Nieuwe connector, oude problemen

Ook de RTX 5090 heeft een smeltende stekker

Artikel

Toen de RTX 40-serie eind 2022 op de markt kwam, verschenen hier en daar verontrustende berichten. De videokaarten maakten gebruik van een nieuwe stroomconnector, genaamd 12Vhpwr. Die ene stekker kon maximaal 600W aan stroom leveren, waarmee een einde zou komen aan de drie of soms wel vier logge 8-pinsaansluitingen op de krachtigste videokaarten. Dat de stekker er daarom beter uitziet, is duidelijk. Enige tijd na de release verschenen echter berichten dat de stekker in bepaalde gevallen erg warm kon worden, en soms zelfs smolt.

Toen onlangs de RTX 5090 verscheen, zo'n 2,5 jaar na de release van de 4090, beschikte deze over een licht gewijzigde '12V-2x6'-connector om die hitteproblematiek te voorkomen. Het is des te verrassender dat inmiddels toch weer enkele 'smeltgevallen' zijn opgedoken. Met slechts een klein aantal bevestigde meldingen lijkt het nog geen wijdverspreid probleem. Toch blijkt de beruchte 12-pinsaansluiting, ook in zijn gewijzigde vorm voor de RTX 50-serie, opnieuw problematisch. Waar ligt dat aan?

Het begin van de nieuwe 12-pinsconnector

De 12-pinsaansluiting en de bijbehorende hitteproblematiek zijn dus niet nieuw. De connector werd geïntroduceerd als onderdeel van de ATX 3.0-standaard voor voedingen. 12Vhpwr werd beperkt gebruikt in Nvidia's eigen Founders Edition-videokaarten uit de RTX 30-serie. Een generatie later, in de RTX 40-serie, maakte de 12Vhpwr-aansluiting een volwaardig debuut. De aansluiting was toen namelijk niet meer exclusief voor de Founders Editions van Nvidia zelf, maar ook voor de videokaarten van thirdpartybedrijven.

Een 12Vhpwr-connector

De opbouw van deze nieuwe connector is anders dan de voorgaande 8- en 6-pinsaansluitingen die voor videokaarten werden gebruikt. De nieuwe standaard beschikt over een kabel met twaalf verschillende draden voor de stroomvoorziening: zes 12V-draden en zes aardingsdraden. De aansluiting beschikt ook over vier kleine 'sense'-pinnen aan de bovenkant van de connector. Die detecteren of de kabel goed is aangesloten. Als de sensepinnen niet goed contact maken met de kabel, dan gaat de videokaart niet aan.

In theorie bracht 12Vhpwr de nodige voordelen met zich mee, voornamelijk op het gebied van het vermogen. De connector is volgens de ATX 3.0-standaard geschikt voor vermogens tot 600W; de voorgaande 8-pinsaansluiting voor videokaarten leverde maximaal 150W. Eén 12Vhpwr-aansluiting dient dan ook als vervanger voor vier 8-pinsaansluitingen, die werden gebruikt in voorgaande gpu-generaties.

12Vhpwr zorgde al voor problemen bij de RTX 40-serie

Toch leek de connector in de praktijk problemen te veroorzaken. Er verschenen namelijk meldingen van gesmolten 12Vhpwr-connectors, doordat de aansluitingen bovenmatig warm werden. De problemen ontstonden opvallend genoeg vooral bij de RTX 40-generatie, en dus niet bij het beperkte aantal RTX 30-kaarten die gebruikmaakten van 12Vhpwr. Al snel werd duidelijk dat de problemen zich vooral voordeden als verschillende zaken fout gingen.

De connectors bleken gevoeliger voor problemen als de 12Vhpwr-kabel sterk werd gebogen, waardoor de kabel minder goed contact maakte met de gpu. Ook deed het probleem zich vaak voor als de kabel niet volledig was aangesloten. Die maakte dan onvoldoende contact, maar leverde alsnog de volle 600W, wat overmatige hitte veroorzaakte. Tweakers schreef eerder een achtergrondverhaal over deze problemen.

Bron: Igor's LAB

Wat is er nu gebeurd?

De 12Vhpwr-problematiek werd dus deels weggezet als gebruikersfout, maar er werden toch wijzigingen aan de connector doorgevoerd. Uiteindelijk verscheen een revisie van de 12Vhpwr-standaard in ATX 3.1, waarbij de connector meteen een nieuwe naam meekreeg: 12V-2x6. Deze zou de bestaande 12Vhpwr-standaard opvolgen en moest veiliger werken.

Wijzigingen in de 12V-2x6-aansluiting.
Bron: Corsair

Dat werd bereikt met aanpassingen in de connector zelf, waarbij de eerdergenoemde sensepinnen een rol spelen. Die pinnen zijn korter geworden. In de praktijk betekent dit dat de videokaart voortaan eerder uitschakelt als de kabel niet goed is aangesloten. Tegelijkertijd zijn de terminals, waar de stroomvoorzieningspinnen contact mee maken, juist wat langer gemaakt. Dat moet de geleiding verbeteren.

Eind goed al goed, zou je denken. Maar toch bleek onlangs dat ook de 12V-2x6-standaard voor problemen lijkt te zorgen. Dat begon met één Reddit-gebruiker, die meldde dat de 12V-2x6-aansluiting op zijn RTX 5090 FE was gesmolten. De schade werd daarbij opvallend genoeg beperkt tot één enkele pin op de aansluiting en de kabel. De gebruiker in kwestie had weliswaar een thirdpartykabel in gebruik op basis van de 12Vhpwr-standaard, maar dat zou in theorie niet moeten uitmaken.

Kabelfabrikant Moddiy raadde klanten desondanks aan om een nieuwe kabel voor hun 5090 aan te schaffen, maar dat lijkt om een misverstand te gaan, zegt ook Corsairs r&d-baas en psu-expert Jonny Guru op Reddit. De wijzigingen van 12V-2x6 zitten immers in de aansluitingen op de videokaart en voeding, maar de kabel zelf is ongewijzigd, bevestigen voedingsfabrikanten Corsair en Seasonic.

Het aantal bevestigde smeltgevallen met de RTX 5090 is inmiddels opgelopen naar drie stuks, blijkt uit een megathread op Reddit. Er zijn meer meldingen gedaan, maar die zijn inmiddels ontkracht, volledig te wijten aan gebruikersfouten of op zijn minst dubieus. Op dit moment lijkt het dus nog geen extreem wijdverspreid probleem, maar toch een soort voortzetting van de RTX 4090-problematiek uit 2023.

Een GeForce RTX 5090 FE met gesmolten 12V-2x6-connectors en kabel. Bron: u/ivan6953, via Reddit

De mogelijke oorzaak: onevenredige stroomverdeling

Er zijn enkele hypotheses rondom de smeltproblemen opgesteld. Dat begon met der8auer, die een video publiceerde na de eerste melding op Reddit. De youtuber deed eigen tests met een 12Vhpwr-kabel op een RTX 5090 en kwam tot de conclusie dat de stroom slecht werd verdeeld over alle draden. Sommige leverden zo'n 2A aan stroom, terwijl dat bij andere draden opliep tot wel 22A, met bijbehorende hoge temperaturen. Uiteindelijk bleek dat overigens aan een defecte kabel te liggen, bevestigde der8auer in een follow-up.

Bekende overklokker en youtuber buildzoid speculeerde daarop dat de 'loadbalancing' van de RTX 40- en 50-kaarten, of eerder het gebrek daaraan, mogelijk voor problemen kan zorgen. De stroomverdeling is bij de 12V-2x6-connector namelijk versimpeld ten opzichte van voorgaande aansluitingen. Hij neemt daarbij de 12-pinsaansluiting op de RTX 3090 Ti FE als voorbeeld; die kaart maakte ook al gebruik van 12Vhpwr, maar dan zonder problemen.

Warmtebeelden van een 12V-2x6-aansluiting, waarbij een klein aantal draden bovenmatig belast worden. Bron: der8auer

De connector werd bij de RTX 3090 Ti verdeeld over drie losse fasen. In feite werden de zes stroomvoorzieningsdraden dus verdeeld in drie setjes van twee. Ieder setje had bovendien een eigen shuntresistor. Die fungeren als veiligheidsmaatregel: als een van de resistors geen stroom ontvangt, dan werkt de kaart niet. Dat betekent dat de kaart in het ongunstigste geval over minstens drie van de zes stroomvoorzieningsdraden moet beschikken, die elk 200W leveren. Als te veel verbindingen wegvallen, dan valt de kaart uit.

Bij de 12V-2x6-aansluiting op de RTX 4090- en 5090-kaarten is dat niet langer het geval. Die gebruikt één shuntresistor (of twee shuntresistors in parallel, wat in de praktijk hetzelfde werkt). Daarmee wordt de stroomvoorziening samengevoegd tot 'één grote blob van 12V', aldus buildzoid. Simpel gezegd: de videokaart kan hierdoor niet herkennen of individuele pinnen slecht of geen contact hebben met de gpu. Volgens de youtuber zouden gebruikers in theorie hierdoor vijf van de zes stroomdraden kunnen doorknippen. De kaart kan dan nog steeds de volle 600W aan stroom ontvangen, maar die stroom wordt dan door de ene overgebleven draad gejaagd. Dat valt uiteraard niet binnen de specificatie.

Volgens buildzoid betekent deze opbouw dus dat er geen controle zit op de stroomtoevoer per draad, wat de connectors mogelijk gevoeliger kan maken voor overmatige hitteproductie op afzonderlijke pins en daarmee smeltende aansluitingen. Stroom kiest immers de weg van de minste weerstand. Als bepaalde draden geen of minder goed contact maken met de videokaart, dan gaat de stroom door andere delen van de kabel die beter zitten aangesloten, met alle gevolgen van dien.

Het kijken waard: de hypothese van buildzoid

Dat verhaal werd in de praktijk gebracht door der8auer, die onlangs een tweede video over de kwestie publiceerde. Deze youtuber testte de theorie van buildzoid door verschillende draden van een 12Vhpwr-kabel door te knippen. Desondanks ontving de RTX 5090 zijn volle 575W, maar dan over een beperkt aantal draden.

Ook de conclusie van der8auer is dus dat de stroomverdeling van de 12V-2x6-connector niet in orde is. Er zit geen controle op de stroomsterkte per draad, waardoor in bepaalde gevallen enkele pinnen van een 12V-2x6-connector buitensporig veel vermogen gebruiken.

Gebruikers zouden in theorie meerdere draden van hun 12V-2x6-kabels kunnen doorknippen, net zoals buildzoid al opperde. De kabel stuurt dan nog steeds de volledige 600W door de overgebleven draden, wat uiteraard zorgt voor extra warmte op die pinnen. Het zou kunnen verklaren waarom bij de bekende RTX 5090-smeltgevallen slechts één of een klein aantal pinnen op de connector beschadigd is.

De youtuber klaagde daarnaast over de 'veiligheidsfactor' van de aansluiting. De kabel is ontworpen om in theorie 660W aan te kunnen, maar videokaarten kunnen maximaal 600W van de connector vragen. Dat is een veiligheidsmarge van slechts tien procent, veel lager dan de voorgaande 8- en 6-pinsaansluitingen. Onevenredige stroomvoorziening levert dus ook eerder problemen op dan bij voorgaande gpu-generaties.

Hoe kan dat in de praktijk gebeuren?

Natuurlijk moet het doorknippen van stroomdraden opzettelijk gedaan worden; gebruikers zetten immers niet de schaar in hun 12V-2x6-kabels. De vraag blijft dus hoe dit probleem zich in de praktijk voordoet. Ook daarover is nog geen harde conclusie getrokken, maar er zijn wel enkele hypothesen. De problemen lijken wederom veroorzaakt te worden door meerdere ongelukkige voorvallen, die op elkaar inwerken en in het ergste geval schade kunnen veroorzaken.

Die conclusie wordt onder meer gedragen door Igor Wallosek van Igor's LAB, een bekende naam in de componentenwereld. Hij concludeert na eigen tests dat de stroomverdeling lichtelijk varieert na iedere keer dat de 12V-2x6-kabel opnieuw wordt aangesloten. Dat wijst op een fundamentele tekortkoming in de connector zelf, in combinatie met andere factoren waardoor de pinnen mogelijk minder contact maken met de connector. Nvidia heeft de veiligheidsmaatregelen daarnaast geschrapt: de RTX 40- en 50-series bevatten geen losse shuntresistors meer. Die drie problemen bij elkaar kunnen uiteindelijk leiden tot de gesmolten connectors, zo luidt de conclusie.

In het kader daarvan deelde de Britse techwebsite OC3D vorige week zijn ervaringen. De techpublicatie gebruikte een oudere kabel op een RTX 5090 en stuitte daarbij op de bekende problematiek, waarbij de stroom onevenredig over de connector werd verdeeld. OC3D maakte gebruik van een ASUS ROG Astral RTX 5090. Hoewel ook die kaart geen volwaardige beveiligingsmaatregelen heeft, beschikt deze wel over extra shuntresistors, waarmee de stroomsterkte per draad gemonitord kan worden in de software van de fabrikant.

Die software waarschuwde OC3D voor een te hoge stroomsterkte op bepaalde pinnen. Het medium besloot de kabel meermaals opnieuw aan te sluiten, maar zegt dat bij iedere poging minstens één pin te veel stroom vervoerde, tenzij de kabel na het aansluiten actief gemanipuleerd werd. Pas toen werd overgestapt op een nieuwe kabel, werd het probleem opgelost. Het medium zegt dat alleen zijn oude stroomkabel, die in het verleden vaak is in- en uitgeplugd, problemen had.

Dat anekdotische bewijs kan erop wijzen dat slijtage van de connector de boosdoener was, in ieder geval voor de problematiek bij OC3D. Het medium raadt gebruikers hierom aan om een nieuwe 12V-2x6-kabel aan te schaffen als ze een oude voeding hergebruiken voor hun RTX 5090. Het is weliswaar gebaseerd op een enkele ervaring en nog niet bevestigd door Nvidia, maar dat advies onderschrijven we van harte. Een nieuwe kabel, die uiteraard wel geschikt moet zijn voor je specifieke voeding, kost misschien drie tientjes en zou zomaar eens een rma van je nieuwe (en dure) videokaart kunnen voorkomen.

Tot slot

Hoe dan ook: het is inmiddels duidelijk dat de 12Vhpwr- en 12V-2x6-standaarden niet probleemloos zijn. Die problemen kun je misschien deels toeschrijven aan gebruikersfouten. Maar die gebruikersfouten zijn dan een symptoom van een stekker met tekortkomingen en een gebrek aan een failsafe in de RTX 40- en 50-serie.

Het is nog de vraag hoe breed dit probleem daadwerkelijk is; het zijn vooralsnog geïsoleerde gevallen. Het is ook afwachten hoe Nvidia hiermee om zal gaan. De gpu-fabrikant heeft vooralsnog niet gereageerd op de mogelijke problemen met de 12V-2x6-aansluiting. Tweakers heeft Nvidia gevraagd om commentaar, maar het bedrijf geeft aan momenteel niets te kunnen zeggen.

In de tussentijd zijn verschillende thirdpartyoplossingen aangedragen, maar dat zijn vooralsnog alleen concepten of 'pleisters' die de problemen hooguit wat verminderen. Sommige voedingsfabrikanten hebben de connector geel gemaakt, zodat je gemakkelijker kunt zien of de stekker wel goed op de gpu is aangesloten. CableMod en Ezdiy-FAB hebben 12V-2x6-adapters met heatsinks en thermalpads, die de hitteproblemen hopelijk wat verminderen, schrijft ook Tom's Hardware.

HardwareBusters stelde daarnaast een 12V-2x6-connector voor, met een geïntegreerde pcb met veiligheidsmaatregelen, die het geheel weliswaar aanzienlijk groter maakte. Of dergelijke kabels er daadwerkelijk gaan komen, moet nog blijken. Dit verhaal zal de komende weken en maanden ongetwijfeld nog een staartje krijgen.

Update, 11.03 uur - De term loadbalancing is grotendeels uit het artikel geschrapt. Daarnaast is een alinea over de veiligheidsmarge van de 12V-2x6-standaard toegevoegd. Met dank aan ISaFeeliN.

Reacties (240)

[ISaFeeliN]

Ik vind het heel bizar dat steeds de term load balancing gebruikt wordt. Dat impliceert dat je dingen controleert en stuurt qua vedeling. Stroom verdeelt zichzelf, en het gaat in dit geval puur mis omdat contacten in de connectors geen goed contact maken. Dus pins zijn niet volledig in elkaar geschoven waardoor niet alle oppervlakte die er is contact maakt, of de pins zijn vervormed waardoor contact oppervlak kleiner wordt. Hierdoor krijg je in feite per ader paar (4 connectoren in het circuit!) een zwak punt in de keten die bij belasting warmer zal worden, en doordat het warm wordt nog meer weerstand zal vormen (weerstand neemt toe met temperatuur), waardoor je een sneeuwbal effect krijgt en de boel uiteindelijk zo warm kan worden dat het plastic er omheen kan gaan smelten.

De shunt resistors in eerdere kaarten doet daar niets mee te maken qua "load balancen", het maakt het ook niet beter zoals in het artikel beschreven. Ja je kunt door de spanningsval over de shunts meten dat er een ongelijke verdeling van stroom is, maar dat heeft niets met load balancen te maken. Netwerk packets load balance je, stroom verdeelt zichzelf over de ader paren.

Als een connector pin slecht contact maakt, is dat ook een weerstand die zich niet constant gedraagt. Als je dat met een ohm meter gaat meten (die een lage spanning gebruikt en een hele lage stroom om de weerstand te meten), zul je meestal close to 0 ohm meten. Pas als daar een hoge stroom doorheen gaat, gaan die slechte contacten zich anders (hoog Ohmiger) gedragen (materiaal warmt op waar slecht contact is en dus wordt de weerstand hoger) en krijg je over die contactpunten een spanningsval, en dus nog meer warmteontwikkeling op dat (slechte) contactpunt. De weerstand van dat slechte contact als er een hoge stroom doorheen gaat is vele factoren hoger dan de shunts waarover gesproken wordt (millie Ohms), dus die spelen dan qua "load balancen" geen rol meer. Ja, je kunt meten dat de verdeling ongelijk is en daarop besluiten om een kaart uit te schakelen en erger voorkomen, maar je kunt er niets mee doen om het recht te trekken. Je kunt het niet sturen of corrigeren.

Verder zegt het artikel niets over de hele lage safety factor van 12VHPWR (net iets meer dan 10%), wat erg jammer is, want dit is natuurlijk veel te weinig.

[Reactie gewijzigd door ISaFeeliN op 21 februari 2025 08:37]

[Theo]

De term Load Balancing is inderdaad niet helemaal correct gekozen. Maar wat het artikel ook noemt is dat deze shuntweerstanden niet gebruikt worden om de stroom te verdelen maar om te detecteren dat er een onbalans is, en daarop te acteren. Dus bij een onbalans zal de videokaart niet (of matig) werken zodat de stroom per shuntweerstand (en dus per aderpaar) niet de spuigaten uitloopt.

[ISaFeeliN]

In het artikel staat letterlijk:

"Het gebruik van drie resistors zorgde er bovendien voor dat de stroomtoevoer in ieder geval enigszins gebalanceerd werd over de verschillende pinnen"

.. dat is echt klinklare onzin.

[Sine]

Niet helemaal, als die weerstand een (zeg eens factor 10) groter is dan de overgangsweerstand in je connector. (allemaal in de milliohms) dan zal zich de belasting beter verdelen dan als die weerstanden er niet waren.

Een snel rekensommetje met compleet uit de lucht gegrepen waardes:
Stel je hebt een connector waar in totaal 10A door loopt met twee pennen.
Pen1 heeft een overgangsweerstand van 1mR
Pen2 heeft een overgangsweerstand van 3mR
Dan loopt er 7,5A door pen 1 en 2,5A door pen2

Zet je nu 10mR "balanceer" weerstanden in serie met die pennen dan loopt er 4,54A door pen1 en 5,36A door pen2. Zo kun je passief toch balanceren.

Als bonus kun je nu het spanningsverschil meten over die balanceerweerstanden en alarm slaan als die te veel afwijkt.

[ISaFeeliN]

Wat je hier in alleen niet meeneemt is dat die slechte contactweerstanden zich heel anders gedragen naar gelang daar de stroom doorheen gaat en die opwarmt (en daardoor nog meer verergerd). Die weerstanden zijn veel hoger dan een paar mΩ die de shunts zijn. En dus spelen die praktisch geen rol meer in het circuit. En nogmaals, dat meten met een Ohm meter zonder die ampere's die er doorheen gaan laat dat niet zien.

[Sine]

Wie had het over meten? mR's meten kan ook, maar niet met een meter van de gamma
Als je dan toch wilt meten is dat met shunts alweer wat eenvoudiger, dan heb je de stroom, en het stroomverschil. Wil je de overgangsweerstand dan bepalen zul je de spanning over de contacten moeten meten, dat is ook al geen rocket science.

Ik ben het niet met je eens dat het verschil verwaarloosbaar is, een paar mR verschil in overgangsweerstand heeft zonder weerstanden een veel grotere invloed.

[Hans1990]

De specificatie van Amphenol geeft contact weerstanden aan van 5 tot 6 milli ohm MAX.
Een 200mm kabeltje van 16AWG zal ook maar paar milli ohm (letterlijk 2-3) weerstand hebben.
Totaal pad komt dan uit op zo'n 15 milli ohm.

Een shunt van 5 milli ohm tussen elke ader plaatsen zal die stroomverdeling dus wel iets helpen. Niet zo dramatisch als Sine aangeeft met zijn rekenvoorbeeld, maar al zou het +/-33% passief bijsturen is dat al mooi meegenomen. Vooral aangezien de onbalans voor de connector spec +/-50% mag zijn, dus dit ligt allemaal in relevante orde van grootte.

[andru123]

Maar extra weerstand - extra verliezen, hitte, zeker met zo hoge stroom. Je kan dan in plaats van 16AWG, 18AWG draaden gebruiken, krijg je automatisch extra weerstand Maar dat is zeker niet de bedoeling.

[Theo]

Die weerstanden kunnen niet heel veel doen voor het balanceren.
Stel dat het gebruikte draad AWG 14 is (wat goed genoeg is voor een stroom van 12.5 ampère) Dat draad heeft een weerstand van 1 mOhm per 12 cm. Dus wanneer zo'n kabeltje 48 cm in lengte is, en in de PSU vast zit gesoldeerd dan is de contactweerstand één mOhm, en het draad zelf is vier mOhm.

Stel dat je een slecht contact hebt en je gebruikt shunt weerstanden. Dit slechte contact is geen 1 mOhm maar jouw 3 mOhm. Dan heb je dus twee 'sets met weerstanden' parallel staan; de 4 mOhm (draad) + 10 mOhm (shunt) + 1 mOhm (goed contact) en 4+10+3 mOhm (slecht contact). Ofwel, 15 mOhm parallel aan 17 mOhm. Gaat er door de goede kabel 12 ampere aan stroom dan gaat er door de slechte kabel ernaast dan 10.6 ampère heen.

Zou die shunt er helemaal niet zitten dan heb je enkel te maken met de kabel en connectorweerstand. Ofwel, 4 +1 mOhm voor de goede ader en 4+3 mOhm voor de slechte ader. Gaat er door de goede ader (5 mOhm) dan weer 12 ampère dan gaat er door de slechte ader (7 mOhm) nog maar 8.5 ampere. Ofwel; het niet toepassen van de shunt zorgt er juist voor dat er minder stroom gaat lopen door een slecte connectorovergang!

Die 10 mOhm shunt die doet dus niks op de printplaat, behalve heel veel warmte genereren. Die acht 10 mOhm weerstanden (1 per pin) verstoken samen dan al 13 watt, en dit is gigantisch voor een setje shuntweerstanden. Zoveel zelfs dat dit andere problemen geeft, en er eerder kaarten stuk gaan vanwege verbrande weerstanden dan vanwege een verbrande connector.

Daarom zijn shuntweerstanden dus een heel slecht idee om een stroom te balanceren over meerdere kabels. Het werkt contraproductief plus je shunts geven nieuwe thermische problemen...

Het enige wat je hier kunt doen is een hele lage shuntweerstand gebruiken per pin; iets in de orde van 1 mOhm maximaal zodat het thermisch nog te behappen is. Hiermee kan de stroom per pin gemeten worden, en kan er een melding worden gegeven wanneer er één of meerdere aders over hun maximale stroom van 12.5 ampère gaat.

[Reactie gewijzigd door Theo op 21 februari 2025 17:52]

[andru123]

Goede uitleg. Ik dacht dat shunt weerstand is allen maar voor een reden bestaat - om stroom te meten (met bijbehorende chip dat gaat spanning over de shunt meten).

[DLeijen]

Je redenatie zonder shunt gaat fout op vasthouden aan de 12A op de goede kabel. In de praktijk gaat het amperage daar omhoog, in tests met de nieuwe connector zelfs over de 20A heen. De kabels/connectoren die smelten zijn juist diegenen die WEL goed contact maken.

Nee, een shunt lost niet alles op, maar het scheelt gewoon in het verschil tussen de paren. Zie ook de 3090Ti, met zelfde connector en hoog verbruik, die niet de problemen kende in de mate van de 4090 en nu met de 5090 lijkt te gebeuren.

[jumjum]

Goed uitgelegd klopt als een bus. 👌
Een shunt kan gebruikt worden om de stroom erdoor te meten. Maar als de shunts iets groter zijn als de te verwachten overgangs weerstanden van de connectors zorgen deze ook voor balans tussen de verschillende kabels parallel.

[Hagdos]

Niet per se; hangt er vanaf hoe groot die weerstanden zijn.

De (on)balans in stroom over verschillende draden is direct gerelateerd aan de (on)balans in weerstand van voeding tot load. Zonder extra weerstanden is 50% variatie in weerstand van de kabel+connector ook 50% onbalans in stroom. Met extra weerstanden is dat (Rweerstand + Rkabel1)/(Rweerstand + Rkabel2). Als Rweerstand even groot of groter is dan Rkabel (Rkabel is hier kabel+connector), dan wordt de verdeling van stroom een stuk minder scheef.

[player-x]

Voor zover ik weet, gedraagt stroom zich min of meer als water door een leiding, en werkt de shuntweerstanden als een orificeplaat, en kan je een transistor gebruiken als een regelklep om de "Load Balancing" te doen, en om de doorvoer over de verschillende leidingen/aderen te verdelen en/of te zorgen dat een ader niet over de max is.

De verschillen in de doorvoer van stroom kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden omdat een pin in de stekker slecht contact maakt (vergelijkbaar met een verstopping in een buis), hierdoor wordt de flow hoger over de ader/leiding van de stekker die wel goed contact heeft.

Er is gegarandeerd een eigenwijze overbetaalde uper-manager geweest die heeft gezegd, die 3x (zou nu 4x zijn) 150W ATX-8pin connectoren zijn een echte ''pijn in de kont'', dus laten we het versimpelen met een kleintje.

Maar waarom hebben ze niet naar server PSU's gekeken,die doen 3000W over een nog veel simpeler edge connector, is als een PCIe conector, maar doet dan 42A / 504W per pin, dan hoeven ze zelfs geen connector op de printplaat te plaatsen, en kan zelfs met data pinnen komen voor PSU monotoring.
Maar dat is waarschijnlijk niet gedaan, omdat men vorm over functie wilde, van een lief klein stekkertje. >_<

[Reactie gewijzigd door player-x op 21 februari 2025 16:08]

[DaveAEP]

Ik zou juist zeggen, bij 6 parallele kabels, dat de stroom juist hoger zal zijn in de kabel met de laagste weerstand. Wat jij dus aangeeft is niet helemaal correct.
Bij aansluiten van de stekker zouden bijvoorbeeld 5 connectoren een slechte connectie hebben, en de stroom zal dan via de kabel lopen met de minste weerstand (en vanwege de stroomsterkte dus de hitte genereren.)

[ISaFeeliN]

Dat doet het ook, maar het is alsnog een verdeling van het totaal. Het is niet zo dat als er 1 contact niet goed contact maakt zodat het een weerstand vormt, daar helemaal geen stroom meer doorheen gaat. Dat kan alsnog een paar Ampere zijn. En veel meer dan dat is er niet nodig om het dan gloeiend heet te krijgen.

[AverageNL]

Thanks! Ik heb het artikel hier en daar aangepast obv je feedback. De term loadbalancing is hier en daar geschrapt. Ik heb ook wat duidelijker opgeschreven dat de 3090 Ti drie volledig losse fasen had (ieder met een eigen shuntresistor), en een alinea over de veiligheidsmarge toegevoegd. Ik heb die wijzigingen ook kenbaar gemaakt in een update onder het artikel

[ISaFeeliN]

Nice

[MSalters]

Als een connector pin slecht contact maakt, is dat ook een weerstand die zich niet constant gedraagt. Als je dat met een ohm meter gaat meten (die een lage spanning gebruikt en een hele lage stroom om de weerstand te meten), zul je meestal close to 0 ohm meten. Pas als daar een hoge stroom doorheen gaat, gaan die slechte contacten zich anders (hoog Ohmiger) gedragen (materiaal warmt op waar slecht contact is en dus wordt de weerstand hoger) en krijg je over die contactpunten een spanningsval

Dat kan dus niet. De spanningsval over alle connectoren is hetzelfde, juist omdat er geen aparte shunts achter zitten. De connectoren zijn in parallel geschakeld.

Het gevolg is dus ook dat de stroom zich verdeelt naar omgekeerde rato van weerstand. Als die slechjte connector een weerstand heeft die het dubbele is van de andere connectoren, dan gaat daar maar half zoveel stroom doorheen. (V=I*R, en V is constant). De opwarming van alle pinnen is V*I. Alweer, V is constant, en dus is de warmteontwikkeling in de slechte connector lager omdat de stroom dat ook is.

[Hans1990]

Dat snowball effect lijkt mij juist niet aan de orde. Veel metalen hebben een positieve weerstand temperatuur coefficient. Bij een stroom deler moet de weerstand juist afnemen om een groter proportie stroom op te pikken. Als de kabel opwarmt en daardoor hogere serie weerstand krijgt, gaat dat juist zo'n snowball effect tegen.

De contact weerstand is maar 1 onderdeel van de keten tussen PSU en GPU, of liefst eigenlijk nog de VRM power stages. Daar zit ook nog een koper kabel tussen, een connector op de PSU, enzovoort.

Ik hintte net al beetje op een toenemende serie weerstand die juist zo'n snowball effect afneemt: een goede stroomdeler kan die alleen goed verdelen als de serie weerstand tussen verschillende stroompaden goed gematched zijn. Veel van deze weerstanden zijn nu enkel nog maar parasitair. Dat hier geen monitoring/beveiliging op zit op de GPU vind ik het teken van een slecht ontwerp.

Al zou je shunts ergens tussen zetten voordat de power wordt gecombineerd (ook al zijn het maar 2 of 5 milli ohm +/-5% weerstanden), dan wordt de nauwkeurigheid van de stroomdeler al in positieve zin beinvloed. En tel daar ook nog de serie weerstand bij van de bedrading zelf, en dan kan het zomaar zijn dat die contact weerstanden een relatief klein proportie hebben.

Als je de stroomverdeling in je systeem wilt nameten, dan kan dat eigenlijk alleen met een stroomtang. Zet je er een bord tussen met zijn eigen connectors en shunt weerstanden, dan verschuift die verdeling weer en waarschijnlijk wordt die in positieve zin alweer gebalanceerd.

Ik denk waar het hier mis gaat is dat de contact weerstanden juist niet een klein proportie meer hebben. Als je de specificatie van Amphenol leest over de connector, dan spreken ze enkel over een aanvankelijke contact weerstand (max 5 milli ohm), en de verhouding na 30 mating cycles en slechts 20N kracht belasting op de connector (ongeveer 2kg!!). Met een absoluut maximum van 6 milli ohm.

Echter de verhouding wordt berekend adhv +/-50% van het gemiddelde. Dus een situatie van 1x 1 milli, 4x 2 milli ohm en 1x 3 milli ohm is volledig binnen spec. Ook al gaat die 1 milli ohm ader wel flink teveel stroom dragen. Als ik het vluchtig nareken is dat zo'n 14 tot 15A wanneer er 50A door alle aders moeten.
Dat is nog niet zo dramatisch als Der8auer had laten zien met 22A, maar het zit er ook niet onmogelijk ver meer van af. En laat ik opnieuw belichten: 20N kracht is echt niet veel. Je hebt deze connector ook nog een keer zitten bij de voeding van je systeem, waar mensen misschien lekker aan kabels gaan trekken en duwen om ze mooi gecablemanaged te krijgen.

IMO is de connector simpelweg te fragiel voor DIY PC bouw. Combineer dat met de lage veiligheidsfactor (in mijn "in spec" contact weerstand verdeling gaat die al 50% over de operational rating heen), en we zien mogelijk hier van nu het resultaat.

In theorie zou betere monitoring op de GPU er voor kunnen zorgen dat deze de VRM assymmetrisch kan aansturen. Het is niet noodzakelijk dat alle 12V aders op 1 hoop gegooid worden. Ze zouden ook bvb power stages in groepen kunnen aansturen afhankelijk van de gemeten stroom per shunt.

Maar het blijft gissen wat nou out of spec is (in bijzonder die 9.2A max rating van elk contact). Ik kan namelijk ook advocaat van de duivel spelen:

Die 9.2A contact resistance is vastgesteld voor een temperatuur van -40 tot 105C, en een max verhoging van 30C. Dat is wellicht voor sommige servers nuttig (die wellicht 75C ambient hebben), maar ik neem aan dat de gemiddelde zelfbouw PC kast niet veel hoger dan 40-50C kast temperatuur komt. Een partij als NVIDIA kan er dan voor kiezen om die 9.2A officiele rating opnieuw te spec'en voor consumenten gebruik. Dat cijfer ga je natuurlijk niet terugvinden in de documenten van Amphenol.
Een datasheet kan immers niet voor elke parameter een plot afzetten tegen elke omgevings/gebruiks variabel die een applicatie heeft. Dit komt regelmatig voor, en met name voor thermische doeleinden is het niet ongebruikelijk dat een fabrikant bijvoorbeeld thermische weerstanden meegeeft zodat een ontwerper zelf kan uitrekenen wat de maximale disspitation (en daarmee vaak ook stroom) mag zijn.
Dus is 15A of 22A dan direct catastrofaal? Is die 5 milli ohm erg? De +/-50% verdeling? Zeg het maar..

[Reactie gewijzigd door Hans1990 op 21 februari 2025 12:15]

[Gwannoes]

Door de grote stroom in een matig contact warmt het contact op, waardoor de socket (en de pin) uitzetten, dus ruimer worden. Hierdoor wordt het contact nog slechter, waardoor de weerstand nog groter wordt dus de opwarming nog meer toeneemt...

Dus wel een beetje sneeuwbal effect. Maar dan zonder de kou 😊.

[Hans1990]

Al zou de crimp uitzetten door opwarming van te hoge stroom, dan wordt de contact weerstand hoger, en zal de stroom weer dalen omdat het zich zal herverdelen over de andere contacten die niet verhoogd zijn.
Dus dan is er geen sneeuwbal effect.

[Reactie gewijzigd door Hans1990 op 21 februari 2025 12:35]

[ISaFeeliN]

Dat snowball effect lijkt mij juist niet aan de orde. Veel metalen hebben een positieve weerstand temperatuur coefficient. Bij een stroom deler moet de weerstand juist afnemen om een groter proportie stroom op te pikken. Als de kabel opwarmt en daardoor hogere serie weerstand krijgt, gaat dat juist zo'n snowball effect tegen.

Ik zei ook dat de weerstand toeneemt naarmate de temperatuur toeneemt. De stroom zal dan afnemen inderdaad, maar vergeet niet dat over die hogere weerstand, de spanningsval juist toeneemt. Ik durf niet te zeggen hoe die 2 (U vs I) zich tegen over elkaar verhouden, maar ik weet wel dat als je een stroom door een kabel jaagt (of een slecht contactpunt), en het gaat hard genoeg om de temperatuur te laten toenemen, zo ver dat plastic smelt of zelfs de geleider gaat gloeien, dat meestal vrij snel door totdat er dingen stuk gaan.

[Reactie gewijzigd door ISaFeeliN op 21 februari 2025 12:49]

[Shal-Ziar]

Middels shunt resistors is het wel mogelijk om de ingangsstroom te meten. Nu ben ik geen PCB/ Elektronica ingenieur, maar als je een een dc/dc converter hebt om van 12v naar lagere spanning te komen, ik gok dat de chips < 1.5v gebruiken, kan je dmv Pulse-width modulation (pwm) de ingaande stroomlijn hoogfrequent aan en uit schakelen (duty-cycle). Dit zorgt ervoor dat de effectieve stroom wordt verminderd over de overbelaste lijnen.
Als deze 6 +12v en 6gnd lijnen zijn verdeeld in 3 groepen van 2 lijnen zou de kaart dus dmv een andere duty-cycle per groep kunnen kiezen welke lijnen worden belast.
Ik ga er hier vanuit dat de bussen die bijvoorbeeld het geheugen en de chip van stroom voorzien wel gedeeld zijn.

Gezien de nieuwe kaarten geen los bemeten lijnen hebben is het onmogelijk om dit trucje uit te halen.
Sterker nog, Buildzoid beschreef in zijn video erover dat oudere kaarten de mogelijkheid hadden om stroom vanuit een andere stroomgroep over te laten gaan.

Nogmaals, dit is met mijn beperkte kennis van electronica, dus als iemand het beter/completer kan uitleggen ben ik een en al oog.

[Reactie gewijzigd door Shal-Ziar op 21 februari 2025 12:37]

[Aerophobia1]

Toch opmerkelijk dat we dagelijks appraten op het stroomnet aanlsuiten die veel meer vermogen vragen... door maar 2 draadjes. Gaat altijd goed.
Ze hadden die molex compatible zooi overboord moeten gooien.
Dat blijft klooien met heel veel connector pinnen, die niet altijd even goed in elkaar gezet worden.
Had een andere connector ontworpen, wat dikkere langere pinnen, vol koper.
Laat die nieuwe connector op de GPU en de PSU een 1 cm dieper gaan.
Op een GPU van 30+ cm en 3 slots en een kilowatt + PSU is er toch wel een betere manier te vinden.
Waar ruimte of budget toch al bijna geen limiet waren in de high end prijsklasse.

[Reactie gewijzigd door Aerophobia1 op 21 februari 2025 11:19]

[A Lurker]

Toch opmerkelijk dat we dagelijks appraten op het stroomnet aanlsuiten die veel meer vermogen vragen... door maar 2 draadjes. Gaat altijd goed.

Omdat het stroomnet op 240V werkt. Als je dat op 12V zou draaien zou je ook soortgelijke problemen ervaren omdat de stroom 20x zo hoog is bij gelijk vermogen als je bv de bestaande bekabeling zou behouden.

Daarom ook dat je bij elke kabeldikte / AWG een specificatie kunt vinden wat er qua stroom veilig over zou moeten kunnen. We zijn geneigd te denken dat warmte schaalt met het vermogen maar dat geldt niet voor elektriciteit/geleiding.

[Reactie gewijzigd door A Lurker op 21 februari 2025 12:16]

[ISaFeeliN]

Juist, het gaat om de stroom. En om hetzelfde vermogen te krijgen bij lagere spanningen, moet de stroom omhoog (P=U*I)

[Aerophobia1]

Nog steeds moet al die stroom door een paar holle metalen buisjes van een 3e mm dik.
Die dan in een paar andere holle metalen buisjes schuiven.
Als die pinnen (buisjes) niet helemaal goed zitten.
Of iets naar buiten buigen, is er geen goed contact.
Waarna er door grote hoeveelehid stroom door een een heel smal contactpunt moet.
Betere pinnen maken beter contact.
Een stekker die dieper steekt heeft meer contact.
Ongeacht het voltage.

[A Lurker]

Onder jouw argumentatie moeten een hoop lasklemmen voor netstroom ook verboden worden. Zijn namelijk ook metalen plaatjes.

Die zijn (vaak) ontworpen voor een maximum van 32A stroom, en 60A zal daar mogelijk ook zeer slecht uitpakken.

Ik vind het nogal kort door de bocht hier allemaal wat je stelt.

[Reactie gewijzigd door A Lurker op 5 maart 2025 17:39]

[rjmno1]

Je hebt met alles gelijk maar ik moet er niet aan denken dat als ik een videokaart koop van 2500 euro dat dan dat kabeltje kan smelten dat vind ik niet kunnen.
Ik hoop in de toekomst dat dit euvel is opgelost ook de kabels die bij de verpakking zitten bij de videokaart.

[Morress]

Fantastische uitleg, dank!

[cnieuweboer]

Al dat niet loadbalancing ligt aan hoe je de voeding op de videokaart ontwerpt. Als je de draden niet direct met elkaar verbinding op de videokaart, maar op draad een aantal powerstages aansluit, heb je wel degelijk een soort van load balancing. En dat was volgens buildzoid het ontwerp van de 3000 series. In de discussies over dit onderwerp is dat wat er met loadbalancing bedoeld wordt.

Alleen een paar shunt weerstanden is inderdaad geen load balancing. Een paar shunt weerstanden, maar wel gewoon alle draden op de videokaart met elkaar verbinden, is wat Asus nu heeft gedaan met de Astral kaart. Die worden gebruikt om per pin stroom te meten. Dat is al weer veel beter, kun je in ieder geval een waarschuwing krijgen als het verkeerd gaat.

En veel hogere "safety factor" is alleen belangrijk als je dat niet op een andere manier regelt. Elke pin is ontworpen om zonder problemen 9.5A aan te kunnen. Als je zorgt dat er niet meer dan 9.5A door gaat (door daadwerklijke load balancing, of minimaal een waarschuwing geven als de limiet overschreden wordt) is dat helemaal geen probleem.

Zelfs de enorme safety factor op 8 pin is niet voldoende, zonder load balancing en/of andere beveiligingen. Er zijn meerdere problemen gemeld met smeltende 8pin stekker op een 7900xtx.

[andru123]

Heeft meten dan helemaal geen zin?

[cnieuweboer]

Als je bedoeld stroom meter per pin, dat heeft zeer zeker wel nut. Daardoor weet je dat de pinnen al dan niet hellemaal gelijk contact maken. En dat kan soms/vaak opgelost worden door de stekker opnieuw aan te sluiten.

[m_p_g]

Load balancing vindt inderdaad niet door de shunt weerstanden plaats. Dat is inderdaad onjuist.
Er is echter WEL sprake van load balancing tot en met de 3000 series, doordat de power circuits ACHTER de shunt weerstanden zorgen voor gelijke maximale belasting van 150W via de 8-pins connectoren.
Er is dus geen spraken van actieve load balancing, maar passief tot de maximale load bereikt is. Bij de 3090ti was dit ook nog geimplementeerd via de eerste generatie 12VHPWR connector.

De crux zit hem erin dat deze power circuits achter de shunt weerstanden vanaf de 40 en 50 serie door Nvidia wegbezuinigd zijn om redenen die waarschijnlijk alleen managers van Boeing ook wel zullen begrijpen. Vorm over functie is dan nog te simpel geredeneerd...

Er kan in de praktijk nooit meer dan 150W via 1 aderpaar lopen bij de 3090ti, wat echter al niet aan te bevelen is bij 12V. Bij de 4090 kan via 1 aderpaar de gehele 450W lopen. Bij de 5090 dus 575W via 1 aderpaar.

[Alfa Novanta]

Exact dit. Voorheen had Nvidia weldegelijk een methode om de stroom meer evenredig te verdelen. Daarbij waren er meerdere shunt weerstanden om de stroom te meten en de stroomverdeling daarop aan te passen. Dit ontwerp is bij de 4000 serie echter in het putje gegaan. Het ontwerp van de 5000 serie is zelfs nog beroerder door die ene blob 12V. Je kunt nu feitelijk 600 W over 1 fase/aderpaar jagen waardoor er zelfs 50 Ampère door 1 snoer gaat. Hoe dat afloopt lijkt mij duidelijk..

Het ligt dus niet perse aan de kabel of User error maar aan het gebrekkige ontwerp en volledige afwezigheid van afdoende beveiliging. Je zou desnoods elke ader met een 10A zekering kunnen beveiligen waardoor het risico iig vermeden wordt. Maar dan draait de kaart niet meer

Met vermogens over de 600W met een dergelijk gebrekkige compleet afwezige beveiliging zijn gewoon Ali Expres praktijken, en dat op kaarten van vele duizenden euro's door een mega grote firma is ronduit bespottelijk, achterlijk en uiterst gevaarlijk.

Deze kaarten zouden door diverse instanties (CE/TÜV/NVWA) geïdentificeerd moeten worden als ondeugdelijk en verkoop zou geblokkeerd moeten worden en Nvidia zou een mega boete moeten krijgen. Je huis zal maar afbranden door zo'n ramp kaart!

Bij mij komt er na mijn 3090 geen 4000/5000 serie het huis binnen. Team Red ftw!

[Reactie gewijzigd door Alfa Novanta op 22 februari 2025 13:32]

[sebrassino]

Ik begrijp werkelijk niet waarom er zoveel stroom door zo'n kleine connector moet gaan. Waarom zoveel pinnen? Waarom niet een fatsoenlijk ontworpen connector gebruiken die wel voor deze hoeveelheden stroom gemaakt is. Dan maar dikkere aders en connectoren. Als je zoveel geld uitgeeft aan een videokaart lijkt me een fatsoenlijke stroomvoorziening mij een must.

[n4m3l355]

Dit is een standaard die bestaat dus hooguit in een toekomstige standaard kan dit worden aangepast. En juist daar gaat het fout, ik neem aan dat nvidia zich met deze standaard bezig houdt, zij zien de vraag naar meer in de toekomst aankomen en alsnog blijven we met voedingen zitten die niet geschikt zijn voor zoveel vraag. Dit is toch wel een erge teleurstelling zeker voor een kaart van enkele duizenden euros.

[sebrassino]

Dat maakt het hele verhaal nog dubieuzer. Hoe kan dit als een acceptabele standaard worden gezien? Een connector als deze standaard geschikt zien voor deze hoge stromen. 50 ampère! Door zulke dunne connectoren? Moet je eens kijken in je auto waar 50 ampère doorheen moet hoe dat aangesloten is.

Werkelijk onbegrijpelijk dat dit door een organisatie als DE geschitke standaard wordt verkozen. Als ik nvidia was geweest dan had ik dit nooit acceptabel gevonden. Veiligheid voorop. Ik las ergens dat deze connector op vol gespecificeerd vermogen op 10% van het maximaal berekende amperage wat de connector aankan zit.

[Aerophobia1]

Nvidia had voor zijn eigen high end kaarten best een nieuwe standaard kunen bedenken.
Ze zijn marktleider.

[Pentiummania]

Hoe krijgen ze het toch weer voor elkaar ? Alsof wij zelf pc bouwers niet genoeg werk er al aan hebben, we moeten maar zien of het kabeltje wat je bij je voedingen (Ik heb er 2) hebt past op de nieuwe 50 serie kaarten. En ik heb een kast waar de videokaart niet direct op het moederbord zit en dat schijnt alleen PCIE4 compatibel te zijn, dat is op zich niet zo'n probleem. Wel ook weer vervelend duur al zou je dat ook willen upgraden.

Brandalarmen in de aquarium kasten.

Ja als straks de Super's komen zullen ze dan wel tijd hebben om een upgrade door te voeren, zodat ze dit probleem kunnen aanpakken. Lijkt mij dat ze dat toch ook zelf willen oplossen natuurlijk.
Misschien wel een 5090ti of Titan, er bestaan van de 4090 quad slot ook protoype's .
Een 5090 heeft 92,200 miljoen Transistors, dus bijna 100.

[Reactie gewijzigd door Pentiummania op 21 februari 2025 06:45]

[Astennu]

Omdat ze op de vekeerde plekken bezuinigen. Ik snap ook niet waarom ze dit weer zo gedaan hebben terwijl de 3090 wel een beter design heeft die in ieder geval per twee draden de belasting kan verspreiden. Bij de 4090 en 5090 is alles op een grote hoop gegooid en kan het meeste door een van de 6 draden gaan.

In oudere 8p designs was het nog beter geregeld.
Sommige kaarten zoals de Asus astral hebben er wel wat aan geprobeerd te doen maar achter hun eigen setup moet je nog steeds de setup van nVidia zelf implementeren omdat dat verplicht is. Dus ook niet ideaal maar al wel wat beter.

[BLACKfm]

Besparing op subonderdelen die totaal niet nodig zijn en op 1 kaart-schaal waarschijnlijk een centenkwestie is.

Ondertussen heb je aan de voeding kant hetzelfde probleem, er van uitgaande dat de voeding ook niet detecteerd of 1 specifieke kabel teveel stroom vraagt.

Dit lijken mij relatief goedkope veiligheidsmaatregelen die uit het idee van 'Dit is de standaard, als iedereen zich daar aan houdt dan kan ik een paar centen besparen op veiligheidsmaatregelen' maar achterwegen gelaten worden.

Voedingen die dergelijke wattages moeten leveren zullen al niet goedkoop zijn, dan verwacht ik niet dat in de marge die daar op zit zo nodig een paar euro (laat ik maar denken dat het iets meer kost dan een paar centen) op bespaard moet worden voor het toevoegen van de veiligheidsmaatregelen.

Tegenwoordig moeten we tevens niet alleen kijken of een videokaart bepaalde prestaties haalt, maar ook of er extra veiligheidsmaatregelen (als die shuntresistors) zijn toegepast. Dan maar een videokaart die 50 euro meer kost op 2000 euro. En hetzelfde voor een voeding, dat deze ook weer zijn eigen veiligheidsmaatregelen ingebouwd heeft zodat het niet over 1 kabel 50A jaagd.

Met 2 van dit soort 'failsafes' kan het eigenlijk niet meer fout gaan.

[Hans1990]

Ik ga even heel cynisch doen: zonder dit beveiliging circuit kunnen ze een rechtopstaande 12HVPWR connector gebruiken met een geintegreerde busbar voor 12V/GND. Hiermee sparen ze 6 kolommen aan pinnen uit die anders 1 voor 1 in de PCB moeten komen. Dat zou de connector namelijk 6x zo diep maken.

Waarschijnlijk past het ontwerp nu net wel in hun nieuwe 2-slot form factor waar we zo trots op zijn. Maar beveiligingcircuits weglaten om dat te bereiken zou IMO nooit het doel mogen zijn.. Al helemaal niet dat je teardown foto's moet gaan zoeken van de RTX5090 kaart die je wilt hebben, en als geleerde elektrotechneut moet gaan speuren naar shunts, de locatie en mogelijke functie daar van..

[Joe28965]

Ik snap ook niet waarom dit geen voeding issue is meer dan een videokaart issue.

De voeding levert uiteindelijk het wattage. Waarom vindt deze het prima om 600W over 1 kabel te sturen en zit er in de voeding niet een limiet om maar max 200W per paar toe te laten?

[LOTG]

Ja vooral dit. De voeding lijkt mij inderdaad een logische plek om dit te beheren. Waarom er geopperd word om kabels te voorzien van de oplossing terwijl er een bron is die dit prima kan begrijp ik niet.

Prima dat er meerdere plekken zijn waar er failsafes zijn, maar de voeding lijkt mij de meest logische plek om er voor te zorgen dat er niet te veel over een kabel KAN gaan.

[UgotHeinzzd]

Verwijderd door mij zelf

[Reactie gewijzigd door UgotHeinzzd op 22 februari 2025 16:32]

[foppe-jan]

tja, het is bij de huidige prijsstelling gewoon erg lastig om kwalitatieve onderdelen te leveren he. Beetje begrip alsjeblieft, nvda moet wel de lonen betalen en rendement leveren naar de aandeelhoudertjes.

[Annihilism]

Ik heb sowieso het idee dat Nvidia consumenten electronica nog bar weinig boeit. En daarmee bedoel ik losse componenten en devices welke rechtstreeks aan de consument worden verkocht (niet via een OEM).

Wel een heerlijk stukje sarcasme zo op de vroege ochtend, ik moest er wel om lachen.

[Navi]

Gaming is ook slechts 12-13% van de omzet van NVIDIA, het grootste deel komt uit de zakelijke tak, de GPU's voor AI en dergelijke.

[xaradine]

Kan wel zo zijn.....maar dit is al een keer gebeurt toch?
Teste hun zelf niet de kaarten? Daar moet er een ontslagen worden.
1x ok 2de keer? Erg slordig van zo'n groot bedrijf.

[SPee]

Die persoon die dat deed is na de eerste keer ontslagen.
Zijn vervanger heeft dit probleem echter niet meegekregen en doet hetzelfde.

[xaradine]

Lol

[MrMonkE]

Onmiddellijk ontslaan!

[cazzie]

In de auto industries zou er een recall actie op poten worden gezet.

[Heroic_Nonsense]

Met een videokaart gier je niet door een vangrail bij een defect, dat is natuurlijk wel een verschil.

Ik ben wel benieuwd hoe hierop gereageerd gaat worden - wordt het bij de boardpartners neergelegd of neemt NVidia haar verantwoordelijkheid.

[The Zep Man]

Met een videokaart gier je niet door een vangrail bij een defect, dat is natuurlijk wel een verschil.

Met een kans van brand in huis, mogelijk terwijl jij niet thuis bent zoals bij streaming op afstand. Mogelijk terwijl anderen wel thuis zijn, zoals gezinsleden, huisdieren, ...

Dat is inderdaad een verschil.

wordt het bij de boardpartners neergelegd of neemt NVidia haar verantwoordelijkheid.

Voor de consument in Nederland ligt de verantwoordelijkheid bij de verkoper, ongeacht wat die, board partners en Nvidia op de achtergrond doen of niet doen.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 21 februari 2025 08:49]

[ikverhaar]

Is er überhaupt een geval bekend waarbij de 12vhpwr stekker in brand vloog? Er zijn er meer dan genoeg gesmolten, ja, maar ik heb alleen brand gezien toen GamersNexus moedwillig de stekker er extreem ver uit trok en draden doorknipte.

Ik vind een terugroepactie ook zeker op z'n plaats, maar ik betwijfel of deze stekker tot een brand leidt.

[marco-ruijter]

Afgebrand huis lijkt me anders ook echt niet fijn overigens...

[Aerophobia1]

De consumenten kaarten gaan alleen stuk tijdens actieve dienst.
Dus de eindgebruiken zit er echt naast als de boel begint te stinken.
Ook de voeding schakelt wel meteen uit.
En het is vooral smelten en geen echte brand.
Maar dan nog, voor een product van dat geld mag er ook wel een paar euro naar een behoorlijke stroomvooziening.

[Heroic_Nonsense]

Ik denk dat je op de verkeerde persoon reageert. Ik heb het nergens over brandgevaar. Anderen die op mij reageren halen dat wel aan.

[DjCoke]

Klopt, ik snap sowieso niet waarom er geen zekering of shunt werden geplaatst, want ik ben bezig met een camper en ik moet alle draden afzekeren, stuk voor stuk. Ik wist eigenlijk niet dat pc onderdelen niet verplicht waren om dat te doen.

[Ricko1]

Er zit kortsluiting en overbelastings beveiliging in de voedingen. Het probleem is dat alles aan elkaar gehangen wordt en de stroom de makkelijkste weg volgt. De connector heeft een weerstand die afwijkt.

Parallel kabels heb ik ook in de industrie met honderden Ampères en 400V. Die moeten echter praktisch exact dezelfde lengte zijn en met een momentsleutel aangedraaid worden zodat de weerstand hetzelfde is.

Het is gewoon een slechte connector. Als ze toch zo nodig een nieuwe stekker moesten hebben hadden ze beter voor een dikke 2 polige kunnen gaan.

Met deze vermogens is de stap naar 24 of 48V ook niet gek. Als je meer dan 1000 of 2000 uitgeeft aan een videokaart kan er ook nog wel een nieuwe voeding bij.

[Quantomato]

De voeding "ziet" inderdaad niet over hoeveel aders de totale stroom loopt.
Maar ze kunnen op deze kabel elke losse ader afzekeren met een zekering van b.v. 5A.
Als de stroom dan te hoog wordt op één ader, dan brandt die door. En de rest volgt dan waarschijnlijk vanzelf omdat de stroom over de andere aders gaat lopen, waardoor die ook te hoge stromen te verwerken krijgen.

Ze moeten het foolproof maken, gebruikersfouten en materiaalafwijkingen moeten ingecalculeerd worden in het ontwerp.

[Mathijs Kok]

Het is gewoon een slechte connector. Als ze toch zo nodig een nieuwe stekker moesten hebben hadden ze beter voor een dikke 2 polige kunnen gaan.

Dat is problematisch in verband met flexibiliteit en het feit dat iedereen tegenwoordig in zijn PC kast will kijken.

Je suggestie om naar een nieuwe standaard met hoger voltage is de enige weg uit deze problemen.

[Sissors]

Een twee polige connector moet veel groter zijn om dezelfde contactweerstand te hebben, dat zou dus een twijfelachtige optie zijn.

Dat je wel de stroom een beetje fatsoenlijk verdeeld moet hebben is natuurlijk hetzelfde verhaal ook bij de reguliere connectoren die AMD nog gebruikt.

[maykoga]

Ipv een recall, zou men een high current connector moeten gebruiken die geen parallel draden gebruikt, om load balancing niet nodig te hebben

Zoals de XT90 connector zoals gebruikt bij Lithium batterijen voor drones:
Deze 12V connector kan 40-90A stroom aan (720W)

En is al lang in gebruik en kan hoge temperaturen aan

Het wiel opnieuw uitvinden is niet handig, met een 2x6-pin connector zoals hier gebruikt door Nvidia

[bwerg]

Je zegt "deze 12V connector" maar in het gelinkte plaatje staat 500V?

[indigo79]

De maximale spanning is typisch gebaseerd op de isolatie (en de afstand tussen de contacten). Een grotere connector kan daardoor vaak ook veilig bij een hogere spanning gebruikt worden, maar dat moet niet. Je kan daar even goed 12V door sturen (met dezelfde maximale stroom, waardoor het getransporteerde vermogen dus uiteraard wel lager ligt).

[maykoga]

hij is geschikt voor 12V en kan zelfs hogere spanning aan zoals je aangeeft

[koppie]

Het probleem is dan weer dat je een hele dikke kabel nodig hebt. Wil je het goed doen zit je minimaal aan 10mm2 draad, en eigenlijk nog iets meer...

[mvds]

10AWG is geen 10mm2 10AWG komt neer op ongeveer 6mm2 wat overigens nog steeds een behoorlijk dikke draad is hoor.

[maykoga]

6mm2 is een dikke draad, maar is dat problematisch dan?

beter dan deze dure 2x6-pin connector met enorm veel krimp werk, veel shrink tube en losse draden

[mvds]

Problematisch niet direct, zolang de draad maar soepel genoeg blijft. Wat je niet wilt is dat er teveel kracht komt te staan op aansluitingen, dat is tenslotte een van de issues met de eerste versie van de 12Vhpwr aansluiting.

[koppie]

Ik heb het echt over 10mm2, op basis van bijvoorbeeld deze site. Voltage maakt niet uit, maar er moet wel 50 ampere doorheen..

[rene_fb]

Volgens de tabel op de site is die 10mm2 voor een run van 112m, die zul je in een pc niet hebben.
DC/50A/0,5m kun je in principe door 4mm2 sturen, al is een beetje 'marge' wel wenselijk.

[Remzi1993]

Liever dat dan dat je huis affikt of je hele dure PC stuk gebrand is.

[Benadski]

Je kan in zo'n geval wel weer losse draden bundelen tussen die connectors. Zolang ze even lang zijn en mechanisch goed vast zitten dan gaat dat prima.

[gut2000]

Op zich zouden ze dit wel moeten doen, de prijzen komen al in de buurt van een 2de hands wagen. Dan mag dit toch wel beter geregeld zijn.

[R4gnax]

In de CV-ketel branche zou het hele merk persona non grata worden verklaard.
Beetje zoals met Feroli gebeurt is sinds de plofketel affaire.

[M14]

Dit is geen videokaart probleem. Dit is een voedings-probleem. Er is maar 1 manier om dit goed op te lossen:
De voeding zal per uitgang de stroom moeten monitoren en beperken. Wanneer de stroom op een enkele lijn wordt gelimiteerd gaat er vanzelf meer stroom over een andere lijn lopen en blijft alles binnen de limiet.

Een goede vergelijking met wat er nu gebeurd:
Er is een meterkast zonder enige vorm van zekering. Dat moet iedere verbruiker maar doen, de kookplaat, de oven, de waterkoker, de stofzuiger. Als de verbruiker dat niet doet, jammer dan. Als een gebruiker of het totaal toch over de limiet gaat, fikt het af.

Als engineer met best wat elektronica kennis vind ik dit ongekend en ontzettend naief. Je kunt je afvragen of al deze voedingen hun CE keurmerk mogen voeren wanneer dit zo is geïmplementeerd.

[Reactie gewijzigd door M14 op 21 februari 2025 10:29]

[Madrox]

Eens en oneens. Het is ook een videokaart probleem want de videokaart veroorzaakt op dit moment dat probleem. We hebben de makkers die die 12v stekker bedacht hebben daarvoor bedanken. Jij zal het er zeker niet mee eens geweest zijn dit design.

Om nu zoveel extra aan de psu te doen lijkt mij dan ook voorbarig ze hebben tig jaar goed voldaan.
En om nu alle psu's daarmee uit de rusten terwijl het gros daarvan nooit zo'n videokaart hoeven aan te sturen is ook weer overdreven.

[M14]

Je beseft dat je nu pleit voor de meterkast zonder enige zekering: Alleen de dikke hoofdvoeding opsplitsen naar dunnere draden. En de gebruiker (de kookplaat, oven, stofzuiger, waterkoker) moet maar garanderen dat de stroom niet te hoog wordt en alles veilig blijft.

De voeding moet garanderen dat de stroom per uitgaande lijn binnen de veilige marge blijft. Of overgaan op een enkele dikke kabel welke de maximale stroom met ruime marge kan hebben of per uitgang een circuit toevoegen wat de stroom beperkt tot de maximaal toelaatbare stroom.

[R4gnax]

En de gebruiker (de kookplaat, oven, stofzuiger, waterkoker) moet maar garanderen dat de stroom niet te hoog wordt en alles veilig blijft.

Leuk voorbeeld dat je aanhaalt. Want praktisch alle hoog-vermogen kookplaten en ook oven-magnetron combis beschikken over aansluitingen die van meerdere fasen gebruik moeten maken om vol vermogen te halen, die dat intern afhandelen, en bij gebrek automatisch zichzelf op verbruik inperken, danwel een noodstop aanslaan nog voordat de stop er uit slaat.

Dat moet haast wel omdat bij gebrek aan meerdere fasen en krachtstroom-aansluitingen er in vooral bestaande bouw gebruik gemaakt is van het bundelen van twee groepen om één genepte krachtstroomgroep te maken. Dat kun je op een paar manieren bewerkstelligen, waarbinnen er eigenlijk twee uitsteken. Te weten: de juiste en veilige, die ook moeilijk en duur is om te vermaken, aangezien deze inhoudt dat waarschijnlijk de hele onderverdeling van de meterkast over moet; en de onjuiste en onveilige, die wel weliswaar lekker goedkoop is maar waar bij de minste onbalans gelijk de zekeringen er uit klappen, en als je pech hebt de aardlek mee gaat.

Rara welke er uit oogpunt van kosten en gemakzucht het meeste gebruikt wordt?
Juist ja...

[Madrox]

De psu heeft beschermingen, je weet dat je nu overdrijft, toch?

[Mathijs Kok]

De psu heeft beschermingen, je weet dat je nu overdrijft, toch?

Die dus niet helpt in deze gevallen. Elke PSU die ik ken blijft gewoon stroom leveren tot het draadje echt door de isolatie fikt. Ik noem dat niet overdrijven.

Het probleem is en blijft dat dit soort vermogens over 12 volt altijd een probleem zullen zijn. We moeten accepteren dat het tijd is voor een 48 volt bus.

[Madrox]

In dit specifieke geval is het geen overdrijven nergens zeg ik dat dat niet zo is. Het steekt nu echter de kop op omdat Nvidia of de 12pins specificatie steken laat vallen. Dat doet echter niets af aan het feit dat geen hond erover repte voor dit soort stekkers er waren. Het is een probleem van nu niet van het verleden.

En ja ik vind het gemakzuchtig om nu het probleem bij de psu fabrikanten te leggen terwijl Nvidia en de 12pins stekker het probleem veroorzaken met een inferieur onveilig design.

[Reactie gewijzigd door Madrox op 21 februari 2025 21:18]

[M14]

Je weet dat 500W op 12V de stroom 41A is? Een dat vanwege het huidige design die stroom door 1 kabel kan lopen? En die kabel waarschijnlijk toereikend is voor 8 of 10A?

Het is zeer zeker niet overdreven.

[Madrox]

Jawel, dit probleem steekt nu de kop op en het is videokaart gerelateerd. Je overdrijft in het algemeen. Specifiek heb je gelijk.

[bantoo]

Iedere PC voeding word sinds jaar en dag op deze manier gebouwd. Ik weet niet in welke markt jij zit maar vrijwel iedere voeding met een soortgelijke taak als een ATX voeding word op deze manier opgebouwd. Het is duur om dit allemaal aan de voeding kant te regelen. Een lab voeding oid waar dit wel gebeurd heeft een heel ander design doel dan een taak specifieke voeding.

[M14]

Dat het sinds jaar en dag zo wordt gedaan maakt het nog niet verstandig. Ooit reden we zonder gordel in de auto en zonder helm op een motor.

Het kan brand veroorzaken en dat lijkt me niet de bedoeling.

[bantoo]

Ja ok zo kun je ieder apparaat wel $5000 maken in het geval ergens ooit een risico aan zit.

[M14]

Ik denk dat je de toegevoegde kosten een beetje overdrijft. En als ik zie wat er voor voedingen wordt gevraagd, dan denk ik wel dat er nog wat budget is voor een paar protectie circuits .

Verder is het een gegeven dat er normen bestaan waar apparatuur aan moet voldoen. Het is vreemd wanneer dit niet zo is, wel?

[Hoboist]

Verder is het een gegeven dat er normen bestaan waar apparatuur aan moet voldoen. Het is vreemd wanneer dit niet zo is, wel?

Het is de vraag of het simpelweg "niet verstandig" is (zoals in een eerdere reactie genoemd) of dat het het probleem is zoals jij beschrijft dat ze niet aan een norm voldoen.

[XElD]

Ja, dit dacht ik ook toen ik dit las. Het probleem wordt nu bij de videokaart gezocht maar als een voeding een stroom die groter per draad dan naar wat je toch mag aannemen in de ATX 3.0 specificatie staat dan doet een voeding toch iets wat niet de bedoeling is.

[ikverhaar]

Maar in verleden generaties monitorde de videokaart hoeveel stroom er werd getrokken. Waarom zou je dubbel betalen om aan beide kanten de stroom te meten? Waarom zou je betalen voor de componenten om stroom te meten op elke pin van elke modulaire poort, als je ook gewoon één keer kan betalen voor dat wat je nodig hebt aan de kant van de videokaart?

[M14]

Omdat een afgebrand huis duurder is dan een paar euro (het zou niet meer hoeven kosten dan dat!) aan componenten.

[ikverhaar]

Neem een beetje doorsnee high-end voeding die je zou kiezen voor een 5090. Die hebben vaak één 12vhpwr-aansluiting en nog zo'n vijf 8-pin poorten voor EPS-kabels of gewone pcie-kabels, waar je eveneens een 12vhpwr-kabel op kan aansluiten.

Om iedere pin te beveiligen, kost dat dus 52 shunt resistors, een chip die 52 kanalen kan monitoren en ik neem aan dat je dan ook nog de belasting wilt kunnen balanceren, dus reken dat er ook nog bij.

Al dat om wat ruimte te besparen op de pcb van de videokaart.

Nee hoor, doe mij maar gewoon 3 pcie-stekkers, of maak er desnoods twee EPS stekkers van.

[AtlAntA]

3 semi geverifieerde gevallen klinkt niet als veel maar het lijkt erop dat er wereldwijd nog maar heel erg weinig (honderden?) 5090s daadwerkelijk bij consumenten in de kast hangen.

Voor mij reden genoeg om deze kaart/connector combinatie over te slaan totdat er een bewezen oplossing is.

[Sylvixor]

Ik snap ook niet goed waarom. Er was niks mis met de 8-pin connector, ik had veel liever 3x8-pin connectors gewild, tenminste op de xx80 en xx90 kaarten.

[Sissors]

Er is wel wat mis met de 8 pin connector. Kijk hoeveel problemen daarmee langs komen. Granted voor een flink gedeelte door PSU fabrikanten die niet specs volgen (als in, een daisy chained kabel maken die helemaal niet voldoende vermogen kan leveren), maar alsnog.

En overigens blijven het irritante rot dingen met de 6+2 connectoren waarbij de +2 weer niet rondfladderen. Gewoon één connector die het kan leveren vind ik iig een heel stuk handiger dan 4 connectoren te moeten gebruiken.

[MrMonkE]

Misschien omdat ze bang zijn dat domme gebruikers er dan maar 1 of 2 aansluiten.
Je zou ook denken dat de perikelen met deze connector al in labs naar voren was gekomen.

[ikverhaar]

In een 8-pin stekker zijn er twee sense-pinnen, waardoor de kaart kan checken of er a) geen kabel is aangesloten, b) een 6-pin is aangesloten, of c) een 8-pin is aangesloten.
Heb je het nodige niet aangesloten, dan gaat de videokaart gewoon niet aan - of zoals mijn 1050ti geeft ie alleen een beeld met de vraag om de pc af te sluiten en de pcie-kabel aan te sluiten.

[MrMonkE]

Ah, dat wist ik niet.
Thanks.

[R4gnax]

Ik snap ook niet goed waarom. Er was niks mis met de 8-pin connector, ik had veel liever 3x8-pin connectors gewild, tenminste op de xx80 en xx90 kaarten.

Jij niet alleen. Nvidia ook. Hun officiële instructies voor founders edition 50xx kaarten is om alleen de bijgesloten stroomkabel te gebruiken en dat is zo'n 3x8 naar 12vhpwr medusa-hoofd kabel.

Dus eentje waar dit probleem niet kan optreden omdat iedere individuele 8-pin aansluiting niet voldoende kan leveren om de 2 pins in de 12vhpwr waar 'ie op gekoppeld zit, over de flens te trekken.

[SG]

575 met OC marge heb 4 x 150watt Peg8 nodig daar is niks mis mee.
Maar 1/3 van full length vn founder edition RTX50 krijg je ontiegelijk kleine PCB.
Waar low budget g-kaarten zelfs groter zijn.
FE passen geen 3npeg8 op daarom die ene 12pin compact.
Alle AIB die full length PCB maken hebben dit probleem niet. Die hebben de ruimte voor zooi PEG8

[freaq]

Toch bizar dat het uberhaupt kan dat de kaart 22a trekt over een ader en 2a over een ander

Daar zou de kaart toch gewoon moeten weigeren al.

Heel apart dit weer
En als dat 1x gebeurt ok kinderziektes maar 2x op rij is wel erg gortig

[Gipsy King]

Hier een hele mooie review over deze issue :
https://hwbusters.com/new...g-cable-connectors-issue/

[djwice]

@AtlAntA
De 3090 TI heeft toch een 450W spec en niet 575W zoals de 5090?
Dus met 3 shuntweerstanden komt dat op maximaal 150W per pin, i.p.v. 200W. Een vergelijkbaar wattage als de oude 8-pin connector.

Voor de 5090 zouden er dus minimaal 4 shuntweerstanden opgenomen moeten worden om op het zelfde maximum te komen. Wat wellicht een gekke verdeling geeft met 2x6 pinnen; 101010 is logisch, maar met 4?

Maar de specs zeggen maximaal 9.2A wat bij 12V ook minder dan 150W is, dus zouden er op basis van het ontwerp op de 3090 TI zelfs 4 in plaats van 3 afscherming en moeten zijn en op de 5090 eigenlijk 6 in plaats van 2.

[Benadski]

Vermogen staat geheel los van het aantal weerstanden. Wil je het echt heel goed doen dan heb je bij elke pin een shunt nodig. Dus 12 stuks. En eigenlijk wil je dit wel als de connector maar 10% marge heeft.

Want ook niet onbelangrijk, wat doet de pinnen over de gehele levensduur? In die tijd beweegt er wat, door bijvoorbeeld upgraden van andere hardware. Maar ook oxidatie kan een rol spelen, net als het verliezen van mechanische veerkracht etc.

Ik zou als ik verkoper was mijn vingers er niet aan branden en deze kaarten niet meer verkopen.

[jumjum]

De 3090ti heeft 3x 2 kabels parallel. Daarom 3 shunts. Deze shunts zorgen voor load balance tussen de drie paren.
De 3x 2 paren zou op de 5090 al beter zijn met shunts als wat ze nu doen. ( geen shunts) Er is geen controle hoe de stroom zich over de 6 draden verdeeld.
Hiervoor zou je zes shunts in de 12v aansluitingen en zes shunts in de 0volt aansluitingen moeten zetten.
Mogelijk dat dit opgenomen kan worden in de kabel tussen de gpu en psu. Hoef je niets te wijzigen aan de gpu en psu

[Reactie gewijzigd door jumjum op 21 februari 2025 16:46]

[BizzieBis]

Wordt het niet eens langzaam tijd dat we overstappen op 48V power voor dit soort zaken? Dit begint net zo'n waanzin te worden als 5V ledstrips die we van een 70A voeding voorzien.

Het totale vermogen is weliswaar hetzelfde, maar de stroom die door een pin hoeft te lopen is stukken minder. Minder last van kabel weerstand en dus lagere temperaturen.

[MSalters]

Waarom 48V? Dat is nauwelijks een verbetering ten opzichte van 110V, en nog steeds niet minder dan 230V. Sla die tussenstap over; ga direct naar netspanning.

[_hennes]

48v is een al bestaande standaard in telecom apperatuur.

[itcouldbeanyone]

Ik heb al diverse servers welke 48V direct via bus-bars naar het moederbord brengt, juist vanwege de hoge stromen.