We sloten vorig jaar af met een fors gpu-tekort, waarbij de gpu's van AMD en Nvidia niet aan te slepen waren. Een videokaart bemachtigen was op zichzelf al een lastige opgave. Als ze al leverbaar waren, werden ze tegen enorme woekerprijzen verkocht. Gelukkig kwam daar dit jaar verandering in.
In dit artikel blikken we terug op de prijsontwikkelingen van videokaarten in 2022. We bespreken de huidige prijzen, vergelijken ze met de prijzen van een jaar geleden en bespreken ook het verloop van de gpu-voorraden. Daarnaast gaan we kort in op de nieuwe generatie videokaarten van AMD en Nvidia, die onlangs op de markt is verschenen.
Pricewatch-data
De prijzen in dit artikel zijn gebaseerd op uit voorraad leverbare videokaarten in de Pricewatch. Daarbij gaat het om videokaarten die binnen 24 uur kunnen worden geleverd via webwinkels die bij de Pricewatch zijn aangesloten. Andere manieren om aan videokaarten te komen worden op het forum van Tweakers besproken in het AMD-levertijdentopic en het Nvidia-levertijdentopic.
Prijsdalingen in 2022
Over de hele linie zijn de videokaartprijzen in de afgelopen twaalf maanden flink gedaald. Sinds maart noteerden we al voorzichtige prijsdalingen in de Pricewatch. In de maanden daarop hebben die dalingen zich doorgezet. De oorzaken liepen uiteen; de cryptovalutamarkt kreeg te maken met een flinke correctie, Rusland viel Oekraïne binnen en een torenhoge inflatie had tot gevolg dat consumenten minder geld uitgaven. Webwinkels verkochten videokaarten zelfs enige tijd onder de inkoopprijs, wist Tweakers eerder dit jaar te bevestigen op basis van bronnen in de sector.
Dat is te zien in de cijfers. De prijzen van Nvidia-gpu's liggen gemiddeld 43,7 procent lager dan een jaar geleden. Deze prijsdalingen zijn te zien in alle marktsegmenten, van de topmodellen tot de instapkaarten van zowel Nvidia als AMD. De grootste daling die we noteerden, betreft de RTX 3090 van Nvidia. Die videokaart werd vorig jaar in december verkocht voor 2949 euro. Inmiddels ligt die prijs op 1495 euro, iets onder de introductieprijs die Nvidia bij release aangaf. Bij andere Nvidia RTX 30-gpu's zijn de prijzen eveneens fors gedaald, met de RTX 3060 als andere grote uitschieter. De prijs van die videokaart is gedaald met 59 procent.
Ook de RX 6000-gpu's van AMD zijn een stuk goedkoper geworden, met een gemiddelde prijsdaling van 53,3 procent sinds december vorig jaar. Uitschieters zijn de Radeon RX 6600, waarvan de prijs met 60,4 procent is gedaald naar 269 euro, en de Radeon RX 6700 XT, met een prijsdaling van 55,9 procent. Door heel 2022 zijn ook de prijzen van de relatief nieuwe RX 6x50-refresh flink gedaald, maar die is pas begin dit jaar verschenen. Gemiddeld zijn de prijzen van die kaarten sinds hun release met 28,2 procent gedaald.
Nvidia-gpu's nog altijd duurder dan introductieprijs, AMD-kaarten niet
De prijzen zijn in 2022 dus aanzienlijk gedaald, maar hoe staan ze in verhouding tot de prijzen waarmee videokaarten aanvankelijk op de markt werden gezet? Om dat te bekijken zetten we de huidige prijzen naast de introductieprijzen die AMD en Nvidia bij de releases van hun videokaarten hebben gecommuniceerd.
We beginnen met Nvidia. Te zien is dat de GeForce RTX 30-gpu's, met uitzondering van de RTX 3090 en 3090 Ti, eigenlijk nog altijd boven de introductieprijzen verkocht worden. Gemiddeld liggen de prijzen van Nvidia's RTX 30-serie een kleine 7,1 procent boven de introductieprijs. De 3090 Ti is bij deze statistiek echter een uitschieter, als enige kaart die ver onder de introductieprijs wordt verkocht. Zonder die kaart liggen de prijzen gemiddeld 11,1 procent boven de introductieprijs.
Voornamelijk de RTX 3080 wordt momenteel relatief duur verkocht; die videokaart is leverbaar vanaf 879 euro, maar had bij release een adviesprijs van 719 euro. Die adviesprijzen zijn overigens niet geheel relevant meer, aangezien Nvidia deze begin dit jaar heeft verhoogd met 5 tot 6 procent. Zelfs rekening houdend met die recentere adviesprijzen, liggen de huidige verkoopprijzen nog altijd hoger. De hoge inflatie zal hier waarschijnlijk ook een rol bij spelen.
De situatie is bij AMD compleet anders. Vrijwel alle andere RX 6000-kaarten worden momenteel onder de introductieprijs verkocht, van flagshipmodellen tot instap-gpu's. De enige échte uitzondering daarop is de Radeon RX 6800 XT, die ruim 20 procent boven de introductieprijs wordt verkocht. Ook voor de RX 6800 wordt een kleine meerprijs boven op de introductieprijs gerekend.
Opvallend zijn bovendien de Radeon RX 6950 XT en RX 6900 XT, die momenteel ruim 20 procent onder de introductieprijs direct leverbaar zijn in de Pricewatch. De Radeon RX 6900 XT is zelfs iets goedkoper dan de eerdergenoemde RX 6800 XT, die beschikt over 10 procent minder compute-units en daarmee minder goed presteert. Ook de RX 6750 XT en RX 6650 XT zitten tegenwoordig ruim onder de adviesprijs.
Gemiddeld zijn AMD's Radeon RX 6000-gpu's direct leverbaar voor 13,8 procent onder de introductieprijs. Dat percentage ligt echter op 17,2 als we de Radeon RX 6800 XT, die buitenproportioneel duur is in vergelijking met de andere RX 6000-gpu's, niet meerekenen.
Prijsontwikkelingen sinds september
Tijdens ons laatste meetmoment in september bereikten de high-end Nvidia RTX 30-gpu's een dieptepunt in hun prijs. De RTX 3080 Ti, 3090 en 3090 Ti werden destijds allemaal ruim 20 procent onder de adviesprijs verkocht. Reden daarvoor was de aanstaande release van Nvidia's RTX 40-videokaarten, waar we straks verder op ingaan. Nvidia zou in eerste instantie alleen RTX 4080- en 4090-modellen uitbrengen, die als vervanger zouden dienen voor de hoogst gepositioneerde RTX 30-videokaarten.
Webwinkels stuntten dan ook met de prijzen van deze drie kaarten, als opmaat naar de nieuwe generatie Nvidia-gpu's. Vermoedelijk wilden webshops de voorraden van die gpu's wegwerken voordat ze vervangen zouden worden door betere opvolgers. Inmiddels zijn de eerste RTX 40-videokaarten op de markt en is die periode van aanbiedingen voorbij.
Hoewel de verkoopprijzen nog altijd lager liggen dan een jaar geleden, zijn de high-end Nvidia-gpu's sinds september juist in prijs gestegen. Zo zijn de RTX 3090 Ti en 3090 respectievelijk 21,2 en 26,8 procent duurder dan drie maanden geleden. De prijs van de RTX 3080 Ti is zelfs met 42,1 procent gestegen. Daarbij zijn de prijzen van lager gepositioneerde RTX 30-videokaarten, zoals de RTX 3070 Ti, wél verder gedaald sinds september. De dalingen zijn wel iets afgevlakt in verhouding tot de vrije val van eerder dit jaar. Gemiddeld zijn de prijzen van de videokaarten in de RTX 3070-, 3060- en 3050-series sinds september met iets meer dan 3 procent gedaald. Daarbij moet gezegd worden dat er in dit marktsegment nooit écht met de prijzen is gestunt, zoals dat wel het geval was met de high-end gpu's. Dat is niet verrassend, aangezien er voor deze lager gepositioneerde kaarten nog geen nieuwere RTX 40-alternatieven zijn.
Ook op dit gebied zien we overigens een geheel ander beeld bij AMD. Op een enkeling na zijn de prijzen van alle Radeon RX 6000-videokaarten sinds september verder gedaald. De daling is wel iets afgevlakt in vergelijking met voorgaande maanden. Alleen de Radeon RX 6800 is iets in prijs gestegen, terwijl de verkoopprijs van de Radeon RX 6950 XT niet is veranderd sinds het meetmoment in september. Alle andere RX 6000-videokaarten zijn in de afgelopen drie maanden in prijs gedaald. Vooral de RX 6900 XT en RX 6650 XT zijn in de afgelopen drie maanden fors in prijs gedaald, met respectievelijk 16,9 en 25,6 procent.
Bovendien is te zien dat de prijsdalingen in bijna alle segmenten groter zijn dan bij Nvidia, zowel procentueel als in absolute bedragen. Gemiddeld zijn de prijzen bij AMD sinds september met 10,2 procent gedaald.
Beschikbaarheid: aanbod in het high-end segment neemt af
Zoals we al hebben aangestipt, is ook de beschikbaarheid van videokaarten in 2022 behoorlijk verbeterd. Een jaar geleden waren veel videokaarten niet of slecht verkrijgbaar. Dit jaar is die voorraad geleidelijk aan verbeterd, met een piek rond de zomer.
Opvallend is dat het aanbod van high-end Nvidia RTX 30-videokaarten in de afgelopen drie maanden juist flink is gedaald. Zoals eerder gezegd stuntten webwinkels flink met de prijzen van die gpu's, vermoedelijk vanwege de release van de RTX 4080 en 4090, op basis van de nieuwe Ada Lovelace-architectuur.
Inmiddels zijn die eerste RTX 40-kaarten beschikbaar en lijkt het aanbod van de RTX 3080 Ti, 3090 en 3090 Ti te zijn afgenomen. Ook de voorraad van RTX 3080-videokaarten is in de afgelopen drie maanden gekrompen. Bij de lager gepositioneerde modellen, waarvoor nog geen Lovelace-alternatieven zijn, is het aanbod niet of nauwelijks gekrompen sinds september. In geen enkel geval is de voorraad in de afgelopen maanden gestegen.
Het aanbod lijkt bij AMD een stuk stabieler, hoewel het aantal verkrijgbare RX 6600 XT, RX 6800- en RX 6800 XT-videokaarten licht is geslonken sinds september. Veel andere AMD-videokaarten zijn echter goed verkrijgbaar en in een aantal gevallen is de voorraad juist toegenomen. Daarbij moet ook vermeld worden dat er sowieso altijd minder AMD-modellen leverbaar zijn. Op het hoogtepunt waren bijvoorbeeld 50 verschillende Nvidia RTX 3080-videokaarten direct leverbaar bij webshops in de Pricewatch; het aanbod lag bij AMD nooit hoger dan 18 verschillende modellen op de verschillende meetmomenten van Tweakers.
Ada Lovelace en RDNA 3
Inmiddels hebben Nvidia en AMD hun eerste nieuwegeneratie-gpu's uitgebracht, respectievelijk op basis van de Ada Lovelace- en RDNA 3-architecturen. Beide videokaartseries worden geproduceerd op een kleiner procedé en beschikken over fors meer cache en nieuwe features. Vooralsnog zijn er echter alleen nieuwe gpu's in het high-end segment, hoewel dat binnenkort moet veranderen.
Nvidia heeft in september zijn RTX 4080 en 4090 aangekondigd, respectievelijk met adviesprijzen van 1469 en 1959 euro. Daarmee zijn de prijzen bij Nvidia fors gestegen ten opzichte van de 3080 en 3090, die bij release adviesprijzen van 719 en 1549 euro hadden. Nvidia heeft zijn adviesprijzen van zijn RTX 40-kaarten onlangs wel verlaagd met gemiddeld 5 procent, gezien de waardestijging van de euro ten opzichte van de dollar. De verkoopprijzen liggen in de praktijk rond dat niveau. De RTX 4080 is momenteel verkrijgbaar vanaf 1399 euro, terwijl voor de RTX 4090 minimaal 1999 euro wordt gerekend. Beide modellen zijn overigens goed op voorraad; 13 verschillende RTX 4090-kaarten en 24 RTX 4080-kaarten zijn direct leverbaar, blijkt uit data uit de Pricewatch.
AMD's RX 7000-videokaarten zijn momenteel beduidend minder goed verkrijgbaar. De Radeon RX 7900 XTX is op het moment van schrijven helemaal niet op voorraad. Een dergelijke videokaart staat momenteel alleen in de Pricewatch met een levertijd van meer dan een week en met een prijs van 1889 euro. Van de RX 7900 XT is een variant leverbaar, een kleine 13 procent boven de introductieprijs. Daarbij moet gezegd worden dat de 7900 XT-referentiekaart bij AMD zelf ook direct leverbaar is voor een prijs van momenteel 1041 euro, iets onder de 1049 euro die bij release werd gerekend.
Bovendien was de release van AMD's eerste RDNA 3-videokaarten pas iets meer dan een week geleden. In de eerste weken na de release van Nvidia's RTX 40-serie waren de prijzen ook hoog en de voorraden beperkt, maar dat is al snel verbeterd. Vermoedelijk zal ook de beschikbaarheid van AMD's nieuwe gpu's in het nieuwe jaar verbeteren, hoewel de tijd moet leren of dat daadwerkelijk gebeurt en hoelang dat op zich laat wachten.