Door Mark van der Kruit en Tomas Hochstenbach

Huh, een chip-overschot? We hadden toch chiptekorten?

08-07-2023 • 06:00

48

Vorig jaar voorspelden we het al en inmiddels is het zover: de jarenlange chiptekorten zijn omgeslagen in een overschot. De ene na de andere fabrikant rapporteerde de afgelopen weken horrorcijfers over het eerste kwartaal van dit jaar. Maar gaat het echt zo slecht met de hardwaremarkt? En wat gaan we daar als liefhebbers van merken?

00:00 - Intro
00:28 - Een chip-overschot?
00:47 - Verkoopcijfers computers per jaar
02:24 - Effecten per bedrijf - AMD, Intel en Nvidia
02:54 - Effecten per bedrijf - Apple, TSMC en ASML
03:38 - Effecten per bedrijf - Samsung, SK Hynix en Micron
04:46 - Goedkoop werkgeheugen en opslag
05:29 - Back to normal?

Lees ook ons geschreven verhaal voor meer details.

Reacties (48)

48
48
23
0
0
11
Wijzig sortering
Ik ben nu de ssd's in al mijn systemen aan het upgraden omdat ze nu goed betaalbaar zijn high end 4.0 ssd's van 2TB zijn nu ronnde 150 euro (bv de SN850X). Die zaten eerst aanzienlijk hoger.

Heb ook naar een AM5 upgrade gekeken het geheugen is nu netjes geprijsd maar de moederborden helaas niet en de CPU's zijn ook relatief duur tov AM4 vooral de 5800X3D vs 7800X3D. De prijs prestatie verhouding van de 5800X3D is vele malen beter en als je de platform kosten mee neemt helemaal. Dus die upgrade gaat er voorlopig nog niet komen de winst is te klein voor de meerprijs die je betaald. Zeker als ik een gelijkwaardig moederbord wil want die krengen kosten dan snel 350-400 euro waar high end eerst rond de 200 zat.
De prijs/prestatie van 5xxx vs 7xxx bij AMD is niet vele malen beter voor de 5xxx reeks imho. Ik heb een 5950X en een 7950X hier naast elkaar draaien, maar die 7950X is ruim 25% sneller voor wat ik ermee doe. En de meerprijs was ook iets van 20% ...
Die hogere modellen zijn misschien beter gepositioneerd. Maar met platform kosten er bij wordt het toch een ander verhaal vooral door de extreem dure moederborden. Zeker als je al AM4 hebt en je hebt nog een 1000,2000 of 300p cpu.

Maar bij de X3D CPU's heb je het over 290 vs 470 euro gezien dag daar ook maar 10-30% prestatie winst met games is de prijs prestatie verhouding daar veel slechter. De cpu is immers ruim 60% duurder dan dan hebben we het nog niet eens over de rest van het platform. Want DDR5 6000 vs DDR4 3600 is ook bijna 2x zo duur.

Als je niet perse een X3D cpu nodig hebt kan je nu natuurlijk voor een 7600 gaan en later upgraden maar met bepaalde games is de X3D cpu aanzienlijk sneller dus het ligt dan heel erg aan je use case.
Helaas geldt dat niet voor de moederborden
Ik zie de meerwaarde van het gros van de high end borden niet echt maar de middenmoot is ook niet bepaald een koopje gezien eerdere generaties.

Maar ja dan weet je ook dat PCIe 5.0 net wat meer eisen stelt.
Probleem is dat de meeste van die borden niet eens PCI-E voor het pcie 16x slot hebben. Sommige niet eens voor het eerste ssd slot.
Het eerste bord dst beide heeft is 244 euro daar na 280+ en dat zijn geen speciale borden. Daar zit budget audio op ect.

Voorheen had je voor 180 euro een high end AM4 bord met pcie 4.0 voor ssd en het 16 slot en high end audio.
Maar zelfs midrange borden op AM5 die ook 4.0 hebben kosten at nu met een midrange audio oplossing er pp enige voordeel is dan een 5.0 slot voor de ssd maar die ssd's zijn nog 2x zo duur als een high end 4.0 en zeker niet 2x zo snel maar eerder 20-30%
Ja, je hebt gewoon gelijk. Zo keek ik er ook naar bij mijn upgrade naar 5950. Plus het stroomverbruik van de 7950 is ook niet iets om over naar huis te schrijven.

Anekdotische verhalen zoals hierboven van Yggie, maken je verhaal niet minder waar.
Als er een overschot is had ik wel verwacht dat bv een printer stuk meer in prijs zal gaan zakken maar helaas: uitvoering: Brother MFC-L3770CDW sinds corona als een raket omhoog gegaan maar wil niet echt in prijs zakken.
Nouja, zoals in het filmpje al besproken, de "overschotten" zie je lang niet bij alle chips. Het kan best zijn dat er in die printer specifieke chips zitten die dus alsnog lastig leverbaar zijn en de prijs dus laat stijgen.
Wij wachten al sinds begin vorig jaar of misschien 2021 al op een levering van LM35CAZ componenten (paar euro spul), ik denk (speculatie) dat ze tentijde van de Corona de productie van de ‘goedkope’ chips etc juist omlaag hebben geschaald met de verwachting dat de markt zou instorten ook en daarna voornamelijk de chips die duurder zijn/meer marge opleveren de productie capaciteit hebben gegeven
Sla je slag op de tweedehandse markt, die mensen die weer terug naar het kantoor moeten zetten hun printer te koop ;)
Ik check af en toe specifiek dat model (tijdje terug huidige printer gerepareerd ivm hoge prijzen, bent tweaker of niet ;)). 0 resultaten maar heel toevallig staat er nu 1 te koop op MP voor mij aan de andere kant van NL, 1 week lid en zeer magere omschrijving (aantal prints, wanneer gekocht, ... missen aan info). Lijkt wel echte verkoop die stopt met thuiswerken of bedrijf heeft diverse printers en laptops te koop (allemaal 'weinig gebruikt' en dan houdt het wel op aan info) die in dezelfde omgeving zijn gefotografeerd.

[Reactie gewijzigd door RobbyTown op 30 juli 2024 19:06]

Als een raket omhoog zou ik ook weer niet zeggen in dit geval, vooral redelijk stabiel met een lichte correctie voor inflatie. Vooral de minimumprijs is hoger nu, wat aantoont dat men er minder korting op geeft. Kans is dus ook groot dat ondanks de hogere inkoopprijs, de verkoopprijs redelijk stabiel is gebleven van die printer.

Ik denk ook niet dat printers een item zijn dat zwaar getroffen is geweest door de chiptekorten. Corona gaat even een piek in vraag veroorzaakt hebben, maar de technologie van printers is oud en er zit niet echt high-tech in die printers.
Van €300 naar €500 vind ik een flinke stijging.

Ik heb zo'n ding en vind m gewoon erg goed.

Misschien een gevalletje vraag en aanbod?
Chip tekort en overschot gaat over een gemiddelde wat per soort chip en branch zeer kan verschillen. Er is recessie vraag daalt dus overproductie duikt op.
Elk apparaat heeft B.O.M. Voor hun PCB’s. Waaronder chips klein tot groot.
Mouser digikey etc hebben chip aanbod van paar dozijn chip makers elk in de orde 10000++
Dus afhankelijk van wat voor type chips product toepast kan tijdens ontwikkeling goede nalevering indicatie zijn maar dat kan 3jaar naar het heden compleet omslaan al helemaal als er geen drop in alternatief beschikbaar is.
Waar overschot is dalen straatprijzen tov msrp. Waar schaarste blijft blijven de prijzen ,wachtijden en leverings problemen hoog.
Stervensduur: GPU's, mobo's
Spotgoedkoop: SSD's, geheugen

Die eerste twee zorgen ook voor lagere vraag naar geheugen...
Inderdaad heeft de ene groep ook te lijden van de woeker prijzen van de andere groep.
Tevens speelt mee dat in de tijden van chip te kort de prijzen tot astronomische hoogtes waren gestegen en deze daarna niet meer naar normale prijzen terug zijn gekomen. Waarbij de markt die tegen de hoge bedragen aanschaft / of toch gezwicht is tot aanschaf enigszins verzadigd is, waarbij een grote groep consumenten die dit zich niet kunnen of willen veroorloven, in de wacht staan voor aanschaf tot de prijs niveaus voor hun weer acceptabel zijn.
Ik weet niet hoe het met de rest zit, maar bij mij spelen drie factoren een rol. 1. De belachelijke GPU prijzen. 2. Ik zie geen heel groot verschil kwaliteit verschil meer tussen gamen op de PC en op mijn PS5. 3. Op het werk is het veiligheidsbeleid behoorlijk strikter geworden en moet ik nu ook thuis gebruik maken van m'n werklaptop.

Had eigenlijk 4 a 5 jaar geleden al een nieuw systeem willen aanschaffen en hik er nog steeds tegen aan. Maar zolang de huidige het nog steeds doet, stel ik het uit.
1 prijzen zijn niet belachelijk dat is inflatie, zoals gewoonlijk lopen lonen zwaar achterop inflatie. Aangezien g-kaart een luxeproduct is zie probleem niet. Onze koopkracht is flink achteruitgegaan. Dan ben je dus stuk armer geworden en nemen primaire uitgaven meer in. Wat belangrijker is dat inflatie niet los loopt zoals in zuidamerika of italie of turkeye heeft gehad van ipv enkele procenten dat veelvoud en iets dat single digit was multi digit in prijz wordt en geld compleet verdampt
2 die dure g-kaarten heb je nodig voor 4K 8K gamen. Voor gasten die dat op 27” willen doen is meer verloren energie dan dat je daar iets van merkt , heb nog volk dat 360fps moet gaan of minstens 144. Ga ik liever voor iets lagere K/D ratio dan geld tegenaan tegooien .
3 ik stel uitgaven al sind covid uit en nu recessie. Zen1 en macmini x86 .moet het ermee doen. Gaat goed.
Meest voordelige nu is PS4 naar PS5 als uitgave voor de afgelopen 3 jaar en psvr2
Wacht op betere tijden. En als dat wat langer duurt kijk ik uit naar nextgen krachtigere igpu APU van AMD en iNtel. Als je daar mee kan gamen 1080p medium settings 60fps 90% van de games.
Volgens mij is al verschillende malen aangetoond dat het niet simpelweg inflatie is, maar een zeer sterke toename in vraag ten gevolge van crypto en ML. Hieraan kon niet voldaan worden, met als gevolg een prijsstijging. Tel hier de pandemie en chip te kort bij op en dan zie je dat de kaarten grofweg 2 maal over de kop gegaan zijn. Dit is niet enkel met kerninflatie te verklaren.

Wat de reden ook is, 5 jaar betaalde ik 600 voor een GTX1080. Nu zou het +2000 euro moeten zijn. Nu snap ik dat tijden veranderen, maar dit is het mij simpelweg niet waard. En de prijzen zijn langzamerhand aan het normaliseren, dus ik wacht gewoon nog even :)
notebooks met 12e en 13e gen intel CPU zijn nog schandalig duur. Zeker voor de huis-/tuin- en keukengebruiker. Ik ben benieuwd of hier nog beterschap in komt. Nu is owv Windows 11 de 7e gen een minimum vereiste, maar wat met Windows 12, ...13. Met de komst van SSD is de levensduur van een PC sterk verlengd als het aankomt op snelheid. Ik heb momenteel klanten met een notebook van 8 à 10 jaar met een SSD en deze willen vooralsnog geen nieuwe kopen. Als ze dat wel moeten doen, is dat simpelweg omdat het besturingssysteem niet meer wordt onderhouden. Hiervoor verkoop ik dan liefst een meest recente processor, zodat ze weer een lange tijd verder kunnen.
Ik mis nog wat zaken over dat dit voor ons als burgers dan voordelig is. Het succes van een fabrikant, betekent niet zozeer succes voor ons. Belangrijk om dat te scheiden.

Heel vreemd dat we het direct merken wat betreft prijzen als er tekorten zijn, maar niet direct flink merken als er een overschot is ?

Klopt niet helemaal denk ik.
Er is ook zoiets als conform de markt en ook vraag aanbod. Als 70% van de wereld wel bereid is ervoor te betalen dan behoor je niet tot hun target. Is de vraag laag en aanbod hoog. Dan is er overproductie. Is dat foutieve inschatting of resesie die gang bepaalt.

Ik kijk het zo worden de vaste lasten hoger in verhouding loon. Voor meesten wel. Inflatie compensatie is vaak mager.
Dat kan je producenten niet aanrekenen. Of iets duurder is. Kan je berekenen aan hoe in verhouding het kost tov je loon. Dat zal door inflatie altijd scheef lopen als maar 5% inflatie compensatie vs 10% inflatie. Een rpoducent berekend alle inflatie door en zal dus altijd duurder zijn.
Ik volg je mening hier 100%
Het succes van een fabrikant vloeit te veel naar de aandeelhouders en zoals het spreekwoord zegt, geld maakt geld. Waarom is 1% rijker dan de overige 99% bevolking met zen allen samen, omdat al het geld steeds in dezelfde richting vloeit. Die 1% kunnen dan ook massaal de markt manipuleren, door minder te produceren en schaarste te veroorzaken met hogere prijzen tot gevolg.Of duizenden jobs te schrappen om hun verlies om te zetten in winst voor de aandeelhouder, de arbeider moet dan maar 3x harder werken voor hetzelfde loon.
Als de prijzen stijgen door inflatie of loonkosten, dan gaan ze idd niet naar beneden als deze terug zakken.
Maar onmiddelijk voeren ze een prijsstijging in ook al is het maar tijdelijk. De energiecrisis deed prijzen massaal stijgen, maar de prijzen zijn terug 4x goedkoper voor energie en toch zijn de prijzen niet verlaagd ?
Zoals je zegt, klopt niet helemaal :)
Bedrijven als Nvidia schalen terug zodat ze de prijzen kunnen handhaven. De enige daling is dat het nu richting msrp gaat.
Het probleem is het digitale tijdperk.
Pc / laptop / tablet / Phone, mag anno 2023 wel gezien gaan worden als een eerste levensbehoefte, zonder die dingen,
kun je niks. De tech bedrijven kunnen vragen wat ze willen.
PC's zijn steeds minder noodzakelijk, je kunt steeds beter toe met alleen een tablet of telefoon. Die tablet is ook niet noodzakelijk, alleen makkelijk als je niet alles op je telefoon wilt kunnen. Alleen die telefoon is vrij noodzakelijk ja, maar met een telefoon van een paar honderd euro kun je alles wat nodig is. Dus ik denk dat je het nogal overdrijft.
Niet als je het apparatuur voor werk of school nodig hebt.
Kleding heb je ook nodig want de meeste werkgevers en scholen staan je niet toe in je blootje te komen.
En wat dacht je van voedsel.
Zoek eens op communisme, misschien is dat wat voor je. Dan wordt alles gereguleerd door de overheid.
Als het meer dan 400 woorden is eens per week dan is dat vind ik niet te doen op een tel en heb je een ramplank nodig. Maar ja dat ben ik dan.

Ik weet dat ze er doodleuk zijn die hele boekverslagen op een mobiel apparaat doen en zonder blikken of blozen het aanraden want gaat zo lekker makkelijk.
Ben ik het denk ik wel mee eens, ook al typ ik hele verhalen op mijn telefoon aan reacties hier op Tweakers :+
Maar buiten reacties en forum posts hier typ ik ook eigenlijk niet zoveel privé. Ik verwacht dat dat voor de meeste mensen zo is. Als je zelf een laptop voor je werk moet kopen is het anders natuurlijk maar voor mij verschaft de werkgever die.
Ze concurreren elkaar de tent uit. Maar wat het zicht vooral vertroebelt is dat de technologie voortschrijdt waardoor je niet voor de lange termijn kunt gaan met aankopen. Vanuit de grondstoffenleverancier, mijnwerkers, consument, het milieu en het klimaat gezien moet daar nodig een rem op. Met duurzaamheid heeft het nauwelijks nog iets uitstaande, de vooruitgang door slimme oplossingen door vernieuwde technologie doet de balans negatief uitslaan. Zeg ik gevoelsmatig.
[Verplaatst naar feedback.]

[Reactie gewijzigd door FONfanatic op 30 juli 2024 19:06]

Nu alleen nog het verhaal beschikbaar maken :)
Vraag het chatgpt. :P
Doet het ook niet..review is er (nog) niet?

[Reactie gewijzigd door Maximus Sceptus op 30 juli 2024 19:06]

Ik wilde het net gaan melden, maar de URL van dit artikel produceren lukt effe niet.
Vroege vogels :) :)
Alsnog bedankt voor je moeite
Ja en dat na slechts 2½ uur slaap!
Pas toen je de uitleg van een varkenscyclus gaf verstond ik als Vlaming welk woord je uitsprak. het klonk eerst wat Engels als "vargacy-klus", dan vargan-cyclus om dan uiteindelijk te weten te komen waar je het eigenlijk over had :+

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.