijfhonderd huishoudens de zonnepaneelinstallaties zal dimmen. Dat gebeurt met behulp van de app Zonnedimmer, waarmee Enexis een samenwerking is aangegaan. Geïnteresseerden kunnen zich nog aanmelden.

Voor de pilot is het nodig dat gebruikers een omvormer van Growatt, SMA, Huawei, Solis, GoodWe of Sungrow hebben. Zonnedimmer kan die omvormers via een internetverbinding terugschakelen of zelfs helemaal uitzetten. Het is daarom niet nodig aparte hardware te installeren.

Enexis biedt deelnemers tijdens de proef 30 cent aan voor iedere kilowattuur die ze op die manier niet opwekken. Dat wordt berekend op basis van het maximale vermogen van de omvormer, welk moment van de dag het is en hoeveel zon het KNMI op dat moment verwacht. Enexis zegt dat de panelen rond het middaguur op zonnige dagen met een kwart tot de helft worden gedimd.

De pilot is bedoeld om de belasting op het stroomnet tegen te gaan. Enexis zegt dat het wil kijken of het zo kan voorkomen dat er overbelasting op het stroomnet ontstaat. Tweakers schreef vorig jaar een achtergrondverhaal over de problemen met die zogenoemde netcongestie.

Nederland had een grotere rol bij de operatie tegen cryptotelefoonbedrijf Sky ECC dan aanvankelijk gedacht, stellen de Volkskrant en NRC op basis van nieuwe documenten. Daaruit blijkt dat de hack op initiatief van het Nederlandse Openbaar Ministerie plaatsvond, wat gevolgen kan hebben voor strafzaken.

De Volkskrant en NRC hebben documenten in handen die meer licht werpen op de rol van Nederland en specifiek het Openbaar Ministerie bij de hack op Sky ECC. Sky ECC is een cryptotelefoondienst die voornamelijk door criminelen werd gebruikt en die in 2021 door de Franse en Nederlandse autoriteiten werd overgenomen. De opsporingsdiensten hackten de server van het bedrijf en konden in real time meekijken met alle berichten. Bewijsmateriaal van die hack is de afgelopen jaren in tientallen zaken rond zware criminaliteit gebruikt.

Over de exacte rol van Nederland in die hack zijn lange tijd veel vragen gebleven. De servers van Sky ECC stonden in Frankrijk, waardoor dat land in de basis de leiding over de hackoperatie zou moeten hebben. Het was wel al eerder bekend dat de Nederlandse politie de hacktools bouwde die bij de operatie werden gebruikt.

De voornaamste vraag was wie het initiatief nam voor de hackoperatie. Het Openbaar Ministerie heeft altijd beweerd dat dat Frankrijk was. Dat moest ook, omdat Sky ECC een Frans bedrijf was. Het OM had daar geen jurisdictie over. Het nieuwe document van de Volkskrant en NRC weerspreekt dat. Het gaat om een proces-verbaal waarin staat: "De Nederlandse autoriteiten vroegen om de hulp van Frankrijk bij het implementeren van een gerechtelijke interceptie." Uiteindelijk werkten de Nederlandse en Franse autoriteiten nauw samen tijdens het onderzoek.

Die nuance lijkt misschien klein, maar is cruciaal voor zaken waarin Sky ECC-materiaal als bewijs wordt gebruikt. De Nederlandse autoriteiten hebben nu geen officieel rechtshulpverzoek ingediend bij de Franse autoriteiten. Dat was volgens het OM ook nooit nodig. Maar als nu blijkt dat het initiatief voor de Sky ECC-operatie wél vanuit Nederland kwam, had de politie wel zo'n rechtshulpverzoek moeten indienen. Dan had een rechter vooraf een uitspraak moeten doen, bijvoorbeeld over de proportionaliteit van de hack. Die proportionaliteit is een van de belangrijkste vragen die in eerdere rechtszaken speelde.

Juristen zijn tegenover de Volkskrant verdeeld over de vraag of dat gevolgen heeft voor lopende of voorgaande rechtszaken. Sommige advocaten vinden van wel, maar een hoogleraar denkt dat de situatie mogelijk anders ligt.

Crucial heeft een nieuwe PCIe Gen5-ssd aangekondigd. De drive is aangedreven door Silicon Motions SM2508-controller en moet aanmerkelijk koeler zijn dan zijn eerdere Gen5-drives met E26-controller van Phison.

De T710 komt in drie capaciteiten te koop: 1TB, 2TB en 4TB. Daarnaast moeten versies met en zonder heatsink verkrijgbaar zijn. Die heatsink is lager dan die van de T700 en T705, de voorgangers van de T710. Die laatste heeft een heatsink van 11mm, terwijl die bij de eerdere versies nog 21mm hoog was. Die kleinere heatsink is mogelijk dankzij het gebruik van de SM2508-controller, die op 6nm wordt geproduceerd in plaats van op 12nm zoals de controller in de T705.

Dat moet het opgenomen vermogen met twintig tot ruim dertig procent laten afnemen: Crucial becijfert voor de T710-drive afhankelijk van de workload opgenomen vermogens van 6,6W tot 7,7W, vergeleken met 9,1W tot 9,4W voor de T705. In Tweakers' review kwamen de T705-metingen overigens op ongeveer 10W uit. De prestaties moeten juist stijgen: zowel de sequentiële als random lees- en schrijfsnelheden zouden iets verbeterd zijn vergeleken met het vorige model. De versie zonder heatsink moet op 1 juli verkrijgbaar zijn. De drives met heatsink volgen later.

Naast de interne ssd introduceert Crucial ook een externe ssd: de X10. Die is in capaciteiten van 1TB tot 8TB (inclusief een wat ongebruikelijke 6TB) verkrijgbaar en heeft een IP65-behuizing. De controller in de X10 is Silicon Motions SM2322. Dat is een USB 3.2 2x2-controller, misschien beter bekend als USB 20Gbps. Op een USB4-drive met nog hogere snelheden is het dus nog even wachten.

Chieftec is bekend van onder meer behuizingen en in iets mindere mate van zijn voedingen en waterkoelers. Op de beurs liet het bedrijf echter twee prototypes van luchtkoelers zien, die het momenteel ontwikkelt

Het is nog niet vastgesteld wanneer de twee luchtkoelers voor processors uitkomen en wat ze gaan kosten. Ook is er nog geen concrete naam bekend: op de stand worden ze alleen vermeld onder hun typeaanduiding.

De koeler met een enkele toren heet CAC-S12-BLK, een code voor een zwarte luchtkoeler met een enkele 120mm-ventilator. De nog stickerloze ventilator op de toren zou 500 tot 2500 toeren per minuut moeten draaien, met een luchtverplaatsing van bijna 55cfm en een druk van 2,25mmH₂O. De zwarte koeltoren heeft zes heatpipes en is geschikt voor alle courante en minder courante sockets van AMD en Intel.

Er is ook een variant met een dubbele toren, met een extra ventilator tussen de twee torens in. De twee fans hebben daarbij exact dezelfde eigenschappen als de enkele fan op het eenvoudigere model. Om het verschil tussen een 'single' en een 'double' toren en ventilator duidelijk te maken, heet deze koeler de CAC-D12-BLK.