Reuters: TSMC overweegt bouw 3nm-chipfabriek in de Verenigde Staten

TSMC wil mogelijk een halfgeleiderfabriek voor 3nm-chips bouwen in Arizona. Dat melden anonieme bronnen van persbureau Reuters. Deze fabriek zou een aanvulling vormen op de huidige uitbreidingsplannen van TSMC binnen de Verenigde Staten.

De voorgestelde 3nm-fabriek zou 23 tot 25 miljard dollar kosten, vertellen bronnen die bekend zijn met de plannen van TSMC aan Reuters. Dat is ruim het dubbele van de 5nm-fabriek die al in Arizona wordt gebouwd; de bouw van die fabriek zou 10 tot 12 miljard dollar kosten.

Reuters meldde eerder deze maand al dat TSMC, bovenop deze 5nm-fabriek, plannen zou hebben om zijn productiecapaciteit in Arizona verder uit te breiden. De chipfabrikant zou nóg vijf chipfabrieken willen bouwen op een TSMC-campus in de Amerikaanse staat.

De fabrikant zou nu intern bespreken of de volgende fabriek in de VS een meer geavanceerde faciliteit moet worden, die chips kan maken op TSMC's 3nm-node, waarvan kleinschalige risk-productie dit jaar al begint in Taiwan. Medewerkers van TSMC zouden ook al plannen geschetst hebben om 2nm-chips en kleiner te maken in de VS, naarmate de campus in Arizona in de komende tien tot vijftien jaar wordt uitgebouwd, vertelt een bron aan Reuters.

Eerder deze maand heeft een lobbygroep genaamd de Semiconductors in America Coalition de Amerikaanse overheid opgeroepen om geld te steken in Amerikaanse chipproductiecapaciteit. De lobbygroep vraagt de regering van president Biden om 50 miljard aan investeringen. Naast grote techbedrijven als Apple, AMD, Qualcomm en Nvidia, heeft ook TSMC deze oproep ondertekend. Het komt dan ook niet als een verrassing dat TSMC van plan lijkt te zijn om zijn productiecapaciteit in de VS uit te breiden.

Het lijkt aannemelijk dat deze oproep wordt aangenomen; Reuters berichtte op vrijdag al dat vier Amerikaanse senators op het punt zouden staan om een financieringsplan van 52 miljard dollar voor de halfgeleidersector te introduceren. De Amerikaanse president roept al langer op om te investeren in de chipsector. Biden noemde in maart bijvoorbeeld al een mogelijk financieringsplan voor de Amerikaanse chipsector, schrijft ook de Wall Street Journal.

Een cleanroom in een fab van TSMC. Bron: Taiwan Semiconductor Manufacturing Co., Ltd

Reacties (83)

[DeevieP]

En Europa stond er bij en keer er naar. De gesprekken tussen Europa en TSMC vorige maand hebben blijkbaar niet veel opgeleverd.

[wildhagen]

Dat schijnt een beetje op een laag pitje te staan, omdat hier kennelijk onvoldoende klanten voor TSMC zijn:

Kleinhans pointed that there is almost no inventive that Europe could provide to attract Samsung or TSMC to come to Europe because there is no significant customer base here. "The problem is a European foundry needs to attract US customers, which it will not," he said. Added to this is the issue that the cost of operating is considerably higher than in Asia because of electricity costs.

Zie dit artikel: 2nm fab in Europe futile says report

[Sardientje]

Een leuke aanvulling op jou reactie n.a.v. het door je gelinkte artikel:

...Without a business case it will likely waste billions of euros of public and private money.

That money would be better spent building up Europe's chip design capability at the leading-edge so that European demand at the leading-edge can be of global significance. If that can be achieved within a decade or two, then Europe may have the leverage to attract manufacturing capacity.

Dus eerst de focus leggen op het ontwerpen van chips om op basis daarvan daadwerkelijke productiecapaciteit na te jagen. Klinkt redelijk.

[androidlovertje]

Dus eerst de focus leggen op het ontwerpen van chips om op basis daarvan daadwerkelijke productiecapaciteit na te jagen. Klinkt redelijk.

Precies klinkt redelijk maar probleem is dat er bij het ontwerpen van chips heel veel concurrentie is. Steeds meer bedrijven ontwerpen hun eigen chips al. Waarom zou de EU hier succesvol in zijn? Het is en blijft een grote miljarden gok.

En zelfs als je succesvol bent waarom zou je dan makkelijk klanten vinden? Apple maakt al jaren hun eigen chips en ook bedrijven als Microsoft, Google en Amazon beginnen met het ontwerpen van eigen chips. Die trent zet nog wel even door. Dus wie zegt dat als we succesvol zijn dat er nog genoeg bedrijven onze chips willen kopen? De trend is en blijft dat steeds meer bedrijven hun eigen chips ontwerpen.

Mijn punt is niet dat het niet kan maar wel dat het een hele grote gok is. Want je hebt nou simpelweg geen garanties dat je marktleider gaat worden.

[kidde]

Apple maakt al jaren hun eigen chips en ook bedrijven als Microsoft, Google en Amazon beginnen met het ontwerpen van eigen chips.

Ze roepen allemaal heel hard dat ze hun eigen chips ontwerpen, maar is dat ook zo?
In plaats van dat klakkeloos aan te nemen; zou men ook eens kritisch zelf kunnen nadenken bij die beweringen.

Het is niet zo binair; dat ze hun chip wel / niet zelf ontwerpen. Wat een bedrijf als ARM (laten we het voor het gemak maar Europees noemen) doet, is dat er onderhand oneindig veel mogelijkheden zijn om een licentie te nemen op hun ontwerpen.

Dus natuurlijk kan het zijn dat Apple 100% zelf hun CPU heeft ontworpen; maar het kan net zo goed zijn dat ze gedeeltelijk bepaalde stukken ontwerp van ARM hebben overgenomen; of een team van ARM hebben ingehuurd om delen voor Apple te ontwerpen; zowel Apple als ARM zullen dat niet mededelen.

Cadence, Synopsys, Mentor (Europees qua eigenaarschap via Siemens), CEVA, Arteris, Flex Logic, Marvell en vele anderen geven ontwerp-blokken (IP-blokken) in licentie aan bedrijven als Apple, Google, Microsoft etc. Als vervolgens Google een Tensorflow TPU maakt en er zitten ontwerp-blokken in die ze extern ingekocht hebben, maken zowel Google als de IP-leverancier dat niet bekend. En er komt een Google sticker op het ding.

Als je kijkt bij de iPhone 1 teardown stap 25, zie je een SoC met Apple logo erop; maar eigenlijk weet iedereen wel dat dit gewoon een Samsung SoC was. Zo gaat het vaker!

Bijvoorbeeld van de 1e generatie "AI-engines" van Apple is bekend dat het gewone van-de-plank huis tuin en keuken CEVA-DSP'tjes waren.

Met andere woorden; er zijn kennelijk een groot aantal ontwerp-bedrijven actief, die nooit credits krijgen; maar wel de meuk ontwerpen waar grote Amerikaanse bedrijven hun stickers op plakken / /logo's op graveren.

Een van de zaken die in de EU al ontworpen wordt, is "supercomupetr-toevoegingen" op de RISC-V architectuur; en dat zal dan vervolgens wel in Taiwan uit de fabriek rollen.

Dus ja, als je wil kan je als Europa chips ontwerpen voor Amerikaanse partijen zonder dat iemand het ooit zal doorhebben, maar nee, dat wil dan niet zeggen dat je die ook automatisch gaat maken in de EU.

[rjmno1]

Wat dacht je van ibm die maken ook alles zelf en maken ook harddisks van eigen ingekocht materiaal.
zaken gaan booming in amerika laats had ik nog een artikel gelezen over apple die ook 235 miljard dollar wilt gaan investeren.Het gaat goed daar bouw maar op.Het corona virus heeft veel teniet gedaan.
Met als tegenvaller dat de videokaarten peperduur zijn geworden.

[Reactie gewijzigd door rjmno1 op 22 juli 2024 18:42]

[Osiummaster]

Maakt vrij weinig sense. Chip fabricatie is kennis werk, geen lopende band solderen oid. Vrijwel alles moet machinaal In Europa zijn mensen over het algemeen beter geschoold dan Azie. Natuurlijk start Azie met een voorsprong omdat ze al veel ervaring hebben, maar ik denk dat een inhaalslag zeker gemaakt zou kunnen worden.

We verkopen als Europa gigantisch veel machines aan China en Taiwan, zij koppelen voornamelijk alle machines aan elkaar en zorgen voor een efficient productie process, echter lijkt mij dat niet de moeilijkste stap.

[Reactie gewijzigd door Osiummaster op 22 juli 2024 18:42]

[RocketKoen]

Dat beter geschoold valt vies tegen. We hebben nu al een enorm tekort aan technisch geschoold personeel. En er staat de komende jaren zelfs een verdere afname aan te komen, omdat er minder studenten zijn dan er mensen met pensioen mogen.

In China ect ligt de focus bij studiekeuze veel meer op "waarmee kan ik een goede baan krijgen" dan "wat vind ik leuk". Je ziet daar bijvoorbeeld in de elektrotechniek 60% vrouwen. Terwijl dat in Nederland eerder 5% is.

Dat Nederland heel veel mensen met een bachelor of master rondlopen heeft hier weinig zin als dat allemaal diploma's psychologie of kunstgeschiedenis zijn.

[cariolive23]

Je ziet daar bijvoorbeeld in de elektrotechniek 60% vrouwen.

Bijzonder, zeker gezien er aanmerkelijk meer mannen dan vrouwen in de leeftijdsgroep 15-24 jaar zitten. Die groep heeft een human sex ratio van ongeveer 1.17, dus 1.17 man voor iedere vrouw. Er zijn maar weinig landen ter wereld waar die verhouding zo scheef zit.

[RocketKoen]

Op zich is het niet vreemd. Het is fysiek geen zwaar werk, waardoor je iets meer vrouwen dan mannen zou verwachten.
De reden dat dat hier totaal niet zo is, is voornamelijk cultureel.

[Osiummaster]

Daar geef ik je zeker gelijk in. Europa geeft te veel geld uit aan zaken welk niet in economische vraag zijn door de maatschappij terwijl China "nuttige" banen duidelijk promoveert en ze meer subsidie geeft dan anderen. Maar dit zou juist voor ons ook een reden moeten zijn om zaken zoals chip productie te subsideren ipv nog meer kunstgeschiedenis masters af te studeren. Er kan een duidelijke banenmarkt gecreeerd worden waar bewezen is vraag naar te zijn.

[BlackwaterEl1te]

Je moet wel eerst klanten hebben die high tech chips willen afnemen, bedrijven zoals Apple, Qualcomm en AMD. Deze giganten hebben de R&D budget en de design teams. Aangezien de EU de high tech segment uit handen heeft gegeven aan de VS zie ik het nut niet vanuit TSMC oogpunt om een fabriek in de EU te bouwen terwijl de klanten in de VS zitten.

[BenVenNL]

Maar in Nederland wordt ons met de paplepel ingegoten dat wanneer je een specifiek technisch 'vak' kiest waarbij je echt waarde toevoegt je vermoedelijk altijd in deze positie blijft en heel sector afhankelijk bent.

Dan kun je ook nog een management opleiding doen. Voeg je niet echt waarde toe aan de keten, bent niet sector gebonden en je verdiend automatisch meer dan iemand die echt toegevoegde kennis heeft die onder jou werkt.

Dus waarom dan voor een technische studie kiezen?

[Unstable Element]

Er studeren per jaar in China meer ingenieurs af als er in Europa ZIJN.

[Osiummaster]

Kwaliteit > Kwantiteit.

Als China betere inginieurs had dan Europa zouden ze echt niet al hun machines hiervandaan halen. Dat ze een papiertje hebben van een Chineze universiteit zegt helemaal niks, vooral sinds afkijken diep ingeworteld is in de Chineze schoolcultuur.

[Unstable Element]

Het probleem is allen dat hun kwaliteit nu jaar op jaar beter wordt.
Ik werk nu al jaren en jaren met PhD studenten en de chinezen worden steeds zelfstandiger, kritischer en beter + ze willen werken.
Zelfde trouwens voor indiers en pakistanen.
Ze zitten nog niet op het zelfde niveau maar komen sneller dichterbij als de meeste mensen denken.

We hebben nu een voorsprong, maar hoe lang dat blijft?

[Osiummaster]

Net zolang als we zelf blijven investeren in tech. China geeft al hun geld uit aan het opleiden van engineers maar tijdens mijn halfjarige robotica project op mijn opleiding hadden ze geneens budget voor een Turtlebot van 1000 euro per groep van 4 studenten en moesten we deze met twee andere groepen delen. Dat terwijl de school 20k per jaar per student krijgt.

Europa verbruikt momenteel hun voorsprong om stemmen bij kiezers te winnen, als we de belangrijke high-tech sectoren niet zelf in handen hebben zal China ons op het enige vlak waar we nog een voorsprong bij hebben inhalen.

[the_stickie]

Feit is wel dat in de eu amper assemblage van elektronica wordt gedaan. Het heeft geen zin chipfabrieken te bouwen als je vervolgens alles moet exporteren (en dus niet alleen de loonkost maar ook de logistieke kost een stuk hoger is dan in Azië. Het aaneenschakelen van machines is niks, maar een productieketen opzetten is veel meer dan dat.
We hoeven geen chips te produceren om dominant te zijn in de markt. Er zijn genoeg punten waar we nu al kunnen wegen. de vraag is dus op het niet verstandiger is uit te diepen wat we al hebben. Bovendien sluit dat meer aan bij de "kenniseconomie". Strategisch zijn die machines waar je het over hebt veel waardevoller dan wat afgewerkte wafers!

[dasiro]

qua assemblagekwaliteit loopt Europa achter op Azië, waar ze algemeen genomen meer gefocust zijn op hun werk, mede doordat er amper vakbondsinmenging is. Hier loopt een fabriek om de x aantal jaar te staken omdat de koffiepauze 30 seconden ingekort is bij wijze van spreken

[iLaurens]

Je doet alsof vakbondsinmenning een slecht iets is. Zou jij in een Europese assemblagefabriek willen werken? Waarschijnlijk niet. Maar je zou waarschijnlijk liever in een Europese dan een Chinese assemblagefabriek werken, juist vanwege die vakbonden. Ja het is killing voor efficiëntie, maar geëxploiteerd worden en 12 uur hersendodend werken doen in een Chinese fabriek zou je zelfs je vijand niet gunnen.

[dasiro]

in europa denken ze nog steeds dat wat zij doen enkel maar ten goede komt aan de bevolking, maar vergeten ondertussen dat wat hier niet meer gemaakt, maar nog wel verbruikt wordt een gigantische capital-drain vormt doordat al die goederen nu geïmporteerd moeten worden. Telkens weer staan ze te protesteren als er een bedrijf sluit, maar dat zij die in de hand werken dat mag je hen niet verwijten. In een wereldwijde economie is dit op lange termijn een zéér negatief effect, want eens het kapitaal op is zit je met een bevolking die lui is en geen geld meer heeft, degenen die nog wél willen werken worden dan doodleuk tewerkgesteld door buitenlandse bedrijven (zie maar wat er met de autofabrieken is gebeurd)

[tedades]

Als je een industrie in Europa wilt opzetten dan moet je ergens starten lijkt me. Daarnaast veranderen bepaalde sectoren; zoals de auto-industrie. Die zal meer afhankelijk zijn van computer systemen.
Lijkt me wel dat ze dit jaren lang zwaar moeten subsidiëren zodat productie op gang kan komen.

[Du Roi Soleil]

Belachelijk om subsidies te gaan geven aan de halfgeleiderindustrie. Dat geld moet worden opgebracht door gewone werkende mensen. Waarom zou een kapster uit Haarlem haar weinige geld moeten inleveren om een miljardenindustrie verder te spekken?
Van staatssteun is altijd ellende gekomen. We hebben al een machtspositie met asml.

[arjankoole]

Omdat die kapster uit Haarlem weliswaar belangrijk is, maar ze creeert geen honderden hightech banen.

Stel je voor dat de belastingpegels van Kappers alleen in kappersopleidingen wordt gestoken? (Gaat ze ook niet blij mee zijn, die extra concurrentie)

[KoffieAnanas]

Dit is een macro-economische vraag.

Die kapster verdient geen geld voor Nederland. Al haar klandizie is lokaal en door haar wordt slechts lokaal geld rondgepompt (binnen Nederland). Sterker nog, ze zal ongetwijfeld op vakantie gaan naar Frankrijk, dus netto stroomt geld Nederland uit door die kapster.

ASML produceert high-tech machines in Nederland en verkoopt deze aan het 'buitenland'. Hierdoor stroomt geld de Nederlandse economie binnen door het uitbetalen van salarissen aan werknemers in Nederland van zowel ASML als haar toeleveranciers. En een stukje belastinginkomsten.

Nuttig werk, kapper zijn. Maar die kapster wil ook graag leven in een welvarend land...

[Reactie gewijzigd door KoffieAnanas op 22 juli 2024 18:42]

[ejabberd]

Goede zaak. Ik denk niet dat Europa per se moet meestappen in die subsidiegekte die ons als belastingbetaler veel geld zou kunnen kosten. Laat Europa dan eerder geld steken in sectoren waar er minder competitie is tussen regio's inzake subsidies én waar Europa al sterk staat. Ik denk bv. aan biotech of de bredere farmasector. Dan krijgen wij als belastingbetalers meer waar voor onze centen.

[kr4t0s]

Probleem is dat TSMC en andere van dit soort partijen hele waslijst aan eisen hebben zoals belastingvoordelen, subsidies en andere zaken. Daar zijn we in EU niet zo van.

[Verwijderd]

Waarom moet de gemeenschap met 50miljard over de brug komen. Als je ziet dat bedrijven als Apple en Microsoft op een berg cash zitten waar vele landen kunnen van dromen... Dit is gewoon subsidie van de Apple Phone... Laat Apple meer betalen voor die chips zodat die fabriek vanzelf rendabel is.

[androidlovertje]

Dus aan de ene kant schreeuwen veel Tweakers hier dat we minder afhankelijk moeten zijn als EU zijnde van landen als China (precies wat de Amerikanen ook schreeuwen). Vervolgens wil de politiek dit regelen en dan wordt er geschreeuwd waarom moeten wij dit betalen?

Voor niks gaat de zon op. Of je bent afhankelijk van landen als China of je legt geld neer zodat je als land of (in ons geval als) continent concurrerend kan zijn.

China, Taiwan etc zijn nou eenmaal veel goedkoper door lagere lonen, lagere stroom en materiaal kosten, minder regulatie etc. Dus je zult nou eenmaal geld moeten bijleggen om ervoor te zorgen dat je concurrerend wordt. Dit kan op 2 manieren:
- je geeft subsidies (dat gebeurt nu)
- je legt importtafieven op maar dan gaan de prijzen omhoog want de producten zijn duurder om hier te produceren.

Mijn punt is dus ook: Of je bent afhankelijk van landen als China OF je legt geld bij en maakt de producten hier. Zo simpel is het nou eenmaal...

[ApexAlpha]

Taiwan is geen lage loon land... Sterker nog het zou me niet verbazen als Nederland lagere lonen heeft dan Taiwan.

Bovendien komt er véél meer kijken bij het maken van chips dan enkel het fabriceren. Mensen hier lijken vaak te denken dat je een paar machines van ASML in een cleanroom zet en gaan met die banaan. Maar dat is absoluut niet zo.

Ik kan iedereen dit artikel aanraden: https://asia.nikkei.com/S...cret-chipmaking-champions

Het zet goed uiteen hoe complex de supply-chain van moderne chips is, en hoe enorm dominant de VS in die supply-chain is. (Hint: het lukt zelfs China de komende decennia niet om dit bij te halen).

Bakken met geld overhandigen aan TSMC of Intel om hier een fabriek neer te zetten terwijl 90% van de apparatuur, aanvoer, ontwerpen én afnemers van de chips nog steeds Amerikaans is en zal blijven is geldverspilling. Zet in op waar je goed in bent.

[Reactie gewijzigd door ApexAlpha op 22 juli 2024 18:42]

[svenk91]

Taiwan heeft beduidend lagere lonen dan NL. Al weet ik niet of dit voor geschoolde werknemers zoals nodig bij TSMC ook geld. Maar ja, Taiwan is toch echt nog goedkoper dan NL op veel gebieden (de koopkracht in NL en Taiwan is ongeveer gelijk, en dat terwijl de bevolkingsdichtheid veel hoger is en ze bergen in de weg hebben ).

[Wulfklaue]

> Zet in op waar je goed in bent.

Grappig genoeg doet dit topic me terugdenken aan de aankopen van leger materiaal. Ik ben al lang voorstander dat we naar een nationaal Europees leger moeten gaan omdat dit gewoon meer voordelig is.

De VS roept en tiert NATO ( wat een Europees leger perfect onder kan werken ) en heeft echt niets te maken met hun wapen export. Echt niet. PS; Ik heb een brug dat ik je wil verkopen.

Als je ziet dat men de F35 aankoopt van de VS tegen miljarden want we hebben geen 5de generatie gevechtsvliegtuig. Maar vergeten dan dat de VS de technologie kan ontwikkelen juist omdat ze export hebben naar heel wat landen ( oa EU ). Maar tegelijk durven we niet investeren want investeren in een markt waar de helft van de landen in de VS hun spullen kopen.

Kip of het Ei. Ofwel investeren of wel blijven we afhankelijk van de VS or China. Beide dezelfde pot nat want ze doen beiden wat in hun interesse is, niet in de Europese interesse.

Het is gewoon belachelijk dat we hier nog altijd bij ieder topic van investeren in Europa onze kop in de grond steken en niet begrijpen hoe belachelijk de argumentaties is van "geen markt, geen klanten". Ja, als je niet investeert zal je zeker niets hebben.

Mensen vergeten hoe Airbus een Europese response was op dominantie van Boeing ( en hoe iedereen dacht dat we niet konden verkopen in de VS ). Tot de innovatie ( en betere $/mile beter was ) en kijk nu hoe groot Airbus is en de export markt overal rond op de wereld.

Ja, gaan bepaalde projecten uitdraaien op sissers of geldverspilling? Yep, net met alle investering, lopen er projecten mis. En worden die projecten al te vaak misbruikt als politiek "zieeee, X mislukte, dus nooit investeren" terwijl de succes verhalen genegeerd worden want positieve boodschappen werken niet zo goed als negatieve ( zoals we zagen met Brexit ).

Investeren of zinken is al lang de boodschap. En de reden dat we in de EU altijd achterlopen op VS bedrijven is gewoon omdat er een grotere cultuur is van investment in projecten. Ik spreek van ervaring in Europa hoe ik al genoeg de deur op men neus kreeg want "Amazon doet dat" ( totaal niet hetzelfde ), "we denken dat het niet waard is in te investeren" ( terwijl hetzelfde idee jaren later volop vanuit de VS over Europa vliegt. O kijk, wat een verrassing *zucht* ).

Je moet niet enkel inzetten waar je goed in bent maar ook waar je niet goed in bent. Want veel van onze supply chain bestaat uit zaken waar we niet goed in zijn, omdat we er niet willen in investeren!

In de praktijk zijn lonen niet het issue voor veel projecten. Zolang we niet spreken over massa productie aan goedkope goederen aan de lopende band met veel manuele handelingen, dan maken de lonen niet zoveel uit. En het is niet alsof we niet veel landen in de EU hebben waar de lonen een pak lager liggen! Vergeet dat grapje ook niet.

De automatisatie deze dagen maakt veel manueel handelingen onnodig en maakt weinig op de totale kostprijs van een product uit. Het is vaak een drogreden. Wat je meer ziet is de supply chain waar landen zoals China een enorme voordeel hebben omdat alles in je buurt zit. Je wilt een nieuw phone maken, alle tech en productie zit letterlijk rondom je. Grondstoffen, componenten, behuizing, elektronica, enz enz. Waar we moeten importeren want veel van onze industrie is gewoon weg. Gevolg = hoge prijzen op de componenten = duur eind product. Weinig te maken met de actueel lonen maar eerder winstmarges van de producenten op de export.

Als je de fabrieken eens aanziet in China voor vele zaken, ben ik soms verbaast hoe weinig mensen dat er actueel werken aan heel wat producten. Gewoon wegens de enorme automatisatie. En ik spreek niet enkel over robotten in assemblage planten maar zaken zoals CNC machines enz dat zaken op een paar minuten maken dat je vroeger een uur kost van een loon bediende. Een arbeider dat maximaal 6 a 7 uur echt productief is op een dag, vs een machine dat 24/7 blijft produceren.

Maar ja, ik weet dat ik spreek tegen de muren. In de VS gaat men effen 2000 Miljard investeren, hier in Europa zien we 700 Miljard aan als een "massief" project ( dubbel zoveel mensen als de VS als we kijken puur op Europa zelf ).

We hebben nood aan het opbouwen van lokale productie en kennis. En het niet verkopen van alles bedrijven aan de VS of China om de 5 verdoemde minuten. Wat als China Taiwan invalt? We gaan we doen? Oorlog? Wat met de export van China naar de EU? Gaan we bibberen voor China en een Taiwan invasie toelaten zo lang we onze drugs van import goederen blijven behouden? Hoe lang gaan we dan een China expansie toelaten? Wat is de druppel? Japan? Z-Korea? Dat is het probleem nietwaar. De globale interconnect werkt goed om oorlogen te voorkomen maar kan ook perfect misbruikt worden om bepaalde landen te laten doe wat ze willen want niemand wilt op hun tenen trappen ( dat is ook van toepassing op de VS! ). Gewoon de toestand met Turkije en de vluchtelingen stroom en de chantage was zo beschamende hoe zwak we eigenlijk zijn als EU.


Feit is dat we gewoon een afzet markt geworden zijn van junkie dat hun fix halen van hun drug dealers. Het maakt niet uit hoe vriendelijk je drug dealer is, feit is dat ze enorme macht over je hebben. En zonder te investeren om af te raken van deze import drug, zal er niets veranderen buiten dat we verzwakken meer en meer, tot de dag dat we ons moeten prostitueren voor dat extra geld ( sorry als het een beetje crue gezegd is ).

[Henk Poley]

Taiwanese lonen liggen op zeg maar het niveau van een Oostblok-land "waar je niet al te veel over hoort". Beduidend lager dan dan Nederland. Het salaris bij 10 jaar werkervaring in data analyse voor het management van een groot bedrijf is equivalent aan een net beginnende ITer hier.

[Pieter...]

De belangrijkste reden dat tsmc zelf niet zo heel erg geneigd is op andere plaatsen high-end fabrieken te bouwen is dat de kennis en R&D afdeling in Taiwan zitten.

[ejabberd]

Je moet kijken naar het globale plaatje. Wat voor zin heeft het nog als regio om veel belastinggeld te besteden aan een sector waar je relatief gezien niet zo sterk staat, terwijl tegelijkertijd verschillende handelspartners zwaar in diezelfde sector investeren (Taiwan, Zuid-Korea en misschien de VS). Je krijgt dan ineens verschillende alternatieven zonder er zelf belastinggeld aan te moeten verspillen. Vergeet niet dat elke euro belastinggeld slechts een keer kan worden uitgegeven en de meeste mensen niet staan te springen om meer belastingen te betalen (ik in ieder geval niet).

[g_v_rijn]

Te weinig concurrentie - dunkt mij.
In de auto industrie speelde dit vrijwel nooit.

[Leemeijer]

.... en dan zal apple zn spullen duurder maken. Dus hoe je t ook wend of keert, jan met de pet mag t ophoesten

[Verwijderd]

Dat klopt maar dan betaald diegene die de Apple spullen koopt er voor en niet ja met de pet die een gsm van 300e koopt ipv eentje van 1500e..dan kan je zelf kiezen waar je je geld aan uitgeeft..

[GekkePrutser]

Het probleem is op zich wel die berg cash natuurlijk. Het idee van een bedrijf is om geld te gebruiken en er iets mee te doen dat henzelf maar ook de maatschappij meerwaarde geeft. Niet om honderden miljarden op de bank te zetten.

[Hermida]

Moet niet, maar dat deze bedrijven proberen een deel van hun kosten af te schuiven naar overheden is op zich begrijpelijk. Het is dan aan de overheden om ervoor te kiezen dit niet te doen. Of om de bedrijven in kwestie voor de verandering een keer normale belastingen te laten betalen.

[Verwijderd]

Bwa blijkbaar is dat normaal in deze tijd.. Ik hoop dat je beseft dat we als westerse wereld dan hopeloos verloren zijn. In Azië en in landen zoals Saudi-Arabië zit het geld... Velen van de westerse landen zijn op een ei na falliet vanwege deze praktijken... Als jij dat normaal vind.. Dat is je volste recht natuurlijk ik niet.. De slinger slaat te ver door in de andere richting..

[ronka]

Dit is toch een onterechte subsidie/steun vanuit de overheid?
Maar als China dat doet.. owww hell breaks loose

[osmosis]

Maar als China dat doet.. owww hell breaks loose

Misschien tijd om wat geschiedenis te lezen?
Vooral de economische / industriële hervorming rond 1979
Zonder enorme staatssteun was hun technologie sector nooit zo sterk geweest als dat het vandaag de dag is.

[Verwijderd]

Maakt dat uit... De geschiedenis kan je niet meer aanpassen.. De westerse wereld heeft het geld niet en nog sterker door de lange beslissingslijnen zelfs de mogelijkheid niet om bv een China te evenaren.. Binnen enkele jaren is China wat bbp betreft groter dan de vs met geld ga je het dus niet oplossen.. Alleen diepere putten graven..

[star-saber]

Ik vraag mij toch af hoe men dit wilt gaan realiseren.
Voor deze processen zijn enorme hoeveelheden water nodig en Arizona is volgens mij vrij droog....

[flippy]

hopelijk word het net zo mooi als de Foxconn fabriek....

[n4m3l355]

Foxconn en TSMC zijn beiden taiwanese bedrijven met een respectabele bedrijfsvoering. Dat het project van Foxconn een flater is in de US mag duidelijk zijn, helaas zal nooit kenbaar worden gemaakt waar de pijn ligt, is dit inderdaad Foxconn dat terugkomt van afgemaakte afspraken of heeft Trump de desbetreffende fabriek als veel meer voor laten doen. En als we het hebben over minder betrouwbare partijen of personen dan heb ik wel een vermoeden waar het probleem ligt ...

[Blokker_1999]

helaas zal nooit kenbaar worden gemaakt waar de pijn ligt

Maar moeilijk is het niet om daar even naar te raden. Geld. Arbeid in de VS is duurder dan in Azië en productiviteit van het personeel is er veelal lager. Bijkomend zit je ver af van je leveranciers vna halffabrikaten en heb je dus ook nog eens een hogere logistieke kost om die tot aan je fabriek te krijgen en als een deel van die productie bestemd is voor buiten Noord Amerika heb je daarna weer duurdere verzendkosten om alles op bestemming te krijgen.

Daar moet veel geld tegenover staan om dat rendabel te maken en te houden.

Net zoals TSMC in dit geval de vraag ook heeft ondertekend om 50 miljard in de chipindustrie te pompen. Als dat geld er uiteindelijk niet komt zie ik ook dit project van TSMC in het water vallen.

[GekkePrutser]

Foxconn en TSMC zijn beiden taiwanese bedrijven met een respectabele bedrijfsvoering.

Foxconn is anders onderwerp geweest van veel schandalen. Zelfmoorden, mensen bijna dwingen om op fabrieksterrein te wonen, dwangarbeid van Oeigoeren... Niet bepaald netjes.

Bovendien is Foxconn dan wel een Taiwanees bedrijf maar staan de fabrieken bijna allemaal in China.

[n4m3l355]

Zelfmoorden waarbij de aantallen lager liggen dan het landelijk gemiddelde. Wanneer je honderduizenden mensen onder je hoede hebt is dit niet verwonderlijk.

Mensen worden niet gedwongen om op fabrieksterreinen te wonen, housing is inbegrepen inclusief eten. Sterker nog denk jij met het loon van een fabrieksemployee dat men iets kan huren off site? Het on-site wonen is de norm in China en ook een verwachting van de werknemers.

Met betrekking tot Foxconn en slaven uit xinjiang, ja dit is inderdaad goed mogelijk. Er zijn rapporten dat mogelijkerwijs enkele tientallen vanuit Xinjiang daar zijn ondergebracht en dit is niet netjes. Echter... je kunt je ook afvragen als Foxconn had gewild, hadden ze een plant met tienduizenden in Xinjiang neergezet. Echter voor Foxconn is die locatie totaal niet practisch, hun fabrieken bevinden zich merendeels in Guangdong en Chengdu/Chongqing.

Dat Foxconn de fabrieken allemaal in China heeft staan is pertinent onjuist. Er bevinden zich 12 stuks in China (die hebben wel 450.000 employees op de top) maar er zijn ook plants in Brazilie, Taiwan, India, Malysie en Japan onderandere. Hier werken +- 700.000 mensen.

[CrazyBernie]

Die Foxconn fabriek was in de middle of nowwhere en op een locatie zonder de noodzakelijke infrastructuur om dit soort plannen echt door te voeren. En voor een product waarvan er voldoende aanbod is (tv’s)

In Arizona zitten Intel en Tsmc vlak bij elkaar toeleveranciers zitten er ook al en ze gaan producten maken waar tekorten aan zijn. Dat zal al met al denk ik een veel grotere kans van slagen hebben.

[Rixos]

Ik acht TSMC wel als een iets betrouwbaardere partner dan Foxconn

[the_stickie]

Op basis van?
Ik heb met geen van beiden ervaring als klant, maar kan me anderzijds niet voorstellen dat foxconn als onbetrouwbaar bedrijf de groei zou gemaakt hebben die het gedaan heeft met de (grote) klanten die het verwierf.

(ik zou er overigens niet willen werken, das weer wat anders.... )

[Clubbtraxx]

Laat NL ook eens lekker lobbyen bij TSMC... Hoeft ASML die mooie machientjes ook niet de halve wereld over te slepen om te installeren.

[wildhagen]

De EU heeft ook gelobbied om TSMC (en Samsung) hiernaartoe te halen voor een 2nm fab, maar dat lijkt kansloos, omdat er in Europa kennelijk te weinig klanten voor deze fabrieken zijn, gekoppeld met hoge electriciteits-prijzen en arbeidskosten.

Kleinhans pointed that there is almost no inventive that Europe could provide to attract Samsung or TSMC to come to Europe because there is no significant customer base here. "The problem is a European foundry needs to attract US customers, which it will not," he said. Added to this is the issue that the cost of operating is considerably higher than in Asia because of electricity costs.

Zie https://www.eenewseurope....europe-futile-says-report

Dan zouden dus zowel de grondstoffen als het eindprodukt continue over de wereld verscheept moeten worden, wat het ineffcient en nog kostbaarder maakt.

[Reactie gewijzigd door wildhagen op 22 juli 2024 18:42]

[Clubbtraxx]

Toch overweegt Intel een Fab in Duitsland... Waarom zou daar dan wel interessant zijn?
Als ie in Duitsland kan staan kan ie ook in NL staan.
Vwb verschepen van eindproducten... ik werk vlak naast een enorme warehouse die vaak vol staat met Intel CPU's. Dit is gewoon ergens in NL... Dus verschepen van eindproducten gebeurd sowieso wel.

[the_stickie]

Misschien zijn afgewerkte cpu's makkelijker weg te zetten in de eu dan random IC's?
Ze kunnen immers grotendeels direct de consumentenmarkt op....

[dragonlords1]

Intel vraagt wel 10 miljard euro subsidies voor hun Duitse plannen.
In het persbericht gaat het ook over de nieuwste technologie. Het hangt er van af wat Intel daar wil produceren. Er zal wel vraag zijn in Europa, maar daarom is er nog geen vraag naar het nieuwste procédé. Niet elke module moet niet per se op 3 nm gemaakt worden.

[RobbieB]

Mee, dan moeten de grondstoffen voor chips naar NL om die chips vervolgens weer naar de andere kant vd wereld te sturen… top idee..

[TheVivaldi]

Hoe zeer ik dit ook toejuich, maar wordt alles dan niet duurder? Want ik dacht toch dat de VS geen goedkoop arbeidsland was…

[GekkePrutser]

Het wordt sowieso al duurder door de gebrekkige productiecapaciteit in Azie momenteel. Als dat eenmaal is opgelost dan zal het door de nieuwe capaciteit die tegen die tijd online komt in vrije val raken en dat is dan juist weer goed voor ons. Probleem is dat met name China hun monopolie op een gegeven moment uit zal willen buiten dus vroeg of laat gaan we er voor betalen. Zowel met hogere prijzen als met onveiligheid in de wereld.

Overigens zijn personeelskosten met een chipfab niet echt een grote kostenpost omdat het meeste geautomatiseerd is.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juli 2024 18:42]

[Bruin Poeper]

Overigens zijn personeelskosten met een chipfab niet echt een grote kostenpost omdat het meeste geautomatiseerd is.

Mij lijkt het de uitdaging om bij ons mensen met ervaring voor het bedrijf te behouden.
We hebben allemaal flexwerkers.
En de mentaliteit is dat je werkt om te leven. Het omgekeerde: overwerk, weinig vakantie, vakidiotisme dat wordt hier allemaal vervloekt.
Wij gáán er niet echt voor.

[GekkePrutser]

Helemaal mee eens hoor, maar wie zegt dat dat bij chipfabs gebeurt? Zeker als die ook in Europa zouden zijn?

Overigens werk ik zelf best veel, zeker nu met het thuiswerken. Maar mijn werk is dan ook mijn hobby dus het verschil is er niet meer zo

[laptopleon]

Als ik het goed begrijp, zijn er nu importheffingen, die kunnen er dan af, voor Amerikanen althans. Daarnaast is de praktijk dat die bedrijven allerlei belastingkortingen en andere voordelen krijgen, onder het mom van werkgelegenheid etc.

Verder is het natuurlijk typisch een industrie waar de automatisering en robotisering hoogtij viert en steeds meer door robots gedaan wordt of kan worden gedaan. In EU heb je ook steeds meer fabrieken waar alleen onderhoudspersoneel komt.

[Reactie gewijzigd door laptopleon op 22 juli 2024 18:42]

[lighting_]

EU houdt liever de inefficiënte landbouw subsidies in stand.

[servies]

Naast grote techbedrijven als Apple, AMD, Qualcomm en Nvidia, heeft ook TSMC deze oproep ondertekend.

Tssk... Het bedrijf dat meer dan 100 miljard heeft opgepot gaat lobbyen bij de overheid om te investeren in zo'n fabriek....

[buzzerd]

Nou doe je alsof al dat geld naar Apple gaat. Dat is natuurlijk niet zo - het zal verdeeld worden en hoewel Apple natuurlijk nooit te beroerd is gratis geld te ontvangen kan het best zijn dat ze helemaal niets krijgen en alleen het initiatief ondersteunen.
Als je kijkt wie allemaal aansluiten bij deze groep dan zie je dat het eigenlijk de grote Amerikaanse bedrijven zijn die computerhardware bouwen. Wat heeft zo'n fabriek voor zin dan ? De hele logistiek in hetzelfde land, Geen afhankelijkheid van Azie en korte lijnen naar je toekomstige assemblage fabrieken die waarschijnlijk ook meer in de USA gaan verschijnen.
Nogmaals, voor de overheid is het voordeel werkgelegenheid en vooral onafhankelijkheid van China dat in de Zuid Chinese zee zeer dubieuze ambities heeft en de hele regio daar ontregelt.
Hoeveel is je zo'n strategisch belang waard als overheid met, als dit succesvol wordt, op termijn weer een volwaardige eigen chipsindustrie ?

[arjankoole]

[...]

Tssk... Het bedrijf dat meer dan 100 miljard heeft opgepot gaat lobbyen bij de overheid om te investeren in zo'n fabriek....

Maar Apple gaat nooit investeren in een eigen FAB. Die is klant bij TSMC. Voldoende productie capaciteit bij de TSMC’s van deze wereld hebben een hele berg industrieën profijt van. Niet alleen Apple.

Apple investeert wel eens in niche industrieën, maar dat is dit niet.

[johnbetonschaar]

Ik denk eerder dat TSMC juist hard aan het uitbreiden is buiten Taiwan precies om zich in te dekken tegen het risico dat China op enig moment Taiwan zou proberen onder controle te krijgen. En dat de VS daar maar wat graag een handje aan meehelpt omdat het totaal niet in hun voordeel is als het grootste chipbedrijf ter wereld in Chinese handen valt, het is een van de belangrijkste toeleveranciers van de Amerikaanse tech bedrijven.

[choi99]

Dat gaat soewiso gebeuren, tenzij de VS bereid is om een (nucleaire) oorlog te beginnen tegen China om te voorkomen dat het eiland inclusief TSMC onderdeel van China worden.

[wildhagen]

Ze kunnen beter in hun thuisland China investeren.

TSMC is geen Chinees bedrijf, ze zitten in Taiwan. Ze hebben wel 2 fabs in China (Nanjing en Shanghai), maar het overgrote merendeel van de produktie vind in Taiwan plaats, waar ook hun hoofdkantoor staat.

[SuperDre]

Nouja, in feite is TSMC dus wel een chinees bedrijf, heel veel landen, en zeker china zelf, erkennen Taiwan niet als losse staat, en daarmee is het dus feitelijk gewoon China.

[arjankoole]

Ja, maar dat gaat dus nog veranderen.

Want?

[arjankoole]

Leuk dat ze dat willen? Maar wat heeft een bedrijf in een ander land te schaften met dat de Chinese communistische partij wat wil?

[choi99]

China ziet Taiwan als een afvallige provincie en heeft aangegeven het eiland te zullen herenigen met het moederland voor 2049. (Ik denk eerlijk gezegd veel eerder dan dat) Taiwan is bovendien voor China de rode lijn, het overschrijden daarvan zal resulteren in oorlog.

[arjankoole]

Dan nog heeft Foxconn daar geen boodschap aan. Die is rap aan het uitbreiden elders, en verhuisd desnoods heel hun Taiwanese component naar veilige wateren ver van China vandaan.

Als China überhaupt tot dat punt komt. De activiteiten van China zijn dusdanig zorgwekkend dat menig land en bedrijf de afhankelijkheid van China aan het afbouwen is. En de Chinezen zelf lijken ook steeds mondiger en opstandig te worden. Ook zij willen gelijkheid, vrijheid en vooral rechten. Daar ontbreekt het nog steeds steevast aan.

[choi99]

Al halveert het bruto binnenlands inkomen, dan nog zal China haar plannen doorzetten. Taiwan is voor China meer waard dan het hele Chinese BBP die 14 trillion bedraagt. Ze zijn bereid om hun hele nucleaire arsenaal de lucht in te schieten als het op Taiwan aankomt.

[arjankoole]

Dan zijn ze nog krankzinnig ook.