De Alienware AW3225QF is een QD-oledmonitor met 240Hz en 4k die minder kost dan concurrerende schermen. Het is ook het enige met een gekromd paneel. Het scherm heeft een vrij eenvoudige featureset, zonder een multifunctionele USB-C-poort voor je laptop. Ook de menu-opties zijn beperkt, waarbij er jammer genoeg geen goede Display P3-modus is, noch een AdobeRGB-stand. De weergave voor 'normale' sRGB-content is wel goed, beter zelfs dan bij sommige schermen voor fotobewerking, en de AW3225QF biedt ook een uitstekende hdr-kleurweergave, zij het met een beperkte helderheid. De modus met maximale piekhelderheid maakt het beeld soms juist donkerder. Net als andere QD-oledschermen heeft de AW3225QF extreem snelle responstijden, uitstekende kijkhoeken en natuurlijk een perfect contrast, maar ook een spiegelend schermoppervlak en colorfringing rondom kleine lettertjes.
De ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM is een van de beste QD-oledmonitors met 240Hz en 4k van dit moment, maar ook de duurste. ASUS heeft allerlei extra features ingebouwd. Zo is dit een van de weinige oledmonitors met 120Hz black frame insertion, die motionblur op die lagere refreshrate helpt voorkomen, maar er niet scherper uitziet dan een 240Hz-beeld. De multifunctionele USB-C-poort biedt 65 of 90W power delivery, afhankelijk van de gekozen schermhelderheid. Wel weer heel goed is de kleurafstelling voor sRGB en hdr, met ook een redelijk goede Display P3-kleurweergave. Gelijk aan andere QD-oledopties biedt deze monitor extreem snelle responstijden, uitstekende kijkhoeken en natuurlijk een perfect contrast, maar ook een spiegelend schermoppervlak en colorfringing rondom kleine lettertjes. De maximale helderheid is beperkt, zeker voor hdr-beelden, waarbij de modus met maximale piekhelderheid het beeld soms juist donkerder maakt.
De Gigabyte Aorus FO32U2P is een van de beste QD-oledmonitors met 240Hz en 4k. Het scherm beschikt over zeer uitgebreide aansluitingen. Tussen de vijf beeldingangen zit tweemaal DisplayPort 2.1, waardoor het scherm het 4k/240Hz-signaal zonder compressie kan weergeven, al heb je daar voorlopig vrij weinig aan. Potentieel nuttig zijn wel de multifunctionele USB-C-poort met 65W Power Delivery, de uitgebreide kvm-feature en de DisplayPort-out. De kleurweergave is over de hele linie heel goed, zowel voor sdr als hdr, zij het niet de allerbeste van de QD-oledschermen die we hebben getest. De FO32U2P biedt wel een AdobeRGB-stand die veel andere modellen missen. Gelijk aan andere QD-oledopties biedt deze monitor extreem snelle responstijden, uitstekende kijkhoeken en een perfect contrast, maar ook een spiegelend schermoppervlak en colorfringing. De maximale helderheid is beperkt, zeker voor hdr-beelden, maar de Gigabyte kan net wat feller zijn dan andere geteste modellen.
Met zijn QD-oledpaneel met 240Hz en 4k is de MSI MPG321URX QD-OLED een van de beste gamingschermen van dit moment. Het scherm biedt extreem snelle responstijden, uitstekende kijkhoeken en natuurlijk een perfect contrast, maar ook een spiegelend schermoppervlak en colorfringing rondom kleine lettertjes. Een hoge maximale helderheid heeft het scherm niet, zeker niet voor hdr-beelden, waarbij de modus met maximale piekhelderheid het beeld soms juist donkerder maakt. Ten opzichte van concurrerende monitors met dit paneel heeft de MSI een relatief onopvallende vormgeving en brede featureset, met 90W USB-C power delivery en een kvm-switch. De USB2.0-poorten zijn niet echt van deze tijd. De kleurnauwkeurigheid voor sRGB- en hdr-weergave is niet slecht, maar concurrenten doen het beter. De MSI MPG321URX heeft wel een goede Display P3-stand en een optie voor AdobeRGB. Andere merken verzuimen nog steeds om zo’n stand op hun scherm te zetten.
Monitorliefhebbers hebben er lang op moeten wachten, maar begin 2024 zijn ze er eindelijk: 32"-oledschermen met een 4k-resolutie en een hoge refreshrate. Voor wie een high-end gamingmonitor zoekt die niet heel groot of extra breed is, lijkt het zo'n beetje de ultieme combinatie. Afgaande op eerdere oledmonitors die we hebben getest, mag je een perfect contrast en daarmee een mooie hdr-weergave, een breed kleurbereik, snelle responstijden, uitmuntende kijkhoeken en een dito uniformiteit verwachten.
Eerdere oledmonitors waren alleen verkrijgbaar in een kleiner (27"-) of veel groter (34"- of 49"-)formaat, de zeldzame en meestal zeer dure 32"-schermen op basis van een geprint Joled-paneel uitgezonderd. Die hadden een refreshrate van slechts 60Hz en waren daarmee ongeschikt voor gaming. Op de CES van begin dit jaar werden meer dan tien 4k-oledschermen met een 240Hz-refreshrate aangekondigd, voorzien van twee verschillende soorten panelen: Samsungs QD-oled en LG's woled. Zoals eerder al werd verwacht, komen de QD-oledschermen het eerst. In dit artikel bekijken we de eerste van dit soort schermen die in Nederland verkrijgbaar zijn: de Alienware AW3225QF, ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM, Gigabyte Aorus FO32U2P en MSI MPG321URX QD-OLED.Gezien de belangstelling is het niet vreemd dat de beschikbaarheid vooralsnog beperkt is. Geen enkele van de vier schermen is op dit moment goed verkrijgbaar.
Behalve alle andere beloftes die de oledtechniek met zich meebrengt, is de maximale refreshrate van 240Hz op zich al bijzonder, waarbij de meeste van de eerdere 4k-lcd-gamingmonitors een 27"-diagonaal hadden. De enige andere 240Hz-4k-monitor die we kennen, is de Samsung Odyssey Neo G8 (S32BG85) van een paar jaar geleden. Andere merken kwamen tot op heden niet verder dan 160Hz. De Odyssey-monitor uitgezonderd boden de meeste andere 4k-lcd-gamingmonitors ook geen goede hdr-weergave, vanwege hun veel te lage contrast. Samsung voorzag de Neo G8 van een miniledbacklight met meer dan tweeduizend zones om die beperking van lcd te omzeilen, waar andere fabrikanten van 4k-lcd-gamingmonitors over het algemeen niet voor kozen.
1150 tot (meer dan) 1500 euro
De Alienware AW3225QF onderscheidt zich van de andere drie door zijn gekromde paneel, waar alle andere vooralsnog aangekondigde (QD)-oledschermen van 32" plat zijn. Hij is bovendien net wat vriendelijker geprijsd, hoewel ook dit scherm je al 1149 euro lichter maakt. Gigabyte biedt twee 4k-QD-oledschermen: de Aorus FO32U2 met een adviesprijs van 1149 euro en de Aorus FO32U2P, die 1349 euro moet kosten. Wij bekijken de duurdere van de twee, die opvalt met zijn DisplayPort 2.1-aansluiting en DisplayPort-out, zodat je een scherm kunt doorlussen. Beide modellen beschikken ook over een USB-C-poort voor je laptop.
De MSI MPG321URX kost 1400 euro en heeft ook zo'n poort, net als de ASUS PG32UCDM. Die heeft een nog expressiever design, met meer rgb-verlichting dan de andere drie.Potentieel interessant is de aanwezigheid van een 120Hz-black frame insertion-functie om motionblur te verminderen. ASUS voorzag daar ook zijn oledultrawide PG34WCDM van, maar de meeste andere oledmonitors hebben het niet, inclusief de andere drie schermen in dit artikel. Alle extra's mogen wat kosten, want de PG32UCDM is met een adviesprijs van 1500 euro het duurst.
We zijn benieuwd hoe het nieuwe QD-oledpaneel presteert en welke fabrikant daaromheen het beste product heeft gebouwd. Het zou kunnen dat onze winnaar van nu ook weer snel wordt ingehaald, want er moeten nog een paar interessante modellen verschijnen. Samsungs Odyssey OLED G8 (G80SD) heeft bijvoorbeeld ingebouwde smartfunctionaliteit en een matte afwerking in plaats van een glimmend paneel, zoals de schermen in dit artikel. Afgaande op onze recente preview van de LG UltraGear 32GS95UE, gebaseerd op het concurrerende woledpaneel met mogelijkheid voor een 480Hz-refreshrate bij 1080p-weergave, kan dat ook een aantrekkelijk alternatief zijn.
Update 5-5: Een eerdere versie van deze round-up is een paar weken geleden verschenen, toen met alleen de monitors van Alienware, ASUS en MSI. Sindsdien hebben we ook de Gigabyte Aorus FO32U2P getest. Vandaag publiceren we een nieuwe versie van het artikel met de Gigabyte-monitor erbij. We hebben ook feedback op de vorige versie meegenomen om enkele (her)tests uit te voeren op de eerder besproken schermen.
Paneel en praktijk
Voordat we de vier QD-oledmonitors individueel bekijken, gaan we in op enkele algemene eigenschappen. Met 3840x2160 pixels op een 32"-diagonaal heb je een riant beeld voor je neus, met een grotere oppervlakte dan een 34"-ultrawide. 125 procent beeldschaling is aan te raden, omdat de lettertjes anders erg klein worden, maar zelfs dan heb je nog meer werkruimte dan op een wqhd-monitor. De 16:9-verhouding maakt het scherm ook ideaal voor consolegebruik of het bekijken van series. Er blijven geen grote zwarte balken over, zoals op een ultrawide.
Subpixelindeling en afwerking
Net als bij voorgaande QD-oledschermen zijn de subpixels bij de nieuwe 4k-monitors gerangschikt in een driehoeksvorm, met de groene subpixel boven de rode en blauwe. Zoals te zien op de macrofoto is de vorm gelijk aan die bij de tweedegeneratie-QD-oledschermen die vorig jaar zijn verschenen, en dus wat vierkanter dan bij de eerste generatie uit 2022. De bijzondere vorm van de pixels leidt bij QD-oledschermen tot zichtbare colorfringing; aan de bovenkant en onderkant van overgangen tussen zwart en wit zijn paarse en groene randjes te zien. Vooral op de desktop kan dat opvallen, maar tijdens het gamen stoort het niet. Bij eerdere QD-oledschermen vond ik dat effect zelfs op een normale kijkafstand goed zichtbaar, maar bij deze 4k-monitors viel het me in de praktijk veel minder op doordat de pixeldichtheid ongeveer een kwart hoger ligt. Als je gebruikmaakt van beeldschaling ziet ook tekst er een stuk scherper uit dan op de eerdere schermen, maar op een 4k-lcd-monitor met normale rgb-subpixelindeling ogen letters nog iets mooier.
De afwerking van het nieuwe QD-oledpaneel is ook ongewijzigd ten opzichte van eerdere schermen. Een zwart scherm oogt paarsig grijs, waar de gemiddelde lcd- of woledmonitor met matte coating geen paarse tint aanneemt. Jammer is dat je bij lichtinval ook duidelijke reflecties in het beeld ziet, waarvan normaal gesproken alleen glossy schermen last hebben, maar die blijven er ook bij lichtinval zwarter uitzien.
Een voordeel dat QD-oledschermen wel delen met andere glanzend afgewerkte schermen, is dat er geen glinsterend effect te zien is op effen kleuren, zoals bij veel lcd-monitors en woledmonitors het geval is. Mocht je dat toch liever hebben dan een overdag minder goed bruikbaar scherm: de Samsung Odyssey G8 OLED (G80SD), die later dit jaar moet uitkomen, zou als een van de eerste QD-oledschermen een matte afwerking hebben. De 32"-4k-monitors met woledpaneel die deze zomer verschijnen, hebben ook een mat paneel.
Geen DP 2.1 betekent dsc
Geen van de poorten op de Alienware AW3225QF, ASUS ROG Swift PG32UCDM en MSI MPG321URX is geschikt voor een ongecomprimeerd 4k/240Hz-signaal. Zelfs met 8bit-kleur vereist dat bijna 60Gbit/s bandbreedte, oplopend naar ongeveer 72Gbit/s als je 10bit-kleur gebruikt. DisplayPort 1.4 biedt maximaal 32Gbit/s doorvoer en HDMI 2.1 gaat tot 48Gbit/s. Toen deze schermen werden aangekondigd, waren er wel wat teleurgestelde geluiden dat deze fabrikanten niet hebben gekozen voor een DisplayPort 2.1-aansluiting met voldoende bandbreedte.
De AW3225QF, PG32UCDM en MPG321URX moeten op volledige resolutie en refreshrate terugvallen op display stream compression, een 'visueel verliesvrije' compressietechniek die geavanceerder werkt dan klassieke kleurcompressie. Het inschakelen van dsc betekent op Nvidia-kaarten dat je minder schermen gelijktijdig kunt aansluiten, terwijl opties als DSR en Dldsr vervallen.
Close-up van een Blurbusters-testpatroon op de ASUS ROG Swift PG32UCDM, aangesloten via DisplayPort 1.4. Dit scherm heeft in de osd een optie om dsc uit te schakelen.
Het inschakelen van dsc leidt praktisch niet tot verliezen in beeldkwaliteit, zoals de bovenstaande fotovergelijking uitwijst. Dat wil niet zeggen dat ze er in het geheel niet zijn, want uiteindelijk gooit dsc wel informatie weg: het is lossy compressie. Evengoed vraag ik me af of er gebruikers zullen zijn die het verschil in beeldkwaliteit zullen waarnemen, helemaal tijdens het gamen, waarvoor over het algemeen geen ultieme nauwkeurigheid in de weergave van piepkleine lettertjes of patronen van een pixel breed wordt gevraagd. Zelfs de klassieke 4:2:2-kleurcompressie, die zoals hierboven te zien wel leidt tot een soms merkbare afname in beeldkwaliteit, is dan eigenlijk nog voldoende.
De Gigabyte Aorus FO32U2P heeft als enige wel 80Gbit/s DisplayPort 2.1-aansluitingen, waarmee het scherm in theorie een ongecomprimeerd signaal kan ontvangen. Gigabyte levert daarvoor een speciale kabel mee, die net als alle (passieve) kabels die zijn goedgekeurd voor deze snelheid, erg kort is: slechts 1 meter. We moeten Gigabyte voorlopig op zijn blauwe ogen geloven dat het scherm het signaal correct kan weergeven. De enige consumentenvideokaarten met DisplayPort 2.1, AMD's Radeon RX 7700XT en hoger, hebben slechts 54Gbit/s aan bandbreedte, te weinig voor een ongecomprimeerd 4k/240Hz-signaal. We zien in de praktijk overigens dat de AMD Radeon RX 7700XT in ons testsysteem de monitor slechts op maximaal 40Gbit/s aanstuurt via DisplayPort, de laagste transmissiesnelheid in de DisplayPort 2.1-standaard.
Ook als er nieuwe videokaarten met de juiste aansluitingen uitkomen, is het gelet op de effectiviteit van DSC zeer de vraag of je de meerwaarde van de DisplayPort 2.1-ingang van de FO32U2P kunt merken. Het enige scenario waarin ik nu al een verschil zag, was bij het doorlussen van een tweede 4k/240Hz-monitor op de FO32U2P. Met de 7700XT in ons testsysteem werken beide schermen dan op 4k/240Hz en gebruikt de kaart zijn volledige 54Gbit/s-bandbreedte. Schakel je het scherm terug naar DisplayPort 1.4, dan werkt de FO32U2P nog op maximaal 200Hz en het tweede scherm op 96Hz. Natuurlijk kun je met een DisplayPort 1.4-videokaart ook gewoon een DisplayPort-kabel naar ieder scherm trekken vanaf je pc, als je beide toch op 240Hz wil kunnen gebruiken. Voor laptopgebruikers is het goed om te weten dat de USB-C-poort van de FO32U2P geen DisplayPort 2.1 ondersteunt, maar alleen DisplayPort 1.4.
Inbranden en garantie
De Alienware AW3225QF, ASUS PG32UCDM, Gigabyte FO32U2P en MSI MPG321URX hebben drie jaar garantie op inbranden; bij deze monitors vormt inbranden een risico. Gelukkig zijn er inmiddels nog maar weinig fabrikanten van oledschermen die die zekerheid niet durven geven, hoewel het voor de toekomst absoluut is te hopen dat deze dure monitors langer zonder problemen blijven werken. Ze beschikken daartoe over de nodige 'anti-inbrandtrucjes'. Alle schermen hebben een pixelshiftfunctie die het actieve beeld telkens een stukje over het scherm verplaatst. De schermen hebben, net als eerdere QD-oledexemplaren, stiekem iets meer dan de beloofde 3840x2160 pixels, zodat er geen delen wegvallen. Bij de Alienware AW3225QF en MSI MPG321URX kan deze functie niet worden uitgeschakeld, maar bij de MSI-monitor kun je wel de snelheid kiezen.
In de osd's van de ASUS PG32UCDM en MSI MPG321URX zit een uitgebreide selectie anti-inbrandfeatures.
Er is een Pixel Cleaning-optie die belooft om retentie ongedaan te maken, waarvoor het scherm ongeveer zes minuten op zwart blijft staan. Deze wordt bij alle monitors automatisch uitgevoerd na vier uur gebruik als je het scherm dan weer uitzet, maar kan eventueel ook handmatig worden gedraaid. Als het scherm langer aan heeft gestaan, kunnen de monitors ook een herinnering geven dat het tijd wordt om weer een opfriscyclus te draaien. De Alienware AW3225QF heeft in de osd een ingebouwd stoplicht dat op rood springt als het paneel om onderhoud verlegen zit. Dit scherm heeft als enige ook de mogelijkheid om handmatig een grotere verversingscyclus van een uur te draaien. Waarschijnlijk hebben de andere schermen die functie ook, maar uit zichzelf draait het scherm die pas na honderden tot duizenden uren gebruik.
De AW3225QF heeft geen andere anti-inbrandopties die je via het menu kunt instellen. De PG32UCDM, FO32U2P en MPG321URX hebben een functie voor 'logoherkenning'. Die belooft statische delen van het beeld te herkennen en dimmen, en de rest van het beeld ongemoeid te laten. Het scherm van MSI heeft daarbovenop een functie die de taakbalk automatisch moet herkennen en dimmen, en een functie die het contrast in heldere overgangen vermindert; de Gigabyte-monitor beschikt over een functie die de hoeken van het scherm dimt. In de praktijk zien we dat deze opties invloed hebben op het beeld; we hebben onze metingen dan ook uitgevoerd met logodetectie (en bij de FO32U2P en MPG321URX de andere functies) uitgeschakeld. Bij de AW3225QF lijkt logodetectie uitgeschakeld te zijn in de Creator-beeldmodi, maar wel actief te zijn in overige standen.
De 'screensaver'-functie van de PG32UCDM, FO32U2P en MPG321URX dimt het scherm steeds verder als het beeld een tijdje stilstaat. Zeker voor een taak als beeldbewerking is dat ongewenst, maar de PG32UCDM heeft net als ASUS' andere oledmonitors een slimme uitbreiding die de functie toch goed bruikbaar maakt. In de uitstulping onder het scherm zit een aanwezigheidssensor, waardoor het scherm de screensaver alleen kan uitvoeren als je er niet voor zit.
Alienware AW3225QF
De Alienware AW3225QF heeft ten opzichte van de andere drie monitors het onderscheidendste design, dat met zijn zwart-witte kleurcontrast en vloeiende welvingen futuristisch oogt. Herkenbaar is het ook; het design past goed bij dat van andere Alienware-producten en lijkt op dat van de AW3423DW van een paar jaar geleden. Rgb-verlichting is aanwezig in de vorm van een verlicht Alien-logo en het cijfer '32' aan de andere zijde van de achterkant. Je kunt ook de kleur van de powerled onder op de monitor aanpassen, maar in tegenstelling tot bij de andere schermen is per zone geen kleurverloop mogelijk, alleen een enkele kleur.
De hele buitenkant van de kast en voet is gemaakt van mat plastic, dat her en der wat meer kraakt dan bij de schermen van ASUS en MSI, maar verder stevig aanvoelt. Net als bij de concurrentie is het paneel van de AW3225QF aan de uiteinden dunner, waarbij in het midden een dikkere kast zit met daarop de (schroefloze) bevestiging van de voet en de aansluitingen. Rondom die uitstulping zit een ventilatieopening. De Alienware AW3225QF heeft als enige actieve koeling, die tijdens de test niet hoorbaar bleek, zelfs niet in onze erg stille videostudio.
De voet van de AW3225QF is stevig aan het scherm bevestigd, wat voorkomt dat het snel gaat wiebelen. Het scherm kan net als de andere monitors in hoogte worden versteld, gekanteld en van links naar rechts worden gedraaid. De handleiding van de Alienware AW3225QF waarschuwt expliciet het scherm niet verticaal te monteren, wat met de meegeleverde voet ook niet kan, maar met een aparte draagoplossing die je op de VESA-montagegaten schroeft, eventueel wel. De opening in de voet om kabels door te voeren is bij de AW3225QF het best weggewerkt, maar hij is ook het nauwst van de vier. Als je alle aansluitingen gebruikt, moet je waarschijnlijk alsnog snoeren langs de voet wegleiden.
De AW3225QF heeft als enige van de vier schermen een gekromd paneel en met 1700R is die kromming ook nipt sterker dan bij eerdere QD-oledschermen, die op 1800R bleven steken. Ter herinnering: het getal voor de R duidt de radius in millimeters aan, waarmee je op 1,7m in het midden van de denkbeeldige cirkel zit. Het viel me in de praktijk mee hoe sterk het scherm gekromd is, maar of je het ook fijner vindt dan een plat scherm, is heel persoonlijk. In ieder geval kan het een reden zijn om voor de AW3225QF te kiezen of juist niet, want van alle aangekondigde 4k-QD-oledschermen van 32" is dit vooralsnog de enige met een kromming. Ook de twee 32"-4k-woledschermen die tot op heden werden aangekondigd, zijn plat.
Osd en software
Bij de AW3225QF wijst de joystick voor osd-bediening naar onderen en wat verwarrend voor wie niet eerder een Alienware-scherm had, is dat je het scherm daarmee niet kunt aanzetten, want de monitor heeft een aparte powerknop aan de rechterkant. Van de besproken schermen heeft de AW3225QF de minst uitgebreide featureset en de osd oogt dan ook het meest rechttoe rechtaan, met een nogal zakelijke vormgeving die gebruikers van een UltraSharp-kantoormonitor bekend zal voorkomen. Evenals de concurrentie biedt de AW3225QF opties om een richtkruis weer te geven of om op een deel van het beeld in te zoomen. De AlienVision-beeldmodus toont de spelwereld in felle, onechte kleuren, wat in-game moet helpen om vijanden sneller te spotten. Hoewel er vrij veel hdr-beeldmodi zijn, zijn de instelmogelijkheden voor sdr-weergave juist beperkt. Sommige menu's die bij de concurrentie wel voorkomen, zoals een menu met anti-inbrandfeatures, ontbreken bij de AW3225QF.
Via je pc kun je de instellingen in de osd aanpassen, de verlichting van het scherm linken aan je andere componenten en de firmware updaten. Net als bij ASUS is de software daarvoor om een of andere reden verdeeld over twee programma's: het Alienware Command Center en de Dell Display Manager. Via het eerste kun je bijvoorbeeld de Alienvision-beeldmodus naar eigen smaak aanpassen en de rgb-verlichting van het scherm instellen, hoewel je ook veel extra functies in het programma terugvindt die niets met het scherm te maken hebben. Display Manager is simpeler van opzet en biedt ook wat handige extraatjes, zoals de mogelijkheid om de helderheid van het scherm met een timer aan te passen.
Aansluitingen
Net als de andere monitors heeft de Alienware AW3225QF twee HDMI 2.1-ingangen met de volledige 48Gbit/s-bandbreedte. Bij de A3225QF dubbelt een van die twee aansluitingen als e-arc-poort, zodat je een soundbar op het scherm kunt aansluiten. Er is verder nog een DisplayPort 1.4-ingang aanwezig, maar geen multifunctionele USB-C-ingang, zoals bij de andere schermen. In tegenstelling tot bij Dell- en Alienware-gamingschermen van vorig jaar zit er niet eens een DisplayPort-naar-USB-C-verloopkabel in de doos.
De AW3225QF heeft wel als enige een USB-C-uitgang, samen met een Type-A-poort op een makkelijk bereikbare plek onderaan de monitor. Naast de aansluitingen zitten nog twee USB-A-poorten, net als de poorten onderaan het scherm met 5Gbit/s-doorvoersnelheid. De AW3225QF is voorzien van een ingebouwde voeding. Er zijn net als bij de schermen van ASUS en MSI geen luidsprekers aanwezig.
ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM
ASUS heeft bij de ROG Swift OLED PG32UCDM naar eigen zeggen gekozen voor een Cyberpunk-thema. Het scherm ziet er ongeveer hetzelfde uit als de PG34WCDM en PG27AQDM, waarbij de agressieve belijning een nogal 'gamerige' uitstraling geeft. Rondom zit zoveel verlichting dat het haast kermisachtig wordt. Het grote, 'gepixelde' ROG-logo achterop kan in een kleurverloop oplichten en het logo op de uitstulping onder het paneel en de letters 'Swift' achter op de staander hebben rode verlichting. Tussen de spitse poten projecteert een rode schijnwerper een ROG-logo op je bureau als je het bijbehorende plexivenster installeert. ASUS levert ook extra blanco glaasjes mee waarop je je eigen logo kunt tekenen of graveren.
Wie een subtiele uitstraling wenst, is bij de PG32UCDM dus aan het verkeerde adres, maar de bouwkwaliteit is goed voor elkaar. Net als de ver uitstekende poten is de achterkant van het paneel zo te voelen van metaal, waardoor dat gedeelte ondanks de geringe dikte stevig aanvoelt. In het midden zit een dikkere kast met de aansluitingen en de bevestiging voor de voet.
Net als bij de andere schermen kun je de poot schroefloos aan het paneel bevestigen. Wil je liever een andere voet monteren, dan moet je bij de ASUS PG32UCDM eerst een (meegeleverde) bracket met VESA-montagegaten installeren. Op de voet die in de doos zit, kan het scherm maar 8cm in hoogte worden versteld, minder dan wat de andere schermen bieden. Het ASUS-scherm kan daarnaast kantelen en van links en naar rechts draaien. Alle verstelmogelijkheden voelen soepel aan en het paneel rust stabiel op de poot, zonder dat het geheel snel heen en weer wiebelt als je een osd-instelling wijzigt. Boven op de staander zit een schroefgat met 1/4-20-draad, zodat je daarop een webcam kunt monteren, een leuk extraatje dat de PG34WCDM en PG27AQDM ook al hadden.
Osd en software
Bij de PG32UCDM zitten de vijfwegjoystick en de twee knoppen voor osd-bediening achter op de uitstulping onder het paneel. Waar de menu's van de AW3225QF en MPG321URX zo te zien op de volledige resolutie worden gerenderd, zijn de lettertjes van het rode menuutje van de PG32UCDM ouderwets gekarteld. De beeldmodi zijn om een of andere reden ondergebracht in het gamemenu, maar verder is de indeling logisch. Net als bij de andere schermen zijn er opties om een richtkruis weer te geven over het beeld, schaduwen helderder te maken en een gedeelte van het beeld ingezoomd weer te geven om vijanden eerder te spotten. ASUS biedt wat extra opties voor powerusers, zoals een mogelijkheid om dsc en pixelshifting uit te zetten. Bij de andere drie schermen kan dsc niet uit, terwijl alleen Gigabyte ook de mogelijkheid geeft om pixelshifting uit te zetten.
Net als Dell verdeelt ASUS de pc-software voor het scherm over twee programma's. Armory Crate dient voor het instellen en synchroniseren van de rgb-verlichting met andere apparatuur. Het programma bevat zeer veel extra functies, zoals een spelbibliotheek, een wallpapercollectie en reclame voor andere ASUS-producten die niets met het scherm te maken hebben. Firmware-updates verlopen via een apart programmaatje dat je downloadt met de update. ASUS lijkt niet zo snel met updates als MSI en Alienware, maar belooft voor de toekomst nog Dolby Vision-ondersteuning toe te voegen aan het scherm.
ASUS' DisplayWidget Center-app voor osd-bediening werkt overzichtelijker, maar een tegenvaller is dat de beloofde Smart KVM-functie het niet lijkt te doen, ook na een recente firmware-update. Daarmee moet je bijvoorbeeld bestanden kunnen delen tussen twee aangesloten pc's en de muis bij pbp-weergave tussen beide computers kunnen verslepen, maar wij kregen het tijdens de test niet aan de praat doordat de bijbehorende optie in de osd van de PG32UCDM ontbreekt.
Aansluitingen
De PG32UCDM beschikt evenals de monitor van MSI over twee HDMI 2.1-poorten met de volledige 48Gbit/s bandbreedte, een DisplayPort 1.4-ingang en een USB-C-poort die geschikt is voor DisplayPort 1.4 Alternate Mode. Met deze multifunctionele aansluiting wordt ook de USB-hub actief en wordt een aangesloten laptop opgeladen. De PG32UCDM levert standaard 65W, toereikend voor de gemiddelde 13"-laptop, maar kan net zoals de MPG321URX ook 90W leveren. Jammer genoeg is de voeding van het ASUS-scherm niet toereikend om dat te laten werken als het scherm op zijn maximale helderheid staat. Met 90W PD ingeschakeld blijft die bij de PG32UCDM beperkt tot ongeveer 165cd/m² (full screen). In tegenstelling tot de Philips Evnia 49M2C4900 kan het ASUS-scherm niet automatisch switchen tussen 65W en 90W PD, afhankelijk van de stroombehoefte van het paneel.
Behalve beeldaansluitingen heeft ASUS twee audio-uitgangen op het scherm gezet: een 3,5mm-koptelefoonpoort en een S/PDIF-uitgang, een aansluiting die vrij zeldzaam is op monitors. Luidsprekers heeft de PG32UCDM niet, maar dat geldt ook voor de Alienware- en MSI-schermen. De USB-hub van de PG32UCDM heeft drie poorten, een meer dan bij MSI en Gigabyte, maar een minder dan de monitor van Alienware. Het zijn allemaal 5Gbit/s-Type-A-poorten. Naast de USB-C-upstreampoort heeft de PG32UCDM ook nog een klassieke USB-B-upstreampoort, zodat het scherm de aangesloten (rand)apparatuur tussen twee systemen kan wisselen zonder kabels om te pluggen. Bij de eerste publicatie van de round-up concludeerden we nog dat die functie niet lekker werkte. Sindsdien heeft ASUS een firmware-update uitgebracht waarmee de kvm-functie even goed werkt als bij de schermen van MSI en Gigabyte. Switch je van input, dan wordt ook de USB-hub automatisch verbonden met het in beeld zichtbare systeem.
In het gebruik valt op dat de PG32UCDM minder opwarmt dan de schermen van Alienware en MSI, die aan de bovenkant bij de ventilatieopeningen best wat hitte genereren in vergelijking met een gemiddelde lcd. Waarschijnlijk blijft de PG32UCDM koeler vanwege zijn externe voeding, een blok dat eruitziet alsof het het grootste is dat ASUS beschikbaar had.
Gigabyte AORUS FO32U2P
Van de vier schermen ziet de Gigabyte Aorus FO32U2P er het slankst uit, met een relatief smalle poot die een paar centimeter minder diep is dan die van de andere schermen. Het paneel zelf is erg dun; net als bij de monitors van ASUS en MSI is het aan de uiteinden hooguit een paar millimeter dik, met in het midden aan de achterkant een verder uitstekend gedeelte met de aansluitingen en het schroefloze bevestigingspunt van de voet. Bovenaan zitten ventilatieopeningen; het scherm wordt passief gekoeld.
Net als bij de andere monitors kun je ook hier een eigen poot monteren door de aanwezigheid van VESA-montagegaten. Het meegeleverde exemplaar is ook al prima. Door de solide bevestiging staat het paneel lekker stabiel, waarbij je het scherm in hoogte kunt verstellen, kantelen en van links en naar rechts draaien. De andere monitors hebben dat ook, maar de FO32U2P biedt net wat meer hoogteverstelling en ook nog de mogelijkheid om het scherm naar portretstand te roteren. De sleuf in het midden van de poot geeft de mogelijkheid om kabels netjes weg te leiden, waarbij een meegeleverd plastic clipje dat op de voet klikt, de snoeren in het gareel moet houden. Een beetje slordig is dat de opening in de poot aan de onderkant net te smal is voor de verdikking in de voedingskabel.
De buitenkant van de FO32U2P is voor het grootste deel uitgevoerd in matzwart plastic. Dat oogt minder uitgesproken dan de ASUS ROG Swift PG32UCDM of Alienware AW3225QF, maar de voet met zijn geribbelde accenten ziet er herkenbaar uit. Rgb-verlichting is aanwezig boven en onder het bevestigingspunt van de voet. De bovenste leds schijnen door een transparant gedeelte met lasergeëtste accenten, die een opvallend 3d-effect toevoegen aan de lichtshow.
Osd en software
De osd van de FO32U2P is eigenlijk een combinatie van drie losse menu's: het hoofdmenu met de meeste beeldinstellingen, een menuutje met 'anti-inbrandfuncties' en een menu met gamingspecifieke functies. Alle worden bereikt via het kruisvormige snelmenuutje dat naar voren komt als je duwt op de vijfwegjoystick, die middenonderaan het scherm zit. Net als bij de schermen van ASUS en MSI wordt de joystick geflankeerd door twee sneltoetsen waaraan je zelf een functie kunt toewijzen.
Het hoofdmenu is logisch van opzet, met in het Picture-menu een ruime selectie beeldmodi waarbij je gamma en kleurtemperatuur kunt kiezen. Je kunt ook de kleurruimte instellen op Display P3 of AdobeRGB. SRGB is niet mogelijk, want dat is een aparte beeldmodus die geen andere instelmogelijkheden biedt, behalve de helderheid. De FO32U2P is met de MSI MPG321URX de enige met een AdobeRGB-stand. Nuttig is de optie om alle settings met een druk op de knop toe te passen op alle inputs of per input. Opvallend is dat de setting voor de maximale helderheid in het Oled-menu is verstopt.
Het menu met gamingfeatures bevat dezelfde opties als bij de concurrentie om een richtkruis weer te geven, schaduwen helderder te maken of een stukje van het beeld uitvergroot weer te geven. Waar andere schermen de fps kunnen weergeven over het beeld, biedt de FO32U2P een venster waarin ook andere gegevens kunnen worden getoond, zoals temperatuur en gebruik van cpu en gpu. Dat werkt alleen als je de Gigabyte Control Center-software installeert en je pc een moederbord heeft van Gigabyte, dat door dat programma wordt herkend. Net zoals met de software van andere schermen kun je met dit programma ook de instellingen van het scherm aanpassen zonder in de osd te hoeven rondneuzen, of de rgb-verlichting van het scherm synchroniseren met die van andere componenten in of rondom je pc.
Aansluitingen
De FO32U2P beschikt over de uitgebreidste aansluitingen van de vier geteste schermen. Evenals bij de andere monitors zijn er twee HDMI 2.1-poorten met de volledige 48Gbit/s-bandbreedte aanwezig. Naast een fullsize-DisplayPort-ingang heeft het scherm een Mini DisplayPort. Beide zijn DisplayPort 2.1-poorten, die zoals eerder op pagina 2 aan de orde kwam, geschikt zijn voor een ongecomprimeerd 4k/240Hz-signaal, in tegenstelling tot de DisplayPort 1.4-ingangen op de andere schermen. De multifunctionele USB-C-poort op de FO32U2P is wel beperkt tot DisplayPort 1.4. Via deze aansluiting wordt ook de USB-hub actief en wordt een aangesloten laptop opgeladen. De FO32U2P biedt tot 65W Power Delivery, minder dan de 90W die de MSI MPG321URX standaard biedt, en de ASUS PG32UCDM als optie heeft.
Uniek aan de FO32U2P is de DisplayPort 1.4-uitgang, waarmee je een tweede monitor kunt doorlussen. Deze feature zie ik vaker op zakelijke wqhd-schermen, maar zelden op 4k-monitors en al helemaal niet op gamingschermen. Zoals eerder genoemd sluit je de monitor het best aan op een voor DisplayPort 2.1 geschikte videokaart als je een tweede scherm met hoge resolutie en refreshrate via de FO32U2P wil aansluiten, bijvoorbeeld een tweede 4k/240Hz-monitor.
De USB-hub van de FO32U2P heeft twee USB-A-poorten. Dat zijn er minder dan de schermen van ASUS en Alienware, maar ze hebben tenminste wel een 5Gbit/s-doorvoersnelheid, waar het scherm van MSI op USB 2.0-snelheden blijft steken (480Mbit/s). Evenals bij de concurrentie is een USB-B-upstreampoort aanwezig, zodat je de aangesloten (rand)apparatuur tussen twee systemen kunt wisselen zonder dat je kabels hoeft om te pluggen. De kvm-functie is bij Gigabyte het best geïmplementeerd; je kunt bij deze monitor de USB-C-poort eventueel aan een andere beeldingang toewijzen. Handig als je het scherm wil gebruiken met twee desktops, die veelal geen data en beeld over dezelfde kabel uitsturen, zoals een laptop. Zoals het hoort, wordt aangesloten apparatuur automatisch geswitcht naar het systeem dat in beeld staat.
Gigabyte heeft de FO32U2P voorzien van een losse voeding. Er zijn aparte 3,5mm-jacks voor een hoofdtelefoon en microfoon, waar ASUS en MSI een combojack monteren. Het Gigabyte-scherm beschikt ook over een andere audiovoorziening in de vorm van ingebouwde luidsprekers, die de andere drie schermen niet hebben. Helaas is de klank zo slecht als gebruikelijk voor dit soort luidsprekers: hol en geknepen, met een gebrek aan zowel bassen als hoge tonen. Jammer, want er zijn ook oledgamingmonitors die wel (relatief) goede luidsprekers hebben, bijvoorbeeld de Philips Evnia-serie en de LG UltraGear 32GS95UE.
MSI MPG321URX
De MSI MPG321URX is van de vier schermen in dit artikel nog het eenvoudigst vormgegeven, met een grotendeels matzwarte behuizing en voet. Net als bij de monitor van ASUS is het scherm aan de uiteinden erg dun en is dat gedeelte van metaal, zodat de kast rondom het paneel stevig aanvoelt. Het gedeelte dat verder naar achteren uitsteekt, is afgewerkt met verschillende texturen, een glanzend fabrikantlogo en een glimmend gedeelte aan de bovenkant, boven de aansluiting van de voet. Daar zit de rgb-verlichting bij dit scherm: een 'gepixelde' streep met in het midden de merknaam, die in verschillende kleuren en kleurverlopen kan oplichten. Dat heeft wat weg van de Aorus FO32U2P, maar zonder het '3d-effect' dat Gigabyte heeft toegevoegd, oogt de verlichting van de MSI een stuk ingetogener, in lijn met de rest van de behuizing.
Behalve de achterkant van het oledpaneel en de donkergrijze onderste bezel voel je voor de rest vooral plastic aan de buitenkant van de MPG321URX. De meeste delen voelen stevig aan, maar het plastic van de voet is wat slapper, hoewel binnen in de basis wel een stuk metaal is verwerkt. De bevestiging tussen poot en voet is daarbij wat wiebeliger dan de zeer stabiel staande schermen van de concurrentie. Je kunt hem net als bij de andere schermen schroefloos monteren en eventueel vervangen door een eigen draagoplossing dankzij de VESA-montagegaten. Op de standaardvoet kan het scherm in hoogte worden versteld, worden gekanteld en van links en naar rechts draaien.
Osd en software
De osd van de MSI MPG321URX is gestoken in een kekke, paarsblauwe kleur. De bediening verloopt net als bij de ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM en Gigabyte Aorus FO32U2P met behulp van een vijfwegjoystick geflankeerd door twee knoppen, die midden onder het scherm naar achteren wijzen. Ten opzichte van de concurrentie voelt het stickje net wat slapper aan. Een minpunt aan het menu is dat er geen versnelling in zit als je bijvoorbeeld de helderheid verhoogt, waardoor je het knopje erg lang ingedrukt moet houden als je een grotere wijziging wil doorvoeren. De indeling is ook nog steeds wat onlogisch. In plaats van een menu met alle beeldmodi te bieden, verdeelt MSI de opties over aparte Game- en Pro-menu's, waarbij de laatste sectie standen voor verschillende kleurruimtes zoals sRGB en Display P3 bevat. Positief is dat MSI ook een stand heeft voor AdobeRGB. We zagen die al bij MSI's eerdere QD-oledultrawide MEG342C, maar de meeste andere gamingmonitors hebben zo'n preset niet, ook al is het kleurbereik in principe breed genoeg, zoals bij deze QD-oledschermen het geval is.
Het menu geeft verder toegang tot de gebruikelijke gamingpresets, met naast opties voor een richtkruis en fps-teller ook een klokfunctie. De optie om een deel van het beeld ingezoomd weer te geven, gaat bij MSI helaas niet samen met adaptive sync, wat de functie een stuk minder nuttig maakt voor pc-gaming. Het menu biedt verder toegang tot meer 'anti-inbrandfuncties' dan bij de andere schermen, met ook meer opties om iedere functie naar eigen wens in te stellen, bijvoorbeeld hoelang het duurt voordat het scherm gaat dimmen. De pixelshiftfunctie helemaal uitzetten kan echter niet. Ook opvallend is dat het menu weinig opties biedt om de rgb-verlichting in te stellen; dat moet je met de software doen.
In plaats van aparte programma's heeft MSI één app voor het wijzigen van osd-instellingen, de rgb-verlichting en het updaten van de firmware. Minder fraai is dat Gaming Intelligence je bij de installatie Norton Internet Security wil aansmeren en dat in het programma een reclamelink staat. Bij iedere wijziging van instellingen verschijnt kort een 'bezig'-icoontje in het scherm, wat het programma onnodig traag doet lijken. Grappig is de mogelijkheid om de software via een slecht vertaalde Android-app te bedienen op je smartphone.
Aansluitingen
De MPG321URX heeft twee HDMI 2.1-aansluitingen met de volledige 48Gbit/s bandbreedte, een DisplayPort 1.4-ingang en een USB-C-poort met DisplayPort 1.4 Alternate Mode. Deze poort levert tot 90W terug aan een laptop, voldoende voor krachtigere 15"-laptops, maar niet voor de meeste gaminglaptops. In tegenstelling tot bij het scherm van ASUS kan de maximale Power Deliveryook worden gebruikt als je de maximale helderheid van het scherm gebruikt; de monitor van Gigabyte is altijd beperkt tot 65W PD. MSI heeft kennelijk voor een krachtigere voeding gekozen, die is ingebouwd in het scherm, zodat je geen los blok hoeft te verstoppen. Het klikkende relais bij het in- en uitschakelen is de enige manier waarop de MPG321URX van zich laat horen; het scherm heeft geen ventilator of luidsprekers.
MSI heeft wel een 3,5mm-koptelefoonaansluiting op het scherm gezet, die de Alienware AW3225QF niet heeft. Op de MPG321URX zitten slechts twee USB-A-poorten, minder dan bij de concurrentie, en het zijn bovendien trage USB 2.0-exemplaren. Voor randapparatuur voldoende, maar niet echt meer van deze tijd. Doordat het scherm naast een USB-C-poort ook nog een klassieke USB-B-upstreampoort heeft, kun je de hub met twee pc's verbinden zonder kabels om te pluggen. In de osd zit een kvm-knopje dat doet wat het belooft; als je van beeldingang wisselt, begint de op het scherm aangesloten (rand)apparatuur automatisch te werken op de in beeld staande pc.
Testmethode en testveld
Portrait Displays SpectraCal C6-colorimeter
Voor deze review hebben we zoals gebruikelijk een uitgebreide reeks metingen uitgevoerd. We meten helderheid, contrast en kleurweergave met behulp van een SpectraCal C6-colorimeter, die we profileren met behulp van een JETI Spectraval 1501 Hires-spectroradiometer. De metingen worden uitgevoerd met behulp van Portrait Displays Calman Color Calibration-software. Over de testprocedure kun je meer lezen in deze .plan. Hierin meten we het scherm door zoals het uit de doos komt, waarbij we de helderheid voor kleurmetingen afstellen op een waarde die de 150cd/m² zo dicht mogelijk benadert. Daarnaast stellen we het scherm in voor kleurruimten als sRGB en, indien relevant, Display P3 en AdobeRGB. Daarbij doen we zonodig aanpassingen aan het gamma en de kleurtemperatuur.
Responstijden meten we met een fotosensor en de LeCroy Waverunner 6100-oscilloscoop. We hebben voor dit artikel uitgebreide responstijdtests uitgevoerd, waarbij we twintig overgangen hebben doorgemeten. De inputlag bepalen we met een Leo Bodnar-tester, waarbij we naast 1080p-60Hz- ook 1080p-120Hz-signalen naar het scherm sturen. Om de kijkhoeken te bepalen, meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van een loodrechte meting. Voor de uniformiteitsmeting kijken we naar de verhouding tussen de helderheid op vijftien meetpunten, gemeten op een volledig wit en een volledig zwart scherm. Ook bepalen we de relatieve kleurverschillen langs de randen ten opzichte van het midden. Tot slot meten we het energiegebruik van de monitor, zowel op de maximale helderheid als op een vaste helderheid van 150cd/m². Het testsysteem waarmee we de metingen uitvoeren, is voorzien van een Gigabyte RX 7700XT Gaming OC 12G.
Alienware AW3225QF
ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM
Gigabyte Aorus FO32U2P
MSI MPG321URX
Standaardweergave
SRGB
Display P3
Beeldmodus
Standard
Creator Mode Color Space: sRGB
Standard
Kleurtemperatuurinstelling
-
-
-
Gamma-instelling
-
2.2
-
Helderheid instelbaar?
Ja
Ja
Ja
Standaardweergave
SRGB
Display P3
Beeldmodus
Racing Mode
SRGB Cal Mode
Racing Mode Color Space: DCI-P3
Kleurtemperatuurinstelling
6500 kelvin
-
6500 kelvin
Gamma-instelling
2.2
-
2.2
Helderheid instelbaar?
Ja
Ja
Ja
Standaardweergave
SRGB
Display P3
AdobeRGB
Beeldmodus
Custom (Color Space: Native)
sRGB
Custom (Color Space: Display P3)
Custom (Color Space: Adobe)
Kleurtemperatuurinstelling
Normal
-
Normal
Normal
Gamma-instelling
2.2
-
2.2
2.2
Helderheid instelbaar?
Ja
Ja
Ja
Ja
Standaardweergave
SRGB
Display P3
AdobeRGB
Beeldmodus
User
Pro Mode sRGB
Pro Mode Display P3
Pro Mode AdobeRGB
Kleurtemperatuurinstelling
Normal
-
-
-
Gamma-instelling
Default
-
-
-
Helderheid instelbaar?
Ja
Ja
Ja
Ja
Voor de kleurmetingen hebben we de bovenstaande menu-instellingen gebruikt. Voor de PG32UCDM, FO32U2P en MPG321URX hebben we ook de 'anti-inbrandfuncties' uitgeschakeld, omdat die invloed hebben op het beeld. Bij de AW3225QF zijn die functies niet instelbaar, maar lijken ze in de 'Creator-modus' ook niet te worden gebruikt. Voor de PG32UCDM hebben we (waar nodig) 'Uniform Brightness' aangezet voor sdr-metingen, waarmee het scherm zijn helderheid constant houdt, ongeacht de hoeveelheid wit in beeld. De andere schermen doen dat standaard.
We hebben alle schermen voor de test geüpdatet naar de recentste firmwareversie. De Gigabyte Aorus FO32U2P is nog spiksplinternieuw, dus daarvoor is nog geen nieuwe firmware beschikbaar. De Alienware AW3225QF draaide op firmware M2B104, terwijl voor de MSI MPG321URX tijdens de test FW.009 binnenkwam. We hadden het scherm eerder ook al getest met FW.008 en de nieuwe versie leverde wat verschillen in beeldkwaliteit op, waarover meer op de volgende pagina's. Voor de ASUS PG32UCDM kwam na de eerste publicatie van deze round-up versie MCM103 binnen, die bugfixes bevat voor onder meer de kvm-functie. Behalve de Display P3-meting zijn de meeste tests uitgevoerd met de eerdere firmwareversie MCM101.
Testveld
In de grafieksets op de volgende pagina's vergelijken we de Alienware AW3225QF, ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM, Gigabyte Aorus FO32U2P en MSI MPG321URX met andere high-end gamingmonitors, waarvan uiteraard veel oledschermen. De Samsung Odyssey OLED G9 (G95SC) en Alienware AW3423DWF zijn QD-oledschermen van vorig jaar, de ASUS ROG Swift PG27AQDM is een woledpaneel van 2023. De ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM is de eerste 2024-woledmonitor die we hebben getest.
De andere oledschermen zijn veelal ultrawide, behalve de PG27AQDM, en hebben geen van alle een 4k-resolutie. We hebben daarom ook wat 4k-lcd-gamingmonitors toegevoegd. De Gigabyte M32U en M32UC zijn midrangemodellen die ongeveer 600 euro kosten; de Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) is een high-end model dat met zijn miniledbacklight ook een goede hdr-weergave belooft. Dit laatste scherm is een van de weinige, zo niet de enige 4k-lcd-monitor met 240Hz-refreshrate. Samsung bracht onlangs wel de Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) uit, een 240Hz-monitor met een dubbele 4k-resolutie (7680x2160 pixels). Ook dit scherm staat in de grafieken.
3x USB 3.2 (Gen1, 5Gbit/s) Type-A 1x USB 3.2 (Gen1, 5Gbit/s) Type-C
2x USB 3.2 (Gen1, 5Gbit/s) Type-A
2x USB 3.2 (Gen1, 5Gbit/s) Type-A
2x USB 2.0 (480Mbit/s) Type-A
USB/TB Power Delivery
-
Ja
Ja
Ja
USB/TB Power Delivery max
-
65W/90W
65W
90W
Eigenschappen
Ergonomie
Draaibaar op voet, hoogte verstelbaar, verticaal kantelbaar
Draaibaar op voet, hoogte verstelbaar, verticaal kantelbaar
Draaibaar op voet, hoogte verstelbaar, verticaal kantelbaar
Draaibaar op voet, hoogte verstelbaar, verticaal kantelbaar
Monitoreigenschappen
Kensington-slot
Kvm-switch, picture by picture, picture in picture, aanwezigheidssensor
Kvm-switch, picture by picture, picture in picture, Kensington-slot
Kvm-switch, picture by picture, picture in picture, Kensington-slot
Beugelbevestiging
VESA 100mm
VESA 100mm
VESA 100mm
VESA 100mm
Afmetingen
Hoogte
582,77mm
579mm
613,6mm
593mm
Instelbare hoogte
110mm
80mm
130mm
110mm
Minimale hoogte
472,77mm
499mm
483,6mm
483mm
Hoogte (zonder voet)
421,92mm
430mm
417,5mm
418mm
Breedte
715,56mm
718mm
718,3mm
718mm
Diepte
305,72mm
274mm
158,6mm
242mm
Diepte (zonder voet)
106,44mm
74mm
57,2mm
69mm
Gewicht en kleur
Gewicht
8,94kg
8,8kg
8,53kg
9,6kg
Gewicht (zonder voet)
6kg
6kg
6,2kg
-
Kleur
Zwart
Zwart
Zwart
Zwart
Garantie en bijzonderheden
Fabrieksgarantie
3 jaar carry in (incl. inbranden)
3 jaar carry in (incl. inbranden)
3 jaar carry in (incl. inbranden)
3 jaar carry in (incl. inbranden)
Responstijd en inputlag
Zoals omschreven op de pagina 'Testmethode en testveld', voeren we op gamingmonitors een responstijdentest uit met twintig transities. Hierbij hebben we ook overgangen tussen verschillende grijstinten en van zwart naar donkergrijs doorgemeten. We hebben de test voor iedere monitor uitgevoerd op de maximale refreshrate en bij de optimale overdrive-instelling. Net als andere oledmonitors beschikken de Alienware AW3225QF, ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM, Gigabyte Aorus FO32U2P en MSI MPG321URX niet over instelbare overdrive, maar ze hebben dat ook niet nodig.
Alle vier de schermen hebben een maximale refreshrate van 240Hz en het bereik van adaptive syncbegint bij 48Hz. Zoals opgemerkt in de comments onder de eerste versie van dit artikel, vertonen oledschermen over het algemeen flikkeringen bij een snel wisselende refreshrate, vooral zichtbaar in donkerdere delen van het beeld. Alle vier de monitors hebben hier tot op zekere hoogte last van, maar de Alienware AW3225QF zag ik aan de onderkant van het adaptivesyncbereik duidelijker knipperen dan de andere drie schermen.
De ASUS PG32UCDM is gecertificeerd voor AMD FreeSync Premium Pro en officieel G-SYNC-compatible. Ook de AW3225QF is gecertificeerd door Nvidia.Deze monitor is niet FreeSync-gekeurd. De Gigabyte Aorus FO32U2P heeft wel een FreeSync Premium Pro-logo, maar weer geen G-SYNC-keuring. De Alienware- en Gigabyte-monitors hebben dan nog een VESA AdaptiveSync Display-logo. MSI lijkt zijn monitor niet voor keurmerken naar AMD, Nvidia of de VESA te hebben gestuurd. Hoewel adaptive syncook op dit scherm zonder problemen werkt, komt dat wat vreemd over voor een high-end product.
Zoals gebruikelijk voor oledschermen zien we op dit punt voortreffelijke resultaten. De Alienware AW3225QF, ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM, Gigabyte Aorus FO32U2P en MSI MPG321URX hebben allemaal supersnelle responstijden, met een gemiddelde van slechts 0,4ms en zeer kleine verschillen tussen de verschillende transities die we meten. Alleen de overgang van zwart naar donkergrijs is nipt trager, maar verloopt bij deze monitors alsnog binnen 0,8ms, dus dat mag geen naam hebben. De Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85), nog steeds een van de allersnelste lcd-monitors die we ooit hebben getest, noteert al een gemiddelde responstijd van 1,8ms. Een wat modalere 4k-gamingmonitor als de Gigabyte M32U heeft een gemiddelde responstijd van 2,8ms volgens onze test. Ten opzichte van de oledschermen in deze round-up is dat scherm dus een factor 4 tot 7 trager.
Waar lcd-gamingmonitors vaak last hebben van enige over- of undershoot, waarbij het paneel bij het overschakelen van de ene naar de andere kleur wat te ver doorschiet en je vervelende inverse ghosting-artefacten kunt gaan zien, is daar bij deze oledmonitors geen sprake van. Over- of undershoot blijven bij alle modellen beperkt tot 1 procent of minder. In tegenstelling tot lcd's worden de oledschermen ook niet (merkbaar) trager en loopt de over- of undershoot niet verder op als het scherm niet op de maximale refreshrate draait.
Het viertal in deze round-up doet het dus erg goed en geven een zeer fraaie weergave van bewegend beeld, maar er is geen zichtbaar verschil in responstijd met andere (QD-)oledschermen. De hogere refreshrate die deze 4k-schermen hebben ten opzichte van sommige eerdere beeldschermen, kan wel een zichtbaar verschil maken, zoals in de onderstaande vergelijking met ufo-foto's ook zichtbaar wordt. Zo draaiden 34"-QD-oledultrawides op maximaal 175Hz, terwijl de meeste oledtelevisies op maximaal 120Hz werken. Omgekeerd komen er dit jaar ook oledpanelen uit met een hogere refreshrate dan de 240Hz van deze drie monitors, waaronder 360Hz-QD-oledschermen met wqhd-resolutie en 32"-4k-woledmonitors die 1080p/480Hz-weergave ondersteunen. Zoals bleek in onze recente preview van zo'n scherm, zien die er op volle snelheid nog scherper uit, mits je videokaart zo'n hoge framerate kan aanleveren natuurlijk.
Motion blur reduction
Als enige beschikt de ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM over een instelling voor black frame insertion, door ASUS 'ELMB' genoemd. Tussen ieder beeld wordt een zwarte pauze ingelast, waardoor je in de praktijk minder bewegingsvervaging ervaart. De ROG Swift OLED PG34WCDM die we onlangs hebben bekeken, is een van de weinige andere oledschermen met een dergelijke motion blur reduction-functie, die vaker voorkomt bij lcd-monitors.
Ufo-test van de website Blur Busters op de ASUS PG32UCDM, v.l.n.r. op 240Hz, 120Hz met bfi en 120Hz zonder bfi. De over het scherm bewegende ufo wordt gevolgd met een camera om een praktijkindruk van de hoeveelheid motionblur te geven. Meer over de testmethode lees je hier.
Bfi lijkt op de PG32UCDM op een vergelijkbare manier geïmplementeerd als bij de PG34WCDM, waarmee de functie dezelfde voordelen en beperkingen heeft. Het scherm ondersteunt bfi op 120Hz en is dan ongeveer even scherp als op 240Hz, waarbij het scherm continu aanstaat, en beduidend scherper dan bij normale 120Hz-weergave. De functie werkt echter niet op 240Hz, dus kan niet worden gebruikt om de scherpte van bewegend beeld verder te verhogen. Ook werkt bfi niet in combinatie met adaptive sync en bepaalde andere functies, zoals picture-by-picture. De maximale helderheid wordt gehalveerd tot ongeveer 120cd/m², wat voldoet voor sdr-weergave in een relatief donkere kamer, maar in een heldere omgeving, hdr-beeldweergave of het gelijktijdige gebruik van 90W Power Delivery komt het beeld niet goed tot zijn recht. Het inschakelen verloopt wat omslachtig; je moet eerst adaptive syncuitzetten en vervolgens de refreshrate via je pc terugschakelen naar 120Hz voordat het bfi-knopje in de osd actief wordt.
Inputlag
Voor het bepalen van de inputlag, de hoeveelheid vertraging voordat een beeld dat naar de monitor wordt gestuurd, daadwerkelijk verschijnt, gebruiken we een Leo Bodnar-inputlagtester. Die wordt in het midden van het scherm geplaatst. We sturen standaard een 1080p-60Hz-signaal naar het scherm en dat levert de onderstaande grafiek op.
Bij de Leo Bodnar-tester scoren de vier schermen opvallend slecht als het gaat om inputlag, waarbij de MSI MPG321URX de hoogste vertraging noteert en de Aorus FO32U2P alsnog een paar milliseconden hoger scoort dan andere monitors die we eerder hebben getest. Ook op 120Hz zien we een hogere vertraging dan bij andere monitors die we hebben getest. Helaas ondersteunt de Leo Bodnar-meter geen hogere refreshrates, zodat we de schermen niet op hun maximale refreshrate kunnen doormeten. Waarschijnlijk hebben de schermen dan minder last van vertraging, waarbij ook het noodzakelijke opschalen van 1080p naar 4k van invloed kan zijn.
Standaardweergave: helderheid, contrast en kleur
Voordat we naar de kleurweergave kijken, beoordelen we de maximale en minimale helderheid van het scherm. Bij de ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM hebben we daarbij de functie Uniform Brightness ingeschakeld. Die functie houdt de helderheid van wit constant, onafhankelijk van de hoeveelheid wit in beeld. Dit doet het scherm door zijn maximale helderheid te begrenzen onder het niveau dat op een volledig wit scherm kan worden bereikt. De Alienware AW3225QF, Gigabyte Aorus FO32U2P en MSI MPG321URX doen dat standaard. Bij Gigabyte kun je eventueel kiezen voor een hogere helderheid, maar die optie (genaamd 'APL Stabilize') is verstopt in het Oled-menu. Bij de Alienware- en MSI-monitors is er geen mogelijkheid om deze functie uit te zetten. Op zich prima, want voor desktopweergave is een steeds fluctuerende helderheid storend, vandaar dat we meten met deze functie aan, ook voor de verdere (kleur)metingen die we in de sdr-modus hebben uitgevoerd.
Op het gebied van de maximale helderheid zijn er geen grote verrassingen. Net als bij de QD-oledschermen van 2022 en 2023 ligt die rond de 240cd/m², waarbij de AW3225QF, PG32UCDM en FO32U2P iets feller gaan en de MPG321URX iets achterblijft in helderheid. Voor gebruik in een donkerdere gameroom is zo'n maximale helderheid afdoende, maar zelfs betaalbare lcd-gamingmonitors noteren over het algemeen al een maximale helderheid van zo'n 300cd/m², waar de luxe exemplaren in de bovenstaande grafiek nog eens ver overheen gaan. Die komen dus beter tot hun recht in een lichte kamer.
In het donker telt vooral de minimale helderheid die je kunt instellen. Met de oude firmware FW.008 was die bij de MSI MPG321URX een opvallend hoge 69cd/m², maar FW.009 brengt hem in lijn met de AW3225QF, die een minimale helderheid van 31cd/m² noteert. Een prima resultaat. De Aorus FO32U2P biedt een nipt lagere minimale helderheid dan die twee schermen, terwijl ASUS' PG32UCDM zich nog veel donkerder laat afstellen.
Doordat een zwart scherm geen licht geeft, is het contrast bij deze vier QD-oledschermen oneindig hoog. Dat geldt natuurlijk voor alle oledschermen, waarbij woledschermen in een verlichte omgeving minder grijzig worden en dus minder contrast verliezen.
Kleurweergave in standaardmodus
We testen het scherm eerst vrijwel zonder aanpassingen direct uit de doos. Omdat we verder niets aanpassen om de prestaties van het scherm te optimaliseren, is het scherm dus duidelijk niet op zijn beste stand ingesteld. Dat levert logischerwijs ook niet de beste resultaten in onderstaande grafieken op, maar enkel de out-of-the-boxprestaties. Houd dat in gedachten bij het bekijken van de resultaten.
De vier QD-oledschermen laten standaard hun volledige kleurbereik zien, dat nog iets verder reikt dan Display P3. Veel standaardcontent is gemaakt op het kleinere sRGB-bereik, waarvan het scherm dus duidelijk afwijkt. Kleuren zien er veel verzadigder uit dan de bedoeling is als je bijvoorbeeld een (sdr-)film of website weergeeft op het scherm, vooral met rode en groene tinten. Gelukkig is het niet moeilijk om het daarvoor goed in te stellen, maar daarover meer op de volgende pagina.
Vergelijken we de schermen met Display P3, dan is de kleurverzadiging nog steeds te hoog, hoewel veel lcd-monitors juist een wat lage P3-dekking behalen. De gemiddelde kleurafwijking behoort dus bij de drie schermen niet tot de slechtste van alle monitors die we hebben getest. Alle drie de fabrikanten hebben duidelijk gewerkt aan de grijsafstelling. Het gamma komt bij de MSI MPG321URX, ASUS PG32UCDM en Alienware AW3225QF het dichtst in de buurt van de gewenste 2.2, waar de Gigabyte FO32U2P wat te laag zit. De schermen van MSI en ASUS hebben wat moeite met donkerdere grijstinten. Waar het beeld bij de PG32UCDM iets te groenig is, is het bij de MPG321URX en FO32U2P juist wat aan de warme kant. Daarmee scoort de monitor van Gigabyte nipt het slechtst op de colorcheckertestkaart, waarvoor we naast primaire kleuren en grijstinten ook verschillende mengkleuren doormeten. De schermen van ASUS en Alienware gaan aan kop.
We geven voor de volledigheid nog even de meetresultaten in de oude ΔE 2000-waarden weer. We zien de Gigabyte FO32U2P weer onder de andere twee schermen eindigen. De MSI MPG321URX doet het hier minder goed dan volgens de ITP-berekening. Gelet op de iets te hoge kleurtemperatuur zitten de afwijkingen bij dit scherm eerder in de tint van bepaalde kleuren dan in de helderheid ervan, waaraan de ΔE 2000-berekening een groter gewicht toekent.
Gemiddelde kleurafwijking ΔE 2000
Gemiddelde grijsafwijking ΔE 2000
Gemiddelde colorchecker-afwijking ΔE 2000
Gemiddelde kleurafwijking
Monitor
Schermdiagonaal
Resolutie
Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
We meten alle schermen door in de sRGB-kleurruimte, de gamut waarvoor de meeste content gemaakt wordt. Het is bij de Alienware AW3225QF, ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM, Gigabyte Aorus FO32U2P en MSI MPG321URX gelukkig niet moeilijk om het scherm daarvoor goed in te stellen. Bij Alienware is de sRGB-optie onderdeel van de Creator-beeldmodus; MSI stopt een sRGB-modus in het Pro-beeldmenu en bij Gigabyte staat hij in de Display-sectie. Aan de standen van MSI en Gigabyte kun je praktisch niets wijzigen, terwijl Alienware je de gamma-instelling nog laat kiezen. De helderheid blijft tenminste gewoon instelbaar. Dat geldt ook voor de ASUS PG32UCDM. De geteste 'sRGB Cal Mode' is bij deze monitor het accuraatst, maar er worden veel andere opties mee vergrendeld. Wil je dat niet, dan kun je in andere beeldmodi instellen dat het scherm alleen het sRGB-bereik weergeeft via het menu Display Color Space, wat een bijna even goede sRGB-weergave oplevert.
Eenmaal ingesteld wordt het kleurbereik bij alle schermen netjes terug geregeld, zonder significante over- of onderverzadiging ten opzichte van het sRGB-bereik. De ASUS PG32UCDM en AW3225QF komen het dichtst in de buurt, gevolgd door de Gigabyte FO32U2P. Niet alleen de weergave van primaire kleuren is bij deze schermen bijna precies wat hij moet zijn, ook de gemiddelde grijsafwijking is ontzettend laag. De PG32UCDM en FO32U2P volgen de sRGB-gammacurve het best, waarbij heldere kleuren net wat minder neutraal worden weergegeven op de Gigabyte-monitor. Bij de AW322QF zijn schaduwen iets te donker. Als we kijken naar de colorcheckertestkaart, komt de weergave van de meeste kleuren daar het best bij in de buurt op de AW3225QF. Daarbij vertoont de Gigabyte gemiddeld iets hogere afwijkingen dan de andere twee, maar minder uitschieters. Hoe dan ook is de weergave op alle drie de schermen van referentieniveau, een klasse beter dan bij gamingschermen die we eerder hebben getest. Een gemiddelde colorcheckerafwijking van minder dan 2 ΔEITP zagen we eerder alleen bij professionele schermen voor beeldbewerking.
De MSI MPG321URX presteert over de hele linie slechter, maar op zichzelf bekeken biedt hij geen slechte weergave. In vergelijking met andere gamingmonitors is de MPG321URX nog steeds een van de best presterende schermen. Net als in de standaardmodus is de kleurtemperatuur aan de warme kant, waarbij de monitor de donkerste grijstinten een tikje te donker maakt. Ook in de lichtste tinten vertoont de gammacurve een knikje, waarbij onze meetapparatuur in oranje en rode tinten op de colorcheckertestkaart een klein beetje oververzadiging bespeurt.
Ook in de ΔE 2000-grafieken staat de AW3225QF over de hele linie op de eerste plek, met afwijkingen die ruim beneden de zichtbaarheidsgrens van 3 liggen. Zeker de monitor van Gigabyte, maar ook die van ASUS en MSI, doen het relatief gezien minder goed dan in de ITP-berekening. Deze schermen maken meer fouten in de tint van kleuren dan in de helderheid ervan, waaraan de ΔE 2000-berekening een groter gewicht toekent.
Gemiddelde kleurafwijking ΔE 2000
Gemiddelde grijsafwijking ΔE 2000
Gemiddelde colorcheckerafwijking ΔE 2000
Gemiddelde kleurafwijking
Monitor
Schermdiagonaal
Resolutie
Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
De MSI MPG321URX kan bij Display P3-weergave wat terugkomen. Nog altijd is de weergave aan de warme kant, waarbij MSI kiest voor een vlakke 2.2-gammacurve in plaats van de sRGB-gammacurve die bij Display P3 past. Daarmee loopt de gemiddelde grijsafwijking op, maar de weergave van primaire kleuren en mengkleuren op de colorcheckertestkaart is goed voor elkaar. Na de firmware-update doet de ASUS ROG Swift PG32UCDM het zelfs nog beter, met net als in de sRGB-meting erg lage afwijkingen voor haast alle gemeten kleuren en grijstinten.In de eerdere round-up scoorde de monitor nog slechter dan de MPG321URX voor P3-weergave. De Gigabyte FO32U2P gebruikt de juiste sRGB-gammacurve, maar grijstinten neigen enigszins naar blauw, wat ook de weergave van mengkleuren beïnvloedt. Daarmee eindigt dit scherm op de derde plaats.
Waar de Alienware AW3225QF het in de sRGB-meting zo goed doet, stelt hij in deze test wat teleur. Het Creator-menu biedt geen optie om het scherm voor Display P3 in te stellen, maar wel voor DCI-P3. Beide hebben hetzelfde kleurbereik, maar bij DCI-P3 gecombineerd met een 2.6-gammacurve en een 6300-kelvinwitpunt, in plaats van de sRGB-gammacurve en een 6500-kelvinwitpunt bij Display P3. Helaas kun je alleen het gamma in de DCI-P3-modus van de AW3225QF nog instellen, waarmee deze stand niet goed bruikbaar is voor Display P3. We hebben het scherm daarom doorgemeten in de standaardmodus, ook niet ideaal, want daarin gebruikt het scherm zijn volledige kleurbereik, dat zoals gezegd nog een stukje verder doorloopt. Bovendien gebruikt het scherm in deze stand geen sRGB-gammacurve, maar een vlakke 2.2-curve. Dat alles resulteert in een hoge gemiddelde grijs-, kleur- en colorcheckerafwijking.
Enkel MSI en Gigabyte bieden naast sRGB en Display P3 een AdobeRGB-stand aan. Hoewel dat bereik maar voor een beperkte doelgroep relevant zal zijn, vind ik het jammer dat de meeste andere fabrikanten van QD-oledgamingmonitors dat niet doen. Het kleurbereik van deze QD-oledschermen is immers groot genoeg voor AdobeRGB-weergave.
In de standaardmodus laat de concurrentie zoals eerder bleek, haar hele kleurbereik zien en daarmee ook dat deel van het AdobeRGB-bereik. Dat dit niet leidt tot een heel nauwkeurige weergave, wordt bewezen door het resultaat van de Samsung Odyssey OLED G9 (G95SC), die op die manier is doorgemeten. 'AdobeRGB-groen' heeft een andere tint dan 'Display P3-groen', terwijl 'AdobeRGB-rood' op dezelfde plek ligt als bij sRGB. Als QD-oledschermen hun volledige kleurbereik gebruiken, wordt rood dus met veel te veel verzadiging getoond en groen als de verkeerde kleur. Daarmee kloppen ook de tint en verzadiging van mengkleuren niet.
In de AdobeRGB-stand regelen de MSI MPG321URX en FO32U2P de kleur rood netjes terug en de tint van groen netjes bij, zoals het hoort. Bij de monitor van MSI is de grijsweergave een tikje warm en worden rode en oranje mengkleuren met iets te veel verzadiging getoond. Het levert onder de streep een prima, maar geen uitmuntende colorcheckerafwijking op. De Aorus FO32U2P doet dit beter, met een neutralere grijsweergave en een betere weergave van mengkleuren, die beter in de buurt komt bij wat professionele schermen kunnen. De grootste afwijking meten we nog in de weergave van felgroen, waar het paneel net wat aan dekking tekort komt. Aan de andere kant, veruit alle andere QD-oledschermen scoren slechter zonder aanvullende kalibratie, en de meeste andere gamingschermen zijn helemaal niet geschikt voor AdobeRGB-weergave, gelet op hun kleurbereik.
Voor hdr-weergave hebben oled- en QD-oledschermen het grote voordeel van een perfect contrast; iedere pixel is zijn eigen lampje. Zo steken felle highlights perfect af tegen donkere schaduwen, waar zwart op veel gangbare lcd-monitors meer als donkergrijs kan ogen, of blooming zichtbaar wordt rondom overgangen tussen licht en donker als het scherm local dimming heeft. (QD-)oledschermen zijn wel weer in het nadeel als het aankomt op de piekhelderheid, die bij dit type scherm sterk afhangt van de hoeveelheid wit in beeld, ook wel average picture level of apl. De grafiek hieronder geeft weer hoe helder het scherm kan zijn voor verschillende apl's, van 1 procent (een klein wit vlakje op een verder zwart scherm) tot 100 procent (een volledig wit beeld).
Zoals te zien in de grafiek, bieden alle vier de schermen over het hele bereik ongeveer dezelfde maximale helderheid: om en nabij 1000cd/m² op een klein wit vlak, teruglopend naar zo'n 450cd/m² op een 10 procent-apl en 250cd/m² als het hele scherm wit is. Deze resultaten bereiken we in de Peak 1000-modus bij de PG32UCDM en AW3225QF, terwijl we hiervoor bij de AW3225QF de stand Gaming HDR hebben gebruikt. Bij de Gigabyte AORUS FO32U2P moet je de APL Stabilize-instelling in het Oled-menu op High zetten. Dit scherm is nipt feller dan de andere drie.
De schermen van Alienware, ASUS en MSI hebben ook nog een True Black-modus, waarin de piekhelderheid op een apl kleiner dan 10 procent niet verder oploopt boven de 450cd/m², maar die bij grotere hoeveelheden wit in beeld ongeveer dezelfde maximale helderheid kan bieden als de fellere stand. Bij Gigabyte bereik je een soortgelijk helderheidsverloop door de APL Stabilize-instelling op Middle te zetten.
De helderheid die je in de praktijk bij hdr-scènes ervaart, hangt behalve van de maximale theoretische helderheid die het paneel kan bereiken, af van de manier waarop de fabrikant het scherm heeft afgesteld. Over de ASUS PG32UCDM doet een opmerkelijke klacht de ronde. Het scherm zou in de HDR True Black-modus in de praktijk feller zijn dan in de Peak 1000-stand, bijvoorbeeld bij het bekijken van dit filmpje. Dat bleek inderdaad het geval, maar hetzelfde filmpje zag er ook bij de monitors van Alienware en MSI feller uit als ik ze in hun True Black-modus bekeek.
HDR PQ-tracking versus APL in de True Black en Peak 1000-standen. Zoals te zien in de grafieken ligt de gemeten helderheid van het scherm (grijze lijn) duidelijk lager dan de gewenste helderheid (gele lijn) tussen signaalwaardes 40 en 80, wanneer de schermen in Peak 1000-modus zijn ingesteld. In de True Black-modus is deze afwijking minder groot.
Uit een meting blijkt wat er aan de hand is. Normaal gesproken meten we op een vakje van 5 procent. Daarop volgen de monitors de PQ-eotf-curve, de gammacurve voor hdr-materiaal, vrij nauwgezet in zowel de Peak 1000 als True Black-standen. Wanneer we geen 5-procentsvakje, maar een vakje meten dat 50 procent of 100 procent van het scherm beslaat, blijft de helderheid van het scherm bij weergave van lichtere grijstinten in de Peak 1000-stand om de een of andere reden sterk achter bij wat het scherm in de True Black-modus doet. In beelden die niet compleet wit zijn, maar wel relatief fel, kan het scherm dus donkerder zijn in de 'fellere' modus. Felle, kleine highlights zijn in de Peak 1000-stand alsnog helderder.
Ook bij de Gigabyte AORUS FO32U2P valt op dat het scherm donkerder kan zijn bij weergave van een (grotendeels) wit scherm, als je de APL Stabilize-instelling op High zet in plaats van Middle. De grafiek hierboven geeft dat op een logaritmische manier weer: op de y-as de gemeten helderheid, op de x-as de signaalwaarde die moet worden weergegeven. In deze grafiek zie je de helderheid voor een meetvlak ter grootte van het hele scherm. De APL Stabilize High-grafiek vertoont dan een 'deuk' ten opzichte van de Middle-instelling tussen signaalwaardes 40 en 80. Dat wil zeggen: de helderheid voor die signaalwaardes is lager bij gebruik van de 'fellere' instelling.
Gigabyte lijkt als enige een oplossing te hebben gevonden voor dit euvel. Bij gebruik van de HDR Game-beeldmodus in plaats van de normale 'HDR'-stand is het scherm niet (veel) donkerder op de APL Stabilize High-instelling bij weergave van een grotendeels wit scherm. Ten opzichte van de andere monitors kan het scherm er daardoor feller uitzien in sommige, maar niet alle scènes, als je hem op deze stand zet. Helaas komt Gigabyte's oplossing weer met een ander probleem, die ook meteen in de grafiek zichtbaar wordt: op signaalwaarden tussen 0 en 40, dus bij weergave van donkerdere grijstinten, is het beeld lichter dan het eigenlijk zou moeten zijn. Verderop bij de kleurmetingen zal dat zichtbaar worden als een sterk verhoogde afwijking wanneer we de helderheid van het signaal meenemen.
Piekhelderheid versus andere soorten schermen
De grafiek hieronder bevat alleen de Alienware AW3225QF in zijn felste stand en enkele (QD-)oledschermen die we eerder hebben getest. Dat levert een vrij druk plaatje op, maar via de legenda kun je iedere monitor tonen of verbergen om afzonderlijke schermen te vergelijken.
Het nieuwe QD-oledpaneel maakt geen hogere helderheid mogelijk ten opzichte van eerdere QD-oledschermen uit 2022 en 2023, zoals de Philips Evnia 34M2C8600. Dat bleek al uit de specificaties van de drie 4k-schermen, maar het is toch jammer dat de QD-oledtechniek op dit vlak geen stap vooruit zet. Concurrerende woledschermen beloven dat dit jaar wel te doen, ook de aangekondigde 32"-4k-schermen. Het preproductiesample van de LG UltraGear 32GS95UE dat we onlangs doormaten, piekte op bijna 1300cd/m² bij weergave van een heel klein wit vlakje, maar voor grotere apl's ging het scherm gelijk op met de QD-oledmodellen. De ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM, een andere monitor met 2024-woledpaneel, bleek voor het 10-procenttestpatroon wel duidelijk feller dan de QD-oledschermen. Dat viel me af en toe ook in de praktijk op; felle highlights in hdr-scènes die als geheel niet heel licht of donker zijn, steken wat beter af tegen de rest van het beeld bij de ASUS-monitor dan op het QD-oledtrio.
Tegenover de meeste woledschermen van vorig jaar, hierboven vertegenwoordigd door de LG UltraGear 45GR95Q-E, behaalt de AW3225QF een duidelijk hogere piekhelderheid en fullscreenhelderheid. Hoewel ook deze monitors op een 10-procent-apl al feller kunnen zijn, ziet de AW3225QF er bij het bekijken van hdr-materiaal over het geheel genomen helderder uit.
QD-oled of woled, geen enkel oledscherm kan wat helderheid betreft op tegen een luxe lcd als de Odyssey Neo G8. Op een 25-procent-apl noteert die een piekhelderheid van meer dan 1200cd/m². Heldere scènes zien er daarmee veel minder impactvol uit op de QD-oledschermen, meer als een wat mooiere versie van een sdr-beeld. Op de Odyssey-monitor moet je bij een strandscène of beeldvullende explosie soms echt even knijpen met de ogen.
Hdr-kleurweergave
Voor het beoordelen van de kleurweergave in hdr gebruiken we de ΔE ICtCp-berekeningen. Deze sluiten beter aan bij het grotere kleur- en helderheidsbereik van hdr-signalen en geven meer gewicht aan fouten bij lagere helderheden. We noteren bovendien twee verschillende resultaten: een waarin afwijkingen van de beoogde helderheid niet worden meegenomen in de score en een waarbij dat wel gebeurt.
Gemiddelde grijsafwijking ΔE ICtCp (zonder Lum)
Grijsafwijking ΔE ICtCp (met Lum)
Gemiddelde kleurafwijking ΔE ICtCp (zonder Lum)
Kleurafwijking ΔE ICtCp (met Lum)
Dekking Rec.2020-kleurruimte
DCI-P3-kleurruimte
Rec.709-kleurruimte
Gemiddelde grijsafwijking zonder luminantie
Monitor
Schermdiagonaal
Resolutie
Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
De Alienware AW3225QF biedt van de vier schermen de beste hdr-kleurweergave, die behoort tot de nauwkeurigste van alle schermen die we tot nu toe hebben gemeten. Ook de ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM en Gigabyte Aorus FO32U2P mogen er zijn. Bij de Alienware AW3225QF komt de kleurtemperatuur net wat dichter in de buurt van de gewenste 6500 kelvin dan bij de schermen van ASUS en Gigabyte. Daarbij laat dit scherm wat minder afwijkingen zien in de tint van de verschillende kleuren op de ColorChecker SG-testkaart, die we doormeten om de gemiddelde kleurafwijking te bepalen. We zien bovendien dat de monitor de PQ-eotf-curve, de gammacurve voor hdr-materiaal, beter volgt in donkere grijstinten. Die maken de PG32UCDM en FO32U2P iets lichter dan eigenlijk de bedoeling is, wat bijdraagt aan een wat fletsere hdr-weergave. Voor een gamingmonitor is er overigens nog wel iets voor te zeggen; in schaduwen zie je vijanden daardoor eerder opduiken.
Prettig bij deze schermen is dat je voor de beste kleurweergave niet noodzakelijk de True Black-stand (of bij Gigabyte, de APL Stabilize Medium-optie) hoeft te gebruiken. Verleden jaren zagen we verschillende QD-oledmonitors waarbij de modus met hogere piekhelderheid ook veel grotere afwijkingen liet zien. Zoals eerder opgemerkt geeft bij de Gigabyte FO32U2P de HDR Game-modus met helderdere weergave van scènes die veel wit bevatten, echter wel veel hogere afwijkingen, omdat die stand schaduwen veel lichter maakt dan bedoeld.
De MSI MPG321URX scoort minder goed dan de andere twee schermen, met een groter verschil tussen de True Black- en Peak 1000-modi, waarbij de minst heldere modus helaas de beste resultaten oplevert. In alle standen en tests noteert de monitor een hogere gemiddelde afwijking dan de concurrentie. We hebben deze metingen, net zoals de sdr-kleurmetingen, uitgevoerd na de update naar firmwareversie 009. Met firmware 008 waren de scores opvallend genoeg iets beter, maar alsnog minder goed dan die van de AW3225QF en PG32UCDM.
AW3225QF Gaming HDR
AW3225QF HDR True Black
PG32UCDM HDR Peak 1000
PG32UCDM HDR True Black
FO32U2P APL Stabilize High
FO32U2P APL Stabilize Middle
MPG321URX HDR Peak 1000
MPG321URX HDR True Black
Hdr-beeldinstellingen: bij Alienware het uitgebreidst
Naast een True Black-modus heeft de ASUS PG32UCDM drie hdr-modi met de hoogste piekhelderheid. Gaming HDR is de standaardoptie, waarbij Console HDR schaduwen lichter maakt en Cinema HDR juist het detail in highlights verhoogt, ten koste van de helderheid ervan.
Bij MSI blijft naast de optie voor Peak 1000 of True Black, ook het menu met sdr-beeldmodi beschikbaar tijdens sdr-weergave. Het lijkt niet helemaal de bedoeling, hoewel het kiezen van de Display P3-modus leidt tot betere kleurafwijkingscores. Doordat het scherm nu minder last heeft van oververzadiging, vallen in donkere schaduwen veel details weg.
Bij de Gigabyte Aorus FO32U2P staat de APL Stabilize-instelling, die veel invloed heeft op de piekhelderheid, niet in het hdr-beeldmenu. Waar de standaard hdr-modus een uitstekende PQ-tracking geeft, zien we in andere presets dat het scherm beelden duidelijk helderder weergeeft dan bedoeld door de maker. Dat lijkt niet uitschakelbaar in die standen, maar het menu geeft wel opties om schaduw- of highlightdetail en verzadiging verder te regelen.
De Alienware AW3225QF heeft veel verschillende hdr-beeldmodi, maar alleen in de Peak 1000-stand is de hoogste helderheid beschikbaar. Bij gebruik van Dolby Vision komen aparte profielen beschikbaar die allemaal de hoogste piekhelderheid lijken te bieden. Bright laat meer schaduwdetail zien, vergelijkbaar met Console HDR op de ASUS-monitor.
Als we kijken naar de gedetailleerde meetresultaten, valt op dat de MPG321URX veel kleuren met te veel verzadiging weergeeft, wat in de praktijk ook zichtbaar is. Vooral oranje, rode en groene tinten worden verder aangezet dan op de AW3225QF, FO32U2P en PG32UCDM. We zien dat wel vaker op QD-oledschermen, die een zeer groot kleurbereik hebben, waarbij de verzadiging van felle kleuren bovendien hoger kan zijn dan bij woledschermen. Een wat lage kleurtemperatuur en daarmee warmere witweergave draagt bij aan de hogere grijsafwijking, die in de test met helderheid meegewogen verder oploopt, omdat de monitor sommige tinten een tikje te donker weergeeft. In donkerdere grijstinten volgt de monitor de PQ-curve redelijk nauwgezet. Het valt in de praktijk wel op dat het scherm meer last heeft van banding in donkere tinten dan de AW3225QF, FO32U2P en PG32UCDM.
Dolby Vision op de AW3225QF en (binnenkort) PG32UCDM, HLG bij de FO32U2P
Tot slot nog een woord over de ondersteuning voor verschillende hdr-formaten. Alle vier de schermen ondersteunen HDR10. Bij de MPG321URX houdt het daarmee op. De AW3225QF beschikt ook over Dolby Vision-ondersteuning, die sinds een firmware-update desgewenst ook kan worden uitgeschakeld. ASUS belooft Dolby Vision later dit voorjaar toe te voegen aan de PG32UCDM met een firmware-update. We hebben de kleur- en grijsafwijking van de Dolby Vision-stand van de AW3225QF helaas niet kunnen meten door een probleem met onze testopstelling, maar subjectief zien kleuren er even mooi uit als in de standaard HDR10-modus.
Dolby Vision is relatief zeldzaam voor pc-monitors. In tegenstelling tot HDR10 maakt deze stand gebruik van dynamische metadata, waarmee de helderheid van heel lichte of donkere scènes beter kan worden afgestemd (tonemapping) op de eigenschappen van het scherm. In hoeverre dat relevant voor je is, hangt af van je gebruik. Streamingdiensten zoals Disney+ en Apple TV+ beschikken over een aardig aanbod Dolby Vision-content, die er beter uit kan zien dan de HDR10-tegenhanger als je ze bekijkt via een geschikte mediaspeler.
Games die geschikt zijn voor hdr, beschikken over het algemeen over een eigen tonemappingimplementatie, waarbij je via het menu de eigenschappen van je display instelt, zodat ze ongeveer hetzelfde bereiken als wat Dolby Vision beoogt. Ondersteuning voor Dolby Vision is bovendien niet wijdverbreid. De Xbox Series-consoles ondersteunen Dolby Vision en hdr-spellen kunnen er beter uitzien op een scherm dat daarvoor geschikt is, maar pc-games met Dolby Vision zijn er niet zoveel, terwijl de PS5 het helemaal niet ondersteunt.
Gigabyte heeft de FO32U2P tot slot voorzien van ondersteuning voor Hybrid Log Gamma, een hdr-formaat dat vooral in de televisiewereld wordt gebruikt. Puur voor gaming is het vooralsnog niet uitgegroeid tot een heel relevant formaat; de Xbox-consoles ondersteunen het niet eens.
Uniformiteit en kijkhoeken
We meten de resterende helderheid en kleurafwijking van de schermen onder een hoek van 45 graden voor zowel de horizontale als de verticale kijkhoeken. Over het algemeen hebben QD-oledschermen de beste kijkhoeken van alle soorten schermen die we testen, nog iets beter dan woledschermen en veel beter dan alle soorten lcd's. De Alienware AW3225QF, ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM, Gigabyte Aorus FO32U2P en MSI MPG321URX vormen op die trend geen uitzondering en staan fier bovenaan in de grafieken, bij de eerder geteste QD-oledmonitors. Onder een scherpe hoek van 45 graden links of rechts bekeken heeft het scherm nog zo'n 85 procent van de helderheid recht van voren, terwijl de kleurafwijking veel minder ver oploopt dan bij lcd-monitors en iets minder ver dan bij woledschermen. Van sommige woledschermen zijn de kijkhoeken vanaf de linkerkant beter dan vanaf de rechterkant, wat niet geldt voor QD-oledschermen.
De met de vier QD-oledschermen in dit artikel meest vergelijkbare lcd-monitor, de Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85), heeft een VA-type-paneel met zelfs voor die techniek nogal slechte kijkhoeken. Daarmee verliest hij op dit onderdeel kansloos. Net als ips-monitors, zoals de Gigabyte M32U, die het op dat punt iets beter doen, hebben die schermen ook last van een oplopende zwartwaarde en daarmee afnemend contrast onder een hoek. Ook dat is iets waar je je bij het viertal uit dit artikel niet aan hoeft te storen.
Helderheid 45° links
- 45° rechts
- 45° boven
- 45° onder
45° links resterende helderheid
Monitor
Schermdiagonaal
Resolutie
Gemiddelde resterende helderheid in % (hoger is beter)
Om de uniformiteit te beoordelen, kijken we naar de verhoudingen tussen de helderste en de donkerste cellen in een matrix van vier bij drie cellen. Let wel dat het gaat om reviewsamples; we kunnen niet extrapoleren naar alle monitors.
Oledschermen hebben over het algemeen een fantastische uniformiteit; de zwartuniformiteit is altijd perfect. Dat geeft helemaal geen licht en dus noteren we in beide grafieken een score van 100 procent, terwijl lcd-monitors altijd in zekere mate last hebben vanbacklightbleeding, vaak rondom de randen van het beeld. Dat gold zeker voor ons sample van de Samsung Odyssey Neo G8 (S32BG85), hoewel je bij die monitor wel local dimming kon gebruiken om afwijkingen te verstoppen.
Van onze samples heeft de ASUS PG32UCDM nog de slechtste wituniformiteit, waarbij de laagst gemeten helderheid op de vijftien meetpunten nog 90 procent bedraagt van de helderheid op het felste meetpunt. Het scherm is in de beide hoeken wat minder fel dan in het midden, waar de overige testsamples minder last van hebben. De Gigabyte Aorus FO32U2P doet het het best. De kleurtemperatuur is ook bij de ASUS-monitor ongeveer gelijk over het hele scherm en met het blote oog lijkt het scherm uniform.
AW3225QF
PG32UCDM
FO32U2P
MPG321URX
Opgenomen vermogen
Verpakking
De Alienware AW3225QF, ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM, Gigabyte Aorus FO32U2P en MSI MPG321URX worden geleverd in een full colour bedrukte, kartonnen doos. Bij Alienware en ASUS is de binnenkant van de doos, die de verschillende onderdelen van het scherm en de voet op hun plek houdt, gemaakt van milieuvriendelijke, kartonnen 'eierschalen'. MSI en Gigabyte kiezen voor traditioneel piepschuim. Foamzakjes en plastic zakjes in de doos zorgen voor extra bescherming. Voor het kwetsbare paneel zit bubbeltjesplastic en bij de schermen van ASUS, MSI en Gigabyte ook nog een plastic beschermfolie. Onlangs geproduceerde Alienware AW3225QF-schermen schijnen dat ook te hebben, na klachten over schermen die al in de doos bekrast waren geraakt.
We meten het opgenomen vermogen in twee scenario's. Eerst meten we het energiegebruik tijdens het weergeven van een 50 procent wit scherm met een helderheid van 150cd/m². Dat is de helderheid die we voor normaal gebruik aanhouden en waarmee we vrijwel al onze schermmetingen uitvoeren. Vervolgens meten we het verbruik op de maximale helderheid (in sdr).
Een hogere pixeldichtheid is over het algemeen slecht voor de efficiëntie van een monitor, omdat een groter deel van het scherm bestaat uit loze ruimte tussen de pixels. We zien dat terug bij deze QD-oledmonitors, die zelfs in vergelijking met lcd-tegenhangers niet heel zuinig zijn. De ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM en MSI MPG321URX verbruiken ongeveer evenveel als de minst zuinige lcd-monitor van dit formaat die we hebben getest: de Odyssey Neo G8 (32BG85) met zijn tweeduizend ledjes tellende backlight. De Gigabyte Aorus FO32U2P gebruikt zo'n 7W meer en de Alienware AW3225QF zit 11W boven het miniledscherm, waarmee het verbruik van deze twee monitors zelfs hoger ligt dan dat van de Odyssey Neo G9 57" (57G95NC). Dat scherm is precies even groot als twee 32"-monitors en heeft evenveel pixels als twee 4k-schermen.
Zelfs de twee zuinigere QD-oledschermen verbruiken al tientallen procenten meer dan een gemiddelde 4k-lcd-gamingmonitor als de Gigabyte M32UC, terwijl het verbruik van deze schermen zelfs de helft hoger is dan dat van de zuinige LG 32GR93U-B. We moeten daarbij wel opmerken dat ons testscenario waarbij we een voor de helft wit beeld weergeven, niet het gunstigste is voor oledschermen, die meer energie gebruiken naarmate een groter deel van het scherm wordt verlicht. Voor het verbruik van een lcd-monitor maakt het daarentegen vrijwel niets uit wat er in beeld staat. Als je meer donkere beelden bekijkt dan Excelsheets, of wat vaker de darkmode inschakelt bij desktopgebruik, zal het verbruik van deze QD-oledschermen vermoedelijk een stuk vriendelijker zijn.
2024 is het jaar dat er eindelijk 4k-oledmonitors op de markt komen, voorzien van specificaties waar gamers al jaren naar uitkijken. In dit artikel bekeken we de eerste vier schermen die in Nederland en België in de winkels liggen. De Alienware AW3225QF, ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM, Gigabyte Aorus FO32U2P en MSI MPG321URX QD-OLED zijn met prijzen van 1150 tot meer dan 1500 euro niet voor iedereen weggelegd. Het goede nieuws is dat elk van de vier schermen een uitstekende beeldkwaliteit biedt, die op veel gebieden beter is dan gangbare (en goedkopere) lcd-opties. Zo bieden de schermen een hoge 240Hz-refreshrate, extreem snelle responstijden, ongeëvenaarde kijkhoeken, een zeer goede uniformiteit en natuurlijk een uitstekend contrast.
Alle lof ten spijt is de eerste generatie 4k-QD-oledschermen niet meteen zo goed dat verdere verbetering ondenkbaar is. Colorfringingis weliswaar een stuk minder zichtbaar, zodanig dat ik me er in gebruik niet meer aan stoorde, maar niet geheel weg. In tegenstelling tot de gemiddelde lcd spiegelt het scherm, waarbij de maximale helderheid niet heel hoog is en niet hoger dan bij de eerste generatie QD-oledschermen, terwijl de woledtechniek voor monitors wel grote stappen zet. We constateren bij hdr-weergave bovendien een afwijking in de modus met de hoogste piekhelderheid. Daarbij ogen hdr-beelden die veel wit bevatten, minder fel dan in de stand waarin kleine highlights minder fel kunnen zijn. De monitor van Gigabyte heeft een stand zonder dat probleem, die helaas wel weer nieuwe afwijkingen introduceert. Hopelijk zullen firmware-updates verbetering brengen. Voor de toekomst valt nog te bezien hoe gevoelig deze schermen zullen blijken voor inbranden. Alienware, ASUS, Gigabyte en MSI beloven alle een driejarige 'inbrandgarantie', maar natuurlijk mag je voor dit geld langer goed beeld verwachten. De vele 'anti-inbrandtrucjes' kunnen helpen om retentie te verminderen, maar tegelijk hebben ze soms ook een meetbare invloed op de beeldkwaliteit.
Een nieuwe winnaar
Door met de vraag welk van de vier fabrikanten de beste QD-oledmonitor heeft gebouwd. In de eerdere round-up van drie monitors riepen we de ASUS ROG Swift PG32UCDM uit tot algehele winnaar. Dit scherm blijft wat ons betreft een aanrader; de monitor heeft een uitgebreide featureset en de kleurweergave is zeer goed, zowel voor hdr-weergave als voor normale sRGB-content. Uniek is bovendien de functie voor 120Hz-blackframe-insertion, die motionblur op die lagere refreshrate helpt voorkomen, maar er niet scherper uitziet dan een 240Hz-beeld.
De Gigabyte Aorus FO32U2P beschikt niet over bfi en ook is de kleurweergave net wat minder goed dan bij de monitor van ASUS. Tegelijk voorziet de FO32U2P wel in een AdobeRGB-stand, die de PG32UCDM niet heeft. Bovendien kan dit scherm voor hdr-weergave in de praktijk een wat hogere helderheid bieden dan de andere QD-oledschermen, al gaat dat wel ten koste van de accuratesse. De FO32U2P heeft zeer veel aansluitingen, met als enige vijf beeldingangen, een DisplayPort-uitgang, de uitgebreidste kvm-functie en DisplayPort 2.1-ondersteuning. Of dat laatste een grote meerwaarde heeft, valt te bezien. Evengoed verdient de Gigabyte-monitor wat ons betreft dezelfde onderscheiding als de monitor van ASUS. Gelet op de lagere adviesprijs is het de beste monitor van de vier.
Voor wie toekan met vier beeldingangen, DisplayPort 1.4 en geen DisplayPort-uitgang, is de Aorus FO32U2 zo mogelijk nog interessanter dan de FO32U2P. De overige eigenschappen moeten identiek zijn, terwijl hij met een adviesprijs van 1149 euro in theorie een van de goedkoopste QD-oledmonitors is.
Terug naar de schermen in dit artikel. De Alienware AW3225QF kost eveneens 1149 euro op het moment van schrijven. De featureset is nogal eenvoudig, zelfs in vergelijking met het goedkopere Gigabyte-scherm. De Alienware-monitor beschikt als enige niet over een multifunctionele USB-C-poort. De weergave voor 'normale' sRGB-content is wel erg goed, beter zelfs dan bij sommige schermen voor fotobewerking, en de AW3225QF biedt nog altijd de mooiste hdr-kleurweergave van de geteste QD-oledmonitors. Het gekromde paneel kan de belangrijkste reden zijn om voor dit scherm te kiezen, of juist niet. Ik vond de kromming in de praktijk meevallen en stoorde me ook niet aan de actieve koeling, die dit scherm als enige heeft.
Bij de MSI MPG321URX ontbreekt het ten opzichte van de concurrentie aan een unique selling point, waarbij de monitor hier niet tot de goedkopere opties behoort, zoals in het buitenland. Net als de schermen van ASUS en Gigabyte voorziet de MPG321URX in een USB-C-poort. Als enige scherm biedt de MPG321URX tot 90W Power Deliveryonder alle omstandigheden. De USB 2.0-hub is echter niet van deze tijd en de constructie is net wat minder stabiel dan die van de andere schermen. In kleurnauwkeurigheid kan MSI niet op tegen de concurrentie, ook al zijn de scores in vergelijking met andere gamingmonitors niet slecht en zijn de andere eigenschappen, gelet op het QD-oledpaneel, nog steeds erg goed.
Die hadden een refreshrate van slechts 60Hz en waren daarmee ongeschikt voor gaming.
Dat is wel erg kort door de bocht. Het aantal mensen die op 120+fps gamed is nog altijd een niche... Ik game heerlijk op een 1080p met 60fps OLED monitor, ik game zelfs met veel plezier op de 720-800p @60hz van mijn Switch en Steam Deck. Mijn auto kan je zeker ook de weg niet mee op omdat die geen 200 op de autobahn haalt
120Hz is wel mooi hoor, ik heb het bij mijn tv ook genomen, maar vooral om klaar te zijn voor de toekomst. Spelcomputers halen het nog vaak niet. OLED koop je juist voor de pracht en praal, die gaat dan niet iedereen uitzetten om maar die 120fps te halen.
Niks mis met 60Hz / FPS, het is de ondergrens, maar als deze stabiel wordt gehaald is het gewoon een fijne game ervaring. Ja, met twitchy games en shooters is meer fijner, maar als je ooit een PS3 hebt gehad valt er met 1080p/60 wel te leven.
Het grootste voordeel van een 120Hz of sneller paneel is de brede VRR range. In plaats van per sé een stabiele 60 FPS te moeten hebben, maakt het geen reet meer uit of je FPS nu 60, 100, 75.324 is, of eventjes dipt naar de 48. VRR vangt het wel af.
Als je een PS3 hebt gehad, valt met 1080p/30 ook wel te leven. De meeste PS3 games waren namelijk lang geen 60fps. 60 is de nieuwe standaard aan het worden (en terecht), maar dat is zeker niet de uitgangspositie van veel games en vanuit de devs is er ook genoeg reden om voor 30 te kiezen. Zeker gezien de groep gamers die 30 prima vinden.
Al zal het straks vooral 30 zijn waar AI de frames ertussen gaat gokken en resolutie upscalen.
Ik vermoed dat je m'n bericht verkeerd interpreteert. 1080p/60 is juist goed te accepteren wanneer je een PS3 hebt gehad, omdat vele games al moeite hadden in 720p op 30 fps gerenderd te worden. Op de PC was 60 fps toen al de standaard, sowieso voor console ports, en dan hebben we het over haast 20 jaar geleden.
1080p/30 is ook geen spelen. 30 FPS ging in de CRT tijden nog, omdat beweging op een CRT fijner was vanwege de techniek en omdat beeldschermen / TV's sowieso kleiner waren, waardoor je bij panning shots een stuk minder merkte dat er een flink stuk beeld mist tussen twee frames.
Dat is een mening. Mijn dochter van 6 vindt de Steam Deck (LCD, 720p, 30 FPS, relatief korte kijkafstand) prima voor een single player racegame (Horizon nogwat). Terwijl ik met een 8bitdo 2.4 GHz controller op de Analogue Pocket geen last heb van de extra latency, behalve (tot nu toe) tijdens Kirby's Pinball Land. Niet te spelen.
En een dusdanig breed gedeelde mening, dat Sony een markt ziet voor een PS5 Pro
Op een 14" CRT, of een Steam Deck is de beleving ook heel anders dan op een 55"OLED, of wanneer je met je neus op een 32" monitor zit overigens. Maar dat had ik reeds aangegeven.
En een kinderhand is gauw gevuld. Maar dat is niet het onderwerp hier. Feit is dat 1080p/60 nog altijd als baseline wordt gezien voor gamen op een niet-handheld, zoals @svenk91 dus ook terecht aangeeft in zijn opmerking tav het artikel.
Daar is niets 'feitelijk' aan! Dat ligt er aan wie je het vraagt en wanneer. Niet zo heel lang geleden pushde grote delen van de game industrie 30fps 'cinematic'...
En omdat <insert car company name> een supercar produceert die $2+ miljoen per stuk kost, betekend het niet dat dit opeens een breedgedragen prijsklasse is en/of product standaard...
Sommige mensen 'zeggen' dat ze niet meer zonder 120fps kunnen, maar als iemand die is opgegroeid met een Atari 2600 en VHS, ligt de drempel waarmee ik kan 'leven' een heel stuk lager. Ja, ik zou graag beter willen hebben, maar niet ten kosten van alles. Het is mij opgevallen dat zolang de content maar interessant genoeg is, ik met een heleboel minder kan 'leven'...
In dit geval vind ik deze OLED schermen gewoon teveel trekken voor dagelijks gebruik in mijn case, ze zouden x3 de stroom trekken van een nieuwe goede IPS monitor (van 60Hz).
Daar is niets 'feitelijk' aan! Dat ligt er aan wie je het vraagt en wanneer. Niet zo heel lang geleden pushde grote delen van de game industrie 30fps 'cinematic'...
Maar was dat omdat het echt zo'n goede ervaring was, vele malen beter dan dezelfde kwaliteit op een hogere framerate, of omdat de hardware waarvoor ze programmeerden simpelweg niet beter kon. Als ze diezelfde settings in 99th percentile 60/90/120FPS hadden kunnen draaien zonder vermoed ik dat ze wel 60/90/120FPS Cinematic geadverteerd, imho was die hele push een beetje een zwakte bod van de diverse marketing afdelingen van de console uitgevers omdat de PS4 en Xbox van die generatie gewoon niet beter konden en dat soms dan maar doortrokken naar (slechte) console ports voor de PC.
Bij primair op de PC gerichte titels was die hele '30FPS Cinematic' push volgens mij nooit echt een ding, op misschien een enkele uitzondering na.
Die 30 FPS cinematic Push kwam onder andere van onze grote Ubisoft vriend Yves Guillemot die eigenlijk elke generatie consoles wel een manier probeert te vinden om de PC gamers een oor aan te naaien en zijn eigen bekrompen beeld van gaming en game concepten te verdedigen. Dit is dezelfde man die een decennium terug aandeelhouders vertelde 'If people like something, we will just give them more of it' en zo geschiedde: Ubisoft is zó goed in het geven van meer dat we in elke game dezelfde dingen mogen doen.
Ik denk niet dat je deze karakters als maatstaf voor 'gaming' moet neerzetten. Dit zijn op winstmaximalisatie gerichte CEO's. Dit gaat helemaal niet over gaming, het gaat over het pushen van het minst noodzakelijke als de norm zodat het niet opvalt hoe triest het met je games is gesteld. Want sinds die uitspraken kregen we de bedroevende FPS en PC performance van een Watch Dogs, een AC Unity, enzovoort. Het was een teken aan de wand. Ubisoft moest toch IETS doen om die zooi op consoles te laten lopen. Dit is van eenzelfde kaliber als een Bethesda dat voor een Fallout komt aankondigen 'There will be bugs'. Oh? Had je het product dan niet beter nog even in de oven laten zitten?
[Reactie gewijzigd door Vayra op 22 juli 2024 13:57]
Nogmaals, lees even terug waar het over ging, want je slaat de plank volledig mis.
Het oorspronkelijke statement was dat een 60Hz scherm ongeschikt zou zijn voor gaming. Waarop ik stel dat dat niet het geval is, aangezien 1080p/60 juist als baseline wordt gezien voor een fatsoenlijke game ervaring.
Dat console gamers erg lang aan een (sub-)1080p/30 ervaring vast hebben gezeten, is niet omdat het zo prettig gamen was, maar pure noodzaak. Al dan niet vergoeilijkt door nono's en bobo's die zelf meer tijd in Excel doorbrengen dan ingame en het verkopen als "cinematic".
Sowieso ligt dat een generatie of twee in het verleden. We hebben het nu over de huidige tijd, binnen de context van dit artikel en de daarin gedane uitspraken. 1080p/60 is nog steeds een gangbare ondergrens voor PC gaming, dusdanig dat het veelal op de officiële system requirements prijkt.
Het scrollen op een smartphone met 90 Hz of 120 Hz is voor mij duidelijk prettiger voor de ogen dan 60 Hz. Of het het geld waard is (hoger energieverbruik, hogere hardwarekosten), is een tweede. Maar de stelling dat het enkel fijner/nuttig is bij real-time games durf ik wel te bestrijden.
We zitten nu pas op de eerste console generatie die in bijna alle games de 1080p@60fps wel stabiel haalt. Daar kwam de PS3 nog zelden aan, en de PS4/Xbox One doken er in veel spellen ook nog wel onder (de pro/x varianten konden het wel aardig goed).
Uiteindelijk ligt het eraan hoe zwaar je de game maakt. Je kan een 4090 ook prima naar 720p 30fps laten zakken als je volledige path tracing gebruikt en genoeg effecten op scherm gooit.
Genoeg ps2 games speelde bijvoorbeeld ook al soepel op 60fps. Generatie erna is dat flink afgenomen.
Het grootste voordeel van een 120Hz of sneller paneel is de brede VRR range. In plaats van per sé een stabiele 60 FPS te moeten hebben,
Maar de VRR range aan de onderkant staat compleet toch los van de maximale vernieuw frequenties wat een monitor ondersteunt?
Er zijn best veel wat meer budget georiënteerde 75Hz schermen welke ook gewoon een VRR range van 48-75 hebben. Zolang je framerate dan gemiddeld maar rond de 60 zit met af en toe een dipje iets eronder komt dat helemaal goed en vangt VRR dat net zo goed wel op. Het enige wat je uiteraard mits is het daadwerkelijk kunnen tonen van een hogere framerate mits je videokaart dat aan kan.
Het ding met 60 FPS is dat als je niets anders gewend bent (altijd op 60FPS gespeeld hebt), je heel goed competitief kan zijn / met de besten mee kan doen (je brein interpoleert de frames als het ware; dit werkt zelfs op veel lagere FPS zoals 20). Maar zodra je een hoger FPS/Hz ervaart, wil je nooit meer terug / ben je niet zo goed meer op 60 FPS. (disclaimer; uit ervaring, niet wetenschappelijk bewezen)
[Reactie gewijzigd door Memori op 22 juli 2024 13:57]
Verschil tussen 60-100fps is anders hudge, daarboven zijn de verschillen fors minder.
De 360fps zorgt ervoor dat spellen anders reageren, niet dat spelers het zien.
Zelf game ik op 144fps 1440p met een 4080, op 4K is net even te zwaar.
60Hz is ook afhankelijk van de game, zoals City Skyline,s prima maar een online shooter te weinig.
[Reactie gewijzigd door mr_evil08 op 22 juli 2024 13:57]
30 naar 60 is huge. 60 naar 120 is ook groot, maar het effect is boven de 90 gewoon al veel lager. Dan zit het vaker aan de frame-drops en 1% die te laag zakt.
Frametime is fps. Spf vs fps.
Een stabiele frametime is belangrijker dan wat dan ook. Tweede plaats komt altijd hoe lang er over een e kele frame wordt gedaan.
Een shooter is eventueel zelfs single player met een frametime van 1000ms nog wel te spelen, aangezien je hersenen heel goed zijn in intra- en extrapoleren. (Prettig zal het niet zijn, maar je zal het spel wel uit kunnen spelen)
Frametime is letterlijk hoeveel ms er over ene enkele frame wordt gedaan. Fps is hoeveel frames per seconde. Daar zit een directe relatie in. Een frametime van 16.6ms staat gelijk aan 60fps.
Waar jij het over hebt zijn gemiddeldes, uitschieters enz. En die zijn vanwege de tijdsduur waarover de metriek gaat anders voor fps en frametime.
OLED koop je juist voor de pracht en praal, die gaat dan niet iedereen uitzetten om maar die 120fps te halen.
Het mooie aan OLED is inderdaad dat je van de voordelen geniet ongeacht of je videokaart/console dit wel volledig aan kan of niet. Om optimaal van een 4K scherm boven 1080/1440P te kunnen genieten heb je een apparaat nodig welke dat goed aan kan, idem voor 120/240Hz boven 60. Maar OLED zal ook als je uitvoerapparaat slechts 1080P60 goed aan kan een veel mooier plaatje kunnen genereren.
Ongeschikt niet nee, maar aanzienlijk minder prettig. Ligt wel aan het soort spel dat je speelt, strategie is 60 prima, maar bij fps/race minder.
Onlangs vond ik ineens dat m’n spellen traag werden. Ik van alles gecheckt, achtergrond processsen, virus, geheugen, drivers, kon niks vinden. Bleek dat m’n scherm weer terugstond op 60hz ipv 144gsync.
Ook gewoon fijn met scrollen. Bij Smartphones spreken we er schande van als een telefoon niet hoger dan 60hz kan...
Persoonlijk vind ik her vooral fijn de wat oudere games, daardoor kun je toch nog wat extra beleving krijgen met een goede gpu. Daarnaast is het handig voor video content. Haperingen vallen daardoor stuk minder op (natuurlijk doe je het liefst fps matching, maar dat werkt niet altijd).
Schande? Mijn Fairphone 5 die 90 Hz aankan staat gewoon op 60 Hz hoor
Iets wat jij vindt is niet wat de rest ook vindt. Wellicht een groot deel van de Tweakersniche...
Ik zeg ook niet dat ik er mee eens ben. Ik probeer aan te geven dat ik het hypocriet vind dat 60hz bij een telefoonreview als minpunt wordt beschreven, maar bij reguliere monitoren niet.
Persoonlijk vind ik het wel fijner, maar geen deal-breaker voor telefoons. Wellicht omdat ik niet game op mijn telefoon en wel op mijn pc .
Ik had op GTFO met 4K 30fps, toen zette ik vsync uit, bleef op ~60fps (60Hz scherm). Toen naar 3440×1440 en minimaal 90fps (90-110). Recent betere gpu en nu haal ik de 144 meeste plekken wel.
Iedere stap omhoog merk je dat richten een stuk makkelijker wordt. Van 30 naar 60 is een wereld van verschil, van 60 naar 90 is een enorme sprong vooruit, van 90 naar 144 is een goede stap voorwaarts. Iedere keer is het effect wat minder maar zeker merkbaar. Wil je goed raak schieten blij dan niet hangen op 60Hz.
Speel je alleen Civ6 of Frostpunk zul je er eens stuk minder aan hebben, maar blijf je graag hangen bij Arma/GTFO/L4D2 dan heb je er wel veel aan.
'' Bij de PG32UCDM moet je telkens een tweede keer in het menu duiken om de USB-hub te switchen, in plaats van dat hij automatisch met de gekozen beeldingang verspringt. Dat is niet bepaald handig.''
Dit probleem is sinds de 9e april opgelost middels een firmware update, te vinden op de supportpagina van de monitor.
Eerdere waren alleen verkrijgbaar in een kleiner (27"-) of veel groter (34"- of 49"-)formaat,
Maar dan is 27" toch juist veel kleiner, want 5" kleiner dan 32" en 34" maar weinig groter, want 2" groter. Of was er iets anders aan de hand met die vorige generatie 34" schermen dat die randen veel groter moesten of iets? Waarschijnlijk dan een typo, dat het 43" had moeten zijn, dan is het wel logisch natuurlijk.
[Reactie gewijzigd door OruBLMsFrl op 22 juli 2024 13:57]
Het gaat denk ik vooral om de breedte want die 34" panelen zijn ultrawides als ik me niet vergis, 21:9 ipv 16:9.
Dus qua oppervlakte scheelt het niet veel (als deze 32" misschien niet zelfs groter is in dat opzicht) maar qua de breedte die het op je bureau inneemt is het wel een stuk 'kleiner'.
Op deze site kun je alle verschillende afmetingen en verhoudingen onder elkaar zetten zodat je een goed visueel beeld krijgt hoe diagonaal en verhouding invloed op elkaar hebben : https://www.displaycompare.com/
27" 16:9 heeft bijvoorbeeld dezelfde hoogte als 34" 21:9
MSI doet het de afgelopen jaren erg goed op gebied van gaming monitoren met de juiste mix van specificaties die er toe doen en voor een concurrerende prijs.
Eigenlijk het feit dat je het wel mag verwachten van een monitor van 1,2k die zich voordoet als een Gaming monitor. Als een 300 euro budget IPS scherm dit wel heeft, waarom zo'n scherm niet?
Los daarvan, lijkt me nogal een key feature op een 4k scherm waarbij je in bijna alle gaming gevallen die 240 hz niet aan gaat tikken.
Ben ik dan de enige die dit gek vind voor een scherm uit die prijsklasse?
Dan mag je toch van certificeringen uitgaan ipv ja werkt gewoon (Is afwachten)
Voor dat geld moeten dit soort basale dingen gewoon kloppen.
Het zit hem vooral aan de kosten.
Nvidia heeft verschillende G-Sync modules.
Daar waar freesync leunt op de specificaties van de HDMI en displaypoort standaard en daarmee elke module ondersteund wordt (die aan de eisen voldoet), vereist officiële Gsync een controller van Nvidia zelf. Je mag dus geen goedkope controllers van een ander merk pakken.
Nadat deze erin zit, moet het scherm ook nog eens gekeurd worden en gaat elke firmware update ook langs Nvidia.
Het is ergens goed dat Nvidia strenge eisen stelt zodat mensen weten wat ze krijgen, maar dit maakt het scherm misschien ook echt een stuk duurder.
Dat een €300 scherm dit heeft zegt uiteindelijk ook niet heel veel. Nvidia kan zomaar een overschot aan de oudere modules hebben met mindere specificaties. (1080P tot xxx hz bijvoorbeeld)
Een chip die 10-bit HDR 4K met xxx hz is natuurlijk een stuk duurder om te produceren en nog maar NetBoots de markt. Het zou zomaar kunnen zijn dat dit al tientjes verschil oplevert terwijl een niet-officiële chip van een ander merk net zo goed zijn werk kan doen.
Dus dan koop je een bleeding-edge scherm met een goedkope adaptive sync module die niet gekeurd en gecertificeerd word door een partij die daadwerkelijk gaat over de apparaten die beeld naar je scherm sturen? Dat maakt het verhaal niet bepaald beter..
Aangezien de AW het wel heeft, lijkt het prima in de prijs te kunnen passen.
Gezien de mankementen van de huidige G-sync modules heb ik liever een scherm zonder, dan met. De Alienware van vorig jaar had een extra fan (!) nodig om de G-sync module te koelen, én Nvidia weigert nog steeds om bijvoorbeeld HMDI 2.1 ondersteuning direct aan de module te koppelen.
(waarschijnlijk nog steeds oude batches die op moeten).
G-sync compatible is helemaal prima met OLED monitors. De "echte" G-sync module kan op LCD schermen nog wat leuke trucs met variabele overdrive en binnenkort Pulsar, maar op OLED heb je daar niks aan/heb je dat niet nodig.
Voor de merklabeltjes moet fors meer betaald worden (door de eindgebruiker), dus het is een kwestie van besparing op iets wat zonder het labeltje ook functioneert.
Het issue is dat - mocht het in de toekomst op een of andere manier niet meer werken - je geen support hebt.
Aangezien VRR onderdeel is van de VESA standaard zal het allemaal wel meevallen maar als een knakenmonitor het al heeft dan is het sneu dat je het niet krijgt op een ding van meer dan 1000 euro.
1) Als een fabrikant niet opgeeft dat X compatibel is dan is dat altijd om zichzelf in te dekken
2) Zoals ik al zei, het is hypothetisch. Maar als AMD of Nvidia iets aanpast in G-Sync of Freesync (zonder in te gaan op wat er wel of niet mogelijk is) en er gaat iets mis in combinatie met deze monitor, zie punt 1
Ondersteunen ze enkel de basis FreeSync, of ook echt FreeSync Premium PRO?
(enkel bij de ASUS is dit gegarandeerd in de specs)
Voor mij is het ontbreken van dit label een reden om niet voor de dell of MSI te gaan, tenzij iemand hier bijna kan bewijzen dat dat er niet toe doet.
Helaas zijn er maar 4(5) monitoren die in deze klasse zitten en die de volledige FreeSync Premium PRO certificering hebben:
Ze hebben allemaal adaptive sync tegenwoordig, het labeltje g-sync zegt niet zoveel meer.
Ik weet nog dat mijn oude Dell 1440p 24" scherm met G-sync ook ontzettend duur was.
OLED schermen zijn fors duurder dan LCD helaas.
[Reactie gewijzigd door mr_evil08 op 22 juli 2024 13:57]
Dat ze duurder zijn bestaat inderdaad geen twijfel over. Maar zo'n beetje elk IPS scherm, budget of niet, heeft deze certificering gewoon. Mijn Dell van 300Eu iig wel. Vroeger was het een beetje een gimmick/ bleeding edge, Nu zou het gewoon de standaard moeten zijn. Vooral met de genoemde prijzen hier.
Die certificering is nergens voor nodig, freesync is voldoende. Ik denk dat we dat station inmiddels gepasseerd zijn. Ik ga ook niet extra betalen voor iets dat niet nodig is.
Ik wacht met smart op de samsung G8 die in de zomer uitkomt. Heeft al mijn wensen:
- 4k
- niet curved maar plat
- 32 inch
- OLED
- 240hz
- geen gaming uiterlijk
- matte paneel
[Reactie gewijzigd door bones op 22 juli 2024 13:57]
Inderdaad. Ik werk graag op een 4k scherm en zou graag mijn 32 inch inruilen voor een 42 inch. Probleem is alleen dat de kijkhoek naar de buitenste rand dan te groot wordt. Ook het verschil in focus voor de ogen wordt merkbaar. Ik kijk daarom al jaren uit naar holle 4k-schermen voor kantoorgebruik. Je komt ze sporadisch tegen voor enorme prijzen. Hopelijk wordt dat segment wat meer mainstream zodat de prijzen naar beneden gaan.
Het was mij net wat te veel, ben weer terug naar 1 42 inch scherm. Mijn ideale monitor is nog 1/3e breder dan mijn huidige LG, maar bestaat volgens mij nog steeds niet.
Dat zou inderdaad heel mooi zijn, ik snap niet goed waarom fabrikanten nog steeds voor spiegelende schermen gaan, het wordt vrijwel altijd als een nadeel aangemerkt.
Ik denk dat ik dezelfde wens heb, ik vind een ultra wide met een resolutie van 5120x2160 pixels ook heel intressant. bijvoorbeeld de Dell UltraSharp U4025QW, ik hoop dat in dat segment ook meer aanbod komt.
Ik vermoed dat fabrikanten voor ‘spiegelend’ of beter gezegd niet-matte schermen kiezen, omdat zo’n extra, mat laagje wel helpt tegen spiegelen, maar ook het contrast verminderd. Want een mat scherm reflecteert net zo goed het licht uit de kamer, maar dan meer verspreid over het hele scherm.
Zeker de gamer, maar ook de gemiddelde kantoorgebruiker zal sowieso al maatregelen nemen om al te veel en direct zonlicht uit de kamer te houden, want dat kijkt niet prettig.
War meer aanbod in 5120×2880/5120×2160 zou fijn zijn. Zien er wel heel verleidelijk uit. Op 28 of 29 inch zou perfect zijn, ~200ppi. 30 inch en hoger wordt weer echt groot (tenzij ultrawide dan kan 32 nog wel).
Maar als ik zo'n scherm koop ga ik niet zitten met 8 bit of maar 60Hz, dan wil ik 10 bit en 90Hz absolute minimum. En geen hoog spiegelend scherm.
ik zie bij de enthousiastelingen markt juist steeds vaker de vraag naar niet matte schermen, het wordt een grote mat glanzende vlek ipv een weerspiegeling waar je doorheen kan kijken.
Ook worden dit soort schermen vaker gekocht door mensen die heel veel waarde hechten aan beeldkwaliteit. en dus ook bovengemiddeld vaak een goede omgeving hebben om weerspiegeling te minimaliseren. Voor het grootste deel van de huidige markt is spiegelend QD-Oled dus een voordeel ipv een nadeel.
Mensen die dit geld betalen voor een scherm, willen over het algemeen de beste beeld kwaliteit.
Een glossy coating zorgt voor de best mogelijke beeld kwaliteit. Alles komt net even wat scherper door, de kleuren levendiger en het contrast komt beter tot zijn recht.
Meer een 'wet ice' look ipv een meer dof en blurry beeld, wat je echt terug ziet in content. Zelfs naast mijn oude ASUS IPS - PG279Q - met een relatief minimale / fijne matte coating is het verschil duidelijk te zien.
3 jaar garantie… Ik blijf erbij, OLED is niks voor statische elementen zoals desktop UI. Heb zo onderhand een lelijke ingebrande rode streep van YouTube en het NPO logo in m’n OLED TV. Mini LED voor mij.
Dit zegt bijzonder weinig als je er niet bij vermeldt welke tv je het over hebt en hoe oud die dus is... De oudere oleds hadden veel meer last van dat soort issues namelijk. Bovendien is het waarschijnlijk een woled wat je hebt wat dus weer niet zoveel zegt over qd-oled.
Alle OLEDs zijn hetzelfde, ze branden in. Of het nu na 3 jaar of na 7 jaar is, daarnaast vind ik het belangrijk dat een scherm gewoon alles kan laten zien wat ik wil, ook al is dat statisch. Wordt al ongemakkelijk als de homepage van mn Chromecast te lang aan staat.
Niet helemaal waar, de eerdere generatie OLED TV's waren een stuk gevoeliger voor inbranden dan de nieuwere modellen. Of het met de huidige generatie TV's al zo ver is weet niemand (moet nog blijken ) maar uiteindelijk gaan we ook bij OLED op het punt komen dat de tijd die nodig is voordat het scherm zichtbaar inbrand bij normaal gebruik langer is dan de tijd welke mensen veelal mee doen; zeg ~10-12 jaar. Ook andere technieken gaan immers niet eeuwig mee, naar een jaar of 10 intensief gebruik is het beste van de LED backlight er vaak ook wel af.
Neemt niet weg dat alhoewel ik met veel plezier een OLED TV heb ik het voor een computer ook nog niet aandurf totdat er wat meer bekend is over de levensduur op wat langere termijn. Als ik de PC nu alleen zou gebruiken om te gamen en videoconsumptie wel maar gezien ik hem ook gebruik voor veel desktopwerk durf ik het nog niet aan, zeker niet met de huidige prijzen van ruim 1000 euro.
Dat is het hem! Ik vertrouw dat het burn in probleem enorm verminderd is over de jaren en nu waarschijnlijk al erg zeldzaam is, maar het idee dat statische content dit nog zou kunnen maakt me redelijk nerveus tijdens het gebruik van OLED.
Hoe lang heb je hem al en hoe veel uur per dag wordt ie ongeveer gebruikt? Ik heb een model uit 2017, na 5 jaar begon hij in te branden, degelijk maar ik heb een 8 jaar oude TV die nog perfect beeld geeft in de slaapkamer.
voor die OLED kan ik duimen draai het model die een 2 maanden hiervoor uit kwam en heb er totaal geen issues mee werkt goed geeft een goed en vlot beeld geen burn ins want dat is goed beveiligd screen OSD is fijn in gebruik en de monitor is toch goed fel ondanks dat de zon bij mij er wel eens opstaat zeker een aanrader
ja dat model was er nog niet toen ik deze kocht maar na al deze tijd ben ik nog steeds dik tevreden wel een aanrader zet je pixel shift beveiliging aan en de screensaver de kan dat er dan iets gebeurd rondom inbranding is klein
Monitor voor aantal uur geprobeerd, maar het scherm zat zich constant te dimmen, geen prettig ervaring en heeft mij voor nu voor de eerste tijd weggejaagd van OLED.
Ja ik heb de LG 27GS OLED gehad en die stond tot mijn verbazing ook uit zichzelf langzaam de brightness te regelen terwijl ik zat te turen naar de monitor. Ook was het matte scherm erg korrelig en waren de pixels en kleine letters daardoor heel lelijk te noemen. De kleuren vond ik vrij flets al heb ik niet geprobeerd dat nog bij te regelen. Ook steeds de melding "Pixel Care in progress" vond ik erg jammer. Al met al was het enthousiasme er snel van af en heb daardoor de monitor maar weer snel terug gebracht naar de winkel.
Ik heb zelf de GR variant voor iets minder dan een jaar, en begin toch langzaam lichte burn-in te ontwikkelen. Het gaat dan vooral om game HUDs die veel wit gebruiken, deze lijken het hardst te gaan.
Ik.. baal hier wel enigzins van. Ondanks dat ik hoop had op allerlei verschillende refresh technieken om burn-in tegen te gaan. (Die ik allemaal aan heb staan)
3 april besteld, levering 8 mei, vermoedelijk krijg ik nog een mail met extra vertraging. Wordt wel niet vermeld tijdens het bestel proces. En aangezien er maar 1 verkoper in de pricewatch zit, ...
De initiële leverdatum was 15 april, kreeg de 14e een mail dat hij vertraagd was. Eens zien of ze 15 mei wel halen. Nu ook maar bij Alternate een reminder ingezet dat ze een email sturen mochten zij hem eerder in stock hebben...
Mis ik hier nu iets?
Megekko heeft m gewoon op voorraad en Alternate geeft aan m binnen 3 dagen binnen te hebben na bestellen.
Of is hij bij Dell zelf goedkoper dat jullie m daar bestellen?
Ik heb hem een maand geleden bij Megekko gekocht, nog geen moment spijt van gehad. Prachtige monitor. Het enige wat ik jammer vind is het ontbreken van USB-C docking, maar dat maakt het prijsverschil met de andere monitoren meer dan goed. Daarvoor kan ik wel een simpel dockje halen .
- edit -
Ja ik mis iets, namelijk het feit dat dit een geupdated artikel is en deze reacties dus niet recent zijn.
[Reactie gewijzigd door skapiche op 22 juli 2024 13:57]
:strip_exif()/i/2006363010.png?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006066834.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2006493660.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2006355182.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2006634924.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620346.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620554.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620556.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620558.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620402.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620404.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620406.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620408.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620448.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620450.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620452.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620454.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620456.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620458.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620460.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620462.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620464.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620466.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620468.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620470.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620410.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620412.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620414.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620416.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620418.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620472.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620474.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620476.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620478.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620480.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620482.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620484.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620486.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620488.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620490.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620492.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620494.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620496.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620498.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620420.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681088.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681090.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681122.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681092.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681094.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681096.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681098.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681100.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681102.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681104.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681106.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681108.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681110.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681112.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681114.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681116.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681120.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681118.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006681086.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620422.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620424.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620426.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620524.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620526.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620528.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620530.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620532.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620534.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620536.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620538.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620540.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620542.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620544.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620546.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620548.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620550.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006620442.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004093654.png?f=imagemedium)
:strip_exif()/i/2006363010.png?f=thumbmini)
:fill(white):strip_exif()/i/2006066834.jpeg?f=thumbmini)
:strip_exif()/i/2006582058.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2006355182.png?f=thumbmini)
:strip_exif()/i/2006634952.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006634954.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006634956.jpeg?f=imagegallery)
/i/2006634986.png?f=imagegallery)
/i/2006634988.png?f=imagegallery)
/i/2006635034.png?f=imagegallery)
/i/2006635036.png?f=imagegallery)
/i/2006685118.png?f=imagegallery)
/i/2006685120.png?f=imagegallery)
/i/2006635082.png?f=imagegallery)
/i/2006635084.png?f=imagegallery)
/i/2006634994.png?f=imagegallery)
/i/2006634998.png?f=imagegallery)
/i/2006635042.png?f=imagegallery)
/i/2006635046.png?f=imagegallery)
/i/2006681134.png?f=imagegallery)
/i/2006681138.png?f=imagegallery)
/i/2006635090.png?f=imagegallery)
/i/2006635094.png?f=imagegallery)
/i/2006635002.png?f=imagegallery)
/i/2006635006.png?f=imagegallery)
/i/2006685114.png?f=imagegallery)
/i/2006685110.png?f=imagegallery)
/i/2006681142.png?f=imagegallery)
/i/2006681146.png?f=imagegallery)
/i/2006635138.png?f=imagegallery)
/i/2006635142.png?f=imagegallery)
/i/2006681150.png?f=imagegallery)
/i/2006681154.png?f=imagegallery)
/i/2006635106.png?f=imagegallery)
/i/2006635110.png?f=imagegallery)
/i/2006635008.png?f=imagegallery)
/i/2006635010.png?f=imagegallery)
/i/2006635012.png?f=imagegallery)
/i/2006635014.png?f=imagegallery)
/i/2006635016.png?f=imagegallery)
/i/2006635018.png?f=imagegallery)
/i/2006635020.png?f=imagegallery)
/i/2006635022.png?f=imagegallery)
/i/2006635056.png?f=imagegallery)
/i/2006635058.png?f=imagegallery)
/i/2006635060.png?f=imagegallery)
/i/2006635062.png?f=imagegallery)
/i/2006635064.png?f=imagegallery)
/i/2006635066.png?f=imagegallery)
/i/2006635068.png?f=imagegallery)
/i/2006635070.png?f=imagegallery)
/i/2006685124.png?f=imagegallery)
/i/2006685126.png?f=imagegallery)
/i/2006685128.png?f=imagegallery)
/i/2006685130.png?f=imagegallery)
/i/2006685132.png?f=imagegallery)
/i/2006685134.png?f=imagegallery)
/i/2006685136.png?f=imagegallery)
/i/2006685138.png?f=imagegallery)
/i/2006635112.png?f=imagegallery)
/i/2006635114.png?f=imagegallery)
/i/2006635116.png?f=imagegallery)
/i/2006635118.png?f=imagegallery)
/i/2006635120.png?f=imagegallery)
/i/2006635122.png?f=imagegallery)
/i/2006635124.png?f=imagegallery)
/i/2006635126.png?f=imagegallery)
/i/2006681164.png?f=imagegallery)
/i/2006681166.png?f=imagegallery)
/i/2006681170.png?f=imagegallery)
/i/2006635128.png?f=imagegallery)
/i/2006635130.png?f=imagegallery)
/i/2006635134.png?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006493660.png?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2006355182.png?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007387432.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007177470.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/u/968955/crop66d10cdac5cd6_cropped.jpg?f=community)
/u/164119/crop5a5a2a556d2af_cropped.png?f=community)
:strip_exif()/i/2006363010.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2006066834.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007067402.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006868438.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006692444.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006665128.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006589642.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006373992.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2007067358.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006895508.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005990424.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004972018.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005803064.jpeg?f=fpa)
/i/2006358146.webp?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004862418.jpeg?f=fpa)
/i/2005793962.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005687858.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/76569/garfield14.jpg?f=community){kind=small}
/u/217510/crop660db19c1cf7b_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/6764/cergorach.jpg?f=community){kind=small}
/u/475916/Globalstripe%2520Avatar%252060x60.png?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/285020/crop6085b8acc4f0d_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/142011/crop65b383c6c6c2f_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/348138/crop5dde89a7c37c4_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/284473/crop598caffe294d9.gif?f=community){kind=small}
/u/189401/crop5a5e7beb70a42_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/214937/crop601153cec6743_cropped.png?f=community){kind=small}
.
:strip_icc():strip_exif()/u/789283/crop65b0dfe4af024_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/299339/anonpict.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/243583/crop5f528d5b6e0ff_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/27484/crop5e8b1a80d65af_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/207277/avatar2080_3.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/619262/crop65dfb3c7cb41f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/2395/tweakers_forum.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/396244/crop5dc52c9c3638b.jpeg?f=community){kind=small}
/u/786649/crop5770cd29ce284_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/997883/crop5e54fadc30aca_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/629429/crop615b08e420f9e_cropped.png?f=community){kind=small}
) maar uiteindelijk gaan we ook bij OLED op het punt komen dat de tijd die nodig is voordat het scherm zichtbaar inbrand bij normaal gebruik langer is dan de tijd welke mensen veelal mee doen; zeg ~10-12 jaar. Ook andere technieken gaan immers niet eeuwig mee, naar een jaar of 10 intensief gebruik is het beste van de LED backlight er vaak ook wel af.:strip_exif()/u/328601/crop6861076ed5df4_cropped.webp?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/540180/crop5b192685f2311.gif?f=community){kind=small}
/u/458991/crop5bba47414dd8c.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/85325/golden_globe.gif?f=community){kind=small}
/u/423394/avatar_60x60.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/524911/crop636232a719759_cropped.jpg?f=community){kind=small}
, levertijden houden dus zeker nog te wensen over...