Over ongeveer anderhalve maand mag Nederland weer de stemhokjes in, ondanks corona en met een demissionair kabinet. Dat betekent dat de verkiezingsstrijd weer volop is losgebarsten en partijen weer allerlei beloftes gaan doen voor de komende vier jaar. Natuurlijk zijn er dringende problemen in Nederland, zoals de coronacrisis, de klimaatcrisis en het woningtekort, maar anno 2021 ontkomen partijen er ook niet aan om standpunten in te nemen rondom digitalisering. Net als in 2017 hebben we daarom alle partijprogramma's opengeslagen om te kijken wat de Nederlandse politieke partijen beloven op het gebied van algoritmes, dataprivacy, digitalisering in onderwijs en zorg, en de cybercapaciteiten van politie en leger.
Daarvóór blikken we terug op de afgelopen politieke regeringsperiode. Verkiezingsbeloften worden makkelijk gedaan, zoals we op de volgende pagina's zien, maar als we de makers ervan niet kunnen vertrouwen, hebben ze weinig waarde. Daarom kijken we naar het regeerakkoord dat de vier regeringspartijen VVD, CDA, D66 en CU in 2017 opstelden, en in welke mate ze dat hebben waargemaakt.
Partijprogramma's
Vervolgens kijken we naar de beloften voor de komende jaren. We hebben ieder partijprogramma doorgespit en alle punten die raken aan digitalisering, onder elkaar gezet. Iedere partij heeft een eigen pagina, maar er is ook een pagina waarin we standpunten per thema hebben geordend.
Wil je alle partijprogramma's doorlezen? De links staan op de pagina's, maar ook hier:
We hebben ook, in navolging van vier jaar geleden, een aantal stellingen aan de partijen voorgelegd. Niet iedere partij heeft daarop gereageerd, maar waar mogelijk hebben we de reacties ingevuld.
We eindigen met een algemene overzichtspagina. Daarin kijken we naar enkele opvallende standpunten van verschillende partijen en een paar thema's die vaak terugkomen. Daarbij hebben we geprobeerd te berekenen hoe belangrijk partijen digitalisering vinden door uit te rekenen hoeveel procent van hun programma's daarover gaat.
Eerste conclusies
Zonder meteen diep op de materie in te gaan, kunnen we alvast een paar voorzichtige conclusies trekken. Zo zijn algoritmes een belangrijk thema voor veel partijen. In het regeerakkoord van 2017 werd nog gehamerd op het belang ervan voor bijvoorbeeld fraudebestrijding, maar nu er een kabinet is gevallen doordat uitgerekend algoritmes hebben geleid tot grove discriminatie en etnische profilering, willen partijen juist meer toezicht, meer openbaarheid en meer duidelijkheid over de inzet ervan.
Partijen willen bijna allemaal optreden tegen grote techbedrijvenEen andere conclusie is dat hard moet worden opgetreden tegen grote techbedrijven, ironisch genoeg juist op het gebied van privacy, maar ook vanwege hun macht op de markt. Nederland kan dat moeilijk alleen, dus pleiten de meeste partijen voor een Europese aanpak. Grote bedrijven als Facebook en Google moeten worden opgesplitst, vinden veel partijen, maar concrete plannen daarvoor zijn er zelden.
Partijen pleiten ook regelmatig voor een 'digitaks', waarbij techbedrijven geld betalen voor het verzamelen van data. Ook dat punt is complex. Hoe hoog het bedrag moet zijn, waar het exact op gebaseerd is en hoe de politiek het wil afdwingen, blijft vaag in de plannen.
De partijen
We hebben voor dit artikel alleen de partijprogramma's van de grootste partijen bekeken. Aan de landelijke verkiezingen doen op dit moment tientallen partijen mee, maar veel daarvan krijgen waarschijnlijk niet genoeg stemmen om in de Tweede Kamer te komen. Om het overzicht niet te groot te maken, hebben we ervoor gekozen alleen de programma's te bekijken van partijen die tijdens de verkiezingen in 2017 in de Kamer zijn gekomen. We hebben een uitzondering gemaakt voor de PiratenPartij, die in de peilingen geen zetels heeft en nog niet in de landelijke politiek actief is geweest. De reden om deze partij hier toch te bespreken, is dat zij het explicietst opkomt voor digitalisering.
Regeerakkoord 2017
Mooie woorden vlak voor de verkiezingen, dat is een beetje als het voortzetten van de musical Soldaat van Oranje. Mooi, maar je verwacht inmiddels niet anders meer. Daarom willen we niet alleen vooruitkijken, maar ook terug. De ministers en staatssecretarissen van Rutte III presenteerden in 2017 een regeerakkoord, dus hebben we gekeken welke plannen rondom digitalisering daaruit zijn waargemaakt. Als je het regeerakkoord uit dat jaar, met de titel 'Vertrouwen in de toekomst', nog eens wil nalezen, kan dat hier.
Structureel geld naar cybersecurity
"Er wordt structureel 95 miljoen euro gereserveerd voor cybersecurity. De middelen worden onder andere ingezet voor de uitbreiding van personele capaciteit en ict-voorzieningen en verdeeld over de departementen Veiligheid en Justitie zoals de NCTV, Defensie en de MIVD, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de AIVD, Buitenlandse Zaken, Infrastructuur en Milieu en Economische Zaken."
Dit geld is inderdaad structureel vrijgemaakt op de begroting. Daarnaast besloot het kabinet in 2018 nog eens dertig miljoen te investeren in cybersecurity. In de jaren erna ging er structureel nog eens tien miljoen extra naartoe.
Cybersecurityagenda
"Er wordt een ambitieuze cybersecurity-agenda opgesteld met onder meer standaarden voor Internet-of-thingsapparaten, het stimuleren van bedrijven om veiligere software te maken via software-aansprakelijkheid, het versterken van het Nationaal Cyber Security Centrum of NCSC als aanspreekpunt van Computer emergency response teams of CERTs van alle sectoren, het stimuleren van cybersecurity-onderzoek en het verbeteren van voorlichtingscampagnes op het gebied van cyberhygiëne."
Nederland stelde in 2018 inderdaad de Nationale Cybersecurityagenda op. Dat betekent niet dat alle punten uit die agenda meteen zijn uitgevoerd. In de agenda staan richtlijnen en ambities van de overheid. Als je dan door de rest van de punten heen gaat, is niet alles waargemaakt. Zo zijn er geen standaarden opgesteld voor iot-apparaten. Wel heeft de overheid een campagne gehouden voor meer aandacht voor iot-beveiliging en ligt er nog een wetsvoorstel om verkopers te verplichten software-updates voor een bepaalde periode te blijven aanbieden, maar dat is nog niet aangenomen. In de afgelopen jaren is het NCSC ook zeker een belangrijker aanspreekpunt geworden voor het bedrijfsleven. Wel zijn er veel partijen die in de nieuwe verkiezingen inmiddels pleiten voor meer bevoegdheden voor het NCSC, bijvoorbeeld door het niet alleen over de beveiliging van vitale infrastructuur te laten gaan, maar ook over de digitale infrastructuur van gewone bedrijven.
De overheid heeft ook onderzoek uitgevoerd of laten uitvoeren naar cybersecurity. In 2019 schreef staatssecretaris Mona Keijzer bijvoorbeeld deze analyse over onderzoek door TNO en er werd een samenwerkingsverband van 45 bedrijven en universiteiten opgezet, genaamd Intersect, dat onderzoek ging doen naar de veiligheid van iot-apparatuur. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek had eind 2019 zeker vier miljoen euro aan subsidie gegeven aan cybersecurityonderzoeken.
Wet computercriminaliteit III
"Voor de uitvoering van de Wet computercriminaliteit III komt 10 miljoen euro extra beschikbaar. Daarbij zal slechts in een specifieke zaak hacksoftware worden ingekocht door opsporingsdiensten. Leveranciers van dergelijke software worden gescreend door de AIVD en verkopen niet aan dubieuze regimes. Statistieken over het gebruik van hacksoftware worden jaarlijks openbaar gemaakt. Bij de evaluatie van de wet na twee jaar wordt bezien in hoeverre deze regeling de effectiviteit van de wet ernstig aantast. In dat geval wordt alsnog de aanschaf van hacksoftware voor algemeen gebruik overwogen."
Er is inderdaad meer geld vrijgemaakt voor het uitvoeren van de controversiële Wet computercriminaliteit III. Dat gebeurde in september vorig jaar. Toen zette minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid tien miljoen euro op de begroting voor 2021. De politie heeft voor het uitvoeren van de wet inderdaad hackingtools gekocht. Over het gebruik daarvan zijn ook cijfers bijgehouden; die zijn niet positief. De Inspectie Justitie en Veiligheid concludeerde bijvoorbeeld vorig jaar dat in 2019 drie keer 'commerciële binnendringingsoftware' is ingezet. Het is niet bekend wat voor tools dat zijn, maar wel dat de politie toestemming kreeg van de officier van justitie en de rechter-commissaris.
Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten
"Er is een nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Informatie-uitwisseling beperkt zich tot partnerdiensten, tenzij de minister toestemming geeft voor uitwisseling met niet-partnerdiensten. Van het willekeurig en massaal verzamelen van gegevens van burgers in Nederland of het buitenland (‘sleepnet’) kan, mag en zal geen sprake zijn. Daarom zal het kabinet bij de uitvoering strikt de hand houden aan de extra waarborgen in deze wet. De evaluatie, waarbij aan dit punt bijzonder belang zal worden toegekend, wordt vervroegd uitgevoerd door een onafhankelijke commissie en zal in ieder geval niet later beginnen dan twee jaar na inwerkingtreding. Indien de evaluatie hiertoe aanleiding geeft, zal het kabinet voorstellen additionele waarborgen in de wet op te nemen en het toezicht hierop te versterken."
De Wiv is een van de lastigste securitywetten voor het kabinet van de afgelopen jaren. De wet ging net in werking toen de nieuwe regering aantrad, dus is het interessant om hiernaar te kijken. De resultaten zijn gemengd. Over het algemeen is de wet volgens de toezichthouder 'in balans', maar er is wel degelijk misbruik gemaakt van sommige bevoegdheden. Vooral de hackbevoegdheid om bulkdata te verzamelen ging mis. In 2018 concludeerde de toezichthouder Ctivd nog dat de bevoegdheid meer dan eens onrechtmatig is ingezet. Van de andere kant is het 'sleepnet' inderdaad nog niet ingezet, concludeerde de toezichtscommissie een half jaar geleden nog. Wel is de wet te vaag over bepaalde begrippen. Al in 2018 concludeerde de Ctivd dat de diensten niet zomaar 'zo gericht mogelijk' konden aftappen, omdat die term te vaag is. En dat blijkt ook in 2021 nog een probleem te zijn. De wet werd in 2019 aangepast om enkele nieuwe waarborgen toe te voegen, vooral op het gebied van de bewaartermijn en de wijziging van enkele begrippen.
Wraakporno
"Er wordt ingezet op het beschermen van de privacy van burgers onderling. Het verspreiden van wraakporno grijpt diep in de persoonlijke levenssfeer in en wordt als een zelfstandig delict strafbaar gesteld."
"Het wetsvoorstel Aanpassing bewaarplicht telecommunicatiegegevens wordt heroverwogen. Hierbij verkent het kabinet in hoeverre het Europese recht ruimte biedt voor een afgewogen bewaarplicht voor bepaalde telecommunicatiegegevens, in het bijzonder voor gegevens die strekken tot identificatie van de gebruiker van een communicatiedienst. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar waarborgen voor de persoonlijke levenssfeer van burgers, beperkte toegang, aangescherpt toezicht, noodzakelijkheid van bewaartermijnen, adequate bescherming en beveiliging van de gegevens en een rapportage- en evaluatieplicht. Alle nieuwe wetgeving waarin gegevensbewaring wordt geregeld ten behoeve van de opsporing van ernstige strafbare feiten, zal worden voorzien van passende waarborgen. Ook zal die wetgeving na vijf jaar worden geëvalueerd, waarbij in ieder geval aandacht zal worden besteed aan de effectiviteit en de impact van die wetgeving."
In 2018 is het wetsvoorstel voor de nieuwe bewaarplicht inderdaad aangepast. Dat is een direct gevolg van een uitspraak van het Europees Hof van Justitie waarin staat dat telecomgegevens niet zomaar massaal mogen worden opgeslagen. In de nieuwe wet staat dat metadata voortaan niet meer moet worden bewaard door providers. In plaats daarvan moeten providers alleen zogenaamde gebruikersgegevens opslaan, zodat op basis van ip-adres en telefoonnnummer te zien is op welk moment een bepaalde gebruiker van een netwerk gebruikmaakte.
Open data
"De overheid beschikt over veel algemene, openbare informatie. Deze data worden goed vindbaar en toegankelijk gemaakt, in de vorm van open data."
De overheid heeft speciaal voor dit punt een aparte website opgezet. Op data.overheid.nl staan honderden datasets die zijn opgedeeld in verschillende thema's en die uit veel verschillende registers afkomstig zijn.
De overheid biedt open-datasets aan op een aparte website
Agenda voor digitalisering
"Het kabinet ontwikkelt een ambitieuze, brede agenda voor de verdere digitalisering van het openbaar bestuur op verschillende niveaus. Onderdeel van de agenda wordt dat het Rijk voortvarender dan voorheen beslist welke producten en diensten zij zelf ontwikkelt en welke zij door marktpartijen laat ontwikkelen. Bij nieuwe initiatieven wordt zoveel mogelijk gebruikgemaakt van opgedane ervaringen met vergelijkbare projecten. Om falende ict-projecten en verspilling van belastinggeld te voorkomen, worden grote ict-projecten standaard getoetst door het Bureau ICT-Toetsing of BIT."
Dit plan is er gekomen. Het heet het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid, afgekort OBDO. Dat werd in 2018 in het leven geroepen. Het is een samenwerking tussen een tiental overheidsorganisaties, zoals ministeries, waterschappen, gemeenten en de CIO-Rijk. Die komen verschillende keren bij elkaar om af te stemmen hoe de overheid digitaliseert. Het Bureau ICT-Toetsing adviseert sinds enkele jaren ook steeds vaker over overheids-ict-projecten. Het BIT bestaat echter al sinds 2015, twee jaar voor aantreden van het kabinet. Het BIT was onder andere kritisch op een project van de politie en een project bij de Nationale Voedsel- en Warenautoriteit.
Basisregistratie Personen
"De Basisregistratie Personen of BRP wordt gemoderniseerd en zal de e-mailadressen van burgers bevatten. Gegevens van burgers in basisadministraties en andere privacygevoelige informatie wordt altijd versleuteld opgeslagen en DigiD wordt veiliger gemaakt."
De BRP bevat nog steeds geen e-mailadressen en daar zijn ook nooit plannen voor gemaakt. Wat het tweede gedeelte betreft: dat is direct tegengesproken. In oktober 2020 schreef staatssecretaris van Binnenlandse Zaken Raymond Knops in een brief aan de Tweede Kamer dat hij het niet nodig vond dat gegevens in de BRP worden versleuteld. Knops concludeerde na onderzoek dat er andere methodes zijn om BRP-data te beveiligen.
Persoonsgegevens overheid
"Ter bevordering van de privacy wordt de eigen regie op persoonsgegevens vergroot. Gebruikers van overheidsdiensten krijgen de mogelijkheid zelf maatschappelijk relevante instanties en organisaties aan te wijzen waaraan een beperkt aantal persoonsgegevens automatisch kan worden verstrekt. Voor kerkelijke organisaties gaat, om onoverkomelijke uitvoeringsproblemen te voorkomen, een overgangsregeling gelden. Wie nu geregistreerd staat, kan kiezen voor een opt-out. Nieuwe inschrijvingen vallen onder de nieuwe regels."
Dit is een ingewikkeld punt, omdat het in 2017 werd opgesteld. Dat betekent dat het net een jaar vóór de invoering van de Algemene Verordening Gegevensbescherming in het leven werd geroepen. De AVG regelt uit zichzelf al veel rechten van Europese en daarmee dus Nederlandse burgers. Specifieke punten rondom het 'zelf aanwijzen van maatschappelijk relevante instanties' zijn er niet. Voor kerken bestaat onder de AVG een opt-out.
Meer data delen
"Misbruik van sociale voorzieningen ondermijnt het draagvlak voor solidariteit. Het kabinet vindt het van belang dat uitvoerders, waaronder gemeenten, effectief gebruikmaken van de mogelijkheden tot het delen, koppelen en analyseren van data, uiteraard met inachtneming van de geldende wettelijke regels en waarborgen. Dit kan ook uitkeringsgerechtigden helpen om regels na te leven en fouten te voorkomen."
De overheid deelde juist veel te veel data, een van de oorzaken van de toeslagenaffaireDit is zeker gebeurd. Sterker nog, dit is een van de oorzaken van de val van het kabinet-Rutte III begin deze maand. Het is te kort door de bocht om de blaam voor de kinderopvangtoeslagenaffaire af te schuiven op algoritmes, maar de grote hoeveelheid databronnen en de ondoorzichtige algoritmes hebben zeker niet geholpen het schandaal kleiner te maken en hebben uitkeringsgerechtigden niet geholpen 'regels na te leven en fouten te voorkomen'. In de verkiezingsprogramma's van de meeste partijen staan nu punten om uitgerekend dit tegen te gaan. Partijen willen voornamelijk meer toezicht op het gebruik van databronnen en meer inzicht in de werking van de algoritmes.
Fintech
"Financiële technologische innovaties of fintech dragen bij aan innovatie en concurrentie in de financiële sector. De toetreding van deze innovatieve bedrijven wordt vereenvoudigd door invoering van een bank- en overige vergunning in lichtere vorm, met inachtneming van voldoende bescherming van de klanten."
Het kabinet kon op dit punt mooi meeliften met het succes van de Europese wetgeving. De betaalrichtlijn PSD2 maakte het mogelijk voor fintechbedrijven om meer te doen op de financiële markt. Daarnaast maakte De Nederlandsche Bank het in de afgelopen jaren makkelijker voor cryptovalutabedrijven om in Nederland te handelen. Die bedrijven hadden een officiële vergunning nodig om op Nederlands grondgebied te mogen handelen. Inmiddels hebben verschillende van die bedrijven zo'n vergunning gekregen.
Alles wijst erop dat de VVD in maart opnieuw de grootste partij van het land gaat worden en daarmee ook flinke invloed krijgt op het regeerakkoord en het beleid van Nederland. Het is dan misschien goed nieuws dat de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie een van de uitgebreidste verkiezingsprogramma's heeft, met een flinke focus op technologie. In praktisch ieder onderwerp van het programma zijn wel techcomponenten te vinden, bijvoorbeeld op het gebied van media, onderwijs en de gezondheidszorg. Pak dus maar vast een extra kop koffie, want dit is gelijk de langste beschouwing van alle verkiezingsprogramma's.
Economie en tech zijn tegenwoordig nauw met elkaar verbonden en nergens blijkt dat beter uit dan uit het programma van de VVD. Die partij heeft zelfs een aparte sectie in het economiehoofdstuk die gaat over 'Aanpassingen aan nieuwe markten', met daarin verschillende beslissingen rondom bijvoorbeeld datahandel.
Zo wil de partij het belastingstelsel hervormen om 'nieuwe vormen van kapitaal, zoals data, te belasten'. Hoe dat er in de praktijk uit moet zien, is niet duidelijk. Ook wil de VVD subsidie voor 'sleuteltechnologieën zoals kunstmatige intelligentie' vrijgeven, bijvoorbeeld via het Invest-NL-fonds. Als voorbeelden worden ASML's chipfabricage en de subsidie van de afgelopen jaren genoemd.
Big tech
Tegelijk wil de VVD hard optreden tegen 'big tech'. Er moet een mogelijkheid komen, al dan niet in Europees verband, om grote bedrijven 'die hun marktmacht misbruiken', op te breken. Ook wil de anders zo liberale partij het Europese mededingingsrecht geschikt maken om grote bedrijven aan te pakken als die 'data als verdienmodel hebben'. "We vergroten de rol van ‘data’ en ‘gegevens’ binnen het mededingingsrecht", staat in het programma. De partij wil daarnaast dat data van Nederlanders in Europa wordt opgeslagen. Nederland moet daarvoor blijven investeren in 'een Europees alternatief voor opslag'. Dat zou Gaia-X kunnen zijn. De VVD toonde zich daar eerder al enthousiast over.
'Data moet persoonlijk eigendom worden'Opvallend is ook dat de VVD regels wil waarmee data persoonlijk eigendom wordt. Dat willen ook het CDA en D66. "Dat betekent dat bigtechbedrijven moeten betalen voor het gebruik van persoonlijke data", schrijft de VVD. "De data van kinderen worden op voorhand beter beschermd en kindermarketing wordt tegengegaan." Dat laatste is overigens al het geval onder de huidige AVG. Hetzelfde geldt voor de eis dat 'dominante platformbedrijven' hun data zo moeten indelen dat die kan worden meegenomen naar concurrerende diensten. Ook die interoperabiliteit is al sinds 2018 onderdeel van de AVG.
Onderwijs
De VVD wil het onderwijs op verschillende manieren digitaliseren. Zo moeten digitale vaardigheden onderdeel worden van het onderwijsprogramma en moeten alle hogescholen inclusief het mbo verplicht worden hoorcolleges online aan te bieden en digitale proefcolleges op te zetten voor oriënterende studenten. De partij wil bovendien dat zieke of gehandicapte óf hoogbegaafde kinderen digitaal onderwijs kunnen volgen.
Media
De VVD hekelt bigtechbedrijven ook als het gaat om hun invloed op het Nederlandse medialandschap. Daarom wil de partij ook daarvoor de mededingingsregels veranderen. Mediabedrijven moeten beter kunnen concurreren met techbedrijven. "Nu mag bijvoorbeeld een radiozender geen concurrenten overnemen als die daarmee een te groot deel van de advertentiemarkt voor radio inneemt, terwijl kijken of er een monopolie op de advertentiemarkt als geheel ontstaat, beter past bij de manier waarop consumenten digitaal verschillende media gebruiken", zegt de partij als voorbeeld.
De partij wil daarnaast de thuiskopieheffing afschaffen. "Steeds meer media worden via streamingsdiensten bekeken, waardoor de Europese richtlijn die zorgt voor een heffing op cd’s, dvd’s en harde schijven achterhaald is."
Gezondheidszorg
Ook in de zorg is volgens de VVD genoeg te digitaliseren. Zo wil de partij 'digitale zorg stimuleren'. Dat betekent dat zorg van een afstand kan worden geleverd, wat ook nog eens geld moet besparen. Ook moeten digitale zorg en ondersteuning worden ingezet in de gehandicaptenzorg. 'In de zorg moet meer data kunnen worden uitgewisseld'
De rest van de plannen van de VVD is wat controversiëler en heeft betrekking op het gebruik van data. Zorgverzekeraars moeten van de partij meer data kunnen gebruiken om ziektes beter te voorspellen en voorkomen. Dat moet bijvoorbeeld door gratis wearables weg te geven. Veel verzekeraars, zoals a.s.r, doen al zoiets in ruil voor korting op de premie. Uiteraard, zegt de VVD, alleen met toestemming. Niet alleen verzekeraars, maar ook onderzoekers moeten toegang kunnen krijgen tot medische data. Dat is vergelijkbaar met wat sommige ziekenhuizen zoals het Amsterdam UMC doen.
De VVD wil ook 'betrouwbare digitale gegevensuitwisseling tussen zorgverleners'. "Hiervoor kunnen lessen getrokken worden uit de coronacrisis. Het wetsvoorstel Elektronische Gegevensuitwisseling is een eerste stap, waarna we dit willen uitbreiden naar uitwisseling tussen alle organisaties en tussen zorgverlener en patiënt", schrijft de partij.
Verkeer
De VVD wil dat er in de toekomst 'meer rekening wordt gehouden' met zelfrijdende voertuigen bij het opzetten van infrastructuurprojecten, hoewel concrete voorbeelden uitblijven. Wel wil de VVD dat data over vervoersstromen kan worden gedeeld met private partijen, zij het alleen met toestemming van de automobilisten.
De partij wil daarnaast dat het met 'een app' mogelijk wordt om een deelauto, tram of taxi te plannen en te boeken, maar het is niet duidelijk of Nederland die zelf moet (laten) ontwikkelen. De partij wil ook dat betalen met smartphones in het ov makkelijker wordt, al zijn zowel de overheid als de vervoerspartijen daar al jaren mee bezig. Opvallend is ook dat uitgerekend autopartij VVD voor een kilometerheffing pleit, maar niet duidelijk is in welke vorm. Waarschijnlijk moet dat in de vorm van een registratie.
Veiligheid en defensie
De VVD blijft in Nederland toch een beetje de partij van law and order. Niet gek dus dat specifiek dat onderdeel van het verkiezingsprogramma veel aandacht krijgt, waaronder veel digitalisering. Het gaat bij slechts een klein deel over defensie. De partij pleit ervoor meer te investeren in het Defensie Cybercommando en de inlichtingendiensten: "Succesvolle operaties tegen de Russische inlichtingendiensten laten zien dat Nederland hier sterk in is, en zo met unieke kennis en vaardigheden kan bijdragen aan de veiligheid van bondgenoten." Ook moeten kunstmatige intelligentie en robotisering in het leger worden gebruikt 'waarbij de mens betekenisvolle controle over de inzet houdt'.Privacy is volgens de VVD vaak nog een obstakel bij misdaadbestrijding
Privacy als obstakel
Het overgrote deel van de digitaliseringsvoorstellen is voor de nationale veiligheid en opsporing. Opvallend is vooral dat de VVD vindt dat privacy vaak een te groot obstakel is. "We moeten goed kijken of politie en justitie extra bevoegdheden nodig hebben als kwaadwillenden zich verschuilen achter de vrijheid van meningsuiting, godsdienst of privacyregels. In de strijd tegen georganiseerde misdaad moet de staat zich nog te vaak aan te beperkte regels houden, terwijl voor criminelen alles lijkt toegestaan. Terwijl de overheid slechts beperkte middelen heeft en is gehouden aan bestaande opsporingsbevoegdheden en strikte privacywetgeving." Wat de partij daar precies tegen wil doen, is niet duidelijk. Daar staat niets over in het programma.
De problemen komen onder andere naar voren bij het tegengaan van georganiseerde misdaad, zegt de partij. De VVD wil dat er een 'aparte en beveiligde locatie' komt waar instanties zoals de recherche, de Belastingdienst en de douane informatie kunnen delen met elkaar. Ook moet de Financial Intelligence Unit toegang krijgen tot informatie van de douane en krijgen financiële instellingen de mogelijkheid om 'onderling bankgegevens te delen'. "Privacy-bezwaren mogen hier niet in de weg staan", schrijft de VVD.
Ook de politie moet digitaler worden. Er moeten meer cyberexperts komen, evenals meer hooggeschoolden en specialisten die onder andere cybercrime kunnen bestrijden. Ook wil de VVD bodycams tot standaarduitrusting van de politie maken, en moet het strafbaar worden om gegevens en beelden van politieagenten en andere hulpverleners openbaar te maken.
De VVD wil ook dat coldcaseteams makkelijker toegang krijgen tot politie- en dna-gegevens. De partij wil verder dat vrijwilligers mogen helpen politiedossiers te digitaliseren en dat er een spoedprocedure komt voor slachtoffers van specifieke digitale misdaden, zoals online bedreiging en wraakporno.
Meer geld en samenwerking voor cybercentra
Een heet hangijzer in de verkiezingen in het algemeen is de slagkracht van zowel de opsporingsdiensten als de beveiliging van Nederland. Daar wil ook de VVD meer aan doen, door de overheid en het bedrijfsleven meer te laten samenwerken om cyberaanvallen op vitale infrastructuur af te slaan. "Ook versterken we diensten zoals het Nationaal Cyber Security Centrum, het Defensie Cyber Security Centrum en de inlichtingendiensten om de digitale slagkracht en weerbaarheid te vergroten."
Offensieve capaciteiten
De VVD wil dat het leger offensieve capaciteiten krijgt om terug te hacken
De partij heeft daarnaast een speciaal kader over 'terughacken'. Dat komt in andere partijprogramma's ook terug. Nederland moet volgens de VVD 'offensieve cybercapaciteiten' krijgen om terug te hacken bij een aanval. Daarbij moet vooral de NAVO een rol krijgen. "Een hack die zware fysieke schade veroorzaakt, staat gelijk aan een militaire aanval en daartegen geldt het NAVO-principe van ‘allen voor een’. Maar als een land slachtoffer is van een lichtere illegale cyberaanval, mag het alleen zelf terugslaan. Om onze strategische autonomie te behouden, moeten we nadenken over manieren om samen op te trekken."
Overheid en democratie
Het verkiezingsprogramma bevat een lange sectie over het digitaliseren van de Nederlandse democratie. Daar staat, gelukkig, niets in over digitaal stemmen, maar wel wil de partij dat er 'één online identiteit voor iedere Nederlander' komt. Dat lijkt te verschillen van DigiD doordat dat niet alleen een inlog- en authenticatiemiddel moet zijn, maar ook een administratie waarin onder andere persoonsgegevens staan. De partij wil tegelijkertijd wel dat het altijd mogelijk blijft om ook per post contact met de overheid te houden.
Toezicht op algoritmes
De VVD lijkt in veel woorden te zeggen dat algoritmes bij de overheid een risico zijn. "Computermodellen en grote hoeveelheden data geven de mogelijkheid om beslissingen te nemen die verregaande en soms moeilijk te voorziene gevolgen hebben voor individuen of groepen mensen", schrijft de partij. "De menselijke maat kan verdwijnen als nog maar weinig mensen deze keuzes echt overzien en doorgronden. Het gevaar bestaat dat burgers worden gediscrimineerd en vervolgens nergens kunnen achterhalen waarop het voor hen nadelige besluit dan is gebaseerd." De partij wil daarom een toezichthouder aanstellen voor algoritmes. Die moet 'willekeur en discriminatie voorkomen' en toezien op transparantie.
CDA
CDA in het kort
De macht van grote techbedrijven aanpakken
Een Europese wet die burgers eigenaar maakt van hun data
Meer investeringen in digitale opsporing en weerbaarheid bij politie en defensie
Oefeningen voor digitale weerbaarheid door de vitale industrie
Het Christen Democratisch Appèl is de partij van onder andere Hugo de Jonge, de man die de CoronaMelder-app in het leven riep. Die app wordt niet genoemd in het verkiezingsprogramma van het CDA, maar dat is natuurlijk niet heel gek. Het CDA heeft een aantal standpunten op het gebied van technologie, vooral over de macht van techbedrijven, de digitale weerbaarheid van Nederland en privacy. Digitalisering speelt echter een relatief kleine rol in het programma. Zo komt het niet voor in het voorwoord en staat het niet in de twaalf prioriteiten die het CDA voor de periode 2021-2025 heeft vastgesteld. De partij beschrijft bovendien vooral idealen, maar weinig concrete punten die het wil doorvoeren.
Het eerste punt waarbij digitalisering aan bod had kunnen komen, is de wens van het CDA om thuiswerken vast te leggen in cao's, maar daar wordt op technisch vlak geen kanttekening bij gemaakt. Op het gebied van onderwijs zijn er wel twee punten rondom digitalisering. Door de coronacrisis is online onderwijs belangrijker geworden en het CDA wil die ontwikkeling 'versterken en de kwaliteit vergroten'. Het enige concrete aanknopingspunt daarvoor is dat leraren extra tijd krijgen om de stap naar online onderwijs beter te regelen. Ook wil het CDA een 'digitale school' oprichten waarmee leerlingen lessen vanuit huis kunnen volgen, maar geeft daar verder geen details over.
Economie
Tech en economie liggen tegenwoordig dicht bij elkaar, maar in die laatste sectie schrijft het CDA niets over het eerste onderwerp. Dat komt pas later, onder een specifiek kopje over digitalisering. Daarin staat dat het CDA vindt dat grote techbedrijven te groot zijn geworden en dat ze moeten worden aangepakt. "Grote techreuzen en platforms als Google, Amazon en Facebook hebben te veel macht gekregen en beschikken feitelijk over een monopolie in het aanbod van hun diensten", schrijft de partij. Dat moet worden aangepakt, maar dat kan alleen op Europees niveau. Dat moet leiden tot een 'gelijk speelveld voor nieuwe aanbieders'. "Als bedrijven te groot worden, is opsplitsing een uiterste mogelijkheid."
'Sociale media moeten weer sociaal worden'De partij wil de eerste letter van zijn naam eer aandoen. "Overheden, platforms en maatschappelijke organisaties nemen gezamenlijk het voortouw in een breed offensief om de sociale media weer sociaal te maken", schrijft het CDA. Socialemediaplatforms zouden 'een vrijplaats voor beledigingen en scheldpartijen' zijn geworden. Hoe dat moet verbeteren, beschrijft de partij niet.
Platformeconomie
Verder wil het CDA dat de platformeconomie wordt aangepakt. Daarvoor moeten er extra handhaving en regulering komen, maar het is niet duidelijk hoe dat er in de praktijk uit moet zien. Ook schrijft het CDA: "Nieuwe coöperatieve platforms kunnen zorgen voor een beter alternatief voor de consument én de mensen die daar werken."
Op fiscaal vlak heeft het CDA één digitaal punt; de winst op digitale activiteiten moet op dezelfde manier worden belast als die op fysieke activiteiten. De partij noemt specifiek Airbnb als 'digitaal platform' dat verplicht wordt om 'een bronheffing in te houden bij betalingen aan Nederlandse belastingplichtigen'. Even verderop in het programma staat ook dat gemeenten Airbnb op wijkniveau moeten kunnen verbieden.
'Digitale toekomst'
Het CDA heeft een heel hoofdstuk van het verkiezingsprogramma gewijd aan digitalisering. Het hoofdstuk heet 'Nieuwe kansen in een digitale toekomst en innovatie' en gaat over onder andere 'slimme apps, 5G en straks 6G'. Hoewel de partij de voordelen van digitalisering ziet rondom bijvoorbeeld de mogelijkheden om tijdens de coronacrisis thuis te werken, is de teneur van de rest van het hoofdstuk somber. "Fake news, cybercrime, digital profiling, spionage en ongewenste beïnvloeding vragen om een actieve bescherming en regulering. Waarden als privacy, rechtvaardigheid, menselijke waardigheid en een grondrecht als huisrecht komen in het gedrang als de grote techreuzen ongehinderd hun gang kunnen gaan", schrijft de partij. Het CDA waarschuwt voor 'een digitale tweedeling' als de internetdekking niet optimaal is en de digitale voorzieningen niet betaalbaar en bereikbaar zijn. De partij schrijft echter niet specifiek dat dat het geval is.
Het CDA wil dat er een prominente plaats komt voor 'digitaal burgerschap' in het onderwijs. Opvallend is dat de partij pleit voor een aanpassing van de grondwet. Die moet worden 'uitgebreid met digitale grondrechten', maar de partij wijdt verder niet uit over wat dat precies betekent. "Ook internationale verdragen van de VN, de EU of de Raad van Europa moeten worden aangepast aan de digitale toekomst."
Eigenaarschap over data
Het CDA wil dat burgers eigenaar worden van hun eigen data
Het CDA wil een extra Europese wet in het leven roepen waarmee burgers eigenaar worden van hun eigen persoonsgegevens en persoonsgerelateerde data. Het is niet bekend of dat een uitbreiding van de AVG zou zijn of een nieuwe wet. De AVG beschermt persoonsgegevens, maar schrijft niet voor wie daar de eigenaar van is. Het CDA wil een 'ondubbelzinnige wettelijke bepaling' van het begrip data. Daarmee moet het mogelijk worden om platforms en bedrijven beter te reguleren.
De partij wil ook 'ethische en juridische normen vaststellen' voor het gebruik van data. "Privacy is een individueel recht, maar ook een maatschappelijke waarde", staat in het programma. Tegelijk wil de partij 'voldoende ruimte houden' om te voorkomen dat privacyregels 'de bescherming van veiligheid en gezondheid' in de weg staan.
Veiligheid
Privacy en digitalisering komen in het CDA-programma ook aan bod in het kader van veiligheid. Het CDA wil het tekort bij de opsporingsdiensten aanpakken met een 'tweede politieacademie', die zich op nieuwe opsporingsmethodes richt, zoals financiële data-analyses en kunstmatige intelligentie. Ook wil de partij 'meer ruimte voor de digitale afhandeling van strafzaken'.
Meer geld naar defensie
Het CDA wil meer investeren in defensie en dan specifiek deels in de digitale capaciteiten ervan. De partij wil een 'Cyberhub' creëren om Nederland te beschermen tegen digitale dreigingen uit Rusland en China. Daar moeten het Defensie Cyber Commando en het Nationaal Cyber Security Centrum deel van uitmaken. Het CDA wil de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten eventueel aanpassen 'om de effectiviteit van de diensten te vergroten'. De inlichtingen en veiligheidsdiensten moeten worden versterkt om Nederland te beschermen tegen de groeiende digitale en geopolitieke dreigingen uit landen als Rusland en China.
Digitale ontwrichting
Ook wil het CDA dat de Nederlandse beveiligingsinstituten meer slagkracht krijgen. Het Nationaal Cyber Security Center is niet genoeg; de partij wil dat er een 'meerjarig cybersecurityprogramma onder leiding van een aparte Nationale Cybersecurity Coördinator' komt. Die coördinator moet er onder andere voor zorgen dat Nederland digitaal weerbaarder wordt. Dat is een gevaar waar onderzoekers al langer voor waarschuwen. Nederland loopt bijvoorbeeld kans op 'digitale ontwrichting', waarschuwde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid vorig jaar. De NCTV zegt dat dat kan worden voorkomen, maar dat onder andere de risico's worden onderschat en dat er nooit concrete voorbeelden zijn geweest van aanvallen.
Het CDA pleit in zijn verkiezingsprogramma voor meer oefeningen op grote digitale verstoringen, bijvoorbeeld door cyberaanvalsimulaties. Het wordt uit het verkiezingsprogramma niet duidelijk wie dat moet coördineren: bestaande instituten, zoals het NCTV en het NCSC, of de nieuw voorgestelde Nationale Cybersecurity Coördinator.
D66
D66 is de partij van onder andere Kees Verhoeven, jarenlang hét gezicht van ict in de Tweede Kamer. Verhoeven staat bij deze verkiezingen niet op de kieslijst, maar er staat nog meer dan genoeg tech in het programma van de regeringspartij.
D66 in het kort
Opensourcesoftware in het onderwijs
Meer aandacht voor techniek, ict en kunstmatige intelligentie in het onderwijs
Openbaarvervoerdata beschikbaar stellen voor appbouwers
Grote techbedrijven 'makkelijker' opbreken en machtsmisbruik aanpakken
Meer belasting voor grote techbedrijven
Vaste commissie voor Digitale Zaken en minister verantwoordelijk voor digitalisering
Het is opvallend dat er uitgerekend bij de onderwijspartij niet zoveel te vinden is over digitalisering in het onderwijs. D66 wil dat 'digitale vaardigheden een betere invulling krijgen' in het curriculum en dat digitale leermiddelen effectiever worden ingezet. De partij wil ook dat digitaal onderwijs gecombineerd wordt met fysiek onderwijs. Daarvoor wil de partij dat er 'nationale standaarden en platforms' komen, en dat er meer apparatuur beschikbaar komt voor digitaal onderwijs. Onderwijsinstellingen moeten aan privacy denken 'door bijvoorbeeld met opensourcesoftware te werken'. Het gebruik van digitale leermiddelen krijgt een plek op lerarenopleidingen.
Scholen moeten om dat aan te kunnen, allemaal een snelle internetverbinding krijgen. Ook moet het onderwijsprogramma veranderen. "Het omgaan met data, data-analyse en programmeren zijn steeds minder een vak apart en horen thuis in het hele curriculum."
Meer techniek- en ict-studenten
D66 wil dat er meer capaciteit op opleidingen komt voor techniek-, ict- en kunstmatige-intelligentiestudenten. "We streven naar duizend afgestudeerden in kunstmatige intelligentie en informatica per jaar vanaf 2022." Ook krijgen burgers toegang tot 'digitale inburgering', waarbij ze worden bijgeschoold in digitale zaken, en het moet makkelijker worden voor werkzoekenden om zich in digitale vaardigheden te laten bijscholen.
De partij wil dat al het publiek gefinancierde wetenschappelijk onderzoek online beschikbaar komt, maar ook dat onderzoekers hun data openbaar mogen maken. "Data zijn vaak de grondstof voor algoritmes. Door grote hoeveelheden data te combineren, kunnen we sneller wetenschappelijke doorbraken bereiken. We voorkomen dat data achter een betaalmuur verdwijnen", schrijft de partij.
Erfgoed
D66 heeft een aparte sectie in zijn verkiezingsprogramma over digitaal erfgoed. Er moet één online platform komen om bijvoorbeeld gedigitaliseerde kunst, voorstellingen en e-boeken te bekijken.
Vervoer
D66 wil dat alle vervoersbedrijven data beschikbaar stellen aan appbouwers. Die kunnen daar dan applicaties voor bouwen om 'actueel reisadvies via meerdere vervoersmiddelen' te geven. Daarnaast wil de partij dat lichte voertuigen, zoals elektrische steps en scooters, sneller worden gekeurd en op de weg worden toegelaten.
Big tech
D66 spreekt niet van het opbreken van big tech, maar pleit wel voor 'meer aandacht'D66 wil op verschillende punten 'meer aandacht' voor grote techbedrijven. Die moeten makkelijker kunnen worden opgebroken. "Ook komt er ruimte om machtsmisbruik bij gratis diensten of data aan te pakken", schrijft de partij. Dat moet samen met Europa en internationale overheden gebeuren. D66 wil bovendien dat Europa de 'ambitie' krijgt om meer te concurreren met nieuwe technologie waarin nu vooral China en de VS vooroplopen, zoals 5G en quantumcomputing.
Techbelasting
Bij de aanpak van grote techbedrijven hoort ook belastinginning. D66 wil dat bedrijven 'een eerlijke belasting betalen', liefst op Europees niveau. Het mededingingsrecht moet ook worden aangepast om de bedrijven aan te pakken en overnames van Europese bedrijven moeten 'kritisch worden getoetst'.
Open algoritmes
Techbedrijven moeten daarnaast verantwoording afleggen over de algoritmes waarmee ze content voorschotelen. "We verwachten dat ze een onafhankelijke redactie instellen en openbaar en transparant uitleggen welke keuzes hun algoritmes maken en hoe." D66 wil dat onder andere regelen via een Europese toezichthouder die ook boetes kan opleggen voor machtsmisbruik. Bestaande toezichthouders moeten bovendien meer geld krijgen.
Recht en democratie
D66 wil dat ambtenaren zich beter kunnen laten bijscholen in digitale vaardigheden. Ook moet er een expertisecentrum komen voor politici die digitale besluiten moeten nemen. In bredere zin wil de partij dat de overheid een 'digitale transitie' doormaakt. Een minister moet daarbij verantwoordelijk worden voor het digitaliseren van de overheid en de samenleving, maar het gaat daarbij niet om een minister van Ict, zoals in het verleden vaak bepleit is. Wel wil D66 een vaste commissie voor Digitale Zaken.
Hetzelfde gebeurt bij het bouwen van ict-projecten en grootschalig digitaal beleid. D66 ziet daar 'een versnipperde beleidsaanpak' van verschillende ministeries, maar dat moet onder de verantwoordelijkheid van een ervan komen te vallen met een 'eigen budget en beleidoverstijgende taken'. Ict-projecten van de overheid moeten transparanter worden en dat wordt als het aan de partij ligt, een verplichting waarop het Bureau ICT-Toetsing moet toezien. Het BIT moet een mandaat voor vijf jaar krijgen. Daarnaast wil D66 dat ict-projecten worden opgesplitst in kleine contracten.
Minder dataverzameling bij overheid
'De overheid moet minder data van burgers gaan verzamelen'D66 waarschuwt op verschillende vlakken voor datahonger bij de overheid en wil daar meer regelgeving voor. De partij wil een evaluatie hebben van databases die de overheid heeft, en of die aan elkaar worden gekoppeld en op welke manier dat gebeurt.
De partij wil dat de overheid daarnaast gaat experimenteren met online burgerinspraak en dat bedrijven daar meer mee moeten doen. Ook zouden verkiezingen tot vitale infrastructuur moeten worden aangemerkt. Niet helemaal duidelijk is wat dat in de praktijk inhoudt.
Op buitenlands gebied wil de partij ervoor zorgen dat informatie op internet altijd vrij blijft, en de partij wil 'kritisch kijken' naar buitenlandse invloed op digitale netwerken.
Veiligheid
Ook D66 vindt, net als de meeste andere partijen, dat de politie zich meer op cybercrime moet richten. Dat krijgt 'topprioriteit' bij de politie als het aan de partij ligt. Daarvoor komt extra geld beschikbaar, dat ook naar het Openbaar Ministerie moet gaan. De partij pleit dan weer niet voor uitbreiding van het Nationaal Cyber Security Centrum, zoals andere partijen willen, maar wel moet het centrum meer informatie gaan delen met bedrijven. Nu deelt het NCSC alleen nog informatie met bedrijven in de vitale infrastructuur. De veiligheidsdiensten en andere partijen moeten ook jaarlijks een 'cyberafhankelijksheidsbeeld' maken. "Dat maakt inzichtelijk van welke partijen, digitale processen en diensten het functioneren van vitale processen de Nederlandse samenleving afhankelijk is."
Europese inlichtingendienst
D66 wil een Europese inlichtingendienstAls het gaat om buitenlandse veiligheid, heeft D66 een opvallend plan. De partij pleit voor een Europese inlichtingen- en veiligheidsdienst. Details daarover geeft zij niet, maar wel: "Vanzelfsprekend gaat dit samen met democratische waarborgen, respect voor fundamentele rechten, toezicht en parlementaire controle."
Defensie moet daarnaast meer capaciteiten krijgen om vitale infrastructuur te helpen beschermen. Ook moet het leger in die gevallen kennis inzetten bij andere Europese landen en in de NAVO.
Geen drones
Waar het leger dan weer niet zo makkelijk mee aan de slag mag, zijn drones. D66 wil daar internationale afspraken over opstellen. "We zijn daarnaast tegen het gebruik van volledig autonome wapensystemen waar geen mens bij betrokken is, zoals killerrobots. Het gebruik hiervan wordt, net als bij kernwapens, internationaal in juridische en ethische kaders verboden."
Privacy
D66 was altijd een van de partijen die het meest dachten aan privacybescherming en door het programma heen staan heel wat verwijzingen naar hoe dat beter moet. Zo wil de partij een verbod op camera's met gezichtsherkenning en op 'predictive policing'. Ook moeten overheden openbaar maken welke apparatuur er in de openbare ruimte wordt gebruikt om data te verzamelen. Net als veel andere partijen wil D66 dat er meer geld naar de Autoriteit Persoonsgegevens gaat, maar er moet ook een algoritmewaakhond komen die daar los van staat.
Zorg
D66 wil, net als bijvoorbeeld de VVD, dat zorginstellingen meer met data en innovatieve ontwikkelingen kunnen doen. "We stimuleren onderzoek naar preventie en onderzoek naar eHealth door landelijke samenwerking in zogenaamde LivingLabs", schrijft de partij. Tegelijkertijd wil de partij meer regelgeving rondom kunstmatige intelligentie. Om wat voor regels het precies gaat, schrijft de partij niet, behalve dat er een verplichte accreditatie moet komen van een toezichthouder zoals de Autoriteit Persoonsgegevens. Ook moeten ziekenhuizen en zorginstellingen duidelijker aangeven wat ze met medische data doen.
ChristenUnie
Het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie telt maar liefst 144 pagina's, maar er wordt zo weinig over technologie en digitalisering geschreven, dat vooral opvalt wat er níét in staat. De meeste andere partijen gebruiken secties over veiligheid om in verschillende standpunten te pleiten voor meer digitale rechercheurs, een focus op cybercrime of meer geld voor de cybercapaciteiten van Defensie. Op economisch gebied willen de meeste partijen big tech aanpakken, maar de CU noemt dat soort standpunten maar mondjesmaat. Je moet dan ook goed zoeken naar digitalisering in het programma.
ChristenUnie in het kort
Autoriteit Persoonsgegevens omvormen tot toezichthouder Digitale Veiligheid
Eén plek om alle persoonsgegevens te verwijderen
Stimuleren van 'digitale zorg'
Digitaks
Jonge hackers laten recidiveren voor goede zaak
Meer geld voor cybercapaciteiten bij leger
Webcrawlers en lokprofielen om seksuele uitbuiting tegen te gaan
Het voornaamste digitale standpunt van de CU is een sectie over 'digitale ethiek'. Daarin staat onder andere: "De ChristenUnie steunt de diplomatieke route om tot internationale normen voor het cyberdomein te komen", maar het is niet duidelijk wat dat betekent. Concrete standpunten zijn wel dat de CU de Autoriteit Persoonsgegevens wil omvormen tot een algemene toezichthouder voor Digitale Veiligheid, die onder andere moet toezien op de inzet van algoritmes en technologie bij bedrijven. Voor die algoritmes moet er een keurmerk komen, een standpunt dat veel andere partijen ook hebben.
De ChristenUnie wil ook dat het 'recht op een schone data-lei' wordt gegarandeerd. "Er komt een beter wettelijk geborgd recht op een schone lei, zodat consumenten op een duidelijke plek een verzoek kunnen indienen om al hun data te laten verwijderen", schrijft de partij. Dat zal in de praktijk bijzonder lastig worden, maar details over de uitvoering staan niet in het programma. De partij wil ook de data van kinderen beter beschermen door kortere bewaartermijnen en 'extra strenge eisen rondom het verzamelen van data van kinderen'. Onder de AVG gelden daar momenteel wel al extra strenge regels voor.
Zorg
Op het gebied van zorg noemt de ChristenUnie voornamelijk het gebruik van big data en kunstmatige intelligentie, maar veel concrete plannen heeft de partij daar niet voor. "Zolang AI bijdraagt aan gepaste zorg en niet interfereert met de goede relatie tussen arts en patiënt, is de ChristenUnie voor de toepassing ervan. Voorwaarde is dat de privacy van patiënten wordt geborgd en commercieel gebruik van data wordt uitgesloten", staat in het programma.
De partij vindt ook dat digitale zorg mogelijk moet zijn, bijvoorbeeld zoals zorg op afstand. Daarnaast pleit de CU voor het standaardiseren van medische gegevens, zodat die makkelijker kunnen worden uitgewisseld. "Dit wordt op landelijk niveau opgepakt om de administratieve last te verminderen en onnodige zorgkosten te voorkomen."
Onderwijs
Ook binnen het onderwijs heeft de partij niet zoveel op met digitalisering, ondanks de shift naar online onderwijs tijdens de coronacrisis. De CU wil dat 'digitale leermiddelen' gratis worden, maar het is niet duidelijk of dat betekent dat bijvoorbeeld ieder kind een laptop tot zijn beschikking krijgt. Ook wil de partij meer geld beschikbaar stellen voor 'de digitaliseringsagenda in het onderwijs', en moeten leraren en leerlingen 'digitaal geletterd zijn'.
Economie
CU wil een digitaks, maar spreekt niet over het opbreken van techbedrijvenOp het gebied van economie noemen de meeste partijen het opbreken van grote techbedrijven of willen ze daar in ieder geval harder tegen optreden. De ChristenUnie heeft in het hele economische programma slechts twee zinnen over voor technologiebedrijven: "We voeren een digitaks in, net als enkele andere EU-lidstaten hebben gedaan. Online platforms gaan daardoor ook hun belastingbijdrage betalen."
Veiligheid
Ook op het gebied van veiligheid, zowel de binnen- als de buitenlandse, is de ChristenUnie zuinig met digitale standpunten. Sterker nog, waar de meeste politieke partijen stellen dat de politie meer moet inzetten op cybercrimebescherming, zegt de CU juist: "Veiligheid begint dicht bij huis, in de wijk." Daarom pleit de partij bijvoorbeeld juist voor meer wijkagenten. Wel erkent de partij dat de ict bij de politie moet moderniseren, en dat desondanks moet worden geïnvesteerd in digitale expertise en verbreding van kennis bij de politie, 'omdat bijna alle criminaliteit een digitale component heeft'.
Daarnaast zegt de partij: "De toename van (jonge) hackers vraagt om een andere vorm van reclassering: een vorm die deze jongeren helpt om hun kennis en kunde voortaan voor het goede in te zetten en die daarmee recidive voorkomt." Er loopt momenteel al een pilot die precies dat doet: Hack_Right.
Vitale infrastructuur beschermen
Net als veel andere partijen wil de CU vitale infrastructuur beter beveiligen. "De bescherming tegen buitenlandse invloeden en digitale inmenging wordt wettelijk geborgd", staat in het programma. Daarnaast wil de partij meer investeren in cyberveiligheid bij het leger. Dat moet voornamelijk defensief zijn om bijvoorbeeld spionage en hacking tegen te gaan. De partij wil daarom investeren in het Cyber Defensie Commando. Dat defensieve is een opvallende breuk met veel andere partijen, die juist ook pleiten voor offensieve capaciteiten zoals terughacken.
Ook moet Nederland samen met andere Europese landen opkomen voor 'de privacy van burgers in een digitale revolutie die vooral wordt gedreven door niet-Europese techbedrijven'.
Overig
De partij wil webcrawlers en lokprofielen inzetten om seksuele uitbuiting te voorkomenDe ChristenUnie heeft her en der door het programma wat zaken staan over digitalisering. Opvallend is een lange sectie over sekswerk. Zo wil de partij dat er wordt geïnvesteerd in webcrawlers en lokprofielen om uitbuiting in die sector op te sporen, en in online hulpprogramma's om slachtoffers te vinden. Ook wil de partij meer samenwerking tussen de politiek en hostingbedrijven om kinderporno tegen te gaan.
De partij wil ook dat erfgoed wordt gedigitaliseerd, zodat het 'beter toegankelijk en makkelijker te bewaren is' voor toekomstige generaties.
Wat overheid en democratie betreft wil de partij dat er altijd de mogelijkheid bestaat om ook per post met de overheid te communiceren, en de ChristenUnie pleit voor een kilometerheffing waarbij onder andere de privacy wordt meegewogen. Tot slot zegt de ChristenUnie over online media: "De programma’s van de publieke omroep mogen niet achter een online betaalmuur verdwijnen, maar moeten voldoende toegankelijk zijn. De NPO-plusdienst stopt."
GroenLinks
GroenLinks in het kort
Overheid moet open standaarden en opensourcesoftware gaan gebruiken
Digitaks voor grote techbedrijven
Datahandel moet altijd opt-in worden
Algoritmes moeten transparant zijn en er komt een verbod op gezichtsherkenning
Meer geld naar politie en defensie voor digitale opsporing en verdediging
Surveillancetechnologie krijgt een wapenexportverbod
Je moet in het programma van GroenLinks even doorlezen voordat je bij de eerste onderwerpen over digitalisering komt. Niet geheel verrassend gaat het grootste deel van het programma over verduurzaming en sociale ongelijkheid. Digitalisering verschijnt pas op driekwart van het programma voor het eerst en lijkt niet een van de hoofdpunten te zijn. Aanvankelijk begint GroenLinks over start-ups als 'aanjagers van de nieuwe economie', en noemt dan specifiek 'innovaties door middel van apps, (bio)medische technologie, games, platforms en 3d-printing', maar verder komt dat weinig voor in het programma.
GroenLinks stelt voorstander te zijn van rekeningrijden. Hoewel de partij er verder niet over uitwijdt, zijn privacyvoorvechters daar vaak tegenstander van, omdat het op de een of andere manier betekent dat ritten moeten worden vastgelegd.
Een ander punt over digitalisering is dat GroenLinks vindt dat de overheid altijd menselijk contact moet bieden. "Dat mag nooit volledig vervangen worden door callcenters en websites."
Interessanter is dat GroenLinks wil dat de overheid open standaarden, vrije en opensourcesoftware en open hardware moet 'bevorderen en gebruiken'.
Economie
Op economisch vlak zegt GroenLinks de bovenstaande opkomende sectoren te willen stimuleren door het Klimaatfonds voor hen open te stellen. Een ander punt gaat over techgiganten, zoals ook veel andere partijen dat benoemen. GroenLinks wil een digitaks op hun omzet, al is niet duidelijk hoe hoog die moet worden.
Net als veel andere partijen wil GroenLinks een 'digitaks' voor grote techbedrijven"We voeren een digitaks in zodat grote techbedrijven, zoals Facebook en Google, ook eerlijk belasting gaan betalen over hun omzet. De belasting geldt op nationaal niveau totdat er een Europese variant wordt ingevoerd."
Privacy
Hoewel het maar om een klein stuk van het verkiezingsprogramma gaat, heeft GroenLinks een aantal opvallende standpunten rondom specifiek privacy. De partij wil de capaciteit van de Autoriteit Persoonsgegevens uitbreiden, iets waar de privacywaakhond zelf ook al lang voor pleit. Ook wil GroenLinks een 'nationaal coördinator dataverzameling', maar de partij schrijft niet wat die moet doen. De partij wil bijvoorbeeld een Europees verbod op 'de handel in persoonsgegevens', maar wat dat betekent, is niet duidelijk. Onder de AVG wordt het zomaar verhandelen van gegevens zonder toestemming of goede reden al verboden. Het is niet duidelijk of GroenLinks die regels strenger wil maken of helemaal nieuwe regels wil opstellen.
Wel schrijft de partij dat datawetgeving voortaan 'op basis van opt-in in plaats van opt-out' moet gaan. Onder de AVG is toestemming slechts één mogelijke grondslag voor het verzamelen en verwerken van gegevens.
Filters en algoritmes
De partij heeft nog twee punten waarop ze niet diep ingaat, maar die wel belangrijk lijken: "We maken ons hard voor een strenger Europees toezichtkader waar platformneutraliteit, volledige netneutraliteit en dataportabiliteit onderdeel van zijn. Online kennisuitwisseling en debat zijn te belangrijk om aan de willekeur van techbedrijven over te laten. Er komen vanuit de overheid duidelijke richtlijnen voor en toezicht op de inzet van filters."
'Algoritmes moeten transparanter worden'GroenLinks wil ook dat algoritmes 'transparant' worden als die worden gebruikt voor gedragsvoorspelling en besluitvorming. Dat geldt voor zowel de publieke als de private sector. De algoritmes moeten ook worden 'getoetst op discriminerende vooroordelen'. Ook wil de partij het gebruik ervan bij de overheid meer aan banden leggen. "De overheid mag dergelijke technologieën niet toepassen voordat daar een duidelijk wettelijk kader voor is." Ook wil GroenLinks een verbod op gezichtsherkenning in de openbare ruimte. Vorig jaar pleitten ook D66 en het CDA daar al voor. Later zei minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid dat de politie de techniek niet zou gaan gebruiken.
Veiligheid
GroenLinks wil meer digitalisering bij de politie en defensie voor opsporing en bescherming. De politie moet verhoren digitaal kunnen invoeren en eenvoudige zaken moeten kunnen worden afgehandeld met de politieapp. Dat moet de werkdruk bij de politie verlichten.
De politie moet daarnaast 'meer capaciteit en kennis' krijgen om zowel cybercriminaliteit als zware misdaad als kinderporno via internet op te sporen.
Op het gebied van defensie wil GroenLinks dat Nederland zich vooral defensief opstelt. Het leger moet vooral proberen 'onlineoorlog of cyberwar tegen te gaan'. Daarnaast moet 'informatie' beter beveiligd en 'de diplomatieke dienst' versterkt worden. Misschien duidt GroenLinks daarmee op waarschuwingen vanuit de NCTV dat Nederlandse bedrijven vaak kwetsbaar zijn voor spionage.
Een laatste opvallend punt in het verkiezingsprogramma is dat 'technologie en apparatuur voor cybersurveillance' onder het wapenexportbeleid van Nederland en de EU moeten vallen.
PvdA
PvdA in het kort
Digitaal stemmen
Overal in Nederland snel internet
Privacy moet worden gestimuleerd en meegewogen bij aanbestedingen
Bankgegevens niet verkopen
Digitaks voor grote techbedrijven
Data verzamelen voor alleen advertenties moet verboden worden
De PvdA heeft na de verkiezingen in 2017 veel goed te maken bij het electoraat en focust zich in het lange verkiezingsprogramma dan ook op de punten waar de partij om bekendstaat, zoals een sociaal vangnet en een sterke overheid. Over digitalisering staat niet heel veel in het programma, maar wel een aantal opvallende punten. Een daarvan is dat de PvdA 'de mogelijkheid tot digitaal stemmen krachtig wil nastreven'. Vrijwel alle beveiligingsexperts zijn het erover eens dat digitaal stemmen niet veilig en niet privacyvriendelijk is.
Daarnaast pleit de PvdA voor een 'digitaal paspoort'. Dat moet een 'veilig middel zijn voor digitale leeftijdsverificatie'. Dat is vooral bedoeld om te voorkomen dat minderjarigen kindonvriendelijke producten en diensten gebruiken. Het is niet duidelijk hoe zo'n digitaal paspoort eruit moet zien.
Een ander klein opvallend punt dat lichte raakvlakken met technologie heeft, is dat de PvdA het recht wil vastleggen om buiten werktijd e-mails, telefoontjes en berichtjes uit te zetten. Dat noemt de partij 'het recht op onbereikbaarheid'.
Snel internet
De partij wil ook dat ieder Nederlands huishouden een 'afdwingbaar recht' krijgt op een snelle en betaalbare internetverbinding. De partij noemt specifiek een snelheid van 50Mbit/s, maar geen prijs. Binnen tien jaar moet ieder Nederlands huishouden een glasvezelverbinding van minimaal een gigabit aan up- en download krijgen.
De Autoriteit Persoonsgegevens moet 'voldoende financiering' krijgen om onderzoek te doen, vindt de PvdA. Ook moeten andere toezichthouders specifieke afdelingen kunnen opzetten die naar privacy en machtsmisbruik kijken.
Economie
Op economisch gebied wil de PvdA, buiten de grote techbedrijven, optreden tegen de platformeconomie. "Platforms zijn werkgevers, tenzij ze het tegendeel kunnen bewijzen", stelt de partij. Ook op het gebied van wonen wil de partij platforms aanpakken. Gemeenten moeten per wijk kunnen bepalen waar Airbnb is toegestaan en waar niet. "Platforms krijgen een boete als ze niet helpen handhaven."
Privacy
'Bankgegevens mogen niet worden gedeeld'De overheid moet ook transparanter zijn over welke digitale data zij van burgers verzamelt. Net als GroenLinks pleit de Partij van de Arbeid voor het gebruik van open algoritmes en opensourcesoftware.
De PvdA wil dat privacy een belangrijke factor wordt bij het bouwen van producten en diensten. Daarom moet de overheid 'het gebruik van privacy respecterende software en hardware stimuleren' door privacy als onderdeel mee te wegen bij aanbestedingen en subsidieaanvragen.
Een opvallend en specifiek punt rondom privacy is dat de partij vindt dat betaalgegevens van bankklanten ook echt van de klanten moeten worden. De PvdA wil dat banken 'betaalgegevens niet mogen verkopen aan derden'. Daar is op dit moment overigens ook geen sprake van, maar veel banken hebben wel het plan gehad gepersonaliseerde reclames te tonen op basis van transactiegegevens. Ook bij oudere plannen was er geen sprake van directe verkoop, net zoals techbedrijven data niet direct verkopen.
Big tech
De PvdA wil net als de meeste partijen optreden tegen grote techbedrijven. Dat wil zij op verschillende manieren. Zo wil de PvdA net als GroenLinks een 'digitaks' invoeren. "Digitale platforms hebben nu te veel mogelijkheden om de fiscale regels creatief toe te passen. Dat corrigeren we met de digitaks."
Opvallender is dat de PvdA van plan is de dataverzameling van de bedrijven aan te pakken. "Dataverzameling die puur is bedoeld voor advertenties, wordt gestopt en de relatie tussen diensten en klanten wordt hersteld door alle digitale gepersonaliseerde advertenties te verbieden, verkoop van persoonsdata aan te pakken en het recht op vergetelheid actief uit te dragen." Overigens is het verkopen van data in de meeste gevallen al verboden onder de AVG. De PvdA schrijft, in tegenstelling tot de meeste andere partijen, niet dat zij deze punten wil aanpakken in Europees verband.
De PvdA wil de overname van WhatsApp door Facebook terugdraaienDat wil de partij wel doen met het opbreken van techbedrijven. De PvdA wil dat en wil de overname van WhatsApp door Facebook terugdraaien. Ook moeten toekomstige overnames 'kritisch worden bekeken'.
Opvallend is ook dat de PvdA er meer dan eens op hamert dat er dataportabiliteit moet komen. "Als je over wilt stappen naar een concurrerend platform, mag je je data en netwerk meenemen, zodat je niet meer afhankelijk bent van één website of app. Daarmee pakken we het verdienmodel van big tech aan", schrijft de partij. Het recht op dataportabiliteit bestaat echter op dit moment al onder de Europese privacywet. Wel wil de PvdA dat 'apps met elkaar kunnen communiceren'. Zonder verdere uitleg lijkt dat nogal vergezocht. Ook wil de partij dat de AP 'serieuze boetes kan uitdelen', maar ook dat kan al.
Veiligheid
De PvdA wil dat er meer geld gaat naar de bestrijding van cybercrime, hoewel die standpunten niet erg uitgebreid zijn. Er moet meer capaciteit komen voor 'meer en betere rechercheurs'. Ook defensie moet daarmee bezig zijn. "Cyberaanvallen zijn aan de orde van de dag. Nederland geeft prioriteit aan bescherming op dit gebied", schrijft de partij.
SP
Over de SP kunnen we kort zijn. Niet alleen heeft de Socialistische Partij een van de kortste verkiezingsprogramma's, er staat ook vrijwel niets in over technologie of digitalisering. Dat staat niet eens tussen de regels door onder de hoofdstukken over onderwijs of veiligheid, waar de meeste partijen wel pleiten voor meer digitale middelen, opleiding van cyberexperts of meer budget voor het NCSC.
We hoeven de secties over digitalisering niet eens samen te vatten. Dit zijn ze:
"Persoonlijke gegevens zijn voor techbedrijven een verdienmodel. Omdat mensen met hun eigen gegevens betalen, zijn die ‘data’ ook een betaalmiddel geworden. Deze persoonlijke data gaan we dezelfde bescherming geven als wanneer consumenten voor diensten betalen met geld. Om de privacy en de veiligheid van mensen beter te kunnen beschermen, is het nodig dat de grote, internationale techbedrijven worden opgesplitst."
En:
"De digitale ontwikkelingen worden bepaald door een klein aantal bedrijven met grote commerciële belangen. Om beter inzicht te krijgen in de sociale gevolgen, komt er een Commissie-Digitalisering, die de politiek gaat adviseren over de maatschappelijke gevolgen van technologische ontwikkelingen. Deze commissie gaat bovendien voorstellen doen voor aanvullende burgerrechten in het digitale tijdperk."
50Plus
Logischerwijs richt 50Plus zijn verkiezingsprogramma, inclusief de digitale componenten, vooral op ouderen. In het intro van het programma schrijft de partij al over de ontwikkelingen tijdens de coronacrisis: "In korte tijd is de digivaardigheid van senioren bijvoorbeeld enorm toegenomen, zijn er geweldige sociale initiatieven genomen om mensen die alleen zijn, te ondersteunen en is de zorg versneld aan de slag gegaan met e-health en beeldbellen."
50Plus in het kort
Nieuwe technologie in de zorg stimuleren
Meer geld voor politie om cybercrime tegen te gaan
Gratis tablet en digitaliseringslessen voor ouderen
Even logischerwijs heeft 50Plus flink wat standpunten rondom de zorg. Op het gebied van digitalisering schrijft de partij echter alleen dat 'nieuwe technologieën moeten worden gestimuleerd' om daarmee het gebrek aan zorgmedewerkers te compenseren. Welke technologieën dat zijn, schrijft de partij niet.
Veiligheid
Op het gebied van veiligheid stelt 50Plus: "Steeds vaker zien we dat met name senioren doelwit zijn van onder andere woningovervallen, babbeltrucs, phishing of roofovervallen." Om dat te bestrijden, wil de partij 'meer geld en middelen voor internetpolitie die fraude en oplichting opspoort'. Ook wil de partij 'internetmisdaden strenger bestraffen'.
Overheid en democratie
50Plus wil dat het makkelijker wordt voor ouderen om mee te gaan met de digitale wereld. Daarom wil de partij voor ouderen 'met alleen AOW' een gratis tablet en een bijbehorende cursus waarin ze leren hoe ze die moeten gebruiken. Ook wil de partij 'digitaliseringslessen'. "Digitaal contact is vaak laagdrempeliger dan fysiek contact, zeker nu we door corona gedwongen zijn sociaal contact te beperken", staat in het verkiezingsprogramma.
Er moeten daarnaast lessen komen door 'gemeentelijke ouderencoaches', die ouderen kunnen helpen met internet en met hun administratie. Bovendien vindt de partij dat de overheid altijd benaderbaar moet zijn. Dat betekent dat het naast digitaal ook altijd per post of telefoon moet kunnen. Tot slot schrijft de partij: "Overheden en bedrijven moeten oog blijven houden voor mensen die niet digivaardig zijn."
Forum voor Democratie
Forum voor Democratie had geen beste tweede helft van 2020, maar wist op tweede kerstdag alsnog een concept-verkiezingsprogramma uit te brengen. Veel punten in dat programma zijn ook voor wie de partij zijdelings volgt, niet verrassend. Er staan een paar opvallende dingen in over digitalisering én over ruimtevaart.
Forum voor Democratie in het kort
Uitingen op sociale media alleen offline als ze bij wet strafbaar zijn
Door heel Nederland glasvezel
Meer geld voor cybercapaciteiten bij defensie
Intrekken van Wiv
De AVG vervangen door een Nederlandse wet
Mogelijkheid om geen statisch ip-adres te nemen
Openbaarheid van algoritmes bij grote techbedrijven
FvD begint met standpunten die ook voor het grote publiek wel bekend zijn. Het wil dat de NPO stopt met 'de ongebreidelde uitbreiding van digitale platformen die concurreren met de markt' en dat de 'cancel culture' op grote techplatforms stopt. "De overheid ziet erop toe dat bigtechbedrijven die in toenemende mate bepalend zijn voor het publieke debat, slechts uitingen weren die bij wet strafbaar zijn", schrijft de partij in het programma.
Ook heeft FvD een paar korte standpunten op verschillende gebieden. De partij wil dat er 'supersnel glasvezelinternet door het gehele land' komt en dat er subsidie komt voor 'innovatie zoals hyperloops'. Ook wil de partij dat universiteiten hun colleges zoveel mogelijk online beschikbaar stellen.
Op het gebied van veiligheid, een van de stokpaardjes van de partij, schrijft Forum alleen dat het minimaal twee procent van het bruto binnenlands product aan defensie wil uitgeven en dat het leger meer moet samenwerken met de private sector. "Hierdoor kunnen we ontwikkelingen in informatiegestuurd optreden en op vlakken als space en cyber beter bijhouden", staat in het programma.
Wat binnenlandse veiligheid betreft schrijft Forum enkel dat het 'flexibel cameratoezicht wil uitbreiden' om criminaliteit en overlast te bestrijden.
Privacy
Forum voor Democratie heeft een hele sectie over privacy. Dat ziet de partij als een 'voorwaarde voor een vrije samenleving'. FvD wil dat grote techbedrijven een minimale hoeveelheid data verzamelen en verkondigt daarbij de onwaarheid dat die bedrijven 'grote hoeveelheden persoonlijke data doorverkopen'.Forum is opvallend fel tegen de AVG en heeft verschillende punten die tegen die richtlijn ingaan. Dit zijn de punten uit het partijprogramma die over privacy gaan, met enkele opmerkingen:
Beschermen van de mogelijkheid om met contant geld te betalen.
Burgers de baas laten zijn over hun eigen data, in plaats van bigtechbedrijven.
Intrekken van de Sleepwet (Redactie: de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.)
Stoppen met EU-wetgeving die nadelig is voor middelgrote en kleine bedrijven, zoals de General Data Protection Regulation 2018.
Strengere sancties van de Meldplicht Datalekken onder de WBP (Red: de Wet bescherming persoonsgegevens. Dit punt is opvallend, omdat de WBP in 2018 is vervangen door de Europese AVG en dus niet meer bestaat. De Meldplicht Datalekken is inmiddels een onderdeel van die AVG. De AVG was juist bedoeld om meer sancties op te kunnen leggen voor overtredingen. Onder de WBP waren sancties veel moeilijker op te leggen.)
Een Nederlandse variant maken van de GDPR 2018 (Red: dit zou dus de WBP kunnen zijn, die niet fundamenteel anders was dan de AVG zelf.)
Dataverzameling vanuit de overheid beperken. Mogelijkheid voor burgers tot opvragen datadossier (Red: dit laatste punt is al een mogelijkheid onder de AVG.)
Verplichting tot privacy en security by design.
Mensen de mogelijkheid geven om geen statisch ip-adres te nemen.
Als overheid geen gebruik maken van Huawei- en andere riskante Chinese apparatuur.
Afschaffen nutteloze cookiewet en verplichte meldingen daaromtrent.
Big tech
Forum waarschuwt in het programma ook voor de macht van grote techbedrijven. Waar de meeste politieke partijen het vooral hebben over hun economische monopolies, is FvD vooral bang voor informatievrijheid op de platforms. Dat ligt vooral aan het gebruik van algoritmes, stelt de partij, en het verdienmodel van advertenties. De partij wil een aantal dingen regelen:
Openbaarheid van algoritmes die door socialemediaplatforms worden gebruikt.
Geen censuur van niet-strafbare uitingen. Bigtechbedrijven mogen alleen strafbare uitingen modereren.
Adequate beroepsmogelijkheden voor contentaanbieders die door de platforms geweerd en/of benadeeld worden wat zichtbaarheid en/of ‘monetization’-mogelijkheden betreft.
Ruime mogelijkheden voor alternatieve platforms.
Ruimtevaart
Tot slot heeft Forum een opvallend lange sectie over specifiek ruimtevaart. De partij neemt een voorbeeld aan Israël en de poging van dat land tot een maanlanding in 2019 om aan te geven dat er ook voor kleine landen veel mogelijkheden zijn op ruimtevaartgebied. De plannen van de partij zijn behoorlijk ambitieus:
Investeren in private ruimtevaartinitiatieven door ruimschoots budgetten beschikbaar te stellen voor onderzoek, innovatie en projecten.
Het Netherlands Space Office uitbouwen tot een zelfstandige ruimtevaartorganisatie (Red: het NSO is op dit moment vooral een soort coördinerende instantie voor het Nederlandse ruimtevaartbeleid.)
Verhoging van het budget van het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum.
Een Nederlandse (onbemande) sonde naar de maan sturen in 2040, net als Israël in 2019 deed.
Een eigen lanceerplatform op Aruba realiseren, om ook commercieel te verhuren.
Een vijfde legeronderdeel binnen Defensie gericht op ruimtevaart (Red: dit is een plan dat ook de NAVO inmiddels heeft, in navolging van landen als de VS, Rusland en uiteraard China.)
Onderzoek naar het lanceren van een Nederlands GPS-alternatief. (Red: Nederland doet al mee aan het Europese GPS-alternatief Galileo.)
Partij voor de Dieren
Partij voor de Dieren in het kort
Databelasting op basis van hoeveelheid data
Meer geld naar Autoriteit Persoonsgegevens
Recht voor studenten om proctoring te weigeren
Overheid én techbedrijven moeten openheid over algoritmes geven
Wet op inlichtingen- en veiligheidsdiensten helemaal intrekken
De Partij voor de Dieren is inmiddels niet meer de one-issuepartij zoals veel kiezers haar in de beginjaren misschien zagen, hoewel het overgrote merendeel van de focus in het PvdD-partijprogramma nog steeds op duurzaamheid en dierenwelzijn ligt. Daarbij valt vooral de passage over datacentra op; de PvdD is de enige partij die daar concreets iets over schrijft. De partij waarschuwt vooral voor de groei en zegt dat er 'een rem moet komen' op de bouw ervan.
Economie
De PvdD schrijft als een van de weinige partijen bij deze verkiezingen niets over het opbreken van grote techbedrijven. Wel wil de partij een databelasting die is gebaseerd op de hoeveelheid data die wordt verzameld.
Daarnaast wil de partij harder optreden tegen platformbedrijven. De partij wil een landelijk fonds waarin arbeidsongeschiktheidsverzekeringspremies en pensioenbijdragen worden gestort, waar platformbedrijven verplicht aan moeten bijdragen.
Privacy
De PvdD wil meer geld voor de AP, net als veel andere partijenDe partij heeft een aparte sectie over de gevaren van dataverzameling, die de partij in het programma noemt onder het kopje: 'Een overheid die luistert, niet afluistert'. Daarin staat bijvoorbeeld dat bedrijven alleen data mogen verzamelen bij 'nadrukkelijke toestemming', dat bank- en betaalgegevens niet aan derden mogen worden verstrekt onder de PSD2-regel en dat cameratoezicht alleen tijdelijk mag worden ingezet. Camera's met gezichtsherkenning moeten helemaal verboden worden in openbare ruimtes, winkels en horeca als het aan de Partij voor de Dieren ligt.
De partij wil net als veel andere meer geld voor de Autoriteit Persoonsgegevens. Ook wil de PvdD dat de overheid 'structureel investeert in softwareprojecten om de digitale infrastructuur beter te beveiligen' en dat 'systemen die de privacy niet kunnen waarborgen, worden afgeschaft of aangepast'. De partij noemt het elektronisch patiëntendossier als voorbeeld.
De PvdD wil studenten het recht geven proctoringsoftware te weigeren. Zulke software moet worden verboden voor het monitoren van thuiswerkende werknemers. Tot slot wil de partij dat data over Nederlanders in Nederlandse datacentra wordt opgeslagen en dat burgers recht hebben op 'een vrij internet zonder filters, blokkades of doorgifte van gegevens door providers'. Onder de Europese wet op netneutraliteit is dat overigens al niet toegestaan.
Algoritmes
Over algoritmes staat veel in het partijprogramma van de PvdD, vooral waarschuwingen tegen de gevaren ervan. De partij wil dat zelflerende systemen aan streng ethisch en privacytoezicht worden onderworpen en dat de overheid openheid moet geven over gebruikte algoritmes.
Dat moeten, als het aan de PvdD ligt, ook techbedrijven doen. "Grote internetbedrijven worden gedwongen meer transparantie te geven over hun opslag en gebruik van data en de werking van algoritmes. We begrenzen de mogelijkheden waarvoor onze data gebruikt mogen worden en verbieden de verkoop van data zonder expliciete toestemming", schrijft de partij.
Wiv
De PvdD is de enige politieke partij die iets wil veranderen aan de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdienstenDe Partij voor de Dieren is naast Forum voor Democratie de enige partij die concreet iets wil doen met de Wet op inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Die moet worden ingetrokken, stelt de partij, vanwege 'een duidelijk nee van Nederland bij het referendum'. De partij wil een alternatieve, privacyvriendelijke wet. Daarnaast wil de PvdD dat het Wetsvoorstel gegevensverwerking samenwerkingsverbanden, of WGS, wordt stopgezet. Dat is een spirituele opvolger van het controversiële SyRI. Tweakers schreef er vorig jaar een uitgebreid achtergrondverhaal over.
Veiligheid en defensie
In tegenstelling tot de meeste partijen pleit de PvdD niet voor meer geld of mogelijkheden bij de politie om cybercrime tegen te gaan. Het enige dat de partij schrijft, is: "We zorgen voor een robuuste taskforce die spionage opspoort en tegengaat", verwijzend naar de macht van China en, opvallend, de Verenigde Staten.
Voor de politie wil de PvdD juist minder mogelijkheden. De partij schrijft dat opsporingsinstanties niet meer 'mogen rondsnuffelen in computers zonder dat daar een zwaarwichtige, door de rechter getoetste reden voor is'. Op dit moment mag de politie wel computers van verdachten hacken met toestemming van de rechter-commissaris. De partij wil bovendien dat gegevens alleen bij private bedrijven mogen worden opgevraagd door opsporingsdiensten bij een concrete verdenking tegen burgers. Burgers moeten meer inzicht krijgen in wat die diensten van hen weten.
Media
De PvdD wil 'onderzoeken' hoe techbedrijven verantwoordelijk kunnen worden gemaakt om nepnieuws tegen te gaanDe PvdD waarschuwt voor de opkomst van nepnieuws en misinformatie, en vindt dat burgers daartegen 'weerbaarder moeten worden'. "Op basis van clicks bepalen grote online platforms wat gebruikers te zien krijgen en dit leidt ertoe dat de gepresenteerde informatie eenzijdig is en steeds vaker niet klopt." Daarom, stelt de PvdD, 'onderzoeken we hoe we internetgiganten meer verantwoordelijkheid kunnen geven om nepnieuws tegen te gaan zonder dat zij te veel macht krijgen over de inhoud die op de platformen gedeeld wordt'. De partij wil microtargeting met advertenties 'aan banden leggen'.
Overig
De Partij voor de Dieren noemt nog her en der een aantal losse punten over digitalisering. Zo wil ze een kilometerheffing die 'gepaard gaat met strikte privacywaarborgen'. Ook wil de partij 'archieven van culturele en historische organisaties digitaliseren of dat in ieder geval stimuleren'. Over het auteursrecht zegt de partij: "We moderniseren het auteursrecht, zodat dit beter aansluit bij de digitalisering. Hierbij is het belangrijk dat makers een passende vergoeding krijgen."
PVV
PVV in het kort
Online bekendmaken van zeden- en geweldsdelinquenten
Het PVV-programma van 2021 is een stuk uitgebreider dan het losse A4'tje uit 2017, maar nog steeds niet heel uitgebreid. Naast een paar flink ongrondwettelijke voorstellen wil de Partij voor de Vrijheid op het gebied van digitalisering vooral inzetten op meer, meer, meer misdaadbestrijding. We hoeven de punten niet samen te vatten, want dit is het enige dat de PVV over digitalisering schrijft:
"De PVV gelooft in de afschrikkende werking van het publiek maken van de identiteit van zeden- en geweldscriminelen. Daarom willen wij de identiteit van elke veroordeelde zeden- of geweldsdelinquent – met foto en naam – via gemeentelijke digitale schandpalen openbaar maken."
"De PVV wil ook veel meer aandacht voor onze digitale veiligheid. Internetcriminelen lijken vrij spel te hebben. Vele ouderen worden het slachtoffer van internetoplichters en vele jongeren worden digitaal bedreigd. Dat moet stoppen. De politie moet digitale vormen van criminaliteit serieuzer gaan aanpakken en de daders moeten voor de rechter komen."
"Ook geavanceerde cybercrime, vaak internationaal, vormt een steeds grotere bedreiging voor ons land. Buitenlandse mogendheden en internationaal georganiseerde internetcriminelen beschikken over digitale technieken om grote schade aan te richten. Tegen die dreiging zullen we ons beter moeten wapenen. Hiervoor zal extra geld worden vrijgemaakt."
SGP
Wie dacht dat de Staatkundig Gereformeerde Partij het alleen maar heeft over zondagsrust en archaïsche Nederlandse kernwaarden, komt bedrogen uit. De SGP heeft in het verkiezingsprogramma opvallend veel punten die betrekking hebben op de digitalisering. Soms is dat gekoppeld aan de normen en waarden van de partij, zoals het feit dat 'niet alles online en op afstand kan'. De SGP waarschuwt in het programma dat 'digitale innovaties veelal op het individu zijn gericht, met als risico dat eenzaamheid toeneemt'. Daarom wil de partij dat de overheid blijft investeren in ándere oplossingsrichtingen.
SGP in het kort
Privacywet moet niet in de weg staan bij hulp, criminaliteitsbestrijding of de kerk
Burger moet eigenaar van data zijn
Providers moeten internet kunnen filteren
Deltaplan om digitale ontwrichting te voorkomen
Meer onderzoek naar 'veiligheidsrisico's van 5G'
De SGP wil een aantal aanpassingen aan 'de privacywetgeving', waarbij het in de meeste gevallen gaat om verruimingen. In sommige gevallen wil de partij dingen toestaan die onder de AVG al mogen. De SGP zegt bijvoorbeeld: "Privacywetgeving mag de hulp aan suïcidale personen niet in de weg staan. Op z'n minst moet duidelijk zijn wat de (on)mogelijkheden zijn om informatie te delen met naasten."
De streng gereformeerde partij wil ook dat de privacywet wordt opgerekt voor kerken. Die moeten makkelijker gegevens kunnen uitwisselen 'ten behoeve van hulp of bezoek aan eenzame of oudere mensen'. Onder de AVG gelden gegevens over religie als bijzondere persoonsgegevens. Ze zijn daardoor gebonden aan strengere regels dan andere data. Privacyregels voor kleine bedrijven moeten ook veranderen. De partij noemt de privacywetgeving 'doorgeslagen', omdat kleine bedrijven, scholen en andere organisaties 'opgezadeld worden met heel veel administratieve rompslomp'.
Misdaad is volgens de SGP de belangrijkste reden om de privacywet op te rekken. "In de strijd tegen aanslagen en terrorisme kan het nodig zijn om incidenteel inbreuk te maken op de privacy", schrijft de partij.
De SGP wil privacyregels oprekken voor hulp aan suïcidale personen en voor kerkenTegelijk moet 'de overheid er nauwgezet op toezien' dat de privacy van burgers wordt gewaarborgd, zegt de partij. De SGP wil dat burgers kunnen bekijken welke gegevens van hen door de overheid zijn geregistreerd. Ook moet in opvoeding en onderwijs 'meer aandacht' komen voor waar en wanneer persoonsgegevens worden opgeslagen. Bedrijven moeten daarnaast 'transparant zijn over het gebruik van data van burgers'.
De SGP wil, samen met onder andere de VVD en het CDA, dat burgers eigenaar worden van hun data. Onder de AVG is dat nu niet het geval. Hoe de partij dat wil, legt ze niet uit. Sterker nog, de enige passage die de SGP daarover schrijft, lijkt veel op wat de AVG al regelt. "Niet de autofabrikant en het energiebedrijf, maar de auto- en de woningbezitter moeten bepalen wat er met hun data gebeurt."
Een ander punt rondom privacy is dat de SGP het wil verbieden om filmpjes van politie en hulpverleners openbaar te maken.
Big tech
Ook de SGP waarschuwt voor de risico's van grote en machtige techbedrijven, maar concrete regels blijven uit. De partij wil enkel de mededingingsregels en het toezicht daarop 'aanpassen' om de macht van digitale platforms aan banden te leggen. Daarbij noemt de SGP in één adem de rol van de techbedrijven in het maatschappelijke debat, maar ook daarover staan geen concrete voorstellen in het programma. Die rol verdient alleen 'kritische aandacht'.
De SGP is de enige partij die netneutraliteit wil indammen om filtering mogelijk te maken. "Het moet mogelijk zijn voor providers om internetfiltering toe te passen, als burgers daar zelf voor kiezen", schrijft de partij. "Netneutraliteit mag internetfiltering niet onmogelijk maken."
Overheid
De SGP pleit niet specifiek voor een ministerie van Ict, maar vindt dat 'één ministerie coördinerend moet zijn voor het thema digitalisering'. Dat ministerie moet een aansturende rol hebben, die door de SGP wordt vergeleken met die van het ministerie van Financiën.
Wiv
De SGP wil niets specifiek veranderen aan de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, zoals de PvdD en GroenLinks willen. Wel vindt de partij het goed dat de Wiv wordt geëvalueerd. "Daarbij dient de bescherming tegen aanslagen en andere terroristische acties voorop te staan, ook als dat ten koste gaat van de privacy van mogelijke terroristen", schrijft de partij.
Veiligheid
Opvallend aan de SGP is dat het wat digitale veiligheid betreft geen plannen noemt voor de politie. Het enige dat de partij schrijft, is dat er een 'laagdrempelige voorziening moet komen waar burgers terechtkunnen voor het beëindigen van internetcriminaliteit en internetpesten'.
'Er moet een Deltaplan komen om digitale ontwrichting van onder andere supermarkten te voorkomen'De SGP pleit daarnaast voor een 'Deltaplan' om ontwrichting van digitale infrastructuur te voorkomen. De overheid zou zich daarom 'proactief moeten opstellen'. De partij noemt daarbij niet of bijvoorbeeld Defensie offensieve operaties zou mogen uitvoeren.
Verder staat het programma vooral vol met risico's van digitalisering, maar met weinig concrete punten. De enige concrete maatregel die wordt genoemd, is dat de capaciteit van het Digital Trust Centre groter moet worden, zodat ondernemers zichzelf beter digitaal kunnen beveiligen. Ook pleit de partij voor meer afspraken tussen de overheid en het bedrijfsleven voor het beschermen van vitale infrastructuur, en noemt de SGP expliciet dat zij onderzoek wil doen naar de digitale kwetsbaarheid van de logistieke keten achter supermarkten.
5G
Een interessant punt uit het programma gaat over 5G. "Voor grootschalige uitrol van 5G is snel meer onderzoek nodig naar de veiligheidsrisico’s. Gemeenten moeten voldoende ruimte houden om 5G-antennes op risicolocaties te weren", schrijft de SGP. Wat voor risico's dat zijn, noemt de partij niet.
Kunstmatige intelligentie
De SGP waarschuwt daarnaast voor de gevaren van kunstmatige intelligentie. De partij schrijft daarbij vooral dat AI moet 'voldoen aan de principes van proportionaliteit, subsidiariteit, dataminimalisatie en transparantie'.
De partij wil ook dat de regels voor de verkoop van kunstmatige intelligentie worden aangescherpt en dat Nederland er zelf in moet investeren 'om te voorkomen dat China en de VS alle touwtjes in handen krijgen'.
DENK
DENK in het kort
Wet voor het bestrijden van digitale discriminatie
DENK begint in het verkiezingsprogramma al vroeg over het feit dat de partij een van de eerste was die discriminatie bij de Belastingdienst aan de kaak stelde. Het is dus niet gek dat de partij het ook al snel heeft over discriminerende algoritmes en dat het die wil aanpakken. Helaas is daarmee ook alles wel gezegd over digitalisering in het DENK-programma. Alle punten daarover staan hieronder, niet samengevat, maar gewoon overgenomen.
"DENK kijkt met grote zorgen naar nieuwe vormen van discriminatie in het digitale domein. Haat op sociale media en discriminerende algoritmes bij de overheid en bedrijven dwingen ons tot het inrichten van een Taskforce Bestrijding Digitale Discriminatie. Met een Wet bestrijding digitale discriminatie worden discriminerende algoritmes verboden."
DENK wil 'een verbod invoeren op discriminerende algoritmes'. "De tijd dat de overheid en bedrijven sluimerdiscriminatie toepassen met ondoorzichtige algoritmes moet voorbij zijn." Ook wil de partij 'een racismedetector die op social media scant naar discriminerende content, zodat haatoproepen geautomatiseerd opgespoord kunnen worden'.
Op het gebied van zorg schrijft DENK alleen: "Inzetten op innovatie door e-health en domotica te stimuleren."
Piratenpartij
Piratenpartij in het kort
Veel afschaffen, onder andere pnr, vingerafdrukken in ID, verkoop KvK-gegevens en thuiskopieheffing
De Piratenpartij is een vreemde eend in de bijt in dit overzicht. De partij heeft nog nooit een zetel in de Tweede Kamer behaald en krijgt die in de peilingen ook niet vaak. Toch leek het ons nuttig de Piratenpartij mee te nemen in het overzicht, want de partij staat voor een groot deel in het teken van digitalisering en digitale rechten.
Het eerste hoofdstuk in het Piratenpartijprogramma heet niet voor niets 'Burgerrechten in het Digitale Tijdperk'. Daarin staat dat de partij zich wil inzetten voor zaken als het recht op privacy en het recht op vrije toegang tot internet, maar ook voor de vrijheid van onderwijs. De partij hamert in dat programma in lange passages op het belang van privacy voor een samenleving, maar er staan ook concrete punten in. De partij wil bijvoorbeeld 'hoogwaardige encryptie bevorderen', en dat 'het verzamelen en monitoren van gegevens beperkt blijft tot mensen die verdacht worden van het plegen of voorbereiden van een misdrijf, en dat gerechtelijke toestemming daarvoor en toezicht daarop nodig zijn'.
De Piratenpartij wil ook veel dingen afschaffen, zoals:
routinematige, geautomatiseerde en niet-doelgerichte gegevensverzameling, opslag en koppeling;
uitwisseling van persoonsgegevens met 'landen die onvoldoende bescherming van de grondrechten bieden, behalve in noodsituaties';
vingerafdrukken in identiteitskaarten in heel Europa;
de thuiskopieheffing;
het verkopen van KVK-gegevens van zzp'ers;
de mogelijkheid voor curatoren om patiëntgegevens te behouden na faillissementen.
De partij wil ook dat privacy by design verplicht wordt, maar zegt niet waarop dat precies van toepassing moet zijn. Wel noemt ze enkele voorbeelden, zoals webcams met een standaardwachtwoord. Nederlanders moeten slimme meters altijd kunnen weigeren en de broncode van de software moet openbaar worden. Doxing moet strafbaar worden en de Piratenpartij wil wetgeving opzetten waarmee proctoring zowel in het onderwijs als op het werk altijd met toestemming moet gebeuren. Burgers moeten, als ze dat willen, kunnen wisselen van burgerservicenummer.
Zorg
Op het gebied van zorg behandelt de Piratenpartij in de eerste plaats het gebruik van gegevens. De partij wil dat medische informatie alleen centraal mag worden opgeslagen na aanvraag en dat alle zorgverleners data over klanten aan die klanten geeft. Net als veel andere partijen pleit de partij er specifiek bij zorgdata voor dat die 'eigendom wordt van de patiënt'. Ook moeten logs met metadata over wie gegevens heeft ingezien, worden aangemerkt als bijzondere persoonsgegevens onder de AVG.
De Piratenpartij wil dat de zorg, net als de overheid en eigenlijk ook het bedrijfsleven, opensourcesoftware gaat gebruiken. Ook over Elektronische Patiëntendossiers heeft de partij een veelheid aan standpunten:
Alle data die is gebruikt voor het stellen van een diagnose, moet in het EPD staan.
Alle data in het EPD moet een gedocumenteerd en open format hebben.
EPD's moeten een audit trail bevatten, waarin staat welke gegevens door welke instantie zijn ingezien en/of gedeeld met derden, zoals verzekeraars en apothekers.
Data én audit trail moeten online inzichtelijk zijn voor de patiënt.
EPD-systemen moeten veilig zijn.
EPD-systemen moeten open source zijn.
Onderwijs
In het onderwijs wil de Piratenpartij dat iedere school een eigen privacybeleid heeft. Ook mogen scholen van de partij geen gegevens op buitenlandse servers zetten en moeten ze waarborgen hebben voor de privacy van leerlingen bij het uitwisselen van gegevens. Proctoringsoftware moet niet zijn toegestaan zonder toestemming. De partij wil ook dat alle leerlingen les krijgen in computerveiligheid.
De partij wil ook hier, geen verrassing, opensourcesoftware verplicht stellen. "Scholen mogen leerlingen nooit verplichten tot de aanschaf van een specifiek merk of type hardware. Alleen open, vrije formaten zijn toegestaan voor les- en leermaterialen, zodat leerlingen die kunnen gebruiken op een platform naar keuze", staat in het programma.
Algoritmes
De Piratenpartij wil een aparte toezichthouder voor algoritmesNet als de meeste andere partijen wil de Piratenpartij harder optreden tegen het gebruik van algoritmes bij de overheid. De punten daarvoor verschillen bij de PP niet wezenlijk van die van andere partijen. "We eisen dat algoritmes transparant worden en dat trainingsdata kan worden gecontroleerd. Alleen dan kunnen we een maatschappelijk debat voeren over profilering. Bovendien moeten algoritmes zichzelf kunnen uitleggen in begrijpelijke taal", schrijft de partij. De Piratenpartij pleit daarnaast voor een aparte toezichthouder voor algoritmes. Die Autoriteit Digitale Markten moet 'toezicht houden op de maatschappelijke gevolgen van algoritmes'.
Autoriteit Persoonsgegevens
Een ander punt waarop de Piratenpartij weinig verschilt met andere partijen, is het geld dat ze aan de Autoriteit Persoonsgegevens wil geven. De privacywaakhond moet 'voldoende capaciteit' krijgen en 'vaker en strenger optreden tegen privacyschendingen'.
Wiv
Naast de Partij voor de Dieren en Forum voor Democratie is de Piratenpartij de enige partij in dit overzicht die concreet iets wil veranderen aan de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. De lijst met veranderingen die ze voorstelt, is lang. De partij wil:
ongericht onderzoek, het 'sleepnet', uit de wet door de gerichtheidseis in de wet zelf op te nemen;
grenzen aan uitwisseling van ongeëvalueerde, lees 'onbekeken' gegevens met buitenlandse geheime diensten;
een aanvullende gerichtheidsnorm bij uitwisseling ongeëvalueerde gegevens;
onafhankelijke toetsing vóór de uitwisseling van ongeëvalueerde gegevens;
méér waarborgen voordat de geheime diensten in real time toegang krijgen tot gegevens van informanten;
de meldplicht aan de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten gelijktrekken voor alle situaties;
beter toezicht door de oordelen van de Ctivd bindend te maken en internationaal toezicht mogelijk te maken;
de diensten geen gebruik toestaan van onbekende kwetsbaarheden: zerodays. Deze moeten altijd worden gemeld;
niet hacken via derden;
geen dna-databank;
betere bescherming medische gegevens;
verkorting van de maximale bewaartermijn van ongefilterde data (die is nu drie jaar);
betere waarborgen voor journalisten om hun bronnen te beschermen.
Internettoegang
Een van de belangrijkste punten waar de Piratenpartij voor staat, is het recht op internettoegang. De Piratenpartij vindt dat burgers 'de mogelijkheid moeten hebben om anoniem op internet te gaan', maar concrete voorbeelden of actiepunten geeft de partij daar niet bij. Ook wil de partij 'het recht op digitale participatie opnemen in het Europees Handvest van de grondrechten'. Websites mogen van de partij geen beperkingen opleggen op basis van locatie, internetaanbieders mogen niet aansprakelijk worden gesteld voor acties van gebruikers en tegelijk moeten uploadfilters om terrorisme tegen te gaan, worden verboden. De partij wil daarnaast dat sociale media en berichtendiensten 'interoperabel' worden.
Uploadfilter
De Piratenpartij is tegen het Europese 'uploadfilter'. Daarbij worden webplatforms ertoe verplicht om foto's, video's en teksten te scannen op materiaal dat inbreuk kan maken op het auteursrecht. "Wij verzetten ons tegen verplichte uploadfilters", zegt de partij, die ze 'censuurmachines' noemt.
Recht om te repareren
Het 'recht om te repareren' moet wettelijk worden vastgelegd volgens de PiratenpartijHet 'recht om te repareren' wordt op dit moment in heel Europa ingevoerd, maar de Piratenpartij wil daar in Nederland nog wat regels aan toevoegen. De partij wil vooral dat 'de wettelijke bescherming voor drm wordt afgeschaft'.
Daarnaast wil de partij veel eisen stellen aan apparaatfabrikanten. De partij wil hen ertoe verplichten voor 'een redelijke periode regelmatig updates te leveren' en fabrikanten moeten aansprakelijk worden gesteld als de beveiliging niet op orde is. Producten zonder beveiligingsondersteuning moeten hun broncode openbaar maken. Overheidsinstanties moeten kwetsbaarheden verplicht melden, achterdeurtjes in encryptie zijn verboden en als het aan de Piratenpartij ligt, is het niet toegestaan om persoonsgegevens zomaar over te dragen aan andere onlinediensten.
Veiligheid en politie
Nederland moet volgens de Piratenpartij geen technologie meer verkopen aan sommige andere landen. "We zullen de proliferatie van in Nederland gemaakte surveillance- en censuurtechnologie, door middel van exportkrediet of andere staatsgaranties, niet ondersteunen voor autoritaire landen die de rechtsstaat niet respecteren", schrijft de partij. De Piratenpartij wil het Team High Tech Crime uitbreiden en cybercrime een 'integraal onderdeel van de politieopleiding' maken. Op het gebied van encryptie schrijft de partij opvallend weinig. De partij wil alleen dat het kabinet het standpunt dat het nu al heeft, voortzet, namelijk dat 'de Nederlandse Staat sterke encryptie en anonimiteit bevordert'.
Defensie
Ook defensie moet gebruik gaan maken van 'goed controleerbare open hardware en open software'. Ook wil de Piratenpartij een verbod op autonome wapensystemen die zonder menselijke tussenkomst kunnen doden. Opvallend is ook dat de partij een internationaal verdrag wil voor cyberoorlogvoering. Daarin moet onder andere staan dat ondertekenaars 'elk gebruik van cyberwapens melden' en geen vitale infrastructuur aanvallen.
Overheid
De Piratenpartij heeft altijd een nogal libertarische inslag gehad, en op het gebied van overheids- en rechtstaathervorming heeft de partij genoeg ideeën. Wat digitalisering betreft valt het op dat vlak wel mee. Zo schrijft de partij: "De Piratenpartij wil dat de documentatie van de overheid voor iedereen zichtbaar is middels een systeem dat persoonlijke informatie anonimiseert en waar nodig pseudonimiseert", en dat de overheid opensourcesoftware en open standaarden moet gebruiken. "Proprietary software mag alleen worden gebruikt zolang Vrije Software niet effectief voor dat specifieke doel kan worden gebruikt of gemaakt." Ook wil de partij meer gebruikmaken van 'e-democracyplatformen', maar geeft daar weinig informatie over.
De Piratenpartij is de enige partij die een ministerie van Digitale Zaken wil. Er moet namelijk in de ministerraad op dat niveau worden meegesproken over ict-beleid, vindt de PP. Informatie over hoe zo'n ingrijpende rol eruit moet komen te zien, geeft de partij echter niet, behalve dat de ciso Rijk naar dat ministerie moet gaan. Die zit nu nog bij Binnenlandse Zaken. Ook moet het ministerie vrije standaarden bevorderen bij de overheid en leveranciers.
Stellingen
Net als vier jaar geleden hebben we de politieke partijen een aantal stellingen voorgelegd met de vraag of ze hun visie daarop wilden geven. Niet alle partijen hebben gereageerd, maar de antwoorden die we wel hebben ontvangen, vind je hieronder.
CDA - Digitalisering raakt aan meerdere beleidsterreinen en te vaak worden digitale onderwerpen te versnipperd opgepakt. Ook in de Tweede Kamer. Het CDA wil de coördinatie op dit terrein verbeteren en meer grip krijgen op ontwikkelingen in de digitalisering. Het is echter de vraag of een nieuw ministerie van Ict direct alles oplost. Mede op initiatief van het CDA is er een commissie voor Digitale Zaken in het leven geroepen. Een belangrijke stap om ict-versnippering te voorkomen en kennis op het gebied van ict en digitalisering te vergroten.
D66 - D66 is voor een minister van Digitale Zaken. De versnipperde beleidsaanpak over de ministeries van Economische Zaken, Justitie, Defensie en Binnenlandse Zaken komt dan onder verantwoordelijkheid te staan van één minister, met een budget en beleidsoverstijgende taken. Hiermee krijgt de overheid meer grip op het totaalpakket van digitaal beleid, zoals ict-projecten, algoritmes en AI. Deze minister maakt een helder en transparant ontwerp voor de omgang met data, datadeling en datasturing.
Het afgelopen jaar heeft D66 zich ingezet voor een vaste Kamercommissie voor Digitale Zaken, omdat er meer aandacht komt voor digitalisering. Als na de verkiezingen de aanbevelingen van de tijdelijke Commissie Digitale Toekomst van de Tweede Kamer worden overgenomen, komt deze vaste commissie er voor grote digitale vraagstukken.
DENK - DENK wil het gebruik van ict, zoals algoritmes, aan wettelijke eisen binden en ook één bewindspersoon hiervoor verantwoordelijkheid geven.
Forum voor Democratie - Eens, we leven in een tijdperk waarin alles gedigitaliseerd wordt. Je kunt stellen dat ict een belangrijke slagader is geworden. Smartphones, laptops, tablets, computers, smartwatches en andere iot-apparaten zijn inmiddels ubiquitous geworden, we kunnen niet meer zonder ze. Het beleid is echter blijven hangen in het tijdperk waarin ict geen grote rol speelde. In het parlement worden wetten bedacht door politici die zelf onvoldoende tot geen kennis hebben van ict. Het is algemeen bekend dat ict en de overheid een ongelukkig huwelijk zijn. Zowat alle ict-projecten mislukken, bijna altijd lopen de kosten uit de hand en vaak is het eindproduct niet wat men verwacht had. Het is daarom zeer belangrijk dat er een ministerie van Ict-zaken aangesteld wordt in de toekomst. FVD is voor een zogenaamd zaken- of kenniskabinet. We willen dat ministers die aangesteld worden, mensen uit het werkveld en de praktijk zijn. Een programmeur als minister van Ict-zaken.
GroenLinks - Eens. De toenemende digitalisering heeft verstrekkende gevolgen voor alle onderdelen van de samenleving. De aandacht voor digitalisering is nu versnipperd over verschillende ministeries. Dat bemoeilijkt een coherente aanpak met oog voor de kansen én de risico’s van digitalisering, en ondermijnt het samenbrengen van kennis. Daarom moet er één bewindspersoon komen voor Digitale Zaken, met wie de Tweede Kamer alle digitale onderwerpen kan bespreken.
Partij voor de Dieren - Neutraal. Wat de Partij voor de Dieren betreft is het van belang dat het thema ict binnen de huidige ministeries voldoende aandacht krijgt. We willen wel een nieuw ministerie van Klimaat & Biodiversiteit en een ministerie van Volksgezondheid, Sport en Dierenwelzijn.
SGP - De SGP vindt dat er meer regie op het ict-dossier moet komen. Eén ministerie moet coördinerend zijn voor het thema digitalisering en een aansturende rol spelen, zoals het ministerie van Financiën dat nu doet bij de begrotingen en het ministerie van Economische Zaken bij de aanpak van de regeldruk. We willen ook een regeringscommissaris, zoals dat nu het geval is en uitstekend werkt bij het Deltaprogramma en/of een interdepartementaal instituut.
SP -Een ministerie van Ict kan leiden tot meer kennis en kunde bij de overheid, maar heeft het gevaar dat andere ministeries hun verantwoordelijkheid voor de ict gaan ‘afschuiven’. Er moet zeker meer aandacht komen voor digitalisering en ict, daar is een groot gebrek aan in de politiek én bij de bestuurders. Veel overheids-ict-projecten falen door een gebrek aan kennis en overheden laten zich (mis)leiden door de bigtechbedrijven. Een apart ministerie leidt niet per se tot beter beleid. Het is van groter belang dat alle overheidsorganisaties zélf goede ict-kennis in huis hebben en niet alleen afhankelijk zijn van externe inhuur.
50Plus - Nee, als we rond alle onderwerpen die wij belangrijk vinden een minister zouden willen, dan komen er wel heel veel. Wel is het van essentieel belang dat er interdepartementaal aandacht komt voor ict en alle ontwikkelingen hieromtrent. Wellicht een speciale topambtenaar daarvoor programmatisch aanstellen kan een goede optie zijn.
2. De plaatsing van nieuwe datacentra moet landelijk worden geregeld en niet door gemeenten
CDA - Het is goed dat er een landelijke strategie is voor de plaatsing van datacenters, maar de plaatsing is uiteindelijk, net als de plaatsing van windmolens en zonneparken, een lokale aangelegenheid. Zo kunnen de belangen van inwoners en lokale omstandigheden op het gebied van duurzaamheid en werkgelegenheid beter worden meegewogen.
D66 - Digitale infrastructuur, zoals datacentra, is heel belangrijk voor Nederland om een digitale koploper in Europa te blijven. Als D66 sluiten we onze ogen niet voor negatieve neveneffecten voor landschapsontwikkeling en energiegebruik. Provincies en gemeenten weten het beste welke locaties geschikt zijn. Maar het Rijk kan nationaal randvoorwaarden stellen voor slimme locaties voor datacenters, zodat ze enerzijds aangesloten kunnen worden op duurzame energievoorziening en anderzijds de schone restwarmte van datacenters benutten voor het verwarmen van woningen. Dubbele winst voor het klimaat.
DENK - DENK wil landelijke regie op de plaatsing van datacentra, maar gemeenten moeten hier wel invloed op kunnen uitoefenen.
Forum voor Democratie - Eens. De gevallen waar gemeenten omgekocht worden door grote techbedrijven, zijn ons bekend. De geweldige Nederlandse infrastructuur mag niet misbruikt worden door grote (Amerikaanse) techbedrijven. Ook moeten er betere afspraken komen tussen de techbedrijven en de overheid over dataopslag. Onze houding moet wat terughoudender zijn voor wat het bouwen van nieuwe datacentra betreft, al helemaal omdat ze nauwelijks banen creëren.
GroenLinks - Eens. Nederland is dankzij onze goede digitale infrastructuur populair bij grote techbedrijven voor het plaatsen van enorme datacentra. Bij deze investeringsprojecten komt veel kijken. De belangen zijn groot en de energievraag is gigantisch. Daarom is landelijke coördinatie nodig op dit vlak.
Partij voor de Dieren - Eens. De afgelopen jaren is er een spectaculaire wildgroei geweest in het aantal datacenters. De energie en ruimte die daarvoor nodig is ontbreekt in Nederland. Daarom moet er meer regie op gevoerd worden vanuit het Rijk en moeten we dus strikter zijn in het toewijzen van nog meer datacentra.
SGP - De SGP vindt dat er meer landelijke regie en afstemming moeten komen over de plaatsing van nieuwe datacentra. De stroomvraag van een datacentrum is groot. De inpassing van de datacentra in de landelijke energievoorziening in combinatie met de energietransitie is geen sinecure en moet meer aandacht krijgen. Meer landelijke regie is daarom gewenst.
SP - Ja, de SP is kritisch op het plaatsen van nieuwe datacentra. Ze verbruiken veel stroom en de windmolenparken die erbij worden gebouwd, zorgen voor overlast voor bewoners. Hoewel stabiele datavoorziening essentieel is, profiteren nu vooral grote multinationals van de subsidies die gegeven worden, terwijl het om datacenters gaat die niet lokaal en vaak niet eens binnen Nederland worden gebruikt. De Rijksoverheid moet bij het toelaten van datacenters de belangen van de burgers en het milieu vooropstellen. Dat kan onder andere door de datacentra te spreiden en te voorkomen dat gemeenten onderling met elkaar gaan concurreren.
50Plus - Het is belangrijk dat hier landelijk overleg over is en dit goed wordt afgestemd. Nederland heeft een goede infrastructuur en de belangrijkste internetknooppunten. Dus wij zijn een gewild land voor bedrijven om grote datacenters te plaatsen. Toch moet dit gereguleerd worden vanuit de overheid om de grenzen aan onze capaciteit te borgen.
3. De Nederlandse overheid moet een grotere rol nemen in de digitale bescherming van het bedrijfsleven en niet alleen van vitale infrastructuur
CDA - Digitale ontwikkelingen gaan snel, maar de risico’s daarvan ook. Vooral kleinere bedrijven lopen meer risico. Recent onderzoek laat zien dat maar zestig procent van het mkb aan het minimum van sterke wachtwoorden, beperkte toegang voor medewerkers, en het maken van back-ups voldoet. Om ondernemers beter te beschermen is het CDA voorstander van het verbeteren van voorlichting en het vergroten van bewustwording van digitale risico’s. Ook zijn wij voorstander van actieve participatie, bijvoorbeeld door verbetering van bugbountyprogramma’s om zeroday-exploits tegen te gaan.
D66 - Cyberveiligheid en informatieveiligheid zijn in deze snel digitaliserende wereld onmisbaar. De afgelopen jaren is er veel geld vrijgemaakt voor de weerbaarheid en autonomie van onze vitale infrastructuur. We investeren in cyberkennis bij de politie om cybercriminaliteit aan te pakken. D66 wil er ook op toezien dat andere bedrijven zich voldoende inspannen om invloeden en bedreigingen van statelijke actoren of cybercriminelen af te wenden.
Ondernemers hebben de primaire verantwoordelijkheid om dit op orde te hebben, maar de overheid kan en moet hier actief in ondersteunen. D66 wil daarom het Digital Trust Center versterken als eerste aanspreekpunt bij cybercalamiteiten. Zo hebben bedrijven en branches een vaste en betrouwbare plek waar ze terecht kunnen met hun online veiligheidsproblemen en vraagstukken bij problemen.
DENK - Eens.
Forum voor Democratie - Eens, Nederland is een kenniseconomie. Deze kennis moet goed beschermd worden. Het zou een doodzonde zijn als bedrijfsgeheimen van bijvoorbeeld ASML gestolen worden. Een bedrijf als ASML neemt beveiliging serieus en treft zelf ook maatregelen, maar extra steun vanuit de overheid is altijd welkom. Het is natuurlijk onmogelijk voor de overheid om elk bedrijf te ondersteunen bij het beveiligen van zijn infrastructuur. Dit zou dan dus moeten gebeuren voor bedrijven die, mochten ze gehackt worden, een grote impact hebben op Nederland. Deze extra ondersteuning is echter pas te realiseren als er een ministerie van Ict-zaken opgezet wordt.
GroenLinks - Eens. Alle vitale diensten in onze samenleving, van de energievoorziening tot de zorg, zijn tot op zekere hoogte afhankelijk van private bedrijven en de digitale systemen die ze gebruiken. Die systemen zijn op hun beurt afhankelijk van andere bedrijven en hun digitale systemen. Zo ontstaat een keten van afhankelijkheden en risico’s die een individueel bedrijf onmogelijk kan overzien. Daarom moet de overheid toezicht houden op de digitale bescherming van bedrijven, ook buiten de direct vitale infrastructuur.
Partij voor de Dieren - Eens. De overheid hoort de regels te stellen waarbinnen de markt zich mag bewegen. Strenge eisen aan privacy en de bescherming van vitale infrastructuur hoort daarbij. Vervolgens moet de overheid ook zorgen dat haar eigen diensten, zoals een toezichthouder, voldoende middelen hebben.
SGP - Eens. De SGP wil onder meer versterking van de inzet en capaciteit van het Digital Trust Centre. Verder wil de SGP als specifiek voorbeeld onderzoek naar de digitale kwetsbaarheid van de logistiek rond de bevoorrading van supermarkten.
SP - De bescherming van digitale gegevens is ook een publiek belang. Niemand wil dat zijn of haar data op straat komt te liggen of wordt misbruikt, of ze die nou bij de overheid of bij een bedrijf hebben achtergelaten. De overheid moet een grotere rol nemen, zodat mensen beter worden beschermd. Tegelijk is er een verantwoordelijkheid voor bedrijven om hun systemen goed te beveiligen. Zij moeten hun zorgplicht serieus nemen en bestraft worden als ze dit niet doen. Als sprake is van spionage, bijvoorbeeld om bedrijfsgeheimen te ontvreemden, dan is het ook aan de overheid om de bedrijven hiertegen beter te beschermen.
50Plus -50Plus vindt dit primair de verantwoordelijkheid van het bedrijf. Wel is een goede samenwerking met overheidsdiensten van groot belang.
4. Het afzwakken van encryptie voor opsporingsdiensten moet in sommige gevallen worden toegestaan voor het bestrijden van misdaad
CDA - Het CDA zal niet zomaar pleiten voor bijvoorbeeld het verplicht downgraden van SHA3- naar SHA2-hashing, maar er moet wel gezocht worden naar de mogelijkheden voor een decryptieplicht bij bepaalde vergrijpen, bijvoorbeeld in de opsporing naar kinderpornonetwerken of terrorismebestrijding. We zijn ons ervan bewust dat ‘een beetje encryptie’ niet kan bestaan, dus we volgen de ontwikkelingen in Europees verband.
D66 - D66 verzet zich tegen verzwakking van encryptie. Politie en opsporingsdiensten suggereren vaak ‘technische oplossingen’, zoals het inbouwen van achterdeuren, in encryptie voor het bestrijden van misdaad. Zulke achterdeuren worden echter niet enkel gebruikt door opsporingsdiensten maar ook door criminelen of kwaadwillende buitenlandse inlichtingendiensten. Door encryptie te verzwakken verliezen advocaten, journalisten, mensenrechtenactivisten en andere burgers een veilige manier om vertrouwelijk te communiceren. Daarom staat D66 voor sterke encryptie.
DENK - Eens, waarbij terughoudendheid in het kader van privacybescherming voorop dient te staan.
Forum voor Democratie - Bij dit soort stellingnames moet men goed oppassen; het inperken van privacy is namelijk een hellend vlak, want wat zijn die 'sommige gevallen'? Dat is veel te ambigu. Als een rechter die technisch niet goed onderlegd is, dit mag bepalen, kan de wet gebruikt worden waar hij helemaal niet voor bedoeld was. FVD is een groot voorstander van privacy en hecht daar veel waarde aan. Wij snappen natuurlijk ook dat criminelen steeds slimmer worden en nieuwe technieken gebruiken, en dat we daarop moeten inspelen. Maar het inperken van privacy op basis van niet concrete plannen of voorbeelden is niet waar wij voor staan.
GroenLinks - Oneens. Sterke encryptie, of versleuteling, van internetverkeer is essentieel voor de veiligheid van onze digitale communicatie. Het afzwakken van die encryptie door achterdeurtjes in te bouwen voor de opsporingsdiensten, ondermijnt die veiligheid. Het valt immers niet uit te sluiten dat kwaadwillende actoren, van criminelen tot vijandige buitenlandse staten, ook profiteren van zwakkere encryptie en hun weg naar binnen weten te vinden door diezelfde achterdeurtjes.
Partij voor de Dieren - Oneens. Privacy is een grondrecht. En het opgeven van de privacy voor een doel als misdaadbestrijding levert vooral schijnveiligheid op. De Partij voor de Dieren is van mening dat het communicatiegeheim beschermd en gerespecteerd moet worden.
SGP - Eens. De SGP vindt dit een lastig onderwerp. Eind-tot-eind-encryptie is belangrijk voor de veiligheid en privacy van burgers en bedrijven, ook ter bescherming tegen crimineel misbruik. Dat staat voorop. Tegelijkertijd lopen opsporingsdiensten er keihard tegenaan dat deze encryptie het lastig maakt om online criminaliteit, zoals online kinderporno, aan te pakken. Als het mogelijk is om encryptie in specifieke gevallen voor opsporingsdiensten af te zwakken, vindt de SGP dat die mogelijkheid gebruikt moet worden.
SP - Encryptie biedt veiligheid voor iedereen, helaas ook voor mensen die daar misbruik van willen maken. Het loslaten van bijvoorbeeld end-to-end-encryptie is echter geen oplossing om deze kwaadwillenden aan te pakken. Dat zorgt voor te grote veiligheidsproblemen voor iedereen. Ook zerodays moeten wat de SP betreft zo snel mogelijk worden gemeld, zodat deze kunnen worden gedicht.
50Plus - Ja, maar wel met goede waarborgen en speciale toestemming.
5. Individueel kan Nederland bigtechbedrijven niet aanpakken, dat kan alleen met Europese samenwerking
CDA - Om de macht van techreuzen te beteugelen zijn wij voorstander van een stevige Europese aanpak. Zo kunnen wij het meest effectief werken aan een gelijk speelveld voor nieuwe aanbieders, goede bescherming van data en eerlijke en gelijke belastingen voor deze bedrijven. Als bedrijven te groot worden is opsplitsing een uiterste mogelijkheid, ook hier is dat een Europese route.
D66 - D66 vindt dat de macht van bigtech moet worden aangepakt door platformen op te knippen of fusies te verbieden. Dit is te lezen in ons tienpuntenplan voor het nieuwe digitale decennium. Bij voorkeur gebeurt dit op Europees niveau, met afspraken over eerlijke belasting, het handhaven van privacywetgeving en een nieuw mededingingsrecht om misbruik van economische macht te voorkomen. Nationaal kunnen er maatregelen genomen worden zoals een zorgplicht voor bigtechbedrijven om strafbare uitingen op hun platform tegen te gaan, zoals ook te lezen is in ons aanvalsplan desinformatie van afgelopen jaar.
DENK - Eens.
Forum voor Democratie - Onzin, Nederland is welvarend en heeft een buitengewoon goede en sterke infrastructuur. Elk bigtechbedrijf wil toegang hebben tot de 17 miljoen internetgebruikende Nederlanders en zal zich dan dus ook moeten conformeren aan de Nederlandse wetten en regels. Een goed voorbeeld is Duitsland; daar gelden andere regels voor YouTube en Twitter, waar deze bedrijven zich ook aan houden. Als dit Europees geregeld zou worden, ontstaat er nog meer vertragende bureaucratie. Ook zal de uiteindelijke regeling in EU-verband niet per se in het belang van Nederland zijn. Zo zouden landen met meer inwoners en dus meer invloed in de EU, zoals Duitsland en Frankrijk, andere belangen kunnen hebben die ongunstig kunnen zijn voor Nederland. Zo is ook de pulsvisserij in Nederland aan banden gelegd.
GroenLinks - Eens. De macht van de bigtechbedrijven is in de afgelopen jaren fors toegenomen en heeft door de coronapandemie nog een extra impuls gekregen. De gezamenlijke inkomsten van Apple, Amazon en Google zijn groter dan de hele Nederlandse economie. Dat betekent niet dat we op nationaal niveau niets kunnen doen. We kunnen wel degelijk eisen stellen, bijvoorbeeld wanneer de overheid directe contracten aangaat met die bedrijven. Voor een structurele aanpak moeten we echter inzetten op Europese samenwerking en sterkere wet- en regelgeving vanuit Brussel. Alleen zo kunnen we werk maken van een eerlijker en gelijkwaardiger internet, waar niet een handjevol bedrijven de dienst uitmaakt.
Partij voor de Dieren - Oneens. De Partij voor de Dieren vindt dat de macht van Big Tech-bedrijven moet worden ingeperkt. Als dat in goed overleg in Europa kan dan is dat prima. Maar Europa, en de grote verscheidenheid aan meningen in Europa, mag nooit reden zijn om geen goed beleid te voeren. Dus Nederland moet dit anders ook alleen doen.
SGP - Eens. Grote digitale platforms trekken veel marktmacht naar zich toe, terwijl ze een vreemde eend in de bijt van het mededingingsrecht zijn. De SGP vindt dat mededingingsregels en het mededingingstoezicht zo aangepast moeten worden dat de macht van grote digitale platforms zodanig aan banden gelegd wordt dat voldoende concurrentie mogelijk blijft. Dat zal vooral in Europees verband moeten gebeuren.
SP - De grote techbedrijven spelen inmiddels zo’n grote rol dat ontkomen eraan vrijwel onmogelijk is. De SP zou liever zien dat het publieke digitale infrastructuur is. Het is zorgelijk dat zulke belangrijke voorzieningen in handen zijn van enkele grote multinationals, waarop nauwelijks democratische controle mogelijk is. De SP wil dat deze bedrijven openheid geven over de algoritmes die ze gebruiken en dat ze zo nodig worden opgeknipt. Ook moeten ze eerlijke belastingen betalen. Dat kan deels nationaal, maar het is veel effectiever om dit in samenwerking te doen met andere landen. Dat kan in de EU, maar ook met de landen daarbuiten.
50Plus - Eens, want digitaal houdt zich niet aan grenzen en een land kan men negeren, de EU niet.
6. Nederland moet veel geld investeren in Europese techinfrastructuur, zoals eigen 5G-netwerken en Gaia-X
CDA - Technologie als 5G maakt ons leven makkelijker en sneller en kan bijdragen aan onze toekomstige welvaart. De overheid moet dit stimuleren en zorgen voor een goed vestigingsklimaat, maar wel tegen duidelijke randvoorwaarden. Bijvoorbeeld ten aanzien van strenge veiligheids- en andere eisen aan apparaten en bedrijven, inzicht in algoritmes, digitale grondrechten, goede bewustwording van risico’s bij consumenten en het vastleggen van ethische en juridische normen voor het gebruik van informatietechnologie en persoonlijke data door bedrijven en overheden. Met de opkomst van mogendheden die een ander denkbeeld hebben over privacy en eigendom van data is het belangrijk dat Europa zijn schouders zet onder het opslaan van data in eigen regio en het gebruik van eigen technologie. De toekomst is digitaal. Het CDA ziet graag dat Nederland binnen afzienbare tijd de kar gaat trekken op het gebied van digitale innovatie en daar zullen ook investeringen voor nodig zijn.
D66 - D66 zet zich actief in voor samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie. We werken toe naar de Lissabon-doelstelling om drie procent van ons nationaal inkomen aan onderzoek en innovatie te besteden. Voor de Nederlandse digitale economie is het van groot belang dat we een sterke, uniforme Europese digitale markt hebben. Als Europa stellen we ons de ambitie concurrerend te zijn met de VS en China op het gebied van nieuwe technologieën, zoals 5G, Gaia-X en kwantumtechnologie. Dit zijn bouwstenen voor een EU die digitaal soeverein is, onafhankelijk van Amerikaanse of Chinese techbedrijven.
DENK - Eens, maar niet alleen Nederland. Europese landen moeten dit gezamenlijk oppakken.
Forum voor Democratie - FVD is een voorstander van eigen 5G-netwerken en een tegenstander van Gaia-X. In de afgelopen jaren hebben Europese techbedrijven een flinke klap gehad en daar is niet adequaat mee omgegaan. Het eens zo grote Nokia en Ericsson zijn niet meer zo groot. Ook het Nederlandse NXP dreigde gekocht te worden door Qualcomm. Wij moeten meer investeren in dit soort bedrijven om én concurrerend te blijven én om onafhankelijk te worden van Chinese of Amerikaanse bedrijven die het niet zo nauw nemen met de privacy. Overigens is FVD van mening dat 5G (mmWave) niet gehaast geïntroduceerd moet worden. Er zijn geen scenario’s te bedenken waarbij je 20Gbit/s draadloos internet nodig hebt. Ook is er nog steeds een aantal vraagtekens over de volksgezondheid als op elke lantaarnpaal een mmWave 5G-antenne geplaatst gaat worden, die moeten worden onderzocht.
FVD is een tegenstander van het initiatief Gaia-X. Wij zijn van mening dat Gaia-X een bedreiging zou kunnen vormen tegen het vrije internet. Gaia-X zou een soort van keurslijf zijn voor al het internetverkeer in Europa. Dat betekent dus dat er allerlei standaarden in het leven worden geroepen die ook nog eens technische vooruitgang in de weg kunnen staan. Dat is onwenselijk. De ervaring leert dat dit soort initiatieven in eerste instantie vrijblijvend zijn, maar vervolgens na een aantal jaar verplicht worden.
GroenLinks - Eens. Europa is op het gebied van hoogwaardige technologie en de digitale infrastructuur sterk afhankelijk van Amerikaanse en, in toenemende mate, Chinese bedrijven. Dat is zorgwekkend en ongewenst. We willen niet dat Europese bedrijven en overheden geen andere keuze hebben dan hun gevoelige data op te slaan in de cloud van Amazon of dat het Chinese Huawei de macht heeft over ons 5G-netwerk. Om deze trend te keren, moet Europa werken aan een sterke, gezamenlijke industriepolitiek, gericht op strategische autonomie voor een aantal cruciale technologieën. Daar horen omvangrijke investeringen bij.
Partij voor de Dieren - Oneens. De Partij voor de Dieren wil terughoudend zijn in de uitrol van nieuwe techinfrastructuur zoals 5G-netwerken. Tevens ziet de Partij voor de Dieren geen noodzaak om dit uitsluitend Europees te willen doen.
SGP - De SGP wil extra geld uittrekken voor digitale innovatie en pleit voor een meerjarig investeringsprogramma.
SP - Het is van belang dat mensen zeggenschap hebben over hun eigen data. Dat kan alleen als die in publieke handen zijn. Dat geldt ook voor de infrastructuur. De kritiek op Huawei als het gaat om 5G, is terecht. Gaia-X is een verbetering, maar rust op Duitse en Franse telecomgiganten. Bij de grote afluisterschandalen zijn ook telecomreuzen uit beide landen betrokken geweest.
50Plus - Eens. 50Plus vindt dit minstens zo belangrijk als infrastructuur als spoor en wegen.
Samenvatting van de programma's
Ieder partijprogramma heeft inmiddels diverse passages en soms zelfs hele hoofdstukken over technologie en digitalisering. Het is anno 2021 een dusdanig belangrijk onderwerp dat het relevant is om te weten hoeveel aandacht de partijen eraan besteden. Het is misschien niet de meest wetenschappelijke methode, maar we hebben geprobeerd de interesse te meten door te kijken naar het totale aantal woorden in het programma, en naar het aantal woorden en passages over dit onderwerp. Daaruit valt te berekenen welk percentage van de verkiezingsprogramma's betrekking heeft op technologie.
Deze methode is niet feilloos, omdat het kopiëren van tekst uit pdf's natuurlijk nooit perfect gaat en omdat sommige conceptverkiezingsprogramma's verschillen van de definitieve programma's. De onderstaande tabel geeft slechts een grove indruk van het belang dat politici hechten aan digitalisering.
Partij
Partijprogramma totaal
Woorden over tech
Percentage
VVD
41.162
2586
6,28%
FVD
16.139
1003
6,21%
CDA
27.786
1592
5,73%
D66
70.325
3686
5,24%
50Plus
4220
206
4,86%
PvdA
41.133
1366
3,32%
PvdD
14.787
1308
3,04%
SGP
60.750
1190
1,89%
GroenLinks
20.744
379
1,83%
ChristenUnie
63.687
1054
1.65%
PVV
9399
144
1,53%
SP
10.143
113
1,11%
DENK
14.787
97
0,66%
Algemene onderwerpen
De verkiezingsprogramma's zijn in 2021 behoorlijk divers, maar er is een aantal punten waarover veel partijen ongeveer hetzelfde zeggen. In het schema hieronder zie je een aantal standpunten die in verschillende partijprogramma's voorkomen. Op sommige plekken worden de standpunten iets verhelderd.
De volgende punten komen aan bod:
Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten
Standpunt: de Wiv moet worden afgeschaft.
Uitleg: sommige partijen willen de Wiv veranderen of zelfs afschaffen.
Digitaks
Standpunt: er moet een 'digitaks' komen.
Uitleg: techbedrijven moeten een digitaks betalen op basis van bijvoorbeeld het aantal gegevens dat ze verzamelen van klanten.
Data als eigendom
Standpunt: burgers moeten zelf eigenaar worden van hun persoonlijke data.
Uitleg: sommige partijen vinden dat data persoonlijk eigendom moet worden. Dat is onder de huidige AVG niet het geval; die regelt alleen wat bedrijven en overheden wel en niet met data mogen doen.
Grote techbedrijven opbreken
Standpunt: er moet een mogelijkheid komen om grote techbedrijven op te breken.
Uitleg: veel partijen willen deze mogelijkheid om misbruik van bijvoorbeeld data-inzet te voorkomen of om concurrentie te beschermen.
Defensie
Standpunt: het leger moet meer geld krijgen om cybercapaciteiten uit te breiden.
Uitleg: de Nederlandse krijgsmacht moet zich meer gaan richten op bijvoorbeeld de bescherming van vitale infrastructuur en om landen waarvan het leger steeds digitaler te werk gaat, bij te benen.
Politie
Standpunt: de politie moet meer geld krijgen om cybercrime aan te pakken.
Uitleg: criminaliteit vindt steeds vaker online plaats, vooral tijdens de coronacrisis. Ook heeft steeds meer misdaad een digitale component. Daarom moet de politie meer geld krijgen om de kennis hierover te vergroten en meer criminelen op te sporen.
Algoritmes
Standpunt: bedrijven en overheden moeten meer openheid geven over het gebruik van algoritmes.
Uitleg: Na de toeslagenaffaire vinden veel partijen dat zowel overheden als bedrijven meer openheid moeten geven over hoe algoritmes werken en welke data ze gebruiken.
Toezichthouder op algoritmes
Standpunt: er moet een aparte toezichthouder komen voor de inzet van algoritmes.
Uitleg: gerelateerd aan het voorgaande punt pleiten sommige partijen voor een aparte toezichthouder die het gebruik van algoritmes bij de overheid in de gaten houdt.
Autoriteit Persoonsgegevens
Standpunt: de Autoriteit Persoonsgegevens moet meer geld krijgen.
Uitleg: de privacytoezichthouder krijgt al jaren structureel te weinig budget om het groeiende aantal meldingen van datalekken en mogelijke privacyschendingen te onderzoeken. Daar klaagt de AP ook zelf over. De waakhond zou daarvoor meer budget moeten krijgen.
VVD
CDA
D66
CU
PvdA
GroenLinks
SP
50Plus
FVD
PvdD
PVV
Denk
Wiv
Digitaks
Data als eigendom
1
Techbedrijven opbreken
2
Defensie
Politie
Algoritmes5
3
4
Toezichthouder op algoritmes
Autoriteit Persoonsgegevens
6
1. Het CDA wil hiervoor een eigen wet.
2. De PvdA wil specifiek de overname van WhatsApp door Facebook terugdraaien.
3. FVD spreekt alleen over openheid bij grote techbedrijven, en niet over de overheid.
4. DENK wil 'een verbod op discriminerende algoritmes'.
5. VVD en D66 willen een nieuwe toezichthouder, GroenLinks wil een 'Nationaal coördinator dataverzameling' en de CU wil een toezichthouder voor 'Digitale veiligheid'.
6. De CU wil de AP hiervoor omvormen tot toezichthouder Digitale veiligheid.
Opvallende standpunten
Zoals je hierboven ziet, zijn er verschillende punten die in coalitiebesprekingen waarschijnlijk laaghangend fruit worden. Sommige partijen hebben echter standpunten waarin ze alleen lijken te staan, en niet zonder reden. Dit zijn een paar opvallende standpunten die we tegenkwamen in de verkiezingsprogramma's.
De VVD benoemt specifiek dat privacy in sommige gevallen ondergeschikt moet zijn aan misdaadbestrijding. De partij wil dat opsporingsinstanties makkelijker informatie kunnen uitwisselen, zelfs als dat in strijd is met de privacywet. "De bestrijding van misdaad staat voorop, niet privacyregels", schrijft de partij. De VVD heeft het daarbij niet alleen over zware misdaad, maar ook over fraude. De partij noemt als voorbeeld ondernemers die schade oplopen door 'gesjoemel met creditcards, verzekeringen en spooknota's'. Ook op het gebied van de zorg vindt de VVD privacy soms een obstakel. Zorgverzekeraars moeten makkelijker data kunnen uitdelen en onderzoekers moeten makkelijker toegang tot medische data krijgen.
De VVD vindt privacy in sommige gevallen ondergeschikt aan misdaadbestrijdingHet CDA wil de grondwet aanpassen om die 'uit te breiden met digitale grondrechten', maar veel informatie daarover geeft de partij niet.
Verschillende partijen, waaronder GroenLinks en D66, pleiten voor een exportverbod voor surveillancetechnologie. Ook willen die partijen een verbod op systemen, zoals drones, die automatisch beslissen over leven en dood.
De PvdA is de enige partij die in het verkiezingsprogramma heeft opgenomen voorstander te zijn van digitaal stemmen. Of tenminste, de partij wil dat de overheid 'de mogelijkheid tot digitaal stemmen krachtig nastreeft'. Ook pleit de partij voor een digitaal paspoort, een 'veilig middel voor digitale leeftijdsverificatie'. Opvallend is dat de PvdA ook wil dat er een wettelijk recht komt om in het weekend e-mails en berichten van werk uit te zetten.
De Partij van de Arbeid wil daarnaast een recht op een internetverbinding van minimaal 50Mbit/s voor ieder Nederlands huishouden en binnen tien jaar een gigabitverbinding.
Een ministerie van ICT wil bijna niemand, maar een specifieke commissie voor digitalisering is wel populairD66 wil een Commissie Digitale Zaken. Ook de SP wil dat; die partij pleit voor een Commissie Digitalisering. D66 wil daarnaast dat ambtenaren zich kunnen laten bijscholen op het gebied van digitalisering, en opvallend is dat de partij pleit voor een Europese inlichtingen- en veiligheidsdienst.
Plannen die opvallen uit de programma's van de wat kleinere partijen, zijn met name van 50Plus, dat een gratis tablet en digitaliseringslessen wil hebben voor ouderen, en van de ChristenUnie, die crawlers en lokprofielen wil inzetten om mensenhandel onder sekswerkers op te sporen.
Het meest in het oog springende onderdeel uit welk partijprogramma dan ook is duidelijk dat van Forum voor Democratie. Dat wil als enige partij de Algemene verordening gegevensbescherming opzeggen en er een Nederlandse variant van maken, en de partij wil 'de cookiewet' opzeggen. De partij heeft het ook meer dan eens over de Wet bescherming persoonsgegevens, die al sinds 2018 niet meer bestaat, dus hoe serieus Forum daarover is, is de vraag. FVD heeft een complete sectie over ruimtevaart in het programma, met ambitieuze plannen. Zo zijn er plannen om naar Israëlisch voorbeeld een onbemande sonde naar de maan te sturen, om een eigen lanceerplatform op Aruba te bouwen en om een Nederlands alternatief voor GPS en Galileo te bouwen.
Het programma van de PVV is erg kort, maar heeft ten minste één onderdeel dat opvalt. De partij wil een 'gemeentelijke digitale schandpaal' voor veroordeelde zeden- en geweldsdelinquenten.
De laatste tijd valt mij steeds meer en meer op dat journalisten niet meer objectief kunnen verslaan. Artikelen over politiek zijn meestal doorspekt met de voorkeur van de schrijver. Hier heb ik grote moeite mee omdat de meeste mensen echt zelf hun oordeel kunnen vellen als zij kennis hebben van de feiten.
Dit artikel heb ik ervaren als een objectief verslag van de partijprogramma's en is er zelfs hoor- en wederhoor toegepast. Zelfs de samenvatting geeft geen adviezen of oordelen. Hulde voor dit artikel en de schrijver, een groot compliment is hier op zijn plaats! Ook hulde voor de politieke partijen die uitgebreid hebben gereageerd op jullie stellingen.
Niet alleen in politiek zie je dat denk ik. Als je kijkt naar de discussies die online gevoerd worden op bepaalde punten, zie je het fenomeen confirmation bias heel sterk naar voren komen.
Daar heeft praktisch iedereen last van: we willen het eens zijn met elkaar en dan is het fijn dat je eigen standpunt als waar wordt gezien.
Voorbeeld van mezelf (mea culpa): ik ben bevooroordeeld als het gaat om Apple. Ik hekel Apple wegens hun beleid in hun ontwerpen dat er toe leidt dat consumenten onnodig financieel benadeeld worden.
Voorbeeld is de hoge prijzen voor extra interne opslag voor een iPhone, die zomaar een factor 5 tot 10 kunnen zijn. Het weglaten van de 3,5mm jack, de regels voor toelating in de Apple App store, het proberen van het creëren van een monopolie op reparaties.
Allemaal feiten, maar wel bewust gekozen, omdat ik de overtuiging heb dat Apple niet goed is voor consumenten. Apple kan trouwens wel hele mooie producten maken, maar wel tegen een bepaalde prijs.
Waar wil ik nou heen daarmee? Als ik over Apple discussieer, ben ik bevooroordeeld en heb dus last van een confirmation bias. Bij een nieuw bericht denk ik: zie je wel, doen ze het wéér. Maakt dat het een fabeltjesfuik?
Objectiviteit is gewoon lastig, zelfs al pretendeer je puur feiten te presenteren want het is heel makkelijk de gepresenteerde feiten zo te realiseren, dat je aanstuurt op een bepaalde overtuiging. Dat gebeurt in de politiek, dat gebeurt in de journalistiek, dat gebeurt in (online) discussies.
Je zal je dus moeten afvragen wat de intentie van je bron is. Een politieke partij is gekleurd. Journalistiek kan gekleurd zijn. Individuen ook. Wat de intentie is van een partij/individu is, is belangrijk en is soms makkelijk, soms lastig te zien.
Andersom kan ook: het kan super makkelijk zijn om de intentie/integriteit in twijfel te trekken, wat ik hier ook zie gebeuren. Ook daar kan je je afvragen: wat is de intentie van het bericht? Zit er niet een gekleurde lading achter?
Ik denk dat het iedereen helpt om kritisch te zoeken naar wat de volledige waarheid is en ons daarop te richten. Dan kan en mag je ook kritisch op je eigen denkbeelden zijn.
Ik vind dat Journalisten hier juist voor opgeleid worden en dit goed zouden moeten kunnen doen. Maar soms wordt zelfs express gedaan, bijvoorbeeld door de NOS. Het filmpje is ondertussen weggehaald, maar herinner je dat filmpje van Poetin nog die vragen werd gesteld over MH17?
De NOS deed het laten lijken alsof Poetin geen antwoord wilde geven en stopte toen Poetin door liep. De werkelijkheid was dat Poetin omdraaide en een uitgebreid interview gaf aan een Britse verslaggever.
Dus ik begrijp wel wat LoCuTuS2000 zegt over die irritatie over het niet objectief meer kunnen verslaan.
Je moest talkshowhosts eens horen over Trump. Het droop er werkelijk waar vanaf. Nou vind ik Trump ook een koekerd, maar wel op basis van feiten die ik eveneens verifieerde bij nieuwssites die pro Trump waren. Het is jammer dat dit nodig is om een goed beeld te krijgen over de situatie.
Zo waren er ook beelden uitgezonden van een seperatist, die nogal dreigend over kwamen. Dat hij een paar minuten erna op film staat met een knuffel en aangeeft dat dit verschrikkelijk is werd door NOS niet uitgezonden. Ik kan me nog herinneren dat ik die beelden op youtube had gezien voor de uitzending van de NOS en echt verbaasd was hoe ze dit konden editen.
Ik ben echt niet een MSM wappie die roept dat de NOS achter alles zit, maar ze zijn als het op rusland aankomt vaak creatief met editen om wat extra sensatie te genereren.
Daarnaast moet ik wel toevoegen, dit artikel is voor mij echt geweldig. Zouden meer breakdowns van de partijplannen moeten zijn op deze manier.
[Reactie gewijzigd door Amendus op 22 juli 2024 18:26]
Dat voorbeeld heb ik niet gezien, jammer. Maar ik vraag me af of het inderdaad sensatie is wat ze willen laten zien door video's op een dergelijke manier te editen (hogere kijkcijfers), of dat ze hun linkse of rechtse mening erin willen laten zien aan Nederland.
Nu je het zegt neig ik ook naar hogere kijkcijfers als oorzaak.
Zo had ik enkele jaren terug een gesprek met een turk in Turkije zelf. Hoe hun Erdogan zagen was totaal anders dan dat wij het voorgeschoteld kregen.
Ik denk dat een deel politiek is, de meeste media vandaag de dag is wel redelijk links, maar het zal vooral om kijkcijfers draaien. Er moet (lijkt mij) flink wat te verdienen zijn in media land als je ziet dat er zoveel nieuwskanalen zijn.
Ik heb ook geprobeerd dat stukje terug te vinden maar dat is mij helaas niet gelukt. Er staan zoveel uizendingen over MH17 op youtube haha.
Oh wacht, toch gevonden: https://www.youtube.com/w...2rgpBo-o&feature=emb_logo
Nu ik hun antwoord zie, lijkt die niet te kloppen. Ze laten bewust de audio doorlopen van de vraag, maar dan lijken de beelden aan te geven dat hij wegloopt. Dit is bewust ge-edit.
En dat is maar één voorbeeld, wel een waar het overduidelijk is aangetoond, en nog ontkennen ze bij de NOS dat. En dan vindt men het gek als sceptici van de corona-maatregelen de NOS bestempelen als "Nepnieuws Onder Staatstoezicht" en deze niet meer geloven. In dat dossier zijn de belangen nog veel groter.
Nee hoor wie de NOS-berichtgeving over de ernst van de corona-epidemie niet gelooft, vindt dat de gekozen maatregelen niet de beste aanpak zijn, en in ander beeldmateriaal ziet dat het bij de demonstraties op het museumplein toch nog net iets anders is gegaan als de NOS weergeeft, die is een wappie.
Nou het gebeurd dus wel vaker, bijvoorbeeld Trump zette ze voorheen vaak weg op een bepaalde manier:
...
Hoe vaak het echt gebeurd weet ik niet, ...
Nou, ik vraag me inmiddels af of er nog reportages en artikelen zijn waar het niet gebeurd. Zoals je tweede link ook zegt, het begint al bij de selectie van de verhalen die ze uitzenden.
Volgens mij is de belangrijkste doelstelling toch vooral te laten zien hoe slecht buitenlandse leiders zijn (Putin, Trump, Bolsonaro, Duterte, ...) en hoe goed onze regering is. Ik wilde eigenlijk gisterenavond nog snel reageren, maar ik ben blij dat ik dat nu pas doe, vanmorgen was er op Goedemorgen Nederland te gast Pieter Omtzigt. Dat is op dit moment de enige CDA-er waarin ik nog vertrouwen heb dat die integer is en probeert, Nederland te verbeteren. Er zullen er vast nog wel zijn, die er met die instelling in zitten, maar als je in dat wereldje zit wordt je zo opgeslokt in het meedraaien met wat de partijleiding voorschrijft dat je er niet onderuit komt om je principes opzij te schuiven. Als je dat niet doet, en niet voldoende meedoet met het slijmen naar boven toe, dan kom je nooit in die partijtop of op de kieslijst. Dat is volgens mij zo bij alle partijen. Ook bij PvdA is dat zo, de enige die ik daar nog als integer zie is Liliane Ploumen, en ook daar zullen er nog wel andere zijn, maar ik ken ze niet.
Wat bij CDA ook meespeelt is dat ze een echte regentenpartij zijn. Ze regeren eigenlijk al mee sinds hun oprichting als ARP* in 1879, eigenlijk alleen met kleine onderbrekingen**, en ze hebben illustere voormannen gehad zoals Hendrikus Colijn***. Toen ik voor het eerst mocht gaan stemmen (en ook bij latere verkiezingen nog) stond er op de kieslijst een zekere "De Savornin-Lohman", een naam die ik kende uit de VWO-geschiedenisboekjes, ik denk vanwege de rol van Alexander de Savornin Lohmanin de wijziging van de grondwet in 1887 of die van 1917 (schoolstrijd), al kan het ook nog die van 1919 (vrouwenkiesrecht) zijn geweest. Daarover vind ik niets terug.
* Anti-Revolutionaire Partij:
1) naam 'antirevolutionair' verwijst naar het verwerpen van de ideeën van de Franse Revolutie
2) visie: op de overheid als draagster van een van God gegeven wettig gezag (dus ook de Nazi's hadden door God dat gezag gekregen en moesten gehoorzaamd worden - ook als ze Joden gingen uitmoorden)
** De partij is sinds haar oprichting regeringspartij geweest in alle kabinetten, met uitzondering van de Paarse kabinetten Kok I en Kok II en het kabinet-Rutte II Dat was dus resp. 1442+1352 en 1816 dagen.
***Colijn nam in 1894 deel aan de Expeditie naar Lombok waarbij veel burgerslachtoffers vielen. Zelf was hij als officier bij de gepleegde wreedheden betrokken. en daar zelf over schreef: "Ik heb er een vrouw gezien die, met een kind van ongeveer 1/2 jaar op den linkerarm, en een lange lans in de rechterhand op ons aanstormde. Een kogel van ons doodde moeder en kind. We mochten toen geen genade meer geven. Ik heb 9 vrouwen en 3 kinderen, die genade vroegen, op een hoop moeten zetten, en zo dood laten schieten. Het was onaangenaam werk, maar 't kon niet anders. De soldaten regen ze met genot aan hun bajonetten." en daarvoor een lintje kreeg. Tijdens het Jordaanoproer in 1934 zou hij de politie het bevel hebben gegeven om op de wachtenden bij de gaarkeukens te schieten, maar daarover vind je via de zoekmachines niets meer over.
Ook de rollen van CDA-ministers en staatssecretarissen Lubbers (Econ. Zaken, kabinet Den Uyl), Deetman, Ruding, Hirsch Ballin, Maij-Weggen, Donner, De Jonge en Grapperhaus vind ik dubieus.
Wat betreft de PvdA, vanaf dat in 1989 Kok vice-premier werd in kabinet Lubbers-III, en daarna premier in paars 1 en 2, heeft de PvdA haar kiezers bedrogen door het neoliberaal beleid van CDA en VVD nog te versterken, o.a. met het kwartje van Kok, ver doorgedreven liberalisering en privatisering, belastingherziening door Vermeend, beleid van staatssecretaris (en onder Balkenende IV minister) Wouter Bos
ik kijk toch het RTL nieuws.
Ik kijk nog wel beide, al is het maar om te weten hoe zij er over denken. Ik besef me echter dat je daar ook door beïnvloed wordt, onbewust denk je dat hetgeen je ziet altijd waar is. Als lid van de studentenfotoclub Dekata Mousa in Eindhoven, hebben we ooit eens gezamelijk een cursus gevolgd. Één van de opdrachten was om je eigen straat twee keer te fotograferen, één keer om te laten zien hoe veilig die wel was, en één keer om te laten zien hoe gevaarlijk die was. Dat soort dingen is erg leerzaam.
Ook RTL is echter niet bevooroordeeld. Ook zij staan eenduidig achter het kabinetsbeleid.
Ik begin ondertussen langzamerhand iets meer SBS te kijken, maar of die wel neutraal zijn en zaken eerlijk rapporteren betwijfel ten zeerste.
Wat ik wel eens deed, bij bijvoorbeeld berichtgeving over Trump.
Dan ging ik naar Fox news (Pro Trump destijds) en dan las ik over hetzelfde artikel wat zij erover schreven.
En dan kritisch lezen, wat schrijven ze nou inhoudelijk precies.
Bijvoorbeeld over Trump hoe hij de Corona perikelen aanpakte. Een hele tijdlijn stond erop, het leek imposant, maar bij kritisch lezen bleef er weinig over. Althans niet genoeg.
Over hoe Trump tekeer ging m.b.t. fake news ben ik echter nog steeds niet uit. Ja het gebeurd, maar of het zover gaat als hij claimde weet ik niet.
Daarna heb ik me altijd verwonderd of personen die in het verleden op de barricades stonden en heel idealistisch waren. Eenmaal aan het regeren bleef er maar weinig over van die idealen.
Neem Diederik Samson van de PVDA. Het leek een schoothondje van de regering.
Maar wat ik in de Volkskrant gelezen heb is dat de regeringspartijen advies willen omdat ze niet overal verstand van hebben. Dat snap ik wel overigens, maar ze willen geen geld betalen voor bijvoorbeeld onafhankelijke economen en dus krijgen ze maar al te graag hulp/advies van het bedrijfsleven. Dat advies wordt dus vaak overgenomen zo lijkt.
Daarnaast is het best denkbaar dat er voordeeltjes in zitten voor bepaalde bewezen diensten voor regeringsleiders. Een mooie post in een of andere raad van toezicht of zo na hun politieke carrière bijvoorbeeld.
Wat ik wel eens deed, bij bijvoorbeeld berichtgeving over Trump.
Dan ging ik naar Fox news (Pro Trump destijds) en dan las ik over hetzelfde artikel wat zij erover schreven.
Dat is zinvol, maar als je genoeg andere bronnen in je bubbel hebt sijpelt er ook wel een heleboel toch wel door.
... het leek imposant, maar bij kritisch lezen bleef er weinig over. Althans niet genoeg.
Je zal mij ook niet laaiend over Trump horen. Ja hij heeft ook goede dingen gedaan, dat kun je ook zeggen van bv Napoleon (betere wetteksten (Code Napoleon) en verspreiding daarvan, en van het SI door heel Europa) en Hitler (infrastructuur, Reichsnaturschutzgesetz), Stalin en waarschijnlijk zelfs Pol Pot.
Maar feit is dat hij een absolute hork is, en ook veel absurd verkeerd heeft gedaan. Onze nationale media liepen destijds weg met Obama en Clinton, eerst iemand uit de gediscrimineerde achtergestelde zwarte minderheid, en daarna een vrouw, het past ideaal bij de diversity multi-culti-cultuur die de Hilversumse omroepen, culturele lgbtq+-sector in het algemeen en de linkse partijen van dit land.
Wat het presidentschap van Clinton gebracht zou hebben, zullen we nooit weten, maar wat we wel weten is dat de Demo(n)cratische regeringen voor haar, Obama en Clinton, hebben ingegrepen in Libië, Yemen, Syrië, Irak, Oeganda, Somalië, Pakistan, Afghanistan, Sudan en in al die landen heeft dit niet tot een oplossing geleid, maar juist de chaos vergroot en vluchtelingenstromen op gang gebracht, meer nog dan de ingrepen van Reagan en de beide Bushses.
Over hoe Trump tekeer ging m.b.t. fake news ben ik echter nog steeds niet uit.
Trump leefde meer dan wie ook in zijn eigen bubbel. Wel is het een feit dat de polarisatie van de politiek na Carter steeds extremer is geworden. De media spelen hier een belangrijke rol in. Fox enerzijds en de Demo(n)cratisch gezinde media anderzijds hanteren hier steeds meer een eigen waarheid in. Dat Trump gekozen kon worden is hierin slechts een symptoom van wat er dieper gaande is.
Daarna heb ik me altijd verwonderd of personen die in het verleden op de barricades stonden en heel idealistisch waren. Eenmaal aan het regeren bleef er maar weinig over van die idealen.
Er is een gezegde: Macht corrumpeert en absolute macht corrumpeert absoluut.
Neem Diederik Samson van de PVDA. Het leek een schoothondje van de regering.
Die ken ik eigenlijk nauwelijks. Met Kok heb ik de PvdA al afgeschreven. Samson heeft daar nauwelijks bij in de schaduw kunnen staan.
Maar wat ik in de Volkskrant gelezen heb is dat de regeringspartijen advies willen omdat ze niet overal verstand van hebben.
Je kunt niet overal verstand van hebben. Daarom zijn er in de kamer ook commissies over diverse onderwerpen, en heeft iedere partij zijn eigen fractiemedewerkers, wetenschappelijk instituut en dergelijke. Desondanks zal je voor bepaalde zaken altijd externe specialisten nodig hebben.
Dat snap ik wel overigens, maar ze willen geen geld betalen voor bijvoorbeeld onafhankelijke economen en dus krijgen ze maar al te graag hulp/advies van het bedrijfsleven.
Als het bedrijfsleven (via NWO e.d.) vakbonden, consumentenorganisaties, huizenbezitters, automobilisten, milieubeweging en andere belanghebbenden hun advies kunnen geven is prima. Probleem is dat de ongeorganiseerde burger daardoor steeds minder gehoord wordt. Er is ook geen vakbond van arbeidsongeschikten en werklozen.
Dat advies wordt dus vaak overgenomen zo lijkt.
Op iedere parlementariër zijn er verschillende lobbyisten in Den Haag, die zijn echt in de meerderheid. In Brussel is dat nog erger, de EU heeft in verhouding schikbarend weinig ambtenaren. Dat lijkt goedkoop en efficiënt, maar bepaalde wetteksten zijn dus letterlijk en compleet overgenomen van dergelijke lobbygroepen. De ondemocratische structuur van de EU is een van de voornaamste redenen die mij tegen de EU hebben doen keren. De tweede reden is het voor je ogen zien gebeuren van hetgeen profetieën voorspellen.
Daarnaast is het best denkbaar dat er voordeeltjes in zitten voor bepaalde bewezen diensten voor regeringsleiders. Een mooie post in een of andere raad van toezicht of zo na hun politieke carrière bijvoorbeeld.
Dat is schering en inslag. Afgebrand als Haags politicus, dan wacht je een mooie carriëre in Brussel, ofwel als parlementariër ofwel als commissaris (Hanja May-Weggen, ging in 1994 terug naar het EP, ik herinner me een foto waar ze naast een andere politicus stond, ik denk d'Ancona, omdat ze samen naar Brussel zouden gaan, beiden als lijsttrekker. Ze zeiden toen gezamelijk dat ze schijt aan de kiezer hadden), als burgemeerster, bij bestuursorganisaties (Raad van State, SER, Rosemöller: VO-raad, Pronk speciaal VN-gezant, VON, IKV) bij belangenorganisaties (Ruding: VNO-NCW) of in het bedrijfsleven (Eurlings, Zalm: ABN-Amro, Duisenberg: Rabo Rouvoet: Zorgverzekeraars,)
Wel vreemd hé dat dit gebeurd.
Ik vraag me af wat de bedoeling hiervan is, wil men stemgedrag beïnvloeden? In dat geval heeft het niet echt veel nut, want al jaren hebben we een rechts kabinet.
Ik denk dat je hier een heel belangrijk punt maakt; zelfreflectie. "Kan het zijn dat ik geen gelijk heb en de ander wel?"
Ik krijg het idee dat sommige mensen denken dat van mening veranderen of fouten maken meteen wordt bestraft met een wijzende vinger of een 'jij doet niet meer mee' houding van de tegenpartij. Terwijl je vaak van de standpunten van een ander kunt leren en wellicht zelfs in kunt zien dat je niet alles wist, of een houding had aangenomen gebaseerd op een verkeerde aanname. (Ik ben bijvoorbeeld wel fan van Apple, maar de punten die je maakt zijn allemaal zonder meer steekhoudend).
Zelf had ik het met de vrouwen-quota die op een gegeven moment in Duitsland gehanteerd werd. Er moesten bij grote (beursgenoteerde?) bedrijven verplicht 30% vrouwen in de Board of Directors worden aangenomen. Ik had me niet goed in laten lichten en ik dacht alleen maar 'dat is positieve discriminatie' en 'wat als de excuus-Truus die is aangenomen minder competent is dan de persoon die anders was aangenomen?'. Maar na de uitleg van Mevrouw Merkel erover (ik ga er niet over uitwijden) was ik volledig om en besefte ik dat ik mijn mening op incomplete informatie had gebaseerd. Maar dat schijn je in de politiek niet uit te mogen spreken, daar heb alleen jij gelijk en de ander per definitie dus niet.
We hebben allemaal gezien waar dat op uit kan lopen als je naar de VS kijkt. Die hebben de facto een 2-partijen systeem die elkaar het licht in de ogen niet gunnen, en een middenweg lijkt er niet te zijn. Laten we alsjeblieft in Nederland wél blijven samenwerken en daar hoort het toegeven van je fouten ook bij.
Die hebben de facto een 2-partijen systeem die elkaar het licht in de ogen niet gunnen, en een middenweg lijkt er niet te zijn.
In feite zijn wij ondanks het ontbreken van een districtenstelsel en de steeds verdergaande versnippering in de kamer* ook die kant op aan het gaan. Men sluit een van de grootste partijen uit en negeert wat die partij zegt - ook als het terecht is - volkomen. Met name bij de VVD en CDA druipt de arrogantie er van af.
En als er van een nieuwe opkomende partij iets uit komt wat men kan gebruiken om die partij zwart te maken, dan doet men dat, en trekt het vervolgens volkomen uit de context en presenteert het als "zie hier hoe slecht X en zijn party Y zijn". En niet alleen de NOS is in deze "links" georiënteerd, ook de commerciëlen zijn dat, al is ook de scheiding tussen links en rechts niet meer zo helder en strak als dat die vroeger was.
*(steeds meer partijen doen mee, en we hadden de afgelopen 4 jaar het grootste aantal partijen in de kamer)
Wauw, ik heb even de verschillen in toon gelezen tussen partijen als VVD, D66, FVD en PVV en ik had juist heel sterk het gevoel dat de politieke voorkeur van de schrijver er vanaf droop. Of in ieder geval dat er bij sommige partijen (bedoeld of onbedoeld) een positieve of negatieve tendens wordt geprobeerd te creëren.
Edit: Een aantal reacties hierboven gelezen; Persoonlijk ben ik van mening dat hoewel een artikel op feiten berust is, de woordkeuze en opbouw van een artikel ook een positieve of negatieve klank kan geven. Hoe je iets schrijft is net zo goed een oordeel als wat je schrijft.
[Reactie gewijzigd door Jaatoo op 22 juli 2024 18:26]
Heb je een specifiek voorbeeld? Ik heb uiteraard hard geprobeerd dit niet te doen maar als je verwijst naar het ‘ongrendwettelijk’ punt uit het PVV-stuk: het is juist de taak van de journalistiek om zulke dingen bij hun naam te noemen
Je noemt zelf een van de punten. Waarschijnlijk een van de meest opvallende maar naar mijn mening niet de belangrijkste.
Bijvoorbeeld:
- Het statement dat de VVD waarschijnlijk weer de grootste gaat worden is naar mijn mening niet relevant voor het artikel en positieve beïnvloeding.
- D66 - het feit benoemen dat de partij die vooral op onderwijs focust geen goede IT plannen daarvoor heeft. Geeft een negatieve beïnvloeding. Misschien is deze wat onzichtbaar maar dit komt emotioneel over als: “ze kunnen niet eens hun hoofdpunt goed uitwerken”.
- Bij FvD wordt een puntenlijst neergezet die 1 voor 1 een redactioneel commentaar heeft. Sommige als: “dit probeert NASA ook te doen”. Dit geeft een indruk van na-apen en dus negatieve beïnvloeding.
- Bij de PVV wordt het losse a4tje duidelijk benoemd. Er zijn wel meer partijen waarvan het formaat van de plannen is veranderd maar bij de PVV moet het om een of andere reden specifiek benoemd worden. Geeft de indruk dat de PVV onprofessioneel is en dus negatieve beïnvloeding.
- Bij de PVV wordt (als poging tot humor?) specifiek “meer, meer, meer” gezegd refererend naar het “minder, minder” incident. Negatieve beïnvloeding.
[Reactie gewijzigd door Jaatoo op 22 juli 2024 18:26]
Fair enough. Ben het niet met allemaal eens, maar andere weer wel. Bij geen enkel punt was het de bedoeling iets te beïnvloeden maar snap dat je het soms als zodanig kunt opvatten.
- Het statement dat de VVD waarschijnlijk weer de grootste gaat worden is naar mijn mening niet relevant voor het artikel en positieve beïnvloeding.
Dit is gewoon een hard feit, ik zie niet in hoe dat iets zou beïnvloeden.
- D66 - het feit benoemen dat de partij die vooral op onderwijs focust geen goede IT plannen daarvoor heeft. Geeft een negatieve beïnvloeding.
Dat viel gewoon op, maar ik snap het punt.
- Bij FvD wordt een puntenlijst neergezet die 1 voor 1 een redactioneel commentaar heeft. Sommige als: “dit probeert NASA ook te doen”. Dit geeft een indruk van na-apen en dus negatieve beïnvloeding.
Dit heeft puur en alleen te maken met het feit dat FvD het programma puntsgewijs heeft opgesteld. Het was overzichtelijker die puntenlijst over te nemen dan van ieder punt een nieuwe zin te maken. Maar sommige punten hebben wat extra context nodig. Die context staat ook bij andere partijen, bijvorbeeld als ze voor iets pleiten wat dan al in de AVG staat. Dat is dus niet FvD-specifiek. De passage over NASA is ook geen indruk na na-apen maar gewoon context.
- Bij de PVV wordt het losse a4tje duidelijk benoemd. Er zijn wel meer partijen waarvan het formaat van de plannen is veranderd maar bij de PVV moet het om een of andere reden specifiek benoemd worden. Geeft de indruk dat de PVV onprofessioneel is en dus negatieve beïnvloeding.
Deze snap ik wel ja. Ik vond het wel een interessant gegeven en het is ook iets waar Wilders 4 jaar geleden zelf ook wel een ding van maakte, maar soit, heb je denk ik wel gelijk in ja.
- Bij de PVV wordt (als poging tot humor?) specifiek “meer, meer, meer” gezegd refererend naar het “minder, minder” incident. Negatieve beïnvloeding.
Ook wel een punt. Ik probeerde wat beeldspraak in te brengen in een programma waar verder weinig over te zeggen was.
Ondanks mijn kritiek blijft het een goed artikel die wel degelijk op feiten is gebaseerd. Je hebt het goed geschreven maar toch schemert er naar mijn mening wat persoonlijke voorkeur doorheen. Dat is gewoon menselijk en verder natuurlijk geen probleem.
Als laatste wil ik nog even toelichten waarom ik het punt van de VVD positieve beïnvloeding vind:
Het is, naar mijn mening, niet relevant. As je het had weggelaten was het artikel er niet minder op geworden. Tegelijkertijd heeft het wel een psychologisch effect. Het spreekt namelijk de drang van mensen aan om bij de groep te willen horen. En roept dus een positieve emotie op.
@TijsZonderH Mag ik jullie beiden een compliment maken voor de correcte, positieve en inhoudelijk netjes gevoerde discussie?
Het artikel is netjes geschreven. Ik zie wel wat inbreng van de auteur, maar ik vind het niet storend. Het is zeker niet sturend. Dit soort artikelen kosten veel tijd om te maken. Het is niet alleen het schrijven, maar ook het echte journalistieke werk als lezen, stellingen maken en aan de diverse partijen voorleggen. Dit is een redactioneel artikel wat het predicaat "premium" echt verdient.
De laatste reactie van @Jaatoo verdient het compliment ook. Er zijn niet veel mensen die ondanks een paar punten van kritiek toch zijn waardering laten blijken. De kritiek wordt ook netjes en duidelijk verwoord. Helaas is de lijkt de standaard discussie op internet fora meer en mee richting de grove taal te gaan die meer tot doel heeft om mensen pijn te doen dan om een constructieve discussie aan te willen gaan.
Beiden ook een compliment omdat jullie elkaars reactie goed lezen. Ik zie vaak reacties reacties voorbij komen waarbij mensen duidelijk maar heel vluchtig iets lezen en reageren op iets wat er helemaal niet staat. Goed lezen lijkt wel eens een kunst die steeds sneller lijkt te verdwijnen.
Er zijn ook opiniepeilingen die wekelijks aangeven hoe de fictieve zetelverdeling eruit zou zien wanneer er verkiezingen waren. Hebben die relevante psychologische effecten? Niet dat ik weet, dus om nu te stellen dat dit artikel dat wel heeft is nogal overdreven.
Helaas lijkt dat er wel op, meen daar door de jaren heen meerdere onderzoeken over te hebben gelezen. Kan ze even zo snel niet vinden maar onder andere deze uit Denemarken:
Persoonlijk vind ik dat het verboden zou moeten worden om politieke peilingen te publiceren in aanloop naar een verkiezing. Ik vind het puur stemmingmakerij en mensen zijn er niet ongevoelig voor waardoor het erg ver kan doorwerken. Als een kleine partij het goed doet in zo'n peiling van die Hond, is daar ophef over en ontstaat ook meer media aandacht. Terwijl dat een peiling is van rond de 3000 mensen, waar wonen die? Hoe oud zijn ze wat is hun opleiding niveau? Het doet er niet toe want 3000 mensen peilen uit een poel van 17+ miljoen mensen is wetenschappelijk gezien waanzin als je het mij vraagt.
Maar ondertussen zetten die random 3000 mensen dus de gehele toon in de media. Vooral op TV wordt ook vaak gewoon een mooi statistiekje getoond en trots verteld 20% van de Nederlands vind dit. Zonder de kanttekening van hoe groot de sample was van gepeilde mensen. Ik kan mij voorstellen dat veel mensen daar dus gevoelig voor zijn, al helemaal met het schrikbarende gebrek aan enige nuance over die data.
Het is quasiwetenschappelijk als je het mij vraagt. Naast de peiling resultaten is ook niets openbaar naar mijn weten en dus ook niet te toetsen.
Natuurlijk kan je überhaupt wel iets zeggen maar de vraag is denk ik of je dat wel wil zo vlak voor de verkiezingen terwijl het vermoeden er is dat het kiezers, en vaak de aandacht van de media, onbedoeld of niet beïnvloed. En al helemaal gestript van alle nuance die aan zo'n statistische gok claim hangen.
Ik heb het beeld dat we nogal peilgeil zijn hier in Nederland. Als ze al die tijd dat ze op TV over peilingen lullen nou eens zouden gebruiken om de partijen grondig uit te lichten.
Tegenwoordig is het landschap bijna zo zwart wit dat je daar wel haast aan moet denken ja.
IK wil niet dat de A de grootste wordt. Ik stem dus niet op partij X wat ik eigenlijk wil. Maar op partij Y want dan is het niet de A. Andersom kan ook, ik stem niet op Y, wil op Z stemmen, maar stem maar op de A om de andere dwars te zitten.
Gepeild wordt er toch, de politieke partijen hebben abonnementen bij de peilers.
Beter dat wij ook weten wat de partijen wat de spelers weten, toch?
Dat De Hond reuring geeft is niets nieuws. Dat noemen we een business model. En als je verder wil kijken dan de kop van vandaag is er altijd nog Tom Louwerse.
Er zijn ook opiniepeilingen die wekelijks aangeven hoe de fictieve zetelverdeling eruit zou zien wanneer er verkiezingen waren. Hebben die relevante psychologische effecten? Niet dat ik weet, dus om nu te stellen dat dit artikel dat wel heeft is nogal overdreven.
Geen reden om het in dit artikel dan ook maar te doen.
Ik refereer even aan wat Tijs hofmans schreef. Een hard feit is een Blendle term (althans daar heb ik het al in diverse artikelen een aantal keren voorbij zien komen.
Een feit is een feit, net zoals een leugen een leugen is en vooringenomenheid vooringenomenheid is...De term 'hard' is in deze context bedoeld om het gelijk (van de desbetreffende auteur) extra te benadrukken.
Nou ja als je het zo semantisch gaat ontleden: dat ze WAARSCHIJNLIJK de grootste gaan worden is een feit. Consistent grootste in de peilingen, de eerstvolgende kandidaat erg ver erachter... Dus de waarschijnlijkheid is een feit.
Zo kun je alles wel rechtpraten. Wat een feit is, is dat ze in opiniepeilingen de grootste zijn. Of ze de grootste worden, is helemaal geen hard feit, want dat bepaalt de kiezer. Pas op 18 maart kun je dat stellen. Door daar voor de verkiezingen al op die manier over te praten, draag je wel degelijk bij aan de stemming waarbij de VVD wel moet winnen. En doordat er daadwerkelijk een bandwagoneffect bestaat in de politiek, zal dat voor een significant deel een selffullfilling prophecy worden. Het kan bijvoorbeeld zo maar 5 zetels extra opleveren die anders naar, bijvoorbeeld, D66 of CDA waren gegaan.
Waarschijnlijk heb je gelijk. mijn vraag is naar aanleiding van dit artikel, is het ook je wens of hoop?
In tijden van crisis kiest de kiezer altijd voor iets wat al bekend is (ook al is dit qua compentie waardeloos) We zitten in een grote crisis. De kans dat de VVD mede alleen hierom dus weer de grootste wordt is inderdaad waarschijnlijk/aannemelijk. De kiezer vergeet de enorme hoeveelheid schandalen, ongelofelijke bestuurlijke incompetentie, schoffering en ronduit discriminatie onder verantwoordelijkheid van de huidige coalitie (met name van en bij de VVD) heel snel zodra er bepaalde zekerheden weer worden toegezegd die weer niet worden nagekomen, en dat is een feit.
Toch kan ik het moeilijk begrijpen dat mensen zo kortzichtig zijn in hun stemgedrag en niet nadenken over wat bepaald beleid nu precies betekend ook voor hen zelf. Veel mensen zijn niet in staat om verder dan 1 stap vooruit te denken. Daarnaast is het gewoon opvallend dat de VVD stemmer echt ieder schandaal gewoon klakkeloos vergeeft. Alleen de angst van de crisis overheerst. Maar men vergeet volledig dat we ook na deze crisis verder moeten?
Toch kan ik het moeilijk begrijpen dat mensen zo kortzichtig zijn in hun stemgedrag en niet nadenken over wat bepaald beleid nu precies betekend ook voor hen zelf. Veel mensen zijn niet in staat om verder dan 1 stap vooruit te denken. Daarnaast is het gewoon opvallend dat de VVD stemmer echt ieder schandaal gewoon klakkeloos vergeeft. Alleen de angst van de crisis overheerst. Maar men vergeet volledig dat we ook na deze crisis verder moeten?
Kortzichtig inderdaad maar het heeft ook met onverschilligheid en egoisme te maken. Veel stemmers hebben totaal geen interesse in politiek, zolang ze niet direct en/of persoonlijk geconfronteerd worden met de nadelen van politiek beleid. Van 'grijze' (kleurloze) partijen als VVD, CDA, D66 en PvdA weet je dat deze nooit grote politieke veranderingen (werkelijk) willen en zullen bewerkstelligen. Dat geeft de kiezer ook een bepaalde zekerheid wat ze kunnen verwachten. Namelijk niet teveel politieke bemoeienis met- en verandering in hun leven en de VVD is hier als liberale partij (op papier in ieder geval) een leidende partij in. Of dat nu gaat om de zekerheid van hun hypotheek of beleid aangaande de stijging van de zeespiegel. Daarnaast is in Nederland de bestuurlijke politiek vooral beleidsuitdragers. Beleid wordt vooral bepaald buiten de politiek in machtige adviesorganen, allerlei lobbygroepen en door de markt.
De rol van de massamedia is nog steeds groot m.b.t. het beinvloeden van de pulbieke opinie in Nederland m.b.t. politieke keuzes.
Kan het niet zo zijn dat stemmers op de door jou genoemde "kleurloze" partijen in plaats van "kortzichtig, onverschillig en egoistisch" gewoon tevreden zijn met hoe het nu gaat, en van mening zijn dat nuance en verbinding tussen extremen belangrijk zijn?
Nou., vooral hoe het met hun zelf gaat.. Ik verwacht dan ook wel wat verschuivingen dit jaar naar laten we het netjes omschrijven als de randen van het politiek spectrum. Dat hoeft helemaal niet extreem te zijn, maar wel meer kleurrijk.
Beetje overdreven om nu overal een "beïnvloeding" achter te zoeken. Dat suggereert dat Tweakers snode plannen heeft om jouw te hersenspoelen, voor hun geheime agenda van wereldoverheersing of zoiets. Wanneer er ook een Tweakers partij was, dan had je een punt, maar die is er niet.
Nee, bias is hetzelfde als vooringenomen zijn. Je vindt bijvoorbeeld dat ze bij de VVD allemaal corrupte oplichters zijn, dus ieder punt van het partijprogramma zie je als een poging om jouw te bedriegen. Je kunt daar echter een "biased" artikel over schrijven zonder dat je de bedoeling hebt om mensen te beïnvloeden.
Mijn punt is dat het nogal gekunsteld is. Wanneer er onopzettelijke beïnvloeding is, dan maak je je druk over een zelfverzonnen groep mensen die makkelijk te beïnvloeden zijn en die jij moet "beschermen". Is het opzettelijk, dan mag er wel wat meer bewijs bij over het doel van die beïnvloeding.
Zoals ik al aangaf in mij eerste reactie: het is een voorbeeld waaruit de mening/voorkeur van de auteur blijkt.
Het gaat hier dan niet zozeer over beïnvloeding door een van de partijen of de media maar hoe het artikel gelezen/geïnterpreteerd wordt.
Hetzelfde als de manier waarop de toon in jouw reactie bij mij negatieve emoties oproept ook beïnvloeding is. Echter kunnen sommige mensen zich daardoor laten leiden (wat vaak het geval is als er een persoonlijke aanval als reactie wordt gegeven) of niet (wanneer het argument los van de emotie gezien kan worden en men beschaafd met elkaar kan blijven discussiëren).
Verder ben ik helemaal niet uit op het beschermen van mensen, dat is een aanname die je doet, er is enkel een discussie ontstaan nadat ik mijn afwijkende mening deelde.
[Reactie gewijzigd door Jaatoo op 22 juli 2024 18:26]
'ongrondwettelijk', of 'voorstellen waar grondwetswijzigingen voor nodig zijn' ?
Zegt hetzelfde, maar naar mijn idee, is de tweede woordkeuze neutraler.
Het staat een politieke partij altijd vrij om grondwetswijzigingen voor te stellen, en op te nemen in haar partijprogramma.
Verder een goed artikel! Hulde voor de uiteenzetting!
Doet me een beetje denken aan het Amerikaanse gebruik van het woord "unlawful". Vaak zo ingezet om de suggestie te wekken dat iets "illegal" is, terwijl het eigenlijk alleen maar betekend dat de wet er niets over zegt.
De Nederlandse Grondwet is opgesteld door en kan ook veranderd worden door Nederlandse politici. Grondwetswijzigingen voorstellen is dus juist een taak voor de politiek.
Het is natuurlijk wel zo dat we bij zo'n verandering ook rekening dienen te houden met andere partijen. Je moet deze wet namelijk 2x veranderen. Zelfs al heb je de benodigde meerderheid na 20 maart kan je nog steeds niet de grondwet veranderen(waarbij ik nog niet eens rekening houd met de eerste kamer).
Inderdaad een vaak geziene dooddoener, ook hier op Tweakers. "Het is de wet." Alsof je iets dan maar niet bespreekbaar moet maken. De wet wordt - gelukkig - zeer regelmatig aangepast.
De grondwet natuurlijk minder vaak, maar misschien wel vaker dan velen denken. Op https://www.denederlandsegrondwet.nl/ zijn daar mooie lijstjes van te vinden.
Geef dan een concreet constructief voorbeeld waar hij wat mee kan, in plaats van een persoonlijke aanval. In dit geval had je beter niet kunnen reageren. De auteur vraagt zelfs om specifieke voorbeelden, zodat hij daar verbetering in kan brengen.
[Reactie gewijzigd door jetspiking op 22 juli 2024 18:26]
Je hebt je hele bericht toegespitst op de digitale zaken van de partijprogramma's. Maar bij de PVV ga je toch je visie geven op andere zaken uit het partijprogramma.
Dat is zo ontzettend jammer. Verder complimenten voor het stuk.
Ik ben het met je eens. Ik ben ook begonnen met het lezen van de stukken over de VVD. GL, PVV en FvD.
En direct viel mij het stukje op over de sneer naar de PVV. Ook moest het A4tje nog even tussendoor gegooid worden. Zo jammer want dan blijkt de schrijver zich toch laat verleiden tot het doorschemeren van zijn politieke afgunst.
De laatste jaren staan alle media al in de spotlight vanwege het niet objectief kunnen/willen zijn. Het selectief plaatsen van nieuws en het vooral niet kritisch interviewen van politieke figuren waar hun eigen politieke voorkeur naar uit gaat. Zo jammer dat politieke voorkeur van journalisten en redacteuren zo toon aangevend zijn geworden.
Verder vond ik het een uitstekend uitgebreid stuk die ik als ICTer heel goed kan gebruiken. Hulde
Het ongrondwettelijk noemen van PVV-voorstellen die dat zijn lijkt mee een prima zaak! Het A4-tje zou inderdaad niet genoemd hoeven te worden. Aan de andere kant: bij de Christenunie wordt ook vermeld dat het opvalt dat er zo weinig vermeld wordt over het digitale domein. Goed beschouwd is elke kwalificatie als veel of weinig, A4-tje dan teveel, maar het stuk wordt er ook leesbaarder door. Anders is het een dorre opsomming van feiten.
Goed premium artikel, wat mij betreft.
Er wordt vaak gedaan alsof een politiek standpunt dat tegen de grondwet in gaat wederrechtelijk is en daarmee verwerpelijk.
Dat is onzin omdat niet wordt gesteld dat zo'n voorstel moet worden uitgevoerd onder de huidige grondwet.
De grondwet kan en wordt voortdurend veranderd of zelfs anders geïnterpreteerd door de hoogste rechtsorganen. Een stelling dat iets 'ongrondwettelijk is' pas na toetsing van een rechter een feit dus waar. De bewering van de schrijver is daarmee onwaar.
Daarnaast heeft een partij als de PVV maar ook vele andere partijen aangegeven dat zij juist de grondwet willen veranderen. Dit niet benoemen terwijl de schrijver de programma's heeft gelezen en tegelijkertijd een partijpunt ongrondwettelijk te noemen kan daarmee als partijdig worden geïnterpreteerd.
De tekst: "flink ongrondwettelijk" duidt ook sterk op vooringenomenheid van de auteur.
Overigens hebben wij allemaal last van vooringenomenheid (ook ik )
[Reactie gewijzigd door Glup op 22 juli 2024 18:26]
In principe iedere rechter. zodra de wet is aangenomen en er iemand op basis van deze wet voor de rechter komt, kan hij claimen dat de wet tegen de grondwet in gaat. De rechter moet hier dan een oordeel over geven.
Uiteindelijk heeft de hoge raad het laatste woord.
En eigenlijk is het de taak van de 1e kamer om alle wetten die de 2e kamer aanneemt aan de grondwet te toetsen, voordat ze bekrachtigd worden. Al wordt het steeds vaker een politiek spel, waar een senator niet tegen een wet durft te stemmen als zijn partij in de regering zit. Of waar "steun in de eerste kamer" door kleine partijen wordt gebruikt als onderhandelpunt.
In principe iedere rechter. zodra de wet is aangenomen en er iemand op basis van deze wet voor de rechter komt, kan hij claimen dat de wet tegen de grondwet in gaat. De rechter moet hier dan een oordeel over geven.
De eerste kamer in de huidige vorm moet echt worden afgeschaft. Deze functioneert niet meer zoals die bedoeld is en is eigenlijk een soort extra tweede kamer. Geen controle, maar politieke spelletjes.
Het lijkt me dan vooral zaak van de eerste kamer weer een meer onafhankelijk orgaan te maken. Afschaffen is hetzelfde als de democratie nog een plakje dunner maken, zodat macht nog minder gescheiden is.
Ik heb de eerste kamer altijd als een getrapt gekozen districtenstelsel gezien die belangen van provincies moet behartigen, dus afschaffen hoeft van mij niet.
Maar inderdaad niet zoals staatsrechtelijk is beschreven, en vaak te dicht bij partijpolitiek. Dus reorganisatie kan ik me in vinden.
In principe iedere rechter. zodra de wet is aangenomen en er iemand op basis van deze wet voor de rechter komt, kan hij claimen dat de wet tegen de grondwet in gaat. De rechter moet hier dan een oordeel over geven.
Artikel 120
1
De rechter treedt niet in de beoordeling van de grondwettigheid van wetten en verdragen.
Uiteindelijk heeft de hoge raad het laatste woord.
Nee het Europees hof van Justitie. Die kan beoordelen of het in strijd is met het EVRM of andere Europese verdragen. Die staan boven ons vod dat we grondwet noemen.
En eigenlijk is het de taak van de 1e kamer om alle wetten die de 2e kamer aanneemt aan de grondwet te toetsen, voordat ze bekrachtigd worden. Al wordt het steeds vaker een politiek spel, waar een senator niet tegen een wet durft te stemmen als zijn partij in de regering zit. Of waar "steun in de eerste kamer" door kleine partijen wordt gebruikt als onderhandelpunt.
Dat punt ben ik het volledig mee eens.
[Reactie gewijzigd door BeosBeing op 22 juli 2024 18:26]
Ik vind het wel opvallend dat bij de partijen die qua politieke uitingen (zoals PVV en FvD) regelmatig in het nieuws komen veel punten vergezeld gaan met redactionele opmerkingen. Hierbij komt bij mij het gevoel bovendrijven dat er met deze punten politieke voorkeuren worden getoond door de auteur van het artikel.
Voor de rest is het interessant om het artikel te lezen. Zo krijg je de kans om de standpunten te lezen van partijen die niet in mijn stemlijst staan. Geeft je toch weer wat meer inzicht.
Op bijna iedere pagina staat her en der wel ergens een redactionele opmerking, bijvoorbeeld als het gaat om voorstellen die nu al in de AVG staan, of bij de PvdA de opmerking dat experts denken dat digitaal stemmen onveilig is.
Ha. Ik dacht ook dat @LoCuTuS2000 die kant op ging toen ik zijn eerste zin las. Dat was namelijk - een beetje - mijn gevoel na het lezen. Zo zie je maar weer hoe interpretatie onderhevig is aan je eigen bias.
Leuk om te zien dat er zoveel gereageerd is op mijn reactie! Vanochtend las ik ook met gemengde gevoelens een aantal passages. Eerst dacht ik dit wordt weer zo'n artikel die mij iets wil opdringen, maar gaandeweg realiseerde ik mij dat de schrijver bij de feiten blijft en dat er ook kritiek word geleverd op de inhoud. Allemaal prima journalistiek, ook met een vleugje humor her- en der.
Op dit moment kunnen we dit soort artikelen heel goed gebruiken, polarisatie is er al genoeg en worden we echt niet beter van.
Er is wel 1 zin die niet neutraal overkomt (bij de pagina over de VVD):
Het verkiezingsprogramma bevat een lange sectie over het digitaliseren van de Nederlandse democratie. Daar staat, gelukkig, niets in over digitaal stemmen, (..)
Waarom is dat ‘gelukkig’? Ja, er zijn veel veiligheidszorgen e.d. maar de woordkeuze is hier een onvervalst waardeoordeel. Dat doet afbreuk aan het verder uitgebreid en neutraal opgeschreven artikel.
Helemaal eens. Complimenten voor dit artikel. Dit soort vergelijkingen en beschouwingen zie je niet vaak.
Ik ben eigenlijk wel benieuwd in hoeverre partijen ook blijven vasthouden aan hun partij punten, er worden gaandeweg ook veel concessies gedaan met andere partijen en standpunten gewijzigd. Wellicht leuk punt voor volgende keer om ook een stukje reflectie mee te pakken (verschil met vorige partijprogramma en wat is er in de afgelopen x jaar van gerealiseerd). Wel valt me op bij de samenvatting dat SGP lijkt te ontbreken bij de vergelijking (is denk ik niet bewust overigens).
Nou ja, sommige punten van de partijen zijn zo dom, ik hoop dat ze die maar snel vergeten... Van de VVD las ik dit:
In de strijd tegen georganiseerde misdaad moet de staat zich nog te vaak aan te beperkte regels houden, terwijl voor criminelen alles lijkt toegestaan.
Wat moet je nu zeggen van zo'n idiote opmerking... Natuurlijk doen criminelen alles, duh, dat maakt ze crimineel. Een crimineel die netjes legale communicatie kanalen met een achterdeurtje gebruikt bestaan natuurlijk niet, dus het illegaal maken van encryptie werkt niet - om maar iets te noemen. Zucht. Serieus, VVD? Verder zijn hun policies best goed, maar dit is wel een blamage.
Wat er wat mij betreft nog bij had gemogen is welke partijen willen dat de overheid haar software als open source publicereert. D66, PvdA, GroenLinks, Piratenpartij noemen dit. CDA staatssecretaris Knops heeft er de afgelopen regeerperiode werk van gemaakt en CDA minister De Jonge heeft de CoronaMelder volgens open source methodologie uitgevoerd. Ik heb de indruk dat er een consensus is voor het open sourcen van overheidssoftware, maar in hoeverre komt dit terug in de verkiezingsprogrammas?
Na de toeslagenaffaire willen de coalitiepartijen 'radicale transparantie'. Dat zijn stoere woorden, maar worden ze ook opgevolgd met beleid?
Dit artikel heb ik ervaren als een objectief verslag van de partijprogramma's en is er zelfs hoor- en wederhoor toegepast.
Ik zou het graag met je eens zijn, maar ik vind het moeilijk: op de omslag bij het artikel staat het gebruikelijke handje vol partijen en van de !!50!! partijen waar je in 2021 op kunt stemmen wordt er buiten het kartel 1 uitgebreid behandeld. Er worden in dit artikel 14 partijen behandeld en als je het vluchtig doorleest zou je denken dat dat alle partijen zijn waar je op kunt stemmen in 2021. In werkelijkheid zijn het er dus 50.
In de samenvatting en vergelijkingen komt zelfs de piratenpartij niet meer aan bod?! En dat op een website als Tweakers?
Dus neutraal en objectief vind ik dit eigenlijk helemaal niet. Nederland zal niet veranderen als we met z'n allen op hetzelfde handje vol partijen stemmen dat de afgelopen 60 -70 jaar continu in de 2e kamer zaten (af en aan in de coalitie).
Zet de TV aan of lees de krant en ook daar krijgt alleen het handjevol dat in de kamer zit als enigen aandacht.
Oprechte vraag: hoe moet je als nieuwe partij doorbreken in Nederland als een falende demissionair minister letterlijk 99,99% meer in de media komt dan je kleine partijtje?
Ik weet 1 ding zeker: ik ga niet stemmen op een persoon of partij die op dit moment in de kamer zit, maar ik moest echt wel even graven buiten de gebaande paden om erachter te komen dat er meer partijen zijn. Dat schept weinig hoop voor de toekomst.
Persoonlijk vindt ik voor de toekomst van Nederland 1 enkele verandering het belangrijkste: invoering van een bindend (correctief) referendum zonder waardeloze onhaalbare kiesdrempel of andere trucs. Inclusief de mogelijkheid om een coalitie af te zetten en herverkiezingen af te dwingen. Daarmee hadden een hoop problemen uit het verleden verholpen kunnen worden.
PS: ik krijg weer -1 nog voordat een mens mogelijk meer dan 1 zin van mijn reactie heeft kunnen lezen. Lekker bezig weer Tweakers. Lekker "neutraal" inderdaad.
[Reactie gewijzigd door GeoBeo op 22 juli 2024 18:26]
Afgezien van dat is het natuurlijk niet haalbaar om alle partijen in dit onderzoek mee te nemen maar het lijkt mij zeker wenselijk om in ieder geval alle partijen die worden gemeten in de peilingen mee te nemen
[Reactie gewijzigd door Glup op 22 juli 2024 18:26]
We hebben voor dit artikel alleen de partijprogramma's van de grootste partijen bekeken. Om het overzicht niet te groot te maken, hebben we ervoor gekozen alleen de programma's te bekijken van partijen die tijdens de verkiezingen in 2017 in de Kamer zijn gekomen.
Duidelijker dan dit wordt het niet volgens mij...
[Reactie gewijzigd door Audioot op 22 juli 2024 18:26]
Mee eens dat die tekst duidelijk is alleen is dat niet consistent met de subkop.
Natuurlijk moet er een keuze worden gemaakt en natuurlijk zal die keuze niet iedereen behagen want in een volatiele politieke tijd zoals nu kan je je afvragen of de keuze van partijen die in 2017 meededen het meest relevante is. Velen zullen denken dat de partijen die in de huidige peilingen meedoen met bv meer dan 1 zetel, relevanter is.
Hoe dan ook is het in ieder geval een interessant en relevant artikel geworden 👍
BIJ1 staat alleen in een peiling op 1 zetel. Code Oranje staat op 0 nadat JA21 (nu op 3 zetels) mee ging doen. Maarja ze zijn wel kansrijker dan die Piratenpartij die er dan wel bijstaat.. Dus JA21 zou sowieso erbij moeten staan.
Tijd is een kostbaar goed. Je moet, ook als journalist, je beschikbare tijd goed indelen. En dat betekend dat het onmogelijk is om het programma van alle 50 89 partijen tot in detail te bekijken en dat je dus een selectie moet maken. Dan ga je de focus dus leggen op die partijen die een kans hebben om verkozenen te mogen afvaardigen, op die partijen die een kans hebben om deel te mogen nemen aan regeringsvorming.
Dat de piratenpartij in het overizcht wordt meegenomen is al mooi. Deze parttij heeft nog nooit 0,5% van de stemmen gehaald, nog nooit een zetel gehaald en zal dat, naar alle verwachtingen, ook dit jaar niet doen. Toch heeft de redactie besloten deze mee te nemen omdat er hier wel een doelpubliek voor die partij is. Daarnaast was deze partij de partij zonder verkozenen met de meeste stemmen.
Er zijn trouwens 89 partijen geregistreerd bij de kiesraad. Van sommige vind je ook niet meer dan alleen maar de naam. Ik had trouwens welgeteld 1 zoekopdracht nodig om de lijst van partijen te vinden.
Als kleine partij, met een beperkt budget moet je andere manieren zoeken om media aandacht te krijgen. En dat is niet zo vreemd. Je kan nu eenmaal geen gelijke aandacht geven aan 89 partijen, zeker als het gros van die partijen de meeste kiezers niet eens interesseert. Merk ook op dat het merendeel van deze partijen nieuw zijn en niet hebben deelgenomen aan de verkiezingen van 2017. Als partij doorbreken, daar heb je ofwel een sterke mediapersoonlijkheid voor nodig (hoe denk je dat de PVV in enkele jaren van nieuw naar tweede grootste partij is gegaan?) ofwel guerilla technieken toepassen om zoveel mogelijk in het nieuws te komen.
En ik ben zelf tegenstander van referenda die zulks een impact kunnen hebben. Veel te veel mensen gaan bij zulke referenda niet objectief stemmen, ze lezen zich niet in maar laten zich opjutten door anderen. Het is al te vaak aangetoond dat referenda gewonnen worden door de kant die het meeste uitgeeft aan reclame. Is dat democratisch? Dat is puur de macht van het geld.
[Reactie gewijzigd door Blokker_1999 op 22 juli 2024 18:26]
Nou indd, vreselijk die referenda. Gaan allemaal tokkies die op Facebook zich hebben laten invloeden een stem uitbrengen op een onderwerp wat ons allemaal aan gaat.
Laat asjeblieft mensen met verstand van zaken bepalen wat we gaan doen ipv door Facebook geïnformeerde mensen.
Ik blijf dit een lastig punt vinden. Niemand vindt zichzelf de tokkie, iedereen denkt van zichzelf dat zij wel de welingelichte burger zijn die meer weet van zaken heeft dan de rest. In het verlengde vind ik het argument tegen het referendum zelfs een argument tegen de democratie: als de aanname al is dat 'de facebooktokkie' niet in staat is zijn mening te uiten in een referendum, waarom dan wel bij de tweede kamer verkiezingen? En zo nee, hoe gaan we dan een criterium stellen over wie wel en wie niet mag stemmen?
[Reactie gewijzigd door Michael_OsGroot op 22 juli 2024 18:26]
Tja, als er vervolgens partijen specifiek in het leven geroepen zijn voor de hier gerefereerde standpunten dan is het onverkoopbaar om deze NIET mee te nemen in het gehele epistel...
En ik ben zelf tegenstander van referenda die zulks een impact kunnen hebben. Veel te veel mensen gaan bij zulke referenda niet objectief stemmen, ze lezen zich niet in maar laten zich opjutten door anderen. Het is al te vaak aangetoond dat referenda gewonnen worden door de kant die het meeste uitgeeft aan reclame. Is dat democratisch? Dat is puur de macht van het geld.
De kiezer (elke) stemt nooit objectief, dat is bij verkiezingen zo en dat is ook zo bij referenda. D
Zelf ben ik een groot voorstander van referenda omdat het nog de enige mogelijkheid is om bestuurlijke keuzes waar een groot deel van de bevolking het wel/niet mee eens op de meest democratsiche wijze duidelijk te maken (al dan niet bindend.)
De drogredenen die altijd door tegenstanders worden gebruikt als: referenda zijn voer voor populisten, wie het grootste budget voor communicatie/media heeft wint is allemaal al aangetoond dat dit hellmaal niet hoeft maar wel goed geregeld moet worden - er wordt nog wel eens aan het Brexit referdnum gerefereerd door tegenstanders van referenda. De keuze van brexit is niet bepaald door de kiezer maar door facebook. Dan heb je te maken met een heel ander probleem. waar best wel eens een referendum over gehouden kan worden
Om even gerelateerd te blijven aan dit artikel - een referendum over de sleepwet in 2018 is zo'n mooi voorbeeld. Wat er dan uiteindelijk met de uitkomst van een referendum gebeurd is natuurlijk ook belangrijk en dat is vaak een groter probleem dan de uitkomst zelf.
[Reactie gewijzigd door litebyte op 22 juli 2024 18:26]
Oprechte vraag: hoe moet je als nieuwe partij doorbreken in Nederland als een falende demissionair minister letterlijk 99,99% meer in de media komt dan je kleine partijtje?
Je moet als nieuwe partij een verhaal hebben en dat verhaal weten te vertellen. LPF stond in de peilingen op bijna 20 zetels voordat Fortuyn werd vermoord. FvD kwam bij hun eerste verkiezingsdeelname meteen met 2 zetels in de Tweede Kamer en steeg daarna in peilingen ook door richting de 20 zetels. Dus kom niet aan met "het is kansloos".
PS: ik krijg weer -1 nog voordat een mens mogelijk meer dan 1 zin van mijn reactie heeft kunnen lezen. Lekker bezig weer Tweakers. Lekker "neutraal" inderdaad.
Waarschijnlijk omdat je in je eerste alinea direct begint met een complottheorie ("het kartel") en vervolgens gaat klagen over gebrek aan neutraliteit bij anderen.
Dit is een van de punten die Volt Nederland in hun programma heeft staan. Daarnaast is Volt volgens mij een serieuzere kanshebber voor zetels dan de Piratenpartij die al meerdere verkiezingen geen poot aan de grond krijgt.
Volt in Nederland wil een ministerie van Digitale Zaken. Daarmee kan zowel maximaal gebruik gemaakt worden van de innovatiekracht van digitalisering als ook aandacht voor veiligheid en privacy. Op dit vlak valt nog heel veel te verbeteren, met name bij de overheid.
Dan zou ik zeker het partijprogramma van Volt checken. Naar mijn mening de enige partij die zich echt pro-actief ipv reactief opstelt ten opzichte van technologie en digitalisering.
Mee eens, hoewel dat sommige termen niet altijd consequent gebruikt worden zo staat er soms WIV en soms de volledige benaming.
Wat ik (persoonlijk) vooral zie is de politiestaat die met name de SGP en VVD willen creëren door privacy van ondergeschikt belang te maken. Dat wisten we natuurlijk al door hun handelingen de laatste 10 jaar. Maar ik vind dat eng.
Persoonlijk vind ik de FvD een van de betere (op de nutteloze maanlanding na).
En de term "Grote tech bedrijven opknippen" tja euh leuk dat je dat zegt maar zonder ook maar iets van een klein beetje een concreet plan gaat hem dat sowieso niet worden.
Ik hoop dat alle partijen dan ook eerst kijken wat ze zelf snel beter kunnen doen in Nederland ipv zeggen ja maar we moeten eerst dat doen anders werkt het niet. En uiteindelijk doe je niks.
De partijen die worden opgenomen in verslaglegging en waar nieuws van wordt gedaan maakt alle media extreem subjectief.
Dat de piratenpartij hierbij staat, ondanks het feit dat de partij al verkiezingen lang faalt om ook maar 1 zetel te behalen, is hier een schrijnend voorbeeld van.
Objectiviteit..echte objectiviteit, die is er nooti geweest. Zelf ben ik al lang werkzaam in de media (voornamelijk voor een buitenlandse media organisatie) en zolang ik me kan herinneren is er nooit echte objectieve media geweest. Vooringenomenheid bij de media is er altijd, en dat is ook helemaal niet erg als de media organisatie dit zelf goed duidelijk maakt, en niet vals-objectief overkomt of zegt objectief te zijn.
Ik zie een ander probleem en dat is dat de zogenaamde mainstream media niet meer in een strijd met elkaar is verwikkeld maar vooral met al die andere 'media' organisaties die er niet toe behoren. En het frappante is dat die stirjd vooral wordt uitgevochten op iets wat via slimme algorithms wordt aangestuurd door een aantal zeer grote orgainsaties die zich omschrijven..als social media.
De media is allang niet meer de media dat het vroeger was, als het journalistiek geweten met goede onderzoeksjournalistiek, op basis van feiten ipv aannames. Trending (op social media) is wat tegenwoordig telt en wat nieuwsbepalend is. En waar bots tegenwoordig al complete artikelen schrijven op basis van de trends.
Neem nu het AD (& co.), grotendeels een waardeloze brei aan gesponsorde artikelen, overgetypte trending topics aangevuld met twitterende zelfingenomen columnisten.
Wat in bovenstaande uitstekend artikel is beschreven op basis van onderzoek is de laatste jaren enorm uitgebreid. Hou dat maar in gedachten met de aankomende verkiezingen als er weer een kritiekloos diepte interview in de massa- of 'waarheids'media staat met een of andere partijleider.
Ja dat merkte ik ook al de laatste 4 jaar ik kan niet meer naar het nieuws kijken daardoor vooral nu met Corona er is bijna niets op het nieuws buiten de dagelijkse sterfte en besmetting cijfers.
Dat is echt niet iets van de laatste tijd, vroeger had je zelf omroepen en kranten die overduidelijk gewoon links of rechts waren ... bij de VARA en Sonja kreeg je dan een linkse versie op een actualiteit en bij de TROS had je bv Wim Bosboom met zijn rechtse mening. Zelfde geld voor kranten als de Volkskrant en NRC Het kan je helpen een mening te vormen en zelf je standpunt in te nemen zonder in je eigen bubbel te blijven hangen en ook eens de andere kant van het verhaal te horen.
Inderdaad, complimenten voor dit artikel. Het is redelijk neutraal geschreven en er is duidelijk veel tijd gaan zitten in het uitzoeken en uitpluizen van de partijprogramma's. Ook mooi om te zien dat de extra vragen op een redelijk grote respons van de partijen kan rekenen. Maakt het net een beetje inzichtelijker. Chapeau!
Ander punt: dit is het eerste premium-artikel waar ik wellicht voor zou willen betalen. De overige premium-artikelen die ik tot nu toe gezien/gelezen heb, waren niet echt interessant of niet diepgaand genoeg... Hopelijk gebruikt men dit als inspirerend voorbeeld!
Euhm, als de grondwettelijkheid eenvoudig af te toetsen is, dan is het geen mening maar een feit. Dat dit feit weinig toegevoegde waarde heeft maakt het nog geen mening.
Zoals anderen al aangegeven hebben is het wel degelijk relevant. Wanneer een partijprogramma duidelijk ongrondwettelijke standpunten bevat is dat een teken dat de kans klein is dat deze partij zal kunnen deelnemen aan regeringsdeelname. En zonder deelname heb je weinig kans om je programma te realiseren.
Ergens anders in de comments schrijft de auteur dat het zijn journalistieke plicht is om dat te benoemen. Het niet benoemen zou juist ook weer gekleurd zijn.
Omdat er dus een aantal zaken zijn in het PVV programma waarvan het onmogelijk is dat ze doorgevoerd worden. Zelfs al krijgen ze de meerderheid.
Die punten staan er dus vooral in om kiezers te overtuigen, maar eigenlijk is dat misleidend.
Dat niet benoemen is pro PVV, dat misleidend benoemen is anti PVV, het slecht bestempelen als 'ongrondwettelijk' is de gulden middenweg waar je wel de lezer informeert, maar geen oordeel uitspreekt.
Als een partij dingen wil doen die grondwettelijk niet kunnen is dat geen randzaak maar redelijk belangrijk om te weten voordat je op zo'n partij stemt, het gaat namelijk in ons systeem 99% zeker niet gebeuren.
Uit jouw houding naar de schrijver komt 10x zoveel voorkeur naar boven dan uit het stuk zelf.
Je emotionele en vreemde "ik sla vanaf nu alles van je over"-reactie op het stuk zegt niets over z'n objectivieit, het zegt wel iets over jou.
[Reactie gewijzigd door R3m3d7 op 22 juli 2024 18:26]
Je blijft jezelf herhalen, het is geen mening maar een objectief feit.
Als een partij iets wil doen waarbij de kans van slagen objectief gezien zo goed als nul is is het geen mening om daarvoor te waarschuwen.
Het zou wel een mening zijn om te zeggen dat het plan slecht is of een negatieve impact op nederland zal hebben, dat is een waardeoordeel.
De manier waarop het hier verwoord is is feitelijk zonder waardeoordeel en 100% in orde qua journalistieke insteek.
het aankaarten van onhaalbare beloftes is een heel belangrijke rol voor elke journalist, het is deels hun meerwaarde. En zolang het over feiten gaat zoals hier is er niets mis mee. Jij probeert de rol van de journalist te verkleinen in dit geval omdat hun meerwaarde je niet aanstaat. Tikkeltje doorzichtig is het.
Tja, dan was de alinea over de PVV één zinnetje geworden:
(...) De Partij voor de Vrijheid wil op het gebied van digitalisering vooral inzetten op meer, meer, meer misdaadbestrijding.
en dan zou er kritiek gekomen zijn dat het programma van de PVV niet serieus doorgenomen was.
Is de alinea over de PVV niet objectief? Mwah. Soms is het goed om het beestje bij z'n naam te noemen. De PVV is nu eenmaal een 'one-man-one-issue'-partij met zeer twijfelachtige ideetjes.
Als het programma van de pvv de grondwet tart dan is het benoemen gewoon juist. En niet politiek.
Ik ga niet op de PVV stemmen (die partij is een complete ramp voor het (leef)milieu) maar het benadrukken dat nieuwe voorstellen ongrondwettelijk zijn, is wellicht minder handig. Je dient - als politieke partij zijnde - toch juist nieuwe wetten in om de huidige wetten* aan te passen? Lijkt me niet meer dan logisch dat politieke partijen nieuwe wetten willen.
*: Of dat nu wetten of grondwetten zijn, doet er niet zo heel veel toe.
[Reactie gewijzigd door kimborntobewild op 22 juli 2024 18:26]
Lol wat??? Er is een groot verschil tussen een wet en een grondwet. Nieuwe wetten voorstellen is prima en soms wenselijk. Echter iets voorstellen wat tegen de grondwet in gaat zal weinig kans van slagen hebben. Daarmee is het niet meer of minder als verkiezingsretoriek.
Een verkiezingsprogramma is inderdaad relevant als dit ook de kiezer vertrouwen geeft dat het is opgesteld op basis van uitvoerbaarheid, en niet op basis van wensdenken, populisme of gewoon keihard liegen (al dan niet in combinatie met de eerste 2.)
Als een politieke partij dingen voorstelt die enorme stappen vereist omdat het een grondwetswijziging vereist en afscheid van de EU (omdat daar diezelfde rechten ook gelden), is het wel goed dat in een artikel daar op gewezen wordt.
Omdat die beslissingen (in)direct invloed uitoefenen op onze technische sector én die businesstak. Denk je dat ASML in Nederland zou blijven als we uit de EU stappen? (en daarmee veel meer bedrijven).
Sorry maar zoals hierboven aangegeven is het volkomen terecht dat de schrijver dit benoemt.
Ik verbaas me vooral over het plan van de FvD om vol in te zetten op een maansonde in 2040. Daar zijn we dan een kleine twintig jaar te laat mee. Tegen die tijd moet je vooral voorkomen dat je een van de kolonisten raakt, gaan er waarschijnlijk maandelijkse (of nog veel vaker) starships van SpaceX op en neer en kun je een payload ter grote van een kleine sonde voor een miljoen of minder meesturen. Nee, laten we dan vooral enorm gaan inzetten op een sonde maken die we ook dan überhaupt zelf niet bij de maan kunnen krijgen zonder hulp van de Russen, Amerikanen en Chinezen
Klinkt altijd cool dat je als partij kunt zeggen dat je naar de maan wilt (of naar Mars). Het levert jan met de pet niets op en kost vele miljarden. Laat Elon Musk de kastanjes maar uit het vuur halen inderdaad.
I know, maar zoals ik in de inleiding schreef heb ik alleen partijen behandeld die op dit moment al in de Kamer zitten. Anders zijn het er écht veel te veel en dan moet en keuzes maken. Waarom dan bijvoorbeeld wel Volt en niet een van de zeven partijen van Henk Krol?
Omdat Volt heel expliciet een punt maakt van "digitale zaken" (ze willen daar een minister voor aanstellen) had ik ze er ook graag bij gezien (zie https://twitter.com/VoltN.../1355138655053094919?s=19). Ik neem aan dat je doelgroep de mensen zijn die het belangrijk vinden dat technologie op een serieuze manier wordt behandeld in Den Haag. Gezien de recente ontwikkelingen alleen maar steeds relevanter. Dan is het ook relevant om nieuwe partijen te benoemen die hier een expliciet punt van maken, zodat men weet dat er ook iets anders te kiezen valt.
Als Henk Krol hier ook een heel expliciete dingen over heeft gezegd in partij programma's geldt daar hetzelfde voor. Zou me wel verbazen.
[Reactie gewijzigd door jsiegmund op 22 juli 2024 18:26]
Ja je maakt onderscheid, eens. Maar op een heel duidelijk onderwerp, toch? Maar oke, als alle splinterpartijtjes ook ministers van digitale zaken e.d. in hun partijprogramma hebben staan, dan is het inderdaad veel werk. Vind het toch jammer, ik merk dat dit soort partijen in heel veel vergelijkingen, peilingen en in de media in het algemeen maar vrij weinig aandacht krijgen. En dat in een politiek landschap waarin we steeds roepen dat een hoop mensen zich niet vertegenwoordigd voelen. En waar de zittende partijen op zich al kans genoeg hebben gehad om aan te tonen dat ze er een rommeltje van maken (op digitaal gebied, that is). Wanneer ik dan de partij waar mijn persoonlijke interesse naar uitgaat in dit soort stukken niet terug zie versterkt dat datzelfde gevoel alleen maar.
Maar alle respect en begrip voor je standpunt, ik snap het dilemma.
Ik heb door alle comments hierover wel zitten denken om de kleinere partijen toch eens nader te bekijken, misschien een apart artikel met een beperkt aantal partijen met ideeën. Maar dan moet ik heel even nadenken over welk onderscheid ik dan zou maken, en afwegen of dat echt de tijd waard is (want die programma's doorlezen kost HEEL veel tijd...)
Gaaf! Mocht je iemand bij volt willen interviewen of doorvragen over de digitale standpunten kan ik je doorverwijzen :-) Eventueel kan ik ook regelen dat je een samenvatting van de standpunten krijgt, scheelt weer het doorlezen van het hele programma
Vele tientallen van die partijen zul je op 17 maart niet zien op het stembiljet. Volt heeft als eerste nieuwkomer (en enige?) in alle kiesdistricten (inclusief Bonaire) de vereiste 570 steunbetuigingen via gemeenten gerealiseerd. Een heel serieuze speler dus.
De passages over digitalisering zijn met een eenvoudige zoekopdracht in het programma te vinden.
Onderaan: https://voltnederland.org/politieke-standpunten-partij
Klopt, op 'papier' wel. Verkeizingsretoriek over veiligheid voor de burger (let op: het voorbeeld van het RIVM zal door tal van partijen gaan worden gebruikt)
Ieder met enige politieke ontwikkeling snapt dat (zeker ICT beleid) grotendeels door de markt wordt bepaald in Nederland. De ICT kennis van politiek (bestuurlijk) Nederland is met enkele uitzonderingen (dan met name bij de thema partijen uitzonderlijk laag. Dan hebben we daarnaast nog te maken met tal van (EU/int) afspraken die m.b.t. privacy/uitwisseling van persoonsgegevens nooit gaan veranderen en waarin zeker Nederland niet bepalend is. Dat er relatief zo weinig politieke aandachtr voor ICT/technologie is, geeft exact aan wat het probleem is.
Een apart Nederlands ministerie voor (ICT)technologie & ontiwkkeling is een prima idee maar gaat nooit gebeuren.
Hier ben ik het mee eens. Ik vind het goed dat in dit artikel de bestaande partijen in de Kamer vergeleken worden. Ik denk dat de meeste lezers van Tweakers het eens is dat technologie een heel belangrijk en ondergewaardeerd thema is en is het natuurlijk belangrijk om te weten waar je in dit thema voor zou stemmen.
Wat ik heel goed vind aan het artikel is dat er ook aandacht besteed wordt aan ideeën buiten de gevestigde politiek en dus dat de Piratenpartij is opgenomen in de vergelijking. Volt zou om die reden daarom ook opgenomen mogen worden, wat mij betreft. Voor velen zijn Volts standpunten rond digitalisering wellicht niet het meest kenmerkend voor de partij (zoals bij de PP), maar in het partijprogramma wordt er serieuze aandacht aan besteed en stellen ze het op als 1 van hun 6 doelen. Naar ik weet is er geen andere nieuwkomer partij die zich daar net zo duidelijk in onderscheid.
Omdat Henk Krol er niets van snapt en op dit gebied niet vernieuwend is
Maar heel eerlijk, als je een overzicht van partijstandpunten maakt, doe dan wel alle partijen. Desnoods kortere samenvattingen van kleine partijen op 1 pagina die 'nieuwkomers' heet.
Right, dat had ik niet helemaal aan zien komen dat het er zo veel zijn. In dat geval snap ik de schifting, maar blijf ik het jammer vinden dat nu net die ene echt vernieuwende partij op dit gebied buiten boort valt. (shoutout naar de piraten die er wel staan en ook vernieuwend zijn).
En als je dan een schifting maakt op de partijen die voldoende ondersteuningsverklaringen hebben om ook echt mee te doen bij de verkiezingen?
Ik heb net de lijst van 89 bekeken op Wikipedia en ik vermoed dat velen die drempel niet gaan halen. Volt heeft in ieder geval wel genoeg én heeft specifiek een punt over digitale zaken.
Waarom zou je daar een objectieve reden voor nodig hebben? Als journalist ben jij toch volledig vrij om te kiezen welke partijen je hier in mee wil nemen?
Redenen om dat wel te doen:
Tweakers gaat over technologie en de voordelen daarvan. Volt is de enige partij die dat ook doet en wel op Europees niveau. Niet alleen om tot oplossingen van maatschappelijke problemen te komen, maar ook om onafhankelijk tegenwicht te bieden tegen commerciëel technogeweld uit de VS en staatstechnologie uit China.
Ik had nog nooit van de partij gehoord, dus ff vlot door de website en standpunten gegaan. Hun kijk op ICT is imo ook gelijk het enige wat ik gaaf vind aan die partij. Dan gaat mijn persoonlijke voorkeur toch eerder ricthing de piratenpartij. Niet dat ik ook al enig idee heb wat ik ga stemmen.
Blijkbaar moet je dus al een zetel hebben om in het overzicht te geraken. Jammer. Er zou op zijn minst een korte melding van deze partij moeten zijn in mijn ogen zodat het echt objectief is.
[Reactie gewijzigd door 12345j op 22 juli 2024 18:26]
Er zijn ook sites die zich in specifieke onderwerpen richten, zoals de Privacy Barometer, die laat zien hoe de diverse partijen over dat specifieke onderwerp stemmen: https://www.privacybarome...eke_partijen_over_privacy
Bedankt voor het artikel, op basis hiervan zou ik zeggen dat D66 en De Piratenpartij mijn voorkeur hebben, terwijl Denk, SP en vooral SGP afvallen.
Helaas is de werkelijkheid toch wat complexer:
D66: Een tijd actief lid geweest, maar ik vond het een zeer teleurstellende gang van zaken. Meningen van leden werden opzij geschoven, indien partijtop toch iets anders wilde.
De Piratenpartij: Onprofessioneel qua organisatie en tot zover geen kans van slagen.
Maar goed, ik moet mij ook nog wat meer verdiepen in de programma's en wellicht dat ik toch een keuze kan maken als de verkiezingen plaatsvinden .
Je moet vooral kijken wat een partij in de praktijk doet. Hoe ze stemmen, dus niet hoe ze praten. Dat geldt zowel voor uitspraken in de pers als voor spreken in debatten.
Helaas is er in Nederland niet veel aandacht voor.
Je moet vooral kijken wat een partij in de praktijk doet.
Een paar linkjes inzake stemgedrag van partijen inzake techniek / ICT / privacy (al is (leef)milieu het belangrijkste; maar daar gaat dit Tweakers-artikel niet over):
Dat is precies hoe je er mee om moet gaan, de patronen zoeken.
Waar ik meer voor waarschuw zijn de Twitter accounts van verschillende partijen die zonder context de uitslag van zo een stemming posten en alvast voor je invullen wat je daar van moet vinden.
Belangrijke toevoeging inderdaad. Sinds bekender is geworden dat er allemaal overzichten zijn van wat partijen gestemd hebben wordt daar misbruik van gemaakt om kiezers zand in de ogemln te strooien.
Partij X wil scoren en doet een voorstel dat lekker klinkt, maar dat bijvoorbeeld al lang geregeld is of ergens anders afgedekt. Andere partijen stemmen dan tegen, omdat het nergens op slaat en vervolgens schreeuwt partij X op de socials "hoe kan dat nou, partij X en Y zijn voor/tegen dit of dat, dat kan toch niet?!".
Dan is het over het algemeen vaak alleen interessant om te zien hoe oppositiepartijen stemmen. De coalitie stemt vaak hetzelfde, dus daar kun je niet heel veel uit afleiden.
Dat dus, als je eenmaal in een coalitie stapt moet je niet meer naar het partijprogramma kijken maar naar het regeerprogramma. Als de coalitie afgesproken had om A te doen en A komt ter stemming dan is het belangrijk om te zien of ze ook uitvoeren wat ze hadden afgersproken.
Partijprogramma's vormen uiteindelijk de basis voor het vormen van een regeringsprogramma.
Dan is het interessant om te kijken welke prioriteiten ze hebben bij de coalitiebesprekingen. Naar mijn persoonlijke smaak hebben ze vaak de (slechte) stokpaardjes als prioriteit, en niet degelijk beleid. Helaas.
De Piratenpartij: Onprofessioneel qua organisatie en tot zover geen kans van slagen.
Ik weet niet in hoeverre de Piratenpartij onprofessioneel is qua organisatie (heb je een voorbeeld?); maar ik heb zeker niet het idee dat de bekendere partijen het allemaal perfect of uberhaupt beter doen.
Verder vind ik de inhoud toch belangrijker dan een gestroomlijnde organisatie.
D66: Een tijd actief lid geweest, maar ik vond het een zeer teleurstellende gang van zaken. Meningen van leden werden opzij geschoven, indien partijtop toch iets anders wilde.
Dat is in elke partij zo.
[Reactie gewijzigd door kimborntobewild op 22 juli 2024 18:26]
Onderschat niet hoe belangrijk een goed georganiseerde partij is voor de effectiviteit van alles wat die partij doet. Het programma kan nog zo vol staan met mooie en weloverwogen standpunten, maar als de organisatie rammelt en er nauwelijks politiek ervaren mensen deelnemen is de kans klein dat die standpunten worden omgezet in effectief beleid (aangenomen dat die partij op 1 of andere manier in de regering terecht komt). Uiteindelijk wordt wetgeving net zo goed gemaakt in de politieke arena als op een whiteboard in het partijkantoor en heb je ook ministers nodig die geen complete vreemden zijn in de politieke en bestuurlijke wereld om het uit te voeren.
Kijk, een kleinere partij (zoals de Piratenpartij) heeft natuurlijk minder middelen / geschikt personeel.
Geen enkele reden om daar niet op te stemmen. (Er kunnen natuurlijk wel andere redenen zijn.)
De inhoud is en blijft belangrijker. Een partij heeft stemmen nodig om te kunnen groeien en meer middelen / geschikt personeel te kunnen aantrekken. Verder heb ik trouwens van bewuste Tweakert nog geen antwoord gekregen op mijn vraag om een voorbeeld te noemen van slechte organisatie bij de Piratenpartij.
[Reactie gewijzigd door kimborntobewild op 22 juli 2024 18:26]
Ik ken verscheidene kaderleden van de PP en zij geven gewoon toe dat het algehele kader te klein is om de PP fatsoenlijk op de politieke kaart te zetten.
En de Piratenpartij heeft, net als veel opkomende partijen, het probleem dat mensen lid worden om hun eigen belangen te verwezenlijken. Die werken zich op naar belangrijke posities binnen de partij (bestuur, etc.) en gaan vervolgens lopen kloten. Om die er weer uit te werken en de schade te herstellen kost tijd en moeite. Daar heeft de Piratenpartij ook al meermaals mee te maken gehad.
Dan nog.
De inhoud (en ja, natuurlijk, het stemgedrag als ze een zetel zouden hebben) is en blijft belangrijker.
Daar moet je naar kijken als je je stem wilt uitbrengen. Een kleine partij wordt natuurlijk nooit groot, als het argument om niet te stemmen 'partij is nog niet goed georganiseerd' is.
Lokaal is de Piratenpartij in sommige plaatsen goed georganiseerd. Het is wel duidelijk een partij voor steden met een groot aandeel jong electoraat; in veel studentensteden doen ze het daarom "vrij aardig", om met Maarten van Rossem te spreken. Maar die basis bleek bij de vorige landelijke verkiezingen te smal om ook de landelijke ambities waar te maken, en van wat ik begreep van mijn kennissen bij de PP is dat nog steeds zo.
Dat neemt niet weg dat ik persoonlijk vind dat de PP op "ICT-gebied" (in zeer brede zin) goede standpunten heeft, waar andere partijen vaak op tekortschieten. Maar een partij moet zich ook bezighouden met andere maatschappelijke zaken en daar schort het bij de PP in veel gevallen weer aan.
[Reactie gewijzigd door PCG2020 op 22 juli 2024 18:26]
Als ik naar de thema's van het PP programma kijk (ondernemerschap, basisinkomen, economie, belasting, gezondheidszorg, justitie, drugsbeleid, duurzaamheid, mobiliteit, EU, internationale handel, defensie, ontwikkelingssamenwerking, migratie, cultuur, onderwijs, wetenschap, rechten van sekswerkers, wonen, ruimtevaart) dan vraag ik me af welke maatschappelijke zaken het aan schort.
Het is algemeen bekend dat zelfs gevestigde partijen die al 100 jaar mee doen moeite hebben met goede kandidaten te vinden. Het ledenaantal van politieke partijen daalt al decennia.
Ik weet niet in hoeverre de Piratenpartij onprofessioneel is qua organisatie (heb je een voorbeeld?); maar ik heb zeker niet het idee dat de bekendere partijen het allemaal perfect of uberhaupt beter doen.
Verder vind ik de inhoud toch belangrijker dan een gestroomlijnde organisatie.
Een tijd geleden, toen ik weg was gegaan bij D66, overwoog ik om lid te worden van de Piratenpartij. Zowel op lokaal als nationaal niveau kwam ik een aantal problemen tegen, waarbij een hoop leden niet bereid waren om te participeren en degenen die wel participeerden extreme ego's hadden en vol van zichzelf waren.
Het hielp ook niet echt dat er kinderachtig ruzies werden uitgevochten op de messageboards van de lokale afdelingen, over wie meer/beter geschikt was om de (lokale) piratenpartij te leiden.
Uiteraard is mijn ervaring niet representatief voor heel de partij en puur empirisch te noemen. Het heeft alleen wel een nare bijsmaak achtergelaten .
Dat is in elke partij zo.
True. Ik was destijds redelijk naïef als jonge twintiger en hoopte toch op wat meer.
Het is ook logisch. De partij is er om een bepaalde reden. Het kan erg goed zijn dat leden een richting op bewegen die tegen de beginselen van die partij gaan. Ja, dan is het logisch dat er een top is om dat te beschermen, anders kun je net zo goed je partij opdoeken.
Hoe heette die gast ook alweer die door middel van lidmaatschap van partijen zo de politiek wilde beïnvloeden? Totaal idioot idee en het laat mijns inziens goed zien dat er een top moet zijn die dit beschermd.
Als voorbeeld: de lijsttrekkersverkiezingen met Ancilla waren best wel treurig. Foute opmerkingen, inhoudelijk was ze niet sterk, maar bij voorbaat duidelijk dat de interne organisatie haar als voorkeur had. Puberaal gedrag alom, niet serieus te nemen.
Abonnee worden van het NRC helpt ook (ik ben abonnee op een andere kwaliteitskrant overigens). Goede journalistiek is niet gratis en we hebben er geen "recht" op. Met z'n allen maken we dat mogelijk
D66: Een tijd actief lid geweest, maar ik vond het een zeer teleurstellende gang van zaken. Meningen van leden werden opzij geschoven, indien partijtop toch iets anders wilde.
Precies, zeker als je van ver weg van Den Haag komt, wordt alles wat je zegt in twijfel getrokken of gebagatelliseerd.
Ik ben ook actief lid geweest, maar nu walg ik nog meer van ze dan van VVD en dat wilt wat zeggen.
En dit zit heel diep, het is bij de landelijke partijtop, maar ook regionaal sluiten ze mensen uit.
De Piratenpartij: Onprofessioneel qua organisatie en tot zover geen kans van slagen.
Helaas. Ideeën zijn goed. Naam is ook verkeerd, mensen denken bij piraten toch eerst aan overtreden van regels en wetten.
De PvdA is de enige partij die in het verkiezingsprogramma heeft opgenomen voorstander te zijn van digitaal stemmen. Of tenminste, de partij wil dat de overheid 'de mogelijkheid tot digitaal stemmen krachtig nastreeft'.
Zo jammer dat 'wijvertrouwenstemcomputersniet.nl' het bijltje er bij neer heeft gegooid... als er iets is wat je niet moet willen, dan is dat wel digitaal stemmen. Ik hoop dat er mensen zijn die daar het stokje willen overnemen.
Er zijn heel veel uitstekende redenen die tegen digitaal stemmen pleiten. Zo even uit mijn hoofd:
1. Er is geen mogelijkheid om het stemproces te controleren door elke burger. De mogelijkheid daartoe is (niet voor niets!) momenteel een verplichting. Iets wat trouwens nu al niet goed gaat; want de (op)telcomputers draaien niet op Open Source en de gebruikte hardware ook niet. Maar als we digitaal gaan stemmen, blijft er geen enkele controlemogelijkheid meer over voor de burger.
2. Je kan nooit tegenhouden dat diegene die stemt, gedwongen wordt door bijv. (echt)genoot. (Tenminste, als er men met 'digitaal stemmen' ook 'stemmen via internet' bedoelt. En daar moet ik wel vanuit gaan. Als stemcomputers in het stemlokaal normaal worden, dan is het slechts een kwestie van tijd dat ook stemmen via internet normaal wordt. Je moet je daarom ook al hand en tand verzetten tegen stemcomputers in de stemlokalen.)
3. Met de bijna-monopolie van gesloten besturingssystemen en bijna-monopolie van hardware (CPU's, moederborden, chipsets, videodrivers, etc.) met gesloten code in hardware is het niet alleen voor de burger maar ook voor overheden onmogelijk na te gaan of er niet achterdeurtjes in de hard- of software zitten, die 't stemproces veranderen danwel bespioneren.
4. Er zijn geen waarborgen meer op het stemgeheim. In een stemhokje met potlood weet je dat er niemand meekijkt. Bij een computer thuis is dat nog maar de vraag. Verder zijn er honderdduizenden apparaten besmet met malware, die de stem kunnen meelezen (of zelfs veranderen).
5. Gerichte DDOS-aanvallen kunnen het stemproces (groten)deels blokkeren.
Met digitaal stemmen wordt de grond onder de democratie weggeslagen. De 'digitaal specialisten' bij PvdA realiseren zich dit blijkbaar niet; vermoedelijk door verregaande onkennis over digitale systemen.
Nog afgezien van dat stemmen met potlood het goedkoopst is. Ja, het tellen van stemmen duurt dan 1 dag langer. So what?? Het formeren duurt gemiddeld toch een aantal maanden.
Natuurlijk, het is makkelijk om vanuit je luie stoel te gaan stemmen. Behalve dan voor een grote groep ouderen. Maar makkelijkheid mag zeker niet het belangrijkste argument zijn.
Erg jammer dat het noodzakelijk blijft de nadelen steeds opnieuw te moeten noemen.
[Reactie gewijzigd door kimborntobewild op 22 juli 2024 18:26]
Om al die gesloten systemen op te ruimen kun je dus het beste op de Piratenpartij stemmen. Deze partij is een voorstander van digitale openheid. Waar ook maar enigszins mogelijk open broncode en dito apparatuur. Verder hoop ik dat ze de ideeën over 'e-democracyplatformen' wat verder uitwerken.
De ideeën van de Piratenpartij, zoals hier naar voren gebracht worden komen op mij verfrissend over en wijzen de weg naar meer controle over onze eigen digitale vrijheid.
Ik vond de Piratenpartij een verfrissend idee, maar als ze buiten de paden van techniek stappen heb ik er minder binding mee, zoals bij de referenda.
Waar de toeslagenaffaire vreselijk is misgegaan, kan het nog veel verkeerder gaan met de combinatie van social media en bindend wetgevend referendum. En zie de Brexit hoe de aanstichters hun handen dan wassen in onschuld, onder het mom van "het is de wil van het volk".
"En zie de Brexit hoe de aanstichters hun handen dan wassen in onschuld, onder het mom van "het is de wil van het volk"."
Ik was in eerste instantie ook sceptisch over hoe dat referendum gegaan is. Echter, heeft bij de laatste parlementsverkiezingen wel een overduidelijke meerderheid gestemd op de conservatieve partij die geen nieuw referendum wilde over Brexit, met aan de andere kant Labour die daar wel voorstander van was. De opkomst bij deze verkiezingen was ook aanzienlijk hoger dan bij het Brexit referendum. Je kan dus wel stellen dat de Britten 2x vóór Brexit hebben gestemd. 1x nipt met het referendum en 1x overweldigend met de parlementsverkiezingen. De enige conclusie die ik daar uit kan trekken is dat het uiteindelijk wel degelijk de wil van het volk is. Er ligt nu in Nederland een wet klaar voor een bindend referendum. Een eis voor dit referendum is dat de opkomst minimaal zo hoog is als bij de laatste 2e kamer verkiezingen. Zolang de opkomst hoog genoeg is vind ik een bindend referendum prima. De zorgen die jij uit over social media icm bindend referendum zijn eigenlijk dezelfde zorgen die je kan uiten over social media bij 2e kamer verkiezingen. Of bij welke verkiezing dan ook.
Echter, heeft bij de laatste parlementsverkiezingen wel een overduidelijke meerderheid gestemd op de conservatieve partij die geen nieuw referendum wilde over Brexit, met aan de andere kant Labour die daar wel voorstander van was. De opkomst bij deze verkiezingen was ook aanzienlijk hoger dan bij het Brexit referendum. Je kan dus wel stellen dat de Britten 2x vóór Brexit hebben gestemd. 1x nipt met het referendum en 1x overweldigend met de parlementsverkiezingen.
Niet echt, eigenlijk.
Het stemsysteem in het VK is, net als in de VS, slechts semi-democratisch. De verdeling in volksvertegenwoordiging komt in de verste verte niet overeen met de stemmen.
De Tories hebben 43,6% van de stemmen gekregen; Labour 31,1%. Een meerderheid, ja, maar niet overweldigend. In het parlement hebben de Tories echter 56,2% van de zetels door dat scheve systeem van ze. De LibDems hadden 11,6% van de stemmen, maar hebben slechts 1,7% van de zetels.
Labour, SNP en LibDems hadden samen 47,7% van de stemmen maar hebben slechts 40,2% van de zetels gekregen. Alle drie die partijen zijn vanaf het begin tegen Brexit geweest. Sterker nog, de Remain partijen hebben meer stemmen gekregen dan de Leave partijen.
Waar je het vandaan haalt dat de opkomst bij de laatste verkiezingen "aanzienlijk" hoger was dan in 2016 weet ik ook niet. Bij Brexit ging het om ~33,5 miljoen stemmen, in 2019 om ~32 miljoen. De opkomst was juist lager.
Brexit is juist het beste voorbeeld waarom een bindend referendum een slecht idee is. Brexit is er doorheen gekomen dankzij ongefundeerde (of vaak zelfs ronduit gelogen) kreten van de Leave kant, waar de Remain kant nauwelijks moeite deed om die stellingen te weerleggen. Daar zijn vervolgens een hoop ouderen (nostalgie) en laaggeschoolden in getrapt en zij hebben het nipt over de lijn gekregen. Het is hard, maar waar. Het ergste is waar die mensen vandaan komen. Alle regio's waar de Britse economie op draait stemden Remain, omdat zij weten wat de EU betekent voor import en export (iets dat de rest nu begint te leren ). Londen (Greater London zelfs; en veel counties die daar aan grenzen), Liverpool, Manchester, Leeds, Newcastle, York - allemaal Remain meerderheden en stuk voor stuk steden waar grote delen van de economie op draaien. En natuurlijk Schotland en Noord Ierland.
Nu heeft het VK allerlei problemen die wij niet of in mindere mate hebben, maar zoiets zou hier ook kunnen gebeuren. Nee, uitgerekend Brexit is geen voorbeeld van een goed bindend referendum.
Een correctief referendum heeft veel minder risico's. "Deze wet willen we niet" betekent dat de wet altijd nog van de regering moet komen. Nou heb je kans dat de regering gaat zeggen "we doet het wel en dan mag het volk beslissen" en dat is wat er met brexit gebeurde. Maar dat is beter dan met een wetgevend referendum: ik verzamel 50.000 handtekeningen, er komt een referendum en mijn idee wordt wet. Lijkt me een hoog potentieel op ongelukken hebben.
(En wat betreft stemmen voor de Tories - het enige alternatief in het VK is (door het stelsel) Labour en die deden hun best vooral niks te zeggen over brexit. En ze hadden een toch wel heel erge partijleider. Dus daar had men geen echte keus.)
Ik zeg ook niet dat er géén bindende referenda zouden moeten zijn, maar Brexit is een heel slecht voorbeeld. Dat is zo'n polariserend onderwerp en heeft zo'n grote impact op de toekomst van het land dat zo'n klein verschil niet bindend mag zijn. Nu zou zoiets in Nederland wel tegengas krijgen als er zulke onzin verkondigd zou worden, maar zelfs dan is het een onderwerp waar 52/48 te dicht bij elkaar ligt om een beslissing in eender welke richting te maken
En ja, als je niet voor de Tories of Labour stemt gaat je stem hoogstwaarschijnlijk verloren. Mijn punt was echter dat de Tories niet echt "overweldigend" hadden gewonnen qua stemmen, enkel qua zetels dankzij het idiote stelsel dat ze hanteren. Ten opzichte van 2017 veranderde er weinig met hun stemmen, het was juist Labour die stemmen verloor aan kleinere partijen. En die stemmen zijn grotendeels verloren gegaan, ondanks het feit dat ze niet naar de Tories (of gelijkgezinde partijen voor zover die er nog zijn) zijn gegaan.
Een correctief referendum heeft veel minder risico's. "Deze wet willen we niet" betekent dat de wet altijd nog van de regering moet komen.
In dat opzicht lijkt het risico gering, is de wet echt fout dan schiet het volk die af. Echter men kan best de wet zo formuleren dat het volk denkt dat het een goed idee is, terwijl het eigenlijk heel slecht is.
Een voorbeeld daarvan is TTIP dat gelukkig door Trump is afgeschoten, en CETA alhoewel die laatste iets minder ver gaat.
Nou heb je kans dat de regering gaat zeggen "we doet het wel en dan mag het volk beslissen"
In Nederland hebben we gezien dat met het referendum over de Europese grondwet (Verdrag van Rome), het volk Nee zei en men het na een paar cosmetische aanpassingen* alsnog heeft ingevoerd.
* cosmetische aanpassingen
1) we noemen het geen grondwet meer, maar Werkingsverdrag of Verdrag van Lissabon (artikel 7)
2) we schrappen het Europese volkslied
3) het is geen document dat de oudere* verdragen vervangt maar is een ammendement daarop.
(die van Rome 1957, van Maastricht 1992, en amendementen/wijzigingen via de verdragen van Brussel 1965 "Fusieverdrag", Amsterdam 1997 en Nice 2001)
4) De tekst van het Handvest van de Grondrechten is er uit, er staat nu een verwijzing naar het nu op zichzelf staande document.
5) De bepaling dat Europese regelgeving voorgaat boven nationale wetgeving, is vervallen. De jurisprudentie van het Europese Hof dat Europees recht voorrang heeft boven nationaal recht blijft.
6) Er wordt in een voetnoot verwezen naar de ' Criteria van Kopenhagen.
7) Er komt geen Europese minister voor buitenlandse zaken richtlijnen, verordeningen, beschikkingen blijven zoals ze zijn ipv dat er Europese wetten en kaderwetten komen. Er is een solidariteitsclausule toegevoegd
9) Geschrapt is de doelstelling om tot een vrije markt te komen zonder nationaal protectionisme
10) Het tegengaan van concurrentievervalsing als doel van de Europese Unie is verhuisd van het verdrag zelf naar een protocol.
De lijst is lang, maar het is mugeziften en miereneukerij om niets.
Heel veel wetten van de EU worden feitelijk geschreven door lobbyisten. Hier zijn het ambtenaren die ze schrijven, en die hebben ook hun eigen agendas.
Maar dat is beter dan met een wetgevend referendum: ik verzamel 50.000 handtekeningen, er komt een referendum en mijn idee wordt wet.
De vraag is wie de wettekst opstelt. Als er na een burgerinitiatief en een referendumuitslag besloten wordt dat er een bepaalde wet moet komen, dan moet die nog geschreven worden. Dat zullen juristen moeten doen, ofwel ambtenaren van justitie, ofwel andere. Men zal in zo'n geval niet snel een wettekst gaan schrijven als de uitslag van het referendum nog niet klaar is.
Lijkt me een hoog potentieel op ongelukken hebben.
Denk je dat de die wet precies zo er komt als dat men in het referendum verwoord heeft?
Ja als dat zo was, dan zou je het soort effect kunnen krijgen zoals nu met de toeslagendienst. Dan krijg je ongelukken, maar die zijn er nu dus ook al.
We zien nu al bij de coronaspoedwet dat die juridisch niet goed was opgesteld. Ook met andere wetten heeft men in het verleden mazen gecreëerd die naderhand terug gedicht moesten worden. Er zullen dus altijd juristen naar moeten kijken om de wetteksten zo op te stellen dat ze bereiken wat ze beogen.
Wat wel kan is dat men, zoals in Zwitserland, twee of drie voorstellen formuleert en dan de bevolking raadpleegt. Dan zouden de wetteksten al redelijk uitgekristalliseerd moeten zijn.
(En wat betreft stemmen voor de Tories - het enige alternatief in het VK is (door het stelsel) Labour en die deden hun best vooral niks te zeggen over brexit. En ze hadden een toch wel heel erge partijleider. Dus daar had men geen echte keus.)
Het VK is in 1973 lid geworden, toen was de premier daar Edward Heath, een conservatief. Het VK heeft echter destijds uitzonderingen bedongen op regels van de EU (ze deden o.a. niet mee aan de Euro), en ze waren daar niet de enige mee, maar ze hadden wel de meeste uitzonderingen van allemaal. En desondanks lagen ze altijd dwars in de besluitvorming. Als Nederland het niet eens was met wat de rest van de EU wilde dan vond het altijd wel een medestander in de VK, maar ook als Nederland wel voor was, dan was het VK meestal tegen.
Historische en andere analyses zijn er zat: https://spectator.clingen...tig-lid-van-1973-tot-2020 https://www.europahuis.be/media/dossier_brexit.pdf Het VK en de EU: een moeilijk huwelijk https://nl.wikipedia.org/...n_het_Verenigd_Koninkrijk
Ik weet de link niet meer, ik heb een Britse analyse gelezen (ik denk via Facebook) en daar wijtte men het eigenlijk aan het verlies van het VK van hun dominante positie in de wereld. Brittannia ruled the waves. Dat willen ze* terug. Dat dit niet kan weten ze, maar als ze maar baas zijn in hun eigen nationale wateren, dan is dat tenminste nog iets. Ze is hier dan de politieke en aristocratische elite, en ook het isolationisme zit daar diep verankerd. Ze willen dus ook niets weten van een relatie met de EU zoals Noorwegen die heeft. Noorwegen moet, omdat het deel uitmaakt van de Europese Economische Ruimte aan heel veel EU-regelgeving conformeren, maar ze hebben daarbij geen enkele zeggenschap in de besluitvorming.
En dat ze in feite, zoals @old_spice zegt twee keer voor Brexit hebben gestemd, daar kan ik me wel in vinden, maar ze moeten dan wel Schotland vrijlaten, want dat wilde niet uit de EU.
Tot slot, een referendum kan best goed werken, maar je moet als overheid wel je vertrouwen in de burger leggen en dat kan alleen als je die serieus neemt en niet voorliegt. Om je in te lezen: https://www.binnenlandsbe...-oplossing.14328273.lynkx
I stand corrected. Echter blijf ik er wel bij dat er in essentie 2x een referendum is geweest en er 2x voor Brexit gestemd is.
Dat laatste dus niet echt. Qua stemmen hebben de Remain partijen bij de laatste verkiezingen meer stemmen behaald. Er waren sowieso maar weinig partijen die echt voor Leave waren en van de paar die er waren zijn sommigen bijna volledig weg (UKIP bijvoorbeeld), terwijl anderen een beetje het midden houden (de DUP is geen harde Leave partij meer).
Ik durf niet te zeggen wat er nu bij een écht Brexit referendum zou gebeuren. De verkiezingen wijzen op Remain, maar dat is nog steeds heel erg close. Het zou dus best kunnen zijn dat het gewoon weer bijna 50/50 zou worden.
Het is maar de vraag of mensen daadwerkelijk stemmen op een partij vanwege hun leave of remain standpunt. Feit is wel de Tories die zich openlijk hebben geprofileerd als pro-brexit partij meer stemmen hebben gekregen dan in de vorige verkiezingen, terwijl de prominente anti-brexit partij, Labour, flink heeft moeten inleveren. Dat er in de marge wat andere partijen stemmen erbij hebben gekregen lijkt mij eerder te komen uit onvrede over Labour dan dat het te maken heeft gehad met pro of anti-brexit. Hoe je het ook wendt of keert, referenda zijn tricky en zeker ook wel onwenselijk als het verschil zo klein is.
Ja en het verschil met zonder zo'n referendum is dat er gewoon wetten worden doorgedrukt zonder enige toestemming van het volk.
Dat hoeft niet zo'n probleem te zijn overigens, tenslotte hebben partijen een verkiezingsprogramma die vooraf openbaar worden gemaakt, als mensen dan op zo'n partij stemmen, dan stemmen ze ook min of meer in met hun verkiezingsprogramma.
Maar in de praktijk zie je dat zodra partijen zijn gekozen en er een kabinet wordt gevormd, dat er dan ineens plannen tevoorschijn komen die helemaal nergens werden beschreven in het verkiezingsprogramma, in géén van de coalitiepartijen.
Denk dan aan de afschaffing van de dividendbelasting, welke die ene partij zo graag had doorgevoerd.
Dat was gewoon een dikke middelvinger naar de kiezer en daarom zou een bindend referendum in een bepaalde vorm wellicht wel een goed idee kunnen zijn m.i
Waar ook maar enigszins mogelijk open broncode en dito apparatuur.
Eens. Het zou in de grondwet moeten komen dat alle code in hardware die te maken heeft met het stemproces, geheel Open Source en ten allen tijde geheel inzichtelijk moet zijn (bijv. middels eenvoudige softwaretooltjes de huidige hardware uitlezen).
Software moet natuurlijk ook inzichtelijk zijn; dat spreekt voor zich. Maar de code in hardware is nog vaak erg onderbelicht.
[Reactie gewijzigd door kimborntobewild op 22 juli 2024 18:26]
Zonder tech:
1. Je kan nooit tegenhouden dat diegene die stemt, gedwongen wordt door bijv. (echt)genoot. Dat kan nu ook ik, mijn vrouw kan mijn machtigen om voor haar te stemmen, ik bepaal vervolgens wat ik aankruis niet zij.
2. Er is geen mogelijkheid om het stemproces te controleren door elke burger. Iets wat (niet voor niets!) momenteel een verplichting is. Iets wat trouwens nu al niet goed gaat; want de telcomputers draaien niet op Open Source en de gebruikte hardware ook niet. Maar als we digitaal gaan stemmen, blijft er geen enkele controlemogelijkheid meer over voor de burger. De burger die dit controleert, krijgt een vergoeding hiervoor, de mens kan worden beinvloed, met geld of een andere overtuiging is dit het meest plausible (kijk naar de onduidelijk heid van het stemmen tellen in andere landen, zoals de VS)
3. Met de bijna-monopolie van gesloten besturingssystemen en bijna-monopolie van hardware (CPU's, moederborden, chipsets, videodrivers, etc.) gesloten code in hardware is het niet alleen voor de burger maar ook voor overheden onmogelijk na te gaan of er niet achterdeurtjes in de hard- of software zitten, die 't stemproces veranderen danwel bespioneren. door het hele proces nu te laten oirganiseren en controleren door 1 partij (de overheid) is dit wel een beetje het geval slager keur je eigen vlees..ofniet?
4. Er zijn geen waarborgen meer op het stemgeheim. In een stemhokje met potlook weet je dat er niemand meekijkt. Bij een computer thuis is dat nog maar de vraag. welke waarborgin? de "weet je dat" bij jouw is gebasseerd op jouw ervaringen en jou optiek van de organisatie. Naar mijn inzicht is deze manier van waarborgen, juist het minst te vertrouwen, naar mijn weten zit er geen dakje boven de stemhokjes.
Op dit moment ben ik van mening dat het analoge stemmen in eerste instantie meer controleerbaar lijkt dan digitaal stemmen. Echter denk ik ook dat de manier van stemmen zowel digitaal als analoog in deze tijd van "fraude" en kritische vragen, misschien eens onderzocht mag worden naar intergriteit en of borging.
Zonder tech:
1. Je kan nooit tegenhouden dat diegene die stemt, gedwongen wordt door bijv. (echt)genoot. Dat kan nu ook ik, mijn vrouw kan mijn machtigen om voor haar te stemmen, ik bepaal vervolgens wat ik aankruis niet zij.
Je vrouw kan jouw machtigen als ze jouw vertrouwt. Thuis, achter de PC (ik ga ook uit van stemmen via internet, als men het heeft over 'digitaal stemmen'), kan de één de ander fysiek dwingen op partij X te stemmen. Dat zijn twee compleet verschillende situaties.
2. Er is geen mogelijkheid om het stemproces te controleren door elke burger. Iets wat (niet voor niets!) momenteel een verplichting is. Iets wat trouwens nu al niet goed gaat; want de telcomputers draaien niet op Open Source en de gebruikte hardware ook niet. Maar als we digitaal gaan stemmen, blijft er geen enkele controlemogelijkheid meer over voor de burger. De burger die dit controleert, krijgt een vergoeding hiervoor, de mens kan worden beinvloed, met geld of een andere overtuiging is dit het meest plausible (kijk naar de onduidelijk heid van het stemmen tellen in andere landen, zoals de VS)
Neen. Je kan je opgeven om het stemproces bij te wonen in een stemlokaal. Je krijgt daar geen vergoeding voor.
3. Met de bijna-monopolie van gesloten besturingssystemen en bijna-monopolie van hardware (CPU's, moederborden, chipsets, videodrivers, etc.) gesloten code in hardware is het niet alleen voor de burger maar ook voor overheden onmogelijk na te gaan of er niet achterdeurtjes in de hard- of software zitten, die 't stemproces veranderen danwel bespioneren. door het hele proces nu te laten oirganiseren en controleren door 1 partij (de overheid) is dit wel een beetje het geval slager keur je eigen vlees..ofniet?
Neen. De overheid heeft geen inzage in de code in de gebruikte software en hardware. Als je bedoelt dat de overheid niet alles zelf moet gaan ontwikkelen: waarom niet? Zolang de soft- en hardware maar Open Source wordt. Niettemin: ook dan zou ik tegen digitaal stemmen zijn. Genoeg redenen tegen.
4. Er zijn geen waarborgen meer op het stemgeheim. In een stemhokje met potlood weet je dat er niemand meekijkt. Bij een computer thuis is dat nog maar de vraag. welke waarborgin? de "weet je dat" bij jouw is gebasseerd op jouw ervaringen en jou optiek van de organisatie. Naar mijn inzicht is deze manier van waarborgen, juist het minst te vertrouwen, naar mijn weten zit er geen dakje boven de stemhokjes.
Natuurlijk, technisch gezien kan het: een camera verstoppen in de stemhokjes. Maar ik heb daar nog nooit van gehoord (dat dat gebeurd is). Zeker: als dat eenmaal gaat gebeuren, moeten daar maatregelen tegen worden bedacht. Desnoods te beginnen met metaaldetectoren.
Je vrouw kan jouw machtigen als ze jouw vertrouwt. Thuis, achter de PC (ik ga ook uit van stemmen via internet, als men het heeft over 'digitaal stemmen'), kan de één de ander fysiek dwingen op partij X te stemmen. Dat zijn twee compleet verschillende situaties.
,
Je redenen zijn een soort dystopisch OMG OMG OMG verhaal, maar het is als je nadenkt natuurlijk volkomen knots..
1. Om de verkiezingen te binvloeden moet je heel veel stemmen switchen. Je vrouw bedriegen? Dat maakt voor de verkieziingen geen mallemoer uit.
2. Via MFA kan je het behoorlijk dichtspijkeren. Is dat waterproof? Ja, je kan niet punt 1 halen zonder dat het opvalt.
Deze twee argumenten blazen echt je hele verhaal weg, Fraude op kleien schaal kan (kan altijd), maar juist de schaal maakt het zo veilig. Anders gezegd, ook nu vertellen mensen zich, zal er een briefje onder tafel waaien etc. etc.
Het is hetzelfde als stemmen per post. Niks mis mee, er is in de USA niet één fraue zaak met de post hard gemaakt (niet eens een beetje!) ondanks de belangen en de bonussen.
Stemmen op afstand kan makkelijk, goede MFA inregelen en het kan.
Je hebt ongeveer een 100k stemmen nodig om je eerste zetel te behalen. En dat is echt niet zoveel als je steun kunt vinden in de juiste bevolkingsgroepen. En als je daar 60k mensen kunt overtuigen om ook hun vrouw te dwingen op diezelfde partij te stemmen, dan ben je er al.
Waar het hier om gaat is dat als jij gaat stemmen in het stemhokje, je alleen in dat hokje moet gaan staan. Niemand die meekijkt, niemand die ziet wat je doet of mag zien wat je doet. Als je uit het stomhokje komt moet je stemformulier zo gevouwen zijn dat niemand kan zien op wie je hebt gestemd. Maak je het wel zichtbaar dan wordt jouw stem automatisch als ongeldig aangemerkt en mag deze niet in de urne gedropt worden.
Thuis achter de computer? Geen enkele vorm van controle meer. Je ziet niet eens wie er inlogd. MFA? Laat me niet lachen.
En wat het stemmen per post in de VS betreft, ik ben daar zeer grote tegenstander van, net om dezelfde reden. Niet dat een partij hier gaat frauderen, maar net omdat het stemgeheim niet meer gewaarborgd is.
Stemmen toestaan buiten het stemhokje betekend voor mij automatisch het einde van vrije en eerlijke verkiezingen.
En wat het stemmen per post in de VS betreft, ik ben daar zeer grote tegenstander van, net om dezelfde reden. Niet dat een partij hier gaat frauderen, maar net omdat het stemgeheim niet meer gewaarborgd is.
Er zijn in de VS genoeg erg afgelegen buurtschappen waar hoogstens een persoon of ~25-50 woont, het minstens een halve dag rijden is (als de weg überhaupt niet dichtgesneeuwt is ) naar de bewoonde wereld en de enige betrouwbare toevoer een afgelegen goederenspoorlijn is die eens per week even een tussenstopje maakt om goederen en post af te leveren / op te halen.
Voor dat soort situaties is de mogelijkheid tot stemmen per post de enige realistisch optie voor mensen om te kunnen stemmen, in Nederland of België komt deze situatie eigenlijk niet voor, de relatief afgelegen Waddeneilanden beschikken gewoon over stembureaus.
Je hebt ongeveer een 100k stemmen nodig om je eerste zetel te behalen. En dat is echt niet zoveel als je steun kunt vinden in de juiste bevolkingsgroepen. En als je daar 60k mensen kunt overtuigen om ook hun vrouw te dwingen op diezelfde partij te stemmen, dan ben je er al.
Alleen heb je geen enkel bewijs.
Het moeilijker maken om deel te nemen aan de democratie op basis van de onderbuik is een slecht idee. Ik hoop dat je dit direct beaamt.
Waar het hier om gaat is dat als jij gaat stemmen in het stemhokje, je alleen in dat hokje moet gaan staan. Niemand die meekijkt, niemand die ziet wat je doet of mag zien wat je doet. Als je uit het stomhokje komt moet je stemformulier zo gevouwen zijn dat niemand kan zien op wie je hebt gestemd. Maak je het wel zichtbaar dan wordt jouw stem automatisch als ongeldig aangemerkt en mag deze niet in de urne gedropt worden.
1. Volmacht.
2. Je hebt geen enkel idee of de onderdrukte vrouw in het stemhokje opeens wel de moed heeft om haar man tegen te gaan.
Thuis achter de computer? Geen enkele vorm van controle meer. Je ziet niet eens wie er inlogd. MFA? Laat me niet lachen.
MFA werkt goed voor bancaire* en overheidszaken. Het aantal fraude gevallen haalt bij benadering niet jouw kiesdrempel.
*En de motivatie voor het overnmen van iemands bancaire zaken zijn aanzienlijk groter dan iemands MFA breken voor 1 stem.
En wat het stemmen per post in de VS betreft, ik ben daar zeer grote tegenstander van, net om dezelfde reden. Niet dat een partij hier gaat frauderen, maar net omdat het stemgeheim niet meer gewaarborgd is.
Regels maken.
Ik kan ook een cameratje verstoppen in een stemhokje als ik heel graag wil weten wie waar op stemt.
Ook hier zijn de grote getalen weer doorslaggevend, individueel stemgedrag is niet de moeite waard.
Als je als politicus echt wil klooien ga je dataminen op Facebook en Twitter om darlangs mensen te beinvloeden, dat gaat veel harder dan op individueel niveau te gaan rommelen.
Stemmen toestaan buiten het stemhokje betekend voor mij automatisch het einde van vrije en eerlijke verkiezingen.
Opwerpen van barrieres om te stemmen is ondemocratisch.
Ik kom weer terug op het kernpunt:
Niemand heeft bewijs van fraude. Niemand heeft bewijs hoeveel mannen hun vrouw gaan dwingen ergens op te stemmen.
DIt maakt het argument zoals je snapt niet sterk, immers er is geen onderbouwing anders dan "gevoel".
Aan de andere kant zijn er heel sterke argumenten die fraude op individueel niveau zo onlogisch maken en die barrieres geen goed idee maken.
1. Je moet heel veel individuen flippen. Oftewel 60.000 keer een MFA breken.
2. Door barrieres te slechten zal de opkomst en participatie toenemen.
3. Zeker in een tijd van een pandemie is dit een heel goed idee.
Wat moet ik bewijzen? Dat je met 100k stemmen genoeg hebt? Ik heb het over een hypotetische situatie, je weet wel, zo eentje die, voor zover mij bekend, niet gebeurd is maar wel zou kunnen gebeuren.
Nee, ik heb geen idee of een onderdrukt persoon de moed heeft om een andere stem uit te brengen in het stemhokje, maar die persoon heeft daar wel de mogelijkheid. Dat is een niet te onderschatten verschil.
MFA werkt goed als het goed gebruikt kan worden. In een relatie waarin een partner onderdrukt wordt, is de kans zeer groot dat de andere partner toegang heeft tot elke vorm van identificatie. Ook de telefoon of welke manier van MFA je ook wenst te gebruiken. Kans is groot dat de andere partner niet eens een eigen bankrekening heeft, en als die er wel is dat de dominante partner er ook volledige toegang toe heef.
Een individuele stem is inderdaad niet veel waard, maar wat als een gezaghebbend persoon in een groep oproept om allemaal op dezelfde partij te stemmen? Dan hebben we het niet meer over 1 individuele stem. En die groep op zich die mag volgen, dat blijft individuele vrijheid. Maar als in die groep dan ook nog eens de partner beperkt wordt in vrijheden, dan wordt het een ander verhaal.
Met stemmen in het stemhokje wordt geen barriere opgeworpen, iedereen is vrij om naar het stemlokaal te gaan en zijn/haar/hun stem uit te brengen. Dat is geen barriere. Met stemmen per post zoals in de VS is in theorie perfect mogelijk om na te gaan wie waarop gestemt heeft. Elke stembrief zit in een enveloppe die terug te brengen is naar een persoon. Dat is een eerste probleem. Het tweede probleem is hetzelfde probleem als hierboven. Er is geen enkele manier om na te gaan of de stem vrij en ongedwongen is uitgebracht.
Dat er geen fraude gebeurd, dat er geen bewijzen zijn van fraude doet geen afbreuk aan de stelling dat deze werkwijze de democratie kan ondergraven. Dat is geen gevoel, dat is gewoon een feit. Onze democratie is gebasseerd op eerlijke en vrije verkiezingen. Dat is de kern van hoe ons democratisch systeem werkt. En als jij niet kan garanderen dat iedereen vrij zijn stem kan en mag uitbrengen, en dat kan je niet met stemmen per post, dan ondergraaf je net dat basisprincipe.
Als je beperkingen gaat stellen om deel te nemen aan een democratie moet het een duidelijk doel hebben, dit moet dus onderbouwd worden met feiten.
Een aanname dat een bepaalde doelgroep in een voor jou compleet onbekende mate misbruik zou kunnen maken is hierin niet geldig, al helemaal niet vanwege het discriminatie aspect. Er is nog nooit fraude aangetoond, dus het zware middel van het opwerpen van barrières die participatie moeilijker maken is bizar, ook al omdat het duidelijk is dat het niets gaat uitmaken (de machtiging!).
Dit is ook meteen de sleutel om je angst voor een dominante persoon die mensen oproept iets te stemmen wegneemt, dit is nu al mogelijk, dus je barrière die je hierop werpt doet niets anders dan het participeren moeilijker te maken. Goedwillende mensen het zuur maken voor een niet bewezen nog nooit opgetreden probleem is doodeng.
Nu de barrière die je niet identificeert:
1. Je vraagt mensen ergens heen te gaan. Als ze niet kunnen hebben ze pech. Als je iemand eerst voor een machtiging langs de gemeente stuurt doe je aan directe oneigenlijke ontzeggen van stemrecht: Als ik op de dag van stemmen ziek wordt/been breek/extra shift moet draaien vervalt opeens mijn stemrecht? Waarom? Wat is jouw zwaarwegende reden om mijn stem niet mee te laten tellen? Om deze in cijfers te duiden: 4200 positieve COVID resultaten per dag. Deze mensen verliezen toch niet meteen hun stemrecht vanwege een hypothetisch nog nooit voorgekomen probleem)?
Om het Belgische scenario te bekijken. Als we aannemen dat mensen 14 dagen thuis blijven na een positieve COVID test heb je het dus al snel over 75-100.000 mensen die geen machtiging kunnen opvragen en dus direct hun stem verliezen. Dat is dan zonder de gebroken benen, griep, migraine etc. Als we dit aantal afzetten tegen een hypothetisch probleem zal je hopelijk wel begrijpen waarom dit niet goed is voor democratie.
2. Het wegnemen van barrières(makkelijker maken om te stemmen) zal leiden tot meer mensen die stemmen. Een hogere participatie is goed voor de maatschappij, uitsluiten is funest voor de maatschappij. En in dit geval gaan we uitsluiten omdat we bepaalde culturen niet vertrouwen, een groep die al een hele lage participatie heeft.
Als er geen bewijs is dat dit de democratie ondermijnt is dit direct een reden om democratie te bevorderen. Wat jij voorstaat is juist slecht voor de democratie:
- Je maakt het moeilijker dan nodig om te participeren.
- Je verdenkt bepaalde bevolkingsgroepen van misbruik zonder dat je dit kan bewijzen.
Dan gaan we naar mail-voting kijken: Waarom zou iemand post gaan koppelen aan een bepaalde stem? Wat is het nut? Het is een inbreuk op privacy, maar het is geen stemfraude, tenzij ze de stembiljetten vervangen. Maar voor dat laatste hoef je niet te weten wie waarvoor stemt, sterker nog, dat kan ook bij gewone stemmen, het is alleen maar meer idioot risico om meteen even data diefstal te doen. Maar er zijn waarnemers die dat voorkomen.... en dat geldt ook voor de geposte stemmen.
Net als je angst voor onderdrukking kan je geen kwantiteit duiden en is het überhaupt geen logische wijze van fraude. Sterker nog, hiervoor zijn er regels en protocollen.
Om het samen te vatten:
Om een hypothetisch probleem waarvoor je geen bewijs kan overleggen te vermijden wil je individuele vrijheid (waar jezelf aan refereert) inperken. Dat is niet bevorderlijk voor participatie en ondergraaft de democratie.
[Reactie gewijzigd door roffeltjes op 22 juli 2024 18:26]
1. Om de verkiezingen te binvloeden moet je heel veel stemmen switchen. Je vrouw bedriegen? Dat maakt voor de verkieziingen geen mallemoer uit.
Het is nog steeds zo dat in bepaalde culturen de vrouw of man onderschikt is aan de man of vrouw. En die culturen hebben wij ook in Nederland. En dat gaat om grote getallen.
2. Via MFA kan je het behoorlijk dichtspijkeren. Is dat waterproof? Ja, je kan niet punt 1 halen zonder dat het opvalt.
MFA is van weinig waarde als het hele stemproces thuis plaatsvindt en onder controle is van de persoon die daar de baas is.
Deze twee argumenten blazen echt je hele verhaal weg
Die ik dus zojuist om zeep heb geholpen.
Fraude op kleien schaal kan (kan altijd), maar juist de schaal maakt het zo veilig.
Als het stemmen eenmaal op internet gaat: dàn heb je juist een schimmig stemproces op grote schaal.
Anders gezegd, ook nu vertellen mensen zich, zal er een briefje onder tafel waaien etc. etc.
Het is hetzelfde als stemmen per post. Niks mis mee, er is in de USA niet één fraue zaak met de post hard gemaakt (niet eens een beetje!) ondanks de belangen en de bonussen.
Stemmen per post is ook zeer zeker niet te prefereren boven stemmen in een stemhokje.
Stemmen op afstand kan makkelijk, goede MFA inregelen en het kan.
Alleen technisch gezien kan het. Maar het kan allesbehalve wat betreft de argumenten in mijn lijstje.
Het is nog steeds zo dat in bepaalde culturen de vrouw of man onderschikt is aan de man of vrouw. En die culturen hebben wij ook in Nederland. En dat gaat om grote getallen.
Ah, nu snap ik ook waarom je eerder sprak over "bepaalde mensen".....
[...]
Het is nog steeds zo dat in bepaalde culturen de vrouw of man onderschikt is aan de man of vrouw. En die culturen hebben wij ook in Nederland. En dat gaat om grote getallen.
Ja, ja grote getale, alleen heb je geen getallen. Ik hoop dat je begrijpt dat het feit dat je geen flauw idee hebt hoe wijd verspreid dit is je argument aanzienlijk aan kracht verliest.
1. Bedreigde vrouwen kan je niet duiden in getallen. Het is dus een aanname.
2. Digitaal stemmen veranderd hier niets aan.
3. We weten niet eens of in persona stemmen hier iets aan veranderd.
MFA is van weinig waarde als het hele stemproces thuis plaatsvindt en onder controle is van de persoon die daar de baas is.
Volmacht.
Die ik dus zojuist om zeep heb geholpen.
Nope. Het feit dat de volmacht er is neemt je hele argument weg. Dwang is nu ook mogelijk.
Sowieso ga jij uit van een gecoordineerde actie waarbij 100.000 vrouwen worden gedwongen anders te stemmen. Niet alleen heb je hier geen bewijs voor, je weet niet eens of in persona stemmen dit significant zou veranderen.
Als het stemmen eenmaal op internet gaat: dàn heb je juist een schimmig stemproces op grote schaal.
Waarom? Je kan nog steeds een papertrail creeren door een machine elke stem op papier te laten drukken (zie de USA). Je kan dan zowel het digitale proces als het papieren proces met elkaar vergelijken.
NEEN. Alleen al het feit dat vertellen en briefje wegwaaien niet gaat is een direct argument dat digitaal op punten ook betrouwabaarder is en zeer zeker geen whataboutisme.
Stemmen per post is ook zeer zeker niet te prefereren boven stemmen in een stemhokje.
Eens, we moeten meer barrieres opwerpen voor een democratisch proces....
OH wacht dat is juist heel slecht, we willen juist meer participatie.
Alleen technisch gezien kan het. Maar het kan allesbehalve wat betreft de argumenten in mijn lijstje.
Nogmaals, je argumenten komen vooral neer op het verdenken van bepaalde culturen. Aangezien je dus 100.000 samenwerkende kwaadwillende mslims (laten we man en paard noemen) hebben. Mar ook jin moet direct toegeven dat digitaal stemmen dit niet makkelijker maakt, immers de volmacht kan hier ook voor worden misbruikt.
Maar laten we hem eens omdraaien, je hebt geen enkel bewijs dat vrouwen anders gaan stemmen als ze in het hokje staan.
En hier is dus het gigantische pijnpunt: Jij wil barrieres opwerpen om te stemmen terwijl dat de zwakkeren keihard schaadt. Tenzij je niet zo van democratie houdt is het opgooien van een barricade voor een probleem waar je helemaal nul bewijs voor kan produeren niet zo'n goed idee.
[Reactie gewijzigd door roffeltjes op 22 juli 2024 18:26]
Ben je zo naief? Als iemand zijn/haar partner thuis zou dwingen om op partij X te stemmen, waarom zou die dan bij analoog stemmen niet net zo goed dwingen om de volmacht af te geven.
Dat is geen goed vergelijk.
Er is enige sociale controle: als je steevast twee stembiljetten komt halen (die voor jezelf en die voor je partner), dan kunnen in elk geval de medewerkers op het stembureau dat zien. Bij stemmen achter de computer is er niet sprake van zo'n sociale controle.
Want de medewerkers van het stembureau die om de paar jaar een paar duizend wildvreemden voorbij zien komen onthouden dat jij een volmacht had?
Een familielid van mij werkt al vele jaren in hetzelfde kleine stembureau.
Het valt gewoon op als bepaalde mensen steevast ook een volmacht van hun goed-ter-been-zijnde partner meenemen. Dat weet de persoon die met de volmacht komt, ook. Dus minder kans dat daar massaal gebruik van gemaakt wordt als het om volmachten gaat i.p.v. stemmen achter de PC. Wat mij betreft wordt het stemmen per volmacht trouwens meer aan banden gelegd: als er geen doktersverklaring is dat bijv. iemand heel slecht ter been is, mag het van mij worden verboden. Zoiets.
Ik stem ook al jaren namens mijn vriendin. Ze heeft meestal geen tijd i.v.m werk of kinderen. Dus als het in een normale situatie al zo kan gaan kan het zeker ook in gedwongen situatie. Digitaal of analoog maakt dan niks uit.
Dat is geen goed vergelijk.
Er is enige sociale controle: als je steevast twee stembiljetten komt halen (die voor jezelf en die voor je partner), dan kunnen in elk geval de medewerkers op het stembureau dat zien. Bij stemmen achter de computer is er niet sprake van zo'n sociale controle.
En wat gaan ze doen? Ik stem wel vaker voor het gezin en mijn schoonmoeder.
Hoe zie je dat voor je? "Meneer u mag niet stemmen, u hebt vorige keer ook al een volmacht gebruikt."
Sterker nog, de mensen bij het stemhokje hebben die gegevns niet eens (over schenden van privacy gesproken...).
Ik weet niet hoe volmachten werken in Nederland, maar in België moet een volmacht afgehaald worden op het gemeentehuis door diegene die de volmacht wil geven aan een ander. Dat verhoogd de sociale controle op het geven van een volmacht.
Ik weet niet hoe volmachten werken in Nederland, maar in België moet een volmacht afgehaald worden op het gemeentehuis door diegene die de volmacht wil geven aan een ander. Dat verhoogd de sociale controle op het geven van een volmacht.
Dit is geen barriere. Mag jij mij eens uitleggen hoe dit een barriere is. Stel je voor dat ik een volmacht zou kunnen gaan vraag op naam van een ander. Dat zou pas erg zijn en fraudegevoelig. Bij verkiezingen, ons democratisch process, horen nu eenmaal controles, vele controles, om te zorgen dat ze zo eerlijk mogelijk verlopen.
Bij voorbeeld als de volmachtgever door lichamelijke gebreken niet naar het gemeentehuis kan komen. Hoe moet iemand die nauwelijks zijn bed/huis uit kan komen door ouderdom/handicap/ziekte/verplichte quarantaine zo'n volmacht ophalen?
Je kan 1 van de 2 gebruiken. De controle zit hem in Identiteitsbewijs en één van de twee bovengenoemde middelen.
Ophalen bij het gemeentehuis is een barrière: extra onnodige stappen. Waarom onnodig? Bovenstaand proces is veilig genoeg, immers je kan maar één van beide manieren gebruiken. Als allebei voorkomen heb je direct fraude te pakken.
En ik kan de impact onderbouwen met cijfers,
Vandaag zijn er 4200 mensen positief getest op COVID. Die mensen verliezen in Belgie per direct stemrecht of moeten de COVID regels breken.
Laten we wel zijn, je bent het direct met me eens dat er elke dag meer mensen ziek worden/been breken dan dat er fraudegevallen zijn geconstateerd (namelijk dat komt nooit voor!). We hebben hier direct de impact op de democratie te pakken: Om een niet bekend probleem aan te pakken sluit je duizenden onschuldige mensen uit.
In Nederland kan ik direct mijn broer machtige zodat mijn stem toch telt.
[Reactie gewijzigd door roffeltjes op 22 juli 2024 18:26]
1. Dwingen tot stemmen kan in het hokje ook, (desnoods omzeild worden). Moet zeggen thuis is dat wel is waar makkelijker dan op een locatie echter niet uitgesloten. Erger hierin is (verder in de discussie meegenomen) stemmen met grote getallen. Het is in Nederlands helaas vaak genoeg gebeurd dat stembiljetten als volmacht worden verkocht voor een paar tientjes. Dat is natuurlijk compleet gestoord. Dat lees ik helaas vaker dan gedwongen stemmen.
Daarnaast is er ook nog het vormend-stemmen, wat inhoud dat je als kind de normen en waarde vanuit huis meeneemt, wat vind het gezin belangrijk. De uitgebrachte stem kan hierin zijn bevooroordeeld.
3. Inzage overheid mbt de code
een OpenSource klinkt allemaal heel euforisch, maar echt zou jij willen dat iedereen op de hele wereld kan bepalen hoe jouw huis er uit ziet, en dat ze de sloten van je iedere dag op elk gewenst moment mogen "verbeteren". Nee, daar wil je ook zelf verantwoordelijk voor zijn, het is niet meer dan redelijk dat code, Embedded of niet wordt gereguleerd door bepaalde partijden. Natuurlijk is er kans op fraude.
Het proces bedoel ik, het versturen van de stembiljetten tot het tellen van de stemmen, alles hierin komt van de overheid en wordt gecommuniceerd vanuit de overheid. ik wil niet impliceren dat dit per definitie slecht of fout is. Het maakt alleen geen drol uit of het digitiaal of analoog stemmen is.
De burger die dit controleert, krijgt een vergoeding hiervoor, de mens kan worden beinvloed, met geld of een andere overtuiging is dit het meest plausible (kijk naar de onduidelijk heid van het stemmen tellen in andere landen, zoals de VS)
De fraudeur moet dan wel heel veel mensen omkopen, wil dit gaan werken. En wat heeft 'betaald worden' met eerlijkheid te maken? We worden allemaal betaald voor ons werk, doen we het daardoor oneerlijk?
(En als je de VS erbij haalt, daar heeft de verliezer zelfs bewerd dat stemcomputers gehack zouden zijn door een al dode president uit een vijandig land... kortom onzinbeschuldigingen, maar stemcomputers zijn ook in hun narratief onveilig.)
door het hele proces nu te laten oirganiseren en controleren door 1 partij (de overheid) is dit wel een beetje het geval slager keur je eigen vlees..ofniet?
Het wordt gecontroleerd door (heel veel) burgers. En wie een complot wil organiseren, houdt dat nooit stil, als er tienduizenden medeplichtigen zijn.
welke waarborgin? de "weet je dat" bij jouw is gebasseerd op jouw ervaringen en jou optiek van de organisatie. Naar mijn inzicht is deze manier van waarborgen, juist het minst te vertrouwen, naar mijn weten zit er geen dakje boven de stemhokjes.
In ieder geval gaan de biljetten in een bus waar ze hun volgorde kwijtraken. Dat is achteraf niet na te pluizen. Een computer heeft logbestanden. Bedoelde, en onbedoelde.
Op dit moment ben ik van mening dat het analoge stemmen in eerste instantie meer controleerbaar lijkt dan digitaal stemmen. Echter denk ik ook dat de manier van stemmen zowel digitaal als analoog in deze tijd van "fraude" en kritische vragen, misschien eens onderzocht mag worden naar intergriteit en of borging.
Je kan er gewoon bij gaan staan, als waarnemer. Meld je aan.
[Reactie gewijzigd door sympa op 22 juli 2024 18:26]
Waarnemers worden enkel gestuurd naar landen die een geschiedenis hebben van het schenden van de democratie. Daarnaast hebben zij ook geen enkele invloed op de goedkeuring van resultaten, het is enkel een politiek middel om te kunnen aangeven: wij erkennen het resultaat niet. Maar meer dan dat kan men ook niet doen.
Je eerste punt is eenvoudig op te lossen: software open source maken zoals men in België doet. Maar ook daar gaat weer kritiek op komen van mensen die gaan zeggen dat je niet kunt controleren of de broncode die je krijgt te zien (en die is pas beschikbaar na de verkiezingen, niet ervoor) wel diegene is die gebruikt is voor de verkiezingen.
Op je tweede punt. Digitaal stemmen hoeft nog niet te betekenen dat je stemt via het internet. In België stemmen de meeste mensen digitaal, maar wij moeten ook nog altijd gewoon naar het stembureau op verkiezingsdag en mogen enkel alleen in het stemhokje gaan staan. Wij stemmen al zo sinds de jaren 90 en er is hier nog nooit een partij geweest die heeft opgeroepen om stemmen via het internet mogelijk te maken.
Ten derde, er zijn voldoende open ontwerpen om iets volledig op maat te maken als je daar de financiële middellen voor hebt. Zeker wat besturingssystemen betreft zit je er volldig naast. De meeste gebruikte besturingssystemen zijn open source. De enige uitzondering? Desktop computers en laptops.
Je vierde punt is een herhaling van je tweede punt.
Digitaal stemmen wil niet zeggen dat je in een netwerk zit. De procedure in België schrijft voor dat na het beëindigen van de stemming de resultaten op 2 USB sticks worden gezet (je kent dat wel, chinese brol, je wil niet dat de stemmen verloren gaan omdat er 1 ineens niet meer werkt). Die moeten door de voorzitter van het stembureau naar een centrale locatie gebrachtr worden (samen met alle papierwerk, man zoveel papier dat er nog bij komt kijken) waar deze verwerkt worden samen met alle andere bureaus uit de regio. Je hebt dus niets om te DDoSen als je dat zou willen, want het meeste gebeurd gewoon offline.
Zo'n artikel als dit hoort niet premium te zijn, dit zou iedereen moeten kunnen lezen.
Ik vind het opvallend dat de VVD nog steeds in 'crimefighters mode' zit waarbij we allemaal bij voorbaat verdacht zijn. Blijkbaar hebben ze niet veel geleerd daar.
Zo'n artikel als dit hoort niet premium te zijn, dit zou iedereen moeten kunnen lezen.
Ergens anders ook al gecomment maar: "Voor context: ik heb overwogen het om precies deze reden niet Premium te maken. Uiteindelijk toch besloten dat wel te doen vanwege de redenen waarom we Premium hebben ingevoerd, met de belangrijkste overweging dat het wel verder gratis is om te lezen op dit moment."
Helemaal mee eens dat deze informatie voor iedereen toegankelijk is. Helaas schept dit wel de verwachting dat die over, laten we zeggen 4 jaar, niet meer het geval is. Laten we hopen dat dan tenminste een samenvatting te zien is voor iedereen.
Ik sluit ook niet uit dat we dit na de Premium-bèta alsnog gewoon gratis beschikbaar maken - moet ik even op de redactie overleggen, maar ik vind daar zeker wel wat voor te zeggen.
Graag JA21 toevoegen aan het Artikel. Die gaat waarschijnlijk wel zetels halen in de Tweede Kamer. Piratenpartij is totaal kansloos, maar staat er wel bij.
Bovendien hebben ze al zetels in de Eerste kamer, Provinciale Staten en Europarlement. Bedankt
Het simpele feit dat deze informatie dus mogelijk in de toekomst alleen beschikbaar is voor de 'haves' vergroot het verschil in toegankelijkheid van begrijpelijk geschreven, overzichtelijke informatie. Dit zorgt er voor dat meer mensen minder goed ingelicht gaan stemmen. Nietdat dit artikel nu het verschil maakt, maar een goed voorbeeld waarom bepaalde informatie per definitie zonder drempel toegankelijk zou moeten zijn.
Mooi artikel. Wel jammer dat er geen stellingen zijn opgenomen over de monopolie op de kabel en de rol van de overheid bij de uitrol van glasvezel. Daar verschillen partijen vermoedelijk ook erg over en gaat ons allemaal aan.
Iedereen in Nederland heeft toegang tot internet via verschillende transportmedia. Internet via glasvezel en kabel gaan voornamelijk over luxueuse hoge up- en downloadsnelheden, die niet noodzakelijk zijn voor de essentiële zaken (nieuwsgaring, overheidsdiensten, communicatie) waar je het internet voor zou gebruiken. Om die reden is er geen reden om dit in verkiezingsprogramma's op te nemen.
Jammer dat er niets staat over Vrij & Sociaal Nederland, de nieuwe partij van Bas Filippini, oprichter en ex-voorzitter van stichting Privacy First.
Nu zijn er veel nieuwe partijen en zal het moeilijk zijn om alles en iedereen een plaats te geven. Maar juist voor Tweakers zouden sommige partijen een mooi podium kunnen zijn.
Het programma klinkt als de libertarische partij, maar dan met "heel veel moeilijke woorden". Terminologie en zinsopbouwen die 90 procent van de samenleving niet volledig zal begrijpen. En dan kom je op mijn grootste kritiekpunt voor dit soort ideeën: Het overgrote deel van de mensen is niet in staat om langetermijnplannen te maken, zeker niet op het gebied van landelijke politiek en macro-economie. Daar is een gekozen volksvertegenwoordiging met advies vanuit experts cruciaal voor.
Zowat alle ict-projecten mislukken, bijna altijd lopen de kosten uit de hand en vaak is het eindproduct niet wat men verwacht had. Het is daarom zeer belangrijk dat er een ministerie van Ict-zaken aangesteld wordt in de toekomst.
Geen analyse waarom het misgaat, maar de oplossing is een apart ministerie. We hebben een ministerie voor infrastructuur en we kunnen nou niet zeggen dat de Betuwelijn, Vliegveld Lelystad, de HSL/Fyra en de Noord/Zuidlijn nou zo'n succes waren. Ook de GGD valt enkel en alleen onder één ministerie en we zien hoe dat nu gaat.
FVD is voor een zogenaamd zaken- of kenniskabinet. We willen dat ministers die aangesteld worden, mensen uit het werkveld en de praktijk zijn. Een programmeur als minister van Ict-zaken.
Een zakenkabinet, totdat de (neutrale) uitkomst niet gewenst is. Je kunt niet een zaken-/kennis-kabinet willen en daarna werkelijk elk advies vanuit het RIVM/OMT neersabelen alsof een stelletje amateurs zijn. Zowel op het klimaat-, stikstof- als Covid-dossier varen ze een totaal andere koers dan de experts.
En een programmeur als minister? Liever niet, zeg ik als programmeur. Plasterk was een gevierd wetenschapper, maar heeft het totaal verprutst als minister.
Aan de andere kant, we hebben nu mensen uit compleet andere werkvelden op ministersposten. Enig kennis van je dossiers is belangrijk. De beste managers in mijn bedrijf zijn naast goede leiders ook mensen die zich enigzins kunnen inleven in de materie.
Het is een punt waar inderdaad een goed argument voor te voeren, het probleem is echter welke partij dit argument probeert te voeren en als zij verantwoordelijk gaan zijn voor het aanstellen van "experts" dan houd ik mijn hart vast dat dit ook daadwerkelijk "experts" zullen zijn.
:strip_exif()/i/2004124276.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004124288.jpeg?f=imagenormal)
/i/2004124290.png?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004111100.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004124308.jpeg?f=imagenormal)
/i/2004100460.png?f=imagenormal)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006179056.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005129424.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004840756.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004232714.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2004169976.png?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004143982.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2001391391.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/1342053781.gif?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004609166.jpeg?f=fpa)
/i/2004907232.png?f=fpa)
/i/2004735554.png?f=fpa)
/i/2004610876.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2003549106.jpeg?f=fpa)
/i/2001714923.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/1273917920.gif?f=fpa)
:strip_exif()/i/1272975498.gif?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/13869/loc.jpg?f=community){kind=small}
/u/75323/5procentoog.JPG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/291761/Agfa%2520Vista%252050x65-2kb.jpeg.jpg?f=community){kind=small}
/u/518735/crop590c368ed64a4_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/37445/oakley.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/448966/crop62a741840cd69_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/467778/crop5d7a5dd1f296a.gif?f=community){kind=small}
/u/3174/crop5f1e2a4facc1b.png?f=community){kind=small}
/u/414672/BuddyGuy.png?f=community){kind=small}
/u/1233126/crop63614f65924fa_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/88719/crop624ccd84437db_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/177406/crop5ca60c3b4a6c7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/217510/crop660db19c1cf7b_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/383145/MLP%2520fluttershy-forum.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/731905/crop59a533415b4b4_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/297222/aaffd9838a75fb4f702fc62c071cf9fd.png?f=community){kind=small}
/u/118097/crop571a206c8cf1f_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/474290/crop5612d647692a7.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/1492880/crop6073f7f340d92_cropped.gif?f=community){kind=small}
)
:strip_icc():strip_exif()/u/44113/tux.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/56108/STRESSED_1.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/65686/crop6794d65dab98b_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/81611/headcrop.jpg?f=community){kind=small}
/u/337525/crop577d404977f22.png?f=community){kind=small}
/u/180271/av.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/542245/crop5ad4c191a640a_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/707710/crop5b7c11e5246c4_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/1359832/crop5fcfdc0ba0f2b_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/18164/elmo.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/15950/crop619cc7f873714_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/1339270/crop66b384c7ddff6_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/8874/TweakersF.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/64465/crop5db09addab56c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1344096/crop5e51bd482905f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/226695/crop58640d75165ca_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/1435570/crop672c9fd299184_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/912957/crop5f16acacac354_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/98843/tmpgeel601.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/27688/level42princess1.gif?f=community){kind=small}
/u/45865/crop62338715be02f.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/386815/296252.jpg?f=community){kind=small}
/u/141998/crop57f8cd396d9ce_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44434/avatarsmall.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/422325/crop6595bd17a9abd_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/76569/garfield14.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/14/wildhagen60x60.jpg?f=community){kind=small}
/u/551982/crop5a953519a1344_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/247454/crop67054448c4665.jpg?f=community){kind=small}
/u/96415/crop5af40af719c6b_cropped.png?f=community){kind=small}
./u/179202/crop56484cad6dfaa_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/159815/crop580f717442e00_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1220250/crop5fb952eec68d8_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/226258/tweakersavatar.png?f=community){kind=avatar}
richtlijnen, verordeningen, beschikkingen blijven zoals ze zijn ipv dat er Europese wetten en kaderwetten komen.:strip_icc():strip_exif()/u/541076/crop5c0c5d7e04bf6_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/230241/crop5db74093e7dc1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/59826/crop5a2d096bed81a_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/677/crop5e62ccc026e5a_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/201882/crop5e9b3967300bc_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/348138/crop5dde89a7c37c4_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/280558/lt_templeton_faceman_peck1.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/84582/crop5c6ad2baa89ba_cropped.jpeg?f=community){kind=small}