Van tekort naar overschot aan chips

Hoe slecht gaat het nou echt met de hardwaremarkt?

Van tekort naar overschot aan chips

Vorig jaar voorspelden we het al en inmiddels is het zover: de jarenlange chiptekorten zijn omgeslagen in een overschot. De ene na de andere fabrikant rapporteerde de afgelopen weken horrorcijfers over het eerste kwartaal van dit jaar. Maar gaat het echt zo slecht met de hardwaremarkt? En wat gaan we daar als liefhebbers van merken?

Gaat het echt zo slecht met de hardwaremarkt?

Laat ik gelijk beginnen met die eerste vraag, want die komt vaak terug in de reacties op het financiële nieuws. Frame164 schreef onder de kwartaalcijfers van TSMC, waar de omzet voor het eerst in jaren was gedaald, bijvoorbeeld het volgende: "Ook hier zal het corona-effect meespelen. Ik snap dat bedrijven worden afgerekend op YoY of zelfs QoQ, maar gezien de uitzonderlijke situatie van de afgelopen jaren moet je eigenlijk 2019-2023 bekijken." Dus laten we dat eens doen.

Waar de pc-markt tot en met 2019 beschreven kan worden als een heel volwassen, stabiele markt, schieten de verkopen in 2020 flink omhoog, om in 2021 te pieken op 341 miljoen apparaten. Daaronder vallen desktops en laptops. In 2022 vindt normalisatie plaats en worden in totaal 285 miljoen apparaten verkocht, waarvan het zwaartepunt, geheel tegen de traditie in, in de eerste helft van het jaar ligt. Dit zou je prima kunnen afdoen als herstel naar de normale trend na afloop van de coronapandemie.

Het wordt echter pas interessant als we de cijfers in meer detail bekijken, op kwartaalniveau.

De grafiek begint met 2019, een regulier jaar voordat iemand ook maar van het coronavirus had gehoord. Je ziet een duidelijk trappatroon: het eerste kwartaal is zwak en de verkoop neemt elk kwartaal toe, om te toppen in Q4. Dit is al decennia het gebruikelijke patroon in de pc-markt.

In Q1 2020 bereikt de verkoop een dieptepunt, gehinderd door de uitbrekende pandemie, maar daarop volgen ijzersterke kwartalen. Hoewel Q4 nog wel herkenbare piekjes laat zien, zijn de andere kwartalen vrijwel vlak. Dat laat zien dat fabrikanten in die tijd simpelweg alles verkochten wat ze konden maken.

Waar Q4 2021 met 92 miljoen stuks nog goed was voor een nieuw hoogtepunt, is Q1 2022 voor het eerst minder succesvol in vergelijking met hetzelfde kwartaal een jaar eerder. De verkoop vlakt gedurende het jaar verder af en zelfs het traditioneel succesvolle vierde kwartaal kan die trend niet breken. In Q1 2023 worden slechts 54 miljoen desktops en laptops verkocht, net zo weinig als in het kwartaal dat het coronavirus uitbrak, en daarmee ook lager dan in de jaren vóór de pandemie.

Na een daling van vijf kwartalen op een rij, hopen fabrikanten op herstel van het 'trappatroon' en daarmee de gebruikelijke seasonality in de pc-markt. Gebeurt dat niet en vlakken de leveringen af, of dalen ze zelfs verder, dan zouden we best eens kunnen afstevenen op het slechtste jaar voor de pc-markt in decennia. Dan is er dus niet alleen sprake van normalisatie na corona, maar van een extra dip die de extra verkopen uit de coronatijd compenseert.

Gevolgen voor fabrikanten

Het is niet lastig om de negatieve tendens te ontdekken in het financiële nieuws van hardwarefabrikanten. Toch zijn er wel verschillen aan te wijzen tussen verschillende soorten bedrijven.

Intel is naast chipontwerper ook zelf fabrikant.

Om te beginnen heb ik de laatste kwartaalcijfers van de chipontwerpers op een rij gezet. Dat is vaak, maar niet altijd, gelijk aan het eerste kalenderkwartaal van 2023; sommige bedrijven hanteren afwijkende financiële jaren. Alle getallen hieronder zijn in (of omgerekend naar) Amerikaanse dollar.

Intel is van die bedrijven het grootst, maar is dan ook als enige daadwerkelijk fabrikant van chips. Het wordt dan ook veruit het zwaarst geraakt; een zwakke vraag betekent stilstaande fabrieken die wel geld kosten, en Intels IDM 2.0-strategie om ook chips voor anderen te gaan produceren, is nog lang niet zo ver om dat op te kunnen vangen. Nooit eerder in zijn 55-jarige bestaan schreef Intel zulke rode cijfers.

Ook AMD draait flink verlies; voor een vergelijkbaar getal moeten we terug naar het pre-Ryzen-tijdperk. In vergelijking daarmee doen Nvidia en Qualcomm het nog prima. Nvidia noemde bij zijn recentste kwartaalcijfers dat de verkoop van GeForce-videokaarten weliswaar minder opleverde, maar de servertak van het bedrijf juist stevig doorgroeit.

Bedrijf	Intel	AMD	Nvidia	Qualcomm
Omzet	11,72 mld.	5,35 mld.	6,05 mld.	9,27 mld.
Winst	-2,76 mld.	-0,14 mld.	1,4 mld.	1,7 mld.
Slechtste resultaat sinds	Ooit	Q3 2016	N.v.t..	Q3 2020

Bij de geheugenfabrikanten gaat het er nog erger aan toe. Samsung is een enorm groot concern, dus de cijfers van het totale agglomeraat verdoezelen het enigszins, maar de chipdivisie van het bedrijf noteerde een miljardenverlies. SK hynix en Micron moeten het puur hebben van geheugenproducten en bloeden op dit moment geld: voor elke 100 euro aan producten die Micron verkoopt, maakt het bijna 63 euro verlies. Voor Micron gaat het om het grootste kwartaalverlies ooit, bij SK hynix is dat in ieder geval zo sinds de overname van hynix door SK Telecom.

Bedrijf	Samsung	SK hynix	Micron	WD
Omzet	47 mld.	3,77 mld.	3,69 mld.	2,80 mld.
Winst	0,47 mld.	-2,51 mld.	-2,31 mld.	-0,57 mld.
Slechtste resultaat sinds	2009	2012	Ooit	Q1 2019

TSMC bakt net als Intel chips, maar doet dat alleen voor klanten. Die moeten hun capaciteit ruim van tevoren reserveren en betalen, al is het maar omdat het complete productieproces van wafer tot eindproductie soms maanden duurt. Bij wegvallende vraag van klant A kan het dus capaciteit herverdelen naar klant B, die eerder nog niet alle chips kon krijgen die hij zou willen. Het Nederlandse ASML zit nog verder in de keten; het maakt de machines waarmee bedrijven als Intel en TSMC hun chips bakken.

Deze bedrijven ondervinden minder tot geen last van de chipoverschotten. TSMC ziet weliswaar een teruggang tot het niveau van begin 2022, maar heeft nog altijd een uitstekende winstmarge. ASML boekte afgelopen kwartaal zelfs meer omzet en winst dan daarvoor.

Bedrijf	ASML	TSMC
Omzet	7,3 mld.	16,5 mld.
Winst	2,2 mld.	6,7 mld.
Slechtste resultaat sinds	N.v.t.	Q1 2022

Ook bij algemenere elektronicabedrijven speelt er minder dan bij de echte pc-merken. Apple lijkt van weinig meer last te hebben dan de gebruikelijke seasonality en Sony wist zelfs ruim drie keer zoveel PlayStation 5's uit te leveren dan in hetzelfde kwartaal van vorig jaar. Zoom je bij Apple specifiek in op de Mac- en iPhone-verkopen, dan zie je die wel dalen, maar de toegenomen omzet van diensten compenseert daar ruimschoots voor.

Bedrijf	Apple	Sony
Omzet	94,8 mld.	23,2 mld.
Winst	24,2 mld.	0,96 mld.
Slechtste resultaat sinds	Q3 2022	Q4 2021

Tot slot zocht ik nog een goed voorbeeld voor de 'harde kern' van de pc-markt, de zelfbouwers waar veel tweakers zichzelf tot mogen rekenen. Dat vond ik in Corsair: het verkoopt veel verschillende computeronderdelen, heeft in de meeste categorieën waarin het actief is een groot marktaandeel en is sinds 2020 beursgenoteerd, wat betekent dat het zijn cijfers moet publiceren.

Met het aanbreken van 2022 zie je de omzet van dit bedrijf een forse duik nemen, waarbij het nettoverlies in het tweede kwartaal oploopt tot ruim 50 miljoen dollar. Dat is meer dan de hoogste kwartaalwinst die het bedrijf in coronatijd liet noteren. Op dit moment greep Corsair achter de schermen stevig in; ook degene waar ik achter de schermen mee schakelde over nieuwe producten werkte er opeens niet meer. Sindsdien balanceert Corsair met een weer wat toegenomen omzet op het randje van winst en verlies.

Hoe de fabrikanten reageren op de ontstane situatie verschilt. Veel Amerikaanse techbedrijven hielden ontslagrondes om op kosten te besparen, terwijl vooral geheugenproducenten zoals Samsung, Micron en SK hynix de productie hebben verlaagd in de hoop het overschot op te lossen. Bedrijven die niet zelf produceren, kopen minder in en besparen op de marketinguitgaven.

Overigens is het goed om te weten dat het te simpel is om te spreken van een algeheel chipoverschot. Er is vooral een disbalans in de markt, zegt Gartner-analist Gaurav Gupta in een interview. "Sommige chips zijn er in overvloed, andere chips zijn juist niet beschikbaar." Zo kan het dat je soms nog altijd maanden op een bepaalde auto moet wachten, terwijl geheugenfabrikanten op zulke grote voorraden zitten dat ze letterlijk vijf maanden hun fabrieken stil zouden kunnen zetten.

Gevolgen voor de consument

Een fijn gevolg van het chipoverschot is voor consumenten dat de prijzen relatief laag zijn. Nu verhult de inflatie dat enigszins, maar bijvoorbeeld werkgeheugen en ssd's zijn toch nog nooit zo goedkoop geweest als nu. Vooral met oude voorraden, die per definitie minder waard zijn geworden, kan zo nu en dan flink worden gestunt.

Vooral de voorraden van geheugenchips zijn enorm.

Voor nieuwe hardware geldt dat in mindere mate. Fabrikanten hebben bij de productie daarvan al rekening gehouden met de lagere vraag, dus zijn de overschotten minder groot, en bovendien is die geproduceerd onder de huidige omstandigheden als het gaat om bijvoorbeeld loon-, vracht- en grondstofkosten. De intrinsieke kostprijs van die hardware ligt dus hoger.

Een andere manier om in te spelen op de lagere vraag, is het vertragen van de uitrol van nieuwe producten. Tussen de releases van de RTX 4070 Ti en het eerstvolgende goedkopere model, de RTX 4070, zat bijvoorbeeld een ongebruikelijk lange periode van drie maanden. Bij AMD zie je dat nog duidelijker; tussen de release van de RX 7900 XT(X) in december 2022 en die van de RX 7600 zat een halfjaar zonder nieuwe Radeon-videokaarten.

Hoewel het uitbrengen van nieuwe producten door diverse fabrikanten op een laag pitje wordt gezet, blijven vrijwel alle bedrijven flink investeren in de lange termijn. Samsung investeerde afgelopen kwartaal zelfs nog een recordbedrag in r&d, dat ruim tien keer zijn nettowinst in datzelfde kwartaal bedraagt. Plannen voor nieuwe chipfabrieken worden ondanks teruglopende omzetten, en vast ook wel een beetje dankzij de subsidies van de EU en de VS, in volle vaart doorgezet. En ook het gevulde orderboek van ASML toont aan dat het vertrouwen in de lange termijn onverminderd hoog blijft.

Op de kortere termijn is er een sector die eruit springt omdat er echt wat moet gebeuren: de productie van dram en flashgeheugen. Als je de verliezen die bedrijven als SK hynix en Micron nu draaien afzet tegen hun omzet, zou je tot de snelle conclusie kunnen komen dat ze afstevenen op een faillissement. Dat valt gelukkig mee, want deze bedrijven zijn gewend aan de 'varkenscyclus' die hun markt kenmerkt. Daarbij wisselen overschotten (lage prijzen) en tekorten (hoge prijzen) elkaar af, en worden de verliezen in tijden van lage prijzen dus gefinancierd met de eerder gemaakte winsten. Maar deze cyclus schrijft ook voor dat de prijzen niet eeuwigdurend laag kunnen blijven; zoals we vorige maand schreven, is het waarschijnlijk dat de geheugenprijzen hun diepste punt naderen.

Schematische weergave van een varkenscyclus. Vertaling door Tweakers. Origineel: WilfriedC onder CC BY-SA 3.0

Conclusie

Eigenlijk doen we de situatie in de titel van dit artikel wat te gemakkelijk af, maar hé, je moet wat binnen het beperkte aantal tekens. Er is namelijk geen algeheel overschot aan chips: er zijn vooral voorraden van de 'verkeerde', vaak oudere chips. Tegelijk is er naar specifieke soorten chips nog altijd meer vraag dan er aanbod is.

Met corona als kickstart, gold voor hardwaremakers een tijdlang het adagium dat hun verkoop simpelweg gelijkstond aan hun productiecapaciteit; alles wat er werd geproduceerd vloog de deur uit. De verkoopcijfers van de voorbije kwartalen zijn dan even schrikken, en die missen hun bikkelharde uitwerking op de financiële cijfers inmiddels ook niet meer. Afhankelijk van hoe de situatie zich de komende kwartalen ontwikkelt, zou de correctie wel eens een stuk heviger kunnen zijn dan de verwachte 'back to normal' na covid; dan blijken de hoge verkopen tijdens corona niet zo zeer extra, maar (in tijd) verplaatste aankopen. Vanzelfsprekend spelen daarbij ook externe factoren zoals de algemene gezondheid van de economie een rol.

Toch lijken fabrikanten vertrouwen te houden in de lange termijn; alleen op korte termijn worden introducties uitgesteld en investeringen teruggehaald. Bedrijven die bouwen voor de situatie zoals die over vijf jaar is, denk daarbij aan Intel, Samsung, TSMC en ASML, blijven onverminderd recordbedragen spenderen aan r&d.

De consument kan voorlopig profiteren van spotgoedkope geheugenkits en ssd's, maar dat een fabrikant ook zomaar kan besluiten om de volgende cpu of gpu te bewaren voor een later moment, komt de consument weer minder goed uit. Als de markt niet op tijd weer aantrekt en bedrijven moeten werknemers gaan ontslaan of gaan zelfs failliet, dan kan dat desastreuze gevolgen hebben voor het innovatietempo in de hardwaremarkt. Tegelijk liggen er ook nieuwe kansen, bijvoorbeeld door de opkomst van AI. Vooral fabrikanten als Nvidia lijken daar flink van te kunnen gaan profiteren.

Bannerfoto: Yuichiro Chino / Getty Images

Reacties (67)

[Inflatable]

Ben ik de enige die vindt dat de winstmarges van bedrijven als ASML, TSMC en Apple nogal aan de hoge kant zijn?!? Voorral TSMC met z'n 6,7 miljard winst op een omzet van 16,5 miljard.. Dat is bijna 40% winst..

[Reactie gewijzigd door Inflatable op 22 juli 2024 15:33]

[larspc]

Die winstmarges zijn niet gek voor bedrijven in het algemeen.

[metalmania_666]

40% winst is voor heel veel bedrijven veel.
Ik ken genoeg bedrijven die een winstmarge hebben van 10 tot 20% en dat is al veel.
Maar in de chipmarkt gelden andere regels. Als je daar 10% haalt doe je het erg slecht

[WillySis]

De chip-markt is een markt waarin de benodigde investeringen gigantisch zijn. ASML stopt enkele tientallen miljarden in de ontwikkeling van een nieuwe generatie machines. Die kosten moeten wel weer terugverdiend worden. De ontwikkelingskosten komen als een deel van de "winst-marge" boven op op de prijs van de machine. Een groot deel van de winst moet ASML ook reserveren voor de ontwikkeling van nieuwe machines.
De chip-makers hebben hoge investeringen, niet alleen voor de aanschaf van de machines, maar ook voor de bouw van de fabrieken. Die moeten aan heel speciale eisen voldoen. Ook die investeringen moet men terugverdienen en komen als "winst-marge" bovenop de prijs van de chip.
Bedrijven als ASML en TMSC kunnen in de jaren dat ze nieuwe machines moeten ontwikkelen of kopen weer gigantische verliezen leiden.

De ontwikkelaars van de chips hebben minder hoge kosten, maar hebben uiteindelijk wel te maken met de werking van vraag en aanbod.

40% winst-marge is in deze sector niet echt gek veel. In andere bedrijfstakken is de overhead en R&D veel minder en kan men met 5 tot 20% marge toe.

[Nicked]

Eh, misschien heb ik er niet zoveel verstand van, maar al die investeringen en R&D kosten zijn toch al van de omzet afgetrokken om tot de winst te komen? Dan is 40% dus alsnog heel veel.
Als je daarvoor jaar op jaar verlies leed, oké, maar da's hier ook niet het geval geloof ik.

En een Apple heeft volgens mij nu een vermogen waar je u tegen zegt... Wat moet zo'n bedrijf met al dat geld nu? Oprecht, als je zo ontzettend veel winst maakt dat je niet eens weet waar je het allemaal aan uit moet geven... Wat doe je dan met dat geld?

[argeentm]

Staatsleningen (geen grapje)

[WillySis]

Investeringen en R&D worden inderdaad van de jaaromzet afgetrokken, maar enkel in het jaar dat die uitgaven worden gedaan. R&D kan je daar meestal grotendeels van betalen, maar grote investeringen als de aanschaf van een nieuwe chip-machine niet.
R&D heeft ook wel eens pieken in uitgaven omdat die moeten investeren in apparatuur zoals een complete cleanroom. Ook daar is een flinke reserve voor nodig, want je hebt het dan wel over investeringen van enkele miljarden.

Zelf werk ik voor een bedrijf wat in meerdere sectoren werkzaam is. Op de tel-sensoren die wij ontwikkelen en plaatsen rekenen wij ook 40% overhead. Op pure dienstverlening zit maar 7%.

[Jorissie87]

Uitbreiden naar andere markten. Introductie in VR zoals onlangs aangekondigd bijvoorbeeld. Andere bedrijven richten weer hun eigen space program of social media app op.

[Pe Nis]

Ontwikkeling van machines gaat door, al dan niet op een iets gereduceerd tempo.

[WillySis]

Totdat je nieuwe apparatuur, een lab, gebouw of een complete cleanroom nodig hebt. Dat zijn miljarden investeringen en in deze sector is dat niet ongewoon. Daar zal je toch echt een buffer voor op moeten bouwen.

[Frame164]

De winstmarges moet je in relatie tot investeringen en risico's zien. Een supermarkt kan van hele lage winstmarges leven omdat ze relatief weinig hoeven te investeren (hun leveranciers krijgen meestal pas veel later betaald dan dat de supermarkt het product aan de klant heeft verkocht) en de risico's zijn heel laag (eten moeten we allemaal). Maar als je in de chipindustrie zit, dan moet je constant blijven investeren, veel technologie heeft een hele kort life cycle. Het is niet zo dat je nu even flink investeert en daar 15 jaar geld mee kunt gaan verdienen.

[PolarBear]

40% winst is voor heel veel bedrijven in het algemeen heel hoog.

[PolarBear]

Nee, die bedrijven zijn namelijk super kapitaal en vooral research intensief. Als ASML niet zulke winsten maakt dan kunnen ze ook niet de volgende stap ontwikkelen. Natuurlijk speelt ook mee dat ASML in een hele beperkte markt zit.

[Ludewig]

Die winst is al exclusief investeringen.

[Frame164]

Dan nog. 1 mislukt project hakt er direct fors in Je moet dus wel reserves hebben om dat op te kunnen vangen. En daarnaast: waarom zou je minder winst gaan maken als je een uniek product hebt wat niemand anders kan maken en wat voor je klanten heel waardevol is?

[Ludewig]

Zeker je laatste zin is extreem vanuit het perspectief van het bedrijf geschreven en niet vanuit het perspectief van een goed functionerende markt. Een monopolie zorgt er trouwens ook voor dat de risico's van een mislukt project veel kleiner zijn, want klanten kunnen dan toch nergens heen en blijven dan maar het vorige product kopen.

[Z100]

Het gevaarlijke aan die winstmarges is dat het mogelijk teveel ruimte is voor een concurrent zoals China om het veld te betreden. Hoe meer winst je maakt, hoe meer ruimte er is voor een concurrent om je te undercutten. Of zoals Bezos ooit zei "Your margin is my opportunity".

En zodra je concurrent is opgestaan, dan is de vraag maar of je er die weer uit krijgt.

Apple overigens hoort niet in jouw rijtje. Apple maakt consumenten elektronica, TSMC onderdelen, ASML fabricage apparatuur. Dus ASML en TSMC liggen dicht bij elkaar, maar Apple juist weer enorm ver. Apple ontwerpt dan wel eigen chips, maar ze concurreren alleen met de eindproducten waar die chips voor worden gebruikt; niet met de chips ansicht.

[Reactie gewijzigd door Z100 op 22 juli 2024 15:33]

[Ivolve]

Het gevaarlijke aan die winstmarges is dat het mogelijk teveel ruimte is voor een concurrent zoals China om het veld te betreden.

Dat is makkelijk gezegd maar bedenk je wel dat het echt ongelooflijk moeilijk is om een chipfabriek op te zetten. Het is echt niet zo makkelijk voor concurrenten om het speelveld te betreden. Daar zijn gigantische investeringen en bijbehorende risico's mee gepaard. Ik denk dat dat eerder de verklaring in die hoek te zoeken is.

Ter illustratie kijk maar eens naar de markt voor GPU's. Die wordt al jarenlang gedomineerd door 2 spelers omdat er geen enkele partij in staat is die markt te betreden. Nu is recentelijk Intel toegetreden maar die hebben ook wel serieus diepe zakken. Wij gamers verwelkomen een nieuwe speler maar ik vermoed dat ze dit niet doen voor ons. De enige reden ook dat Intel dit doet is om in te spelen op AI. Zonder die kansen hadden ze dit risico nooit genomen.

[blorf]

De hele boel is ook dichtgetimmerd. Een mogelijke nieuwe speler die een 100% voor de eindgebruiker aanstuurbare GPU produceert doet gewoon niet mee. Dat is een dreiging voor de game-industrie. Helaas is het zo gebleven na SVGA.
Overigens vind ik het zelf behoorlijk overhyped. Een game van 25 jaar oud ziet er ook zeer goed uit op mijn GTX 1050 maar dat zit hem niet in de game-data. Is gewoon mooi ogende een-richting 3d-projectie van de videokaart. Het ziet er zo uit met elke mogelijke ruimtelijke voorstelling.

[Tintel]

"Your margin is my opportunity"

Mits je het concurrerende produkt ook daadwerkelijk voor een lagere prijs kan produceren of inkopen. Dat lukt dus niet en dat is ook 1 van de redenen dat de marge zo hoog kan zijn (en dus niet 'normaal' is).

AMD heeft er al lang voor gevochten maar staat nog steeds niet op gelijke voet met Intel.

[Ivolve]

Ja dat is zeker Bizar veel. En dan te bedenken dat we nu ook nog op het punt staan om miljarden aan subsidie naar TSMC te smijten voor een chipfabriek in Europa.

nieuws: 'TSMC wil tot 50 procent subsidie voor bouw chipfabriek in Europa'

[DLSS]

Je moet niet vergeten dat deze ondernemingen ook met risico te maken hebben. Eventuele klappen moeten opgevangen kunnen worden. Een winstmarge van 30%+ lijkt me wel gezond eigenlijk.

[klonic]

Ja is best hoog, ik ben daarom aandeelhouder van alle bedrijven die je noemt. Van ASML en Apple ook al jaren trouwens.

TSMC en ASML zijn beide best best zonder, ze lopen mijlen voor op de concurrentie. Dan kan je dus hoge prijzen vragen. Wil iemand dat niet betalen, dan zijn er slechtere alternatieven te krijgen.

Overigens vind ik dat ook over Apple, maar dat is veel smaakgevoeliger.

[DennisH82]

Vooral de lage prijzen voor geheugen en opslag zijn prima, als je nu je huidige pc wilt upgraden of uitbreidingen met bijv een extra 2 TB M.2 SSD heerlijke prijzen
En ja dat het wat langer duurt dat er nieuwe cpu's of gpu's uitkomen vind ik persoonlijk geen slechte zaak, je doet wat langer met je hardware, minder e waste en je kunt sparen voor die nieuwe videokaart die over een aantal maanden uitkomt, bijv de verwachte RX 7800 - 7700 XT's

[IamGrimm]

Zeker. Zo heb ik onlangs beide gekocht. 50 euro voor een teebeetje m2 opslag is niet misselijk. Gaat ook lang genoeg mee om voorlopig niet meer te hoeven vervangen.

[CPM]

Recent zag ik dit artikel:
China slaat terug: exportrestricties voor grondstoffen computerchips
https://nos.nl/l/2481329

Ben benieuwd wat de invloed gaat zijn en zitten we over een tijdje weer met een tekort.

[Anoniem: 76058]

Zo goed als geen ... Het zijn beide bijproducten van Zink en Aluminum productie. Het is geen rare earth metal (en vaak zijn die zelf niet eens zo "rare").

In de praktijk is het bijplaatsen in de bestaande Aluminum / Zink fabrieken van een extra stap. De reden dat China weeral de 95% of whatever marktaandeel had, well, ze concurreerde iedereen dood met subsidies.

Het enige dat China doet is een domme zet, waarbij iets dat makkelijk te vervangen is, en dat dan in de EU / US de wetgevers het excuus geeft om hun eigen "nationale interesse" te beschermen met subsidies om die productie lokaal te doen. En ze gaan niet stoppen met die 2 metalen, nee nee ... Gevolg is dat als China een meer belangrijk metaal wilt beperken, dat men hier intussen al voorop loopt op de beperking.

Natuurlijk is ieder slecht nieuws een excuus voor prijzen te verhogen want jan met de pet weet niet dat dit makkelijk te vervangen/zelf te produceren is in een korte tijdspan ...

[balletje]

Het is zekers geen domme zet van China. Om de infrastructuur op te zetten in Europa of Amerika zijn nieuwe fabrieken etcetera nodig.
Om dat te realiseren is energie nodig
Kostbare energie, die alleen haalbaar is met fossiele brandstoffen.
Laat dat nu net een ding zijn in het westen. Ervan uitgaan, dat men de "groene" fantasie aan de kant zet, bij wie moeten ze die fossiele brandstoffen bemachtigen? Dat zullen de landen zijn die er hard aan werken om de petro dollar te dumpen.
Noem het schaakmat.

[Houtenklaas]

Het is een absoluut domme zet van China. Net zoals "wij" proberen de Chinezen op een achterstand te zetten doordat ze niet de nieuwste ASML machines mogen kopen. Er zal een tijd overheen gaan, maar alle geopolitiek belangrijke landen beseffen inmiddels dat je je eigen broek op moet kunnen houden en niet afhankelijk moet zijn van een vriendelijk ogend land met een lange termijn strategie. Lithium is dermate veel aanwezig op aarde dat er geen enkel tekort hoeft te zijn, het is helaas een kwestie van (vervuilend) delven. En dat geldt voor meer grondstoffen. Lastig en vervelend? Zeker, maar niet onoverkomelijk en eenvoudig - zoals @Anoniem: 76058 ook al zegt - te vervangen. China schiet zichzelf op de iets langere termijn in de voet.

China zal ook de beperking van ASML op een gegeven moment zelf kunnen oplossen, alhoewel dat vele malen moeilijker zal blijken dan het grondstoffen probleem oplossen. We kennen allemaal het verhaal wel dat ze een ASML machine uit elkaar trokken en die geeneens meer in elkaar kregen, laat staan nabouwen.

[blorf]

Hoe groot is de afhankelijkheid van Westerse chip-machines? Volgens mij is dat grotendeels economisch-gemotiveerde propaganda. China deed altijd aan die markt mee omdat het veel opbrengt, maar ze kunnen het echt ook wel zelf.
In principe hoeft een volwaardige computer-kern alleen maar in staat te zijn om real-time display-uitvoer te verzorgen. Dat vereist een centraal onderdeel om de afstanden in de bedrading zo klein mogelijk te houden voor een directe overdracht. Alles wat daar aan rekenkracht aan toegevoegd zou kunnen worden hoeft niet persé in dezelfde kern te zitten. Waarschijnlijk China's plan B: de basis goed afwerken en de daar bovenop vereiste rekenkracht opstapelen met processoren of cores van een paar cent per stuk.

[Sissors]

Niks over de chips die in je computer zitten (of hooguit een hele enkele). Dat zijn meer andere chips waar ze nodig zijn (bijvoorbeeld wat er in een 5G basestation zit, maar ook in sommige high-end USB laders).

[Tijntje]

Je ziet gewoon dat er een afkoelende economie is, alle grote OEM-leveranciers HPE, Dell, Lenovo zien afnemende server en cliënt verkopen.

[Reactie gewijzigd door Tijntje op 22 juli 2024 15:33]

[cricque]

Tsja computers gaan nu gewoon langer mee, een beetje een “office” computer kan tegenwoordig 5-6 jaar mee. Veel bedrijven wachten veel langer om te upgraden. Tegenwoordig kan je niet meer zeggen: dit is traag mits een recente cpu i5 of hoger of een 3700x ofzo, 16gb ram en een ssd, hoeft nog geen ms2 te zijn. Mensen thuis kopen veelal een laptop, bedrijven ook veel. En in 2020 zijn er heel veel laptops en computers verkocht. Daarvan zullen de meesten pas in 2024-2025 worden. Een laptop zal iets eerder vervangen worden dan een vaste bak omdat de levensduur daar toch net iets minder is en een laptop cpu nu eenmaal inferieur is aan een desktop cpu door throtlong en warmteafvoer die bijna niet bestaand is. Tevens valt er wel is eentje etc. Maar vatse bakken kunnen voor de meeste gebrukers 5-6 jaar en langer mee. Tevens is het installeren van nieuwe computers een heel gedoe in veel bedrijven. 1 pc is niks, laar begin er maar eens 1000 te vervangen. Tevens is dat ook een serieuze kost. Als je 1x om de 3 jaar een computer vervangt of 1 maal om de 5 jaar dan heb je op 15 jaar 2x de kost. Neem 200 computers aann 1000 euro het stuk en dat is is een besparing van 200.000 op 15 jaar ofzo +- 13300 euro per jaar. Van zo een bedragen worden de meesteanagers wel nat hoor.

[NoobishPro]

Weet niet of dat nu pas is hoor.

mijn 4790K maakt nog steeds een meer dan nodig snelle "office computer".

Ding is intussen 10 jaar oud. Het enige waarbij je überhaupt merkt dat het geen nieuw ding meer is, is de performance in AAA games sinds 2017 en later en uiteraard video editing oid, maar professionele video editors werken ook niet op een 10 jaar oud ding.

Als het aankomt op browsen en ander productief werk (zelfs programmeren) kun je intussen gewoon de lowest budget cpu pakken die je kunt vinden en het zal vast prima zijn. Denk echter dat wat jij zegt wel van toepassing is op de laptop markt. Die wilden nog wel eens snel traag worden met de jaren. Ook daar zie je stagnatie en is nu mijn laptop uit 2017 b.v. nog steeds retensnel voor office work.

[bantoo]

Ik werk op dit moment als programmeur nog steeds met een 4790k. Het is dat er veel snellere chips te koop zijn maar anders kwam vervanging niet in mijn gedachten op. Het aantal uren dat mijn processor op 100% loopt in een jaar is zeer laag.
Hopelijk komt er ooit een "M1 moment" voor Windows. Dan kan een heel deel van de logge desktops de deur uit voor veel gebruikers.

[Sissors]

Als je met een 4790 zit kan je waarschijnlijk prima af met een beetje fatsoenlijke NUC, zelfde voor heel veel andere huis-tuin-en-keuken gebruikers.

[SpiceWorm]

Ik heb mijn 8700k vervangen door een ryzen 7900 en alles vliegt erover.

De ST performance zou maar 70% hoger zijn maar een hoop toepassingen (android studio opstarten bijv) zijn 5x zo snel.

Bij mijn 12 core zie ik de langdurige load zelden boven de 60%.

Mijn subjectieve verschil is veel groter dan je op basis van de benchmarks mag verwachten.

[Cid Highwind]

Is het, zodra je het over 200 computers hebt, sowieso niet langzaam tijd schaalbare, virtuele systemen in te zetten?

Ik heb al jaren geen vaste PC meer gezien op een kantoor namelijk, hooguit laptops vanwege de mobiliteit en omdat men daarmee dus ook thuis kan werken indien men geen eigen hardware heeft om mee op de virtuele desktop toe te grijpen. En ja, die gaan ook wel een tijdje mee. Met een quad core is het meeste office werk nog altijd goed te doen.

Een vaste kist is eigenlijk alleen van meerwaarde wanneer het power boven alles is omdat er simpelweg sneller gewerkt kan worden, en dan is 5-6 jaar wel serieus lang en laat je een hoop tijd verloren gaan.

[cricque]

Tsja hangt af van het bedrijf ... Overheidsdiensten hier in België alvast niet, daar krijgt iedereen zijn vaste bak. En die moeten lang meegaan hoor. Maar zelfs met virtueel werken moet je nog altijd een pc/laptop hebben, en die dingen moeten nu ook wel eenmaal vervangen worden, want ze gaan wel eens stuk. Maar dat is dan eerder voeding, koeler, schijf, etc. Maar dan is het de hele pc, zeker bij overheidsdiensten.

[zx9r_mario]

En migratie naar de cloud zoals MS365 i.p.v. eigen lokale server. Vroeger was Windows SBS erg populair icm nieuwe server en een mooi verdienmodel voor IT bedrijfjes destijds.

[Photonman]

Ik heb recent een 2TB Samsung 980 Pro gekocht voor €109 bij Alternate, terwijl dezelfde ssd begin 2021 nog voor bijna €400 over de toonbank ging voor een workstation pc van een vriend.

[andru123]

ik heb 230$ betaald in 2022 het was in "aanbieding' toen. De prijs was jaren lang rond 300+ ...

[AlphaWierie]

Top filmpje! Erg informatief en goed uitgelegd. Mijn gedachte was dat de SSDs nog in een dalende trend zaten en stelde mijn aankoop uit. Wellicht toch op zoek naar een aanbieding

[LordLuc]

Kingston Fury Beast RGB 32GB €79. Maart '22 €150.
WD Black SN850X 1TB €89. Aug '22 €190.
Misschien had ik 64GB en 2TB moeten nemen. Maar mn nieuwe build was al €1500.
En ik wil ook nog op vakantie.

Misschien nog een M.2 voor mn PS5 erbij.

[Reactie gewijzigd door LordLuc op 22 juli 2024 15:33]

[BottleNext]

De gemiddelde leeftijd van mensen loopt ook op. Hoe ouder je bent hoe minder snel je apparatuur gaat vernieuwen. Ook is deze generatie niet meer gewend elke twee/vier jaar een nieuw systeem aan te schaffen omdat het de moeite en kosten minder waard is dan vroeger. Crypto en AI drijven de prijzen ook nog op en versterken dit alleen maar.

Ook zit er in een instap laptop maar 16GB geheugen en 500GB opslag

[Frame164]

Ook is deze generatie niet meer gewend elke twee/vier jaar een nieuw systeem aan te schaffen omdat het de moeite en kosten minder waard is dan vroeger.

Maar dat is al zeker 10 jaar het geval. Een goed onderhouden PC van 10 jaar oud is eigenlijk nog steeds prima bruikbaar. Dat was in het verleden wel anders.

[litebyte]

De opleving tijdens corona is over, en een relatief grote markt is (officieel) grotendeels weggevallen - Rusland.

Ik heb in maart in de 'wenslijst' hier op Tweakers, een nieuw werkstation samengesteld wat in maart nog bij elkaar opgeteld rond de 3200,- Euro was, nu zit het op net iets boven de 2600,- Prijzen zakken nog flink, alleen de videokaart prijs blijft helaas (te duur) stabiel.

[Politicfrustati]

Denk dat we de tegenvallende verkoop van pc hardware vooral te danken hebben aan Nvidia die gangsterprijzen vroegen voor hun GPU's ?
Zeer veel mensen zijn toen omgeschakeld naar consoles om op te gamen omdat de prijs van een game pc niet meer te betalen was, 2500€ voor een videokaart of 500€ voor een console. Dan is de keuze snel gemaakt ! Ook een ding om rekening mee te houden, is dat zeer veel mensen een pc gekocht hebben voor thuiswerk tijdens de pandemie of om de verveling tegen te gaan.Tijdens corona was er dan bijna ook niks op vooraad. Denk persoonlijk dat het nog iets slechter zal worden, tot videokaarten terug een normale prijs krijgen die voor 75% terug betaalbaar word.