De vraag naar hardware daalt

Tekort aan computerchips slaat om in een overschot

Artikel

De afgelopen twee jaar kwam de term 'chiptekort' regelmatig terug op de frontpage van Tweakers. Vrijwel iedereen die een nieuwe videokaart, console of AMD-cpu wilde aanschaffen, stuitte in die periode op lage voorraden en torenhoge prijzen. Daar lijkt nu echter verandering in te komen. De prijs van videokaarten is al enige tijd aan het dalen vanwege een lage vraag. Dat zet nu ook door naar andere productcategorieën. Afgelopen kwartaal meldden veel fabrikanten namelijk dat ook de vraag naar andere consumentenproducten, zoals processors en ook smartphones, hard daalt. Daardoor zitten veel bedrijven nu met grote voorraden onverkochte elektronica die kort geleden nog lastig was te krijgen. Hoe zit dat?

Hoe zat het ook alweer met dat chiptekort?

Om te beginnen even een terugblik op het chiptekort. Die ontstond in de tweede helft van 2020, wat sowieso al een turbulente periode was. Het is lastig om een enkele aanleiding voor het chiptekort aan te wijzen; het werd veroorzaakt door verschillende gebeurtenissen, die elkaar versterkten om een soort perfecte storm te creëren:

Lockdowns verstoorden de chipproductie

Twee jaar geleden stonden we natuurlijk aan het begin van de coronacrisis. Het uitbreken van de pandemie had onder meer grote gevolgen voor de toeleveringsketen van de chipsector. In het tweede kwartaal van 2020 zorgden lockdowns voor belemmeringen in de chipproductielijnen en de toeleveringsketen, waardoor aangelegde voorraden opraakten.

Thuiswerken deed vraag naar chips stijgen

Mede door diezelfde coronacrisis steeg de vraag naar chips juist. Mensen begonnen massaal vanuit huis te werken en naar school te gaan, en hadden daarvoor nieuwe hardware nodig. Door lockdowns gingen mensen daarnaast op zoek naar vermaak binnenshuis, waardoor de vraag naar gaminghardware steeg. Die toename in vraag viel toevallig redelijk samen met de release van de PS5 en Xbox Series-consoles, naast de nieuwe videokaarten van AMD en Nvidia. Zo raakte de balans tussen de vraag en het aanbod naar chips verstoord, waardoor chipfabrikanten de vraag niet meer konden bijbenen, zelfs niet nadat de productielijnen weer volledig waren hervat.

Geopolitieke spanningen zorgden voor onzekerheid

Geopolitieke spanningen speelden ook een rol. De handelsoorlog tussen de VS en China zorgden er bijvoorbeeld voor dat Huawei-dochteronderneming HiSilicon geen chips meer mocht produceren bij TSMC, marktleider in de chipproductiesector. Dat was een grote klap voor de Taiwanese chipfabrikant, aangezien Huawei de op een na grootste klant van TSMC was. De chipmaker waarschuwde daarom voor onzekere tijden. ASML-CEO Peter Wennink stelde later dat TSMC hierdoor minder euv-lithografiemachines kocht. Euv-machines zijn nodig om geavanceerde chips te produceren en de levertijden daarvan bedragen achttien tot twintig maanden. Dat maakte het lastiger voor TSMC om productiecapaciteit uit te breiden, ook toen de vraag juist flink bleek te stijgen.

Het ophogen van de productiecapaciteit kost tijd

Geavanceerde chipproductie is een effectief duopolie met twee grote externe foundries, TSMC en Samsung. Door dat kleine aantal spelers is het lastig om een plots hogere vraag op te vangen met extra productiecapaciteit, zeker met de hiervoor genoemde levertijden van apparatuur. Intel wil ook een externe foundry worden, maar dat plan verkeert nog in een opstartfase. Het bouwen van nieuwe chipfabrieken duurt bovendien lang. Het kan zo een jaar of vier duren voordat een nieuwe fabriek klaar voor productie is. Zelfs als chipmakers snel reageren op tekorten, is dat dus eigenlijk al te laat.

Een euv-machine van ASML

Wat gebeurt er nu?

Door deze tekorten noteerde de chipsector de afgelopen twee jaar recordomzet na recordomzet. Niets kan echter oneindig groeien. Net als andere sectoren werkt de chipmarkt in cyclussen met periodes van meer en minder vraag. Na een periode waarin de vraag véél hoger lag dan het aanbod, lijkt de daling in bepaalde sectoren nu te zijn ingezet.

Specifiek gaat het daarbij om de vraag naar chips voor consumentenproducten, zoals pc-hardware en smartphones. In andere markten speelt dit minder. Dat heeft meerdere oorzaken, maar in het kort komt dit doordat consumenten minder uitgeven door de economische onzekerheden die momenteel spelen. Hoge inflatie en stijgende energie- en gasprijzen zorgen ervoor dat consumenten minder besteedbaar inkomen hebben, met als gevolg dat ze minder uitgeven aan niet-essentiële zaken, zoals nieuwe pc's en telefoons.

Onderzoeksbureau Gartner stelde onlangs dat de groei van de chipmarkt, die de afgelopen jaren explosief was, dit jaar zal vertragen door minder vraag naar consumentenelektronica. Onder meer de leveringen in de pc-markt zouden dit jaar met 13,1 procent dalen ten opzichte van 2021: de grootste daling in negen jaar tijd. Volgens Gartner zou de complete chipsector in de loop van 2023 zelfs licht krimpen. Momenteel is dat nog niet het geval, mede dankzij de aanhoudende vraag naar chips voor andere markten, zoals datacenters en automotive.

(Verwachte) wereldwijde omzet in de halfgeleidersector (via Gartner)
Jaartal	2021	2022	2023
Omzet (dollars)	594.952 miljoen	639.218 miljoen	623.087 miljoen
Groei (t.o.v. jaar eerder)	+26,3%	+7,4%	-2,5%

Pc-hardwaremakers zitten met grote voorraden en smartphoneleveringen krimpen

Er is op dit moment dus nog geen sprake van een krimp van de gehele chipsector. De dalende vraag naar consumentenelektronica is echter nu al te merken, op alle niveaus van de chipmarkt, van halfgeleiderfabrikanten tot oem's die chips gebruiken voor hun eindproducten.

Aziatische media zoals China Times melden bijvoorbeeld dat grote pc-oem's, zoals ASUS, Acer en MSI, met 'uitpuilende' voorraden zitten. Odm's die laptops voor bedrijven als HP en Dell produceren, zouden ook een bovengemiddeld grote hoeveelheid voorraad hebben. De hoeveelheid onverkochte hardware zou bij sommige bedrijven tientallen miljoenen euro's waard zijn en bij bepaalde bedrijven tot wel 60 procent groter zijn dan normaal, licht analist Dan Nystedt toe. De fabrikanten hanteren daarom agressieve strategieën om hun voorraden te beheren, bijvoorbeeld door minder chips en componenten in te kopen en verkoopklare producten tegen lagere prijzen op de markt te zetten.

De dalende vraag naar consumentenhardware is ook te zien op de smartphonemarkt. Analistenbureau Canalys schat dat wereldwijde smartphoneleveringen in het tweede kwartaal van dit jaar daalden met 9 procent. Dat zou vooral in de midrangesegmenten zijn en, wederom, komen door economische onzekerheden. Volgens Counterpoint Research waren leveringen van flagships daar minder gevoelig voor; het aantal geleverde flagships steeg de afgelopen periode in verhouding met de rest van de markt.

Het relatieve marktaandeel van flagshipsmartphones steeg in het eerste kwartaal van 2022. Bron: Counterpoint Research

Dat blijkt ook uit ontwikkelingen bij grote smartphonemakers. Reuters meldde eerder deze maand dat Samsung de smartphoneproductie in een van zijn grootste telefoonfabrieken in Vietnam heeft verlaagd, met als directe aanleiding dat distributeurs minder smartphonebestellingen plaatsen omdat ze hun bestaande voorraad nog moeten verkopen. Het bedrijf meldde in juli al dat het minder smartphones leverde dan verwacht. Het bedrijf bevestigt daarbij wel dat de verkoop van flagshipmodellen relatief sterk bleef; eerder gingen al berichten rond dat Samsung vooral moeite heeft met de verkoop van midrange toestellen. Het bedrijf verwacht dat zijn smartphoneleveringen stagneren voor de rest van het jaar, hoewel het wel meer wil inzetten op high-end toestellen zoals de recent gepresenteerde nieuwe foldables.

Ook andere smartphonemakers die zich richten op midrange toestellen maken melding van dalende leveringen. Een groot voorbeeld daarvan is Xiaomi, dat momenteel de op twee na grootste smartphonemaker is, na Apple en Samsung. Dat bedrijf richt zich voornamelijk op lagere marktsegmenten en leverde vorig kwartaal 26 procent minder toestellen. Verschillende andere Chinese merken zagen hun leveringen duidelijk krimpen.

Het aantal smartphoneleveringen tussen 2013 en 2022. Bron: Counterpoint Research

Chipontwerpers zien verkopen dalen

Het is dan ook geen verrassing dat dit soort voorraden directe invloed heeft op de chipsector. De afgelopen maand kwamen grote spelers in de chipsector stuk voor stuk met slecht nieuws en getemperde vooruitzichten tijdens de besprekingen van hun kwartaalcijfers, met lagere omzetverwachtingen en in sommige gevallen zelfs verlieslijdende kwartalen.

Op het gebied van pc-hardware zien chipontwerpers hun bestellingen bijvoorbeeld teruglopen. Nvidia, dat gpu-chips verkoopt aan bedrijven als ASUS voor het maken van videokaarten en oem-systemen, stelde zijn omzetverwachtingen voor dit kwartaal fors naar beneden bij. Het bedrijf schrijft dat toe aan een dalende vraag naar videokaarten door 'moeilijke marktomstandigheden'.

Het gevolg is dat het bedrijf en zijn boardpartners met grote voorraden onverkochte gpu's zitten. Op donderdag bevestigde Nvidia-topman Jensen Huang tijdens de presentatie van zijn kwartaalcijfers dat het bedrijf met 'overtollige voorraden' zit. Om dit overschot tegen te gaan, gaat het bedrijf minder gpu's aan partners verkopen dan zij aan hun klanten leveren, zodat partnerbedrijven hun voorraad kunnen corrigeren. Het bedrijf leverde afgelopen kwartaal al 33 procent minder videokaarten en die mindering zet de komende kwartalen door. Het bedrijf geeft ook aan zijn bestaande gpu's 'ver onder de inkoopprijs' op de markt te zetten.

Nvidia hanteert al sinds april prijsbepalingsprogramma's. Daarmee compenseert het bedrijf webwinkels financieel, om zo lagere prijzen voor videokaarten mogelijk te maken. CEO Jensen Huang suggereert ook dat het zijn huidige generatie videokaarten blijft aanbieden, naast zijn komende RTX 40-serie, vermoedelijk tegen lagere verkoopprijzen. Alfred Marshalls wet van vraag en aanbod dicteert immers dat lagere prijzen gelijkstaan aan een grotere vraag.

In april kondigde Nvidia zijn Restocked & Reloaded-campagne aan om lagere gpu-prijzen mogelijk te maken.
Het stelde webwinkels in staat om videokaarten onder de inkoopprijs te verkopen, wat nodig was door de afgenomen vraag

AMD begon onlangs ook een prijsbepalingsprogramma met zijn Game on AMD-campagne. Daarmee biedt het bedrijf flinke kortingen op de inkoopprijs van Ryzen 5000-cpu's en Radeon RX 6000-videokaarten, mits ze voldoende exemplaren bestellen. Het doel daarvan is het versnellen van verkopen om zo de opgebouwde voorraadoverschotten te laten krimpen tot een gezonder niveau. AMD zag eveneens de vraag naar videokaarten het afgelopen kwartaal dalen, zo bevestigde CEO Lisa Su. Hoeveel gpu's AMD minder heeft geleverd, maakt het bedrijf overigens niet bekend. AMD's gaming-divisie, waaronder gpu's vallen, noteerde bovendien juist een omzetstijging door de goede zaken die het bedrijf doet met zijn chips voor de PS5- en Xbox Series X/S-consoles, die nog altijd lastig verkrijgbaar zijn. Dat maakt het moeilijk om de impact van het videokaartoverschot bij AMD nauwkeurig in te schatten.

De dalende vraag treft ook de processormarkt. Onderzoeksbureau Mercury Research stelt dat cpu-leveringen vorig kwartaal de grootste daling in ruim drie decennia doormaakten, schrijft PCMag. De jaar-op-jaardaling was volgens analist Dean McCarron in ieder geval de grootste die het bedrijf in zijn 28-jarige bestaan heeft gezien. Mercury schat dat het de grootste daling sinds 1984 was.

Processormaker Intel noteerde afgelopen kwartaal voor het eerst in jaren een verlies. Het bedrijf schreef dat toe aan 'ongunstige marktomstandigheden', deels op het gebied van zijn pc-producten. De Client Computing-divisie van Intel, waaronder zijn processors voor consumenten vallen, draaide een omzet van 7,7 miljard dollar. Dat is 25 procent lager dan in dezelfde periode in 2021. AMD wist echter aan marktaandeel te winnen, stelt Mercury Research. De cpu-afdeling van dat bedrijf noteerde een omzetstijging, vooral gedreven door de release van AMD's Ryzen 6000-processors voor laptops.

Op de smartphonemarkt speelt een soortgelijke situatie. Qualcomm verlaagde zijn omzetverwachtingen voor de rest van dit jaar en waarschuwde dat het minder chips verwacht te leveren. Het bedrijf verwacht dat de smartphoneverkopen dit jaar krimpen met 5 procent, waar het eerder een stagnatie verwachtte. Socs van Qualcomm worden bijvoorbeeld gebruikt in veel smartphones, zoals bepaalde modellen van Samsung. Het bedrijf ontwerpt ook modems voor onder meer iPhones. MediaTek, wat marktaandeel betreft de grootste ontwerper van smartphone-socs, heeft een sterk kwartaal achter de rug, ondanks de dalende vraag naar midrangetelefoons. Tegelijkertijd verlaagt het bedrijf zijn omzet- en winstverwachtingen voor de rest van het jaar.

Chipfabrikanten zetten in op andere markten

Pc-leveranciers en smartphonemakers hebben dus last van minder vraag en zitten met onverkochte hardware. Daarom plaatsen ze minder bestellingen bij chipontwerpers, die hun omzet ook zien dalen. Het lijkt niet meer dan logisch dat die bedrijven vervolgens ook minder bestellingen plaatsen bij foundries: bedrijven die chips voor anderen produceren.

Dat is precies wat er gebeurt; bij de presentatie van hun recentste kwartaalcijfers geven grote chipmakers aan dat ze minder omzet uit consumentenelektronica halen. Toch blijft de financiële impact op de chipfabrikanten beperkt: foundries geven aan dat ze nog steeds op maximale capaciteit draaien, hoewel die productiecapaciteit wel verschuift naar andere markten.

De foundrymarkt is enorm, met grote spelers en meerdere kleinere chipfabrikanten die zich richten op specifieke niches. Voor dit artikel richten we ons op de verwachtingen van de twee marktleiders: TSMC en Samsung; zij spelen immers de grootste rol bij het produceren van cpu's, gpu's en smartphonechips voor consumenten. Op termijn komt Intel daar bij; met zijn Foundry Services gaat dat bedrijf in de komende jaren chips voor onder meer Qualcomm en MediaTek produceren. Voor nu is dat echter nog niet het geval.

TSMC

TSMC-ceo C.C. Wei

Marktleider TSMC waarschuwde eerder dit jaar al voor overtollige voorraden bij zijn afnemers. De chipfabrikant produceert chips voor verschillende grote bedrijven, waaronder AMD, Apple, Nvidia en Qualcomm. Het bedrijf zei in juli dat zijn klanten 'actie hebben ondernomen' om hun flinke overschotten te beperken. "Onze verwachting is dat het een aantal kwartalen zal duren voordat de buitensporige voorraden in de toeleveringsketen weer in evenwicht zijn op een gezonder niveau", vertelde topman C.C. Wei aan aandeelhouders. "We voorzien een paar kwartalen van voorraadaanpassing tot in de eerste helft van 2023."

AMD, Apple en Nvidia zouden TSMC dan ook hebben gemeld dat ze voorlopig minder chips willen afnemen van de fabrikant, claimt DigiTimes. Apple zou bijvoorbeeld de productie van zijn komende iPhone 14 met tien procent willen verlagen, terwijl AMD de komende kwartalen 20.000 minder 6nm- en 7nm-wafers wil afnemen. Ook Nvidia zou TSMC hebben gevraagd minder chips te leveren, hoewel de fabrikant daar niet mee akkoord zou zijn gegaan; Nvidia vroeg TSMC eerder juist om extra capaciteit. Het bedrijf liet eerder zijn RTX 30-serie bij Samsung produceren, maar wil voor de volgende generatie terug naar TSMC.

Ondanks dit geeft Wei aan dat het bedrijf voorlopig geen grote impact op zijn productiebezetting verwacht. "Wat de vraag betreft, zien we weliswaar een verzwakking in de consumentenmarkt, maar segmenten zoals datacenters en de autosector blijven stabiel", aldus de CEO. "We zijn in staat om onze capaciteit te herschikken om deze segmenten te ondersteunen. Ondanks de aanhoudende voorraadcorrectie, blijft de vraag van onze klanten groter dan onze leveringscapaciteit." Dat is te zien aan de omzetcijfers die TSMC maandelijks bekendmaakt; de omzet die het bedrijf dit jaar in juli draaide, lag 49,9 procent hoger dan in juli 2021. De fabrikant verwacht dat zijn productiecapaciteit in ieder geval de rest van dit jaar 'krap' blijft. TSMC deelt geen verwachtingen voor de periode daarna.

TSMC's recentste omzetcijfers per marktsegment (links) naast die van 2020. De productie van hpc-chips voor servers en datacenters heeft smartphone-socs inmiddels ingehaald als grootste 'platform' van het bedrijf.
Consumentenelektronica (DCE) is procentueel iets gekrompen.

Samsung

Samsung deelt een soortgelijk verhaal. Dat bedrijf produceert, naast elektronica zoals smartphones, ook smartphone-socs voor zichzelf en andere partijen. Bovendien produceert Samsung de RTX 30-videokaarten van Nvidia, waar momenteel grote overschotten van zijn. De foundry zag vorig kwartaal een 'zwakke vraag' naar consumentenchips. Tegelijkertijd bleef de vraag naar server- en datacenterproducten wel sterk.

Samsung verwacht dat die vraag voor de rest van dit jaar hoog blijft. Het bedrijf verwacht dan ook dat de omzet van zijn Foundry-divisie blijft groeien, ondanks de dalende vraag in de pc- en smartphonemarkten. Samsung is een van de weinige partijen die cutting-edgechips produceert en introduceerde onlangs als eerste chipmaker een zogenaamd '3nm'-procedé op basis van gaa-transistors, iets wat aanvankelijk vooral interessant zal zijn voor de hpc-markt. Samsung-topman Jin-man Han waarschuwt investeerders echter dat ook de vraag naar serverchips in de toekomst kan afnemen, zeker in het geval van een wereldwijde recessie.

Tot slot

Het moge duidelijk zijn dat in bepaalde (consumenten)sectoren het chiptekort inmiddels al is omgeslagen in een behoorlijk overschot, gevoed door lagere uitgaven vanwege inflatie en economische onzekerheden. Oem's en odm's zitten met grote voorraden, chipontwerpers zien hun leveringen dalen terwijl klanten die voorraden wegwerken, en chipfabrikanten krijgen minder bestellingen voor videokaarten, cpu's en smartphonechips.

De schatting is dat het enkele kwartalen zal duren voordat die voorraden weer teruggebracht zijn tot een 'gezond' niveau. In de tussentijd zal er naar verwachting 'gestunt' worden met de prijzen, om die voorraden toch nog weg te werken. AMD, Intel en Nvidia komen bovendien binnenkort met hun volgende generaties cpu's en gpu's. Er zullen hoogstwaarschijnlijk wel minder van die nieuwe cpu's en gpu's besteld worden, dus de overschotten zullen bij die producten minder spelen.

Natuurlijk is de chipsector veel groter dan alleen de markt voor consumenten. Groeimarkten als die voor datacenters zitten nog steeds met een vraag die groter is dan het aanbod, zoals ook wordt aangehaald door grote fabrikanten. Ook de automotivemarkt zit nog altijd met tekorten; Volkswagen schatte onlangs zelfs dat die tot in 2024 kunnen duren. De autochiptekorten waren overigens een bijna op zichzelf staand probleem. Dat werd veroorzaakt doordat autofabrikanten chipbestellingen annuleerden omdat ze minder vraag verwachtten tijdens de coronapandemie. Er kan dan ook niet gesteld worden dat het chiptekort voorbij is, maar voor de consument zijn de ergste tekorten achter de rug.

Reacties (74)

[Umbrah]

Hmmm, hoewel ik 100% geloof dat de markt voor 'cutting edge' chips redelijk bijgesteld is, is een cutting-edge chip zoals een GA102 nog geen product an-sich. Het product waar deze chip op geplaatst wordt, bijvoorbeeld een RTX3080, heeft namelijk nog meer zaken aan boord. En ook dat is geen stand-alone product: een PC of laptop zit er omheen.

Wat ik wil zeggen is dat er in veel aspecten nog wel degelijk een tekort is. Denk aan bijvoorbeeld de STM32 chips. Wordt gemaakt op 130 tot 40nm. En er zijn een hoop kloon versies in omloop, die bovendien vrij slecht zijn. Of denk aan zaken als EEPROM's, waar UEFI's/biossen/firmware op geplaatst worden. Of denk aan stroombeheer chips, zoals de programmeerbare VRM's die we in GPU's gebruiken, en BMS-en voor laptops, auto's, magnetrons, kookplaten, etc...

Recentelijk, in aanloop naar de levering van de Prusa XL (Prusa is een toonaangevende 3D printer bouwer/ontwerpen), kwam de volgende blog naar buiten. Prusa is tevens een van de bedrijven die open source/transparantie hoog in het vaandel heeft: https://blog.prusa3d.com/...ipping-information_69967/

Het bevestigde iets wat ik eigenlijk al wist. Waar scalping op het gebied van "producten" iets is wat hier op Tweakers vrij bekend is (denk aan het gemopper op de XSX/PS5 voor marktplaats prijzen...), is het échte probleem juist deze onderdelen markt. Hele ladingen STM32's, die gebruikt worden in alles van stappenmotor drivers tot LCD controllers, worden gescalpt. Bedrijven (zoals een Prusa) moeten naast hun directe inkoop afdeling, ook zélf scalpers inhuren, die als gevolg daarvan ook tegen zichzelf aan het opbieden zijn. Losse condensatortjes van een paar cent, gaan ineens voor een veelvoud daarvan.

Hoewel het klopt dat het zonde is dat dergelijke oude productie processen niet vernieuwd zijn, en dat het voor de foundries niet altijd praktisch is om élk procedé actief te houden, en dat er wel degelijk meer voorraad zou zijn als we een 14nm STM32 zouden hebben gehad, is onderdelen scalping een vrij nieuwe, en érg lastige trend. Het introduceert bovendien een 'namaak' sector (een bedrijf als Prusa moppert dat ze klonen niet vertrouwen omdat ze kwaliteit hoog in het vaandel hebben en röntgen-checks op kloon chips om meer zekerheid te hebben té duur is, maar ga er maar vanuit dat er dingen als warmtepompen zijn waar een kloonchip mogelijk over 2-3 jaar een probleem kan geven). En dat vertaalt zich in dure/slechtere moederborden, dure/slechtere videokaarten, en dure/slechtere SSD's. Om het grotere probleem van een auto, je huis, de warmte in de winter, en je duurzaamheid nog maar niet te onderkennen. Waarom? Om wat scalpers die super snel een maand aan STM32 productie opkapen alleen maar wat rijker te maken. Een onzichtbaar probleem, en een liberaal aspect zal zijn: iedereen kan het, dus het mag, maar het menselijke aspect, wat niet persé een politiek aspect hoeft te zijn, zal wel zeggen: "opkoop tegen winst alleen voor eigen gebruik, winst op winst op winst alleen als er waarde aan de keten wordt toegevoegd". Scalpen is dat niet. Onderdelen scalping zal een vraagstuk op de Europese én landelijke agenda moeten zijn omdat het zelfs een gevaar is voor de energietransitie momenteel.

[Reactie gewijzigd door Umbrah op 24 juli 2024 20:34]

[laurxp]

100% dit. Mijn baan is het ontwikkelen van electronica, en chips zijn nog steeds niet aan te slepen. Levertijden van meer dan 50 weken zijn vrij normaal, en de prijzen zijn er ook niet beter op geworden.

CPUs en GPUs worden gemaakt op de nieuwste bleeding-edge productielijnen. Je smartphone betaalt voor de bouw van de fabriek, en de capaciteit is van tevoren al grotendeels verkocht. Ontwerpers plaatsen hun bestellingen vele maanden van tevoren. Dat ze nu wat overproductie hebben na de terugval van de enorme verkooppiek met het massale thuiswerken is volstrekt normaal.

Ondertussen zit de rest van de electronicawereld op "legacy" nodes. Het artikel noemt al dat een fab bouwen lang duurt, maar mist dat het ook nog eens heel duur is. Normaal gesproken verdien je de bouwkosten terug in de periode dat de fab cutting-edge is, en kan je daarna nog jarenlang goedkoop legacy-producten draaien. De investering heb je al teruggekregen, dus dat is pure winst. Die vlieger gaat niet op als je een fab moet bouwen die al begint als legacy - en goedkope chips op een cutting-edge node maken is ook niet mogelijk.

Door inkoopfouten aan het begin van de pandemie is de hele industrie op zijn gat gegaan, en doordat het bijna onmogelijk is om bij te schalen het kan rustig nog járen duren voor alles weer normaal is!

[biert1982]

@Umbrah en @laurxp miste deze context in het artikel. Goede toelichting op het artikel. Zou goed zijn als duidelijk wordt uiteengezet welke type chips er zijn en waar de overschotten en tekorten op zijn. Werk zelf ook in een industrie waar nog steeds grote tekorten zijn, die verwacht worden nog zeker een jaar zo niet langer aan te houden.

[Monkeydancer]

Ik kan dit beamen. Installatiebedrijven zitten nog steeds met lange levertijden, omdat PLC's bijvoorbeeld niet volledig geleverd kunnen worden door chiptekorten. Intern wordt er ook eigen PCB's ontwikkeld en dat is een groot drama. Ontwerpen moeten continu gewijzigd worden i.v.m. alternatieve componenten. Maar de alternatieve componenten kunnen ook weer opraken en gescalpeerd worden. Het ebt door, want andere bedrijven gaan ook op zoek naar alternatieven, waardoor je ook weer mis kan grijpen op den duur.

[Reactie gewijzigd door Monkeydancer op 24 juli 2024 20:34]

[cHoc]

En de te korten zijn niet alleen in de chips voor processoren.

Ook als ik kijk naar transistoren, kleine IC's (bv opamp's) maar daarnaast ook de weerstanden, condensatoren, diodes, spoelen, enz, enz, enz. als ik dan kijk wat de leveranciers aan voorraad hebben, hebben ze nog wel voorraad, maar ook heel veel wat op back-order staat met levertijden die tot in Q1 en Q2 2023 lopen.

Om nog maar niet te spreken over bv. bouwvoorraden, voor nieuw/verbouw, meubels van tafels tot keukenblokken, noem allemaal maar op. er is overal wel een te kort.

Leuk dat de processoren en geheugenchips nu op voorraad zijn, maar nu de rest van de keten (en andere ketens) nog. Daar zullen we zeker nog wel een half jaar/jaar of langer last van hebben.

[Khaelos]

Waarom word er met geen woord gerept over de dalende Crypto markt?
Minen levert nu veel minders op er er zijn ook legio miners die kaarten de deur uit doen tegen bodemprijzen
Ook stopt Ethereum deze maand per PoW en gaat over naar PoS
https://www.techzine.nl/n...sumenten-vrezen-recessie/

[d3x]

Artikel gaat over algemene chiptekorten

crypto markt heeft enkel tijdelijk een tekort gegeven in de GPU markt. (ongeveer een jaar)
Deze GPU komen nu tweedehands vrij of gaan over naar andere PoW of algemeen minder aankoop voor crypto gewenst.

Er is nog steeds geen berg GPU te koop in de winkel, als je kjikt naar alle types en merken zijn er nog steeds heel veel OOS

[kabelmannetje]

Ik mis het argument dat de vraag verminderd is wegens verzadiging. Een smartphone, tablet, TV, computer, PS5, oid doet een gemiddelde consument lager dan 1-2 jaar mee. Het zal een aantal jaar duren voor deze verouderd zijn en de consument een nieuwe koopt. De aankoop is dus naar voren gehaald.

[NR43]

Volledig mee eens. Bedrijven houden mijns inziens weinig of geen rekening met verzadiging van de markt bij forecasting. Ze zien potentiële groei en gaan er van uit dat klanten zo maar consumeren zonder nadenken. Hun marketingstrategieën zijn soms op het arrogante af want hun product is het allerbeste.
Groei is nooit oneindig en gaat altijd ten koste van iets.

[kidde]

Dat is dus absoluut niet waar, en juist de reden van het chiptrkort voor zaken die op "niet bleeding edge” 200mm wafers worden gemaakt:

Tussen 2013 en 2016 zie je dat veel chip-fabrieken amper winst maken of verliesgevend zijn. Bijvoorbeeld een TowerJazz, UMC, ONSemi of GlobalFoundries (of Chartered daarvoor). Gevolg is, dat er vanaf 2016 niet met geïnvesteerd wordt in 200mm apparatuur. Vanaf toen ontstond krapte. Maar stel dat je winstmarge 1% is, en je koopt extra machines die je dan misschien maar voor 50% gebruikt, maak je door afschrijving en onderhoud 1% verlies.

Dus dit is stelselmatig in die branche al 8 jaar lang aan de gang. Dan komt Corona, men wil dan wel wat capaciteit erbij zetten, maar _veel_ minder dan de vraag is. Bovendien waren de 200mm machines ook niet meer te verkrijgen. En een Applied materials of ASML heeft ook weinig zin dat nog in te investeren, omdat _al_ die partijen al rekening hebben gehouden met de verwachte neergang in 2023-2025.

Ook bijvoorbeeld Samsung gaat geen RAM fabrieken uitbreiden als de RAM prijzen hoog zijn, ook zij hebben ervaring met de cyclus.

Op een gegeven moment was Ajinonoto Buildup Film de bottleneck in GPU productie. Spul ging voor goud geld weg. Een toch zie je, dat de productie maar amper werd uitgebreid. Waarom? Omdat als je een nieuwe fabriek bouwt, die pas rond 2023 gaat draaien. Een dan is het al maar amper meer nodig. Alleen het Oostenrijkse AT&S doet dat.

Dus er is een tweedeling, en juist bij de oudere processen is er dusdanig goed rekening gehouden met vraag-afname in 2023-2025, dat dit het tekort verergerd heeft.

Voor Nvidia en Qualcomm is het anders, omdat ze in tegenstelling tot AMD, Apple en Mediatek niet al hun chips afnemen bij TSMC, moeten ze alles vooraf bestellen zonder optie tot annuleren, en deels vooruit betalen. Dus Nvidia en Qualcomm kopen capaciteit in bij TSMC omdat ze een slechte onderhandelings-positie bij TSMC hebben. Een dat komt weer door het falen van Samsung foundry. Nvidia en Qualcomm handelen enigszins uit angst om niet genoeg te hebben. Een waar Apple en AMD contractueel orders kunnen annuleren bij TSMC, kunnen Nvidia en Qualcomm (omdat ze 'vreemdgaan' bij Samsung) dat niet.

[SkyStreaker]

Verouderd of minder snel vervangen? Alles is en wordt ook duurder en ik merk ook in mijn omgeving dat men toch even wat langer nadenkt over een nieuwe aanschaf in, in mijn mening, minder duurzame hardware als telefoons, in-ears e.d. Het gebruik van de aanschaf toch meer maximaliseren lijkt, denk ik, boventoon te voeren. Wellicht is dit ook wel even wakker worden en zal dit minder e-waste opleveren, mag ik hopen.

[MsG]

Het gaat ook langer mee als je het mij vraagt. Rond 2010-2012 was een midrange telefoon echt bagger en moest je wel een flagship halen voor normaal gebruik. Nu kijk ik niet eens meer naar de flagships. En als gamer die niet altijd het allernieuwste speelt met de allerhoogste settings kan ik met mijn i7 2600K nog goed vooruit. In 2010 had ik echt niet met een processor uit 2000 kunnen gamen.

[yvez]

Gevoelsmatig sluit ik me bij je aan en denk ik dat dat klopt. Ik ben best benieuwd of dat ook met data wordt onderschreven...

[edit] over de midrange foons.

[Reactie gewijzigd door yvez op 24 juli 2024 20:34]

[kabelmannetje]

Nee, de aankoop is wegens covid naar voren gehaald.

[oltk]

De grafiek van de verkoop van apparaten (M devices op de Y as) is in deze context wel interessant. Je ziet een golfbeweging die heel duidelijk werd vanaf 2017. Elke keer rond de kerst worden er 30 miljoen apparaten meer verkocht dan gemiddeld. Komt deze golfbeweging door een reclamestrategie?

[theobril]

Nee, doordat iedereen en zijn moeder met kerst een cadeautje wil, en dat zijn sinds een jaar of 20 vaker tech-cadeautjes.

[carlo]

En dat effect versterkt zichzelf. Doordat mensen rond kerst leuke cadeaus willen geven, zorgen de fabrikanten er voor dat ze rond september nieuwe modellen introduceren. Die nieuwe modellen zorgen ook voor extra verkopen.

[smitae]

Hopelijk gaan de prijzen nog wat verder naar beneden, draai nu nog een 6 jaar oud MoBo met i7-6700, 24Gb, wat SSD’s en HDD’s en een GTX1060. Op zich kan ik daar nog wel mee uit de voeten, hangt 2 x 4K aan. Ubuntu en hoofdzakelijk voor 3D teken werk in Blender (Geen rendering) voor 3D printen en wat dev werk. Heel soms een game via Steam.
Ooit vroeger deed ik een om het jaar een GPU update, maar heb niet het gevoel dat ik er daar nu echt mee op vooruit ga. Stappen in performance zijn naar mijn gevoel veel minder dan in mijn echte game jaren.

Maar 6 jaar klinkt wel oud…. Kan er desnoods nog een GTX970 inhangen voor paar extra schermen, kapot gaat het spul eigenlijk ook niet meer. Heb nog een HD7870 werkt ook nog, maar wat moet je ermee.
Mogelijk dat toch meespeelt dat de levensduur van de componenten ook gewoon beter is en dat om die reden upgraden gewoon minder een “echte” noodzaak is. In elk geval in de PC/Laptop markt?

Dus ik blijf toch een beetje hopen op een nog verdere daling dan heb ik het excuus dat het lekker goedkoop is en bijna dom is om niet te upgrade….

[biggydeen2]

Dat is toch maar net wat je voorkeur is? Dus jij denkt dat je met een 3080 er niet echt op vooruit gaat ten opzichte van je 1060...? Daarnaast is het ook afhankelijk van de rest van je systeem. Beetje zonde om een 144hz gaming scherm aan een 1060 te hangen bijvoorbeeld. Daarnaast kan ik mij niet herinneren dat er vroeger zulke grote verschillen zaten tussen GPU generaties en dat je extreem veel performance extra kreeg door elk jaar te upgraden.

Zelfs mijn 5800x en 3080ti haalt niet eens 144fps average in de meeste multi player games. Ieder zijn voorkeur natuurlijk maar een i7 + 1060 valt niet echt fatsoenlijk meer op te gamen. Tenzij je low settings, max 60 fps ook prima vindt spelen.

[smitae]

Mijn echt game-tijd voor 3d shooters, ergens in de 90’s ~ 2010, zeker weten dat elk jaar upgraden erg nuttig was, bijna noodzakelijk. Kon nooit snel genoeg zijn, LAN-party zonder de laatste upgrades, dat was toen echt geen optie. Elk jaar elkaar de ogen uitsteken met meer extra performance. Langzamerhand kon je naar eens in de 2 jaar, toen naar om de 3 jaar en nu kun je het wel een jaar of 5 trekken.
En in die tijd kon je tenminste je eigen server mee nemen om de games te hosten, tegenwoordig is voor mij de lol er wel een beetje af. Ging om het gamen en de techniek.

144fps, beetje nutteloos naar mijn idee, maar goed iedereen zijn ding. De 3D shooters speel ik niet echt meer. Vooral strategie en war-games. Op 4K en 60fps met alles op high, niks mis mee op mijn huidige setup. Dus nee, op dit moment zie ik niet wat ik ga winnen voor mijn use-case.

Voor mij belangrijkste is tegenwoordig vooral scherm-ruimte en lekker snel 3d en foto werk kunnen doen.

[d3x]

En je geeft hier mooi weer aan dat bij gaming het zeer afhankelijk is van het type en doelgroep.

Echter voor je lekker snel 3d en foto werk.... huidige generaties draaien 1000 cirkeltjes in performance tegenover je 4core HT ding. Als je nu nog steeds alles "snel" als ervaring ziet heb je ook daar geen SW voor die ook maar hedendaagse verwachtingen heeft.

[yvez]

Ik denk niet dat hij dat denkt, ik denk dat hij jou letterlijk met voorbeelden uitlegt waarom dat voor hem zo is. Uiteraard ga je op 1440p met een 3080 vooruitgang zien, maar daar rept hij met geen woord over en is dus overduidelijk niet zijn use case.

Ik snap wat hij zegt, ik zou ook heel goed met veel oudere hardware uit de voeten kunnen omdat ik er gewoon te weinig mee te doe. Die 2 keer per week dat ik CP77 speel zou niet mijn setup kosten verklaren

[biggydeen2]

Ik begrijp heel goed dat het voor hem zo is maar ik doelde voornamelijk op:

"Ooit vroeger deed ik een om het jaar een GPU update, maar heb niet het gevoel dat ik er daar nu echt mee op vooruit ga. Stappen in performance zijn naar mijn gevoel veel minder dan in mijn echte game jaren."

en

"Mogelijk dat toch meespeelt dat de levensduur van de componenten ook gewoon beter is en dat om die reden upgraden gewoon minder een “echte” noodzaak is. In elk geval in de PC/Laptop markt?"

De stappen in performance zijn nog steeds zeker hoog (afhankelijk van de generatie). En ook wel degelijk interessant. Dat hij 144fps maar onzinnig noemt zegt mij al genoeg. Het (144fps VVR) is de grootste relevatie sinds jaren en een must voor elke serieuze gamer die graag shooters (maar ook andere games) speelt. Hij speelt zeer casual oude games die nog prima draaien op een oude setup maar daar houdt het ook echt wel mee op. Dan ben je niet echt een gamer meer naar mijn idee maar iemand die af en toe nog eens een game opstart. Daar bedoel ik verder niks mee overigens. Het kwam op mij een beetje over dat hij zijn eigen situatie op de markt betrekt.

De levensduur van componenten is ook niet anders dan 10-15 jaar geleden. Ik doe al mee sinds de 286 en heb letterlijk nog nooit meegemaakt dat hardware overleden is door ouderdom. Ook nog nooit meegemaakt in 20 jaar werken in de IT. Eigenlijk gaat dat spul nooit stuk. Het is voornamelijk voor hem geen noodzaak om te upgraden als je genoegen neemt met oudere games maar dit geldt zeker niet voor de gehele markt naar mijn idee.

Persoonlijk denk ik dat mensen hun geld eerst wel anders besteden omdat de hele wereld om ons heen een stuk duurder is geworden. Dan kan die GPU van €800 en CPU van €500 wel even wachten. Daarnaast staat de nieuwe generatie om de hoek dus zijn er ook veel mensen die de prijzen even gaan afwachten.

[yvez]

Volgens mij reageren we (jij) niet op de juiste persoon. Waar zegt hij dat 144fps onzinnig is? Als hij dat had gezegd had ik het waarschijnlijk minder begrepen....maar hij vertelt volgens mij netjes en accuraat zijn use case.

Over de componenten levensduur stelt hij het vragend (althans, dat is volgens mij wat de ? betekent?). Anyways, ik praat nu voor hem en dat is niet slim. Enige wat ik wil zeggen is dat ik persoonlijk vind dat je te scherp naar elk woord van hem reageert...naar mij toe komt althans duidelijk over dat het voor hem het niet relevant is en dat hij zich afvraagt wanneer het wellicht wel interessant zal zijn. Ik denk dat de stap 1060 -> 3060/70/80 gigantisch is, maar in zijn use case nutteloos en fukking duur.

[Edit] als jij zo lang mee draait, vertel je me nu dat er nog nooit iets is stuk gegaan? Levensduur =/- leeftijd

[Reactie gewijzigd door yvez op 24 juli 2024 20:34]

[biggydeen2]

In zijn tweede reactie:

"144fps, beetje nutteloos naar mijn idee, maar goed iedereen zijn ding."

Bedoel er verder ook niks mee maar hij betrekt zijn usecase op dit artikel naar mijn idee. De performance upgrade waar hij van denkt dat deze niet meer zo groot zijn, zijn wel degelijk nog zo groot en noodzakelijk. En componenten gaan net zo lang mee als 15 jaar geleden. Er is zeker wel eens iets stuk gegaan maar dat waren defecte producten binnen garantie en niet zozeer door ouderdom.

Hij is gewoon een zeer casual gamer die oude games speelt en dus is zijn usecase inderdaad heel anders.

[1nsane]

Gamen is natuurlijk slechts een beperkt deel van de markt.

En zelfs dan, waar je pak em beet in 1996 een P200 met MMX kocht die 2 jaar later al moeite met de nieuwste games had omdat er al een P2 was op 400MHz, die tijden zijn voorbij. Ja als je per se op Ultra settings de nieuwste games op 1440 of 4k wilt spelen, dan is het het wel relevant.

Echter kan je tegenwoordig gewoon prima gamen met een 6 jaar oude setup als je met medium/high settings genoegen neemt. Dat was toen der tijd ondenkbaar.

Op jouw punt om toen elk jaar te upgraden, ja, die stappen waren toen gigantisch veel groter.

Zeker sinds consoles online gaming gingen bieden, is de noodzaak voor veel mensen om de latest en greatest HW aan te schaffen voor PC gaming verminderd.

Over het algemeen genomen is de use case voor elke paar jaar stevig upgraden gewoon drastisch minder.

Ook in de gaming markt dus waar het vroeger het verschil maakte tussen wel of niet een game kunnen spelen en nu tussen net niet schaduw onder grassprietjes hebben of wel.

[N8w8]

Tot 10(?) jaar geleden ofzo was het nooit snel genoeg, en ging de snelheid ook hard vooruit, dus had ik al snel weer behoefte aan upgraden. Maar de laatste tijd gaan de ontwikkelingen niet zo hard meer, mss tenzij je gebruik kan maken van veel cores.

Het ligt er maar helemaal aan wat je ermee doet; mijn CPU+mobo is 11 jaar oud en snel genoeg.
Alleen de 35W verbruik staat me tegen, economisch is het dan vast verstandig te upgraden.
Maar die tientjes per jaar mis ik toch niet, en of het milieu daar ook bij gebaat is? Als ik m afdank zijn er afvalstoffen, krijgt ie n nieuwe eigenaar dan gaat de machine gewoon door met verbruiken, en in beide gevallen wordt er simpel gezegd nieuwe hardware voor mij gemaakt, wat ook weer milieubelastend is.

Maar ondertussen kijk ik wel uit naar Intel 13000 en AMD 7000 en zoek ook ik naar n excuus

[smitae]

Idd, dat excuus zoeken…. Nieuwe AMD met goeie partij echte cores en een lekkere GPU….

[poktor]

Eens. Het vreemde is, dat dit artikel een mooie periode voor ons, de klanten, beschrijft, maar als ik kijk in de pricewatch, zie ik daar NIETS van terug. Alle GPU's zijn nog steeds schandalig duur. Hoe kan dat?

[Aerez]

Hopelijk zet dit allemaal uiteindelijk door in de wereld van de autoproductie. De prijzen zijn nog steeds belachelijk hoog, de levertijden erg lang en de niet-leverbare opties nog steeds veel. Helaas is de situatie in het afgelopen jaar niet vooruit gegaan. Ik wil graag een nieuwe auto bestellen, maar ik wacht nog wel even.

[TumTum]

Dit heeft ook te maken met andere tekorten. Denk aan kabelbomen, trekhaken etc. Sommige onderdelen komen uit Oekraïne en de situatie is daar ook nog niet onder controle. Het gaat veel verder dan chips.

[cold_as_ijs]

Idd ook een deel van de chiptekorten daar zit hem ook niet in het high end segment. EUV is veel te duur voor deze chips. Dus de vrijgekomen capaciteit zal dan ook niet dat probleem oplossen, nu is het wel zo dat de daling in de verkoop van consumentenelektronica ook voor meer productie ruimte zal zorgen in het lagere segment. Maar ja als ze nu de chip maken duurt het toch wel een half jaar voordat die in een auto zit. Dus op korte termijn zal dit niet voor een daling zorgen in de prijzen. De vraag naar auto’s zal ook wel dalen, dat zal een sneller een effect geven vermoed ik.

[Deveon]

De dealer vind altijd wel een excuus om de prijs hoog te houden. De vraag is gewoon nog steeds erg hoog en de prijzen van grondstoffen (en energie) zijn enorm gestegen.

Voor chips zag ik deze trend wel aankomen en vond de miljarden subsidie voor deze industrie best zorgelijk. De chipmarkt balanceert namelijk altijd tussen vraag en aanbod omdat productiecapaciteit uitbreiden nou eenmaal enorm lang duurt en hoge investeringen vraagt.

[orionis1000]

Het bedrijf (nvidia) geeft ook aan dat het zijn bestaande gpu's 'ver onder de inkoopprijs' op de markt te zetten.

in meeste gevallen zijn ze nog steeds duurder dan msrp, dus deze uitleg begrijp ik niet.

[AverageNL]

Dat gaat specifiek om de inkoopprijs (dus de prijs die webwinkels betalen), niet de verkoopprijs (de prijs waarvoor de kaart in de winkel komt te liggen)! Toen de tekorten nog speelden, stegen de inkoopprijzen van de videokaarten ook. Door de overschotten kan het zijn dat een webwinkel minder voor een videokaart vraagt dan de inkoopprijs, zelfs al ligt dat nog steeds boven de msrp

Let wel dat bij de msrp inmiddels ook inflatie en een zwakke wisselkoers van de euro t.o.v. de dollar speelt, waardoor producten relatief duur zijn in Europa. In de VS zie je inmiddels videokaarten onder de msrp

[zion]

Technisch gezien ook onmogelijk.

"Het bedrijf (nVidia) geeft ook aan dat het zijn bestaande gpu's 'ver onder de inkoopprijs' op de markt te zetten."

Het bedrijf nVidia is de leverancier en kán het derhalve niet onder de inkoopsprijs op de markt zetten, ze kunnen het hoogstens onder de productieprijs verkopen.

Om muggenzifterij te voorkomen, op het moment dat zij het verkopen aan 3e partij leveranciers onder de inkoopprijs die zijzelf gesteld hebben, is die nieuwe prijs automatisch de nieuwe inkoopprijs geworden

[Reactie gewijzigd door zion op 24 juli 2024 20:34]

[divvid]

Ik zie eigenlijk niet veel anders dan een gewone varkenscyclus die wat verstoord is door de lockdowns, maar heel schokkend is het allemaal niet

[poefpoef]

De https://nl.wikipedia.org/wiki/Varkenscyclus is niet verstoord, maar eerder aangejaagd door de pandemie.

Mede op basis van de ondervonden tekorten hebben de EU en VS grote investeringsbeslissingen (Chips Act en Chips & Science Act respectievelijk) genomen om te investeren in chipproductie. De vraag is voor welke prijs de toekomstige chips aan de markt geleverd kunnen worden en of de investering vanuit financieel opzicht rendabel zal zijn. Als burgers voor de zoveelste keer moeten opdraaien voor slechte keuzes van hun strategie- en visieloze leiders (de slechte timing vooral, alsof ongewenste afhankelijkheid van Korea en Taiwan een plotseling optredend incident is, in plaats van een structureel probleem dat de EU/VS bewust hebben laten ontstaan), dan vind ik dat best schokkend.

[Azara]

Voor een deel zijn die subsidies er ook gekomen om de afhankelijkheid van TSMC in Taiwan te verminderen, dus dan neem je dat financieel onrendabel zijn op de koop toe. Meer iets van een verzekeringspremie voor het geval China Taiwan binnenvalt of beschiet.

[poefpoef]

Daarom schrijf ik ook “mede op basis van”, “vanuit financieel opzicht” en ik heb ik het vooral over de slechte timing van de investeringen en niet zozeer over de investeringen zelf of over de onafhankelijkheid van oost-Aziatische chipleveranciers als zodanig. Dat vind ik juist een goede zaak en dat mag wat mij betreft geld kosten.

Een structureel beleid dat zich richt op de lange termijn is meestal bestendiger en financieel voordeliger dan een beleid (of slechts een reeks van beslissingen) dat tot stand komt door incidenten en de waan van de dag. Goede beleidsmakers onderkennen bovendien de varkenscyclus. De EU heeft niets aan peperdure chipfabrieken die chips maken die ze aan de straatstenen niet kwijt kunnen.

[Azara]

Op zich ben ik het wel met je eens met de slechte timing, maar die fabrieken komen er toch pas op een termijn van 6 to 8 jaar. Het is wel heel lastig te voorspellen hoe de chipproductie er dan uitziet.
Dan is het politiek gezien net zo makkelijk het geld nu te vragen, nu er een gevoel van noodzaak en urgentie is. Puur politiek dus.

[cold_as_ijs]

Tegen die tijd dat die fabrieken er staan kan er maar zo weer een tekort zijn. Verder is het lastig om anti-cyclisch te investeren, als er geen tekorten zijn is het politiek nog moeilijker om steun te krijgen van het volk.

[Marcelloz]

Ondertussen zijn consoles als XBox en Playstation nog steeds voor een normale consument niet in de winkel te vinden. Als ik bovenstaand verhaal zo lees lijkt het erop dat ze deze schaarste creëren, maar wellicht is er een andere (technische) bottleneck.

[cold_as_ijs]

De XsX is gewoon op voorraad hoor
https://www.mediamarkt.nl...box-series-x-1667555.html
https://www.bol.com/nl/nl...ox%20series%20x&variants=
https://www.amazon.de/dp/...s%2C108&sr=8-1&th=1&psc=1

Alleen Coolblue uitverkocht, maar daar lijkt iets geks aan de hand te zijn want zelfs de series S is daar uitverkocht

[Idleidol89]

Loop een mediamarkt of intertoys binnen en je ziet er niet één. Dat is toch wel de rede dat het in het straatbeeld nog niet leeft dat consoles als de ps5 en xsx niet te leveren zijn

[cold_as_ijs]

Intertoys heeft ze ook niet op de site staan dus dat kan kloppen.
Maar dat ze niet bij de mediamarkt in de winkel liggen zou ik op zijn minst opvallend vinden hoor. De PS5 is nauwelijks online te bestellen bij de mediamarkt, maar ligt wel met enige regelmaat als “antiscalper” bundel in de winkel. De xsx is zonder bundel te bestellen maar zou niet in de winkel te krijgen zijn?
Nu is het voor mij heel lang geleden dat ik een MM ben binnen gestapt, dus kan me vergissen

[Marcelloz]

Dat had ik idd niet verwacht maar dat is dan wel online. De XsS zag ik al wel bij de mediamarkt staan vorige week, de XsX was in geen velden of wegen te bekennen.

PS5 is nog steeds nergens te halen, of je moet naar Brazilië of Egypte gaan waar ze schijnbaar gewoon in de schappen staan... curieus...

[cold_as_ijs]

Ja PS5 blijft een drama en op basis van de scalper prijzen op MP en Ebay blijft het voorlopig nog even zo.

Wat ik nog het meest opvallende vond is dat de XsX ook gewoon beschikbaar is in de VS bij de Bestbuy en Amazon. Bestbuy is geen franchise, in tegenstelling tot mediamarkt. Dus offline concurreert niet met online, wat je dus wel bij mediamarkt ziet. Als je store pickup kiest kan je dus letterlijk zien of hij in de winkel op voorraad is, wat mij dus doet geloven dat je hem daar in de winkel kan kopen. Ik was 2 weken geleden nog in de VS, maar dus niet de Bestbuy binnen gelopen. Dus weet niet of mijn vermoeden klopt.

Het lijkt er dus op dat de xbox voorlopig minder populair is, had laatst een artikel gezien waar dit ook al uit bleek. Verkoop percentages in dit artikel lieten ook zien dat het ongeveer gelijk was aan de vorige generatie. Ik kan helaas het artikel niet meer vinden. Weet nog niet of dit komt omdat consumenten veel merkvaster zijn dan ik had verwacht of dit komt door het gebrek aan games op de xbox. Misschien een combi van beiden, niet voor niks dat Phil Spencer voorstander is om crossen play te verbeteren

[To_Tall]

Chip te kort of chip te kort.

Er zijn nog steeds te korten. Maar niet overal meer.
Auto bouwers zitten nog steeds in de problemen omdat ze onderdelen te kort hebben oa electronica.

Afhankelijk wat je nodig hebt, kan er een overschot zijn. Maar een tekort is ook nog steeds mogelijk.

[84hannes]

Chip te kort of chip te kort.

Chip te kort of chiptekort?

[Reactie gewijzigd door 84hannes op 24 juli 2024 20:34]

[mrooie]

Nogal logisch toch de apparaten die men 2 jaar geleden kocht tijdens de lockdown is nog niet outdated.
En de laatste jaren is het niet zo dat je een enorme prestatiewinst hebt bij het kopen van een nieuwere versie.

[Reactie gewijzigd door mrooie op 24 juli 2024 20:34]

[Chip.]

Goedkope camera kopen? Je vist vrijwel overal achter het net - https://nos.nl/l/2442207

Ook bij consumenten artikelen zijn er nog steeds te korten.