Chips op 2nm en halfgeleiderallianties

Europa's strategie

Inmiddels hebben we besproken hoe de halfgeleidersector eruitziet, wat de Europese Unie hoopt te bereiken en waarom de EU dit wil. Met deze kennis in ons achterhoofd, kunnen we ons nu storten op de daadwerkelijke strategie van de EU: hoe moeten deze plannen gerealiseerd worden? Eurocommissaris Thierry Breton schiep hierover onlangs meer duidelijkheid.

Volgend op een bezoek aan ASML hield Breton in mei een digitale persconferentie vanuit Veldhoven, waarbij ook ASML-topman Peter Wennink en imec-ceo Luc Van den hove aanschoven. Breton besprak onder andere zijn plannen voor een halfgeleideralliantie die moet bestaan uit Europese chipbedrijven en researchinstituten. Die partijen moeten samenwerken met de Europese Commissie om zo de Europese plannen in de komende jaren te realiseren.

Alliantie in de komende maanden

Eurocommissaris Thierry Breton meldt dat hij ‘in de komende maanden’ al officieel hoopt te beginnen met dit project. "We zullen een alliantie vormen en onder die alliantie komt een Important Project of Common European Interest." Zo'n Ipcei moet helpen bij het opzetten van grootschalige projecten die door EU-lidstaten gezamenlijk uitgevoerd kunnen worden.

Dit plan bestaat volgens Breton uit twee fasen die parallel moeten worden uitgevoerd. Allereerst moeten leden van de alliantie zich richten op trailing-edge-chipproductie binnen Europa, van 20 tot 10nm. Breton verwacht dat Europa deze productiedoelen op eigen kracht kan behalen met hulp van de bestaande Europese chipsector. Het uitbreiden van dergelijke, iets minder geavanceerde capaciteit is volgens Breton instrumenteel voor het behalen van het beoogde marktaandeel van 20 procent.

Tegelijk moet er gekeken worden naar geavanceerde chipproductie, met nodes die kleiner zijn dan 5nm en 2nm als uiteindelijk doel. Hier was eerder nog onduidelijkheid over, maar inmiddels concretiseert Breton dat de EU hiervoor wil samenwerken met een partnerbedrijf, zoals TSMC, Samsung of Intel. Breton nodigt deze bedrijven uit om chipfabrieken te bouwen in de EU. Hij verwacht naar eigen zeggen dat de bedrijven dat graag doen; de Europese chipsector zou in de komende vijf tot tien jaar aanzienlijk groeien, wat ASML en imec onderschrijven.

Daarmee zou de EU wel afhankelijk blijven van niet-Europese partijen, maar Breton claimt dat dat weinig uitmaakt voor het veiligstellen van Europa's chipvoorraad. "Kijk naar wat er gebeurt in de VS; een van de grote concurrenten van Intel wil een grote fab bouwen in Arizona." Daarmee doelt hij op TSMC. Dat zou de VS volgens Breton ook moeten helpen met het veiligstellen van leveringen. Breton claimt dat het in dat opzicht het belangrijkst is om de productiefaciliteiten binnen het continent te hebben.

Eurocommissaris Thierry Breton. Bron: Europese Commissie / Lukasz Kobus — Eurocommissaris Thierry Breton. Bron: Europese Unie / Lukasz Kobus, 2019

Samenwerken en investeren

De Europese strategie bestaat dus uit verschillende stappen. "We zullen niet onmiddellijk beginnen met een 2nm-fabriek; het is een stapsgewijze aanpak", vertelt Peter Wennink. "Je moet capaciteit creëren, ook waar grote behoefte is bij de Europese halfgeleiderklanten: alles tussen 10 en 28nm."

Tegelijk wil de EU blijven samenwerken met andere regio's. "Dat is absoluut essentieel", zegt Breton. "Ik denk dat het een vergissing zou zijn om te denken dat we alles in Europa willen doen. We zijn een open continent en we zullen een open continent blijven, maar we zijn op dit cruciale gebied te ver achteropgeraakt. Dat is iets wat we moeten verbeteren."

"We zijn op dit cruciale gebied te ver achteropgeraakt."De EU zal dan ook 'partners blijven hebben in de VS, in Taiwan, in Zuid-Korea en in China'. "Maar tegelijk is het belangrijk om die 20 procent marktaandeel te bereiken, om sterk genoeg te zijn." Uiteindelijk moeten er in de komende jaren dan ook een of twee nieuwe chipfabrieken op Europees grondgebied verschijnen om deze plannen te realiseren, zegt de Eurocommissaris.

Verder is de Europese Commissie volgens Breton bereid om flink te investeren in de Europese chipsector. Een deel van die investeringen zou voortkomen uit verschillende programma’s van de EU, waaronder het coronavirusherstelfonds van 800 miljard euro. 20 procent daarvan is bestemd voor de digitale transitie van Europa. Volgens eerdere plannen van de EU zou dat goed zijn voor 'maximaal 145 miljard euro' voor de komende twee tot drie jaar. Daarvan worden echter ook andere projecten gefinancierd, dus het is onduidelijk hoeveel hiervan puur voor subsidies wordt gereserveerd. De Europese Unie zou subsidies op dezelfde manier als andere regio's en continenten willen verstrekken. "We zullen niet alles betalen, maar we zijn bereid om bedrijven tegemoet te komen, net zoals de Verenigde Staten, Taiwan, Zuid-Korea en China dat doen. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje."