De ontwikkelaars van LineageOS hebben versie 20 van het mobiele besturingssysteem uitgebracht. Dat is gebaseerd op Android 13. Daarin zit onder andere de nieuwe camera-app Aperture, die is gebaseerd op Googles CameraX-library.

LineageOS 20 is de eerste vernieuwde versie van het besturingssysteem sinds Lineage stopte met subserienummers. Dat gebeurde al sinds LineageOS 19. De ontwikkelaars zeiden toen al dat de komende versie niet 19.x zou worden, maar dat er alleen nog volledige versienummers zouden worden gebruikt. LineageOS 20 is de eerste daarmee.

Versie 20 van het OS is gebaseerd op Android 13, dat pas in oktober van 2022 uitkwam. Dat LineageOS zich zo snel naar het nieuwe OS kon aanpassen, heeft volgens de makers te maken met het feit dat grote veranderingen in de UI al in Android 12 werden doorgevoerd. Ook speelt mee dat Google het met Android 13 versimpelde om het besturingssysteem aan te passen naar nieuwe apparaten.

De grootste toevoeging aan het besturingssysteem is de nieuwe camera-app. Die heet Aperture. De app is gebaseerd op Googles CameraX-library. Volgens de makers komt de camera-app daarmee veel dichter in de buurt van een 'stock-camera-appervaring'. De oude versies van LineageOS maakten gebruik van Snap, een fork van Qualcomms camera-app. In LineageOS 19 zat een nieuwe camera-app, Camera2, maar die werkte volgens de makers niet goed. In Aperture zit ondersteuning voor frameratebeheer voor video, instellingen voor de optische en elektronische beeldstabilisatie en een knop om de apparaatoriëntatie bij te werken.

Ook is de volumeregeling in het OS volledig herzien en is met name de Opname-app bijgewerkt met een nieuwe UI en ondersteuning voor betere audio. Er zitten verder ook veel kleine updates in het besturingssysteem, waaronder een nieuwe versie van WebView, ondersteuning voor GKI en Linux 5.10-builds en updates voor de browser Jelly.

Het besturingssysteem wordt voorlopig op twintig telefoons ondersteund, zeggen de makers. Dat zijn onder andere de Fairphone, oudere Pixel-toestellen vanaf de Pixel 4, en verschillende Motorola- en OnePlus-toestellen.

De criminelen achter de Lockbit-ransomware hebben een aanval opgeëist op de haven van Lissabon. De Portugese haven werd tijdens eerste kerstdag aangevallen, al zou het werk niet plat zijn komen te liggen.

De Administração do Porto de Lisboa, een van de grootste havens van Portugal, werd op eerste kerstdag getroffen door 'een cyberincident', maar de organisatie gaf daar aanvankelijk weinig details over. In een verklaring tegenover de Portugese krant Publico zei de havenautoriteit dat de aanval geen invloed had op de dagelijkse werkzaamheden in de haven. Wel werken verschillende diensten zoals de website niet goed.

Aanvankelijk was niet duidelijk wat er precies was gebeurd, al lag het voor de hand dat er een ransomware-infectie had plaatsgevonden in de havensystemen. Dat wordt nu bevestigd door de criminelen achter Lockbit, een beruchte ransomwarebende. Volgens BleepingComputer heeft Lockbit de aanval opgeëist. Op de Lockbit-website dreigen de criminelen gestolen data openbaar te maken als de havenautoriteit niet betaalt. Op 18 januari verloopt de deadline.

Volgens de criminelen is er veel informatie gestolen van zowel werknemers als uit de haven zelf. Het zou onder andere gaan om klantgegevens, al is niet bekend welke. Daarnaast zijn er financiële rapportages en andere bedrijfsgevoelige gegevens gestolen, samen met e-mails en verschepingsdocumenten. De criminelen willen anderhalf miljoen dollar om de data te vernietigen, maar de criminelen verkopen de gegevens ook aan iedereen die dat bedrag wil betalen.

Het is niet bekend of de havenautoriteit van plan is te betalen. Volgens een woordvoerder had de haven protocollen klaarstaan voor precies zo'n situatie, waardoor de bedrijfsvoering niet in het gedrang is gekomen.

Nederlandse telecomproviders hebben opnieuw een recordhoeveelheid data verwerkt tijdens de nieuwjaarsnacht. Bij KPN ging met 453 terabyte bijna een derde meer data over het netwerk dan vorig jaar. Bij T-Mobile steeg het verbruik ook, maar met slechts vijf procent.

De drie grote Nederlandse mobiele providers, KPN, T-Mobile en VodafoneZiggo, melden alle drie een stijging van de verbruikte data. Volgens de providers heeft dat te maken met het feit dat er vorig jaar nog een lockdown plaatsvond. Daardoor leidden veel mensen toen 2022 in vanuit huis. Dit jaar waren er geen beperkingen en vierden Nederlanders het nieuwe jaar buiten de deur, waardoor ze ook meer berichten onderling stuurden. Waar de providers een stijging melden van de verbruikte data, daalde het aantal verzonden sms'jes en uitgaande telefoongesprekken juist licht.

KPN

KPN schrijft dat het in de nieuwjaarsnacht 453 terabyte aan mobiele data verwerkte. Dat gebeurde tussen 22.00 en 04.00. Dat is heel wat meer dan een jaar geleden, toen het nog 343 terabyte aan data verwerkte. Het hoogtepunt lag tussen 00.05 en 00.10. Het aantal sms'jes daalde, al ging het om een relatief kleine daling. KPN-klanten verzonden 1,2 miljoen sms'jes, ten opzichte van 1,4 miljoen vorig jaar. Het aantal telefoongesprekken daalde van 4,1 miljoen naar 3,9 miljoen in die periode van zes uur.

VodafoneZiggo

Ook VodafoneZiggo zag een stijging. In dezelfde uren tussen 22.00 en 04.00 werd 47 procent meer data verbruikt in vergelijking met het jaar ervoor, zegt de provider, al noemt die daarbij geen harde cijfers. De piekbelasting lag ook bij Vodafone in de eerste tien minuten van het nieuwe jaar. Op het vaste netwerk van Ziggo steeg het dataverbruik op het piekmoment met 27 procent.

Ook met bellen en sms'en noemt VodafoneZiggo geen harde cijfers, maar het aantal sms'jes daalde bij de provider met 5 procent en het aantal telefoongesprekken met 17 procent.

T-Mobile

T-Mobile schrijft dat tijdens de jaarwisseling een groei van vijf procent te zien was in mobiel dataverbruik, maar de provider noemt geen concrete cijfers of verdere details. De piek lag bij de provider tussen 00.05 en 00.15, maar T-Mobile schrijft niet hoeveel data er verbruikt werd en in welke tijdsperiode dat gebeurde.

De ontwikkelaars van Ubuntu Studio willen volgend jaar een doorstart maken met Edubuntu, een versie van het besturingssysteem die voor het onderwijs is bedoeld. Dat project stopte in 2016. De nieuwe Edubuntu zal van Gnome gebruikmaken.

Erich Eickmeyer, het hoofd van Ubuntu Studio, schrijft in een forumpost dat hij volgend jaar verder wil met het besturingssysteem. Hij heeft daarvoor toestemming gekregen van instanties als het technisch bestuur van Ubuntu Studios. Eickmeyer zegt dat de volledige basis voor het besturingssysteem nog steeds aanwezig is en dat het daarom mogelijk is de distro uit te brengen.

De grootste verandering is dat Edubuntu gebruik gaat maken van Gnome als desktopomgeving. Dat was altijd Unity, maar Eickmeyer zegt dat het Ubuntu Desktop-team voor de normale distro een solide basis heeft neergezet om ook de educatieve spin-off van Gnome te voorzien. Overigens was Gnome, samen met KDE, al langer optioneel beschikbaar in Edubuntu. Andere aanpassingen zijn een nieuw logo en een rood thema in het OS, maar verder is er nog weinig vastgelegd.

Eickmeyer zegt dat hij verschillende plannen voor het besturingssysteem heeft. Hij wil bijvoorbeeld mappen maken waarin bestanden van verschillende vakgebieden komen te staan, zoals een wiskundemap en eentje voor taalvakken. Ook moet er een installer komen waarmee beheerders in een keer softwarepackages kunnen installeren voor het type school waar Edubuntu wordt gebruikt, zoals een package voor de basisschool of juist een voor het hoger onderwijs. Daarin wordt dan relevante software meegenomen. Eickmeyer wil ook de website, edubuntu.org, nieuw leven inblazen. Nu redirect die site naar de homepage van Ubuntu zelf.

Edubuntu was een op Ubuntu gebaseerde Linux-distro die speciaal voor het onderwijs bedoeld was, maar het project werd in 2016 in de ijskast gezet. Het project wilde een gratis en opensourcealternatief aanbieden voor bestaande educatieve software, die vaak gelicenseerd moest worden of die veel data verzamelde. De laatste jaren zijn scholen in toenemende mate overgestapt naar educatieve software van Google of Microsoft, maar dat gaat niet altijd goed. In Nederland moest eerst uitgebreid onderzoek worden gedaan naar het gebruik van Microsoft 365 in het onderwijs. Microsoft en Google moesten hun software ook verplicht aanpassen om aan de AVG te kunnen voldoen. In Duitsland werd het gebruik van Microsoft 365 in het onderwijs onlangs in strijd met de AVG verklaard.