Terug in de tijd #35 - Google naar beurs, Samsungs eerste Galaxy en USB-C

Op Tweakers verschijnen dagelijks tientallen nieuwsberichten, maar bij het schrijven weten we zelden hoe het afloopt met de producten, technieken en ontwikkelingen die we bespreken. In deze rubriek lezen we oude berichten terug en kijken we hoe het verderging.

Voor de 35e editie van Terug in de tijd snuffelen we in de archieven van de maand augustus uit 2004, 2009 en 2014. Daar komen we onder meer de tumultueuze beursgang van Google tegen, de eerste Samsung Galaxy-smartphone, 'groene' mobieltjes en het begin van het tijdperk van USB-C.

Twintig jaar geleden: Google gaat naar de beurs en gamen maakt (niet) dik

In augustus van 2004 stond er een enorme verandering voor Google op de planning. Na verschillende investeringen in het private bedrijf, eerst relatief kleine bedragen en al snel tientallen miljoenen, zou de zoekgigant een grote volgende stap willen nemen: een initial public offering, ofwel een beursgang. Dat proces leek van buitenaf niet heel soepel te verlopen, want geruchten over het uitstellen van de beursgang en schandalen over mogelijk illegale aandelenuitgiften en een controversieel interview in de Playboy leken het publiekelijk verhandelen van het bedrijf tegen te werken.

Dat bleken daarentegen geen kwesties met gevolgen. De aandelenprijs was dat wel. In aanloop naar de beursgang was er veel kritiek op de uitgifteprijs van Google-aandelen, die tussen de 108 en 135 dollar zou liggen, wat het bedrijf een beurswaarde van 30 miljard dollar zou geven. Op het allerlaatste moment verlaagde de zoekgigant de prijs naar tussen de 85 en 95 dollar en werd het aantal uit te geven aandelen verlaagd. Het bedrijf werd op 19 augustus 2004 voor het eerst publiekelijk verhandeld en realiseerde een beurswaarde van ruim 23 miljard dollar.

Een mooi bedrag, dat mag gezegd worden, maar bij wijze van spreken een afrondfout als je de huidige beurswaarde van Google bekijkt. Op het moment van schrijven zijn Google-aandelen zo'n 183 dollar waard voor een totale beurswaarde van ruim 2,25 biljoen dollar, ofwel meer dan 2250 miljard dollar. Overigens is Google ondanks die absurde bedragen 'slechts' de vierde in de lijst van 's werelds grootste bedrijven. Apple, Microsoft en Nvidia voeren die lijst aan en wisselen anno 2024 nog regelmatig van positie op het spreekwoordelijke podium.

In dezelfde periode als het grote bedrijfstechnische omslagpunt voor Google, vond er een omslagpunt voor smartphonetoepassingen plaats. In 2004 voorspelde het IEK dat er binnen enkele jaren 'meer gsm-camera's dan vergelijkbare gewone digicams' zouden zijn. In de periode van deze voorspelling, die toen trouwens ook door veel tweakers beaamd werd, waren mobiele telefoons met een camera nog geen vanzelfsprekende combinatie. Maar een dergelijk ontwerp was wel duidelijk in opkomst. In diezelfde periode groeide de markt van 'cameratelefoons' namelijk aanzienlijk, terwijl camerafabrikanten zich bedreigd voelden door deze 'phonecams'.

Het zou nog enkele jaren duren voordat de combinatie telefoon en camera een vanzelfsprekendheid zou worden. Wanneer dat omslagpunt plaatsvond, is lastig te stellen. Wel waren er in die tijd enkele uitblinkers. In 2007 kwam Nokia bijvoorbeeld met de N95, een enorm verkoopsucces, vermoedelijk dankzij de camera. Dat toestel had namelijk een 5-megapixelhoofdcamera met flitser en een autofocusfunctie. Ook konden gebruikers video's opnemen met die camera. Niet veel later bracht Apple de eerste iPhone op de markt, maar die was uitgerust met een 2-megapixelcamera zonder ondersteuning van de eerdergenoemde functies.

Mobiele telefoon met cameralens uit die tijd

Je kunt dus stellen dat de gsm met camera nog in de kinderschoenen stond. Datzelfde kun je zeggen over de effecten van videogames op jongeren. In augustus 2004 concludeerden Zwitserse onderzoekers dat kinderen die games spelen een grotere kans op overgewicht hebben. Op het eerste gezicht een logische conclusie, want iemand die achter een spelcomputer zit, doet niet aan lichaamsbeweging.

Twintig jaar later is het nog steeds vrij onduidelijk wat de precieze effecten van games op de gezondheid van kinderen zijn, hoewel de bezigheid sindsdien alleen maar in populariteit toenam. In 2020 werden de conclusies van 26 onderzoeken vergeleken. Uit deze zogenoemde meta-analyse concludeerden de onderzoekers dat iets meer dan de helft van de behandelde onderzoeken geen relatie tussen overgewicht en het spelen van games vond. Iets minder dan de helft van de onderzoeken kon wel een verband tussen die twee factoren leggen.

De reden voor die correlatie blijft ook in die onderzoeken vaak in het midden, volgens de meta-analyse omdat er nauwelijks langdurig onderzoek wordt gedaan naar deze kwestie. Ook wanneer er een verband tussen games en overgewicht gelegd kan worden, blijft het onduidelijk wat de oorzaak is. Volgens sommige onderzoekers leidt een onregelmatig slaapritme en consumptie van suikerhoudende dranken onder jongeren tot overgewicht. Het is niet duidelijk in hoeverre gamegebruik dan weer zorgt voor een onregelmatig slaapritme en overmatige consumptie van ongezond voedsel en dranken. Een eenduidige conclusie is er met andere woorden vooralsnog niet.

Vijftien jaar geleden: Samsungs eerste Galaxy-smartphone en Batman: Arkham Asylum innoveert knokken

In augustus 2009, enkele jaren na de introductie van de baanbrekende Apple iPhone, timmerde Samsung hard aan de weg voor een alternatief. In die maand introduceerde het Zuid-Koreaanse merk zijn eerste Galaxy-smartphone voor de Nederlandse markt. Dit toestel had een nog belangrijkere claim to fame; het was namelijk de eerste smartphone van Samsung met Android als besturingssysteem.

Het toestel heette technisch gezien de Samsung i7500 Galaxy en was voorzien van een 3,2"-amoledscherm, een singlecore-Qualcomm-processor met een 528MHz-kloksnelheid en maar liefst 128MB ram. In tegenstelling tot de eerste iPhone, en sterker nog, alle iPhones die Apple tot dusver uitbracht, had de Samsung i7500 Galaxy uitbreidbaar geheugen dankzij de microSD-poort.

Samsung was net als de meeste Android-fabrikanten uit die tijd nog niet volledig op het intussen conventionele smartphoneformat overgestapt. In dezelfde periode maakte de techgigant zich bijvoorbeeld ook op voor de release van de Samsung i350 Intrepid met een BlackBerry-achtige formfactor. Dit toestel had dus nog een fysiek qwertytoetsenbord. De vermeende InstinctQ zou volgens gelekte afbeeldingen ook een dergelijk uitklapbaar toetsenbord krijgen, maar kwam enkele maanden later uit zonder fysieke toetsen.

Geen van de toestellen van Samsung uit die tijd was zo opvallend als de Samsung Reclaim. Dit toestel was volgens het bedrijf deels biologisch afbreekbaar vanwege de gebruikte materialen. De behuizing van de mobiele telefoon was gedeeltelijk van maïskolven gemaakt en de verf van sojabonen. Samsung gebruikte ook gedeeltelijk gerecycled plastic. Voor zover bekend kwam de Reclaim echter nooit in de Benelux uit. Motorola en Nokia brachten eerder vergelijkbare toestellen uit, die respectievelijk Renew en Evolve heetten.

Deze in theorie milieuvriendelijkere toestellen werden echter niet de standaard. Veel fabrikanten, waaronder Apple en Samsung, gebruiken gerecycled plastic en edelmetalen in de productie van nieuwe toestellen, terwijl de Europese Unie vanaf 2024 repareerbaarheid en langere ondersteuning verplicht. Groene mobieltjes zijn niet meer in de mode, maar andere manieren van recycling en duurzaamheid zijn relevanter dan ooit.

Niet alleen telefoonfabrikanten deden in 2009 uitvoerig aan recycling. Ook gameontwikkelaars zetten volop in op bekende franchises en bewezen gameplaymechanieken, wat geen schande is wanneer goed uitgevoerd. In die laatste categorie kwamen tal van voorbeelden uit, waaronder sequels van Uncharted, Killzone, Skate, Assassin's Creed, Left 4 Dead, Call of Duty: Modern Warfare, Saints Row en Manhunt.

In augustus van dat jaar kwam tussen al het sequelgeweld een volledig nieuwe en zeer invloedrijke IP uit, namelijk Batman: Arkham Asylum. In deze actiegame van Rocksteady Studios kruipen spelers in de huid van het titulaire personage en knokken ze zich een weg door de voor Batman-fans iconische gevangenis, waar onder meer de Joker opgesloten zit. Gamerecensenten, waaronder die van Tweakers, prezen de unieke sfeer in Arkham Asylum, het meeslepende verhaal en de combinatie van goed uitgewerkte stealth- en actiegameplay. Dat alles leverde het spel een Guinness World Record op voor meest geprezen superheldengame ooit.

Specifiek het gevechtssysteem van Batman: Arkham Asylum zou een belangrijke invloed op de game-industrie hebben. Hoewel de eerste Assassin's Creed uit 2007 het relatief simpele mep- en counterprincipe populair maakte, deed Rocksteady daar een schepje bovenop met een combometer en vloeiende aaneenschakeling van acrobatische klappen en trappen. Het vechtsysteem uit de game diende als inspiratie voor onder meer Mad Max, de Middle-earth: Shadow-spellen, Sleeping Dogs en de Spider-Man-games.

Tien jaar geleden: USB-C en de eerste stappen van AI

Wie een beetje in de smartphone-industrie geïnteresseerd is, kent de naam @EvLeaks ofwel Evan Blass waarschijnlijk goed. De Amerikaanse leaker is een van de betrouwbaarste bronnen voor vroegtijdige smartphone-informatie. Tussen de zomer van 2012 en augustus 2014 verwierf hij binnen de smartphonesector grote bekendheid vanwege zijn accurate, vroegtijdige leaks met smartphonenieuws. Totdat hij plotseling aankondigde te stoppen met het publiceren van smartphonescoops. Smartphoneliefhebbers weten dat hij tot op de dag van vandaag regelmatig op Tweakers en andere techwebsites als bron wordt geciteerd.

Waarom Blass in 2014 plots aankondigde te stoppen, is nooit helemaal duidelijk geworden. In een interview liet hij wel weten dat zijn auto-immuunziekte multiple sclerose van invloed was. Kort voor de aankondiging stichtte hij bovendien een eigen website, evleaks.at. Hij publiceerde smartphoneleaks op dit platform en toonde advertenties om met zijn insiderkennis geld te verdienen. Naar eigen zeggen bleek het moeilijk te zijn om met zijn expertise geld te verdienen. Van eind 2015 tot maart 2019 werkte Blass voor VentureBeat en daarna ging hij onveranderd door met het publiceren van insiderinformatie en vroegtijdige productfoto's en specificaties.

Blass veranderde dus vrij weinig aan zijn formule, in tegenstelling tot het USB Implementers Forum. De organisatie achter de USB-standaard publiceerde in augustus 2014 namelijk de specificaties voor wat USB Type-C zou gaan heten.

De USB-C-standaard was vooral een drastische verandering van de manier waarop USB-stekkers aangesloten konden worden, namelijk 'omkeerbaar', zoals eerder al mogelijk was met Apples Lightning-stekkers. Gebruikers zouden niet langer de kenmerkende dans van het meerdere keren gefrustreerd draaien van de USB-A-connector hoeven uitvoeren. Het ging dan ook vooral om een praktische evolutie. De USB-C-stekker werd gemaakt op basis van de USB 3.1-specificatie en ondersteunde, net als equivalente USB-A-stekkers, maximale overdrachtsnelheden van 10Gbit/s en stroomtoevoer van 100W.

Tot slot een voorproefje van de huidige AI-hype. In augustus 2014 publiceerde Tweakers twee nieuwsberichten die onlosmakelijk verbonden zijn met de huidige AI-hype. Zo publiceerden onderzoekers van Brown University een onderzoek over het bewerken van foto's op basis van tekstinput. In 2014 waren de mogelijkheden nog lang niet zo uitgebreid als tegenwoordig, maar het onderzoek was duidelijk een voorloper van wat zou komen. Het programma maakte het mogelijk om met prompts bepaalde eigenschappen van een foto aan te passen. Dit waren van tevoren bepaalde eigenschappen, maar voor de beeldverwerking werd machinelearning toegepast.

In dezelfde periode kwam IBM met een nieuw soort processor die het 'neurale processors' noemde. In tegenstelling tot reguliere chips, die op het Von Neumann-model gebaseerd zijn, moest de TrueNorth-npu het menselijke brein nabootsen. Non-Von Neumann-processors hebben processorkernen en lokaal geheugen en deze kernen kunnen vervolgens verbindingen met elkaar aangaan. De IBM TrueNorth beschikte over 4096 cores met ieder 256 'neuronen', die ieder weer 256 'synapses' hebben. Kortom, een volledig andere architectuur dan de gebruikelijke processors van weleer en daarmee volgens IBM uitermate geschikt voor toepassingen met kunstmatige intelligentie.

Ondanks dit op papier veelbelovende concept bleef massale adoptie van deze technologie uit. Hoewel de TrueNorth en later Intels vergelijkbare chip Loihi zeer efficiënt en zuinig zijn bij bepaalde taken, bleek toepassing van dit soort processors te niche. Daarbij werkt gebruikelijke software niet op de betreffende architectuur, dus zou er een heel nieuw ecosysteem rondom dit soort chips moeten ontstaan. Dat in tegenstelling tot gebruikelijke gpu's, die elementen van het Von Neumann-principe gebruiken, maar geoptimaliseerd zijn voor parallelle berekeningen. Deze hardware werd dankzij een bredere toepasbaarheid, compatibiliteit met bestaande software, toegankelijkheid en verkrijgbaarheid het fundament waarop de meeste hedendaagse AI-toepassingen zijn gebouwd.