Het belangrijkste Computex 2023-nieuws op een rij

Het is praktisch onmogelijk om de grote hoeveelheid nieuwe hardware die tijdens Computex 2023 wordt aangekondigd, bij te houden. Daarom publiceren we een overzicht van alle belangrijke ontwikkelingen op pc-hardwaregebied die tijdens de beurs in Taipei gepresenteerd werden.

Behuizingen

Fractal Design Terra

Tijdens Computex 2023 lag de focus van fabrikanten naast het introduceren van de te verwachten nieuwe 'conventionele' behuizingen, veelal op compacte ontwerpen. Zowel voor op het bureau als voor in de vrachtwagen werden meerdere extra compacte kasten onthuld. Zo merkte Tweakers op dat flatpacks in opkomst zijn, behuizingen die als een soort bouwpakket vervoerd worden en door de gebruiker in elkaar gezet moeten worden. Dat scheelt in omvang en dus in vervoerskosten, wat eventueel zelfs in een wat goedkopere pc-kast zou kunnen resulteren. Ook presenteerde InWin de ModFree, een modulaire kast die uit verschillende maten 'kooien' bestaat en door de gebruiker aangepast kan worden.

Daarnaast waren er tijdens de hardwarebeurs enkele andere opmerkelijke concepten te zien om behuizingen zo compact mogelijk te maken. Cooler Master hield het relatief eenvoudig en ging bijvoorbeeld met de NCore 100 Max voor een verticaal ontwerp. Fractal Design ging een stapje verder en voorzag de mini-ITX-behuizing Terra van een verschuifbare plaat voor het moederbord, zodat de gebruiker de verhouding van de ruimte voor de cpu-koeler en de plek voor de videokaart kan bijstellen.

Gerelateerd:

• Videopreview - Dit zijn de mooiste kasten van Computex 2023!
• Nieuws: Phanteks toont NV5-midtower en NV9-fulltower met glazen panelen
• Nieuws: Fractal Design introduceert mini-ITX-behuizing Terra met houten accent
• Nieuws: Cooler Master toont compacte NCore 100 Max-case met ruimte voor 4-slots-gpu's
• Nieuws: Lian Li toont SUP 01-behuizing met gpu aan voorkant en nieuwe O11-behuizingen
• Nieuws: Cooler Master introduceert Qube 500-ATX-zelfbouwbehuizing met platte verpakking

Moederborden

ASUS' ROG Hidden Connector Concept

ASUS en Gigabyte lieten tijdens de beurs nieuwe versies van hun 'kabelloze' pc's zien, wat mogelijk gemaakt wordt door een aangepast moederbord met stroomconnectors en andere aansluitingen aan de achterkant van het bord. Op deze manier kunnen gebruikelijke kabels vanaf de achterkant aangesloten worden op het moederbord. Hiervoor is overigens ook een aangepaste videokaart nodig die via een extra PCIe-aansluiting van stroom voorzien wordt.

Wat andere grote ontwikkelingen van moederborden betreft was het tijdens de beurs vrij rustig, al blijkt uit de enkele aankondiging dat de meeste fabrikanten hun nieuwe borden met Wi-Fi 7 en PCIe 5.0 beginnen uit te rusten.

Gerelateerd:

• Preview: Breekt de 'kabelloze' pc door?
• Nieuws: Gigabyte brengt twee Aorus Z790 X-moederborden met Wi-Fi 7 en PCIe 5.0-slot uit
• Nieuws: MSI introduceert Z790 MAX-moederborden met Wi-Fi 7, sommige modellen met 5GbE

Videokaarten en processors

Wat nieuwe videokaarten en processors betreft was het tijdens Computex 2023 ook relatief rustig. Enkele merken kwamen met eigen varianten van recente GeForce RTX 40-serievideokaarten, in sommige gevallen voorzien van waterkoelers of aangekondigd in combinatie met losse aio-waterkoelers.

Groot consumentenhardwarenieuws van gpu-gigant Nvidia bleef uit; het Amerikaanse bedrijf richtte zich tijdens de beurs vooral op AI-toepassingen. Ook de al uitgebrachte H100-serverchip stond centraal tijdens de Computex-keynote. Het merk kondigde grofweg twee weken voor Computex 2023 nog zijn nieuwste gpu aan, de RTX 4060 Ti.

Gerelateerd:

• Nieuws: ASUS toont ProArt LC 420-aio-waterkoeler met Noctua-fans en ProArt RTX 4070 Ti
• Nieuws: ASUS toont watergekoelde ROG Matrix RTX 4090 met 360mm-aio
• Nieuws: Nvidia verbetert motionblurtechniek ULMB op 360Hz-1440p-schermen
• Nieuws: MediaTek gaat Nvidia-gpu's gebruiken in Dimensity-chips voor auto's
• Nieuws: Nvidia introduceert DGX GH200-supercomputer met 256 Grace-cpu's en H100-gpu's

Intern geheugen

Corsair Dominator Titanium DDR5-geheugen

Op het gebied van werkgeheugen stond de beurs in Taiwan vooral in het teken van extreem hoge snelheden van modules met de DDR5-standaard. Zo kondigde Corsair de Dominator Titanium DDR5-modules aan die een snelheid van 8000 megatransfers per seconde kunnen behalen. Ook G.Skill ging in meerdere demo's tot het uiterste met DDR5-8800-geheugensticks met cas-latency's van 40-52-52-140. Daarvoor werden zeer uitbundige configuraties gebruikt, waaronder in een systeem met 384GB ram en de vermelde snelheid van 8800MT/s, specificaties die voor de gemiddelde consument voorlopig niet van toepassing zullen zijn.

Gerelateerd:

• G.Skill toont gouden en zilveren geheugenmodules en teaset DDR5-8800-sticks
• Corsair kondigt Dominator Titanium DDR5-geheugen aan met snelheden tot 8000MT/s

Overige ontwikkelingen

Uiteraard kon ook Computex 2023 niet voorbijgaan zonder een grote nadruk op AI-toepassingen. Zoals vermeld, richt Nvidia zich sterk op generatieve AI, bijvoorbeeld voor het gebruik van 'digital twins' van fysieke objecten. Daarnaast presenteerde het Amerikaanse bedrijf de nieuwe ACE for Games-technologie, een generatief AI-taalmodel voor games waardoor gamers via een microfoon met gamepersonages kunnen praten.

Verder werden er nog enkele kleinere primeurs gepresenteerd tijdens Computex 2023. Zo toonde ASMedia een oplossing voor het gebrek aan een USB4-aansluiting op de meeste goedkopere moederborden. Momenteel biedt alleen Intel een gangbare USB4-controller aan om USB-C- en Thunderbolt-compatibele datatransfers mogelijk te maken; deze controller is vrij prijzig en daarom veelal niet aanwezig op goedkopere moederborden. Met de ASMedia ASM2464PD kunnen gebruikers een USB4-module met meerdere USB-C- en DisplayPort-aansluitingen toevoegen aan een bestaand systeem. Deze USB4-module vereist een PCIe 4.0 x4-poort en ondersteunt een dataoverdracht van 40GB/s. Ook is het mogelijk om apparaten met een vermogen van maximaal 100W op te laden.

Tot slot presenteerde Minisforum zijn kleinste mini-pc tot dusver en kwam Enermax met de eerste voeding die zowel de ATX 3.0- als de ATX12VO-standaard ondersteunt.

Gerelateerd:

• Preview - Corsair iCUE Link - Eén kabel, veertien fans
• Videopreview: Wat wordt de snelste PCIe 5.0 SSD van 2023? 14GB/s en nieuwe controllers
• Videopreview - Weg met die kabelbende! 14 fans op 1 kabel met iCUE
• Videopreview - Eindelijk USB4 voor iedereen! 40Gbit/s en 100W opladen
• ASUS introduceert 49"-superwidescherm met QD-oledpaneel en 4k144-monitor van 38"
• Nieuws - Minisforum onthult Mercury met Ryzen 7840U-apu, zijn kleinste mini-pc tot dusver
• Nieuws - G.Skill kondigt WigiDash aan, een 7"-bedieningspaneel voor pc's
• Enermax toont eerste voeding met zowel ATX 3.0- als ATX12VO-ondersteuning
• Noctua laat prototypes van NH-D15-opvolger en nieuwe fans zien
• HyperX brengt Cloud III-gamingheadset met 10mm-mic en DTS Headphone:X uit
• Cooler Master toont ATX 3.0-voedingen en 12Vhpwr-kabel met 90 graden-hoek
• Seasonic toont Prime TX- en PX-1600-voedingen met ATX 3.0-ondersteuning
• Lian Li brengt dit jaar UNI FAN-casefan met scherm uit voor 130 dollar
• Lian Li toont SUP 01-behuizing met gpu aan voorkant en nieuwe O11-behuizingen

Reacties (13)

[Anonymoussaurus]

Als de geruchten waren dat de 7700(XT) uit zou komen in juni, maar dat is niet op de grootste hardwarebeurs gebeurd, wanneer moet het dan wel gebeuren?

[Tomas Hochstenbach]

AMD was inderdaad opvallend afwezig van Computex, zeker als je bedenkt dat ze normaliter groots uitpakten met een keynote (en CEO Lisa Su zelf trouwens Taiwanese is). Ook uit gesprekken met boardpartners maakte ik niet op dat we ergens de komende maanden nog nieuwe AMD-kaarten hoeven te verwachten. Helaas, want dan heeft Nvidia dus voorlopig vrij spel in alles tussen de RX 7600 (300 euro) en RX 7900 XT (900 euro) in.

[Anonymoussaurus]

Inderdaad.

Jammer! Ik hoopte namelijk dat doordat de opvolger van de 6700XT zou worden aangekondigd, de 6700XT zelf in prijs zou dalen.

[Vulcanic]

Op elk moment dat AMD dat wenst.

[Anonymoussaurus]

Bedankt voor de open deur, gelukkig was ik daar zelf nog niet achter.

Anyway, het verbaasd me enigszins dat AMD een aantal videokaarten niet aankondigde, maar wellicht dat ze liever de spotlights compleet voor zichzelf willen op een eigen evenement. Kan er maar weinig over vinden though.

[Reactie gewijzigd door Anonymoussaurus op 23 juli 2024 15:12]

[Cergorach]

De 7600 is uitgekomen in het 2e kwartaal, dus wat er ooit is gezegd in een investor call is waargemaakt:
nieuws: AMD bevestigt voor eind juni goedkopere Radeon 7000-kaarten uit te br...

Wellicht dat ze nog wat aankondigen voor eind juni, maar men had het eerder dit jaar al over vertragingen...

[Anonymoussaurus]

Dat van de 7600 had ik gelezen inderdaad, ook gelezen dat dit mogelijk in juni aangekondigd zou worden, maar verbaasde me gewoon enigszins dat dit niet eerder gebeurde. Ben benieuwd wat die eventuele vertragingen in de praktijk gaan betekenen.

[Rob Coops]

Leuk om te zien dat er eindelijk hardware fabrikanten beginnen te beseffen dat je kabels ook gewoon weg kunt laten als je als fabrikant daar een klein beetje moeite voor doet. Je zo toch denken dat na zo'n 20 jaar van alles en iedereen die iets met PC koeling deed dat men dat al iets sneller op gepakt zou hebben maar goed we zien eindelijk de eerste stappen in de juiste richting.

Wat ik helaas niet zie is een idee om de CPU en GPU beter te scheiden. Als je die twee bronnen van te veel hitte in een kleine ruimte nu eens in aparte ruimte zou plaatsen dan kun je beide veel beter koelen zonder dat ze elkaar warm houden. Zeker omdat je ook de SSD's die steeds meer koeling vereisen daar ook nog eens direct naast plaatst is het steeds lastiger om de enorme hoeveelheden warmte efficient buiten de kast te brengen en al helemaal omdat je dat als het even kan helemaal stil zou doen.
Ik had graag een geheel nieuwe standaard gezien voor moederborden waarbij de nadruk veel meer ligt op de mogelijkheid om de extreme vermogens die de moderne componenten vereisen te leveren zonder kabels en de overtollige warmte zo efficient mogelijk buiten de kast te brengen.

Als je bedenkt dat in 1995 de ATX standaard uitkwam dan is het helemaal niet gek dat we nu we bijna 30 jaar later zij andere eisen stellen aan een moederbord dan we toen deden. Natuurlijk zijn revisies geweest die de standaard flink vooruit hebben geholpen zodat deze aan veel van de moderne eisen kon blijven voldoen, Maar in middels is het energie verbruik van de verschillende componenten en daarmee de warmte die ze produceren zo snel gestegen in de laatste paar jaar dat de standaard z'n beste tijd wel een beetje heeft gehad. Ik kan me helemaal voorstellen dat je als je heat dissipation en airflow als belangrijke design elementen mee neemt in het ontwerp je een stuk beter ontwerp voor de moderne PC kunt bedenken dan de ATX standaard.

[Alxndr]

@YannickSpinner de laatste link (ASUS introduceert 49"...) staat twee keer in het laatste overzicht

[YannickSpinner]

Thanks voor de oplettendheid! Ik pas het aan

[Xfade]

Altijd leuk dat de baas van Lian Li ook gewoon rond loopt.

[Simon Weel]

Kabelloos? Volgens mij zie ik op het kleine plaatje bij dit onderwerp toch twee dikke zwart kabels in beeld?
Bovendien - het concept is niet 'kabelloos' maar de kabels zijn min of meer verborgen door connectors op de achterkant van het moederbord te plaatsen. De hele kluwen zit dus aan de achterkant. Leuk voor 'designkasten' met transparante delen, maar welk 'probleem' voor een huis-tuin-keuken pc wordt hiermee opgelost?

[Asthaparhim]

Dat de markt gaat pas shiften zodra die door de gemiddelde gebruiker is opgenomen zodat tante miep uiteindelijk geen geklooi met kabels heeft.