Het is inmiddels bijna twee jaar geleden dat Nvidia en AMD hun huidige videokaartgeneraties op de markt brachten; de GeForce RTX 30-serie en de Radeon RX 6000-line-up. Achteraf gezien werden deze generaties vooral getekend door grote tekorten en absurd hoge prijzen. Inmiddels nadert de release van de volgende generaties videokaarten; een goed moment om eens te bekijken hoe het ervoor staat met de actuele gpu-prijzen.
Het is geen geheim dat de videokaartprijzen al een tijdje dalen. Eind 2020 en in bijna heel 2021 was de vraag naar videokaarten aanzienlijk groter dan het aanbod, waardoor de prijzen fors stegen. Eind vorig jaar kwam daar langzaam verandering in, toen de eerste dalingen in gpu-prijzen langzaam zichtbaar werden. Begin dit jaar werd de echte daling ingezet.
Die daling had meerdere oorzaken. Er ontstonden economische onzekerheden, mede door de Russische inval in Oekraïne en hoge energie- en gasprijzen. Zulke economische tegenwind zorgt ervoor dat consumenten minder uitgeven aan niet-essentiële goederen zoals videokaarten. Daardoor daalt de vraag en natuurlijk heeft dat impact op de prijzen. De crashende cryptobeurs zorgde voor een verdere afname in de vraag naar gpu's. Deze ontwikkelingen versterkten de gebruikelijke varkenscyclus op de gpu-markt, die dicteert dat periodes met een grote vraag worden afgewisseld met periodes met een kleinere vraag.
Pricewatch-data
De prijzen in dit artikel zijn gebaseerd op uit voorraad leverbare videokaarten in de Pricewatch. Daarbij gaat het om videokaarten die binnen 24 uur kunnen worden geleverd via webwinkels die zijn aangesloten bij de Pricewatch. Andere manieren om aan videokaarten te komen, worden op het forum van Tweakers besproken in het AMD-levertijdentopic en het Nvidia-levertijdentopic.
- Nvidia RTX 3090
- Nvidia RTX 3080
- AMD RX 6900 XT
- AMD RX 6800 XT
- Nvidia RTX 3070
- AMD RX 6700 XT
Verdere prijsdalingen in de afgelopen maanden
Kijkend naar de prijsdalingen in de afgelopen maanden, zijn de videokaarten van Nvidia inmiddels iets goedkoper dan in juli. De RTX 3080 is hier een uitzondering op; die videokaart is exact even duur gebleven. Ook veel AMD-kaarten daalden de afgelopen maanden in prijs, maar onder meer de RX 6900 XT en RX 6800 XT werden juist iets duurder. De eerstgenoemde van die twee kreeg in mei een soort opvolger met sneller geheugen, die momenteel opvallend genoeg goedkoper is. Bij de RX 6800 XT is dat niet het geval.
Ten opzichte van de situatie in maart, inmiddels een half jaar geleden, zijn vrijwel alle videokaarten fors in prijs gedaald. De prijzen van Nvidia-gpu's daalden sinds maart gemiddeld met 20,5 procent. Dat geldt vooral voor de high-end modellen, een fenomeen waar we straks op terugkomen. Bij AMD zijn de prijzen sinds maart met gemiddeld 21 procent gedaald. Als we de RX 6500 XT buiten beschouwing laten - een videokaart waarvan de prijs de afgelopen zes maanden juist is gestegen - komt de gemiddelde prijsdaling bij AMD uit op 25,7 procent.
Prijsdalingen Nvidia-gpu's vooral te zien bij high-end modellen
De prijzen zijn de afgelopen maanden dus gedaald, maar hoe staan ze in verhouding tot de prijzen waarmee videokaarten aanvankelijk op de markt werden gezet? Om dat te bekijken, zetten we de huidige prijzen naast de introductieprijzen die AMD en Nvidia bij de releases van hun videokaarten communiceerden.
We beginnen met Nvidia. Bij dat bedrijf valt op dat vooral de duurste high-end modellen inmiddels ver onder de introductieprijs worden verkocht. De RTX 3090 Ti is het hardst in prijs gedaald. Die videokaart kreeg bij release een adviesprijs mee van 2249 euro, maar is inmiddels leverbaar voor 1399 euro. Ook de RTX 3090 en RTX 3080 Ti worden ruim onder de introductieprijs aangeboden. Dat beeld kwam al naar voren in eerdere artikelen die we schreven.
Dat juist deze videokaarten steeds goedkoper worden, is dan ook niet heel verrassend. Nvidia zou zijn flagship-modellen als eerste vervangen door de nieuwe RTX 40-videokaarten, waardoor de high-end modellen uit de huidige generatie minder aantrekkelijk worden. Volgens geruchten brengt Nvidia volgende maand in eerste instantie alleen een RTX 4090 uit. De lager gepositioneerde modellen zouden pas later op de markt verschijnen. In een artikel in juli bespraken we al dat er vooral grote overschotten aan high-end kaarten waren. De voorraden lager gepositioneerde kaarten zijn minder problematisch, zodat de noodzaak van prijsdalingen om overschotten weg te werken daarbij kleiner is.
Dit lijkt te worden bevestigd door het feit dat Nvidia de prijzen van zijn drie topmodellen zelf recent heeft verlaagd. Het bedrijf biedt nu een RTX 3090 Ti Founders Edition voor 1329 euro, waar het voorheen 2249 euro voor die kaart rekende. De RTX 3090 FE krijgt ook een forse prijsdaling, naar 1199 euro, en de RTX 3080 Ti FE wordt voor 1089 euro verkocht.
De andere gpu's van Nvidia worden momenteel nog altijd verkocht voor een bedrag boven de introductieprijs. Zeker de RTX 3070 Ti en RTX 3060 Ti zijn relatief duur; ze worden voor respectievelijk 18 en 19 procent boven de releaseprijs verkocht. Nvidia heeft de adviesprijzen van die videokaarten vorig jaar overigens nog opgehoogd.
Gemiddeld liggen de huidige prijzen van Nvidia-gpu's een kleine procent onder de introductieprijzen, maar dat is vooral te danken aan de relatief goedkope high-end kaarten. De prijzen van andere kaarten - van de RTX 3080 tot de RTX 3050 - liggen gemiddeld 14,8 procent boven de prijzen die Nvidia bij release communiceerde.
AMD-gpu's worden grotendeels onder de introductieprijs verkocht
Opvallend is dat de RX 6000-videokaarten van AMD wél vrijwel allemaal onder de introductieprijs worden verkocht. Dat is inclusief de lager gepositioneerde Radeon-gpu's. De enige grote uitzondering daarop is de Radeon RX 6800 XT, waarvoor nog altijd een forse meerprijs wordt gerekend.
Verdere uitspringers bij AMD zijn de RX 6950 XT en RX 6750 XT, twee nieuwe videokaarten die AMD in mei uitbracht. Deze twee videokaarten zijn grotendeels vergelijkbaar met hun voorgangers, de RX 6900 XT en RX 6700 XT, maar hebben sneller geheugen en hogere kloksnelheden.
Een direct leverbare RX 6950 XT staat bijvoorbeeld in de Pricewatch voor 899 euro, wat 27 procent goedkoper is dan de 1229 euro die AMD eerder dit jaar als adviesprijs bekendmaakte. Deze kaart wordt daarmee bovendien voor een iets lagere prijs aangeboden dan de 'langzamere' RX 6900 XT. De RX 6750 XT is beschikbaar vanaf 499 euro, terwijl die kaart een adviesprijs van 619 euro heeft.
De genoemde prijzen gelden overigens voor referentiekaarten die slechts bij een enkele Nederlandse webshop verkrijgbaar zijn. Andere modellen zijn wat duurder en hebben daardoor winkelprijzen die dichter bij de adviesprijzen liggen. De lagere prijzen voor referentiekaarten lijken echter geen aanbiedingen, en deze videokaarten zijn al dagenlang direct leverbaar.
Videokaartprijzen en inflatie
Uiteraard spelen momenteel tal van zaken die invloed kunnen hebben op de gpu-prijzen, zoals stijgende transportkosten en een ongunstige wisselkoers tussen de euro en de dollar. Een aspect dat voor de gemiddelde consument meer speelt, is de torenhoge inflatie. Om daar rekening mee te houden, kunnen we de huidige gpu-prijzen vergelijken met introductieprijzen die zijn gecorrigeerd voor die inflatie.
Data daarvoor is afkomstig van het CBS, dat maandelijks de prijsontwikkelingen van diensten en goederen meet middels een prijsindex. Die vormt een belangrijke indicator voor de mate van inflatie. Er is helaas geen specifieke prijsindex voor videokaarten, en in de algemene prijsindex voor personal computers zijn voor 2022 uiteraard nog geen data beschikbaar. In plaats daarvan nemen we een gemiddelde van alle maandinflaties die het CBS tot nu toe heeft gedeeld voor 2022. Daarmee komen we uit op een gemiddelde inflatie van 8,95 procent in Nederland.
Zichtbaar is dat bij Nvidia-videokaarten de prijzen na inflatiecorrectie al dichter bij de introductieprijzen liggen, hoewel je zowel voor de midrange- als low-end modellen nog altijd meer betaalt dan de adviesprijzen die Nvidia bij release aankondigde. De high-end modellen worden zonder inflatiecorrectie al onder hun releaseprijzen verkocht. Na correctie is het prijsverschil daarbij uiteraard nog wat groter.
De videokaartprijzen van AMD lagen al op of onder de releaseprijzen en dat is na inflatiecorrectie uiteraard niet anders. Met de inflatie meegerekend, liggen ook de prijzen van de RX 6600 XT en RX 6400 onder de introductieprijzen van deze kaarten, terwijl ze zonder correctie er juist iets boven liggen. Alleen de RX 6800 XT wordt nog steeds boven de releaseprijs verkocht, al is de meerprijs na inflatiecorrectie iets kleiner.
Aanbod blijft stabiel
Er gaan al tijden berichten rond dat distributeurs en videokaartfabrikanten met overschotten aan videokaarten zitten, en dat is te zien in het aanbod in de Pricewatch. Van alle videokaarten zijn meerdere modellen binnen 24 uur leverbaar. Dat is al sinds het begin van dit jaar zo, toen de prijsdaling van videokaarten werd ingezet.
Zeker bij high-end kaarten is het aantal leverbare modellen sinds die tijd redelijk stabiel gebleven. Wel valt op dat vooral het aanbod van de lager gepositioneerde Nvidia-gpu's de afgelopen zes maanden is toegenomen. Daarbij gaat het dus om videokaartmodellen van Nvidia die relatief duur zijn gebleven. Er zijn bijvoorbeeld twee keer meer RTX 3070-varianten direct leverbaar dan in maart, blijkt uit data uit de Pricewatch. Ook bij andere midrange- en low-end modellen is het aanbod gegroeid.
Ook bij AMD zijn de voorraden stabiel gebleven. In veel gevallen zijn de voorraden vergelijkbaar met die van een half jaar geleden, terwijl het aanbod van een klein aantal modellen iets is afgenomen. Vooral van de RX 6900 XT en de RX 6700 XT zijn minder modellen direct leverbaar. Beide videokaarten hebben inmiddels een soort opvolger, in de vorm van de RX 6950 XT en RX 6750 XT, die redelijk goed verkrijgbaar zijn. De twee nieuwe modellen verschenen pas in mei en waren in maart dus nog niet verkrijgbaar.
Tot slot
Het moge duidelijk zijn dat de videokaarttekorten inmiddels redelijk zijn opgelost. Vrijwel alle RTX 30- en RX 6000-videokaarten zijn goed leverbaar en voor de meeste gpu's worden redelijke prijzen gerekend. Dat mag ook wel, want deze videokaarten zijn inmiddels bijna twee jaar oud en de volgende generatie staat voor de deur. Nvidia's eerste RTX 40-videokaarten worden volgende week aangekondigd. Ook de eerste videokaarten met AMD's RDNA3-architectuur zullen voor het einde van het jaar worden gepresenteerd en uitgebracht.
Met name de hoger gepositioneerde modellen zijn op dit moment relatief betaalbaar, maar die worden binnenkort dan ook als eerste vervangen door betere en snellere gpu's. Het is nog niet duidelijk welke invloed de release van nieuwe videokaarten zal hebben op de prijzen en hoe groot de voorraden van deze kaarten worden. Tot die release plaatsvindt, kunnen aspirerende videokaartkopers het beste nog even wachten met een aankoop.