De telecomoperators T-Mobile en Orange staken hun samenwerking op het gebied van UMTS. Sinds 2002 werkten de twee samen aan de uitrol van een netwerk van de derde generatie, met de bedoeling om de infrastructuur goedkoper en sneller te kunnen aanleggen. Daarvoor werd door Dutchtone en Ben, de toenmalige namen van de ondernemingen, een joint venture opgericht met de naam Radio Access Network Nederland (RANN). Die wordt binnenkort weer opgeheven, waardoor de medewerkers hun huidige functie verliezen. Orange en T-Mobile zeggen dat nieuwe technische ontwikkelingen een onafhankelijke UMTS-uitrol voor beide partijen mogelijk maakt.

In 2001 stond de telecomwaakhond OPTA toe dat operators bepaalde onderdelen van het UMTS-netwerk zouden delen. Zodoende kon bijvoorbeeld bespaard worden op het aantal te plaatsen zenders en masten. T-Mobile en Orange gaan nu apart een eigen strategie volgen. Ondertussen laten de eerste stappen van Orange op de Europese UMTS-markt nog op zich wachten. De werking van 3G-telefoons op het netwerk zou volgens het bedrijf eerst verbeterd moeten worden voor een introductie van UMTS-diensten. Mogelijk wordt een lancering in Europa uitgesteld tot ergens in 2005.

Processorguru Paul DeMone van Real World Technologies beschrijft in zijn nieuwste artikel hoe de twee architecturen die strijden om de high-end servermarkt er op dit moment voor staan: IBM Power en Intel Itanium. Voor de recente release van de Power5 sprak IBM bijna alleen maar over SMT en een geïntegreerde geheugencontroller als extra features. Toen het produkt uiteindelijk op de markt werd gezet bleek de performance nog veel positiever te zijn dan werd verwacht. De reden hiervoor was dat het bedrijf op de achtergrond ook enorm verbeterde L1-, L2- en L3-caches heeft ontwikkeld, die zowel meer capaciteit en bandbreedte als een lagere latency bieden. In totaal heeft een Power5-processor tot vier keer zoveel bandbreedte tot zijn beschikking als de Power4+, een aangename verrassing die erg gunstig bleek te zijn voor de benchmarks. De huidige Power5 wordt gebakken op 0,13 micron en klokt 1,9GHz. Een 2,0GHz-versie zit er wellicht nog in, maar volgend jaar zal er pas echt weer een grote stap gezet worden met de 90nm Power5+. Deze zal wederom meer cache hebben en een potentiële kloksnelheid van maar liefst 2,7GHz. Hiermee doet IBM een goede poging om de kroon voor snelste processor ter wereld in handen te houden.

Intels antwoord is Montecito, een enorme (~580 mm²) chip met 1,72 miljard transistors aan boord. Vergeleken met de geschatte 300 miljoen transistors (~230 mm²) van Power5 een monster, maar qua kosten en warmte is dat waarschijnlijk veel minder erg dan de intuitie zou aangeven. Geschat wordt dat Montecito ongeveer even duur is om te maken als de huidige Madison: zo'n 125 dollar per stuk. Dit omdat er gebruikgemaakt zal worden van grotere wafers en ruim 70% van de chip uit door redundantie beschermd cache bestaat. Net als IBM pakt ook Intel het bandbreedteprobleem aan. Naast een standaardversie voor de huidige moederborden werkt het bedrijf aan een 256 bits brede FSB op 667MHz, goed voor een bandbreedte van 21GB/s. Dit is ruim het drievoudige van de huidige Itanium en Pentium 4. Het is nog niet geheel duidelijk of het nou één FSB wordt of twee onafhankelijke 128-bits interfaces zoals eerdere geruchten beweerden, maar een flinke verbetering is het in ieder geval.

Het is moeilijker om over de kloksnelheid van Montecito te praten. Hoewel Intel heeft bevestigd dat het in ieder geval meer dan 2GHz zal zijn, biedt de Foxton-technologie de mogelijkheid om de kloksnelheid en het voltage op te voeren zolang de warmte dat toelaat. Uit vroege informatie blijkt dat enkele toonaangevende benchmarks voor dit soort systemen (Linpack, SPECint, SPECfp en TpmC) de Montecito slechts tot 60% à 80% van zijn 100 Watt TDP weten te krijgen, waaruit geconcludeerd kan worden dat de chip vaak genoeg de ruimte zal hebben om sneller te klokken. Snelheden tot 2,3GHz of zelfs 2,5GHz worden daarom mogelijk geacht in de praktijk.

IBM en Intel zijn echter verschillende soorten bedrijven. Intel levert processors aan anderen om servers mee te bouwen, terwijl IBM de Power-processors alleen ontwikkelt om zijn eigen servers mee te bevolken. Hierdoor is het voor laatstgenoemde geen probleem om met TDP's van 170 tot 200 Watt te werken, of sockets met 2313 pinnen in te voeren. Intel kan zich dergelijke grappen niet veroorloven en gaat zelfs de andere kant op: de bedoeling is dat er uiteindelijk helemaal meer geen speciale sockets, koelers of moederborden nodig zijn voor Itanium. In dit licht is het vreemd dat het bedrijf de Bayshore-chipset annuleerde. Zelf levert Intel op dit moment maar één chipset voor de Itanium, en die is bij lange na niet in staat om Montecito te voorzien van 21GB/s. Het bedrijf is dus afhankelijk van derden zoals HP, Bull, SGI, Hitachi, NEC en - jawel - IBM voor het ontwerpen en leveren van Montecito-chipsets. Een schatting van de prestaties:

	SPECint_base2k
	Montecito (667MHz FSB)	2400
	Montecito (400MHz FSB)	2100
	Power5+	2000
	Power5	1500

	SPECfp_base2k
	Montecito (667MHz FSB)	3700
	Power5+	3500
	Montecito (400MHz FSB)	3000
	Power5	2700

Hoewel SPECint en SPECfp veel gebruikt worden ontstaan beide getallen uit een serie van single-threaded benchmarks. De processors die hier besproken worden zijn echter voorzien van twee cores per stuk, waardoor deze schattingen niet al te veel zeggen over de totale prestaties van een processor, laat staan van de complete server waar het uiteindelijk om draait. De volgende vier grafieken zijn daarom gebaseerd op zwaardere benchmarks, en gaan uit van machines met vier processors (acht cores) aan boord.

	SPECint_rate_base2k
	Montecito (667MHz FSB)	115
	Power5+	104
	Montecito (400MHz FSB)	96
	Power5	78

	SPECfp_rate_base2k
	Power5+	172
	Montecito (667MHz FSB)	170
	Power5	131
	Montecito (400MHz FSB)	120

	TPC-C (TpmC)
	Power5+	255000
	Montecito (667MHz FSB)	230000
	Power5	203000
	Montecito (400MHz FSB)	190000

	Linpack GFLOP/s
	Montecito (667MHz FSB)	32
	Power5+	29
	Montecito (400MHz FSB)	28
	Power5	22

De chips van IBM en Intel zullen volgens deze verwachtingen dus erg aan elkaar gewaagd blijven, ondanks de verschillende aanpak en beperkingen van de twee bedrijven. De strijd om de eerste plaats mag dan inmiddels wel een baard hebben, maar het ziet er naar uit dat er ook volgend jaar geen beslissing zal vallen. Ook de generatie daar weer na - IBM Power6 en Intel Montvale - zullen er waarschijnlijk gewoon mee door gaan.

AnandTech heeft de Ahanix D.Vine 4-desktop aan een inwendig en uitwendig onderzoek onderworpen. Deze kast, die in Nederland bekend staat als de DIGN 4E, is bedoeld om een HTPC te huisvesten. Dit is meteen terug te vinden in het uiterlijk van de desktop. Zo is de voorkant gemaakt van geborsteld aluminium waarin een VFD-scherm en een infrarood ontvanger zitten verwerkt. Optische loopwerken zitten verborgen achter een klep en het geheel staat op een aantal voetjes die ook onder bijvoorbeeld versterkers zitten. De kast is ook even breed als een 43cm-versterker. Hierdoor misstaat de kast niet in een thuistheateropstelling. Over het uiterlijk is AnandTech dan ook tevreden

Intern biedt de D.Vine 4 plaats aan een ATX-moederbord. Er zijn drie 5 1/4"-bays aanwezig, waarvan er twee vanaf de buitenkant bereikbaar zijn. Daarnaast zijn er twee 3,5"-bays. Ahanix levert de kast standaard uit met een stille 350W-voeding. De koeling wordt verzorgd door twee 60mm-ventilators. De constructie van de kast is volgens AnandTech stevig. Het installeren van alle hardware in de kast is helaas niet makkelijk. Dit komt vooral door de beperkte interne afmetingen. Daarnaast moeten de kooien, waarin optische loopwerken en harde schijven in geplaatst moeten worden, eerst los worden geschroefd om hier de benodigde hardware in te plaatsen.

Nadat AnandTech de D.Vine 4 voorzien heeft van de nodige hardware, waaronder een Chaintech VNF3-250 moederbord met daarop een AMD Athlon64 3200+ die gekoeld wordt door een Zalman CNPS7000 koeler, wordt de temperatuur van de verschillende onderdelen gemeten. Uit deze metingen blijkt dat de onderdelen in de kast ongeveer 5 tot 6°C warmer wordt dan in een normale midi-tower. Hier staat tegenover dat de kast met 42dB-geluidsproductie volgens AnandTech erg stil is. AnandTech is voorzichtig met een conclusie. Er zijn nog heel wat punten die verbeterd zouden kunnen worden. Het is echter ook de eerste HTPC-desktop die AnandTech beoordeelt. Een echt referentiekader bestaat er dus ook niet. Vandaar dat AnandTech deze kast uiteindelijk toch aanbeveelt aan iedereen die op zoek is naar een desktop die niet misstaat in de huiskamer.

De iPod van Apple had afgelopen augustus in Amerika een marktaandeel van 82 procent onder de op harde schijven gebaseerde mp3-spelers, zo lezen we bij The Register. Exact een jaar geleden stond dit getal nog op 64 procent. Op de totale markt voor draagbare spelers van digitale muziek, dus ook die met een ander opslagmedium dan harddisks daarbij inbegrepen, is de iPod toch goed voor maar liefst 42 procent marktaandeel. Deze gegevens zijn afkomstig van het Amerikaanse onderzoeksinstituut NPD, dat met de publicatie ervan vooruitblikt op de kwartaalcijfers van Apple die deze week verwacht worden.

iPod en de andere muziekproducten van Apple namen in het derde kwartaal van dit jaar 16 procent van de totale omzet van 2 miljard dollar voor hun rekening; een bedrag waarvan men verwacht dat het in het vierde kwartaal hoger uit zal komen. Tot en met het derde fiscale kwartaal van 2004 zijn er sinds de lancering van de iPod 3,72 miljoen exemplaren van over de toonbank gegaan. Blijft de verkoop van de succesvolle muziekspeler met deze snelheid voortgaan, dan zal Apple nog voor het eind van dit kalenderjaar de 5 miljoenste iPod van de band zien rollen, zo verwachten analisten.

Op The Inquirer vinden we een van de eerste foto's van MSI's nForce 4-moederbord. Het bord beschikt over een PCI Express 16x-slot, twee PCI Express 1x-sloten en vier gewone PCI-sloten. Van deze laatste kan er één misschien de snelheid van 266MB/s bereiken. Verder bevinden er zich op het bord vier geheugensloten, twee IDE-kanalen, een floppyconnector en acht SATA-poorten waarvan er vier ondersteund worden door een Silicon Image-chip. Voor het PCI Express 16x-slot bevindt zich een VIA-chip, op het hele bord is er verder maar een chip te bekennen die actief gekoeld wordt. Al met al is dit bord een grote kleurenpracht, compleet met groene en paarse geheugensloten.

De mensen van CD-R Info besloten dat het, nu de dvd-branders voor DVD+R-schijfjes hun maximumsnelheid bereikt hebben, deze systemen even aan een test met 16x-media te onderwerpen. Op de pijnbank verschenen een LiteON SOHW-1633S, een DW1620A van BenQ, een NEC ND-3500A, een Pioneer DVR-108. Verder worden ook enkele testresultaten van brander van Sony met als rugnummer DRU-710A, een LG GSA-4160B en tot slot een D² van Memorex meegegeven. De snelste brander bleek de LiteON SOHW-1633S te zijn, die een DVD+R in 5 minuten en 48 seconden volschreef.

De Pioneer-drive was in deze test de hekkensluiter met exact een minuut meer. Deze laatste produceerde echter ook de beste dvd's met een minimum aan fouten. De NEC-brander komt, wat betreft snelheid, pas op een derde plaats ondanks het feit dat hij een hogere schrijfsnelheid dan de BenQ-drive haalde doordat deze brander meer tijd nodig had om de lead-in en lead-out te schrijven, wat resulteerde in een totale tijd van 6 minuten en vier seconden.

De G4-steden - Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht - hebben aangekondigd dat er snel werk gemaakt moet worden van het geplande glasvezelnetwerk. Het succesvol ontwikkelen van een transparant netwerk dat voor alle partijen toegankelijk is tegen dezelfde voorwaarden, is van belang voor het bereiken van de doelstellingen die Europa in Lissabon stelde. Om de plannen te doen slagen rekent de G4 op een samenwerking tussen de private en de publieke sector, zodat men binnen acht tot tien jaar een volledige dekking kan bereiken. Gisteren adviseerde de Impulscommissie Breedband al miljarden te investeren in de aanleg van glasvezelnetwerken nadat Appingedam de werkzaamheden moest staken. Deze uitspraak kon namelijk ook gevolgen hebben voor de glasvezelplannen van Amsterdam, een van de G4-steden.

AMD is duidelijk niet van plan bij de pakken neer te blijven zitten en heeft aangekondigd nieuwe inkomstenbronnen aan te boren. Door MirrorBit geschikt te maken voor NAND-flashtoepassingen kunnen ze een nieuwe markt verkennen, in tegenstelling tot Intel dat, net als AMD tot nog toe, enkel NOR-geheugen ontwikkelt. Deze nieuwe technologie zou volgens analist Jim Handy op 12 november gedemonstreerd kunnen worden op een bijeenkomst van analisten bij AMD. NAND-geheugen is veel goedkoper en kan gegevens sneller wegschrijven, waardoor het een veelgebruikt geheugentype is in digitale camera's en draagbare mediaspelers. De NOR-variant van het flashgeheugen is dan weer duurder, maar kan de gegevens sneller lezen waardoor dit geheugentype uiterst geschikt is voor gsm-toestellen en bootgeheugen in computers.

Op de analistenbijeenkomst van vorig jaar had AMD al over NAND-on-MirrorBit gesproken en duidelijk gemaakt dat het verwachtte tegen 2006 actief te zijn in de NAND-markt, die overigens goed is voor ongeveer zes miljard dollar. Bovendien werd toen een grafiek getoond waarop de prijs van NAND- en NOR-geheugen halverwege het laatste kwartaal van dit jaar ongeveer gelijk kwamen te liggen. Handy stelt dan ook dat er geen reden is voor AMD om geen NAND-geheugen te maken, maar dat het bedrijf evengoed met een concurrent voor NAND-chips kan komen die technisch gezien geen echte NAND-chips zijn.

Op Computex had T-Break al verschillende moederborden opgemerkt waar zowel een AGP als een PCI Express-slot op aanwezig waren en daar werpen ze nu even een blik van dichtbij op. Het extra AGP-slot, AGPe-slot genoemd, wordt bij dergelijke moederborden gevormd door twee PCI-sloten te combineren, wat een bandbreedte van 133MB/s oplevert. Hoewel een AGP-slot maximaal 2,1GB/s door kan sturen, werken videokaarten niet altijd op het maximum van hun mogelijkheden en dus worden de prestaties van een PCI Express-slot en het AGPe-slot even vergeleken. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van een Pentium 4 op 3,4GHz met 1GB RAM en een Albatron PX915-AGPe-moederbord.

Oorspronkelijk was men van plan om een Radeon x600 XT en een Radeon 9600 XT te testen, maar deze kaarten komen jammergenoeg niet voor op het compatibiliteitslijstje. Men koos daarom toch maar voor een GeForce 6800 GT in PCI Express- en in AGP-versie. Na uitgebreide tests met Far Cry, Unreal Tournament 2004, Doom 3, 3DMark01 en 3DMark03 en tot slot SpecViewPERF komt men tot teleurstellende resultaten. Bij high-end tests als Doom 3 presteert het AGPe-slot werkelijk ondermaats en in veel gevallen is de on-board Intel-chipset zelfs beter dan het AGPe-slot. Het mag dan wel volstaan voor eenvoudig kantoorwerk en desktop-applicaties, maar in dat geval is zelfs de on-board oplossing voldoende dus het gebruik van een AGPe-slot wordt door T-Break sterk afgeraden.