Xbox Series X Review

Toen Microsoft in augustus technische details over de processor van de Xbox Series X bekendmaakte werd daarbij specifiek gewezen op een deel van de chip dat ingezet kan worden voor audioberekeningen. Microsoft claimde daarbij dat alleen die audioprocessor krachtiger zou zijn dan de volledige octacore-cpu uit de Xbox One X, onder andere hardwarematige hrtf-ondersteuning moet bieden en ook veel beter kan berekenen hoe geluid in een virtuele ruimte moet klinken. Verdere details bleven echter uit en onduidelijk is vooralsnog wat we bij toekomstige games mogen verwachten van de audiorekenkracht van de nieuwe consoles.

Xbox Series X-presentatie Hot Chips 2020

Waar iedere koper van de Xbox Series X direct mee te maken krijgt, is dat de nieuwe console geen optische audio-uitgang meer heeft. Wil je meerkanaalsgeluid uitsturen, dan kan dat dus alleen via HDMI. Nu klinkt dat wellicht logisch in 2020, maar in sommige gevallen kan het ontbreken van de optische uitgang toch problemen opleveren. Bijvoorbeeld als je wél een 4k-televisie hebt, maar geen receiver of soundbar die 4k-HDMI-signalen kan verwerken. Je zult de console dan direct op de televisie aan moeten sluiten, waarbij je dus niet de mogelijkheid hebt om het geluid ook apart naar de receiver of soundbar te sturen. In sommige gevallen zal het overigens wél mogelijk zijn om alsnog digitale (multichannel-)audio vanuit je televisie naar een extern audioapparaat te sturen via de optische audio-uitgang van de televisie of via HDMI ARC. Het is niet gegarandeerd dat dit werkt.

Dolby Atmos via Dolby Access

Wij hebben uitgezocht wat de audiomogelijkheden van de Series X op dit moment zijn, waarbij we vooral geïnteresseerd zijn in de implementatie van Dolby Atmos. Wie hier (grote) veranderingen ten opzichte van de Xbox One X had verwacht, moeten we teleurstellen. Om Dolby Atmos via HDMI mogelijk te maken is het nog altijd noodzakelijk de Dolby Access-app te installeren, waarna je in het instellingenmenu de optie krijgt om audio als stereo, niet-gecomprimeerde 5.1 of 7.1 pcm-signalen uit te sturen, maar ook kunt kiezen om audio in Dolby Atmos-formaat naar een compatible tv, soundbar of receiver te transporteren. Zodra je deze optie activeert wordt alle audio die de console uitstuurt verpakt in een Atmos-bitstream. Zelfs de menugeluiden worden in Atmos-formaat verstuurd, waarbij je geluid duidelijk links, rechts, voor, achter én boven je hoort. Of dat laatste echt zo bedoeld is, vragen wij ons af. Het is hier feitelijk de Dolby Access-app die het systeemgeluid omzet naar een Atmos Stream en daarbij de vrijheid neemt om hoogte-informatie te extrapoleren uit signalen om zo een ruimtelijker effect te verkrijgen. Naast Dolby Atmos biedt de Xbox Series X ook de mogelijkheid om geluid uit te sturen als een DTS:X-stream. DTS:X is net als Dolby Atmos een (deels) objectgebaseerd audioformaat waarbij geluid ook via hoogtekanalen kan worden weergegeven. Helaas kregen wij dit tijdens onze testperiode niet aan de praat omdat de benodigde DTS-app nog niet kon worden gedownload.

Ook voor hoofdtelefoongebruikers is er de keuze uit Dolby Atmos en DTS:X, waarbij we die tweede optie ook nog niet konden uitproberen. Wil je Dolby Atmos for Headphones gebruiken, dan is hier een in-app aankoop van 18 euro voor nodig binnen de Dolby Access-app, terwijl het uitsturen van Atmos-signalen via HDMI geen aankoop vereist.

Xbox Atmos — Bij Dolby Atmos-geluidsuitvoer worden zelfs de menugeluiden als Atmos-signaal uitgestuurd

Wij testten de Xbox Series X dus in Dolby Atmos-mode, in combinatie met een Denon AVR-X6300 aangesloten op een 7.2.4-systeem met zeven luidsprekers rondom, twee subwoofers en vier hoogte-luidsprekers. Het geluidsbeeld bij games is met deze opstelling inderdaad heel ruimtelijk, maar of de ruimtelijke effecten écht logisch zijn verschilt sterk per spel. Bij Dirt 5, een game die optimalisaties voor de Series X heeft gekregen, hoorden we bij crashes tegen de vangrail bijvoorbeeld steevast hetzelfde links-naar-rechts- of rechts-naar-links-effect via de surround-backluidsprekers, dat onafhankelijk van de omgeving of de impact steeds precies hetzelfde klonk. Ook de hoogtekanalen worden bij deze game spaarzaam voor ambiance gebruikt, waarbij echte realtime afstemming met wat er in de game gebeurt niet aanwezig lijkt te zien. Bij andere games hadden we vergelijkbare ervaringen: meerkanaals geluid klinkt ruimtelijk, maar niet anders dan op de Xbox One X wanneer die in Atmos-modus werkt. Om te horen wat de nieuwe audioprocessor van de Series X heeft te bieden, zullen we dus moeten wachten op games die daar écht voor zijn geoptimaliseerd.

Uiteraard hebben we ook getest of de Series X netjes Dolby- en DTS-geluid weet uit te sturen bij videoweergave. Zoals gezegd 'upsampled' de console alle audio naar een ruimtelijk Atmos-signaal wanneer we deze optie selecteren. Deze upscaling past de console ook toe op Dolby Digital-streams in bijvoorbeeld Netflix. Dolby 5.1-materiaal wordt dus ruimtelijker gemaakt door ambiancegeluiden naar de hoogteluidsprekers te sturen, wat in de praktijk doorgaans vrij overtuigend werkt. Opvallend is wel dat de upscaler onze surround-backkanalen bij 5.1-videostreams niet gebruikt: deze blijven stil bij weergave van Dolby Digital 5.1-bronnen. Starten we in Netflix een titel die écht Dolby Atmos ondersteunt, dan wordt dat signaal 1-op-1 doorgestuurd, zonder verdere aanpassing door de Dolby Access-app en mét gebruik van de surround-backluidsprekers. Ook Dolby TrueHD-, DTS-, DTS-HD Master Audio- en DTS:X-signalen van (UltraHD) blu-rayschijfjes worden keurig als bitstream naar onze receiver doorgezet.