D66 is de partij van onder andere Kees Verhoeven, jarenlang hét gezicht van ict in de Tweede Kamer. Verhoeven staat bij deze verkiezingen niet op de kieslijst, maar er staat nog meer dan genoeg tech in het programma van de regeringspartij.
D66 in het kort
- Opensourcesoftware in het onderwijs
- Meer aandacht voor techniek, ict en kunstmatige intelligentie in het onderwijs
- Openbaarvervoerdata beschikbaar stellen voor appbouwers
- Grote techbedrijven 'makkelijker' opbreken en machtsmisbruik aanpakken
- Meer belasting voor grote techbedrijven
- Vaste commissie voor Digitale Zaken en minister verantwoordelijk voor digitalisering
- Meer geld naar cybercapaciteiten van politie
- Europese inlichtingen- en veiligheidsdienst
- Defensie moet vitale infrastructuur beschermen
Onderwijs en wetenschap
Het is opvallend dat er uitgerekend bij de onderwijspartij niet zoveel te vinden is over digitalisering in het onderwijs. D66 wil dat 'digitale vaardigheden een betere invulling krijgen' in het curriculum en dat digitale leermiddelen effectiever worden ingezet. De partij wil ook dat digitaal onderwijs gecombineerd wordt met fysiek onderwijs. Daarvoor wil de partij dat er 'nationale standaarden en platforms' komen, en dat er meer apparatuur beschikbaar komt voor digitaal onderwijs. Onderwijsinstellingen moeten aan privacy denken 'door bijvoorbeeld met opensourcesoftware te werken'. Het gebruik van digitale leermiddelen krijgt een plek op lerarenopleidingen.
Scholen moeten om dat aan te kunnen, allemaal een snelle internetverbinding krijgen. Ook moet het onderwijsprogramma veranderen. "Het omgaan met data, data-analyse en programmeren zijn steeds minder een vak apart en horen thuis in het hele curriculum."
Meer techniek- en ict-studenten
D66 wil dat er meer capaciteit op opleidingen komt voor techniek-, ict- en kunstmatige-intelligentiestudenten. "We streven naar duizend afgestudeerden in kunstmatige intelligentie en informatica per jaar vanaf 2022." Ook krijgen burgers toegang tot 'digitale inburgering', waarbij ze worden bijgeschoold in digitale zaken, en het moet makkelijker worden voor werkzoekenden om zich in digitale vaardigheden te laten bijscholen.
De partij wil dat al het publiek gefinancierde wetenschappelijk onderzoek online beschikbaar komt, maar ook dat onderzoekers hun data openbaar mogen maken. "Data zijn vaak de grondstof voor algoritmes. Door grote hoeveelheden data te combineren, kunnen we sneller wetenschappelijke doorbraken bereiken. We voorkomen dat data achter een betaalmuur verdwijnen", schrijft de partij.
Erfgoed
D66 heeft een aparte sectie in zijn verkiezingsprogramma over digitaal erfgoed. Er moet één online platform komen om bijvoorbeeld gedigitaliseerde kunst, voorstellingen en e-boeken te bekijken.
Vervoer
D66 wil dat alle vervoersbedrijven data beschikbaar stellen aan appbouwers. Die kunnen daar dan applicaties voor bouwen om 'actueel reisadvies via meerdere vervoersmiddelen' te geven. Daarnaast wil de partij dat lichte voertuigen, zoals elektrische steps en scooters, sneller worden gekeurd en op de weg worden toegelaten.
Big tech
D66 spreekt niet van het opbreken van big tech, maar pleit wel voor 'meer aandacht'
D66 wil op verschillende punten 'meer aandacht' voor grote techbedrijven. Die moeten makkelijker kunnen worden opgebroken. "Ook komt er ruimte om machtsmisbruik bij gratis diensten of data aan te pakken", schrijft de partij. Dat moet samen met Europa en internationale overheden gebeuren. D66 wil bovendien dat Europa de 'ambitie' krijgt om meer te concurreren met nieuwe technologie waarin nu vooral China en de VS vooroplopen, zoals 5G en quantumcomputing.
Techbelasting
Bij de aanpak van grote techbedrijven hoort ook belastinginning. D66 wil dat bedrijven 'een eerlijke belasting betalen', liefst op Europees niveau. Het mededingingsrecht moet ook worden aangepast om de bedrijven aan te pakken en overnames van Europese bedrijven moeten 'kritisch worden getoetst'.
Open algoritmes
Techbedrijven moeten daarnaast verantwoording afleggen over de algoritmes waarmee ze content voorschotelen. "We verwachten dat ze een onafhankelijke redactie instellen en openbaar en transparant uitleggen welke keuzes hun algoritmes maken en hoe." D66 wil dat onder andere regelen via een Europese toezichthouder die ook boetes kan opleggen voor machtsmisbruik. Bestaande toezichthouders moeten bovendien meer geld krijgen.
Recht en democratie
D66 wil dat ambtenaren zich beter kunnen laten bijscholen in digitale vaardigheden. Ook moet er een expertisecentrum komen voor politici die digitale besluiten moeten nemen. In bredere zin wil de partij dat de overheid een 'digitale transitie' doormaakt. Een minister moet daarbij verantwoordelijk worden voor het digitaliseren van de overheid en de samenleving, maar het gaat daarbij niet om een minister van Ict, zoals in het verleden vaak bepleit is. Wel wil D66 een vaste commissie voor Digitale Zaken.
Hetzelfde gebeurt bij het bouwen van ict-projecten en grootschalig digitaal beleid. D66 ziet daar 'een versnipperde beleidsaanpak' van verschillende ministeries, maar dat moet onder de verantwoordelijkheid van een ervan komen te vallen met een 'eigen budget en beleidoverstijgende taken'. Ict-projecten van de overheid moeten transparanter worden en dat wordt als het aan de partij ligt, een verplichting waarop het Bureau ICT-Toetsing moet toezien. Het BIT moet een mandaat voor vijf jaar krijgen. Daarnaast wil D66 dat ict-projecten worden opgesplitst in kleine contracten.
Minder dataverzameling bij overheid
'De overheid moet minder data van burgers gaan verzamelen'
D66 waarschuwt op verschillende vlakken voor datahonger bij de overheid en wil daar meer regelgeving voor. De partij wil een evaluatie hebben van databases die de overheid heeft, en of die aan elkaar worden gekoppeld en op welke manier dat gebeurt.
De partij wil dat de overheid daarnaast gaat experimenteren met online burgerinspraak en dat bedrijven daar meer mee moeten doen. Ook zouden verkiezingen tot vitale infrastructuur moeten worden aangemerkt. Niet helemaal duidelijk is wat dat in de praktijk inhoudt.
Op buitenlands gebied wil de partij ervoor zorgen dat informatie op internet altijd vrij blijft, en de partij wil 'kritisch kijken' naar buitenlandse invloed op digitale netwerken.
Veiligheid
Ook D66 vindt, net als de meeste andere partijen, dat de politie zich meer op cybercrime moet richten. Dat krijgt 'topprioriteit' bij de politie als het aan de partij ligt. Daarvoor komt extra geld beschikbaar, dat ook naar het Openbaar Ministerie moet gaan. De partij pleit dan weer niet voor uitbreiding van het Nationaal Cyber Security Centrum, zoals andere partijen willen, maar wel moet het centrum meer informatie gaan delen met bedrijven. Nu deelt het NCSC alleen nog informatie met bedrijven in de vitale infrastructuur. De veiligheidsdiensten en andere partijen moeten ook jaarlijks een 'cyberafhankelijksheidsbeeld' maken. "Dat maakt inzichtelijk van welke partijen, digitale processen en diensten het functioneren van vitale processen de Nederlandse samenleving afhankelijk is."
Europese inlichtingendienst
D66 wil een Europese inlichtingendienst
Als het gaat om buitenlandse veiligheid, heeft D66 een opvallend plan. De partij pleit voor een Europese inlichtingen- en veiligheidsdienst. Details daarover geeft zij niet, maar wel: "Vanzelfsprekend gaat dit samen met democratische waarborgen, respect voor fundamentele rechten, toezicht en parlementaire controle."
Defensie moet daarnaast meer capaciteiten krijgen om vitale infrastructuur te helpen beschermen. Ook moet het leger in die gevallen kennis inzetten bij andere Europese landen en in de NAVO.
Geen drones
Waar het leger dan weer niet zo makkelijk mee aan de slag mag, zijn drones. D66 wil daar internationale afspraken over opstellen. "We zijn daarnaast tegen het gebruik van volledig autonome wapensystemen waar geen mens bij betrokken is, zoals killerrobots. Het gebruik hiervan wordt, net als bij kernwapens, internationaal in juridische en ethische kaders verboden."
Privacy
D66 was altijd een van de partijen die het meest dachten aan privacybescherming en door het programma heen staan heel wat verwijzingen naar hoe dat beter moet. Zo wil de partij een verbod op camera's met gezichtsherkenning en op 'predictive policing'. Ook moeten overheden openbaar maken welke apparatuur er in de openbare ruimte wordt gebruikt om data te verzamelen. Net als veel andere partijen wil D66 dat er meer geld naar de Autoriteit Persoonsgegevens gaat, maar er moet ook een algoritmewaakhond komen die daar los van staat.
Zorg
D66 wil, net als bijvoorbeeld de VVD, dat zorginstellingen meer met data en innovatieve ontwikkelingen kunnen doen. "We stimuleren onderzoek naar preventie en onderzoek naar eHealth door landelijke samenwerking in zogenaamde LivingLabs", schrijft de partij. Tegelijkertijd wil de partij meer regelgeving rondom kunstmatige intelligentie. Om wat voor regels het precies gaat, schrijft de partij niet, behalve dat er een verplichte accreditatie moet komen van een toezichthouder zoals de Autoriteit Persoonsgegevens. Ook moeten ziekenhuizen en zorginstellingen duidelijker aangeven wat ze met medische data doen.
:strip_icc():strip_exif()/i/2005129424.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004840756.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004232714.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2004169976.png?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004143982.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2001391391.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2004907232.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/1342053781.gif?f=fpa)
/i/2004735554.png?f=fpa)
/i/2004610876.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2003549106.jpeg?f=fpa)
/i/2001714923.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/1273917920.gif?f=fpa)
:strip_exif()/i/1272975498.gif?f=fpa)