Bij Fortune.com is een uitgebreide analyse verschenen van de oorlog in het land der 64-bit processors. Men trapt af met een duidelijke inleiding waarin uit de doeken wordt gedaan wat de huidige verhoudingen zijn en met name de ontwikkeling van de Intel Itanium 2 processor wordt uitgebreid verwoord. Met deze chip wil Intel de veteranen IBM en Sun definitief uit de weg ruimen. Men benadrukt bovendien hoe belangrijk de 64-bit processors zijn voor de verschillende processorfabrikanten. Hoewel deze chips slechts vijf procent van de totale chipafzet vormen, zijn ze wel verantwoordelijk voor 65 procent van de omzet van bijvoorbeeld Intel.
Een ander onderwerp dat in de inleiding wordt belicht, wordt gevormd door de vraag waarom 64-bit processors nu zo belangrijk zijn. Ten eerste betekent het verschil tussen 64-bit en 32-bit een enorme prestatiewinst voor de systemen die rond deze chips worden gebouwd. Tegenover een 32-bit processor kan een 64-bit chip twee maal zoveel bits per kloktik verwerken. Dit geeft ontwikkelaars veel betere mogelijkheden en dit wordt bijvoorbeeld gedemonstreerd in de consolewereld. Hier zijn onder andere de Playstation 2 en de Gamecube gebaseerd op een 64-bit Power-processor van IBM. Database-ontwikkelaars als SAP en Oracle zijn dolblij met de 64-bit CPU's, aangezien zij op deze manier veel beter aan de wensen van hun klanten kunnen voldoen. Men praat bij Fortune ook over het moment waarop de 64-bit chips naar de desktop zullen komen. Men is er vrijwel zeker van dat dat een doorslaand succes zal worden. Alleen al omdat volgens Fortune veel fanatieke computergebruiker het allernieuwste in hun computers willen hebben.
Intel
Na deze uitgebreide inleiding gaat men dieper in op iedere afzonderlijke chipfabrikant die momenteel in het high-end segment actief is. Zoals te verwachten was, wordt er afgetrapt met de eerder genoemde grootheid, namelijk Intel. In 1994 kreeg Intel te maken met grote concurrentie op het gebied van microprocessors. Er werd namelijk een alliantie opgezet door Motorola, IBM en Apple. Het project waaraan zij werkten werd later bekend onder de naam PowerPC. Aan de andere kant was HP bezig met een revolutionair ontwerp dat PA-RISC werd genoemd. Intel besloot om HP op een effectieve manier te bestrijden. Men haalde Lew Platt van HP naar Intel en zijn onderzoek voor HP werd gecombineerd met het aanwezige research van Intel. Zo hoefde men niet achter HP aan te hollen en kon men zich concentreren op de ontwikkeling van de ultieme processor die de complete alleenheerschappij zou kunnen veroveren. Men probeerde dezelfde tactiek toe te passen als in de desktop-wereld, namelijk het bieden van het beste voor de laagste prijs.
In 1996 hadden bijna alle grote serverbouwers zich bij Intel gevoegd. Alleen IBM en Sun hadden besloten om tegenstand te blijven bieden. IBM startte met de ontwikkeling van het Power4-platform en Sun borduurde voort op het SPARC-model dat in 1995 was overgestapt op 64-bit technolgie. Ondanks de aanwezigheid van deze twee spelers op de markt, wachtte iedereen op het moment van Intel. Zoals bekend heeft het project van Intel enorme vertraging opgelopen en werd in 2001 daadwerkelijk pas een processor gelaunched. De Itanium werd een grote mislukking. De 32-bit applicaties bijvoorbeeld werkten weliswaar met de chip, maar de prestaties waren ver onder de maat. Bovendien was de snelheid bij 64-bit toepassingen niet voldoende. Natuurlijk liet Intel het hier niet bij zitten en kwam het bedrijf in 2002 met het Itanium 2-project. Deze chips bleken in ieder geval op 64-bit gebied veel beter te presteren en de inhaalslag kon beginnen. Natuurlijk hadden de concurrenten tijdens de vertraging die Intel had opgelopen niet stil gezeten. Sun verkocht voor 7,8 miljard dollar aan 64-bit systemen en IBM zette 5,7 miljard dollar om in het 64-bit segment. De Itanium was verantwoordelijk voor 100 miljoen dollar omzet.

Een oorzaak van deze tegenvallende resultaten kan natuurlijk gezocht worden in de relatief slechte prestaties van de Itanium. Er is echter ook iets te zeggen voor de bewering dat het succes van Intel het Itanium-project in de weg staat. Onderzoeken van Gartner wijzen uit dat servers met 32-bit Intel chips als kloppend hart in 2002 verantwoordelijk waren voor 16 miljard dollar omzet. Deze processors presteren steeds beter en nu de IT-wereld in een dip zit, wordt er zoveel mogelijk bezuinigd. Een ander feit dat meespeelt, is het ontbreken van voldoende software-ondersteuning. Natuurlijk hebben de grote database-namen allang ondersteuning voor Itanium geimplementeerd, maar de kleinere softwarehuizen moeten nog volgen. Ondanks dit alles heeft Intel het volste vertrouwen in de toekomst van haar 64-bit platform.
IBM
De volgende speler op de markt die onder de loep wordt genomen is IBM. Paul Otellini van Intel heeft gezegd dat IBM haar eigen Power4-programma moet laten vallen ten faveure van de Intel-processors. Op het moment bouwt IBM namelijk zowel servers rondom haar eigen Power4 chip, als servers met een Intel Xeon- of Itanium-processor. Big Blue zou volgens Intel erg veel kosten besparen als het Power4-programma gestaakt zou worden. Vanzelfsprekend heeft IBM een andere mening met betrekking tot deze kwestie. De systems boss van IBM heeft voorspeld dat IBM en Intel binnen nu en vijf jaar samen zullen heersen in het 64-bit processor-platform. Hij hoopt dat IBM dan boven Intel zal staan. De supervisor van de ontwikkeling van de Power4 - John Kelly - zegt dat je de hele server zelf moet bouwen om de optimale prestaties eruit te halen. Dus ontwerpt IBM zelf de processor en het OS, en bouwt men de complete server. De systemen zouden tot in de puntjes getuned kunnen worden.
AMD
Volgens Fortune.com lijkt het erop dat AMD met de zwakste hand zit in het pokerspel. Tot op heden heeft Advanced Micro Devices nog geen 64-bit processor uitgebracht. Natuurlijk heeft men op het 32-bit platform erg goed werk verricht en heeft men een paar keer kunnen pronken met de snelste desktop-chip ter wereld. Iedere keer wist Intel haar Pentium 4-core echter zo te tweaken dat deze weer over de Athlon heen ging. Met een omzet die het negende deel is van die van Intel, heeft AMD een noemenswaardige achterstand. Helemaal als men in aanmerking neemt dat een verwaarloosbaar klein percentage van de omzet van drie miljard dollar gevormd wordt door server-verkopen. AMD heeft momenteel een marktaandeel van 18 procent op de 32-bit desktop-markt.
Op 22 april zal AMD echter zijn echte intrede maken op de markt voor 64-bit processors. Op die datum wordt namelijk de Opteron gelanceerd en het vreemde is dat deze processor niet totaal op 64-bits applicaties is gericht. Intel heeft met de Itanium alleen oog voor 64-bit toepassingen, maar de Opteron zal zowel 32-bit als 64-bit applicaties kunnen draaien. Dit is een groot voordeel voor AMD natuurlijk. Een ander puntje waar de x86-64-architectuur beter scoort dan de IA-64-variant, is op het gebied van prijs. De Opteron zal voor een aanzienlijk lager bedrag aangeboden worden dan de Itanium 2 en zo kan de prijs-prestatie verhouding omhoog geschroefd worden. AMD heeft overigens nog een chip in petto die op twee platformen kan acteren. De Athlon 64 is de desktop variant van de Opteron en zal op de ClawHammer-core worden gebakken. Deze processor met 1MB L2-cache zal in september zijn opwachting maken. De server-processor van AMD is door CEO Hector Ruiz in eerste instantie overigens als concurrent voor de Intel Xeon gepresenteerd.
Ondanks bovenstaande positieve vooruitzichten voor de Opteron heeft Fortune niet alle vertrouwen in AMD. Aangezien de yields altijd een probleem lijken te zijn bij AMD, heeft Intel de kans om met marketing een gat te slaan. En omdat AMD veel minder geld ter beschikking heeft dan Intel, kan er veel minder aan marketing worden uitgegeven. Wanneer men aan Intel vragen stelt omtrent de compatibiliteit van Opteron met 32-bit applicaties, antwoordt men op de teentjes getrapt en zegt men dat er nog weleens meer problemen met de software kunnen opdoemen dan verwacht. Intel houdt stug vast aan de eigen ideeën en volgt niet de weg van AMD en de x86-64-architectuur, ondanks alle geruchten omtrent het Yamhill-project.
HP
In tegenstelling tot IBM besloot HP wel om met Intel in zee te gaan. Er dient opgemerkt te worden dat HP wel altijd zelf 64-bit processors heeft geproduceerd. Men heeft samen met Intel gewerkt aan het ontwerp van Itanium en nu is het te laat om uit deze alliantie te stappen. Ondanks de flinke vertraging van Itanium heeft HP geen spijt van het samenwerkingsverband dat is aangegaan. Eerder was HP ontwerper van de PA-RISC architectuur. Het feit dat HP vanaf het begin mede-ontwikkelaar van Itanium is geweest, plaatst HP in een voordelige positie. Intel zal namelijk verantwoordelijk zijn voor het leveren van de chips en HP zal zich zo kunnen concentreren op het fine-tunen van hun servers. Bovendien zal HP een percentage van de opbrengsten incasseren, zodat dit geld weer in het perfectioneren van hun systemen kan worden gestoken. Hierbij moet bijvoorbeeld worden gedacht aan de ontwikkeling van nieuwe management-software. HP zegt dat er door de opname in het Itanium-kamp ongeveer 400 miljoen dollar is vrijgekomen om in het R&D programma te steken. Men heeft alle vertrouwen dat Itanium gaat slagen en dat de chip een standaard zal worden in high-end server segment.
HP is overigens van plan om te stoppen met hun PA-RISC architectuur. Dit natuurlijk ten faveure van IA-64 van Intel. HP is ook eigenaar van Compaq en dat bedrijf is met de Alpha processor-lijn een van de pioniers op 64-bits gebied geweest. Er is besloten om na de Alpha EV79 ook te stoppen met het productieproces van de Compaq 64-bit processors. Zo kan HP zich volledig concentreren op de ontwikkeling van de Itanium en kan er maximaal geprofiteerd worden van de alliantie met Intel.
Sun
Iedereen in de business is het erover eens dat Itanium een erg negatief effect op Sun heeft. Men heeft bevestigd nooit over te stappen op Itanium en dat men zweert bij de eigen SPARC-processors. Ondanks de bedreiging van Intel en HP lijkt Sun positieve vooruitzichten te hebben. Gartner voorspelt constante inkomsten voor de komende jaren en SPARC lijkt het bedrijf de komende jaren droog te kunnen houden. De grote kracht van Sun is dat het zelf geen enkele fab bezit en alle productie van hun chips uitbesteed aan verschillende foundries. Overigens staat de CEO van Sun erop dat er niet met alle lof over SPARC wordt gesproken, maar over SunOne. Dit zou de grootste drijfveer voor klanten zijn om voor Sun te kiezen. De software die gebaseerd is op Java zou veel belangrijker zijn dan de hardware.
Conclusie
Na de uitgebreide bovenstaande analyse gaat men bij Fortune over naar de uteindelijke voorspellingen en conclusies. Men stelt hier dat de partners van Intel een uitermate belangrijke rol spelen. Zo heeft Microsoft altijd steun geboden aan Intel en is Dell nooit van zijn Intel-geloof afgestapt. Dell is echter tot op heden alleen actief op de 32-bit markt en kunnen de 64-bit activiteiten verwaarloosd worden. Dell hoopt nu dat Intel voldoende Itanium-systemen zal prepareren, zodat ook op de servermarkt een slag kan worden geslagen. In tegenstelling tot HP heeft Dell echter niet al zijn geld op Intel gezet. Volgens de geruchten denkt men erover om ook AMD-processors te gaan verwerken in de systemen. De Opteron wordt door Dell namelijk sterk overwogen. Men stelt dat de Opteron een unieke chip is en dat de relatief lage prijs ten opzichte van de Itanium niet mee speelt. Mocht de Opteron niet goed te presteren, dan zal Dell afzien van de samenwerking. Wanneer er veel vraag naar is van zakelijke klanten, dan zal de processor in het programma worden opgenomen.

Meest verrassende partner van AMD is natuurlijk Microsoft dat al jaren steevast met Intel samenwerkte. De software-gigant zal echter altijd zo veel mogelijk software willen verkopen en AMD biedt nu een unieke mogelijkheid om dat doel te blijven nastreven. Microsoft is bezig met een speciale Windows-versie voor de 64-bit chips van AMD en demonstraties wezen uit dat met de Opteron en het nieuwe 64-bit OS een 32-bit applicatie aanzienlijk beter draait dan op een 32-bit besturingssysteem. Microsoft zegt een 32-bit applicatie ongeveer 1GB extra geheugen toe te kennen zonder extra code te hoeven schrijven. Intel is ondertussen bezig om een chip voor de komende twintig jaar neer te zetten en zegt niet bang te zijn voor de Opteron. Men is bezig een gezond klimaat voor Itanium te creeren en dat houdt in dat ongeveer duizend medewerkers software aan het schrijven zijn. Software die enkel en alleen op de Itanium zal presteren. Complete systemen worden rondom de Itanium gebouwd om de performance optimaal te krijgen en grote klanten als Dell voor zich te winnen.
IBM counterde met de aankondiging dat het een overeenkomst heeft getekend met AMD. Dit contract houdt in dat IBM gebruik zal maken van de Opteron-processor voor hun servers. Dit zal de overbrugging vormen tussen Power4 en Power5. Misschien zullen de fabs van IBM zelfs gebruikt worden om 64-bit AMD-chips in te bakken. Dit geeft de klanten meer vertrouwen in AMD, omdat IBM een stevige naam is in de serverwereld en IBM is blij omdat hun fabs lekker blijven draaien. Bovendien zal AMD op deze manier ruimschoots kunnen voldoen aan de raag naar Opteron- en Athlon 64-processors. Wanneer Opteron een daverend succes zou worden, kan HP weleens de minst gelukkige zijn. Intel wordt namelijk al lange tijd verdacht van het hebben van een soortgelijke processor als de Opteron. Het gaat hier om het Yamhill-project dat ook 32-bit ondersteuning zou hebben. Wanneer Intel Yamhill zou lanceren, kan dat het einde beteken voor de Itanium-lijn en zit HP zonder een processor. HP zegt overigens niet vast te zitten aan Intel en ook zomaar Opteron-servers te kunnen bouwen en verschepen.