Ctivd: aangepaste Wiv is vaag over 'zo gericht mogelijke' inzet bevoegdheden

De Ctivd, die toezicht houdt op de Nederlandse geheime diensten, heeft een reactie gegeven op de voorgestelde wijzigingen aan de Wiv 2017, ofwel de 'sleepwet'. Zo is de toezichthouder onder meer van mening dat de term 'zo gericht mogelijk' niet goed gedefinieerd is in de wet.

Bij de voorgestelde aanpassingen aan de wet, die werden opgesteld naar aanleiding van het Sleepwet-referendum, is een poging gedaan om een motie van voormalig PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt op te nemen in de wet. Die motie stelt dat de inlichtingendiensten hun bevoegdheden 'zo gericht mogelijk' moeten inzetten en dat deze eis dan ook bij het verlenen van toestemming voor de inzet van de bevoegdheden moet worden bekeken. Dit was een van de maatregelen om te voorkomen dat er sprake zou zijn van een 'sleepnet'. Volgens de Ctivd is echter onduidelijk wat de vermelding van 'zo gericht mogelijk' in de aangepaste wet nu precies betekent.

Zo stelt de toezichthouder dat dit vereiste niet nader wordt omschreven in de memorie van toelichting of de parlementaire behandeling van de nieuwe Wiv. Daardoor is het onduidelijk hoe de inlichtingendiensten dit vereiste moeten invullen. De Ctivd raadt dan ook aan een toelichting op te nemen in de memorie van toelichting en schrijft: "Het begrip 'zo gericht mogelijk' houdt in dat de mate van gerichtheid in het gehele proces van gegevensverwerking een rol speelt bij de rechtmatigheid daarvan. Zo gericht mogelijk behelst dat de inzet van een bevoegdheid zoveel als mogelijk wordt beperkt tot die targets, informatiedragers en gegevens die bij kunnen dragen aan de onderzoeksopdracht, de specifieke onderzoeksvragen en de doeleinden waarvoor de gegevens worden verwerkt."

De toezichthouder heeft ook op andere punten aanbevelingen. Zo zou de eis van gerichtheid door zijn huidige plaatsing in de wet alleen slaan op een bepaald aantal bevoegdheden, maar zou het juist van belang zijn dat deze voor alle bevoegdheden van de diensten geldt. Daarnaast zou de gewijzigde wet een lager beschermingsniveau voor advocaten en journalisten tot gevolg hebben door een bepaalde waarborg met betrekking tot het stelselmatig verzamelen van gegevens omtrent personen uit open bronnen te verwijderen. De Ctivd wil dan ook dat die verwijzing wordt hersteld. Een derde aanbeveling is dat er een 'eenduidige regeling' komt met betrekking tot een melding die nodig is als ongeëvalueerde gegevens met buitenlandse diensten gedeeld worden. Ten slotte vraagt de toezichthouder of het onderscheid tussen gegevens van de Ctivd en gegevens van de diensten met betrekking tot de Wet open overheid kan vervallen.

De internetconsultatie over de voorgestelde wijzigingen aan de nieuwe Wiv is inmiddels gesloten. Het is de bedoeling dat de wijzigingen vanaf 1 januari 2019 ingaan, zo stelde de regering eerder. De nieuwe wet is al sinds 1 mei van kracht. Een kort geding om het ingaan van de ongewijzigde wet tegen te houden, had geen succes.

Reacties (29)

Samengevat; we hebben een wet aangenomen, die verre van volledig is.

En waarom eigenlijk, waarom kon die wet niet eerst aangepast worden zodat ie redelijk en acceptabel is voor de meeste Nederlanders en in lijn is met welk doel het dient?

Nu is de wet te vergelijken met het onnodig fouilleren van alle mensen die in een bepaald gebied wonen. En er hoeft geen reden te zijn en alle uitkomsten/gevonden voorwerpen mogen we met buitenlandse diensten delen. En die kunnen het dan voor de Nederlandse inlichtingen dienst "bewaren", want onze overheid is gebonden aan een bewaartermijn...

Samengevat; we hebben een wet aangenomen, die verre van volledig is.

En waarom eigenlijk, waarom kon die wet niet eerst aangepast worden zodat ie redelijk en acceptabel is voor de meeste Nederlanders en in lijn is met welk doel het dient?

Nu is de wet te vergelijken met het onnodig fouilleren van alle mensen die in een bepaald gebied wonen. En er hoeft geen reden te zijn en alle uitkomsten/gevonden voorwerpen mogen we met buitenlandse diensten delen. En die kunnen het dan voor de Nederlandse inlichtingen dienst "bewaren", want onze overheid is gebonden aan een bewaartermijn...

Het probleem dat je nu hebt is dat jij kritiek hebt op de wet en dat jij het gevoel hebt dat deze voor een meerderheid niet aanvaardbaar is maar je kan daar niet zeker van zijn. Buiten het parlement heeft niemand het recht om te spreken in naam van de meerderheid van de bevolking en de enige manier om echt zeker te zijn is met ... een referendum. Maar zo een referendum is dan weer niet fijnmazig genoeg om goed te weten te komen wat de bevolking dan wel echt wenst.

Het gaat nog verder. Op het moment dat zo'n referendum dan daadwerkelijk doorgang vindt, weet het gros van het volk niet eens waar het op stemt vanwege de manier van informeren. We kennen allemaal het filmpje wel van de twee theedames die 'Ja, denk ik dan maar' hebben gestemd omdat ze niet eens wisten wat het WIV was. Voor de mensen die RTL4 en NOS een beetje bijgehouden hebben is het een goede wet die 'ons land veiliger maakt'. Que? Is NL op dit moment zo onveilig dan? Hoeveel aanslagen hebben wij de afgelopen pak-em-beet 20 jaar te verduren gehad?

Maar wat nog veel erger is: er wordt met geen woord gerept over wat er nu precies in die wet staat. Uitbreiding bevoegdheden. Welke bevoegdheden dan? Hoe ver worden die uitgebreid? Het volk wordt totaal verkeerd/onvoldoende geinformeerd om maar een 'ja' uit dat referendum te kunnen halen. Een referendum werkt perfect, als het volk dan ook fatsoenlijk ingelicht wordt zodat het weet waar het voor of tegen stemt.

Wat ik vooral vreemd vind is dat hier niet aggressiever op gereageerd is. In de aanloop naar het referendum heb ik veel uit lopen leggen waarom de WIV zo'n enge wet is, maar in veel gevallen kreeg ik blikken van ongeloof of mensen die gewoon de schouders ophalen. Ook het afschaffen van referenda werd met schouderophalen ontvangen, terwijl beide wetswijzigingen heel duidelijk te kennen geven dat onze regering met dat hele democratisch beginsel niet zoveel op heeft.
Als je zo gemakkelijk inlichtingendiensten vrij spel kunt geven om data te verzamelen/verhandelen op grote schaal én zonder blozen de uitkomst van een referendum (of twee) naast je neer kunt leggen geef je als regering duidelijk aan dat je daar echt niet voor het volk zit. Ik was hier graag de straat voor op gegaan, maar we hebben het allemaal maar gelaten geaccepteerd, blijkbaar zijn we dit normaal gaan vinden.
Ik ben erg blij dat er nog steeds toezichthouders zijn die ondanks alles aan de bel blijven trekken, maar gezien de milde reacties denk ik dat dit nog maar het begin is; onze regering heeft gezien dat ze dit zonder veel heisa kunnen flikken dus ze blijven nog wel even doorgaan met informatievrijheid inperken en onttrekken aan toezicht.

Wat ik vooral vreemd vind is dat hier niet aggressiever op gereageerd is. In de aanloop naar het referendum heb ik veel uit lopen leggen waarom de WIV zo'n enge wet is, maar in veel gevallen kreeg ik blikken van ongeloof of mensen die gewoon de schouders ophalen. Ook het afschaffen van referenda werd met schouderophalen ontvangen, terwijl beide wetswijzigingen heel duidelijk te kennen geven dat onze regering met dat hele democratisch beginsel niet zoveel op heeft.
Als je zo gemakkelijk inlichtingendiensten vrij spel kunt geven om data te verzamelen/verhandelen op grote schaal én zonder blozen de uitkomst van een referendum (of twee) naast je neer kunt leggen geef je als regering duidelijk aan dat je daar echt niet voor het volk zit. Ik was hier graag de straat voor op gegaan, maar we hebben het allemaal maar gelaten geaccepteerd, blijkbaar zijn we dit normaal gaan vinden.
Ik ben erg blij dat er nog steeds toezichthouders zijn die ondanks alles aan de bel blijven trekken, maar gezien de milde reacties denk ik dat dit nog maar het begin is; onze regering heeft gezien dat ze dit zonder veel heisa kunnen flikken dus ze blijven nog wel even doorgaan met informatievrijheid inperken en onttrekken aan toezicht.

ik heb zelf het idee dat wij als volk een beetje 'politiek moe' zijn: het zal allemaal wel, ze liegen dat ze barsten en het stemmen maakt ook allemaal geen ruk meer uit, ze zeggen toch A en doen B.


ik heb toch een baan met een dak boven mijn hoofd: Waarom demonstreren, teveel moeite/tijd/geld.

demonstreren of staken lijkt wel uit de mode te zijn, jij bent de boeman als je voor je rechten op wilt komen

[Reactie gewijzigd door mschol op 21 augustus 2018 21:23]

/cynical modus on

He Plebs,

Doe eens rustig bij het kruisje tekenen! Vadertje staat weet beter; we moeten niet willen dat ze iets niet door kunnen drukken.

En lastige journalisten die ingewikkelde vragen stellen; dat is toch not done? Dan gaat het volk nadenken over wat ze nu echt zouden willen; en daar zijn ze helemaal niet toe in staat. Die journalisten gaan we met een kamerprotocol lastigvallen; dan doen ze vanzelf weer de makkelijke one-liners vragen.

het gewone volk is echt veels te dom; lopen achter die populisten aan, en reageren niet goed op de triggerwoorden 'terrorisme' en 'kinderporno'; het lijkt wel of ze daar teveel aan blootgesteld zijn; en niet in paniek raken van die woorden; dus laten we wat nieuws verzinnen (De Russen! is misschien een mooie) . Ondertussen moeten we die referenda maar afschaffen; want daar krijgen we niet meer onze zin door.

Dus mondje dicht doen; tekenen bij het kruisje; dan doen wij polici vooral alsof het plebs iets te zeggen heeft; maar we drukken onze zin toch wel door....

(we noemen iets _net_ iets anders; en dan hebben we een europese grondwet; maar dat is echt iets anders wat afgewezen word in een referendum hoor! er zijn zeker 3 zinnen anders!). De sleepwet word niet goedgekeurd in het referendum?? Ach; passen we iets kleins aan; met een vage zin; en dan zijn we er toch?

Net zoals dat Rutte ergens beloofd heeft om de dividendbelasting af te schaffen; maar de _echte_ reden waarom dat zo is uitonderhandeld met een voor ons onbekende partij/organisatie zullen we nooit weten. Mondje dicht; vooral veel misbaar maken in de kamer; dan lijkt het alsof we er mee bezig zijn; en dan tekenen bij het kruisje.

Oh, kost het ineens 400 miljoen! meer; dat is niet erg; dat wringen we vast wel ergens uit de bevolking; die zijn toch te stom om het te merken. Maar als iets anders meer kost dan gaan we echt moeilijk doen hoor; 1 euro is dan al teveel.

het is echt jammer dat ik dit (als echte democraat) moet zeggen; maar we leven hier in NL en in europa in een door de politici gewenste bananenrepubliek. We staan erbij; en kijken ernaar. We drinken een glas; doen een plas; en alles blijft zoals het was.

Maar mondje dicht hoor; het volk zou het eens te weten komen..

/cynical modus off

Aanslagen gebeuren nooit in NL. Dit zijn altijd verwarde mannen en incidenten.

"Voor de mensen die RTL4 en NOS een beetje bijgehouden hebben is het een goede wet die 'ons land veiliger maakt'."

Que? Genoeg kritiek op beide platformen voorbij gekomen hoor, met duidelijk de voors en tegens uitgelegd. Mischien zelf niet goed bijgehouden?

Ik snap ook niet welke belangen hier nou achter zitten om een niet goede wet aan te nemen. hoe moeilijk is het om gewoon de wet door te ontwikkelen tot verschillende belangen organizaties groen licht geven? deze aanpassingen waren niks meer dan schijn, in de praktijk veranderd er vrij weinig.

Eenvoudig: Omdat de oude wet nog veel slechter was.
Het is onmogelijk om te wachten op iets perfects, dat duurt nameiijk een eeuwigheid.

Niemand eist perfectie, maar zoals uit het referendum kwam was de meerderheid die het genoeg boeide om er een mening over te geven het niet eens met hoe de wet in elkaar stak, en in feite zijn met die kritiekstukken niks gedaan. de macht blijft hetzelfde, alleen de tijdgaten om deze macht uit te oefenen zijn iets ingekort wat overigens makkelijk te omzeilen is.

De inzet van een "cambridge analytica" in Nederlandse versie deed zijn werk. Dat is wat anders dan echt geïnteresseerden.

Waar maak je dat dan uit op? niet heel anders dan roepen dat iets rusland trollen zijn dit.

En waarom eigenlijk, waarom kon die wet niet eerst aangepast worden zodat ie redelijk en acceptabel is voor de meeste Nederlanders en in lijn is met welk doel het dien

Omdat onze politici verre van redelijk zijn. Op de vraag of er misschien misbruik van gemaakt zou worden omdat de wet niet waterdicht is opgesteld zei plasterk:

Dat is zeker niet de bedoeling.

Maar in heel Europa zien we steeds meer rechtse regeringen opkomen, in Hongarije, Polen, Turkije, Roemenië zijn er momenteel grote zorgen en is democratie zelfs heel kwetsbaar.

Plasterk is straks met pensioen, maar god weet wat voor politici straks aan het roer staan met een wet die uitstekend zou passen in het 1984 doembeeld.

What's next; de dijken weghalen omdat ze duur zijn en er toch momenteel droogte heerst, en op commentaar of dit niet tot overstromingen leidt zeggen dat dit 'zeker niet de bedoeling is'?

[Reactie gewijzigd door Alienus op 21 augustus 2018 10:12]

"...in heel Europa..."
Daar mag je gerust 'wereldwijd' van maken.
Maar als je, geheel logisch, concludeert dat er coördinatie in het spel is gaat het domme dociele volk van pure cognitieve dissonantie op z'n achterste benen staan.

Ja typisch politiek, dingen doen die goed lijken is belangrijker dan dingen doen die goed zijn.

Nu is de wet te vergelijken met het onnodig fouilleren van alle mensen die in een bepaald gebied wonen.

Ik dacht eerder aan een wet die niet beschrijft wanneer je wel of iets niets mag, zoiets van: bij een verkeerslicht krijg je een bekeuring wanneer je door rijdt, maar niet beschrijven wanneer men moet stoppen of wanneer men moet doorrijden...

Het waarom beantwoord je eigenlijk zelf al.
De huidige politiek is volledig gericht op het bedrijfsleven, de groei van de economie en de veiligheidsdiensten. Wij burgers worden eerder gezien als mogelijke lastpakken of zelfs terroristen.
Deze wet is slechts een verlengde van die zienswijze.

Redelijk en acceptabel?

Hoe dan? Dat is namelijk zeer betrekkelijk.

Men zou alles mogen doen mits er een juridisch objectief toetsbaar aanleiding voor is in combinatie met notificatie plicht binnen 3 jaar.

Zodat men zelf juridische stappen kan ondernemen. Mensen die geen verblijfsgunning hebben hoef je niet informeren en ook geen aanleiding voor te hebben.

Delen van informatie van ingezetene van dit land moet verboden worden.

Amerikanen doen niet aan bewaar termijnen, gegeven is gegeven.

[Reactie gewijzigd door totaalgeenhard op 21 augustus 2018 10:00]

Omdat de poltici, incl. de motie-indiener, helemaal geen beperkingen wilden instellen. Politici en hun partijen willen alleen maar scoren voor de stemmen en die formulering was gewoon een compromis.
Wij zijn zo dom om te denken dat ze dom zijn daar in Den Haag, maar
het is gewoon een stelletje sluwe
vossen. Wij zijn de dommeriken.
Als politici het (door de èchte machtshebbers) gewenste beleid voorstaan en doordrukken, komen ze op de kieslijst.
Binnen díe randvoorwaarden opereren ze en mogen onderling om de 'gunst' van het domme volk 'strijden' in het theater dat 2de kamer heet.
Het maakt niet uit wíe het beleid uitvoert als het maar gebeurt.
En, o ja, een andere randvoorwaarde is het volk zo kalm mogelijk te houden.
Vandaar bijv. dat de PvdA de sociale zekerheid 'mocht' afbreken.

[Reactie gewijzigd door ajolla op 21 augustus 2018 10:40]

Samengevat; we hebben een wet aangenomen, die verre van volledig is.

Is wat mij betreft iets wat intussen standaard is. Kijk maar eens naar de puinhopen in de zorg (wat imo te wijten is aan een bij wet ingestelde bureaucratie e.d.), de studiefinanciering, het intrekken van de WRR (Wet Raadgevend Referendum), Wajong'ers die minder krijgen dan minimumloon (ook dankzij aangepaste wetgeving) en nu dit van de WIV.

De wet onvolledig? Dat is normaal.

Een wet geldt voor iedereen, burgers, bedrijven en de voerheid zelf. Voor ambtenaren die de wet moeten uitvoeren zijn er vrijwel altijd aanvullende instructies op de wet. Voor rechters die de wet moeten toepassen is er eem Memorie van Toelichting.

Dat is ook waarom de Ctivd het niet alleen over de wet heeft. De tweede zin van de inleiding is een mooi staaltje fake news, "Zo is de toezichthouder onder meer van mening dat de term 'zo gericht mogelijk' niet goed gedefinieerd is in de wet.". De auteur van dit artikel heeft dit verzonnen. In de Ctivd reactie (zie PDFje) gaat het over definities in de beleidsregels voor de AIVD, niet over een definitie in de wet.

Nee dit gaat over een wet die nog aangenomen moet worden. Deze wordt nu kritisch doorgespit voordat hij aangenomen wordt.

Nee dit gaat over een wet die nog aangenomen moet worden. Deze wordt nu kritisch doorgespit voordat hij aangenomen wordt.

Het is de bedoeling dat de wijzigingen vanaf 1 januari 2019 ingaan, zo stelde de regering eerder. De nieuwe wet is al sinds 1 mei van kracht. Een kort geding om het ingaan van de ongewijzigde wet tegen te houden, had geen succes.

Als een artikel lezen al niet lukt, dan is het inderdaad niet raar dat het raadgevend referendum de das om is gedaan...

Het commentaar is op de voorgestelde wijzigingen die nog van kracht moeten worden. Ik noem dat de nieuwe wet.

Meer dan een "inlegvelletje" kun je het niet gaan noemen denk ik...

Dat klopt maar dan is het nog niet nodig om de woede daarover op mij te richten.

Woede is wel heel overdreven vind je ook niet? Ik vond het gewoon "grappig" om te zien dat een artikel op Tweakers lezen al een brug te ver was. Ik ben verre van boos in ieder geval, maar ik zal met emoticons gaan werken.

MVT 2016: https://www.rijksoverheid...n-veiligheidsdiensten.pdf

"Om efficiënt en zorgvuldig onderzoek te kunnen doen binnen de diverse onderzoeksopdrachten hebben de diensten er baat bij om zoveel mogelijk zo gericht mogelijk data te verzamelen."

In plaats van in een wet zulke vage termen te gebruiken als "zo....mogelijk" of "redelijk" zou er beter kunnen staan: dit moet iedere keer worden beoordeeld door een rechter op rechtmatigheid/doelmatigheid/etc

[Reactie gewijzigd door Origin64 op 21 augustus 2018 20:15]