Het concept van de Steam Deck zit vol potentie. Op deze handheld kun je in theorie meer verschillende games draaien dan op elke andere console en dankzij Proton zitten daar ook een hoop AAA-games tussen. Het is Valve echter nog niet gelukt om afscheid te nemen van de grillen die traditioneel horen bij gamen op Linux, waardoor de Steam Deck nog lang niet geschikt is om aan je niet-zo-technische neefje te geven.
Hardware vormt goede basis
Laten we met het goede nieuws beginnen. Met de hardware van de Steam Deck is vrij weinig mis. De AMD-chip is krachtig genoeg om games vloeiend af te spelen op de bescheiden schermresolutie, waarbij het apparaat bovendien prettig stil blijft. Het scherm is lekker groot en kan fel, al had de kleurechtheid duidelijk niet Valves prioriteit.
Groot is de Steam Deck zelf ook, in elk geval als je hem vergelijkt met bijvoorbeeld de Nintendo Switch, maar de toename in gewicht valt dan weer reuze mee en ook met de ergonomie en precisie van de controller zit het wel goed. Ook met de opslag, die zowel vervangbaar als met microSD uitbreidbaar is, scoort de Steam Deck punten. Dat de accu wel stevig is vastgelijmd, is voor de repareerbaarheid een tegenvaller.
Nog lang niet af
De software is voorlopig echter het probleem van de Steam Deck. SteamOS is nog lang niet uitontwikkeld en bij vrijwel elke game die we probeerden, was het even prutsen voordat we hem aan de praat kregen. De fix was telkens weer anders: het wisselen van de Proton- of gameversie, het starten vanuit de desktopomgeving en zelfs het aansluiten van een fysiek toetsenbord brachten ons soms een werkende game. In de praktijk kun je ProtonDB het best paraat houden voor ervaringen en mogelijke fixes van andere Linux-gamers. Verschillende beloofde functies werkten in onze testperiode nog helemaal niet, zoals de mogelijkheid om een extern scherm aan te sluiten en om Windows te gebruiken.
Valve heeft zelf duidelijk nog een hoop ontwikkelwerk te verzetten en ontkent dat ook niet. Voor het aan de praat krijgen van sommige (delen van) games zal het bedrijf achter Steam echter de hulp van gameontwikkelaars nodig hebben, bijvoorbeeld om patches door te voeren of voor de anticheatoplossing voor de multiplayerondersteuning van de Deck. De vraag is in hoeverre ontwikkelaars daar trek in hebben; Epic heeft dat in elk geval duidelijk niet. Wellicht loopt de Deck daar tegen een kip-eiprobleem aan, met ontwikkelaars die de boot afhouden zolang het marktaandeel van het apparaat beperkt is en consumenten die juist wachten met hun aanschaf totdat games ondersteuning gaan bieden.
Voorlopig is de Steam Deck een handheld voor de tweaker
Voor nu kunnen we de Steam Deck alleen aanraden als je het niet erg of misschien zelfs leuk vindt om zo nu en dan flink te tweaken en er voldoening uit haalt als je een spel uiteindelijk werkend hebt. Het niveau van de gebruikservaring kan nog lang niet tippen aan wat normale consumenten gewend zijn van een Sony, Microsoft of Nintendo. In vergelijking daarmee heeft Valve natuurlijk de gunfactor en daarom geven we het Amerikaanse bedrijf voorlopig het voordeel van de twijfel, zoals vermoedelijk meer gamers doen. Eén ding is duidelijk: deze release is niet het eindpunt, maar pas het begin van het ontwikkeltraject van de software op de Steam Deck.