In het kort
De Gigabyte Aorus FO27Q3 is een high-end QD-oledgamingmonitor van 27 inch met een wqhd-resolutie. Vorig jaar waren die er al met een 240Hz-woledpaneel. De QD-oledvariant biedt een hogere maximale refreshrate van 360Hz en daarmee net wat scherper bewegend beeld. De FO27Q3 blijkt daarbij in staat tot een duidelijk hogere helderheid dan sommige woledschermen van de eerste generatie, hoewel nieuwere woledmodellen feller kunnen zijn. Verdere verschillen zijn de glimmende in plaats van matte coating en de op het QD-oledscherm duidelijker zichtbare colorfringing. Net als andere (QD-)oledschermen heeft de FO27Q3 extreem snelle responstijden, uitstekende kijkhoeken en natuurlijk een perfect contrast. Gigabyte heeft de monitor bovendien voorzien van een uitmuntende kleurafstelling voor zowel sRGB als hdr en hij heeft een AdobeRGB-stand die veel andere modellen missen. We waarderen ook de vrij complete aansluitingen, met HDMI 2.1, USB-C en een kvm-switch. Waar het nog aan ontbreekt, is USB-C Power Delivery, en het scherm verbruikt nogal veel stroom.
Gamingmonitors met een 27"-wqhd-oledpaneel (2560x1440 pixels) zijn er sinds vorig jaar, toen monitorpaneelfabrikant LG Display een woledpaneel met een refreshrate van 240Hz introduceerde. Schermen zoals de LG UltraGear 27GR95QE, ASUS ROG Swift PG27AQDM en Corsair Xeneon 27QHD240 zijn daarop gebaseerd en er verschijnen nog steeds nieuwe opties bij, bijvoorbeeld de Cooler Master Tempest GZ2711 en LG UltraGear 27GS95QE. De laatstgenoemde maakt gebruik van een geüpdatete, fellere versie van dit paneel.
Zoals op de CES in januari bleek, brengt LG Displays concurrent Samsung Display dit jaar een alternatief wqhd-oledpaneel uit, gebaseerd op de eigen QD-oledtechniek. Dat maakt een hogere refreshrate van 360Hz mogelijk, plus een ten opzichte van veel 27"-woledschermen hogere piekhelderheid. Onder meer MSI, Gigabyte en Alienware kondigden een monitor aan op basis van het nieuwe QD-oledpaneel, en in deze review bekijken we de eerste 27"-QD-oledmonitor die we binnenkregen: de Gigabyte Aorus FO27Q3.
Het kleinere broertje van de Gigabyte Aorus FO32U2P die we onlangs bespraken in de round-up van 4k-QD-oledmonitors van 32 inch, beschikt over ongeveer hetzelfde design, maar biedt iets minder uitgebreide connectiviteit. DisplayPort 2.1-aansluitingen zul je hier bijvoorbeeld niet vinden. Daartegenover staat wel een wat vriendelijker prijskaartje van 929 euro. De goedkoopste wqhd-woledschermen kosten nu net iets meer dan 700 euro, maar luxere of recentere modellen zijn niet veel goedkoper dan de Aorus FO27Q3. Het valt te bezien of de FO27Q3 die concurrentie kan overtreffen. Merk op dat we net als in de 4k-round-up nog een slag om de arm moeten houden. Zo hebben we de nieuwe LG 27GS95QE nog niet getest. Later dit jaar komt LG Display bovendien met een 480Hz-wqhd-woledpaneel. De ASUS ROG Swift OLED PG27AQDP is de eerste aangekondigde monitor die daarop is gebaseerd.
Design en aansluitingen
De Aorus FO27Q3 heeft wat uiterlijk betreft veel weg van de Aorus FO32U2P. Het scherm heeft een slank ontwerp met een erg dun paneel, waarachter een hoekige kast zit die de verdere hardware bevat. De matzwarte buitenkant, grotendeels gemaakt van plastic, ziet er relatief ingetogen uit. De glimmende streep bovenaan de achterzijde van het scherm ziet er bij de FO27Q3 simpeler uit dan bij het 32"-model. De lasergeëtste accenten die bij de FO32U2P zorgen voor een opvallend 3d-effect, zijn bij de FO27Q3 afwezig, en alleen het Aorus-logo in het midden licht op.
De voet, met zijn geribbelde staander en breed uitstekende poten, geeft het scherm een stabiele basis op je bureau. Je kunt het scherm in hoogte verstellen, kantelen, van links en naar rechts draaien en roteren naar portretstand. De sleuf in het midden van de poot geeft de mogelijkheid om kabels netjes weg te leiden, waarvoor je eventueel ook een meegeleverd plastic clipje kunt gebruiken dat in de voet klikt. Jammer genoeg is de opening net niet breed genoeg voor een uitstekend gedeelte op de voedingskabel, waardoor die niet netjes met de andere kabels door de poot kan worden geleid. Nu ik het toch heb over de minder praktische aspecten van het ontwerp: met zijn scherpe hoeken en het geribbelde patroon rondom de schroefloze aansluiting van de voet is de FO27Q3 nogal lastig stofvrij te houden. De glimmende lijn op de achterkant blijkt krasgevoelig.
Op het gebied van aansluitingen beschikt de FO27Q3 over twee HDMI 2.1-poorten met de volledige 48Gbit/s aan bandbreedte, een DisplayPort 1.4-ingang en een USB-C-poort geschikt voor DisplayPort 1.4 Alternate Mode. Je kunt er dus je laptop op aansluiten, maar die wordt niet tegelijk van stroom voorzien, gelet op de schamele Power Delivery van 18W. Veel 4k-oledschermen bieden wel voldoende stroomleverantie via USB-C, maar wqhd-modellen hebben vaker een minder goede connectiviteit. Sommige van deze schermen, zoals de Alienware AW2725DF, hebben niet eens (echte) HDMI 2.1-poorten.
Via de USB-C-poort van de FO27Q3 wordt de tweepoorts USB 3.2-hub actief. Er is tevens een USB-B-upstreampoort aanwezig, zodat je de aangesloten (rand)apparatuur tussen twee systemen kunt wisselen zonder dat je kabels hoeft om te pluggen. De kvm-functie stelt je net als bij de FO32U2P in staat de USB-C-poort puur voor data te gebruiken. Handig als je het scherm op twee desktops wil aansluiten, die veelal geen data en beeld over dezelfde kabel uitsturen, zoals een laptop. De FO27Q3 is verder nog voorzien van aparte 3,5mm-jacks voor een hoofdtelefoon en microfoon, en een losse voeding. Het scherm heeft ingebouwde speakers links en rechts van de rgb-balk aan de bovenzijde. Net als bij het 32"-model is de klank niet al te best. In ieder geval wordt het geluid niet verstoord door ventilatorgeruis, want de FO27Q3 wordt passief gekoeld.
Osd
De osd van de FO27Q3 wordt bediend middels een vijfwegjoystick geflankeerd door twee sneltoetsen, die midden onder het scherm zitten. Net als bij de FO32U2P is de osd verdeeld over drie menu's: het hoofdmenu met de meeste beeldinstellingen, een menuutje met de hieronder genoemde 'anti-inbrandfuncties' en een menu met gamingspecifieke functies.
Het hoofdmenu bevat de opties voor kvm- en picture-by-picture-weergave, plus de meeste beeldinstellingen, waaronder gamma, kleurtemperatuur en kleurruimte - Display P3 of AdobeRGB. Voor sRGB heeft de FO27Q3 een aparte modus, die geen andere instelmogelijkheden heeft behalve de helderheid. Wanneer je een hdr-signaal naar het scherm stuurt krijg je vrij uitgebreide beeldopties te zien, met een stuk of vijf verschillende standen, waarbij je per stand ook de verzadiging, weergave van schaduwen en lichte delen kunt bijstellen. Merk op dat de 'APL Stabilize'-instelling die regelt of het scherm zijn maximale piekhelderheid voor kleine highlights kan bereiken, verstopt zit in het menu met 'anti-inbrandfuncties'. Meer over deze instelling en wat hij doet op de volgende pagina.
Via het aparte gamingmenu kun je bijvoorbeeld een richtkruis over het beeld weergeven, schaduwen helderder maken of een stukje van het beeld uitvergroten. Wanneer je de Gigabyte Control Center-software installeert en je pc een Gigabyte-moederbord bevat dat door dat programma wordt herkend, kunnen diverse statistieken over het beeld worden weergegeven. Je kunt met dat programma ook de instellingen van het scherm aanpassen zonder in de osd te hoeven rondneuzen, of de rgb-verlichting van het scherm synchroniseren met die van andere componenten in of rondom je pc.
Praktijk: 27"-QD-oledpaneel
Het 27"-QD-oledpaneel biedt zoals gezegd 2560x1440 pixels, wat een prettige combinatie van diagonaal en pixeldichtheid oplevert. Zelfs met een midrange videokaart bereik je op deze resolutie goede framerates in recente spellen, maar of je met zo'n kaart ook aan 360fps komt, valt natuurlijk wel te betwijfelen. Verderop gaan we nog in op de zichtbare verschillen tussen 360Hz en 240Hz, de maximale refreshrate van de eerdere woledpanelen.
In tegenstelling tot veel eerdere QD-oledmonitors, veelal ultrawides, is het paneel van de FO27Q3 niet gekromd. Voor een 16:9-monitor vind ik dat wel prettig. Het schermoppervlak lijkt een beetje op dat van een plasmatelevisie; je ziet scherpe reflecties en overdag oogt het scherm een beetje grijzig, waarmee het contrast lager lijkt. Door de glanzende afwerking heb je tenminste geen last van het 'korrelige' effect dat een matte coating kan hebben. De ongebruikelijke driehoekige subpixelindeling leidt ertoe dat er soms gekleurde paarse en groene randjes te zien zijn, vooral aan de boven- en onderkant van contrastrijke overgangen. In tekst is die colorfringing vooral te zien bij witte tekst op een donkere ondergrond.
Inbranden kan bij een QD-oledscherm als de Aorus FO27Q3 een risico zijn bij weergave van stilstaande beelden. De monitor beschikt over allerlei opties die inbranden moeten voorkomen. Bekend van andere QD-oledmonitors is de pixel orbit-functie, die het actieve beeld telkens een klein stukje over het scherm verplaatst, wat mogelijk is doordat het paneel eigenlijk iets meer dan 2560x1440 pixels bevat. Ook is er een 'screensaver' die het beeld na een paar minuten inactiviteit veel donkerder maakt, 'logodetectie' die de helderheid van stilstaande objecten in het beeld vermindert, en een functie die de hoeken van het scherm automatisch dimt. Al die opties hebben natuurlijk invloed op de beeldkwaliteit, maar je kunt ze gelukkig uitzetten. Tot slot is er een 'pixelverversing' die belooft om retentie ongedaan te maken, waarvoor het scherm ongeveer zes minuten op zwart blijft staan. Hij wordt automatisch uitgevoerd na vier uur gebruik als je het scherm dan weer uitzet, maar kan eventueel ook handmatig worden gedraaid
Mocht de FO27Q3 ondanks alles toch inbranden, dan kun je bij Gigabyte terecht voor drie jaar garantie. Gelukkig zijn er inmiddels nog maar weinig fabrikanten van oledschermen die die zekerheid niet durven geven, hoewel het voor de toekomst absoluut is te hopen dat deze dure monitor langer zonder problemen blijft werken.
Verpakking
De Gigabyte Aorus FO27Q3 wordt geleverd in een full colour bedrukte doos. De inhoud wordt op zijn plek gehouden door piepschuim. Rondom het scherm zit het gebruikelijke foamzakje. Gebruikelijk voor QD-oledschermen is het gebruik van een extra laag bubbeltjesplastic en een beschermfolie voor het krasgevoelige paneel. Kabels en voeding zijn verpakt in plastic zakjes ter verdere bescherming.
Testmethode en testveld
We meten helderheid, contrast en kleurweergave met behulp van een Spectracal C6-colorimeter, die we profileren met behulp van een JETI Spectraval 1501 Hires-spectroradiometer. De metingen worden uitgevoerd met behulp van Portrait Displays Calman Color Calibration-software. Over de testprocedure lees je meer in deze .plan. We meten het scherm niet alleen door zoals het uit de doos komt, waarbij we de helderheid voor kleurmetingen afstellen op een waarde die de 150cd/m² zo dicht mogelijk benadert; we stellen het scherm ook in voor kleurruimtes als sRGB en, indien relevant, Display P3 en AdobeRGB, waarbij we zo nodig aanpassingen doen aan gamma en kleurtemperatuur. De instellingen die we hebben gebruikt, vind je in de tabel hieronder. In dit kortere artikel staan alleen de metingen waarbij het scherm is ingesteld voor sRGB en Display P3. De overige scores vind je op de productpagina.
De hdr-meting voeren we uit met dezelfde software en meetapparatuur en een VideoForge Pro-patroongenerator. Voor de responstijdmeting gebruiken we een fotosensor en de LeCroy WaveRunner 6100-oscilloscoop. De inputlag meten we met een Leo Bodnar-tester. Om de kijkhoeken te bepalen, meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van een loodrechte meting. Voor de uniformiteitsmeting kijken we naar de verhouding tussen de helderheid op vijftien meetpunten, gemeten op een volledig wit en een volledig zwart scherm. Ook bepalen we de relatieve kleurverschillen langs de randen ten opzichte van het midden. Tot slot meten we het energiegebruik van de monitor, zowel op de maximale helderheid als op een vaste helderheid van 150cd/m².
Standaardweergave | SRGB | Display P3 | AdobeRGB | |
Beeldmodus | Custom (Color Space: Native) |
sRGB | Custom (Color Space: Display P3) |
Custom (Color Space: Adobe) |
Kleurtemperatuurinstelling | Normal | - | Normal | Normal |
Gamma-instelling | 2.2 | - | 2.2 | 2.2 |
Helderheid instelbaar? | Ja | Ja | Ja | Ja |
Het testveld in deze review bestaat naast de Gigabyte Aorus FO27Q3 uit eerder geteste woledmonitors met wqhd-resolutie: de Corsair Xeneon 27QHD240, LG UltraGear OLED 27GR95QE-B en ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM. We hebben bovendien enkele oledultrawides toegevoegd in de vorm van de Samsung Odyssey G8 LS34BG850 (QD-oled) en ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM (woled). Deze schermen hebben dezelfde verticale resolutie van 1440 pixels en zijn even hoog, maar wel een stukje breder.
Naast oledschermen staan in het overzicht ook enkele lcd-monitors, die veelal duidelijk goedkoper zijn dan de Aorus FO27Q3. Neem bijvoorbeeld de AOC Q27G3XMN uit onze recente head-to-head van betaalbare miniledschermen, die slechts zo'n 400 euro kost. In bepaalde grafieken vind je ook de Samsung Odyssey G7 (27G75T) terug. Dit gekromde 240Hz-scherm stamt al uit 2020, maar voor een lcd-monitor met VA-paneel is hij ook naar huidige maatstaven nog vrij snel. Omdat we hem hebben getest volgens een oudere testprocedure komt hij niet terug in de kleurmetingen.