Het zou zomaar kunnen dat Elon Musk voor de ontwikkeling van de Falcon 9-raket van SpaceX inspiratie heeft opgedaan tijdens het kijken naar de vijfde James Bond-film You Only Live Twice. In deze actiefilm moet de Britse geheim agent 007 het opnemen tegen misdaadorganisatie SPECTRE die met een speciale raket ruimtecapsules van de Russen en de Amerikanen 'opslokt' om zo een derde wereldoorlog uit te lokken. Deze raket, de Bird One, kon na de lancering en het bereiken van de ruimte in zijn geheel weer verticaal landen op het lanceerplatform van een vulkaankrater, klaar voor hergebruik. De Falcon 9-raketten dienen gelukkig een heel ander doel en zijn niet in staat om in zijn geheel weer terug te keren naar de aarde, maar het principe van het hergebruiken van onderdelen voor de ruimtevaart is zonder meer een van de kenmerkende aspecten van dit ruimtevaartprogramma van SpaceX.
Blue Origin heeft op dit vlak ook een aardige duit in het zakje gedaan. In januari slaagde het ruimtevaartbedrijf van Amazon-topman Jeff Bezos erin om een New Shepard-raket te lanceren en weer verticaal te laten landen op zijn 'voeten'. Dit specifieke exemplaar van de raket had in november 2015 al een geslaagde lancering uitgevoerd, waarbij het vaartuig een hoogte van ruim 100km haalde en dus de Kármánlijn passeerde en weer veilig op aarde wist te landen. Hiermee was dit in feite de eerste raket die na een lancering weer landde en intact bleef voor hergebruik. Aldus wist Bezos Musk te verslaan in de race om voor het eerst een raket te hergebruiken, ook al is de New Shephard-raket om allerlei redenen eigenlijk niet te vergelijken met de Falcon 9. Zo is de New Shepard bedoeld om ruimtetoerisme mogelijk te maken, terwijl de SpaceX-raket onder andere satellieten in een lage baan om de aarde moet brengen.
Het 'recyclen' van delen van de raketten wordt vooral gedaan om de ruimtevaart goedkoper te maken. Het hergebruiken van de Amerikaanse Space Shuttle bleek uiteindelijk veel te duur, maar met de huidige ontwerpen van bijvoorbeeld SpaceX moet de commerciële ruimtevaart relatief betaalbaar kunnen worden. Volgens Musk kan het prijskaartje van zo'n 60 miljoen dollar voor een Falcon 9-lancering omlaag naar 40 miljoen dollar als er gebruik wordt gemaakt van een eerder gelanceerde raket. Het recyclen van raketonderdelen en ruimtevaartuigen is een duidelijke trend die eigenlijk al ruim tien jaar geleden in gang is gezet door SpaceX en een duidelijke stempel op de ontwikkelingen voor de ruimtevaart in 2017 heeft gedrukt. Kortom, alle reden om daar aan het einde van dit jaar nog even kort bij stil te staan en te kijken wat er voor 2018 en eventueel daarna verwacht kan worden.
SpaceX: gerecyclede Falcon 9-raketten
Het zal in 2010 op het hoofdkantoor van SpaceX voor sommige meedenkende medewerkers een enigszins hilarisch gespreksonderwerp zijn geweest: welke vracht stoppen we aan boord van de testvlucht van de eerste Dragon-ruimtecapsule? De keuze viel uiteindelijk op een Le Brouere-kaaswiel. Deze Franse kaas mocht plaatsnemen aan boord van een Dragon-ruimtecapsule, die tijdens een eerste testvlucht met de eerste versie van de Falcon 9-raket vanaf Florida's Kennedy Space Center in een lage baan om de aarde werd gebracht, twee rondjes om onze planeet vloog en ongeveer drie uur later ruim 800km ten westen van Mexico in de Stille Oceaan terecht kwam.
Deze Dragon-capsule - en vermoedelijk de Franse kaas - is daarna niet meer gebruikt, maar dat veranderde in juni 2017 bij een latere versie van het ruimtevaartuig. Op 3 juni lanceerde SpaceX een Dragon-capsule met aan boord vracht voor het ISS; deze capsule was grotendeels samengesteld uit onderdelen van een Dragon die in 2014 het ISS ook al eens had bevoorraad. Het hergebruiken van refurbished Dragon-capsules is iets wat Musk nog vaker wil gaan herhalen.
Het recyclen en herlanceren van Dragon-capsules, die onder meer door het zoute zeewater bij de parachutelandingen worden aangetast, is al niet eenvoudig, maar dat is nog niets vergeleken met het hergebruiken van delen van de raketten. Bij de voorloper van de Falcon 9, de Falcon 1, was het al de bedoeling dat er sprake zou zijn van hergebruik. Deze relatief kleine raket met een hoogte van 21 meter was ontworpen om de eerste rakettrap, het onderste gedeelte van de raket, te kunnen hergebruiken. Dat mislukte echter, mede doordat de gebruikte hitteschilden niet afdoende bleken om de eerste rakettrap te beschermen. Het idee om deze eerste trap te kunnen hergebruiken door hem met parachutes te laten landen op aarde werd ook nog bij de eerste versie van de Falcon 9 getest, maar dit bleek uiteindelijk geen succes.
Bij de aanzienlijk grotere en krachtigere Falcon 9 versie 1.1, die voor het eerst het luchtruim koos op 29 september 2013, moest er voor het eerst sprake zijn van het hergebruiken van de eerste trap door middel van een verticale gemotoriseerde landing. Daartoe werd deze versie van de Falcon 9 voorzien van landingspoten van koolstofvezel en speciale vinnen om de daling beter te kunnen controleren. Op 29 september vond de eerste test plaats met een gecontroleerde gemotoriseerde landing boven water van de eerste rakettrap. De trap raakte tijdens het landen in een spin, waardoor de landingsmotor geen brandstof meer kreeg en de hele trap hard in het water terecht kwam. Daarmee werd het onderdeel vernietigd, maar de trap bleek wel in staat van richting te veranderen en een gecontroleerde terugvlucht uit te voeren door de atmosfeer.
Op 21 december 2015 werd er voor het eerst een geslaagde landing uitgevoerd met de eerste trap van een Falcon v1.2 op een platform op vaste grond en in april 2016 wist de eerste trap succesvol te landen op een droneschip. In juni 2016 mislukte zo'n landing, maar deze trial-and-error leidde uiteindelijk tot de grote mijlpaal: in maart 2017 slaagde SpaceX erin voor het eerst een hergebruikte raket te lanceren. Het bedrijf gebruikte diezelfde eerste trap al in april 2016, om een Dragon-capsule naar het International Space Station te zenden voor bevoorrading. Dit jaar heeft SpaceX in totaal vijf keer een hergebruikte raket gelanceerd. Sinds december 2015 zijn er twintig geslaagde landingen uitgevoerd en daarvan vonden er veertien plaats in 2017.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
SpaceX slaagde er in april 2016 in om voor het eerst een rakettrap van de Falcon 9 te laten landen op een droneschip.
Het hergebruik van SpaceX-raketten is in het afgelopen jaar in een stroomversnelling gekomen. Maar met het hergebruiken van de onderste rakettrap en de Dragon-capsule is deze ontwikkeling in het recycle-programma van SpaceX nog lang niet ten einde. Uiteindelijk is het de bedoeling dat ook de neuskegel en de tweede trap van de Falcon 9-raketten standaard kunnen worden hergebruikt. Om ook de tweede rakettrap te gaan hergebruiken moeten er bijvoorbeeld een volledig hitteschild, aandrijving voor de terugvlucht naar de aarde en speciale communicatiesystemen worden geïnstalleerd.
Musk heeft aangegeven om in ieder geval te willen proberen om de bovenste tweede rakettrap van de Falcon Heavy terug te brengen naar de aarde. Deze grote opvolger van de Falcon 9 bestaat in feite uit drie boosters naast elkaar, waar de Falcon 9 het met 'slechts' een moet doen. De Falcon Heavy is inmiddels al rechtop gezet op het lanceerplatform van het Kennedy Space Center. De raket zal naar verwachting ergens in januari 2018 voor het eerst worden gelanceerd, waarbij Musks eigen Tesla Roadster via een baan om de zon richting Mars zal worden gevlogen. De kans op slagen van het terugbrengen van de tweede trap acht hij niet heel groot, maar als het deels lukt, dan is er weer een belangrijke nieuwe stap gezet in het proces om de commerciële ruimtevaart goedkoper te maken.
"Ik ben net teruggekeerd uit het paradijs", zei Dennis Tito op 7 mei 2001 nadat hij uit de Russische Sojoez TM-31 was gekropen. Tito, een Amerikaanse voormalige raketwetenschapper en multimiljonair, steeg op 28 april 2001 op met een Sojoez TM-32 om ongeveer een week aan boord van het ISS te verblijven. Daarmee werd hij de eerste ruimtetoerist ter wereld. Het ticket kostte hem naar schatting zo'n 20 miljoen dollar. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA maakte op voorhand bezwaar tegen zijn plannen en vond dat de toen 60-jarige Tito niet de juiste training had gekregen en de Russische taal niet machtig was, zodat zijn veiligheid in noodgevallen niet zou kunnen worden gegarandeerd. Dat weerhield de Russische ruimtevaartorganisatie Roskosmos er echter niet van om Tito en na hem nog enkele andere burgers tot ruimtetoerist te maken. Vooralsnog is Tito onderdeel van een select gezelschap dat zichzelf ruimtetoerist mag noemen, maar onder andere Blue Origin en Virgin Galactic zijn van plan om dit selecte gezelschap aanzienlijk uit te breiden.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
De eerste succesvolle vlucht met de Crew Capsule 2.0.
Deze Russische 'ruimteritjes' werden uitgevoerd met niet-herbruikbare Sojoez-ruimtevaartuigen, maar op het gebied van suborbitale ruimtevluchten wordt er gewerkt aan verschillende herbruikbare ontwerpen. Bij suborbitale ruimtevluchten wordt wel de ruimte bereikt, maar keert het ruimtevaartuig weer terug naar de aarde voordat het een omloop rond onze planeet voltooit. Een van de belangrijkste spelers op dit gebied is Blue Origin, het ruimtevaartbedrijf van Amazon-oprichter Jeff Bezos. Twee weken geleden liet het bedrijf nog beelden zien van een geslaagde lancering en landing van de Crew Capsule 2.0, een ruimtecapsule met relatief grote ramen die plaats moet bieden aan maximaal zes ruimtetoeristen. De directeur van Blue Origin zei in oktober dat vanaf april 2019 de eerste toeristen omhoog zullen gaan, de Kármánlijn op 100 kilometer hoogte zullen passeren en enkele minuten gewichtsloosheid zullen ervaren. Ticketprijzen zijn nog niet bekendgemaakt.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
De eerste gecontroleerde landing van de New Shepard-draagraket in november 2015
Voor deze plannen van Blue Origin staat het New Shepard-systeem centraal. In november 2015 was Blue Origin het eerste bedrijf dat erin slaagde om een raket na lancering weer te laten landen. New Shepard is een volledig herbruikbare raket met een hoogte van 18 meter die grofweg uit twee delen bestaat: een booster en daarbovenop de ruimtecapsule waar de astronauten of ruimtetoeristen in zitten. Na lancering accelereert de booster gedurende 2,5 minuut, waarna de capsule loskomt en de booster na een vrije val van enkele minuten geheel autonoom verticaal weet te landen. De BE-3-raketmotor, die de capsule in de ruimte brengt, wordt voor de terugkeer herstart, waarmee de booster uiteindelijk wordt afgeremd tot een valsnelheid van ongeveer 8 km/u, zodat een veilige verticale landing mogelijk is. De ruimtecapsule wordt bij de terugkeer naar de aarde afgeremd met parachutes. Beide onderdelen zijn daarna in principe geschikt om te worden hergebruikt.
Blue Origin heeft ook ambitieuzere plannen die voorbij gaan aan ruimtetoerisme en waarmee het bedrijf wil wedijveren met bijvoorbeeld SpaceX. Daartoe presenteerde Blue Origin in september 2016 de New Glenn-raket, die nog groter is dan de Falcon Heavy van SpaceX. De tweetrapsversie van de raket, die voorzien is van zeven BE-4-motoren, is ongeveer 82 meter lang en de drietrapsversie komt neer op ongeveer 95 meter. Het is de bedoeling dat de New Glenn commerciële satellieten en mensen de ruimte in transporteert. Daarbij moet de drietrapsraket in staat zijn om missies uit te voeren die verdergaan dan alleen een lage omloopbaan. De raket moet nog voor het einde van dit decennium voor het eerst opstijgen en moet in staat zijn om de eerste trap na lancering weer te laten landen op een bewegend schip, zodat deze hergebruikt kan worden.
Virgin Galactic: ruimtetoerisme per zweefvliegtuig
Richard Branson, hoofd van de Virgin Group, richt zich naast de lucratieve markt van satellieten in een baan om de aarde brengen ook op ruimtetoerisme, maar doet dat op geheel eigen wijze die sterk verschilt van de methode van Blue Origin. Met Virgin Galactic moeten er eveneens ruimtetoeristen de Kármánlijn passeren en staat het hergebruik centraal, maar Branson gebruikt geen raket die vanaf aarde wordt gelanceerd. Voor de ruimtetripjes wil hij een draagvliegtuig gebruiken dat in de lucht een door een raketmotor aangedreven ruimtevaartuig 'afwerpt'.
Draagvliegtuig WhiteKnightTwo met in het midden hangend onder de doorlopende vleugel SpaceShipTwo.
Dit ruimtevaartuig, genaamd de SpaceShipTwo, wordt door een speciaal ontworpen draagvliegtuig, de WhiteKnightTwo, tot een hoogte van zo'n 15km gebracht. Daar wordt de SpaceShipTwo losgelaten, waarna de hybride raketmotor het ruimtevaartuig tot een hoogte van maximaal 110km zal brengen. De hybride raketmotor combineert in feite elementen van een vastebrandstofmotor met die van een vloeibare raketmotor. Volgens Virgin Galactic heeft dit een paar belangrijke voordelen, zoals de mogelijkheid om de motor op elk gewenst moment tijdens de vlucht uit te schakelen. Verder is het door het gebruik van een hybride raketmotor niet nodig om complexe cryogene brandstoftanks en pompmechanismen te integreren in het ontwerp van de SpaceShipTwo. Bij de terugkeer naar de aarde functioneert het ruimtevaartuig in feite als een zweefvliegtuig. Zowel het draagvliegtuig als het ruimtevaartuig zijn bestemd voor hergebruik.
Oorspronkelijk was het bedoeling dat in 2007 de eerste passagiers de ruimte in zouden gaan, maar dat schema heeft aanzienlijke vertraging opgelopen door onder andere enkele ongelukken. Op 26 juli 2007 kwamen drie medewerkers van vliegtuigbouwer Scaled Composites om het leven door een explosie tijdens het testen van de SpaceShipTwo. En op 31 oktober 2014 kwam een testpiloot om het leven toen hij tijdens een gemotoriseerde testvlucht het remsysteem te vroeg activeerde. Hierbij wordt het dubbele staartstuk negentig graden gedraaid, waardoor een groter oppervlak ontstaat, de luchtweerstand toeneemt en een tragere en veiligere afdaling door de atmosfeer mogelijk is. Omdat dit te vroeg gebeurde, brak het toestel in de lucht, waarna het neerstortte.
In de tweede helft van 2017 hebben er verscheidene testvluchten plaatsgevonden, waarbij met succes een vernieuwd remsysteem is getest om een vroegtijdige ontkoppeling te voorkomen. Het toestel moet uiteindelijk plaats bieden aan zes ruimtetoeristen, die gedurende ongeveer vijf minuten gewichtloosheid zullen ervaren. Tickets gaan 250.000 dollar per stuk kosten en er is al een wachtrij van 600 mensen. Volgens Branson kunnen begin 2018 de eerste passagiers de ruimte bereiken met de SpaceShipTwo. De kans is echter aanwezig dat dit te zijner tijd weer vooral ambitieuze grootspraak is. Zo zei Branson in 2009 dat hij hoopte in de volgende paar jaar duizenden mensen de ruimte in te sturen. Die teller staat echter nog altijd op nul.
Tot slot
"Elon Musk is gefixeerd op Mars, terwijl Jeff Bezos en wij van Virgin Galactic meer geïnteresseerd zijn in hoe we de ruimte kunnen gebruiken om er op aarde voordeel uit te kunnen halen." Richard Branson deed deze uitspraak als antwoord op een vraag wat nou eigenlijk het verschil is tussen de ruimtevaartprogramma's van SpaceX, Blue Origin en Virgin Galactic. Deze directe vergelijkingen worden nogal eens gemaakt, maar eigenlijk is dat vooral een staaltje appels met peren vergelijken. Zo gaat Bransons idee van ruimtetoerisme uit van een vanuit de lucht 'gelanceerd' ruimtevaartuig met wielen dat moet landen als een regulier vliegtuig, terwijl de New Shepard van Blue Origin een raket is die vanaf de aarde verticaal wordt gelanceerd waarbij de toeristen in een capsule met parachutes naar de aarde terug zweven.
Links het traject dat New Shepard aflegt en daarnaast het traject van een Falcon 9-raket.
Blue Origin en SpaceX gaan beide uit van een vtvl-concept, waardoor de inspanningen van deze twee bedrijven het vaakst met elkaar worden vergeleken. Als je echter een van de latere versies van de Falcon 9-raket naast de New Shepard-raket zou zetten, dan is meteen al duidelijk hoe snel eventuele vergelijkingen mank gaan. Het New Shepard-systeem is zonder capsule grofweg 12 meter hoog en komt daarmee bij het Amerikaanse Vrijheidsbeeld nog niet eens tot haar middel; de meest recente versie van de Falcon 9 torent met een lengte van 70 meter hoog boven het beeld uit. Daar komt bij dat New Shepard enkel tot een hoogte van iets meer dan 100km hoeft te komen, terwijl Falcon 9 ruimtevaartuigen en satellieten in een baan om de aarde moet brengen. Een Falcon 9-raket heeft daar zeker vier keer zoveel energie voor nodig, haalt veel hogere snelheden en bestaat uit meerdere rakettrappen. Ook de landing is voor New Shepard een stuk minder complex aangezien de BE-3-motor het ding kan laten zweven boven de grond, terwijl de rakettrap van de Falcon 9 op het moment van landen precies een snelheid van 0 moet bereiken, omdat hij anders weer opstijgt.
De ontwikkelingen op het gebied van recycling in de ruimtevaart zijn mede dankzij de inspanningen van bedrijven als SpaceX behoorlijk indrukwekkend te noemen, maar menigeen zal zich toch ook wel eens afvragen: wat heb ik hier nu eigenlijk aan? Het is leuk om te zien dat de miljardairs proberen elkaar de loef af te steken door honderden miljoenen dollars te investeren in raket- en ruimtevaarttechnologie; dat is tenslotte een stuk interessanter dan dat ze op hun lauweren rusten en enkel liggen te rentenieren op het dek van een peperduur superjacht. Maar toch, wat heeft het voor nut om rijke toeristen straks het uitzicht van hun leven te geven? Jeff Bezos had daar een simpel antwoord op: 'entertainment leidt vaak tot nieuwe technologie'.
Ruimtevaartuigen van SpaceX die via de Big Fucking Rocket op Mars moeten gaan landen en eventueel passagiers naar de andere kant van de aarde kunnen transporteren.
Hij kan gelijk krijgen. Voor het gros van de mensen die nooit in staat zullen zijn om deel uit te maken van de wachtrij voor de ruimtetripjes, kunnen de ontwikkelingen en vorderingen met Virgin Galactics SpaceShipTwo op de lange termijn wel degelijk nut hebben. De gebruikte technologie voor de ruimtereizen met de SpaceShipTwo en de hybride raketmotor kunnen ook gebruikt worden voor point-to-point suborbitale ruimtevluchten. Dat is in feite passagiersluchtvaart 2.0: binnen twee uur van Amsterdam naar Sydney, grofweg twaalf keer sneller dan nu het geval is. Virgin Galactic wil de technologie doorontwikkelen om dit mogelijk te maken.
Ook Elon Musk heeft hier oren naar. Volgens hem is het mogelijk om de technologie van de grote, vooralsnog theoretische Big Fucking Rocket voor Mars-reizen ook geschikt te maken voor stedentrips, waarbij passagiers bijvoorbeeld in 39 minuten van New York naar Sjanghai vliegen. En dat voor een normale ticketprijs. Althans, dat claimt Musk. Dit project, als het ooit werkelijkheid wordt, heeft nog wel wat voeten in de aarde. Het idee is dat de grote raket een nogal groot ruimtevaartuig met passagiers in de ruimte brengt, waarna het zelfstandig kan landen op een platform aan de andere kant van de wereld. In technische zin is dit concept zonder meer haalbaar. Intercontinentale ballistische raketten werken in feite op dezelfde manier.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Vooralsnog is dit echter vooral toekomstmuziek. Want zelfs met speciale ruimtepakken aan moeten de passagiers zoveel g-krachten doorstaan dat ze er zelfs aan kunnen overlijden, zo stelt ruimtevaartexpert Brian Weeden. Het gaat dan om veel meer g-krachten dan waar astronauten vandaag de dag mee te maken krijgen. Ook is de bescherming tegen ruimtestraling een probleem, net zoals de betrouwbaarheid van de complexe technologie. Bovendien zal deze vorm van reizen enorm moeten worden opgeschaald voordat de ticketprijzen ook echt betaalbaar worden. Want voor een geschatte prijs van grofweg 10.000 dollar kan nog lang niet iedereen zomaar even in een half uur naar de andere kant van de wereld vliegen.
Er zijn veel meer voordelen voor de "gewone mens" bij goedkopere ruimtevaart. Een voordeel is dat er meer en goedkoper gelanceerd kan worden waardoor satelliet systemen uit meer satelliten kunnen bestaan. Bovendien kan het uit om ze een kortere levensduur te geven en ze sneller te vervangen waardoor nieuwe technieken sneller kunnen worden getest en toegepast. Ook kunnen ze dan in een lagere baan rond de aarde vliegen wat zorgt voor betere meetgegevens.
Voordelen voor de gewone mens zijn dan de dingen die mogelijk worden als een nieuwe globale satelliet internetproviders als Starlink en Oneweb (Starlink satellieten worden in 2018 getest.) Bovendien kunnen metingen aan de aarde met meer satellieten worden gedaan wat leidt tot een hogere tijddichtheid van deze metingen. Dit maakt onder andere betere weersvoorspelling mogelijk (Spire), voegtijdig opsporen van bosbranden en wereldwijde assettracking van schepen en vliegtuigen zodat er nooit meer 1 vermist kan raken. Meer meetgegevens zijn ook altijd handig voor partijen als boeren, natuurbeheer, waterschappen en rijkswaterstaat omdat ze beter weten hoe en waar ze in moeten grijpen/onderhoud moeten plegen.
En dit zijn alleen maar de voordelen die ik zo even kan bedenken en waarvan ik weet dat men er mee bezig is. Denk bv alleen al aan de toepassingen die GPS biedt, niemand had in de jaren 80 kunnen voorspellen hoe wijd en waarvoor dit allemaal gebruikt zou worden.
De huidige satellieten kunnen ook een stuk goedkoper gemaakt worden, wanneer lanceringen niet zo verschrikkelijk duur zijn en zo lang van te voren geboekt moeten worden.
In principe kan een satelliet gebouwd worden voor een fractie van de kosten waarvoor ze nu gebouwd worden. Het punt is alleen dat een defecte satelliet heel lastig en tegen hoge kosten te vervangen is. Een stelliet mag dus eigenlijk niet kapot kunnen gaan. Tussen goed genoeg (hoe bv. een zendmast gemaakt wordt) en vrijwel perfect zit operationeel een heel klein verschil (ook apparatuur die goed genoeg is gaat zelden kapot), maar vrijwel perfect kost een veelvoud van goed genoeg.
Zodra de gevolgen van een defecte satelliet beperkt zijn, kunnen satellieten veel goedkoper gemaakt worden, zonder dat daardoor het aantal defecte satellieten sterk zal toenemen.
Problemen met providers als OneWeb is dat zij een vestigingsplaats hebben (vaak de VS) en dat dus het globale internet een gekuiste Amerikaanse versie wordt. Het is maar de vraag of dit een goede ontwikkeling is of zelfs gewenst. Ik vind zelf van niet. Ik vind dat een provider als OneWeb maximale terughoudendheid moet toepassen op zijn beleid om websites te blokkeren, omdat wat wij hier ontoelaatbaar vinden in andere landen misschien niet het geval is en omgekeerd.
Daar heb je wel een goed punt. Alhoewel grote investeerders in deze constellations juist uit silicon vally komen en een belang hebben bij een open internet. Bovendien is er eventueel wel een mouw aan te passen als dit de dienstverlening in de problemen brengt.
Verder heb ik (jammer genoeg) niet echt het gevoel dat deze angst voor censuur echt bij de "gewone mens" leeft.
Wat mij betreft in het artikel toch wel plaats voor een kleine nuance want hier wordt wederom foutief gemeld dat wat Blue Origin heeft gedaan vergelijkbaar is met wat Space X voor elkaar gekregen heeft. En dat is absoluut niet het geval, dat is ongeveer hetzelfde als de eerste vlucht van de wright brother vergelijken met het laten opstijgen van een Boeing 747.
Waarom?
Blue Origin gaat tot 100 KM hoogte terwijl Space X naar 200KM hoogte gaat.
Blue Origin gaat tot mach 3 vs Mach 7.5 bij Space X
Blue Origin gaat recht omhoog en omlaag vs een gecurvde baan bij Space X hierdoor moet SpaceX dus een aantal manoeuvres uitvoeren om ervoor te zorgen dat ze de raket juist positioneren voor een landing terwijl de bleu shepard alleen maar weer dezelfde weg omlaag hoeft te gaan zonder dat er enorm hoeft te worden bijgestuurd.
Blue Origin gaat neemt geen lading mij bij dit experiment terwijl Space X commerciele ladingen meeneemt
De raket van Spacex is veel smaller en hoger dan de raket van Blue Origin omdat hij anders de ruimte niet haalt.
Er zijn voor Blue Origin al diverse projecten geweest die aangetoond hebben dat je een raket vertikaal kunt laat opstijgen en landen dus in die zin is wat ze daar doen niet meer dan het hele process met een sterkere motor uitvoeren en ja dat voegt iets meer toe maar totaal niet waar Space X mee bezig is.
Een andere fout vind ik het plaatje op de 1e pagina. Dat is gewoon een plaatje van internet geplukt ter promotie van Bleu Origin nieuwe raketten. Maar sinds de introductie van de BFR in september kan dit plaatje niet meer zonder BFR. Deze raket trouwens alleen noemen als 39 minuten stedentrip ding en niet als brug naar een nieuwe toekomst van multi planet bestaan. Tsja je hoeft dat niet te zeggen maar SpaceX heeft dat als doel gesteld en als reden om herbruikbare raketten te ontwikkelen.
De IT geldverdieners als Musk Bezos en Allen hebben niet voor niets ooit gesteld. "We don't know what going to space is good for, and we don't give a damn". Niet om het geld herbruikbaarheid. Geld is maar een middel. Maar om de ruimte toegankelijker te maken. Naar Mars of elders.
Verder natuurlijk: Gaaf!!! Ruimtevaart op Tweakers!
Met als note dat de ITC dus niet gebouwd wordt, dit is de BFR geworden.
en als ik het goed heb wordt de SLS Block 1 ook niet gebouwd. De eerste lancering van die zou meteen een crew versie zijn. (als die ooit van de grond komt en niet gecanceld wordt....)
En de New Glenn is dus nog al een sprong van af de New Shepard... flinke uitdaging!
edit: url korter
[Reactie gewijzigd door jan_111 op 22 juli 2024 17:45]
Naar wat ik begrepen heb, wordt er één SLS block1 gebouwd, omdat ze niet op tijd de echte tweede trap af gaan krijgen. Doordat de lanceerinstallatie vervolgens van block1 naar block1b omgebouwd moet worden, zit er een jaar of twee tussen de eerste en tweede lancering.
Maar volgens mij bestaat de BFR enkel in Powerpoint en is de rest daadwerkelijk gebouwd - lijkt mij een geldige reden om tevreden te zijn met het gebruikte plaatje.
De New Glenn is gepland voor 2020 dus is er nog niet. Van de BFR heeft SpaceX de Carbon Fiber tank al getest en dat is een zeer belangrijk onderdeel en al in de pocket. De tank was de reden van een vorigr explosie van een Falcon 9. In april starten ze de bouw van BFR en zelfs de genoemde Falcon Heavy is niet de opvolger maar een evolutie van de Falcon 9 maar een dode tak omdat alles op BFR ontwikkeling gaat. (Is een belangrijke keuze). Dus om te stellen dat het enkel een ppt-je is doet de werkelijkheid nogal tekort.
Datzelfde is te zeggen over de New Glenn in dat plaatje. De New Shepard die Blue Origin nu gebruikt komt qua hoogte maar net uit boven de bovenkant van het ingeklapte landingsgestel van de Falcon-9. In de lineup op de eerste pagina zou New Shepard dan ook veruit de kleinste zijn.
Plaatje waar naar wordt gerefereerd tekst (vergelijking met het Vrijheidsbeeld) Plaatje met payloads erop en wat extra woorden over de verschillen.
Wat mij betreft in het artikel toch wel plaats voor een kleine nuance want hier wordt wederom foutief gemeld dat wat Blue Origin heeft gedaan vergelijkbaar is met wat Space X voor elkaar gekregen heeft.
In het artikel staat letterlijk "Als je echter een van de latere versies van de Falcon 9-raket naast de New Shepard-raket zou zetten, dan is meteen al duidelijk hoe snel eventuele vergelijkingen mank gaan."
Niet eens door beide in een adem te noemen breng je ze eerst op gelijk niveau en daarna breng je met een bijzin een lichte nuance aan. Dan moet er ook uitgelegd worden waarom het een baanbrekend is voor de mensheid en onze mogelijkheden om de wereld te verlaten terwijl het andere gewoon bestaande kennis en techniek uitvergroot.
Het hangt er gewoon van af hoe je het bekijkt. BE is wel degelijk de eerste om een herbruikbare raket over de 100km te krijgen, te laten landen en opnieuw te lanceren. Dat is een verwezenlijking die je hen niet kan afnemen. Dat wat zij gedaan hebben een heel stuk eenvoudiger is dan wat SpaceX doet, doet geen afbreuk aan de verwezenlijking op zich.
Volgens mij is de eerste raket die hergebruikt werd nog altijd de spaceshuttle. Voor de puristen: ja, het zag er uit als een mislukt vliegtuig, maar het steeg op als raket. De boosters, grote tank en de shuttle zelf werden meerde malen gebruikt.
De solid rocket boosters landden in zee en de shuttle zelf als zweefvliegtuig maar de grote vloeibare branstoftank brandde echt op bij terugkeer in de dampkring.
Er zijn twee versies van de brandstoftank geweest. De één brandde op in de dampkring, de ander had een warmte werende laag en wat parachutes. Deze kwam wel weer terug in zee. Ze werden niet meer opnieuw gebruikt, maar als opslag voor andere dingen.
Opslag voor andere dingen?? Bron?
Nooit van gehoord, zo’n grote tank is zo licht mogelijk gemaakt dus heel terug laten keren zou alleen kunnen met zeer groot hitteschild oid.
[Reactie gewijzigd door Clubbtraxx op 22 juli 2024 17:45]
Heb helemaal niks tegen Blue Origin vind alleen dat ze met deze actie niet echt vernieuwend of baan brekend bezig geweest zijn en dat wordt door de pers meestal niet echt uitgelicht omdat dat geen fijne kop is. En ja ik blijf erbij dat de vergelijking echt zo mank is dat de gestelde nuance echt zwaar onvoldoende is.
Blue Origin bereikt geen baan om de aarde, SpaceX wel. Dat is inderdaad een groot verschil en m.i. kun je bij de eerste niet echt over ruimtevaart spreken maar eerder over een speciale tak van luchtvaart.
Want wanneer kun je ruimtevaart van je bucket list strepen? Wat mij betreft wanneer je minstens een stabiele baan om de aarde of zon hebt bereikt. Hoogte doet er niet toe.
Het is mooi om te zien dat er ook in deze sector gerecycled wordt. Waar ik mij veel meer zorgen om maak is het ruimtepuin dat om onze planeet zweeft en de ruimte is in geslingerd. Je zou tijdens toekomstige ruimtereizen maar tegen zo'n object aanknallen.
Momenteel lijkt er op dat gebied een soort "out of sight = out of mind"-mentaliteit te heersen.
Volgens mij zijn de meeste van die oude satellieten ook niet ontworpen om terug te keren, maar het kostenplaatje van recycling kan sterk afnemen door herbruikbare puinruimraketten of zo. De satelliet zelf zal wel geen terugkeerfunctie krijgen.
Volgens mij zijn de meeste van die oude satellieten ook niet ontworpen om terug te keren, maar het kostenplaatje van recycling kan sterk afnemen door herbruikbare puinruimraketten of zo. De satelliet zelf zal wel geen terugkeerfunctie krijgen.
volgens mij hebben ze tegenwoordig allemaal verplicht een terugkeer functie. Maar dat behelst niet meer dan gecontroleerd laten neerstorten in een leeg stuk oceaan of land. ( het uitgestorven dode kwadrant van Saudi Arabië is populair bijvoorbeeld, maar dan met name voor afgedankte spionage sats ). Het stuurloos laten rondtollen van zo'n ding is al een hele tijd 'not done', en China kreeg aanzienlijk wat kritiek te verduren toen ze een keer een afgedankte sat uit de lucht schoten met een ASAT raket. ( change one dangerous flying object, into thousands of tinier flying objects ). En terecht. (niet dat 1 van de grootmachten zich er wat van aantrekt, natuurlijk )
Ligt aan de oorspronkelijke van van de satelliet. Voor satellieten in geostationaire baan geld dat deze in een iets andere 'graveyard' baan gebracht worden aan het eind van hun leven. Terug zou te veel brandstof kosten.
Daar heb jij weer gelijk in, Geostat is zo'n 35.000 km hoogte. De sats waar ik over spreek zitten in LEO (Low Earth Orbit), zoals ISS. (dus pak 'm beet 200 - 500 km hoog)
Het belangrijkste deel van de Falcon 9 en Falcon Heavy is niet uitgelicht, namelijk dat de huidige versie maximaal 1x kan worden hergebruikt en een volgende versie meer hergebruik mogelijk maakt (5x-20x).
Een mooie analyse van de kosten(besparing) laat zien dat het afhangt hoevaak het nodig is de raket opnieuw te gebruiken voor het economisch rendabel wordt. (Meer dan 1x in ieder geval.)
Ook leuk is dat fairing (gedeelte dat een satelliet beschermt) door SpaceX kan worden hergebruikt.
Mooi geschreven artikel trouwens.
[Reactie gewijzigd door JVos90 op 22 juli 2024 17:45]
De huidige block 4 kan in principe meer dan 1 keer hergebruikt worden, er is alleen nog onvoldoende interesse vanuit de klanten op dit moment. Daarnaast is het inderdaad pas de block 5 die voor veelvuldig hergebruik zal mogen tekenen.
De payload fairing kan op dit moment ook nog niet hergebruikt worden, al wordt er wel aan gewerkt en mee geëxperimenteerd. Zo hebben we bij de recente iridium lancering voor het eerst kunnen zien dat SpaceX wel degelijk aan het testen is met thrusters op de fairing, hebben we op de foto van de Tesla met een fairing errond ook de tanks voor die thrusters kunnen zien zitten en is er natuurlijk ook al een fot van 1 van de vermoedelijke boten die voor recovery gebruikt gaat worden op het internet verschenen.
Wat is die Musk toch slim. Ik dacht eerst dat het een nogal gewaagd idee was om een raket verticaal te laten landen en nog meer op een deinend zeeplatform. En passagiersvluchten over de wereld? Toch veel te risicovol. Maar nu realiseer ik me dat hij deep learning gebruikt en dat die AI met elke vlucht handiger wordt.
[Reactie gewijzigd door Elefant op 22 juli 2024 17:45]
Niet om het een of ander maar Musk mag dan misschien de visie en het geld hebben maar uiteindelijk zijn de engineers de slimmeriken die Musk zijn ideeën in werkelijkheid omzetten.
Is er de afgelopen 60 jaar wezenlijk iets veranderd? Ze gaan nogsteeds uit van grote raketten niet zo heel veel anders dan wat de Duitsers ondertussen bijna 80 jaar terug al deden.
Dit had allemaal al veel eerder gekund alleen heeft niemand er ooit eerder geld in willen steken. De NASA heeft een poging gedaan met de spaceshuttle maargoed dat is een overheids project dus dan weet je eigenlijk al dat het te duur gaat worden.
Maargoed het is mooi om te zien dat er nu weer meer aandacht is voor de ruimtevaart. Hopelijk kan de gemiddelde sterveling in de komende 30 jaar ook een ritje maken. Denk dat er toch weinig mooiers is.
De ouders van Steve Wozniak vonden dat Steven Jobs hun zoon te weinig eer gaf. Zijn geniale ontwerpen lagen ten grondslag aan de Apple II. Wozniak was het daar zelf niet mee eens. Hij besefte veel te goed dat hij zonder Steve Jobs waarschijnlijk nooit zo iets zou hebben gemaakt en er zeker niet rijk van geworden was. Dat bleek ook in het vervolg. Steven Jobs kon ook grote successen boeken met andere geniale ontwerpers. Elon Musk mag je rustig een fenomeen noemen. ik kan op dit moment niemand aanwijzen die er zelfs maar bij in de buurt komt.
Ik kan niet zo meteen een bron terug vinden maar Musk is zelf ook engineer en spendeert nog steeds het gros van zijn tijd aan ontwerpen en ontwikkelen.
Ik kan niet zo meteen een bron terug vinden maar Musk is zelf ook engineer en spendeert nog steeds het gros van zijn tijd aan ontwerpen en ontwikkelen.
Musk heeft weinig hands on ervaring als engineer, ik kan zo snel geen bewijs vinden dat hij wel dingen zelf maakt. Alle technologieën van zijn bedrijven zijn door anderen bedacht/ontwikkeld die hij ingehuurd heeft. Hij is eerder een slimme zakenman of promotor dan iemand die zelf dingen uitvindt.
Het was niet hier dat ik het oorspronkelijk gelezen had, maar er staat wel degelijk ook dit:
Once he's up, Musk launches into a blistering schedule that breaks his time into a series of five-minute slots. The entrepreneur has been known to work 85 to 100 hours a week, and he estimates that 80% of his time at work is spent on engineering and design.
Niet om het een of ander maar Musk mag dan misschien de visie en het geld hebben maar uiteindelijk zijn de engineers de slimmeriken die Musk zijn ideeën in werkelijkheid omzetten.
Het is toch meestal zo dat bij zo'n grote en complexe projecten het een team van ingenieurs betreft? Om een bekend voorbeeld te geven; Steve Jobs heeft ook niet zelf de iPhone gebouwd.
Dit had allemaal al veel eerder gekund alleen heeft niemand er ooit eerder geld in willen steken. De NASA heeft een poging gedaan met de spaceshuttle maargoed dat is een overheids project dus dan weet je eigenlijk al dat het te duur gaat worden.
Dat is waar. Het is allemaal niet zo vernieuwend, de technologie is er. Maar toch... We kunnen tegenwoordig fast prototypen, complexe simulaties doen, hebben nieuwere materialen die lichter en sterker zijn, krachtige en compacte rekenkracht, ... Zaken die er 30 jaar geleden niet of duurder waren. En de Space Shuttle is nog ouder
Had het veel eerder gekund? Dat geloof ik ook. Maar misschien is het nu iets gemakkelijker. En vooral, er moet iemand zijn die er in gelooft, de middelen heeft en het project kan trekken.
[Reactie gewijzigd door D-Three op 22 juli 2024 17:45]
Dat was een overheidsproject, dus om te beginnen al veel te duur. Verder werden die space shuttles na elke landing ongeveer compleet uit elkaar gehaald om opnieuw opgebouwd te worden. Ook de hittebestendige tegeltjes gingen niet langer dan één vlucht mee en het opnieuw aanbrengen daarvan bepaalde zo ongeveer het schema van de lanceringen.
Maar die dure overheidsprojecten hebben wel alle technologie ontwikkeld die nu door de commerciële partijen gebruikt wordt.
De reden waarom Musk zo goedkoop raketten kan bouwen is dat hij de blauwdrukken van de benodigde onderdelen zo van de plank bij NASA kon halen. Wat aanpassingen en nieuwe productietechnieken waren de grootste investeringen die hij heeft moeten maken. Nog steeds geen sinecure, maar hij heeft geen miljarden hoeven steken in het ontwerpen van een nieuwe raketmotor, 'slechts' een paar honderd miljoen in het aanpassen van bestaande ontwerpen.
Dat is de keuze bij iedere nieuwe raket. De raketmotor is een zeer ingewikkeld onderdeel met pompen en verbrandingskamers die onder zeer zware omstandigheden uiterst nauwkeurig moeten presteren. Een raketmotor vanaf een compleet schone lei ontwerpen kost miljarden. Daarom moet iedere keer opnieuw bij de ontwikkeling van een raket de afweging gemaakt worden om óf een nieuwe raketmotor te ontwerpen die helemaal is geoptimaliseerd voor het gebruiksdoel van de nieuwe raket óf een bestaand ontwerp (aanpassen en) gebruiken en daarbij op de koop toe nemen dat je geen optimaal resultaat krijgt. Een overheidsorganisatie die onder andere als doel heeft om technologische ontwikkelingen te bevorderen zal sneller voor het eerste gaan, een commercieel bedrijf zal voor de laagste kosten gaan en dus meestal voor het laatste gaan.
Raketten vliegen dan ook niet uitsluitend op fossiele brandstoffen........
maar die van spaceX wel. (space-grade kerosine, met uiteraard een meegenomen oxidiser in de vorm van supergekoelde LOx).
Echter, als ik me niet vergis, is de theorie wel zo dat het vervoeren van x passagiers met een BFR minder kerosine kost dan het vervoeren van diezelfde x passagiers met een 787. Onder aan de streep ben je dus wel millieuvriendelijker bezig. Dit soort dingen gaan nooit in reuzentappen, maar in babystapjes.
Nu hikken veel mensen nog tegen de electrische auto aan vanwege de laadtijd (meer dan tanken), actieradius (signficant minder dan de 48 liter tank in m'n auto levert: 1000 km) en de prijs voor een beetje formaat auto. (PHEV telt niet mee, dat is een farce). Echter, de huidige generaties elektrische auto's leveren wel weer de basis voor de volgende, en die generatie zou wel eens heel dicht bij de huidige realiteit van benzine/diesel auto's kunnen uitkomen.
Stap voor stap, of het nou een auto betreft of een raket, komen we steeds dichter bij een adembenemende toekomst.
Je hoeft bijna niets aan te passen om dat op biodiesel te laten vliegen. En die kun je kweken met algen in de woestijnen rondom Spaceport America.
weet je waarom vliegtuigen en raketten niet op diesel vliegen (diesel en kerosine zijn heel vergelijkbaar, zoals ik weet dat jij wel weet, burn), terwijl Diesel de superieure brandstof is? Omdat diesel klontert als het koud wordt. En met koud bedoel ik -65 graden, zoals vliegtuigen op cruise altitude mee te maken hebben. Bij SpaceX wordt het nog kouder, want die gebruiken allerhande cryo installaties, om de kerosine en LoX te superkoelen.
Motoren kunnen doorgaans erg slecht tegen dergelijk klonteren. Dat is wat biodiesel moet overwinnen, en dat is best een struikelblok.
RP-1 bevriest bij -50ºC tot een witte was-achtige substantie.
Diesel van fossiele herkomst klontert omdat er paraffine in opgelost is. Kaarsvet. Als de temperatuur daalt komt die in de vorm van vlokken vrij. Biodiesel bevat minder alkanen en heeft daar minder last van.
Je overschat het probleem nogal. SpaceX koelt de brandstof bij het tanken af, van kamertemperatuur tot precies -7º C. (bron)
Dat is voor diesel, biodiesel en RP-1 een oplosbaar probleem.
-7? Ik weet niet waar je dat vandaan haalt, het is veel kouder:
liquid oxygen subcooled to 66.5 K (−206.7 °C; 119.7 °R; −340.0 °F) and RP-1 cooled to 266.5 K (−6.6 °C; 479.7 °R; 20.0 °F)[19] for density (allowing more fuel and oxidizer to be stored in a given tank volume, as well as increasing the propellant mass flow through the turbopumps increasing thrust)
Oh? Jouw bron zelf geeft anders mooi aan dat het zelfs een heel klein beetje warmer is. 0.4 °C om precies te zijn. Dus -7 °C is een heel prima benadering.
Oh? Jouw bron zelf geeft anders mooi aan dat het zelfs een heel klein beetje warmer is. 0.4 °C om precies te zijn. Dus -7 °C is een heel prima benadering.
Wat is die Musk toch slim. Ik dacht eerst dat het een nogal gewaagd idee was om een raket verticaal te laten landen
Dat is minder een kwestie van slimheid (hij is echt niet de eerste die op het idee kwam en hij is ook ook niet degene die het technisch kan realiseren - daarvoor heeft hij engineers in dienst), maat meer een kwestie van graag willen én het geld er voor hebben.
Dat hij geen cent meer had in 2010, was omdat hij al zijn prive vermogen weer geinvesteerd had in Tesla en SpaceX. Niet omdat hij het allemaal kwijt was of uitgegeven had. Hij had op dat moment nog steeds een waarde van 150+ miljoen. Dat is wel even een heel groot verschil met het beeld dat je probeert te wekken. Hij heeft gewoon weer slim geinvesteerd, waardoor hij nu 20 miljard waard is. Een bedrag dat hij nog steeds natuurlijk niet op zijn rekening heeft staan, maar wat in de waarde van zijn aandelen zit. Als aandelen Tesla ineens hard omlaag gaan, dan is hij ook geen 20 miljard meer waard.
Waarom lees je 'Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future' niet eens? In tegenstelling to de titel doet vermoeden is het een zakelijk boek dat de financiële problemen uitgebreid bespreekt. Daarna kan je wat meer ter zake kundig reageren. Want nu heb je alleen de klok horen luiden.
Overheden geven subsidies om technologie te stimuleren die in de toekomst nuttig en winstgevend zal zijn. Als de US er in slaagt om een leidende macht te worden in EV en accu technologie is die subsidie zeer juist besteed. Zo zijn Frankrijk en Duitsland aan Airbus gekomen, zo is Nederland een grootmacht geworden in landbouw, zo is China de leider in zonnecel productie geworden. Je kan het daarmee eens zijn of niet, effectief is het vaak wel.
Recyclen is in deze context niet het juiste woord. Recyclen gaat om het hergebruik van materiaal, bijvoorbeeld het versnipperen en omsmelten van aluminium onderdelen om er weer nieuwe (andere) onderdelen van te maken. Bij het hergebruik van een product, spreek je van reuse. Dat is wat zo bijzonder is aan deze manier van werken omdat de meeste ruimtevaart onderdelen single-use zijn (op de spaceshuttle na).
Inderdaad, en dan is het vreemd dat het meeste overheidsbeleid er niet op gericht is om lang met je spullen te doen. Oude auto's moeten weg en er zijn geen eisen aan het repareerbaar maken van producten. Oude uitzendfrequenties worden voor iets anders gebruikt, waardoor je straks een andere radio kunt kopen en Digitenne boxen ook vervangen moeten worden.
Geen idee waarom je op 0 gezet bent. Zelf mag ik graag prutsen met oude electronica, maar niets zo irritant als apparaten waar 2 devices inzitten. Zodra er 1 echt stuk is, wordt het andere wel-werkende deel ook weggegooid. Klassiek is de tv met ingebouwde vhs-speler. EditL leer eens typen
[Reactie gewijzigd door theobril op 22 juli 2024 17:45]
Soms is recycling beter dan re-use of continued use.
Oude auto's moeten weg omdat ze vele malen vervuilender zijn dan nieuwe en flink veel meer brandstof gebruiken. En voor veel elektrische apparatuur geldt ook dat nieuwe versies veel zuiniger zijn, waardoor het niet verstandig is om bv. witgoed van 10-15 jaar oud te repareren (al hoeft een nog werkend apparaat van die leeftijd niet meteen gerecycled te worden).
Daarentegen mogen er inderdaad wel eens wat eisen aan de repareerbaarheid van producten gesteld worden. Naast een ruime garantietermijn bv. de eis dat een apparaat tijdens de economische levensduur voor minder dan de dagwaarde gerepareerd moet kunnen worden door gespecialiseerde reparatiebedrijven. (Voorzover het reparaties betreft aan defecten en schade die door normaal gebruik of spontaan ontstaan zijn. Een door een auto overreden mobieltje valt daar niet onder.)
Naast een ruime garantietermijn bv. de eis dat een apparaat tijdens de economische levensduur voor minder dan de dagwaarde gerepareerd moet kunnen worden door gespecialiseerde reparatiebedrijven.
Aangezien "economische levensduur" pretty much gedefinieerd wordt door de periode waarin je een object kunt repareren voor minder dan de dagwaarde is dit IMHO een non-uitspraak.
Ik vraag mij echt af of ruimtetoerisme wel zo'n vaart loopt. Behalve een paar rijke sci-fi fans zullen de meeste mensen niet zo snel aan een retourtje Maan of ruimtehotel denken. Het zal namelijk altijd gevaarlijk blijven, en dat is toch iets wat je niet wil voor een vakantie. Daarnaast is er ook veel ongemak, zoals naar het toilet gaan in gewichtloosheid.
Bekijk het vanuit het grotere plaatje, zoom uit, kijk de toekomst in voor zover dat kan. 100 jaar geleden stortte er om de haverklap een vliegtuig uit de lucht en konden alleen de erg rijken het betalen. Gevaarlijk en duur. Nu kan Jan Modaal zonder moeite een vliegticket boeken voor een weekendje Barcelona, en wordt het eerder een probleem dat het zo goedkoop is, aangezien iedereen maar overal heen vliegt, massatoerisme, vervuiling etc.
De toekomst is onzeker, maar stel dat de lijn ongeveer hetzelfde zou zijn als voor vliegtuigen, dan kunnen je achterkleinkinderen op schoolreisje naar de maan, en daar lekker in het megagrote low gravity-trampolinepark rondspringen
Wie weet wordt het niks, te weinig interesse waardoor het te duur blijft, WO3 of andere wereldrampen die de ontwikkeling tegenhouden. Of voor hetzelfde geld vlieg jij na je pensioen gewoon voor de ervaring even een rondje in de ruimte voor een paar meier, en is het veiliger dan je autotrip naar het SpaceAirport (ok, veilig autonoom rijdende voertuigen zullen dan waarschijnlijk de norm zijn).
De toekomst is onzeker, maar stel dat de lijn ongeveer hetzelfde zou zijn als voor vliegtuigen
Indien het zo zou zijn, ja. Maar de geschiedenis tot nu toe laat zien dat de lijn van ontwikkeling niet hetzelfde is:
Amper een paar decennia na de gebroeders Wright later was luchtvaart min of meer routine zowel voor militair als civiel gebruik.
Maar ruim een halve eeuw na de eerste succesvolle raket lanceringen (V2) is ruimtevaart nog alles behalve routine, zowel qua kosten als veiligheid.
Het kan niet veel minder complex, en complexiteit brengt onveiligheid met zich mee, en zonder fundamentele wetenschappelijke doorbraak mbt voortstuwing - waarop totaal geen uitzicht is - gaat het ook niet veel goedkoper worden.
Maar ruim een halve eeuw na de eerste succesvolle raket lanceringen (V2) is ruimtevaart nog alles behalve routine, zowel qua kosten als veiligheid.
Het kan niet veel minder complex, en complexiteit brengt onveiligheid met zich mee, en zonder fundamentele wetenschappelijke doorbraak mbt voortstuwing - waarop totaal geen uitzicht is - gaat het ook niet veel goedkoper worden.
Het is maar net welk onderdeel je bekijkt. Bemande ruimtevaart is inderdaad nog lang niet routine. Onbemande ruimtevaart is dat al echter al lang. Een handvol communicatiesatellieten in één keer de ruimte in schieten is niet iets waar we tegenwoordig nog van op kijken.
Het is maar net welk onderdeel je bekijkt. Bemande ruimtevaart is inderdaad nog lang niet routine. Onbemande ruimtevaart is dat al echter al lang. Een handvol communicatiesatellieten in één keer de ruimte in schieten is niet iets waar we tegenwoordig nog van op kijken.
Maar is wel erg duur en gaat veel vaker mis dan in de luchtvaart.
Wat ik me afvroeg bij die presentatie van Musk over die passagiersvluchten met de raket is hoe hij zorgt dat wij bestand zijn tegen de G-krachten die daar bij komen kijken. Ik heb er nog geen berekeningen van gezien maar het lijkt me vrij fors en dus niet zo comfortabel.
@Geim: inderdaad, de laatste alinea is me ontgaan. Dank je
[Reactie gewijzigd door jaapstobbe op 22 juli 2024 17:45]
Alle twee zijn correct. Toen de BFR werd aangekondigt was het wel degelijk de Big Fucking Rocket, maar omdat het F-woord in de VS je zeer negatieve publiciteit opleverd (hoewel elke amerikaan het woord gebruikt) hebben ze het achteraf proberen goed te maken door er Big Falcon Rocket van te maken, hoewel deze helemaal niets met de Falcon familie van raketten te maken heeft.
Ik vind in de titel "Recycling in de ruimtevaart" het woord 'recycling' hier niet op zijn plaats, eerder 'herbruikbaar'. Dit onderscheid is belangrijk voor ons voortbestaan als intellectueel leven op aarde.
Vergelijk het met een vliegtuig die na elke stop her te gebruiken is. Dat is het streven hier.
Hergebruik = een product die je vaker kan gebruiken en dus bij voorkeur lang meegaat (wasmachine, treinen, computer) Recycled = iets wat weggegooid is en wat een nieuw leven krijgt (bijvoorbeeld kapot glas dat een nieuw leven krijgt)
Dat beide essentieel zijn in een toekomstige samenleving lijkt me evident. Vooral als de pure grondstoffen zoals olie en zeldzame mineralen op zijn. Aan de andere zelfs beter dan nu waar het afval (onder andere onze oude PC) wordt gedumpt in Ghana, Afrika.
Products:
Level 1 - single use
Level 2 - reuseable
Level 3 - recyclable
Het terugwinnen van grondstoffen wordt ontzettend belangrijk. Hergebruik (bijvoorbeeld van een raket) is een stap in de goede richting.
Het is voornamelijk vanuit de raketproducent om kosten te drukken. Het ideaal van Elon Musk is een retourtje Mars van 200.000 dollar, dat is alleen mogelijk met een herbruikbaar kostenmodel.
[Reactie gewijzigd door Harm_H op 22 juli 2024 17:45]
"Onze PC's" worden niet per definitie gedumpt in Ghana. De e-waste daar komt uit afrika zelf.
Bovendien lees je in je eigen aangehaalde artikel:
But it’s less than one percent of the 2.37 million tons of e-waste generated by the United States in 2009, and a nearly imperceptible fraction of the 41.8 million metric tons of e-waste generated globally in 2015. In other words, Agbogbloshie is not a global dumping ground. Like most places on Earth, it’s struggling to deal with what it generates on its own.
Read more: https://www.smithsonianma...7597/#yLAt0R6J6e4xOCh5.99
Verder met je eens dat er zoveel als redelijkerwijs mogelijk is gerecycled moet worden.
We kunnen niet eeuwig blijven weggooien willen we onze wereld leefbaar houden.
[Reactie gewijzigd door Clubbtraxx op 22 juli 2024 17:45]
Het is op dit moment nog heel ver van hergebruik zoals een vliegtuig na een vlucht hergebruikt wordt. Een vliegtuig wordt na een vlucht slechts heel oppervlakkig nagekeken.
De raketten waar dit artikel over gaan worden na gebruik vrijwel gestript, volledig nagekeken en herbouwd. Hoewel het niet hetzelfde is als recycling van grondstoffen zit het nog veel dichter tegen recycling aan dan tegen hergebruik.
/i/2001755197.jpeg?f=imagegallery)
/i/2001755201.png?f=imagenormal)
/i/2001755205.jpeg?f=imagegallery)
Helaas!:strip_exif()/i/2001753397.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001753395.jpeg?f=imagegallery)
Voor deze plannen van Blue Origin staat het /i/2001755215.jpeg?f=imagenormal)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004607470.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2002433308.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2001842297.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2001549427.jpeg?f=fpa)
/i/1241362271.png?f=fpa)
/i/2000607250.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2001753393.jpeg?f=fpa)
/i/1345536963.png?f=fpa)
/i/1332577912.png?f=fpa)
/i/1261474170.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2000596136.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/1336904688.jpeg?f=fpa)
/i/1286791274.png?f=fpa)
/i/1302092196.png?f=fpa)
/i/1242375854.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/1206979526.gif?f=fpa)
/i/1374159608.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/22588/472892.jpg?f=community){kind=small}
/u/129167/Deftones1.JPG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/65843/chef60x60.jpg?f=community){kind=small}
/u/342733/wtd_s.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/467778/crop5d7a5dd1f296a.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/125859/crop5f21ef3dcba6f.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/370910/Ubuntu2.jpg?f=community){kind=small}
/u/394109/crop5c5d6d2d76f2d.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/355886/sic%2520dog%2520avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/92491/crop64a1593f33a7b_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/1019793/crop5e0eb28067928_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/271496/rsz_avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/554690/crop56cf0303082a5_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/37667/Gundam1.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/489983/crop5db33928bbeea_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/72351/Toon_en_Len%25202015-02-02%252070x69.jpg?f=community){kind=small}
/u/4024/burne.png?f=community){kind=small}
/u/179630/NemesisWolfe_small.GIF?f=community){kind=small}
/u/267471/crop5c90d1e00cf68_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/22695/iconMacroWang.jpg?f=community){kind=small}
/u/65335/crop5fec2ceca6ef9_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/113340/crop61891a21a794a_cropped.jpg?f=community){kind=small}
