Gamers hebben er erg lang op moeten wachten, maar begin 2024 komen er eindelijk 4k-gamingschermen uit op basis van een oledpaneel. Zo bespraken we onlangs de eerste drie schermen op basis van Samsungs QD-oledtechnologie die in de Benelux min of meer verkrijgbaar zijn. Min of meer, want op dit moment zijn de meeste producten uitverkocht; de vraag is kennelijk nog een stuk hoger dan het aanbod. Zoals verwacht levert het QD-oledpaneel een uitstekende beeldkwaliteit, die op veel gebieden beter is dan eerdere (lcd-)opties: supersnelle responstijden, ongeëvenaarde kijkhoeken, een zeer goede uniformiteit en natuurlijk een uitstekend contrast.
Als er één soort paneel is dat de QD-oledsuprematie kan doorbreken, is dat het 32"-woledpaneel van Samsungs aartsrivaal LG. Dat heeft dezelfde 4k-resolutie (3840x2160) en 240Hz-refreshrate, maar het kan ook een full-hd-beeld weergeven op een extreem snelle 480Hz. Zo'n hoge refreshrate zagen we nog niet eerder bij een oledmonitor.
:strip_exif()/i/2006665138.jpeg?f=imagegallery)
LG stelde ons een paar weken geleden alvast een preproductiemodel van de UltraGear 32GS95UE ter beschikking, de eerste 32" 4k-woledmonitor die hier moet verschijnen. De winkelversie staat waarschijnlijk al ergens op een boot, want rond 15 mei moet het scherm hier te koop zijn. De 32GS95UE krijgt een adviesprijs van 1399 euro, in lijn met de prijs tussen 1150 en 1500 euro voor QD-oledschermen. LG geeft twee jaar garantie die ook geldt voor inbranden. Veel QD-oledschermen hebben drie jaar 'inbrandgarantie'.
Eenvoudig ontwerp, dito aansluitingen
De LG UltraGear 32GS95UE heeft een eenvoudig ontwerp met zachte welvingen. De achterkant van het scherm en de brede poot zijn uitgevoerd in een donkergrijs plastic dat subtiel naar paars neigt; een plak metaal in de basis geeft die de nodige stevigheid. Achterop zit rgb-verlichting in een omgekeerde V-vorm, met in het midden de schroefloze bevestiging voor de voet. Daaronder zit de uitsparing voor de aansluitingen, die netjes kunnen worden verborgen achter een klepje. Voor een preproductiemodel voelt het geheel al behoorlijk 'af' aan.
:strip_exif()/i/2006665140.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006665144.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006665142.jpeg?f=imagegallery)
De 32GS95UE heeft twee HDMI 2.1-poorten, een DisplayPort 1.4, een USB3.1-hub die met je pc wordt verbonden via een traditionele Type-B-kabel en een 3,5mm-koptelefoonaansluiting op een handige plek in de onderste bezel, in plaats van bij de overige aansluitingen. Het scherm heeft daarmee minder uitgebreide connectiviteit dan concurrerende QD-oledschermen, die vaak voorzien zijn van een USB-C-poort met power delivery voor een laptop en een kvm-functie waarmee je de USB-hub tussen twee aangesloten pc's kunt schakelen. DisplayPort 2.1 ontbreekt dus ook, wat betekent dat de 32GS95UE gebruik moet maken van Display Stream Compression, ofwel DSC, op de volledige 240Hz-refreshrate. Zoals aan de orde kwam in de eerdere round-up van QD-oledschermen kun je je afvragen of dat heel erg is. Hoewel DSC informatie weggooit, zie je praktisch geen onderscheid met een ongecomprimeerd beeld, zelfs op de desktop bij weergave van kleine lettertjes en testpatronen. Voor wie om wat voor reden dan ook geen DSC wil gebruiken, geeft de 32GS95UE een optie om dat uit te schakelen, maar dan werkt het scherm op maximaal 120Hz.
Mat paneel met (bijna) normale subpixelindeling
Het vierzijdig 'randloze' paneel van de 32GS95UE ziet er anders uit dan dat van de QD-oledschermen die ik tot nu toe heb gezien. Bij invallend licht oogt een zwart scherm ongeveer zoals bij een gemiddelde lcd-monitor. Het paneel blijft dus redelijk zwart en reflecties zijn niet duidelijk zichtbaar. QD-oledmonitors nemen bij daglicht een grijze of paarse tint aan, waardoor het contrast in het beeld lager lijkt. Er zijn donkere, maar scherpe reflecties te zien. Voor in een lichte ruimte is dat beide niet ideaal, dus daarin zou ik liever een scherm als de 32GS95UE opstellen.
:strip_exif()/i/2006663010.jpeg?f=imagegallery)
Een keerzijde van de matte coating van de 32GS95UE is dat ook het licht van het paneel zelf een beetje wordt verstrooid. Op effen kleuren is er daardoor een glinsterend effect te zien, haast alsof het scherm een beetje vies is. Bij woledpanelen is dat helaas sterker aanwezig dan bij de meeste 'semiglossy' ips-monitors van tegenwoordig. Persoonlijk zou ik liever een iets meer glossy coating op mijn scherm hebben.
:strip_exif()/i/2006663014.jpeg?f=imagegallery)
LG heeft de subpixelindeling van het 4k-paneel getweakt ten opzichte van eerdere woledmonitors, om beter aan te sluiten bij de gebruikelijke rood-groen-blauwindeling van de meeste lcd-monitors. Zoals je kunt zien op de macrofoto zitten de subpixels van de 32GS95UE gerangschikt in de volgorde rood, groen, wit en blauw. Eerdere woledmonitors hadden rood, wit, blauw en groen als volgorde. De fabrikant zegt dat ook alle toekomstige woledpanelen de nieuwe 'rgwb'-volgorde zullen krijgen. Huidige 27"-, 34"-, 39"- en 45"-monitoren hebben nog wel de oude 'rwbg'-volgorde, ook schermen op basis van die panelen die dit jaar nog zullen uitkomen.
:strip_exif()/i/2006663002.jpeg?f=imagegallery)
montage van meerdere opnamen, omdat het scherm
nooit alle vier de subpixels tegelijk aanzet.
Door de nieuwe subpixelindeling ziet tekst op de 32GS95UE er ongeveer net zo uit als op een lcd-monitor, zonder dat aanvullende tweaks noodzakelijk zijn. De afwijkingen die ik op woledschermen met de oude indeling soms zag rondom de weergave van grafische elementen, bijvoorbeeld een wit randje rondom het groene patroon in onze Best Buy-banner, zijn op de 32GS95UE ook veel minder duidelijk aanwezig. De hogere pixeldichtheid van het 32"-woledpaneel levert een verdere bijdrage aan een scherpere weergave. Met dit scherm zul je waarschijnlijk 125%- of 150%-beeldschaling willen gebruiken, zodat de lettertjes niet te klein worden en ieder karakter dus uit meer pixels bestaat.
De 32"-4k-QD-oledschermen hebben precies dezelfde pixeldichtheid als de 32GS95UE. Tegelijk hebben ze nog steeds dezelfde, typische subpixelindeling die QD-oledschermen al vanaf het begin kenmerkt, met een groene subpixel boven de rode en blauwe. Dat leidt niet alleen bij de weergave van tekst tot afwijkingen; ook aan de bovenkant en onderkant van overgangen tussen zwart en wit zijn paarse en groene randjes te zien. Door de hoge pixeldichtheid vallen die mij een stuk minder goed op dan bij eerdere QD-oledschermen, maar ze zitten er nog wel, en op de 32GS95UE heb je van dit soort colourfringing dus geen last.
:strip_exif()/i/2006663016.jpeg?f=imagegallery)
'Pixel Sound' klinkt best wel lekker
De meeste 4k-QD-oledschermen die ik tot nu toe bekeek, hebben geen speakers, behalve de Gigabyte AORUS FO32U2P, die klinkt als een kruising tussen een schoenendoos en een transistorradio. LG heeft bij de 32GS95UE meer aandacht besteed aan het geluid. Het scherm heeft twee 10W-speakers die het paneel zelf in trilling brengen, waardoor het geluid echt uit het scherm lijkt te komen. LG noemt dat 'Pixel Sound'. Het is geen nieuw idee: al in 2017 introduceerde Sony een oledtelevisie met hetzelfde soort audiosysteem, dat ook in de daaropvolgende (top)modellen van het merk werd geïntegreerd.
Voor een monitor klinkt de 32GS95UE best lekker. Het geluid gaat behoorlijk hard, met een duidelijke weergave van midden- en hoge tonen. Zolang je recht voor het scherm zit, produceren de speakers een duidelijk stereobeeld. Van de basweergave moet je, gezien de dunne afmetingen van het scherm, geen al te hoge verwachtingen hebben. Ten opzichte van de gemiddelde speakers die in een monitor zijn geïntegreerd, produceren de speakers van de 32GS95UE tenminste wel iets van laag. In de osd zitten een paar 'DTS'-equalizerpresets geïntegreerd om de klank te tweaken, maar eigenlijk beviel de standaardinstelling me het best.
Uitmuntende bewegingsscherpte op 480Hz
Het woledpaneel in de 32GS95UE kan zoals gezegd zowel op 4k en 240Hz werken, als op 1080p en 480Hz, wat LG 'Dual Mode' noemt. Aangezien dat een functie is van het paneel, zullen andere 4k-woledschermen het waarschijnlijk ook gaan ondersteunen, maar ten opzichte van de QD-oledconcurrentie is het een voordeel.
Om naar de 480Hz-modus over te schakelen of weer terug, heeft de 32GS95UE een speciale sneltoets in de onderste bezel, de enige andere knop naast de vijfwegjoystick voor osd-bediening. Je kunt Dual Mode ook via de osd inschakelen en daarin heb je ook de mogelijkheid om het 480Hz-beeld op een virtueel 27"- of 24"-schermpje weer te geven. Dat kan een uitkomst zijn voor competitieve spelers die het hele beeld willen kunnen overzien zonder het scherm ver weg te moeten zetten. Het beeld ziet er op volledig scherm pixelig, maar scherp uit, omdat de monitor in deze modus geen antialiasing toepast bij het opschalen en gewoon iedere vier schermpixels dezelfde kleur geeft. Voor de 27"- of 24"-weergave moet het beeld een tweede keer worden geschaald op een manier die niet zo mooi in het pixelraster past, dus dat ziet er niet heel fraai uit.
Om je een visuele indruk te geven hoe bewegend beeld eruitziet op 480Hz en 240Hz, hebben we de ufotest van de website Blurbusters uitgevoerd, waarbij een over het scherm bewegend ufootje wordt gevolgd met een camera. Meer over de testmethode lees je hier.
:strip_exif()/i/2006663118.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006663120.jpeg?f=imagegallery)
Links de 240Hz-weergave van de 32GS95UE, rechts het beeld op 480Hz
Zoals te zien in de galerij hierboven biedt de monitor een zeer goede bewegingsscherpte op 480Hz. Het bewegende ufootje is bijna even scherp als een stilstaand exemplaar, met duidelijk minder bewegingsvervaging dan bij een 240Hz-beeld.
:strip_exif()/i/2006663132.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006663130.jpeg?f=imagegallery)
De 32GS95UE (links) en de ASUS ROG Swift PG32UCDM, allebei op 240Hz
Wanneer ze op dezelfde refreshrate staan ingesteld, ziet bewegend beeld er op de 32GS95UE hetzelfde uit als op QD-oledschermen. Net als alle (QD-)oledmonitors biedt de 32GS95UE zeer snelle responstijden met nauwelijks over- of undershoot. Gemiddeld over 20 transities meten we een responstijd van 0,4ms, waarbij het bijna niet uitmaakt of je het scherm nu op 480Hz, 240Hz of een andere refreshrate instelt. Daardoor steekt de ufo telkens perfect af tegen de achtergrond, zonder het spoor van uitdovende pixels of de inverse ghosting die je bij lcd-monitors meestal ziet.
:strip_exif()/i/2006663134.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006663136.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006663138.jpeg?f=imagegallery)
De LG UltraGear 32GS95UE op 480Hz, gevolgd door de ASUS ROG Swift Pro PG248QP op 540Hz, en dezelfde monitor met motionblurreduction ingeschakeld op 540Hz
Over lcd-monitors gesproken: we testten begin dit jaar de ASUS ROG Swift Pro PG248QP, die met 540Hz de hoogste beeldsnelheid biedt van alle schermen die er te koop zijn en bij de review de scherpste weergave gaf van bewegend beeld. Ondanks de lagere refreshrate ziet beweging er bij de 32GS95UE toch nog scherper uit, dankzij de snellere responstijden. Wanneer we de motionblurreductionfunctie op de PG248QP inschakelen (foto 3), kan de lcd het nog wel winnen van het woledscherm. De 32GS95UE heeft deze functie namelijk niet, net als de meeste andere (QD-)oledschermen, behalve recente modellen van ASUS. Schermen als de PG34WCDM en PG32UCDM hebben een motionblurreductionstand die alleen werkt op 120Hz, niet op de volledige snelheid van het paneel.
Prima helderheid, (ietwat) mindere uniformiteit ...
We hebben op de 32GS95UE onze gebruikelijke serie metingen uitgevoerd, waarvan we hieronder een selectie laten zien. Houd er rekening mee dat het gaat om een preproductiemodel; de testresultaten van de winkelversie kunnen dus nog afwijken.
- Maximale helderheid wit
- Minimale helderheid wit
| Maximale helderheid wit | |||
|---|---|---|---|
| Monitor | Schermdiagonaal | Soort paneel | Gemiddelde helderheid in cd/m² (hoger is beter) |
| Samsung Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) | 57" | LCD | 840,29 |
| Gigabyte M32UC | 31,5" | LCD | 517,04 |
| Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) | 32" | LCD | 397,31 |
| LG UltraGear 32GR93U-B | 31,5" | LCD | 396,77 |
| Gigabyte M32U | 31,5" | LCD | 337,05 |
| Samsung Odyssey OLED G9 (49G95SC) | 49" | QD-OLED | 262,29 |
| Alienware AW3225QF | 31,6" | QD-OLED | 252,33 |
| Alienware AW3423DWF | 34,18" | QD-OLED | 248,94 |
| LG UltraGear 32GS95UE-B | 31,5" | OLED | 245,36 |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM | 31,5" | QD-OLED | 244,32 |
| Samsung Odyssey OLED G8 (34BG850SU) | 34" | QD-OLED | 241,80 |
| ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM | 27" | OLED | 238,20 |
| ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM | 34" | OLED | 236,50 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED | 31,5" | QD-OLED | 236,16 |
| Minimale helderheid wit | |||
|---|---|---|---|
| Monitor | Schermdiagonaal | Soort paneel | Gemiddelde helderheid in cd/m² (lager is beter) |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM | 31,5" | QD-OLED | 12,97 |
| Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) | 32" | LCD | 17,26 |
| LG UltraGear 32GS95UE-B | 31,5" | OLED | 17,53 |
| ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM | 27" | OLED | 19,07 |
| Alienware AW3423DWF | 34,18" | QD-OLED | 21,10 |
| ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM | 34" | OLED | 21,26 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED | 31,5" | QD-OLED | 30,94 |
| Alienware AW3225QF | 31,6" | QD-OLED | 31,06 |
| Gigabyte M32UC | 31,5" | LCD | 39,95 |
| Samsung Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) | 57" | LCD | 44,19 |
| Gigabyte M32U | 31,5" | LCD | 47,63 |
| Samsung Odyssey OLED G8 (34BG850SU) | 34" | QD-OLED | 66,44 |
| Samsung Odyssey OLED G9 (49G95SC) | 49" | QD-OLED | 69,89 |
| LG UltraGear 32GR93U-B | 31,5" | LCD | 70,33 |
Voor sdr-weergave biedt de 32GS95UE een maximale helderheid wit van 245cd/m², waarmee hij bijna precies hetzelfde presteert als de meeste QD-oledschermen. De minimale helderheid van slechts 17cd/m² maakt het helderheidsbereik lekker breed. We hebben deze resultaten gemeten in de stand waarin de helderheid van wit ongeveer hetzelfde blijft, onafhankelijk van de hoeveelheid wit in beeld (average picture level, apl). Bij kleinere apl's kan het scherm eventueel een hogere helderheid bereiken, wat voornamelijk voor hdr-weergave relevant is.
BIj hdr-weergave behaalt de 32GS95UE een piekhelderheid van net geen 1300cd/m² op een 1-procents-apl. Dat komt overeen met wat LG ook belooft. Voor dit soort hele kleine highlights is de monitor daarmee iets feller dan de meeste QD-oledmonitors, die op 1000cd/m² pieken. Op een 5-procentsvlak is de concurrentie weer iets feller dan de 32GS95UE. Voor de meeste overige metingen ontlopen beide elkaar nauwelijks. Een volledig wit scherm is met ongeveer 275cd/m² iets feller dan in de sdr-modus.
/i/2006662992.png?f=imagegallery)
/i/2006662994.png?f=imagegallery)
/i/2006662998.png?f=imagegallery)
Uitgebreide meetresultaten van uniformiteit: zwartuniformiteit, wituniformiteit, contrast en kleurtemperatuur op 15 meetpunten
In de praktijk viel me op dat de uniformiteit van het paneel niet zo uitstekend is als die van andere (QD-)oledschermen die ik eerder heb gezien. Hoewel de gemeten helderheidsuniformiteit zoals gebruikelijk erg goed is, oogt het scherm aan de linkerkant warmer dan aan de rechterkant. Een smalle strook scherm aan de rechterzijrand ziet er nog wat koeler uit. Donkere grijstinten zien er wat minder egaal uit dan op veel QD-oledschermen, met meer statische dithering. Op een donkergrijs scherm zag ik ook een verticale streep van pixels die net wat feller oplichtten dan de rest. De pixelcleaningfunctie in de osd lijkt dat te fixen, maar later zag ik hem opnieuw terugkeren. LG zegt stappen te hebben gezet om de uniformiteit te verbeteren voor het paneel dat in massaproductie is gegaan.
...ook de kleurweergave kan nog beter
- Kleurdekking
- Kleurtemp. wit
- Gem. kleurtemp.
- Helderheid wit 150cd/m²
- Kleurafw.
- Grijsafw.
- Colorchecker-afw.
- Gamma
| Dekking kleurbereik | |||
|---|---|---|---|
| Monitor | Schermdiagonaal | Soort paneel | Gemiddelde gamutdekking in % (hoger is beter) |
| Samsung Odyssey OLED G9 (49G95SC) | 49" | QD-OLED | 100,0 |
| Alienware AW3423DWF | 34,18" | QD-OLED | 100,0 |
| ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM | 27" | OLED | 99,7 |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM | 31,5" | QD-OLED | 99,5 |
| LG UltraGear 32GR93U-B | 31,5" | LCD | 99,5 |
| LG UltraGear 32GS95UE-B | 31,5" | OLED | 99,1 |
| Gigabyte M32U | 31,5" | LCD | 98,9 |
| Gigabyte M32UC | 31,5" | LCD | 98,9 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED | 31,5" | QD-OLED | 98,7 |
| Samsung Odyssey OLED G8 (34BG850SU) | 34" | QD-OLED | 98,6 |
| Alienware AW3225QF | 31,6" | QD-OLED | 98,4 |
| Samsung Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) | 57" | LCD | 98,2 |
| Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) | 32" | LCD | 95,8 |
| ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM | 34" | OLED | 93,1 |
| Kleurtemperatuur wit | |||
|---|---|---|---|
| Monitor | Schermdiagonaal | Soort paneel | Gemiddelde temperatuur in kelvin (hoger is beter) |
| LG UltraGear 32GS95UE-B | 31,5" | OLED | 6.787,00 |
| Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) | 32" | LCD | 6.706,00 |
| ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM | 27" | OLED | 6.593,00 |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM | 31,5" | QD-OLED | 6.591,00 |
| Samsung Odyssey OLED G9 (49G95SC) | 49" | QD-OLED | 6.500,00 |
| Alienware AW3423DWF | 34,18" | QD-OLED | 6.470,00 |
| LG UltraGear 32GR93U-B | 31,5" | LCD | 6.437,00 |
| Alienware AW3225QF | 31,6" | QD-OLED | 6.385,00 |
| Samsung Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) | 57" | LCD | 6.381,00 |
| Gigabyte M32UC | 31,5" | LCD | 6.364,00 |
| Gigabyte M32U | 31,5" | LCD | 6.327,00 |
| ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM | 34" | OLED | 6.295,00 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED | 31,5" | QD-OLED | 6.294,00 |
| Samsung Odyssey OLED G8 (34BG850SU) | 34" | QD-OLED | 6.212,00 |
| Gemiddelde kleurtemperatuur | |||
|---|---|---|---|
| Monitor | Schermdiagonaal | Soort paneel | Gemiddelde temperatuur in kelvin (hoger is beter) |
| LG UltraGear 32GS95UE-B | 31,5" | OLED | 6.878,00 |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM | 31,5" | QD-OLED | 6.643,00 |
| LG UltraGear 32GR93U-B | 31,5" | LCD | 6.497,00 |
| Samsung Odyssey OLED G9 (49G95SC) | 49" | QD-OLED | 6.494,00 |
| ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM | 27" | OLED | 6.491,00 |
| Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) | 32" | LCD | 6.485,00 |
| Alienware AW3423DWF | 34,18" | QD-OLED | 6.479,00 |
| Samsung Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) | 57" | LCD | 6.465,00 |
| ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM | 34" | OLED | 6.458,00 |
| Alienware AW3225QF | 31,6" | QD-OLED | 6.375,00 |
| Gigabyte M32U | 31,5" | LCD | 6.338,00 |
| Gigabyte M32UC | 31,5" | LCD | 6.315,00 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED | 31,5" | QD-OLED | 6.306,00 |
| Samsung Odyssey OLED G8 (34BG850SU) | 34" | QD-OLED | 6.305,00 |
| Helderheid wit 150 cd/m² | |||
|---|---|---|---|
| Monitor | Schermdiagonaal | Soort paneel | Gemiddelde helderheid in cd/m² (hoger is beter) |
| Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) | 32" | LCD | 152,5 |
| Gigabyte M32UC | 31,5" | LCD | 152,3 |
| LG UltraGear 32GS95UE-B | 31,5" | OLED | 152,1 |
| LG UltraGear 32GR93U-B | 31,5" | LCD | 151,8 |
| Samsung Odyssey OLED G8 (34BG850SU) | 34" | QD-OLED | 151,7 |
| ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM | 34" | OLED | 151,5 |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM | 31,5" | QD-OLED | 150,2 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED | 31,5" | QD-OLED | 150,0 |
| Samsung Odyssey OLED G9 (49G95SC) | 49" | QD-OLED | 150,0 |
| ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM | 27" | OLED | 149,7 |
| Alienware AW3225QF | 31,6" | QD-OLED | 149,7 |
| Samsung Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) | 57" | LCD | 149,3 |
| Alienware AW3423DWF | 34,18" | QD-OLED | 149,0 |
| Gigabyte M32U | 31,5" | LCD | 147,9 |
| Gemiddelde kleurafwijking | |||
|---|---|---|---|
| Monitor | Schermdiagonaal | Soort paneel | Gemiddelde kleurafwijking in ΔEITP (lager is beter) |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM | 31,5" | QD-OLED | 1,59 |
| Alienware AW3225QF | 31,6" | QD-OLED | 1,70 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED | 31,5" | QD-OLED | 2,29 |
| Alienware AW3423DWF | 34,18" | QD-OLED | 2,66 |
| Gigabyte M32U | 31,5" | LCD | 2,99 |
| Samsung Odyssey OLED G8 (34BG850SU) | 34" | QD-OLED | 3,83 |
| ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM | 27" | OLED | 4,18 |
| Gigabyte M32UC | 31,5" | LCD | 4,18 |
| Samsung Odyssey OLED G9 (49G95SC) | 49" | QD-OLED | 4,21 |
| LG UltraGear 32GR93U-B | 31,5" | LCD | 5,02 |
| ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM | 34" | OLED | 5,11 |
| Samsung Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) | 57" | LCD | 5,39 |
| LG UltraGear 32GS95UE-B | 31,5" | OLED | 7,14 |
| Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) | 32" | LCD | 7,76 |
| Gemiddelde grijsafwijking | |||
|---|---|---|---|
| Monitor | Schermdiagonaal | Soort paneel | Gemiddelde kleurafwijking in ΔEITP (lager is beter) |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM | 31,5" | QD-OLED | 1,35 |
| Alienware AW3225QF | 31,6" | QD-OLED | 1,51 |
| Samsung Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) | 57" | LCD | 2,12 |
| Gigabyte M32U | 31,5" | LCD | 2,41 |
| Samsung Odyssey OLED G9 (49G95SC) | 49" | QD-OLED | 2,71 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED | 31,5" | QD-OLED | 3,08 |
| ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM | 34" | OLED | 3,57 |
| Samsung Odyssey OLED G8 (34BG850SU) | 34" | QD-OLED | 3,78 |
| LG UltraGear 32GR93U-B | 31,5" | LCD | 4,15 |
| Gigabyte M32UC | 31,5" | LCD | 4,57 |
| ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM | 27" | OLED | 5,34 |
| Alienware AW3423DWF | 34,18" | QD-OLED | 5,37 |
| Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) | 32" | LCD | 5,56 |
| LG UltraGear 32GS95UE-B | 31,5" | OLED | 7,00 |
| Gemiddelde gedetailleerde-kleurafwijking | |||
|---|---|---|---|
| Monitor | Schermdiagonaal | Soort paneel | Gemiddelde kleurafwijking in ΔEITP (lager is beter) |
| Alienware AW3225QF | 31,6" | QD-OLED | 1,48 |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM | 31,5" | QD-OLED | 1,77 |
| Gigabyte M32U | 31,5" | LCD | 2,97 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED | 31,5" | QD-OLED | 3,02 |
| Samsung Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) | 57" | LCD | 3,46 |
| Gigabyte M32UC | 31,5" | LCD | 4,09 |
| ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM | 34" | OLED | 4,79 |
| ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM | 27" | OLED | 4,85 |
| Samsung Odyssey OLED G9 (49G95SC) | 49" | QD-OLED | 4,88 |
| LG UltraGear 32GR93U-B | 31,5" | LCD | 5,35 |
| Alienware AW3423DWF | 34,18" | QD-OLED | 5,51 |
| Samsung Odyssey OLED G8 (34BG850SU) | 34" | QD-OLED | 5,90 |
| LG UltraGear 32GS95UE-B | 31,5" | OLED | 6,12 |
| Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) | 32" | LCD | 6,21 |
| Gemiddeld gamma | |||
|---|---|---|---|
| Monitor | Schermdiagonaal | Soort paneel | Gemiddelde gamma-waarde in γ (hoger is beter) |
| Alienware AW3423DWF | 34,18" | QD-OLED | 2,31 |
| Samsung Odyssey OLED G8 (34BG850SU) | 34" | QD-OLED | 2,31 |
| Samsung Odyssey OLED G9 (49G95SC) | 49" | QD-OLED | 2,20 |
| Alienware AW3225QF | 31,6" | QD-OLED | 2,15 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED | 31,5" | QD-OLED | 2,15 |
| ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM | 34" | OLED | 2,15 |
| Samsung Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) | 57" | LCD | 2,13 |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM | 31,5" | QD-OLED | 2,13 |
| LG UltraGear 32GS95UE-B | 31,5" | OLED | 2,12 |
| Gigabyte M32U | 31,5" | LCD | 2,11 |
| LG UltraGear 32GR93U-B | 31,5" | LCD | 2,10 |
| Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) | 32" | LCD | 2,09 |
| ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM | 27" | OLED | 2,07 |
| Gigabyte M32UC | 31,5" | LCD | 2,07 |
Voor sRGB-weergave, de gamut waarvoor de meeste content gemaakt wordt, beschikt de 32GS95UE over een speciale modus waarin de helderheid gewoon instelbaar blijft. Het brede kleurbereik van het scherm, dat ongeveer overeenkomt met DCI-P3, wordt afgaande op de metingen netjes teruggeregeld. Toch zijn de gemeten gemiddelde kleur-, grijs- en colorcheckerafwijkingen lang niet zo goed als bij andere (QD-)oledschermen die we recent hebben getest. Aan de onderkant van de gammacurve zit een knikje, wat betekent dat donkere grijstinten er te donker uitzien. Bovendien heeft het scherm een paarsige tint, die ook weer doorwerkt in de weergave van sommige mengkleuren. LG zegt dat het productiepaneel zal beschikken over een betere kalibratie af fabriek, zowel voor sRGB als voor DCI-P3.
Als de kleurafstelling toch tegenvalt, kun je de 32GS95UE hardwarematig kalibreren met een los verkrijgbare colorimeter en het gratis van LG's website te downloaden programma LG Calibration Studio. Hardwarematige kalibratie kennen we van schermen voor beeldbewerking, maar er zijn weinig gamingschermen die dit ondersteunen. De andere QD-oledmonitors die we tot nu toe hebben getest, kunnen het in elk geval niet.
- Ingebouwde sRGB-modus
- sRGB na kalibratie
/i/2006665156.png?f=imagegallery)
/i/2006665160.png?f=imagegallery)
/i/2006665164.png?f=imagegallery)
/i/2006665168.png?f=imagegallery)
Voor wie het scherm voor beeldbewerking wil kunnen gebruiken, is hardwarematige kalibratie in potentie een fijne en unieke extra, maar met ons preproductiesample werkt het nog niet naar behoren. Hoewel de software het scherm probleemloos herkent en het automatische kalibratieproces zonder morren doorloopt, heeft het scherm na afloop een meetbare kleurtint en een grote gamma-afwijking, vooral voor donkere grijstinten. Van een kalibratie verwacht ik een betere kleurechtheid, en hopelijk zal de software die met een productiemodel ook gaan bieden.
- Gem. grijsafw. zonder lum.
- Gem. grijsafw. met lum.
- Gem. colorchecker-afw. zonder lum.
- Gem. colorchecker-afw. met lum.
- Dekking DCI-P3
| Dekking DCI P3-kleurruimte | |||
|---|---|---|---|
| Monitor | Schermdiagonaal | Soort paneel | Gemiddelde dekking in % (hoger is beter) |
| Samsung Odyssey OLED G9 (49G95SC) | 49" | QD-OLED | 99,7 |
| Alienware AW3423DWF - HDR Peak 1000 | 34,18" | QD-OLED | 99,4 |
| Alienware AW3423DWF | 34,18" | QD-OLED | 99,3 |
| Samsung Odyssey OLED G8 (34BG850SU) | 34" | QD-OLED | 99,1 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED - HDR True Black | 31,5" | QD-OLED | 98,9 |
| Alienware AW3225QF - HDR True Black | 31,6" | QD-OLED | 98,8 |
| Alienware AW3225QF | 31,6" | QD-OLED | 98,8 |
| MSI MPG 321URX QD-OLED | 31,5" | QD-OLED | 98,8 |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM - HDR True Black | 31,5" | QD-OLED | 98,6 |
| ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM | 31,5" | QD-OLED | 98,6 |
| LG UltraGear 32GR93U-B | 31,5" | LCD | 97,9 |
| ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM | 27" | OLED | 96,8 |
| LG UltraGear 32GS95UE-B (Peak Brightness Low) | 31,5" | OLED | 96,3 |
| LG UltraGear 32GS95UE-B | 31,5" | OLED | 96,3 |
| ASUS ROG Swift OLED PG34WCDM | 34" | OLED | 95,7 |
| Samsung Odyssey Neo G8 (32BG85) | 32" | LCD | 91,6 |
| Samsung Odyssey Neo G9 57" (57G95NC) | 57" | LCD | 90,1 |
| Gigabyte M32UC | 31,5" | LCD | 88,1 |
| Gigabyte M32U | 31,5" | LCD | 87,1 |
Bij de hdr-weergave is er voor LG ook nog wat werk aan de winkel om de kleurechtheid van het scherm te verbeteren. We hebben de 32GS95UE doorgemeten in de stand met de hoogste helderheid (Peak Brightness High), waarin het scherm zijn piekhelderheid van 1300cd/m² behaalt, en een stand vergelijkbaar met de True Black-modi op QD-oledschermen (Peak Brightness Low), waarin het scherm maximaal zo'n 450cd/m² produceert. We noteren twee verschillende resultaten: een waarin afwijkingen van de beoogde helderheid niet worden meegenomen in de score en een waarbij dat wel gebeurt.
Hoewel ook de scores met de helderheid buiten beschouwing gelaten, niet supergoed zijn, scoort de 32GS95UE vooral slecht wanneer we de helderheid meenemen in de meting. In beide standen volgt de monitor de PQ-eotf-curve, de gammacurve voor hdr-materiaal, niet echt goed. In de Peak Brightness Low-modus is niet alleen de piekhelderheid laag, maar worden ook donkerdere tinten donkerder getoond, terwijl Peak Brightness High de helderheid van het hele signaal verder opvoert dan wat hij zou moeten zijn, niet alleen de highlights. Jammer genoeg is de afwijking van de beoogde helderheid in de stand die de hoogste piekhelderheid biedt een stuk groter.
- Peak Brightness High
- Peak Brightness Low
/i/2006665176.png?f=imagegallery)
/i/2006665178.png?f=imagegallery)
/i/2006665180.png?f=imagegallery)
/i/2006665182.png?f=imagegallery)
/i/2006665184.png?f=imagegallery)
/i/2006665186.png?f=imagegallery)
/i/2006665188.png?f=imagegallery)
/i/2006665190.png?f=imagegallery)
Net als bij de geteste QD-oledschermen is de PQ-tracking enigszins variabel, afhankelijk van de hoeveelheid wit in beeld. Wanneer we een groter vlak meten dan het 5-procentsvlak waarop we standaard meten, worden middentonen donkerder afgebeeld. De afwijking is bij de 32GS95UE niet zo groot als bij de QD-oledschermen, en het is ook niet zo dat het scherm in de modus met hogere piekhelderheid donkerder kan zijn dan in de minder felle stand, zoals we op QD-oledschermen zien.
Voorlopige conclusie
Uit een eerste verkenning op basis van een preproductiemodel blijkt de LG UltraGear 32GS95UE een heel interessant alternatief voor de 4k-QD-oledschermen die sinds kort beschikbaar zijn. Aan de prijs zal het niet liggen; de monitor is ongeveer even duur als de concurrentie. We zijn wel benieuwd hoe goed de monitor verkrijgbaar zal zijn als hij medio mei in de winkels komt. QD-oledschermen zijn op dit moment vaak uitverkocht.
Het woledpaneel beschikt over de gebruikelijke voordelen die oledschermen hebben op het gebied van contrast en responstijden, en biedt meestal ongeveer dezelfde maximale helderheid als concurrerende 4k-QD-oledschermen, met een iets hogere piek. Prettig is dat het woledscherm geen last heeft van de colorfringing van QD-oledschermen, waarbij de weergave van kleine tekst heel erg lijkt op die van een 'normale' lcd-monitor. De antireflectiecoating maakt dit scherm overdag fijner bruikbaar, hoewel het wel zorgt voor een glinsterend effect op effen kleuren. Bij het gebruik van de 480Hz-modus ziet bewegend beeld er scherper uit dan op vrijwel alle andere monitors, oled of lcd. Je moet wel een nogal kartelige weergave voor lief nemen.
De monitor die LG om het nieuwe paneel heen heeft gebouwd, heeft een eenvoudige vormgeving en minder aansluitingen dan veel QD-oledconcurrenten. De UltraGear 32GS95UE heeft ook een paar extra's die de concurrentie juist niet biedt: fatsoenlijke luidsprekers en de mogelijkheid om het scherm hardwarematig te kalibreren. Dat laatste werkte met ons preproductiemodel nog niet goed, en we hopen ook dat de kleurweergave af fabriek is verbeterd bij het uiteindelijke model, zoals LG claimt.
:fill(white):strip_exif()/i/2006706728.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007182292.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006610926.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006589642.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006373992.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/u/123654/crop5f19617747db6.gif?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005716728.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2005355620.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/172905/crop59a5561d63c7d.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/243583/crop5f528d5b6e0ff_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/6764/cergorach.jpg?f=community){kind=small}
/u/240238/crop5dd426acbbb87_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/187763/crop60f56b0420357.jpg?f=community){kind=small}
/u/189748/1984-14997.png?f=community){kind=small}
/u/105978/IMG_0188.png?f=community){kind=small}
/u/581763/crop671d464e1d270_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/76569/garfield14.jpg?f=community){kind=small}
/u/1401/haroid_icon_60x60.png?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/71414/images.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/356976/DSCF6977sm.jpg?f=community){kind=small}
... ze bedenken wel weer iets waarom het in jou geval niet onder garantie valt. Leer mij die fabrikanten kennen :strip_exif()/u/40272/wim2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/141198/crop6164051fbcf31.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/184264/crop5ed01303b89e9_cropped.jpeg?f=community){kind=small}