Vandaag heeft AMD het Socket 939-platform voor Athlons geïntroduceerd, samen met vier nieuwe Athlon 64-processors: de FX-53, 3500+, 3700+ en 3800+. Deze zijn allen geschikt voor het nieuwe processorvoetje, uitgezonderd de Athlon 64 3700+ die alleen geschikt is voor Socket 754-moederborden. De Athlon FX-53 is uitgerust met 1MB L2-cachegeheugen en loopt op 2,4GHz. De Athlon 64 3500+ en 3800+ zijn uitgerust met 512kb aan L2-cache en draaien op respectievelijk 2,2GHz en 2,4GHz. De Athlon 64 3700+ draait ook op 2,4GHz. Omdat deze maar met een single-channel-geheugencontroller is uitgevoerd heeft deze van AMD een groter L2-cache gekregen van 1MB.

Verschillen Socket 939 (links) en Socket 940 (rechts)

AMD heeft het nieuwe socket geïntroduceerd om verschil te kunnen maken tussen non-registered en registered DDR-geheugen. Processors die geschikt zijn voor Socket 940 zijn eigenlijk niks anders dan Opterons en hebben daardoor registered DDR-geheugen nodig om te functioneren. Dit geheugen is echter duurder dan non-registered DDR-geheugen. Voor de consument is het dus een stuk interessanter om non-registered geheugen te gebruiken. Socket 940-moederborden zijn echter niet ontworpen om dit soort geheugen te accepteren. Daarom moet er worden gezorgd dat een processor met een registered geheugencontroller niet op een moederbord dat ontworpen is voor non-registered geheugen kan worden geprikt en visa versa. Het resultaat is de geboorte van het Socket 939.

Uiteraard zijn de vier nieuwe processors door de verschillende grote hardwaresites uitvoerig uitgetest. Een van de betere verslagen hiervan is te lezen op AnandTech, waarin de 3700+ helaas niet deel neemt. In de test worden de nieuwe processors vergeleken met andere processors van AMD en Intel. Uit de standaard tests blijkt dat de FX-53 het best presteert, op de voet gevolgd door de 3800+. Vaak worden de snelste Intel processors achter zich gelaten door beiden, hoewel er soms een fictieve Athlon 64 FX-55 voor nodig is om Intels snelste Pentium 4-processor, de 3,4GHz Extreme Edition, te verslaan.

Wat de test van AnandTech echter interessant maakt is het feit dat deze ook de verschillen tussen de verschillende sockets heeft gemeten. Met andere woorden, hoe snel is een 2,2GHz Athlon 64-processor met 1MB L2-cache als deze in een Socket 754, 939 of 940 wordt geplaatst. Hieruit blijkt dat de verschillen in snelheid tussen de voetjes niet erg groot is, in sommige gevallen zelfs alleen maar meetbaar en niet merkbaar. De verschillen zijn wel consequent: Socket 754 is altijd het langzaamste en Socket 939 is altijd het snelste. AnandTech heeft ook de performance van de nieuwe Athlon 64 3500+ vergeleken met de oudere Athlon 64 3400+. Hoewel beide processors op 2,2GHz draaien hebben ze toch een andere rating omdat de 3500+ met 512KB L2-cache en een dual-channel geheugencontroller is uitgerust, terwijl de 3400+ 1MB L2-cache en een single-channel geheugencontroller heeft. Als er wordt gekeken naar het verschil in performance blijkt dat AMD genoeg redenen heeft gehad om de Socket 939-versie van een hogere speedgrade te voorzien dan de Socket 754-versie.

Andere testen zijn te vinden op een van de volgende sites:

• HardOCP
• Tom's Hardware Guide
• Hot Hardware
• Legit Reviews
• Heise Online

Op Hardware.Info is een review verschenen van de Gigabyte G-Max N601, een op het Intel Centrino-platform gebaseerde notebook. De laptop is uitgerust met een 1,4GHz Pentium M-processor, 256MB werkgeheugen, een ATi Mobility Radeon 9600 met 64MB geheugen en een 15,4 inch breedbeeldmonitor. De WiFi-adapter is zowel geschikt voor 802.11b als voor 802.11g, maar een DVD-brander ontbreekt. De eerste indruk die de laptop achterlaat wordt goed genoemd; de afwerking ziet er net uit en ook de bijgeleverde accessoires, een draagtas, muis en wat software, worden gewaardeerd. De Gigabyte is uitgerust met het zogenaamde AV Control Panel die het mogelijk maakt om, zelfs als de laptop niet opgestart is, vooraf geselecteerde muziek of cd's af te spelen.

Zowel het geheugen, als het optische station en de harde schijf zijn gemakkelijk toegankelijk, wat upgraden mogelijk maakt. In de benchmarks moet de laptop anderen, met snellere processors, voor laten gaan. De ATi Mobility Radeon 9600 weet in 3DMark de concurrenten goed bij te benen. Dat ieder nadeel zijn voordeel heeft, blijkt in de testen waarin het batterijverbruik wordt gesimuleerd. De Gigabyte zet nog niet eerder vertoonde scores weg en kan in de zware test bijna vijf uur op de batterij meegaan. De conclusie is een positieve. De combinatie van een goede mobiele videokaart en een lang batterijleven bevalt goed; de laptop lijkt een lang leven beschoren. Daarom krijgt de N601 de zilveren bekroning.

ATi heeft vandaag een persbericht de deur uitgedaan waarin ze 's werelds eerste PCI Express-videochip voor notebooks aankondigen. De Mobility Radeon X600 is de PCI Express-variant van de Mobility Radeon 9600 en kan zonder tussenkomst van een bridge chip communiceren via een PCI Express x16-verbinding. In het persbericht wordt niet vermeld of de Mobility Radeon X600 verschilt qua kloksnelheden met de Mobility Radeon 9600. Wat betreft energiegebruik is de Mobility Radeon X600 in ieder geval een verbetering aldus ATi.

Naast het dynamisch aanpassen van de kloksnelheid aan de hand van de belasting kan ook de helderheid van het LCD-scherm dynamisch aangepast worden. De Mobility Radeon X600 zal in verschillende smaken op de markt komen. Naast een losse chip is de Mobility Radeon X600 ook verkrijgbaar met 64MB of 128MB DDR-geheugen geïntegreerd op de packaging. Wanneer de eerste notebooks uitgerust met de Mobility Radeon X600 op de markt verschijnen is nog onbekend.

Fabrikant van flashgeheugen PQI heeft op Computex een Flash Disk On Module in 2,5"-formaat voorgesteld. Het gepresenteerde model biedt een opslagcapaciteit van 4GB en wordt net als een klassieke laptopschijf aangesloten en aangestuurd. Het grote voordeel van deze Flash-schijven is echter te vinden in het geluidsniveau en in het stroomverbruik dat met zijn 100mA duidelijk onder dat van de klassieke schijven ligt. Bovendien zijn deze schijven operationeel bij temperaturen van min veertig tot plus tachtig graden Celsius. Keerzijde van de medaille is de snelheid van gemiddeld 4,3MB/s voor lezen en 3,3MB/s voor het schrijven. Ter vergelijking: een moderne laptopschijf haalt momenteel gemiddeld respectievelijk 35 en 25MB/s terwijl harde schijven die in desktops gebruikt worden zelfs twee keer die snelheid halen.

In een bericht aan onze redactie liet LaCie weten een dual layer dvd-brander op de markt te brengen. De LaCie d2 DL DVD±RW schrijft tot 8,5GB op hiervoor geschikte dual layer-schijfjes. Daarnaast slikt deze drive zowel +R- als -R-dvd's die hij volschrijft op 8x en worden rewritable media op 4x gebrand. De behuizing van deze externe brander is geproduceerd uit Zamak (een zink-aluminium-magnesium legering) dat bedoeld is om de warmte zo snel mogelijk af te voeren. Wie nog wat plaats heeft op zijn bureau kan deze dvd-brander horizontaal plaatsen, of inbouwen in een apart verkrijgbaar bureau-rack waar tot vier drives in passen. Met een optionele rack-bevestigingskit kan hij bovendien in een standaard 19"-rack geplaatst worden. Het aansluiten aan de computer is mogelijk met zowel FireWire als USB 2.0 en de brander wordt ondersteund door Windows en MacOS. Met een prijs vanaf 229 euro is deze brander vooral gericht op zowel de multimediaprofessional, thuisgebruiker als video-amateur. Voor dit bedrag ontvangt de consument naast de brander zelf ook Roxio Easy Media Creator 7, Toast 6.0 en software voor het bewerken, autoriseren en afspelen van dvd's.

Op Computex heeft ECS zijn eerste Socket 775-moederborden laten zien, zo lezen we op The Inquirer. Op het LGA-775-bord vinden we ondersteuning voor DDR2 en PCI Express terug, evenals een feature die lijkt op Abits OTES-hittecontrole van de Voltage Regulator Modules. Er kan een kleine fan bevestigd worden op een flitsend groen perspex kapje naast de VRM’s, die de hitte van de stroomregelaars kan verdrijven. Ook krijgt The Inquirer op Computex een hele lijn ECS-moederborden te zien die allen gebaseerd zijn op Intels 915-chipset. Het meest opvallende stuk uit de lijn had de beschikking over AGP/PCI Express-sloten en ondersteunde zowel DDR2 als DDR, en dat allemaal tegelijkertijd. Opvallend hieraan was dat Intels chipsetdirecteur eerder had gezegd dat het onmogelijk zou zijn om de 915-chipset te combineren met AGP- of PCI Express-sloten.

Het groene perspex kapje dat gebruikt kan worden voor het bevestigen van een fan voor koeling van de VRM's

Een foto van het moederbord gebaseerd op Intels 915-chipset

Sony heeft vandaag laten weten niet langer Clié-handhelds te willen ontwikkelen voor en te verkopen op de Amerikaanse markt, aldus Brighthand. De reden voor de terugtrekking uit deze pda-markt is volgens Sony en analisten gelegen in het feit dat de verkopen de afgelopen twee jaar relatief laag zijn geweest. Voor een concurrent van Sony, PalmSource bij monde van Dave Limp, komt deze beslissing niet onverwacht. Volgens Limp geeft het vertrek aan dat de pda-markt zich aan het consolideren is. Hierdoor zullen uiteindelijk twee grote spelers overblijven: HP met zijn Pocket PC's en palmOne met het Palm OS. De handheldmarkt is in beweging van standalone apparaten naar pda's die kunnen communiceren met de buitenwereld. Toen Sony in 2000 de Amerikaanse markt betrad was men niet erg te spreken over de mogelijkheden van de beschikbare handheld, de Clié PEG-S300. Dit is in de loop van de jaren veranderd door de introductie van twintig nieuwe modellen met nieuwe features en opvallende ontwerpen.

Update: Niels Broekhof van Sony Nederland wist PCM te melden dat Sony niet alleen de VS voor gezien houdt wat Clié-handhelds betreft, maar wereldwijd de verdere ontwikkeling en verkoop staakt van deze PalmOS-pda's. De recent uitgekomen Clié PEG-TH55 zou de laatste der Sony handhelds zijn. Overigens blijft Sony huidige Clié-bezitters ondersteuning verlenen gedurende de garantieperiode.

Computerproducent Sun Microsystems heeft vandaag enkele nieuwe diensten, software en hardware gepresenteerd als onderdeel van het plan van het bedrijf om meer gecombineerde producten en diensten te verkopen in plaats van afzonderlijke producten. Op dit moment biedt Sun al gratis een mid-range server aan softwareontwikkelaars aan onder voorwaarde dat ze vervolgens gecombineerde software en diensten gaan afnemen op abonnementsbasis. Jonathan Schwartz, president en COO bij Sun, heeft bekendgemaakt dat zijn bedrijf dit model op korte termijn verder zal gaan uitbreiden. Het is de bedoeling dat afnemers een abonnement nemen op software, daarvoor betalen en vervolgens de benodigde hardware er gratis bij krijgen. Hij verwacht dat dit nieuwe businessmodel in het fiscale jaar 2005, dat loopt van 1 juli 2004 tot en met 30 juni 2005, echt goed van de grond zal gaan komen.

Schwartz beweert niet, zoals Bill Gates wel heeft gedaan, dat hardware op den duur gratis zal worden. Een van Suns nieuwe diensten is een 'pay-for-use' storagedienst. Klanten betalen 2 dollarcent per gebruikte megabyte per maand. Deze dienst omhelst het geheel van installatie, ondersteuning en licenties. Dit systeem is te vergelijken met 'on-demand computing' en 'adaptive enterprise' van respectievelijk IBM en HP. Een ander nieuw product is de Netra 440-server. Deze server is ontwikkeld voor militaire netwerkapplicaties, maakt gebruik van Ultrasparc-chips en draait onder Solaris. Verder heeft Sun een nieuwe versie van zijn Java Enterprise System geïntroduceerd en is versie 2 van het Java Desktop System officieel gepresenteerd.

De mensen van AnandTech zijn op zoek gegaan naar wat meer informatie omtrent de NV45-GPU. Deze jongste telg uit de nVidia-stal doet zijn werk voorlopig, de getoonde modellen zijn immers nog niet definitief, op een kloksnelheid van slechts 350MHz, wat langzamer is dan de NV40-generatie. We herinneren ons een gelijkaardig verschijnsel toen de NV35 voorgesteld werd en trager geklokt was dan de NV30 om te illustreren dat de nieuwe chip zelfs op lagere snelheden zijn voorganger kon evenaren. Als geheugen krijgt deze core beschikking over 1GHz GDDR3-geheugen. Volgend punt is de PCI Express-kaart. Doordat een bridge-chip leek te ontbreken werd namelijk vermoed dat nVidia de NV45 native ondersteuning voor PCI Express meegegeven had.

Nu zijn echter foto's verschenen van een PCI Express x16-kaart waarbij de heatsink verwijderd is en zo de bridge-chip aan de oppervlakte komt. nVidia's plannen met betrekking tot PCI Express en AGP zijn dus niet veranderd, de NV45 is nog steeds een AGP-chip. Iets waar men nog niet goed uit raakte is de stroomconnector. Het is nog onduidelijk welke voltages aangeleverd moeten worden en via welke stekker dit zal moeten gebeuren. Tot slot richt men onze aandacht nog even op de al even mysterieuze connector bovenaan de PCI Express x16-kaart en op de heatsink die op enkele elektrische circuits geplaatst werd.

Bij Hexus vond men dat het tijd werd eens twee veelgebruikte grafische kaarten in laptops te vergelijken. De Radeon Mobility 9600 en de GeForce FX Go5700 werden dan ook naast elkaar gelegd. De specificaties zijn bijna identiek met een kloksnelheid van 350MHz, 400MHz DDR-geheugen, een 128-bit geheugenbus en 6,4GB/s bandbreedte naar het geheugen. De Radeon beschikt over een M10-GPU die afgeleid is van de RV350, de core die gebruikt wordt voor de Radeon 9600 Pro. De GeForce is uitgerust met een NV36-chip. Voor het testen werd gebruikgemaakt van een Alienware Area51-m Extreme met een Pentium 4 3.2 EE en 1GB DDR400 RAM-geheugen. De gebruikte driverversies zijn voor de GeForce de nVidia ForceWare 56.56 en in de testen met de ATi-kaart de ATi Catalyst 4.4-drivers.

De eerste test bestaat uit het uitproberen van de mogelijkheden met betrekking tot anistropic filtering, waarbij de nVidia-kaart geen 16x anistropic filtering aankan in tegenstelling tot de Radeon. Vervolgens bekijkt men de kwaliteit van de antialiasingkwaliteiten en hier neemt de GeForce op papier de overhand, met 8x antialiasing in tegenstelling tot 6x bij de Radeon. In de praktijk blijkt uit een ingezoomde screenshot van het spel Serious Sam echter dat er tussen 4x en 8x niet zo'n duidelijk verschil zichtbaar is bij de kaart uit de nVidia-stal.

4x Anistropic Filtering | Links: Radeon Mobility 9600 | Rechts GeForce FX Go5700 | Klik voor grotere versie

Vervolgens worden met behulp van UT2003 de prestaties gemeten met verschillende instellingen. Op deze grafiek is merkbaar dat de kaarten beiden vergelijkbaar zwakker gaan presteren naarmate de instellingen zwaarder worden, tot op het punt waar de nVidia plots een steek laat vallen en richting kelder schiet. Tot op dat moment presteerde hij wel steeds iets beter dan de Radeon. Alhoewel het in de praktijk niet zo erg gesteld is met de beeldkwaliteit, schiet de GeForce op papier heel wat te kort in de particle shader-test waar hij amper half zo goed presteert als de MR9600-chip. In de D3D-benchmark scoort de nVidia-GPU dan weer iets beter dan de Radeon, vooral wat betreft de fillrates, wat zich in games vertaalt in een degelijke beeldkwaliteit. Als laatste test wordt er gecontroleerd welk effect de energiebesparende modi van beide kaarten hebben, iets wat in beide gevallen gelijklopend blijkt te zijn met een twintigtal minuten tijdswinst voor de batterij leeg is.

In een samenvatting besluit de reviewer dat beide kaarten sterke prestaties neerzetten, maar dat de nVidia de MR9600 toch steeds wist te overtreffen. Daarbij moet wel opgemerkt worden dat de Radeon-kaart ook zes maanden eerder uitgebracht werd dan de GeForce en dat de MR9700 de kloof weet te overbruggen. Wie nu een laptop met een MR9600-, MR9700- of GeForce Go5700-chip aanschaft mag een zeer degelijke beeldkwaliteit en uitstekende prestaties verwachten.

Bij Tom's Hardware Guide heeft dezelfde gedachte als die achter onze Best Buy Guide geleid tot een adviespoging over welke pc je als gamer nu met een bepaald budget kunt aanschaffen; in dit geval 1.000 dollar. Om te controleren of een zelfbouwcomputer nu echt wel zo voordelig is, keek de 17-jarige Dylan - hoofdrolspeler in dit DIY-game-pc-project - naar een merksysteem van rond de duizend dollar; een niet nader te noemen OEM leverde voor dit bedrag een AMD Athlon64 3200+, Windows XP Home Edition, 256MB DDR SDRAM, 80GB opslagruimte en een cd-writer. Dit alles aangevuld met een 56k-modem, luidsprekers, keyboard, muis en een 17"-scherm. Aardig, maar niet echt de ideale game-pc. Met behulp van THG's reviews ging Dylan aan het configureren.

Als hart van het systeem koos hij voor een AMD-processor. De Athlon XP 2600+ is met zijn 2,08GHz even snel als onze keuze in de mei-editie van de Best Buy Guide maar moet het met een lagere FSB stellen. Als moederbord koos hij er een met een nForce2 Ultra 400-chipset. Deze chipset, waarvoor ook in onze BBG gekozen werd, heeft ondersteuning voor dual-channel DDR400-geheugen; Dylan koos het Biostar M7NCD Pro-moederbord. Net als de Asus waarvoor wij kozen biedt dit bord meteen ook een 56k-modem, 100Mbit-ethernet, geluid en RAID-ondersteuning. De geheugenbanken worden door Tom's Hardware bevolkt met twee reepjes Kingston-RAM, meerbepaald 256MB Kingston DDR 400MHz PC3200 SDRAM. Vergelijkbaar met onze keuze van fabrikant TwinMos.

Daar waar Tweakers.net voor de afkoeling vertrouwde op AMD's boxed cooler, kiest Tom's Hardware ervoor een Coolermaster Aero7 aan te schaffen. Aangezien games groter en groter worden is voldoende opslagruimte natuurlijk van belang. Omdat 200GB een beetje teveel van het goede leek, zowel qua prijs als qua capaciteit, legde de systeembouwer twee Western Digital WD800JB-schijven van 80GB in z'n winkelmandje, in totaal 40GB meer dan ons systeem, dat echter wel met een SATA-schijf uitgerust is. Net als de drive in ons budget gamesysteem werken deze harde schijven op 7200 toeren per minuut en beschikken ze over 8MB cache. Om de spellen op z'n harde schijf te krijgen zal de gamer genoegen moeten nemen met een Samsung cd-rw/dvd-combodrive. Doordat ons gamesysteem met een iets ruimer budget gebouwd werd is deze ene optische drive beduidend minder dan de dvd-brander en aparte lezer die wij aanschaften. Voor de kleinere bestanden kiest Dylan nog steeds voor een gewone floppy-drive, en niet voor de grotere USB-keys.

Misschien wel het belangrijkste onderdeel voor de gamer is de grafische kaart. Omdat men met een budget van 1000 dollar nu eenmaal concessies moet doen is er gekozen voor de Radeon 9600 XT, toch wel een klasse lager dan onze Sapphire Radeon 9800 Pro met 128MB geheugen. Over luidsprekers of een headset wordt dan weer met geen woord gerept in deze bouwgids. Vreemd, aangezien geluid voor de echte gamer minstens even belangrijk is als een vloeiende weergave van het beeld.

Natuurlijk moeten al deze onderdelen nog netjes bijeengehouden worden, als het even kan in een kast die er nog mooi uitziet ook. Gamers die af en toe lanparty's bezoeken zullen met de zwarte Enermax-case waarvoor gekozen werd zeker niet uit de toon vallen. Aangezien het Auravision Eluminix-keyboard ietwat aan de dure kant was voor het budget, gooide men de Logitech Cordless Comfort Duo in de strijd. Omdat beeld een van de topprioriteiten van een gamer is wou men oorspronkelijk voor een 19" Viewsonic-CRT kiezen. De systeembouwer besloot echter gedeeltelijk vals te spelen en een tweedehandsmonitor met een beelddiagonaal van 21" aan te schaffen, zodat hij 50 dollar kon besparen en met een totaalsom van 967,62 dollar netjes binnen het budget blijven.

	Omschrijving		Prijs ($)		Aantal		Totaalprijs ($)
	AMD AthlonXP 2600+ 2.08 GHz; 333MHz;		88		1		88
	Biostar nForce2 400 Socket A M7; NCD-PRO		51,45		1		51,45
	Kingston DDR SDRAM 256MB 400MHz PC3200		71,75		2		143,50
	Western Digital Caviar 80GB 7200 RPM 8MB Cache		69,00		2		138,00
	Samsung SM352 DVD-ROM CD-RW		55,00		1		55,00
	Enermax CS-5171LBFS-B Case		80		1		80
	Logitech Cordless Comfort Duo		52		1		52
	Viewsonic PT 813 21\"		150		1		150
	Radeon 9600 XT		174,67		1		174,67
	Coolermaster Aero 7+		26		1		26
	Rounded Cable set		9		1		9