TSMC overweegt Duitsland als locatie voor zijn eerste Europese chipfabriek

TSMC overweegt een chipfabriek te bouwen in Duitsland. Dat meldde het bedrijf op maandag tijdens een teleconferentie met aandeelhouders. Het zou de eerste TSMC-chipfabriek op Europees grondgebied zijn. De fabrikant overweegt ook een fab in Japan.

TSMC geeft aan dat het momenteel nog zijn mogelijkheden evalueert en dat het bedrijf zich daarbij nog in een vroeg stadium bevindt, schrijft ook Japanse zakenkrant Nikkei. "We zijn in de voorbereidende fase om te kijken of we naar Duitsland gaan," vertelde voorzitter Mark Liu aan aandeelhouders van TSMC.

"Het is nog erg vroeg, maar we zijn het serieus aan het evalueren, en een beslissing zal afhangen van de behoeften van onze klanten", aldus de TSMC-voorzitter. Er zitten verschillende klanten van TSMC in Duitsland, waaronder chipontwerper Infineon. TSMC geeft ook aan dat het een chipfabriek in Japan overweegt. Daarvoor houdt het bedrijf wekelijkse gesprekken om 'de levensvatbaarheid van een dergelijk project te beoordelen', meldt Bloomberg. Het bedrijf is ook in overleg met Japanse klanten.

Het is de eerste keer dat TSMC openlijk bekendmaakt dat het een chipfabriek in Europa overweegt. Digitimes bracht eerder deze maand al wel een rapport naar buiten, waarin het stelde dat TSMC een Duitse chipfabriek overwoog, schrijft ook EENews. Dat medium stelde toen dat het om een 12nm-chipfabriek nabij de Duitse stad Dresden gaat, hoewel het bedrijf dat nog niet bevestigt.

Het is al langer bekend dat TSMC wil uitbreiden buiten Taiwan. Het bedrijf bouwt onder andere chipfabrieken op Amerikaans grondgebied. De fabrikant werkt momenteel aan een 5nm-chipfabriek in Arizona, die in 2024 wordt geopend. De Taiwanese halfgeleiderfabrikant zou ook overwegen om meerdere chipfabrieken op te zetten in de VS, bijvoorbeeld voor 3nm-productie.

De Europese Unie zet op zijn beurt flink in op chipproductie en gaf eerder dit jaar al aan dat het daarvoor wil samenwerken met halfgeleiderfabrikanten als TSMC. Inmiddels heeft de Europese Commissie een halfgeleideralliantie in het leven geroepen, die moet werken aan het versterken van Europa's positie in de chipsector.

Tweakers publiceerde in juni een achtergrondverhaal over Europa's chipambities. TSMC meldde toen aan Tweakers dat het bedrijf 'geen enkele mogelijkheid uitsluit', maar dat de Taiwanese halfgeleiderfabrikant geen concrete plannen had om een Europese halfgeleiderfabriek te bouwen.

TSMC is niet het enige bedrijf dat de bouw van een Europese chipfabriek overweegt. Intel gaf eerder aan dat het een fab in Europa wil bouwen, bijvoorbeeld in Duitsland of de Benelux. Daarvoor wil het bedrijf wel acht miljard euro subsidie. Dat is volgens de chipgigant nodig om het aantrekkelijker te maken om de fabriek in Europa te bouwen, ten opzichte van Aziatische landen, waar de bouw van zo'n fabriek aanzienlijk goedkoper zou zijn. Het bedrijf overweegt ook om zijn uitbreidingsplannen te spreiden over verschillende EU-lidstaten.

Reacties (89)

[flossed]

Hmm,
Je kunt wel in europa chips procdurecen, maar zullen die massaal naar azie verscheept worden om daar in eindproducten geassembleerd te worden? Of is het meer een politieke statement we hebben onze eigen FAB. Want als je daadwerkelijk iets met al die chips wilt doen, zal de hele supply chain hier ook gevestigd moeten zijn.

[TrekVogel]

In Europa worden toch ook gewoon chips in eindproducten gestopt? Wat dacht je van de auto industrie?

[flossed]

Die chips moeten wel eerst op een PCB gelast worden. Daar zijn tegenwoordig, in europa, minder productie faciliteiten dan in de tijd dat de NAT-LAB van Philips nog actief aan het researchen was hoe een CD te maken. maar die zijn wel mandatorie om de producten van een lab te gebruiken.

[rene_fb]

Vergis je daar niet in.
In de auto-industrie worden nog veel PCB in Europa gemaakt. Juist omdat veel just in time delivery is, letten ze daar toch nog wel eens op.

[Headshrinker]

Plus het is niet een heel manueel process, de hardware kost hier in Europa net zoveel dan in Azie. En het aantal uren wat een Operator besteed is niet zo veel. Genoeg hallen vol met IR Reflow tunneltjes hoor, hier in Europa.

[2green]

Het toverwoord is subsidie...

Ze zeggen eigenlijk: "we gaan een fabriek bouwen, doe ons aanbiedingen". Ze maken het bekend zodat diverse partijen (overheden inbegrepen) met ze in gesprek gaan, biedingen doen, etc om ze te motiveren voor Duitsland te gaan. Denk op dit moment dat de werkelijke supply chain, sociale voordelen hierbij, etc niet eens zo interessant is voor tsmc zelf.

Maar... dit kan net zo goed betekenen dat ze vanuit andere landen aanbiedingen hopen te krijgen. Eigenlijk zetten ze met deze uitspraak de deur open voor onderhandelingen. "Eerste Europese chipfabriek" is leuk gevonden, dit gaf vast een hoop highfives bij tsmc toen dit als marketing thema geopperd werd bij tsmc.

Ben benieuwd welk land de beste aanbieding doet.... excuus: welke klant behoefte leidend zal zijn tot de keus voor een locatie .

Edit: tekstmuur voorzien van witregels, sorry.

[Reactie gewijzigd door 2green op 22 juli 2024 18:23]

[Andyk125]

Aan de ene kant heb je helemaal gelijk, maar aan de andere kant willen EU lidstaten juist chipfabrieken in Europa om minder afhankelijk te zijn. De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt dat wanneer er een pandemie is of andere onvoorziene omstandigheden dat Europa volledig overgeleverd is aan de oosterse landen. Niet alleen op gebied van productie, maar ook op gebied van transport.

Iedereen met een gezond verstand weet natuurlijk al lang hoe afhankelijk wij zijn van landen als China, Taiwan etc. maar natuurrampen richten zich vaak maar op een klein gedeelte van deze landen en dat is meestal nog te overzien. Maar nu er een pandemie is zien overheden wat voor een impact dit daadwerkelijk heeft.

Subsidies of niet, de kosten of onafhankelijkheid is natuurlijk heel wat geld waard. Daarbij ontstaan er banen en trekt men een hele nieuwe industrie aan. Die op lange termijn natuurlijk alleen maar interessanter wordt, want er is geen enkel elektronisch product waar geen chip nodig is. Veiligheid is een ander speerpunt en op deze manier heeft de EU ook meer controle.

[Reactie gewijzigd door Andyk125 op 22 juli 2024 18:23]

[Alxndr]

Sorry te makkelijk en te populistisch - subsidie is een middel geen doel. Beter lees je gewoon even het achtergrond artikel waar al naartoe gelinkt wordt.

[2green]

Je geeft in je korte reactie wel erg veel non-argumenten en aannames op mijn naam om niet erop te reageren:
- populistisch of makkelijk is een non-argument;
- zeg nergens dat subsidie het doel i.p.v. een middel was (maar subsidie kan best een doel zijn).
- wel de bronnen gelezen;
- etc.

tsmc is trouwens al veel langer de markt aan het "verkennen" en "polsen" met uitspraken, lang niet alle relevante artikelen staan vermeld.

[dasiro]

dit is een teleconf met aandeelhouders, geen persbericht. Zulke dingen zeg je daar niet zomaar als er al geen concrete plannen voor zijn

[batjes]

Met de dreiging van China die in de nek van Taiwan staat te hijgen is het voor TSMC best verstandig om te investeren buiten Taiwan.

[Steyn_E]

Lijkt mij ook. Best kans dat de productielocatie in Taiwan “strategisch ontmanteld” wordt als China zou besluiten binnen te vallen.

[Jack77]

Zou TSMC nog bestaan als China Taiwan overneemt?

[lezzmeister]

Absoluut, als het aan China ligt zeker weten.

Zodra China Taiwan binnenvalt en neemt (wat eerder een kwestie van tijd dan mankracht is, kijk alleen al naar bevolkingsaantal) dan zal er schade zijn. Wederopbouw waar China voor moet dokken, tenzij echt grote namen als TSMC lekker doorploegen en geld binnenbrengen voor de Partij. Dan is er de mogelijkheid om via TSMC de boel flink te manipuleren.

Dat werkt alleen als Taiwan redelijk heel blijft tijdens de oorlog, dus zal China indien ze Taiwan willen hebben heel snel moeten handelen, en de vraag is of ze dat lukt.

[killerdemon]

Daarom moeten we ook eigen productie gaan voorbereiden...

En een soort dodemansknop in de chip machines activeren tegen die tijd misschien

[Reactie gewijzigd door killerdemon op 22 juli 2024 18:23]

[ejabberd]

De hoogopgeleide medewerkers van TSMC krijgen in dat geval eender waar ter wereld een levenslang werkvisum. Als China Taiwan binnenvalt, verliezen de Chinese toeleveranciers gegarandeerd orders omdat er in Taiwan niet veel meer zal overblijven van kennisindustrie.

[vanaalten]

Ik snap 'm ook niet zo goed. Het artikel suggereert dat het belangrijk zou zijn om vlak bij de klant te zitten:

Er zitten verschillende klanten van TSMC in Duitsland, waaronder chipontwerper Infineon.

...terwijl er toch echt weinig fysieke interactie is tussen de ontwerper van chips en de producent. Je ontwerpt een chip - op basis van technologie-informatie die je van TSMC digitaal ontvangt. Je checkt of die aan de design rules voldoet - wat neerkomt op een digitaal bestand met alle regels die je van TSMC download. Vervolgens stuur je het ontwerp - weer eens digitaal - op naar TSMC voor productie. En je vult op een website van TSMC in wat ze voor je moeten produceren en waar de wafers na productie naar toe gestuurd moeten worden.

Het belangrijkste in dat hele stuk is volgens mij een solide internetverbinding.

Enige wat ik mij kan voorstellen: als de klant, bijvoorbeeld Infineon, zelf fysieke test-centra in Duitsland heeft waar het zelf alle wafers test voor packaging, dan kan het net handiger zijn als TSMC een straat verderop zit. Scheelt toch een paar dagen transport.

Maar ik gok dat TSMC voornamelijk naar Duitsland gaat, als dat gebeurd, vanwege subsidie.

[M14]

Ik denk dat je veel te simpel over dergelijke productie denkt. Het is geen pcb .

[vanaalten]

Leg eens uit waar ik te simpel over denk?

Ja, het ontwerpproces van een ASIC is flink ingewikkelder dan wat ik voorstel, maar mijn punt is dat de interface tussen de ontwerper en TSMC puur een digitale verbinding is, daarvoor hoef je niet bij elkaar te zitten.

Fysieke produkten hier zitten enkel aan de uitgang van TSMC: wafers. Die moeten getest worden voor ze gezaagd & gepackaged kunnen worden, dus ALS Infineon zelf het testen in Duitsland doet, zou het net wat handiger kunnen zijn als de fabriek van TSMC er direct naast zit. Maar dan nog vraag ik mij af of die ~2 dagen transportwinst of -kosten het de moeite waard maakt.

[Tomatoman]

Enige wat ik mij kan voorstellen: als de klant, bijvoorbeeld Infineon, zelf fysieke test-centra in Duitsland heeft waar het zelf alle wafers test voor packaging, dan kan het net handiger zijn als TSMC een straat verderop zit. Scheelt toch een paar dagen transport.

Het gaat niet om een paar dagen transporttijd, maar om de volledige afhankelijkheid van Azië te doorbreken. Vorig jaar hebben we gezien dat er vanuit Azië überhaupt niet meer geleverd kon worden, omdat daar veel fabrieken helemaal stil lagen en daarna vanuit de hele wereld een gigantische vraag ontstond. Als de hele productieketen fysiek in de EU komt te staan, verkleint dat de afhankelijkheid van Azië. Het gaat dus niet zozeer om het verkleinen van transportafstanden, maar vooral om het binnen de invloedssfeer van de EU brengen van de totale keten.

De nieuwe visie van de EU kost natuurlijk vele miljarden en zal niet in 10 jaar bewerkstelligd zijn. Dit is echter wel de enige manier om onze totale afhankelijkheid van de buitenlandse halfgeleiderindustrie een klein beetje te verminderen. Tijdens de pandemie hebben we aan den lijve ondervonden dat de Europese economie tientallen miljarden euro’s aan schade opliep, doordat bepaalde halfgeleiderproducten niet verkrijgbaar waren: vele autofabrieken lagen stil doordat bepaalde chips niet verkrijgbaar waren, de prijzen van computeronderdelen stegen enorm en veel consumentenelektronica was slecht verkrijgbaar. Dat is natuurlijk niet allemaal oplosbaar door in Europa een eigen halfgeleiderindustrie op te bouwen, maar het is wel een gedeelte van de oplossing.

Een Europese halfgeleiderindustrie opbouwen gaat vele miljarden kosten - geld dat we niet hoeven uit te geven als we volledig afhankelijk blijven van de rest van de wereld. Maar de pandemie heeft tevens pijnlijk duidelijk gemaakt dat diezelfde afhankelijkheid ons eveneens miljarden kost bij leverproblemen, zonder dat Europa daar ook maar iets aan kan doen. Niet investeren in een Europese halfgeleiderindustrie kost ook geld, niet in de vorm van subsidies maar in de vorm van faalkosten voor de Europese economie. Ik ben blij dat het Europees Parlement dit begrijpt en het lef lijkt te hebben om de eerste stappen te zetten die hier iets aan kunnen doen.

[vanaalten]

Het gaat niet om een paar dagen transporttijd, maar om de volledige afhankelijkheid van Azië te doorbreken.

OK, mee eens, maar dat is een andere reden dan de in het artikel gesuggereerde reden van 'dicht bij de klant' willen zitten. Want dat is volgens mij een behoorlijk zwak argument.

[Maurits van Baerle]

Ik denk dat kortere lijnen in de transport van het eindproduct ook wel een rol speelt. De containerproblemen als gevolg van de pandemie en die blokkade van het Suezkanaal hebben voor flink wat hoofdpijn gezorgd in Europese fabrieken.

[PageFault]

Solide internet verbinding moet je niet in Duitsland zijn, misschien wel stabiel, maar zeker niet snel!

Ik denk dat West Europa de voorkeur heeft omdat de meeste regeringen wel stabiel zijn en - op wat recente overstromingen na - redelijk vrij is van natuurgeweld. En uiteraard is het geen USA, voor Aziaten ook wel een handig punt.

[no_way_today]

Je moet ergens beginnen hé?ben benieuwd waar we over 30 jaar staan .

[Cergorach]

Dan produceren we onze eigen wafers in onze do-it-yourself foundries...

[TigerXtrm]

De realisatie begint binnen te komen dat heel het westen veel te afhankelijk is van China, en dat China daardoor gevaarlijk machtig begint te worden.

[Cergorach]

machtig begint te worden.

Is. Maar dat is toch niet vreemd voor een land die anderhalf keer de bevolking heeft van het 'Westen' (Europa+Noord Amerika)? Er zijn heel wat zaken die in handen zijn van Azië en het Midden Oosten. Dat is niet nieuw of zo...

De crisis heeft echter goed laten zien hoe gevoelig de aanvoerstromen kunnen zijn voor disruptie. Daarnaast de kortzichtigheid/voorzichtigheid van veel westerse bedrijven qua capaciteit inkopen, resulteert nu in tekorten in veel markten. Die insteek gaat echt niet veranderen nu ze ook in het westen weer meer chip fabrieken gaan produceren.

Er is al langer gaande dan men weer productie uit China is gaan trekken en men meer lokaal gaat doen. Productie in China wordt duurder naarmate de welvaart stijgt, transport werd duurder, lead times waren lang. Dit was al vlot merkbaar op producten die relatief goedkoop waren, maar wel zwaar waren of veel volume (hoge transportkosten), denk bv. aan boeken (zeker in kleinere oplage). Ondertussen is veel kennis verdwenen in het Westen voor specifieke productie technieken of ligt het bij een klein stel producenten die alleen voor zichzelf produceren... Kleine producten, zoals chips en elektronica zijn juist de producten waarbij het nog steeds interessant is om in bv. China te produceren.

[Maurits van Baerle]

Er wordt natuurlijk genoeg in Europa gefabriceerd en geassembleerd. Van auto’s, vliegtuigen, helikopters, raketten en satellieten tot robots, industriële controlesystemen, gereedschap, meet- en regeltechniek en keukenapparatuur.

TSMC zegt zelf dat Duitsland een voorkeurslokatie is omdat veel van hun afnemers in Duitsland zitten.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 22 juli 2024 18:23]

[ELD]

Daar is toch niks mis mee. Een eerste stap is om chips in Europa te produceren en daarop volgend kan in een later stadium de eindassemblage plaatsvinden. Ik snap de weerstand tegen de zelfredzaamheid van Europa niet zo goed.

[jsaturnus]

Alleen al in Duitsland zijn 200 bedrijven die smt straten hebben om pcb's te bestücken en te solderen. Vaak ook met flying probe om te testen. Duitsers zijn vrij avers over alles wat uit China komt.

[flossed]

Wist ik niet, erg nuttig. Ik heb zelf in de electronica industrie gewerkt tot 2000, er was toe sprake van een enorme afbouw van productie in europa. In het bedrijf waar ik in 1995 werkte produceerden wij in friesland by een ex-philips fabriek, maar nieuwe producten werden naar India verscheept omdat het destijd tegen 10% van de kosten kon. Onder die condities, is het bouwen van een FAB in Europa pure prestige aan de kant van de overheden, en geldklopperij aan de founderies die hier zouden willen settelen. Hoewel ik het sentiment om minder afhankelijk te zijn van azie wel onderschrijf, Maar dan moet je all-in gaan en zorgen dat hier ook vervuilende electronica productie faciliteiten zijn. En wat dat betreft zitten we in europe in een gefragmenteerde politiek landschap, in een spagaat. De technologie en innovatie wilt hier produceren, de mileu kant geeft geen toestemming om dat te doen. Onlangs in Belgie, we zitten hier met 3 brakke kerncentrales die al flink over datum zijn. als daar een chernobyul gebeurt heb je in voormalig west europa en ver daarbuiten een accuut probleem. De centrales worden echter niet off line gehaald, omdat er niet genoeg electriciteits productie capaciteit in belgie is. Het alternatief, een gas centrale, is de das omgedaan omdat men de klimaat doelstellingen 2025 wil halen voor CO2 uitstoot. ....
Dat wordt overigens ook oplost als 100 milljoen mensen dood gaan door radioactieve straling, dus win win.

[meowmofo]

Dit geeft je wel een goed idee over waarom VS/EU chipfabrieken buiten Taiwan willen:

https://www.youtube.com/watch?v=SUfjtKtkS2U

[Alxndr]

gewoon ff het in het artikel gelinkte achtergrondverhaal over Europa's chipambities lezen?

Momenteel worden de meest geavanceerde chips geproduceerd in twee geografische gebieden, beide in Azië. "Deze hoge concentratie van zo'n cruciale stap in gebieden die gevoelig zijn voor natuurrampen zoals aardbevingen, droogtes en tsunami's, is niet per se slim. Vooral omdat letterlijk de hele wereld hiervan afhankelijk is", vertelt Jan-Peter Kleinhans.

Ook Eurocommissaris Thierry Breton benadrukte tijdens een meeting met journalisten dat het gevaarlijk is dat vrijwel alle meest geavanceerde chips op slechts twee plekken in Azië worden geproduceerd. "Halfgeleiders zijn zeer belangrijk voor allerlei sectoren. Het is extreem riskant om daarvoor volledig afhankelijk te zijn van een of twee locaties", zegt de politicus. Volgens Breton is dit de primaire reden dat de EU zijn positie in de halfgeleidersector wil versterken; het gaat om het veiligstellen van Europa's leveringen van halfgeleiders.

[flossed]

Ik stel niet het bouwen van een chip fabriek ter discussie, of de strategische meerwaarde voor europa. Echter de vraag is past dat , de leveringsketen van producten., die is heel erg complex en internationaal.
https://www.reuters.com/a...h-explainer-idUSKCN1SS2VW
Niet alleen is de toevoer naar zo een plant afhankelijk van een internationale supply chain, maar ook de producten die uit de fabriek komen dienen verder verwerkt te worden eer ze toepasbaar zijn. Afhankelijk van wat je besluit om te produceren, kan je net zo vast komen te zitten als nu, als de leverings ketens wegens politieke situaties, ziekte situaties, materialen tekorten, vast komen te zitten internationaal.
Maar het is een vraag, niet een weet. Overigens heeft europa veel ambities, vaak zijn die ambities niet voldoende om iets werkelijk te maken. Ik werk toevallig voor de europeesche commissie, en zie die ambities vaak stranden wegens onhaalbaarheid van een oplossing, of iets doen wat politiek leuk is maar in practijk weinig meerwaarde heeft ( WIFI4EU ) blijvoorbeeld Ergo: een ambitie is goed, een goed onderbouwde haalbaarheidsstudie met kosten en baten is beter..

[Vampyre]

Het lijkt me dat een productie faciliteit die chips op een pcb plakt een stuk makkelijker en minder complex om te bouwen is als een chip fabriek die op 7 nm werkt. En veel belangrijker, een stuk sneller.
Daarnaast hebben we in Europa al van dit soort faciliteiten, minstens net zo hoogwaardig als in Azie, alleen niet zo heel veel (vergeleken met daar).

Mocht de nood aan de man zijn, dan is het neer zetten van meer van deze productie huisjes een stuk sneller geregeld als het opzetten van meerdere chip fabrieken.

[Verwijderd]

Een bedrijf doet dingen maar om 1 reden: Meer geld verdienen.
Zoals hierboven gelinkt staat wil de EU graag meer 'chips' geproduceerd zien binnen de EU. Daar zullen grote (belasting technische) beloningen tegenover staan.

Tevens zal het ook mooie reclame zijn: geproduceerd in de EU. Misschien moeten andere EU bedrijven dan jou dan ook wel een voorkeurspositie geven. En daarvoor hoef je enkel en alleen de (eind) assemblage hier te doen (zoals je zelf al aangeeft).

Politiek statement?
Ja, lekker melken die politicy. Die snappen er toch niet veel van

[Shark.Bait]

Lijkt me meer een kwestie van minder tijd kwijt zijn aan vervoer, en ook vanwege de huidige penibele situatie met de China, de droogte die er in Taiwan heerst op dit moment, en dat Taiwan natuurlijk aardbevingsgevoelig is.

Droogte: No Water No Microchips: What Is Happening In Taiwan?

[Verwijderd]

Helemaal mee eens, maar dat zijn ook economische redenen. De droogte bedreigt productie wat invloed heeft op omzet. Wat betreft locatie, er valt hier ook nog genoeg te halen:
nieuws: 'Intel biedt aan om investeringen in EU-chipfabriek te spreiden over ...
Intel gaf eerder al aan dat het 8 miljard euro subsidie wil voor de bouw van een Europese chipfabriek. Dat is onder andere om het aantrekkelijker te maken om een chipfabriek in Europa te bouwen, ten opzichte van een Aziatisch land als Taiwan of Zuid-Korea. "Het kostennadeel is 30 tot 40 procent ten opzichte van Azië en veel daarvan is te danken aan overheidssteun," vertelt Slater.

nieuws: EU wil Europees marktaandeel in halfgeleiderproductie voor 2030 verdu...

[Verwijderd]

Zoals? Ik ken geen organisatie die maar wat doet omdat het leuk is. Het uiteindelijke doel is om meer geld te verdienen. Zelfs die voetbal tafel op de gang staat er omdat jij dan relaxer en meer plezier op je werk hebt, met uiteindelijk het doel dat jij dan productiever bent.

[Verwijderd]

Sociaal verantwoord ondernemen
Heeft veel financiële voordelen. Tevens betekent het denk ik niet wat je denk dat het betekent:
Een vorm van ondernemen gericht op economische prestaties (profit),met respect voor de sociale kant (people)

voortbestaan veilig stellen
Dat doe je door winst en groei te realiseren.

politiek
Vermijd je, politiek is kortzichtig. Of je lobbied de politiek in jou voordeel zodat je meer winst kan maken.
Nederland is Lobbyland, er wordt enorm veel gemanipuleerd in voordeel van juist de grote bedrijven.

invloed
Is een vorm van macht. Ik zet dit weg onder 'lobbyen'

mensen op meerdere planeten
Er is letterlijk 1 bedrijf op deze planeet die dat wil en SpaceX zou niet bestaan zonder subsidies van NASA. Amper een goed voorbeeld.

mensen banen bieden
Geen organisatie biedt mensen banen aan zonder dat dit economisch verantwoord is. Het moet geld opleveren anders worden mensen niet aangenomen.

klanten heloen
Ik neem aan 'helpen'?

Niet lullig bedoelt maar winst is een organisatie zijn nummer 1 doel. Anders heb je letterlijk geen bestaansrecht. Alle andere zaken zijn secundair (anders was je namelijk een non-profit of stichting, maar ook daar is winst zeer belangrijk).

Ik weet dat het allemaal wat cynisch klinkt maar het is gewoon economie 101, zonder winst geen organisatie. En alle dingen die een bedrijf doet heeft als basis de doelstelling om meer geld te verdienen ook al lijkt het soms niet zo. Dat noemt men slim ondernemen.

[Verwijderd]

Ik snap dat je het ziet als cynisch maar het is toch echt economie 101. Ik zie het persoonlijk niet als cynisch maar realistisch. Ik zie er verder ook niet als negatief of positief mocht je dat denken.

Ik zou zeggen, kijk naar de organisatie waar je zelf voor werkt. Wat is hun doelstelling?

[Wazzim]

Binnen de bedrijfskunde zijn dit onderdelen van het geldverdienproces. Je beschrijft nu vooral zaken die je Goodwill verbeteren (reputatie) en daarmee meer klanten aantrekken of meer loyaliteit creëren.

[Qwerty-273]

Zoals het laatste stuk al aangeeft (over Intel), is dit puur een kostenafweging voor het bedrijf. Juist door de subsidies die verwacht worden, kan het lonen om de fabriek toch ergens in Europa te zetten (bij voorkeur in een land met kennis en infrastructuur) doordat de kosten toch lager uit zullen vallen dan bij een fabriek ergens in Azië. Politiek gezien kan men dan pochen dat we nu in Europa toch in onze eigen chip behoefte kunnen voorzien, en dat die uitgegeven subsidie van x miljard euro toch goed is voor Europa. Uiteindelijk bouw je daarmee aan de onafhankelijkheid van Europa tegen over andere regio's - waarmee je op politiek vlak sterker staat in een meningsverschil/conflict.

[Patrickccc]

Het is wel gemakkelijk geld uit te geven wat niet van u is.Dat ziet je nooit meer terug.

[betwetor]

Laten we als 1 europa er voor zorgen dat alle hobbels glad gestreken worden, en niet als met Tesla bij berlijn moeilijk gaan doen over elke mierenhoop. Mischien ben ik te pessimistisch, Maar ik verwacht dat Taiwan ook weer ingelijft gaat worden door de CCP. En dat we net als bij Hongkong alleen toekijken.
TSMC is te belangrijk voor de wereld op dit moment op alleen op de grens van China te zitten.

[Jan Onderwater]

Europa zou er goed aan doen chip design tot een speerpunt te maken, zich wat design van chips, productie methodes van chips, productie van chips en op het gebied van besturingssystemen en software ontwikkeling volledig onafhankelijk te maken. China heeft dat allang door.

[jwal]

Logisch dat ze kijken naar uitbreiding buiten Taiwan. De westerse wereld is afhankelijk van Taiwanese chipproductie en Taiwan wordt steeds meer bedreigd door China.

Voor ons zou het beter zijn als ze Duitsland kiezen boven Japan, omdat binnenhalen van deze cruciale schakel belangrijk is voor Europese onafhankelijkheid.

[Jan Onderwater]

Tja Oosten van Duitsland is gunstig voor bedrijven om je te vestigen, enorme subsidies uit de Solidaritätsbeitrag pot. Als kleine landen als Nederland of Ierland bedrijven belastingkortingen geeft huilt iedereen (ook hier) daarover, maar dat landen als Duitsland hetzelfde doen met subsidies, dat is blijkbaar okay.
Tesla zit ook niet voor niets in de buurt van Berlijn.

[MiesvanderLippe]

Er zit wel een klein nuanceverschil tussen belastingparadijs en industriepolitiek.

[Jan Onderwater]

Vertel, wat is onder de streep het verschil tussen gesubsidieerd land kunnen kopen, gesubsidieerd een fabriek bouwen en loonkosten gesubsidieerd krijgen en een belastingdeal?

[MiesvanderLippe]

Toch de sturing. Nu kun je Shell subsidie geven voor het bouwen van waterstof infra (geen waterstof discussie svp, voorbeeld) wat met belastingkorting veel moeilijker is. Nu zijn we beiden geen econoom hoor, laat staan met verstand van de complexiteit van heel Europa maar goed. Ik denk niet dat je geld kan zien als 'onder de streep', want het is ingewikkelder dan dat.

[Jan Onderwater]

Onder de streep maakt het wat oneerlijke concurrentie dus helemaal niets uit. Wat sturing aangaat, wil je een plan economie? Subsidies zorgen nu juist ervoor dat er geproduceerd wordt wat gesubsidieerd wordt, niet waar vraag naar is.

[MiesvanderLippe]

Ja natuurlijk wil ik dat de politiek stuurt en niet de prijs*. Voor zowel milieu als werkgelegenheid als wereldpolitiek is de laagste prijs echt een belachelijke strategie.

* ik zeg de prijs omdat dat de belangrijkste factor is als een consument iets koopt. Je kunt er immers niet vanuit gaan dat elke leek alle factoren meeneemt.

[Reactie gewijzigd door MiesvanderLippe op 22 juli 2024 18:23]

[Robbaman]

In de meeste gevallen levert een belastingdeal weinig op voor het land. Zeker bij brievenbusfirma's zit werkt er eigenlijk bijna niemand daadwerkelijk in het land en levert het dus niet echt een positieve bijdrage.

Subsidies voor de bouw van een fabriek zijn gewoon investeringen in de mensen van het land. Het levert banen en economische activiteit op.

Althans, ik vermoed dat dit het verschil is

[Jan Onderwater]

In tegendeel, de belastingdeals leveren erg veel hoogwaardig werk op voor fiscalisten, juristen, consultants, etc Hoogbetaald werk, de halve zuidas draait daarop.
Subsidie levert je Datacenters op, die nauwelijks werkgelegenheid bieden, veel stroom verbruiken en water warm maken.

[Artz]

Een chipfabriek is toch iets anders dan een datacenter? En een chipfabriek levert werkgelegenheid voor een grotere groep lager geschoolden waarbij je dus laag- en middeninkomens vergroot die de reële economie op lange termijn meer oplevert dan een kleine groep extreme verdieners op de Zuidas die het spekken van de collectieve staatskas tegengaan met slinkse zoektochten naar mazen in de wet.

[Jan Onderwater]

Zoveel mensen werken er niet in een Chipsfabriek, en ze gebruiken erg veel schoon water. Dat was de afgelopen maanden juist een groot probleem voor TSMC.
Beter dat we in Europa ons richten op het design van chips, productie methodes van chips, productie van chips en op het gebied van besturingssystemen en software ontwikkeling.

[Robbaman]

Ha, misschien kunnen ze wat Rijnwater gebruiken, daar kunnen we wel een aftakkinkje van gebruiken is gebleken 🙄

[Jan Onderwater]

Moet heel erg schoon water zijn
https://www.h2owaternetwe...aterzuiveringsinstallatie

[Maurits van Baerle]

Er zit rond Dresden al decennia enorm veel chip- en electronicaspecialisme, wat tegenwoordig Silicon Saxony genoemd wordt.

In sommige industrieën is het erg nuttig om erg dicht bij elkaar te gaan zitten omdat de clustereffecten belangrijk zijn (bijvoorbeeld omdat personeel schaars is) dus als je in de chipindustrie zit dan heeft het meer zin om rond Dresden te gaan zitten dan pak 'm beet Normandië.

[Jan Onderwater]

En al decennia zwaar gesubsidieerd
In Noordbrabant zit trouwens de highste tech van Europa op het gebied van Chips maken.

[Reactie gewijzigd door Jan Onderwater op 22 juli 2024 18:23]

[andreetje]

Tesla biedt toegevoegde waarde voor Duitsland. Maar Starbucks biedt voor Nederland bijna geen toegevoegde waarde. Je moet dus wel onderscheid maken.

Apple kreeg in Ierland 13 miljard euro belastingkorting, en daardoor hadden 4.000 mensen een baan. Het is een belachelijk belastingvoordeel t.o.v. de geboden werkgelegenheid: 3 miljoen euro per werknemer.

Soms is er subsidie nodig om iets goeds te bereiken; zie ASML. De Nederlandse overheid verkwist helaas veel geld. Zoals aan windmolens, elektrische auto's en biomassa-centrales.

[RRRobert]

Tja Oosten van Duitsland is gunstig voor bedrijven om je te vestigen, enorme subsidies uit de Solidaritätsbeitrag pot. Als kleine landen als Nederland of Ierland bedrijven belastingkortingen geeft huilt iedereen (ook hier) daarover, maar dat landen als Duitsland hetzelfde doen met subsidies, dat is blijkbaar okay.
Tesla zit ook niet voor niets in de buurt van Berlijn.

Jammer dat je reactie omlaag werd gemod, want je hebt hier zeker wel een punt, al is de reactie hierop van @MiesvanderLippe ook zeker waar, maar dit soort geografische voordelen mogen niet worden onderschat. Die subsidies komen overigens niet alleen uit de nationale schatkist, ook de EU draagt stevig bij aan de ontwikkeling van deze 'achtergebleven' regio's.

Wat voor voormalig Oost-Duitsland geldt, gaat bijvoorbeeld ook wel op voor Wallonië in België, en je merkt dat onze overheid ook steeds vaker met dezelfde insteek een krimpregio als Noordoost Groningen aantrekkelijk probeert te maken voor grote industriële ondernemers

[Jan Onderwater]

Tja, de politiek is populistisch en meent wat goeds te doen. De waarheid is anders, maar dat willen Tweakertjes niet horen gezien de minpunten.
Een voorbeeld is de Koekjesfabrikant Bahlsen. Die zat in het westen van Duitsland met Fabrieken. Jarenlang betaalden daar de medewerkers Solidariteitstoeslag, wat natuurlijk hun loonkosten hoog maakte. Bahlsen is toen een nieuwe Fabriek gaan bouwen (met subsidie, op goedkoop gesubsidieerde grond) en heeft de productie naar Oost-Duitsland verplaatst. Daar waren de loonkosten namelijk ook nog eens lager en gesubsidieerd. Dit alles betaald door de nu voormalige medewerkers. Is toch fijn dat je mag betalen voor je eigen sanering.
Ik ben ook erg benieuwd naar het antwoord van @MiesvanderLippe op mijn vraag.

[Reactie gewijzigd door Jan Onderwater op 22 juli 2024 18:23]

[simplicidad]

Ik huiver van belastingkortingen Hier in Vlaanderen hebben ze er ook een broertje aan dood om met geld te gooien naar de industrie zoals tax shifts en dergelijke zonder dat er iets tegenover staat buiten beloftes.

Zit je dan plots met een gat in de begroting van 12 miljard - die de gewone bevolking mag ophoesten - en de extra jobs en innovaties blijven uit. Althans de hoeveelheid jobs die het opbrengt is van die aard dat ze gewoon meer kosten dan wat ze opbrengen. Geloof 300 miljoen tegen miljarden, dat is pure waanzin.

Als ik dan toch moet kiezen tussen die 2 dan heb ik liever dat ze inderdaad subsidiëren als er iets hards tegenover staat.

[Reactie gewijzigd door simplicidad op 22 juli 2024 18:23]

[lighting_]

Het zou niet de bedoeling moeten zijn dat Duitsland alle high tech top bedrijven die zich in de EU willen vestigen kaapt. Tesla zit daar al. Ik noem dit een disbalans in de EU en zo krijgt DE steeds meer zeggenschap.

[simplicidad]

Het ligt ook aan het lokaal beleid.

Tesla heeft ook hun oog gehad op Vlaanderen. Maar als je de helft van de technologische startups weg pest omdat je visie enkel bestaat op een haven en de petrochemische sector, moet je ook niet verwonderd zijn dat je niet aantrekkelijk bent voor bepaalde sectoren.

[lighting_]

Dat snap ik wel. Maar als intel ook nog eens naar Duitsland gaat is dat teveel van het goede.

[junkchaser]

Geen goede tendens. Europa moet dit net verbieden en zelf dit in handen nemen.

[M14]

Ergens bij Veldhoven in de buurt lijkt me een prima keuze .

[digifun]

Is op zich wel logisch maar noord brabant zit letterlijk helemaal vol.

[Sn0wblind]

Een goed begin, maar het is zo;n klein stukje in de hele semiconductor keten. Productie van de wafers, substrates etc. Het ideaale zou zijn als de hele keten op Europees grondgebied zou staan. Dit zou zelfs uniek zijn omdat wij ook ASML hebben als beginpunt voor chip productie.

Europa moet echt alles er aan doen om concurrerend te blijven in de toekomst binnen het technologische wereld toneel. We hebben teveel al weggegeven.